GEMENGD NIEUWS.
RECHTSZAKEN.
BEURS VAN AMSTERDAM.
BEURSTHERMOMETER VRIJDAG.
Uit veel besproken landen.
KRABBENDIJKE
ALS KINDEREN MET LUCIFERS
SPELEN.
-
Drie boerderijen afgebrand.
Kinderen, die gistermiddag met lucifers
speelden, waren oorzaak van een feilen
brand, welke twee woningen in de asch
heeft gelegd te Maurik. Eerst tastte het
vuur den hooiberg op het erf van den land
bouwer A. van Os aan, welke onmiddellijk I
vlam vatte, waarna het woonhuis in brand
raakte. Snel verbreidden de vlammen zich
en tastten ook den hooiberg en woning van
den landbouwer A. Drost aan. Beide wonin
gen waren met riet gedekt en stonden in
weinig tijd in lichter laaie. De beide wonin
gen met hooibergen werden geheel in de
asch gelegd.
In een schuurtje achter de boerderij van
den landbouwer J. van Dijk te Ittersum
gem. Zwollerkerspel ontstond gistermiddag
brand. Het vuur deelde zich met groote
snelheid mede aan eenige nabijstaande
schuurtjes en hooibergen, alle met riet ge
dekt, waarna het zich voortplantte naar]
het rieten dak van de boerderij. Alles
brandde af. Naar alle waarschijnlijkheid is
de brand ontstaan door het spelen met vuur
door kinderen. Alles was verzekerd, hoe
wel laag.
Gisteravond ontstond brand in de boerde
rij van den landbouwer J. B. Kasteel, gele
gen in het Bosserbroekerveld te Vaassen.
De geheele boerderij werd een prooi der
vlammen. Een schuur kon behouden blij
ven, terwijl de inboedel voor een deel tijdig]
in veiligheid kon worden gebracht. De
brand is ontstaan, doordat het zevenjarig
zoontje van den landbouwer met lucifers
had gespeeld.
BRAND IN EEN MEELFABRIEK TE
HAARLEM.
Een felle brand heeft gisteravond de I
Tarvo meelfabriek aan den Schalkwijker-
weg te Haarlem vrijwel geheel in de asch
gelegd.
Een knecht ontdekte den brand in een I
filterkast van de instrumenten, waarmede
het stof op de machines wordt weggezogen.
Daar het gebouw, dat een verdieping hoog
was, van hout was opgetrokken, stond het
weldra geheel in lichterlaaie, be maalderij
en de meelkaniers, waarin ongeveer drie-1
honderdvijftig balen meel waren opgesla
gen, zijn volkomen uitgebrand. Alleen het
kantoor kon gedeeltelijk behouden worden.
Men vermoedt, dat de brand ont-1
staan is doordat de schroef of een
ander ijzeren voorwerp tusschen de maal-
steenen is geraakt en door de hierdoor
ontstane vonken het zeer explosieve meel
stof vlam heeft gevat. De vlammen zijn
door de exhausters in de houten kokers van
de filterkast gezogen, die daardoor is gaan
branden.
Ongeveer anderhalf jaar geleden is in I
deze fabriek op dezelfde wijze brand ont
staan, welke toen echter nog tijdig door
den bedrijfsleider gebluscht kon worden.
Doordat ook de machines verloren zijn I
gegaan, bedraagt de schade naar schatting
vijftigduizend gulden. Zij wordt door verze-
kering gedekt.
Veel vee bij brand omgekomen.
In den afgeloopen nacht is door nog niet
bekende oorzaak brand ontstaan in de
boerderij van den landbouwer R. Klomp
nabij de Wijk.
De bewoners werden door het geknetter
van het vuur wakker en moesten zich in
allerijl in nachtgewaad in veiligheid stellen.
De brand had zich intusschen zoodanig uit
gebreid, dat aan blusschen niet te denken
viel. De geheele boerderij werd dan ook een
prooi der vlammen. Twee paarden, negen
koeien, vier pinken, vier kalveren, eenige
varkens en vier geiten kwamen in de
vlammen om.
