IN SMAAK
ROOKT
HET RADIO-NEDERLANDSCH.
TRIUMPH
1 CENT
VIRGINIA
ENTIES
D E
TRIUMPHATOR
KRONIEK van den DAG.
Sproeten komen vroeg in
inkomst
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 3# APRIL 1938.
No. 101.
agd
ur
R: Ruim
prachti-
Te aan-
Brieven
t Blad.
od
cel
BOND.
De droevige Kakofonie uit onze Luid-Sprekers.
De Engelsche begrooting wekte
teleurstelling.
het voorjaar, koop tijdig een pot
Spriitoi. Bij alle Drogisten.
BRlllll
naar St.
)ranje ca-
e Ruyter,
Fastenau
Swingers,
dansante.
geeft op
8.15 uur,
Noordstr.
:kh. Baur-
Verhagen,
een toeg.
9113181
raagd, te
en de 18
>urg.
gevraagd
en, Brak-
gen onge-
en omstr.
jgeleid te
ooge pro-
komen in
r. d. Blad.
i30 Juli
ïlle, liefst
aapplaat-
aan Mej.
weg 15,
re.
Dp
Douwd en
tizen aan
üllijk. Te
elle.
'EN: Een
>iano met
goed als
n Boekh.
ddelburg.
GEB.: in
uis, merk
ouwense,
ddelburg.
NEN ook
ot in het
:olen ad
nihakken
Schoen-
12, Mbg.
t Piano,
Te be-
Piano-
Noor d-
ren, ver-
ADRES
en blijft
tat, Mid-
lS, maar
rijwielen
vlug en
:n nieuw
merken
78 Mbg.
JES I I
en net-
zooltjes
nmihak-
Electr.
M'burg
[lans- en
anjaard-
ïieuwste
eker dat
uw haar
ire mid-
raat 99,
luto rij-
ïens bij
U het
stads-
ibedrijf-
)urg.
perking
:h tinge®
uffrouW
e Kad®
thurg-
De Engelsche belastingdruk.
Sir John Simon, de Engelsche minister
van financiën, heeft zooals men weet
voorgesteld het gat in de begrooting voor
het komende jaar te stoppen met de mid-
delen, verkregen uit enkele belastingver-
hoogingen: de schroef der inkomsten-be
lasting wordt uitgezonderd voor de la
ge klassen opnieuw aangedraaid en even
eens die der heffingen op olie en thee
Het Engelsche volk had dit niet ver
wacht. Het vermoedde wel, dat de
astronomische bedragen, welke voor de
bewapening noodig zijn, de begrooting over
hoop zouden halen, maar het dacht er op te
kunnen vertrouwen, dat de minister andere
middelen dan belastingverhooging voor
dekking van het tekort zou aanwenden.
Over 't algemeen stelde men zich daarbij
gouden bergen voor van reeds eerder aan
gekondigde maatregelen tegen belasting
ontduiking. Het Engelsche belastingstelsel
is een net met hier en daar wijde mazen.
Iedereen weet dat heel wat behendige fis
cale vischjes deze wijde mazen opzoeken,
om er door te glippen. Sir John legde in
zijn Lagerhuisrede voor deze behendigheid
openlijk een zekere bewondering aan den
dag, doch hij zeide tevens er nu onverbid-
dellijk een eind aan te zullen maken. In ste
de van ettelijke millioenen, verwacht de
minister echter, dat de strenge maatrege
len niet meer dan een millioen extra in de
schatkist zullen brengen en dat viel zoowel
den leden van het Lagerhuis, als het Engel
sche publiek geducht tegen. Men had zich
blijkbaar heel weidsche voorstellingen ge
maakt van de bedragen, welke de belas
tingontduikers den fiscus onthouden.
Hoe teleurstellend 's ministers belasting
plannen mogen zijn, er is geen sprake van,
dat het parlement zich er tegen verzetten
zal. Integendeel: men legt er zich bij neer
met een zekere respect voor de regeering:
men begrijpt, dat een bedachtzaam gouver
nement, als nu wordt gevoerd, altijd beter
is dan een leeningspolitiek, welke de groot
ste lasten nu eenmaal op het nageslacht
afwentelt. Zulks is zeer zeker oirbaar, in
dien dat nageslacht ook in hoofdzaak de
vruchten plukt van de zooveel geld verslin
dende maatregelen. In het onderhavige ge
val is dat niet zoo.
