(&GOESCHE COURANT
Be „Kieuw-Amsterdam" Presenteert M aan ons Volk.
BINNENLAND.
MERK EN SCHOOL.
ZEELAND.
1
I
De K.N.A.C. bestaat veertig
jaar in Juli.
,,Het is geen overdrijving, noch herhaling
van een gemeenplaats, wanneer wij beweren
dat er niets boven de „Nieuw-Amsterdam"
op scheepsbouwgebied gaat momenteel".
VOOR ROOKERS VAN OUD-HOLL. PUPTABAK
WEERBERICHT.
MIDDELBURG.
GOES.
NUMMER 96. DRIE BLADEN. ZATERDAG
28 APRIL 1938. EERSTE BLAD. 181e JAARG.
e vol-
opend
Volk
1 met
bl«-
iziek-
Uit
mees-
ït".
;lach-
tters-
ïgver.
lach's
Oefe-
lach's
onder
mgel-
azaar
Joris.
20 h.
.30 h.
.30 h.
.30 h.
.30 h.
ershof
;rshol
l30 h.
.30 h.
.30 h.
Apr.:
a" en
.00 h.
Stjen-
20 h.
6 Apr.
nière"
burg.
Dagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureauxte MIDDELBURG: St. Pieterstr. 28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
2.30, elders 'f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezonden
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bij
vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ct.
PRINS BERNHARD THUIS.
Gisteravond te kwart voor acht is Prins
Bernhard onverwacht, geheel alleen in zijn
nieuwe auto gezeten, op het paleis Soest-
dijk gearriveerd. Prins Aschwin is van Pa
rijs per trein rechtstreeks naar Berlijn te
ruggekeerd.
In 1898 begonnen met 15 telt de
vereeniging thans ruim 7000 le
den.
(Van onzen «-r edacteur)
Op 3 Juli 1938 zal het 40 jaren geleden
zijn dat de Koninklijke Nederlandsche
Automobiel Club werd opgericht. Het orga-
niseeren zit den Nederlander in het bloed
en het was geen wonder dat, toen ons land
zich in het trotsche bezit van drie auto's
kon verheugën, een vereeniging werd opge
richt om de belangen der bestuurders te be
hartigen
Maar zelden zal een vereeniging die
toen het praedicaat Koninklijke niet voer
de een dusdanig lang en vruchtbaar le
ven beschoren zijn geworden.
Opgericht te Utrecht in het Haagsche
Koffyhuis, hoofdzakelijk op instignatie van
de heeren Dentz en Aertnys, werd reeds
in hetzelfde jaar een propagandatocht ge
houden die twee dagen in beslag nam en
een ieders verbazing wekte. Hetgeen niet.
te verwonderen is, immers hedentendage
zou men er niet dan noode toe overgaan
een dergelijk traject af te leggen met wa
gens die men thans amper auto's zou wil
len noemen. De eerbied die menschen toen
koesterden voor de toch zoo jonge vereeni
ging, kwam wel tot uiting door het ver
zoek van een sigarenfabrikant die toestem
ming vroeg het door hem vervaardigde pro
duct: „De Nederlandsche Automobiel club"
ta mogen noemen, welk verzoek genadig
werd toegestaan onder voorwaarde dat de
sigaar niet van inferieure kwaliteit mocht
wezen!
Clubtochten waarvan sommigen zelfs
naar het buitenland behendigheidswed
strijden, bloemencorso's werden vrij veel
vuldig georganiseerd en het gaat de ver
eeniging zeer naar den vleeze. Het week
blad „De Kampioen" werd officieel clubor
gaan.
Toen reeds zocht de club een nauw con
tact met de overheid om den leden meer fa
ciliteiten te bezorgen. Niet immer was het
voor den toenmaligen autobezitter een on
verdeeld genoegen te gaan toeren. Vaak
werd hij op zijn reis aangehouden door
ambtenaren van den Waterstaat die de rij
vergunning controleerden en met de elle-
maat nagingen of het document wel klopte.
En al kan de automobilist van vandaag nu
ook niet bepaald klagen over gemis van be
langstelling van overheid langs den. weg, de
wijze waarop verschilt wel eenigermate!
Vele malen is de vereeniging het Rijk be
hulpzaam geweest. Onder meer tijdens de
groote spoorwegstaking in 1903 toen het
auto's waren die de post vervoerden op in
stignatie van het ijverige bestuur der N.A.