De schade, welke aanzienlijk is, wordt
door verzekering gedekt.
LIJKEN VAN MOEDER EN KIND
GEVONDEN IN EEN VAART.
Gisteravond ontdekte een persoon die
langs de poldervaart te Kethel wandelde,
op de kade enkele kleedingstukken. Hij
verzocht voorbijgangers de politie van
Kethel te waarschuwen.
Deze verscheen spoedig ter plaatse en
ging tot dreggen over. Na eenigen tijd
vond zij het lijkje van een zevenjarig
meisje en op korten afstand het lijk van
een 30-jarige vrouw. Later bleek men
hier te doen' te hebben met moeder en
dochter. De politie staat hier voor een
volkomen raadsel.
De burgemeester van Kethel en Spaland
verzoekt in verband men deze kwestie op
sporing en aanmelding van een man, die
gisteravond per fiets met groote vaart,
langs de kade reed. De man was gekleed
in een donker colbertcostuum en was
blootshoofds. Voorts verzoekt de burge
meester den persoon, die voorbijgangers
verzocht de politie te waarschuwen, zich
ten gemeentehuize van Kethel te willen
melden.
Landbouwer van zolder gevallen en
overleden.
De 65-jarige, ongehuwde landbouwer H.
Danker te Rolde, is vanmorgen van een
hoogte van ruim vier meter van een hooi
zolder gevallen. Hij bekwam zeer ernstige
verwondingen en werd naar het Wilhelmi-
na-ziekenhuis te Assen overgebracht. In den
loop van den morgen is hij hier aan de be
komen verwondingen bezweken.
•ïi'id in rioolput verdronken.
Gistermiddag is een anderhalfjarig kind
van de familie A. V. aan het melkpad te
Huizen (N.H.) in een onbewaakt oogenblik
in een rioolput gevallen en verdronken.
DE OPLICHTING VAN EEN AANNEMER
IN ARNHEM.
Dezer dagen hebben wij gemeld, dat te
Arnhem twee uitvoerders, die in dienst
waren van een aannemer, tezamen met
een houthandelaar in arrest zijn gesteld
wegens oplichting van den aannemer.
Thans blijkt, dat de uitvoerders den aanne
mer niet alleen hebben opgelicht met ge
fingeerde houtbestellingen, doch ook met
gefingeerde bestellingen met baksteenen.
De uitvoerders bestelden bij een commis
sionair te Arnhem meer steenen dan noodig
waren voor den bouw. Zij leverden den
aannemer slechts zooveel steenen als noo
dig waren, brachten hem de gansche be-|
stelling in rekening. Den commissionair lie
ten zij mee profiteren van de opbrengst
van deze oplichting.
Thans is ook de commissionair door de I
politie aangehouden, zoodat zich in totaal)
vier personen in verband met deze oplich-1
tingsaffaire in arrest bevinden.
Onvoorzichtige huisvrouw en haar gezin,
ternauwernood aan gasverstikking
ontkomen.
Een gezin, wonende aan de Schalkbur-|
gerstraat, te Den Haag bestaande uit man,
vrouw en twee kinderen is vannacht ter
nauwernood aan den gasverstikkingsdood
ontsnapt. Midden in den nacht werden de
ouders gewekt door het geroep van de I
twee kinderen, dat het zoo naar gas rook.
De man waarschuwde onmiddellijk den
G.G.D. en bij onderzoek bleek, dat de moe-1
der 's avonds laat in de keuken bezig was
geweest en vergeten had de muurkraan
dicht te doen.
De versleten gasslang is toen uit den I
muur gevallen, waardoor het gas vrije-
lijk door het huis stroomde.
Dank zij het geroep der kinderen is het
gezin voor erger bewaard gebleven. Nie
mand heeft letsel bekomen.
Clandestiene kuikenbroederij tiert nog
welig.