Het spreekt vanzelf, dat de teleurstellen
de indruk van sir John's belastingplannen
aanmerkelijk wordt verzacht door het feit,
dat de kleine man niet onder de verhooging
der inkomstenbelasting valt. Deze verhoo
ging begint te werken voor vrijgezellen met
een inkomen boven de 270 pond en voor
getrouwde paren met kinderen bij inko
mens boven de 460 pond. (Een- pond is
thans 9 Nederlandsche guldens). Bij het
beschouwen van deze cijfers moet men in
aanmerking nemen dat de loonen en sa
larissen in Engeland, door den veel hoogeren
levensstandaard, veel hooger zijn dan in ons
land. Vijf honderd pond bijvoorbeeld is een
(Vervolg 2e kolom bovenaan.
STATEN-GENERAAL.
DE BEGROOTING VAN ONDERWIJS
GOEDGEKEURD.
De Eerste Kamer is gisteren reeds vroeg
in den middag, dus ruimschoots binnen den
vastgestelden tijd, gereed gekomen met de
behandeling van de begrooting van het de
partement van onderwijs, kunsten en we
tenschappen. Hiermee is het laatste hoofd
stuk der rijksbegrooting voor het jaar 1938
de Staten Generaal gepasseerd.
De heer Woltjer (a.r.) begon gisteroch
tend met een speech, welke zelfs voor de
Eerste Kamer lang genoemd mocht wor
den. Hij onderschreef het verwijt 'niet, dat
de minister zich op wetgevend gebied wei
nig vruchtbaar heeft getoond. Desalniette
min drong hij aan op een algeheele her
ziening van de lager onderwijswet, op een
nieuwen algemeenen maatregel van be
stuur, regelende de samenwerking tusschen
universitaire faculteiten, op spoedige wet
telijke regeling van het voorbereidend on
derwijs en op een herziening van alle onder
wijswetten in onderling verband. De heer
Briet (a.r.) heeft daarna da overlading van
het leerprogramma op de lagere school
besproken. Wat hebben onze kinderen aan
allerlei bijkomstige kennis, als zjj hun taal
slechter schrijven dan onze Duitsche dienst
boden de hare? vroeg hij.
In de middaguren heeft de minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen de
heer Slotemaker de Bruine de sprekers be
antwoord.
Dat zijn bewind weinig vruchtbaar was,
wat wettelijke maatregelen betreft, be-
streed de minister door een heele serie
maatregelen, welke hij getroffen heeft of
nog in voorbereiding heeft, op te noemen.
Dat de minister sommige maatregelen zoo
als de verlaging der leerlingenschaal bij
het lager onderwijs moet afwijzen, is te wij
ten aan den ellendigen budgetairen toe
stand De minister zal waar zulks noodig
blijkt in de klassenbezetting verbeteringen
aanbrengen en daardoor zullen ongeveer
zevenhonderd boventallige onderwijzers aan
het werk komen.
Een wettelijke regeling van het tuchti-
gingsrecht der onderwijzers is van den mi
nister niet te verwachten. De overlading
van het program van het lager onderwijs
mag men niet generaliseeren. Er is op de
verschillende scholen heel wat variatie.
Ten slotte heeft de minister gewaar
schuwd tegen de opvatting, dat de staat
zich belasten moet met de volledige opvoe-
ding. De school heeft naast het gezin
slechts een aanvullende taak.
Nadat nog korten tijd gerepliceerd was
is de begrooting aangenomen zonder hoof-
aeipke stemming. De sociaal-democraten en
e nationaal-socialisten wilden geacht wor-
-uen te hebben tegengestemd.
betrekkelijk bescheiden inkomen. Men ver
wondert zich steeds over de groote salaris
sen die in Engeland betaald worden, krijgt
den indruk, dat alle Engelschen rijkaards
zijn, benijdt den Britschen middenstander
met eenige kinderen die 1000 pond per jaar
verdient. Het schijnt echter dat 1000 pond
(dus ongeveer 9000) voor een man met
schoolgaande kinderen in Engeland heele-
maal geen uitzonderlijk inkomen is. Zoo
iemand nu betaalt ruim 128 pond belasting.