C., een bewezen dienst die zeer tot meer
dere populariteit van de auto heeft bijge
dragen. Ook in de oorlogsjaren heeft zij
haar nut bewezen. Opgericht werd toen het
Vrijwillige Militair Automobiel Korps dat
tot doel had de staf te vervoeren, patrouil
le- en bewakingsdiensten te verrichten, ver
voer in dienst van het Roode Kruis en den
Geneeskundigen Dienst waarvoor haar de
hoogste lof door de legerautoriteiten werd
toegezwaaid.
Voor strijd is de vereeniging nooit terug
geweken, vroeger niet en thans ook geens
zins.
Vermakelijk was de strijd die gevoerd
werd over het vraagstuk of de auto in staat
was eerder te stoppen dan wélk ander voer
tuig ook natuurlijk bij gelijke snelheden. Te
Scheveningen werd de proef gehouden in
bijzijn van leden der Eerste Kamer, Twee
de Kamer, Gedeputeerde Staten. De auto
kwam zegevierend uit den strijd waar
aan o.a. een wagen van van Gend en Loos
meedeed te voorschijn.
Ook de maximumsnelheid was een pre
cair punt. Een storm van verontwaardig-
heid steeg op toen een voorstel werd inge
diend om de maximumsnelheid binnen be
bouwde kommen vast te stellen op 10 ki
lometer. En het pleit voor de auto van
toen, dat de minister de snelheid van een
de kom binnenrijdende auto schatte op 10
km terwijl de werkelijke snelheid 24 km
bedroeg
Wist men dat reeds zeer lang geleden de
post „Vaste brug bij Nijmegen" een belang
rijk onderdeel van de begrooting was. Ja
ren heeft de vereeniging daarvoor gevoch
ten gelijk zij streed en strijdt voor elke ver
andering die voor den weggebruiker een
verbetering beteekent. Met taai geduld
voerde zij oorlog met den machtigen tegen
stander „Koning Tol". Gevaarlijke punten
in wegen zijn vaak door haar toedoen ver
beterd, het verkeer met het buitenland
heeft zij aanzienlijk vergemakkelijkt.
In principieele kwesties betreffende
automobilistenbelangen, heeft zij hare le
den tot in hoogste instantie bijgestaan, zeer
vaak met loffelijk gevolg.
Veertig jaar K.N.A.C.!
Veertig jaar hooggewaardeerde arbeid
voor den automobilist.
ZEVENTIG JAAR HOOGERE
KRIJGSSCHOOL.
Den eersten Mei a.s. is het zeventig jaar
geleden, dat te Haarlem een „school tot
voorloopige opleiding van stafofficieren"
werd opgericht. Den len November 1868
werd deze voorloopige opleiding vervangen
door een definitieve „stafschool" en ge
vestigd te Breda. De cursus duurde vier
jaren en beoogde aanvankelijk uitsluitend
opleiding voor den Nederlandschen gene-
ralen staf.
In 1875 werd deze stafschool gereorga
niseerd in een „krijgsschool voor officie-
(Facts and Figures „Nieuw-Amsterdam")
Wat leven wij toch snel.
Hoe ligt noch versch in onze herinnering
het opkomen van 't streven, groote, snel
le, extra-comfortabele weelde-passagiers-
schepen, met name voor trans-atlantisch
verkeer, te gaan bouwen. Weliswaar heeft,
vooral op Nieuw-York, dat streven eigen
lijk altijd al bestaan „Mauretania".
„Lusitania", „Vaterland", om een paai
voor-oorlogsche reuzen te noemen
maar i n den oorlog en den eersten tijd
n a den oorlog kwam de klad er toch,
uit natuurlijke economische oorzaken, in.
Tot de belangstelling van het groote pu
bliek voor zulke zaken weer wakker werd
met den bouw van de snelle „Bremen" van
den Norddeutschen Lloyd. Daarop kregen
we den snellen Italiaan, den Franschman
„Normandië" en het aanvankelijk naamloo-
ze, later „Queen Mary" gedoopte Britsche
nieuwe zeekasteel.