Ambtenaren van den crisis-opsporings
dienst, hebben in samenwerking met de ge
meentepolitie, te Lunteren wederom twee
broedmachines in beslag genomen, die zon
der vergunning in bedrijf waren gesteld. Bij
den landbouwer B. in Doesburgerbuurt gin
gen 4800 eieren in handen der politie over,
die in één dag niet minder dan 10.800
broedeieren wist buit te maken. Wel een
bewijs hoe welig de clandestiene broede-
rijen tieren.
Honderd varkens in beslag genomen
wegens overtreding crisisvarkensbesluit.
Bij een mester te Zaandam, die tevens als
handelaar staat ingeschreven, zijn honderd
varkens in beslag genomen, op grond van
overtreding van het crisis varkensbesluit,
dat verbiedt varkens, voor den handel be
stemd, langer dan veertien dagen in bezit
te hebben. De varkens zijn op het gemeen
te-slachthuis verkocht aan een exportslager
te Haarlem en daarheen vervoerd.
Landbouwer in een sloot geraakt
en omgekomen.
De 68-jarige landbouwer van Noorloos
uit Uppelschendijk, gemeente Almkerk, ge
raakte gisteren onder de gemeente De
Werken en Sleeuwijk met paard en wagen
in een sloot. Tengevolge van de bekomen
inwendige kneuzingen is hij enkele oogen-
blikken later overleden.
DE „STATENDAM" STOPT MIDDEN OP
DEN OCEAAN.
En redt daardoor het leven van
een hofmeester, die geopereerd
moest worden.
Naar wij vernemen, heeft het stoomschip
„Statendam" van de Holland-Amerikaljjn,
dat gisteren in de Rotterdamsche haven
van de laatste reis naar New York is terug
gekeerd, dezer dagen ergens midden op den
Atlantïschen oceaan gedurende ongeveer
een uur stil gelegen, omdat hij een der nof-
meesters een acute blindedarmontsteking
werd geconstateerd en onmiddellijk opera
tief ingrijpen noodzakelijk bleek.
Gedurende de operatie, welke werd ver-
cht door den scheepsdokter, geassisteerd
door twee passagiers, n.l. de doktoren J. W.
Crawford uit San Francisco en J. P. Green-
hill uit Chicago, werden de machines stop
gezet.
Na aankomst van de „Statendam" in de
Rotterdamsche haven is de hofmeeote
overgebracht naar een ziekenhuis. Zijn toe
stand is vooruitgaande.
DOODENDAGBOEK VAN HET VERKEER
Leusden: 1 doode.
Op den Heiligenbergerweg te Hamers-
veld gem. Leusden, is gister de 29-jarige
ongehuwde schilder Van Doorn woonachtig
te Hamersveld, met zijn motor tegen een
boom gereden. Deerlijk gewond werd hij
naar het ziekenhuis „de Lichtenberg" te
Amersfoort vervoerd, waar hij kort na aan
komst is overleden.
RIDDERLIJK?
RECHTBANK TE MIDDELBURG.
Zitting van 6 Mei 1938.
Verduistering en valschheid in
geschrifte.
A. P. C., notarisklerk, 37 jaar, vroeger te
Hulst, had zich te verantwoorden wegens
verduistering en valschheid in geschrifte.
Hjj zou n.l. in de jaren 1937 en 1938 te Hulst
toen hjj penningmeester was van de afdee-
lin Hulst en omstreken van de Vereeniging
tot bevordering van de Bijenteelt in Neder
land, in die kwaliteit op verschillende data,
verschillende geldsommen tot 'n gezamen
lijk bedrag van ongeveer 188 hebben ver
duisterd.
Bovendien heeft verdachte in Januari
1938 te Hulst, een kwitantie opgemaakt
waarbij zekere J. Wauters verklaarde, van
de afdeeling Hulst en omstreken van de
Vereeniging tot bevordering van de Bijen
teelt in Nederland, een bedrag van 60.
te hebben ontvangen voor gemaakte rei
zen en deze quitantie valschelijk ondertee
kend en gedagteekend, met het oogmerk om
haar als echt en onvervalscht te gebruiken.