Een vrijgezel met hetzelfde inkomen daar
entegen moet 166 pond betalen. Voor men-
schen met betrekkelijk lage salarissen is
de belastingdruk lang zoo hoog niet. Een
vader met een kind bijvoorbeeld die 325
pond -verdient, betaalt slechts ruim 1 pond
belasting. De Engelsche belasting is dus
wel zeer sterk progressief. Als men meer
dan 2000 pond verdient komt men nog voor
een extra belasting in aanmerking, de z.g.
surtax. Hier is de progressie zoo sterk, dat
menschen met heel groote inkomens ont
zettend veel belasting moeten betalen. Aan
die progressie nu wijt men vooral de vele
belastingontduikingen, waaraan Sir John
Simon een einde wil maken.
De Engelsche inkomstenbelasting drukt
dus alleen bijzonder zwaar op de hoogere
inkomens. Voor den kleinen man zijn de
indirecte belastingen veel moeilijker te ver
werken. De belasting op alcoholische dran
ken bijvoorbeeld brengt niet minder dan
109 millioen pond op, een bedrag groot ge
noeg om de heele Engelsche vloot 11 maan
den en 28 dagen aan het varen te hou
den
m%m\m
„Dames en heejen, het vojgende nummej van het pogamma is"Onze
Nederlandsche taal wordt verminkt, verknoeid en verslonsd voor onze
mikrofonen. Achterbuurtklanken worden dagelijks over
heel de wereld voor Nederlandsch uitgezonden.
Overheid en Omroepvereenigingen hebben
hier een taak.
De heer P. J. M e e r t e n s, secreta
ris van de Dialectencommissie der Kon.
Ned. Akademie van Wetenschappen en lid
der Commissie voor de Uitspraak van het
Nederlandsch, schrijft ons:
De geschiedenis der techniek kent waar
schijnlijk geen tweede voorbeeld van een
zoo snelle verovering der menschheid door
een nieuwe technische uitvinding als dat
van de radio. Met uitzondering van de
allerjongsten herinneren wij allen ons
nog levendig onze eerste ontmoeting met
dit wonder der techniek, die betrekkelijk
nog zoo kort achter ons ligt. Thans reeds
is de functie van de radio in onze samen
leving niet gemakkelijk te overschatten,
en het laat zich bij de steeds voortdurende
vervolmaking van dit geestelijke verkeers-
orgaan niet voorspellen, welke vlucht het
in toekomende jaren zal nemen.
o.
Aan een orgaan van zoo groote en in
grijpende beteekenis voor onze samenle
ving mag men hooge eischen stellen.
Dit is niet alleen een recht, maar
zelfs een plicht.
De macht van het gesproken woord is
te zeer bekend, dan dat ik daarover op
deze plaats zou behoeven uit te weiden.
Als algemeen beginsel is het, naar mijn ge
voelens terecht, dat de overheid de radio
onder haar voortdurende en scherpe con
trole heeft gesteld, al kan men dan voor
de wijze, waarop deze controle wordt uit
geoefend, niet altijd een even groote be
wondering hebben. De bedoeling van dit
toezicht is, er tegen te waken dat de ra
dio de tolk wordt van uitingen, die in
strijd zijn met de algemeene landsbelangen,
met de goede zeden, met de geloofsover
tuiging van de staatsburgers, kortom met
alles wat de volksgemeenschap als geheel
zou kunnen schaden.
Eén ding echter ziet deze con
trole over het hoofd, één euvel
Iaat zij, dag in, dag uit, ongehin
derd passeeren en dientengevolge
ongestoord binnendringen in tien
duizenden huiskamers, in honderd
duizenden hoofden binnen, en niet
te vergeten ook buiten onze
grenzen: het verminken, ver
knoeien, verslonzen van het ge
sproken Nederlandsch!
Het is met die uitspraak van het Ne
derlandsch voor onze omroep-mikrofonen
werkelijk heel erg gesteld.