Verdachte was verschenen en zeide thans
te Rotterdam te wonen. Toen de eerste keer
de kas werd gecontroleerd had hij reeds
geld tekort, doch verklaarde dat het niet
aanwezige geld op de giro was gestort, wat
later is gebleken onjuist te zijn. Verdachte
verklaarde zijn eigen inkomsten en de gel
den van de Vereeniging niet apart te heb
ben gehouden.
De voor de bijen benoodigde suiker die hjj
te Wageningen bestelde, werd accijnsvrij ge
leverd tegen 7% ct. de kg en werd aan de
leden der bijenvereeniging ter beschikking
gesteld tegen 9% ct. per kg. De vereeniging
verdiende dus 2 ct. per kg. Ook het geld
van den bijencursus ad 26.dat verdachte
had moeten opzenden, behield verdachte
en gebruikte hij voor eigen doeleinden. Het
totaal tekort bedroeg 26.voor cursus
gelden; 60.voor autohuur en een be
drag dat voor bijensuiker werd besteed. Vol
gens verdachte bedroeg het tekort minder
dan 188.zooals in de dagvaarding staat.
Op het oogenblik, aldus verd. is alles aan
gezuiverd.
Verdachte gaf toe de kwitantie met de
handteekening van Wauters te hebben on
derteekend. Hij deed dat, omdat hij toen
'n tekort had. Aanvankelijk heeft verdach
te de echtheid der handteekening volge
houden, zeggende dat de vrouw van Wau
ters had geteekend. Pas voor den rechter
commissaris te Middelburg heeft hij de
valschheid bekend.
De President wees daarop verdachte op
den ernst van zijne handelingen, daarbij op
merkende dat hij als notarisklerk daarvan
doordrongen moest zijn. Het feit is hem dan
ook zwaarder aan te rekenen, dan wanneer
een eenvoudig man zulks zou hebben ge
daan.
De Officier van Justitie merkte o.a. op,
dat, wat betreft de „suikergelden", verd.
daarvan ruim 67.verduisterde, terwijl
ook een kastekort van ruim 34.vast
staat. Ook de valschheid in geschrifte staat
vast. Verdachte heeft ellendige gezinsom
standigheden. Hij eigende zich de_ gelden
echter niet toe voor zijn gezin maar om
in België uit te gaan. Eisfch 3 maanden ge
vangenisstraf. K
Valsche aangifte.
J. de B., 35 jaar, kolenhandelaar te Ter-
neuzen, deed op 8 April 1.1. te Terneuzen
bij de maréchaussée aangifte dat hij, ver
dachte, op 8 April 1.1. te Zaamslag door een
viertal personen zou zijn aangevallen en
mishandeld met 't oogmerk om hem te be-
rooven. Hij zou op den grond zijn geworpen
en vervolgens mishandeld terwijl de daders
uit zijn zakken een portemonnaie inhouden
de ongeveer 27.zouden hebben geroofd.
Achteraf is komen vast te staan, dat van
verdachte's verhaal geen woord waar was.
Verdachte ondervraagd, gaf de feiten toe.
Hij wist niet wat hij deed. Door het verlie
zen van de portemonnaie was hij over zijn
zenuwen heen. Verdachte bleef er bij het
geld te hebben verloren.
De Officier van Justitie was van meening
dat verdachte thuis is gekomen zonder geld
en bang voor zijn vrouw was. Hij moest iets
verzinnen. De Officier vond het een ern
stig delict. Spr. onderstelde, dat verdachte
de portemonnaie niet heeft verloren en
eischte 2 maanden gevangenisstraf.
Overtreding Warenwet.
Denemarken Oblig. 1926-5 100%100
Amsterdam 1936-3% 101%—101%
Zeeuws. Hyp. B-4 100100%
Cities Service Cy, P. 1958 5 41%
A Amsterd. Bank 155%—156%
A Pref. Jurgens A 142%142%
A Ned. Gist- en Spiritusf. 515%515%
A De Schelde N.B. 43—43%.
C Am. Smelt en Ref. 28%27%
A Born. Sum. H.M. 178180%
A Houth. Alberts 96%97%
C Union Pac. Rr. 45%46%
C Int. Nickel Cy. 34%34%
Ned. 38 1000-3 101%—101%
O. Indië 37 1000-3 100%—100%
Engeland 1960-90 4 84%—84%
A Koloniale Bnk. 109%109%
A N.I. Hbk. 1000 128—127%
C Ned. H. M. 1000 163%—163%
A v. Berkels Pat. 5556
C Calvé-Delft 90—92
A Philips Gem. B. afg. 272%276%80%
C Unilever 153%—154-55%
C Am. Car en Foundry 13%13%-%
C Anaconda Cop. 20%20%-%
C Bethlehem St. 34%34%-%
C Kennec Copper 24%24%-25
C U. States C. 32%—32%-%
C North Am. Cy. 13%13%
A Kon. Petr. Mpij. 317316-20
C Contin. Oil Cy. 19%19%
C Philips Petr. Comp. 24%25%
C Shell Union O.C. 9%9%-9%
C Tide Water Ass. Oil 10%10%-%
A Ned. Scheepv. U. 118%118%-20
A H.V. Amsterdam 413%411-19
A Java Cult. Mjj. 132137
A N.I. Suiker U. 138140
A Deli Batavia 212215-19
C Deli Mjj. 1000 173-271-77
Markt
Philips
Amerika
Schepen -
(Wettig
Unilever
- H.V.A.
Tabak
- Obl.Markt
Rubber
gedeponeerd. 1
A Senembah 247-248-51
C Baltimore en Ohio 4%4%
C Southern Pac. Cy. 8%—8%
A Southern Rlw. 5%—5%
A Amst. Rubb. C 197—196%-200
A Deli-Bat. Rubb. 113%—114%
A Hessa Rubber 102101% -102
A Serbadjadi S.R. 78%—79%-80
WISSELKOERSEN.
heden
gister
Londen
8.98%
8.96%
Berlijn
72.40
72.23
Parijs
5.04%
5.01
Brussel
- 30.35
30.26
New-York
1.80%
1.79%
VI.
BIJ DE SUDETEN-DUITSCHERS.
Duitsche grieven tegen Henlein.
Kunst en politiek. Engelsche
„gruwelsprookjes" over Tsjechi
sche toestanden.
Wjj lezen in „De Zeeuw":
„De Liberalen waren in de dagen dat zij
in het Parlement de meerderheid hadden,
weinig ridderlijk tegenover politieke te
genstanders.
Dit bleek bij benoemingen.
En ook bij het verleenen van ridderorden.
Toen dan ook onder het Kabinet-Mackay
dr. Kuyper een ^ridderorde kreeg, raakte de
.Kamper Courant" zoozeer van streek, dat
zij sprak van: „Een politieke daad zóo stui
tend, zóo ergerlijk, zóo in de hoogste mate
beleedigend voor het gezag, als het ver
leenen van deze ridderorde, is in Nederland
nog nooit door eenig Ministerie bedreven".
Wel een zeer bekrompen en weinig rid
derlijke critiek".
Wij vragen niet: hoe motiveerde de
Kamper Courant deze krasse uitspraak?
Wij vragen alleen maar: er zitten nu
minder liberalen in het parlement, dan vin-
gers aan één hand. Is het nu niet be
krompen en w e 1 ridderlijk van „De Zeeuw"
om uit den tijd van 18881891 één citaatje
uit de Kamper Courant te nemen, om
het handjevol liberalen van 1938 voor schut
te zetten?
Lieve help nog aan toe, als wij eens in
allerhande protestantsche en roomsche cle-
ricale krantjes van het einde der vorige
eeuw gingen scharrelen, gelijk de' schooiers
in de vuilnisvaten, naar bekrompen onrid
derlijkheden van dien kant tegen de li
beralenwe zouden ruimte te kort ko
men, vreezen we.