Ik heb de moeite genomen enkele dagen
aan een uitstekend radiotoestel met strikt
wetenschappelijk-objectieve instelling te
luisteren naar de sprekers die in vasten
dienst staan van de omroepvereenigingen
en wier stem we dientengevolge, wat de
meesten betreft dagelijks, en voor de rest
tenminste wekelijks een of enkele malen
kunnen beluisteren. Ik heb daarbij geen
aandacht geschonken aan w a t zfl
zeiden, maar alleen gelet, en dat heel
nauwkeurig, op de manier waarop
zij spraken, op de klanken, die zij voort
brachten.
Het resultaat is verbijsterend!
Maar aangezien de meeste menschen
ik zonder mijzelf niet uit nu eenmaal
zelf slordig spreken, als een noodzakelijk
gevolg van de verwaarloozing van het
spreekonderwijs op de lagere school! valt
ons het slecht gesproken Nederlandsch,
dat uit onzen luidspreker komt, niet
zoo op. We laten al gauw invloed op ons
uitoefenen door andere factoren: een pret
tig stemgeluid, een welluidend timbre van
een warmaandoende stem, en daardoor ont
gaat het ons, hoe die stem eigenlijk
spreekt, hoe ze het gesprokene eigenlijk
zegt.
Maar wie zich de geringe moeite neemt,
eens goed te letten op de u i t-
spraak van onze omroepers, de aan
kondigers der radio-programma's en alle
andere laat ik 'maar zeggen „officiëele"
sprekers voor onze Nederlandsche omroep-
mikrofonen, zal zijn ooren niet willen ge-
looven!
De klinkers, vooral de a, worden in alle
denkbare variaties, die de dialecten van
het Nederlandsch kennen, ten gehoore ge
bracht. Van de medeklinkers komen voor
al de 1 en de r onherkenbaar
verminkt te voorschijn uit de bes
te luidsprekers, die de techniek tegenwoor
dig kan maken.
„Dames en heejen, hetevojgende
nummej van het pogamma is
De assimilatie, die in de gesproken taal
een zoo groote rol speelt, wordt door vele
sprekers, die het nu eens heel netjes wil
len zeggen, stelselmatig genegeerd. Klan
ken, die zich bij voorkeur thuis voelen in
de achterbuurten van onze groote steden,
worden dank zij de radio over de heele
wereld als gesproken Nederland
sche taal uitgedragen. Dat het Neder-
landsch-sprekende deel der bevolking van
een bevrienden naburigen staat met verba
zing daarnaar moet luisteren, en dat wij
ons, zoo al niet voor onszelven, dan toch
zeker voor onzen buurman moeten scha
menniemand schijnt nog op deze ge
dachte gekomen te zijn en toch ligt zij
voor de hand.
Het verkeerd leggen van een klemtoon
schijnt vervolgens tot voorschrift te zijn
geworden („Hier is verder niets aanwezig"
i.p.v. „Hier is verder niets of verder
niets aanwezig."
En deze kakofonie stort zich dag
in, dag uit en jaar in, jaar uit als
een niet te stuiten vloedgolf over
ons heen. De luistervink, die vrij
geregeld op het vinketouw zit,
moet wel sterk in zijn schoenen
staan, wil hij zijn Nederlandsch
verondersteld dat hij het behoorlijk
spreekt ongerept uit deze onaf
gebroken aanvallen bewaren.
Is deze kakofonische vloedgolf inderdaad
niet te stuiten?
Ik meen van wél.
Wie zijn oor te luisteren legt, weet dat
er onder de te dezen ietwat kritisch inge
stelde luisteraars ontstemming heerscht
over dit euvel en dat ook in breederen kring
van luistervinken verzet begint op te ko
men.
Vergis ik mij niet, dan zijn de radio-om-
roepvereenigingen zelf niet ongevoelig voor
deze klachten, .maar intusschen stellen zij,
voor zoover mjj bekend, tot dusver toch
maar geen pogingen in het werk, om hier
in afdoende verbetering te krijgen.
Men vraagt zich af, waarom de overheid
hier niet ingrijpt?
Het woord uit de troonrede van 1935
„dat de zuivere uitspraak
van onze taal een voor
werp van regeeringszorg
zou worde n", is tot nu toe ijdel
gebleken.
Hier is een eerste, en een prachtige ge
legenheid, deze belofte althans voor een
zeer belangrijk terrein van overheidszorg
in te lossen.