Misschien zouden we zelfs niet eens veer
tig jaren terug hoeven te gaanmis
schien is veertig dagen al genoeg
Abonnementen en Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen door den Agent
H. v. d. VREDE.
P. I. V., 34 jaar, melkhandelaar te IJzen-
dijke, was in hooger beroep gekomen van
een vonnis van den kantonrechter te Oost
burg van 24 Maart 1938, waarbij hij wegens
een op 11 Januari 1938 te IJzendijke ge
pleegde overtreding der Warenwet (in een
voor den verkoop van melk bestemd lokaal
een hoeveelheid melk in voorraad hebben
waarvan de kwaliteit niet voldeed aan de
eischen gesteld bij de Warenwet) is ver
oordeeld tot 150.of 30 dagen hechtenis.
Eisch: bevestiging van het vonnis van den
kantonrechter.
VONNISSEN.
De volgende vonnissen werden uitgespro
ken: P. B., 51 jaar, koopman te Vlissingen
wegens oplichting, 3 maanden gevangenis
straf;
P. L. R., 19 jaar, zonder beroep te Kou-
dekerke, wegens diefstal en oplichting: 3
maanden gevangenisstraf voorwaardelijk
proeftijd 3 jaar;
C. S. V., 18 jaar, werkman te Vogelwaar
de, wegens ontuchtige handelingen met een
16-jarige: 15.of 10 dagen hechtenis en
2 maanden gevangenisstraf voorwaardelijk
proeftijd 3 jaar.
De verduistering bij den r.k. boerenbond
te Dongen.
Voor de Bredasche rechtbank stond gis
teren terecht de 35-jarige boekhouder Fr.
J. I. E. uit Dongen, die zich te verant
woorden had voor het feit, dat hij op ver
schillende tijdstippen zich opzettelijk een
aantal geldsommen, tot een totaal bedrag
van ruim 20.000, toebehoorende aan den
r.k. Boerenbond te Dongen, wederrechte
lijk heeft toegeëigend.
Na een uitvoerig getuigenverhoor, waar
uit o.m. de totale afwezigheid van controle
op de boeken van den verdachte bleek, re
quireerde de officier van justitie, mr. Fr.
Deelen, een gevangenisstraf van een jaar
en zes maanden.
Ik herinner het mij nog als de dag van
gisteren, hoe lang geleden mijn wijze en
grijze grootmoeder wanneer wij als kin
deren dreinden en drensden om onzen zin
te krijgen waarschuwend en een beetje
boos den rimpeligen wijsvinger ophief en
de woorden sprak: „Je moet niet altijd
vragenal te veel is ongezondme
nigeen dat ondervond!" En ik kan de vrees
niet van mij afzetten, dat ik u zoo langzaam
aan rijkelijk veel politiek heb verteld. Maar
dat is nu eenmaal noodig en ik ga er dus
nog even mee door, om dan mijn artikels
te besluiten met u het een en ander te ver
tellen over een der schoonste inrichtingen
die men hier in de buurt aantreft ter ver
zorging van ouden van dagen en kinderen
geestelijk abnormale en zwakke en
ook nog iets over die prachtige organisatie
der beroemde Sokols, die in 't leven van den
Tsjechoslowaakschen staat ook een rol van
beteekenis hebben gespeeldEerst de
politieke kant.
Ik vervolg dus mijn verhaal. Nadat wij
de stad Aussig hadden verlaten, reden wij
in de richting der noordelijke grens en
kwamen in Bodenbach, ook een door Duit-
schers bewoonde stad. Geen vroolijke stad
daarvoor is er te veel industrie en ie
dere industriestad met zijn rookende
schoorsteenen heeft iets groezeligs, ik zou
bijna willen zeggen: iets sombers. Op de
Elbe bestuurden met vier groote spanen
krachtig gespierde mannen de geweldige
houtvlotten en het landschap draagt hier
een uitgesproken Duitsch karakter. Ook
hier had ik gelegenheid met verschillende
menschen te spreken. Wanneer ik alles in
het kort samenvat, dan kon van groote on
tevredenheid niet worden gerept. Zeker
er waren wenschen er waren zelfs vele
wenschen, maar datgene waarover men te
vreden was bleek heel wat grooter te zijn,
dan datgene wat reden tot klagen gaf.
Over het schoolwezen een belangrijk
punt der kultuurautonomische verlangens
hoorde ik geen klachten uiten; wat de
volksscholen betrof wees men er mij op
dat van een bijna volkomen autonomie kon
worden gesproken, maar het Tsjechische
minderheidsschoolwezen was den Duit-
schers een doorn in het oog. Hier schijnt
de Staat de Tsjechen aanmerkelijk beter
dan de Duitschers te behandelen.
Wij spraken ook over de Kunst en „im
grossen Ganzen" had men ook hier niet
teveel klachten. Ik vroeg of men van een
bepaalde Sudeten-Duitsche litteratuur kon
spreken, welke vraag mij werd bevestigd en
men zeide mij, dat in dezen den Duitschers
weinig hinderpalen in den weg worden ge
legd. En drukte dit aldus uit: alleen dat
gene is verboden wat uitgesproken „staats-
feindlich" is maar wij hebben alles „was
nur für den Staat tragbar ist".
Wie dan ook aldus mijn zegsman
die een Sudeten-Duitscher was beweert
dat wij in cultureel opzicht tekort worden
gedaan, stelt de zaken niet in het juiste
licht op dit gebied heerscht een zéér
groote vrijheid
En hij vertelde o.a. hoe de Henlein-partij
meer dan eens een houding aannam, die
men niet anders dan „kleinlich" kon noe
men. In Bodenbach heeft men bijv. van
October tot Maart een theater gehad, dat
door de Sudeten-Duitsche partij werd ge
boycot, omdat daarbij Joden te werk wa
ren gesteld. Nu betrof het hier gelijk
men vertelde zegge en schrijve drie hee-
le Joden op 70 menschen en het theater
werd als „Judentheater" bestempeld. Voor
wie de Duitsche derde-rijks-inzichten kent
is dit geen nieuws en hetzelfde vond men
in het industriecentrum Reichenberg. Dat
zijn misschien kleinigheden, maar ten slotte
bestaat het leven uit kleinigheden en het is
teekenend.
In een dergelijk geval spreekt niet de
kunst, maar de politiek en dat is het be
treurenswaardige van het geval. Wie over
al de politiek bij wenscht te sleepen, ver
liest den nuchteren kijk op de dingen. Wie
altijd auto rijdt, verliest den zin voor
sport, zou een Nederlandsch dichter zeg
gen
Ik hoorde op dezen tocht ook, hoe juist
den laatsten tijd de verhouding met Polen
beter is geworden en toen ik er mijn ver
teller op wees, dat kort geleden een booze
nota aan de regeering hier was overhan
digd, luidde het antwoord, dat men hierin
veeleer een politieke manoeuvre diende te
zien een manoeuvre ten faveure van
Duitschland door Beek gedaan.
Zooals gezegd, reden wij ook door de
grensdorpen, en ik herinnerde mij nog niet
zoo heel lang geleden in een Duitsch blad
een verhaal over den nood der Sudeten-
Duitschers te hebben gelezen, onder den
kop, die zelfs een blinde op moest vallen:
Erschütternder Bericht eines Englanders
De nood der Sudeten-Duitschers. Het
artikel spreekt van Elendsdörfern van
hongerende menschen en ik grijp er de
volgende zinnen uit: „Voor de gebroken
ruiten der huizen in de dorpen, die door
haat werden verwaarloosd, zag ik (dat is
een correspondent van de Observer) ver
hongerde vrouwen en kinderen, die blauw
waren van de kou.