In Vlaanderen staan de redacteuren van
het gesproken dagblad van het Vlaamsch
Nationaal Instituut voor Radio-omroep
gedurig onder contrölevoor
hun uitspraak, en thans is een
cultureele commissie van het N.I.R. aan
gesteld, die zich op haar eerstkomende ver
gadering o.m. met het probleem der be
schaafde uitspraak voor de mikrofoon zal
bezig houden. Degenen, die wel eens naar
dat gesproken dagbjad luisteren, weten
hoezeer dit wat de uitspraak van het Ne
derlandsch betreft gunstig af
steekt bij die van het meerendeel on
zer radio-sprekers, al moet hier voor een
der nieuwsberichten-sprekers van het
A.N.P. een gunstige uitzondering worden
gemaakt.
In Engeland is men er juist door de ra
dio toe gekomen, een norm te zoeken voor
de uitspraak van het Engelsch.
Ook in Duitschland is pnen bezig, te ko
men tot een uniforme uitspraak van de
Duitsche taal door de omroepers. In Ne
derland heeft de Commissie voor de uit
spraak van het Nederlandsch haar werk
zaamheden aangevangen met de samenstel
ling van een reeks gramofoonplaten die
eerstdaags het licht zal zien waarin
een eerste poging wordt gedaan in samen
hangende teksten de klanken van onze
taal zoodanig weer te geven, dat volgens
Finantieel economisch
weekoverzicht.
De terugslag in de wereldcon
junctuur nog van weinig invloed
op het Nederlandsche bedrijfsle
ven. Gunstige dividenddeclara
ties van seheepvaartrnjjen.
Een goed jaar voor Unilever.
De publicatie, der Engelsche begrooting,
heeft de Londensche beurs een onaangena
me verrassing bezorgd. De City hield er
weliswaar rekening mede, dat in verband
met de enorme bewapeningslasten geen
gunstige begrooting zou worden ingediend,
maar men had gehoopt, dat belastingver-
hoogingen zouden kunnen worden verme
den. Vandaar de teleurstelling over de
voorgestelde verhooging van de inkomsten
belasting en van de heffingen op benzine en
op thee, die tot uiting kwam in een scher
pe daling van de koersen van toonaange
vende industriëele aandeelen.
Lang heeft de invloed van de door de be
grooting gewekte ontstemming zich echter
niet doen gelden. Zoowel voor het pond
sterling als op de Londensche beurs trad al
spoedig een herstel in, toen men er zich
rekenschap van ging geven, dat de belas
tingverzwaring niet van zoo'n grooten om
vang is, dat het economisch leven in zijn
geheel er sterk onder zal lijden. Op een
totaal budget van meer dan 900 millioen
en de toch reeds hooge belastingen maakt
een belastingverhooging met totaal 20 mil
lioen niet zoo heel veel uit, althans voor
het land in zijn geheel.
Dit is weliswaar een schrale troost voor
die bedrijfstakken, die direct door de ver
hooging der heffingen worden getroffen.
Zoowel voor thee, afkomstig uit de Brit-
sche koloniën als uit het buitenland is het
invoerrecht met 2 pence per lb. verhoogd;
afgewacht moet worden, of de hieruit
voortvloeiende betrekkelijk belangrijke
prijsverhooging invloed van beteekenis zal
hebben op den omvang van het verbruik
van deze Engelsche drank bij uitnemend
heid. Thee-aandeelen lagen op de Londen
sche beurs dan ook speciaal gedrukt, hoe
wel het moed gaf, dat op de thee-veiling,
die te Londen een dag na de publicatie der
begrooting werd gehouden, nog iets hooge
re prijzen konden worden bedongen dan op
de vorige veiling, ofschoon voor de aldaar
verkochte thee de verhooging der rechten
reeds van toepassing was.