Hij schrijft méér hij schrijft o.a., dat
de werkloozenondersteuning als die hoog
is 85 pfennig per week bedraagt. Hij
heeft een ouden man gezien, die niet
tegenstaande de felle kou vrijwel naakt
was. Hij vertelt van arme menschen die
zich een soort van hol hadden gegraven,
die uit de bevroren aarde een beetje kolen
probeerden te hakken en hij schrijft dat
wat hij hier zag nog héél wat erger is,
dat wat hij beleefde bij zijn bezoek gedu
rende de economische crisis in de Elends-
gebiete van Zuid Wales. Alleen aan de
Wolga, gaat hij voort, zag ik in '31 Duitsch-
sprekende menschen in een dusdanigen toe
stand en dit neemt het Duitsche blad
vetgedrukt over het is niet anders dan
natuurlijk, dat het geduld der Sudeten-
Duitschers eenmaal eén einde moet nemen
En eindigen doet het artikel aldus:
Onrust kan alleen door de Tsjechen worden
gesticht, wanneer deze zich ontoegeeflijk
toonen om aan den wenschen der Duit
schers en andere minderheden tegemoet te
komen.
Niet onbegrijpelijk dat de krant ook de
zen laatsten zin vet gedrukt heeft
Nu heb ik gedurende de laatste jaren
van mijn verblijf in Duitschland altijd ge
hoord, dat de Duitsche pers de beste en de
objectiefste aller „persen" ter wereld is en
bovendien op den besten voet met de waar
heid staat. Er staat weliswaar niet al te
veel in en wat er in staat is zorgvuldig uit
gezocht, maar waar is het. Dat is prachtig.
Men moet dus als fatsoenlijk mensch aan
nemen dat dit alles precies zoo weergege
ven is, als de Engelschman heeft gezien. Ik
ben geen lid van de redactie van de Obser
ver maar ik heb wel alles zeer goed ge
observeerd en dan moet ik zeggen (afgezien
nog van het feit dat ik wel wat sceptisch
tegenover deze Engelsche beweringen sta)
dat -- aangenomen dat dat waar was
de toestand zich dan heel wat heeft ver
beterd. Ik heb met arme menschen ge
sproken, ik heb klachten gehoord, ik heb
ook zeer schamele woningen gezien, ook
wel eens kapotte ruiten, ook stilliggende
fabrieken ontgingen mij niet, maar van een
zoo ten hemel schreiende ellende kan en
mag niet worden gesproken. Dat geeft van
den toestand geen juist beeld en boven
dien is de terminologie waarin bedoeld ar
tikel is vervat, allerminst geschikt om de
pogingen tot toenadering te doen slagen.
Armoede ja maar zulke mensch-
onwaardige toestanden néén, en hoe een
mensch die beide partijen recht wil doen
wedervaren, durft te schrijven, dat het hier
dorpen betreft, „die der Hass verkommen
Iiess" is mij een raadsel. Men stelt hier de
Tsjechen een al heel goedkoope manier
van doen met propagandistischen inslag
voor als een soort van „onmenschen", van
menschen, die niets goeds tot stand bren
gen. Dat is onwaar en unfair bovendien.
Dat men over de mate van die prestaties
om hier den nood te lenigen niet volkomen
tevreden is dat kan ik mij begrijpen,
maar hier den goeden wil te ontkennen^
gaat te ver. Niet de eerste de beste heeft
eens gezegdIedereen maakt fouten,
leen hij niet, die niets presteert
Göbbels was de auteur van dit woord. Het
ware goed geweest, wanneer de Engelsche
schrijver zich dat herinnerd hadde
En zoo reden wij weer Praag met zijn
vele torens, architectonisch waardevolle
gebouwen en prachtige kerken tegemoet.
Over het heuvelachtige land was de avond
schemer gevallen en onder het loodzwarte
zwerk vlamde het warme, diepe oranje.
Het scheen mij als een symbool van zeer
groote beteekenis en diepen zin.
Daarboven de dreiging daaronder
al-
Dr.
hoop.
Dat laatste de kleur, waaronder ook on-