De verhooging van de verbruiksbelasting
op benzine heeft slechts tijdelijk een ongun-
stigen invloed gehad op het koersverloop
van petroleumaandeelen. Ook Koninklijke
Petroleum waren van Engelsche zijde aan
geboden, maar locale vraag bracht hier al
spoedig een koersherstel teweeg. Veel ging
er echter in deze afdeeling niet om. Trou
wens, over het geheel bleef de handel op
de Amsterdamsche beurs binnen beperkte
grenzen. Ook tegen het einde der week
leefde de affaire niets op, ondanks de ver
betering der stemming op sommige buiten-
landsche beurzen en de publicatie van ver.
dere gunstige jaarverslagen. Het blijkt
thans, dat vrijwel alle bedrijfstakken in ons
land in belangrijke mate geprofiteerd heb
ben van het conjunctuurherstel in het af-
geloopen jaar. De Indische cultures, de
scheepvaart, de industrie, het bankbedrijf,
alle hebben zeer gunstige resultaten kun
nen boeken, zoodat zij meerendeels aan
merkelijk hoogere dividenden kunnen uit-
keeren dan het vorige jaar. En, wat feite
lijk van nog meer beteekenis is: uit de
meeste jaarverslagen blijkt dat de onderne
mingen nog betrekkelijk weinig geleden
hebben van den terugslag in de wereldcon
junctuur, die in de tweede helft van 1937
het oordeel vap enkele honderden Neder
landers van zeer uiteenloopende opleiding,
leeftijd en herkomst, van „standaard-Ne-
derlandsch" mag worden gesproken. Voor
het eerst is thans dus een algemeen aan
vaardbare norm voor de uitspraak aanwe
zig, waarop men zich kan beroepen en
waarnaar men zich kan richten.
Ik weet zeer wel, dat er grootere vraag
stukken zijn dan dat van de goede uitspraak
van onze taal. Maar wie dit probleem ver
onachtzaamt of het onverschillig voorbij
gaat, doet toch stellig verkeerd. Belangrijk
is ongetwijfeld de spelling van onze taal,
maar niet minder belangrijk haar uit
spraak. De overheid noch de omroepvereeni
gingen zullen in afzienbaren tijd van de
vele honderden sprekers, die jaarlijks voor
den mikrofoon treden, kunnen vergen dat
zij allen behoorlijk en beschaafd Ne
derlandsch spreken. Deze eisch kan eerst
dan worden gesteld, wanneer het onder
wijs in dit opzicht een maar al te lang
verwaarloosde taak ter hand neemt.
Maar wél kan èn de overheid èn
de omroepvereeniging van de ^aste
medewerkers aan de radio-pro
gramma's eischen, dat de taal,
waarmede zij zich steeds opnieuw
tot ons volk richten, welverzorgd
en beschaafd en in alle opzichten
verantwoord is.
Men eischt van een werkman, dat zijn
werktuigen, van een chirurg dat zijn in
strumenten deugdelijk en in orde zijn.
Waarom dan dezen eisch niet gesteld aan
hen, die door hun dagelijksch contact met
nagenoeg geheel ons volk een ongekend
grooten invloed kunnen oefenen, ten kwade,
maar ook ten goede, met het instrument
waarvan zjj zich dagelijks bedienen: de
menschelijke stem, draagster van het meest
waardevolle bezit van een volk: de taal?
(Ingez. Med.)
is begonnen en dit jaar verder is voortge
schreden.
Slechts de Indische cultuurondernemin
gen, voor zoover zij hun producten niet
vooruit verkocht hebben, zullen in vollen
omvang de prijsdaling voor hun producten
op de wereldmarkt hebben te dragen, maar
ook hun positie is intrinsiek belangrijk ver
sterkt door de hooge winsten van het af-
geloopen jaar. Evenals trouwens de meeste
andere ondernemingen plukken ook zjj
thans de vruchten van de sterke verlaging
der onkosten tijdens de vorige depressie
periode, waardoor zij ook beter bestand zijn
tegen de nieuwe inzinking.
Een groot aantal Indische rubbermijen,
die een belangrijk' deel van haar rubber uit
oogst 1938 tot de tijdelijk geldende hooge
prijzen hebben voorverkocht, verkeeren
zelfs in de gunstige positie, het loopende
jaar vermoedelijk nog met winst te kunnen
afsluiten, tenminste wanneer de rubber-
prijs niet zooveel verder zou dalen, dat voor
het resteerende deel van den oogst een mi
nieme prijs zou worden behaald. Aan een
tabel uit een overzicht van de Amsterdam
sche Bank ontleenen wij, dat de Amstem
dam-Rubber van haar op totaal 21.923.000
halve kg geschatten oogst reeds 12.740.000
h. kg verkocht heeft tegen dooreen 39.2
cent netto per kg, de Bandar Rubber
(Ingez. Med.)
verkocht van haar op 2.870.000 h. kg ge-
schatten oogst 1.538.000 m. kg tegen 39.1
cent bruto, voor de Deli Batavia zijn de cij
fers resp. 6.325.000, 2.530.000 en 42.1 cent
cif., voor de Oost-Java Rubber 1.040.000,
366.000 en 48,3 vent cif., de Indische Rubber
1.463.000, 192.000 en 48.8 cent fob. Het per
centage der verkoopen, evenals de gemid
delde prijzen, waartegen verkocht werd,
loopt dus nog al uiteen en men zal goed
doen, zich bij aankoop van rubberaandee-
len eerst op de hoogte te stellen van de po
sitie der desbetreffende Mij. ten aanzien
van de vóórverkoopen.
In de afgeloopen week is de rubberno-
teering te Londen opnieuw tot onder de
6 d. per lb. gedaald, de noteering te Am
sterdam tot 24% cent per kg. De flauwe
stemming houdt verband met de vermin
dering van het rubberverbruik in Amerika;
dit bedroeg n.l. in de eerste drie maanden
van dit jaar slechts 83.784 ton tegen 156.769
ton in hetzelfde kwartaal van het vorige
jaar.
Terwijl rubberaandeelen op de Amster
damsche beurs van aanbod te lijden hadden,
konden- verschillende scheepvaartwaarden
nog in koers verbeteren, onder den invloed
van de nieuwe gunstige dividenddeclaraties.
Voor het eerst sinds 1931 heeft de Stoom
vaart Mij. Nederland dividend aangekon
digd, en wel van 6 terwijl de Kon. Pa-
ketvaart haar dividend van 6 tot 9 ver
hoogt. Behalve de aandeelen van deze on
dernemingen waren ook die van de Ned.
Scheepvaart Unie hooger, welke laatste,
naar men weet, een holding-mij. is van
aandeelen der beide genoemde mij en en
van de Rotterdamsche Lloyd, welker divi-
dendbesluit eveneens met belangstelling te
gemoet wordt gezien.
Een verlevendiging van de stemming in
de industriëele afdeeling bracht zelfs het
mooie jaarverslag van het Unilever-con
cern niet, dat een geconsolideerde winst
aanwijst van 114.7 millioen tegen 112.7
millioen in het vorige jaar en een nettoin
komen der moeder-mijen van 82% mil
lioen. Na aftrek van dat gedeelte der win
sten, hetwelk aan buitenstaande houders
van pref. en gewone aandeelen in onder-
hoorige en geliëerde mijen toekomt en van
de dividenden op het pref. kapitaal van de
moedermijen beloopen de winsten, welke
aan de houders van gewone aandeelen in
die moedermijen ten goede komen voor de
N.V. Unilever 19.97 millioen tegen 13.42
millioen vorig jaar en voor de Unilever Ltd.
25.08 tegen 27.67 millioen. Voorgesteld
wordt voor de beide ondernemingen een di
vidend van resp. 7% en 10 waarop reeds
3 resp. 4 ad interim is uitgekeerd.
Op de beleggingsmarkt waren de meeste
koersen tijdelijk iets lager, maar dit heeft
eenige geldnemers niet afgeschrikt, met
nieuwe leeningen op de markt te komen.
Noord-Holland emitteert een negenjarige
2% leening van 7.71 millioen (waarvan
reeds 5.27 millioen geplaatst) a 102%
de Gemeente Groningen komt met een 3%
uitgifte a 101% ter aflossing van de
3% leening 1837 n. In beide gevallen zijn
de nieuwe voorschriften van de Ver. voor
den Effectenhandel inzake den aflossings-
koers bij vervroegde terugbetaling in toe
passing gebracht.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop
3 Nederland (96/05 9714—98.
3%3% Nederland '38 101%—101—101%
Kon. Petroleum 334%—327—332%
Amtserdam Rubber 200191%196%
Handelsver. Amsterdam 434420424
Deli Batavia Mij. 232—220%—223
Deli Mjj. 289—278—280
Kon. Paketvaart 169%—175—168
Stoomvaart Mij. Nederland 110%112
—111
Philips' Gloeilampen 284%276278
Unilever 153%—152—155—154%
Fokker 345—329