En wij Nederlanders bouwden toen on-
zen, driepijper, de „Statendam" der Hol-
and-Amerika-Lijn af. Dat was wat, maar
dat was echter nog niet een prestatie
ons op voet van concurrentiegelijkheid
met de Bremen", de „Normandië" de
„Queen Mary" stelde.
°aart°e ™as, h.et wachten op dè „Nieuw-
Amsterdam" het schip dat Nederland ge
bouwd heeft, mede uit vlagvertoon, om
ons prestige als zeevarende natie in den
dollen concurrentiestrijd op den Noordelij
ken Atlantischen Oceaan hoog te houden.
Den 3en Januari 1936, nauwelijks twee
jaren geleden dus, werd de kiel voor de
„Nieuw-Amsterdam" gelegd.
Ten aanschouwe van een menschenme-
Sw Van 30-000 heeft H.M. de Ko-
den n.i!en 30en April van het vorige jaar
sche MnP Van het schip in het Rotterdam-
VanïaTïri"™ «T™:
schijnen 4 ze regelen m druk ver-
honderden genoofkr°d0tSChe zfekasteel met
officieelen proeftocht611 S^n koorck op zÜn
teren had Noordzee; gis-
hoffelykheid de Ne&^e"ka"L«n de
een bezoek uit te noodïf6?6 -VT „tot
haar, het geheele Nederla'n<tc,u?n
doen inlichten over de schoon!!6 a
doelmatigheid van deze laatste en. 5®
der Nederlandsche koopvaardijvloot'^'het
admiraalschip, niet alleen van de H A l
maar onbetwistbaar van heel onze koon'
vaardijvloot. K00p"
De doelmatigheid.
Er zijn drie factoren, welke de doelma
tigheid van een schip bepalen: zijn navi
gatiemiddelen, zijn voortstuwingsinrichting,
zijn inwendige economie.
De navigatiemiddelen der „Nieuw-Am-
dam" ze blijven voor schrijver dezes,
zelf óud-officier ter koopvaardij, altiju nog
primair zijn inderdaad „the last word."
Reeds bij een vluchtig bezoek aan het
hersencentrum van dit schip, den comman
dopost: de brug, blijkt dit: automatische
stuur-inrichting, Sperry-compas, een heele
telefonen-batterij, een automatische brand-
meldinrichting door heel het schip, samen
komende op de commandobrug, tallooze
„verklikkers" en wat niet al.
Zijn voortstuwingsinrichting schoon
turbines minder indrukwekkend voor den
leek zijn dan bv. een vele duizenden paar-
.dekrachten leverende triple-expansiestoom-
machine met zijn wentelende krukassen
en enorme zuigerstangen is bij nadere
beschouwing en deskundige voorlichting
toch wel uiterst belangwekkend. Het is
hier geen machine kamer meer, zoo
als vroeger, maar een groote fabriek, uit
een complex machinekamers bestaande:
de hoofdkamer waar de zes turbines de
twee gearwielen der twee enorme schroef
assen aandrijven, de hulpmachinekamer,
beter de electrische centrale te noemen,
de stookplaat, die in zindelijkheid welhaast
met de operatiekamer van een chirurg
kan wedijveren. Tenslotte de sehroefasko-
ker, hier tot een sehroefaszaal geworden...
De inwendige economie: die ligt buiten
onzen gezichtskring. Wat de leek slechts
zien kan is: weelde, weelde, weelde. Alles
verfijnd, het geheel een monument van mo
derne schoonheid en doelmatigheid, waar
aan tientallen Nederlandsche kunstenaars
hebben meêgemerkt.
Laat ons, ten einde een indruk van
den omvang van dit schip, zoo van binnen
als van buiten, te geven, op z'n Ameri-
kaansch enkele cijfers en data noemen.
De totale lengte is 758 voet. Zijn tonnage
is 36.287 registerton.
De as-paardekrachten, door de quadruple-
expansieturbines ontwikkeld, meten 34.000
hp. Er kunnen 1232 passagiers (alle klassen
tezamen) vervoerd worden, en de beman
ning bestaat uit 650 man. Er zijn 22 red
dingbooten met Barclay-davits, totaal aan
Wie recht gelukkig worden wil
En 't blijven heel zijn leven,
Die leere vroeg met hart en ziel
Aan andren vreugd te geven.
ren" met een drie-jarigen cursus, terwijl
zij sedert 1876 ook diende voor opleiding
van officieren voor het Koninklijk Neaer-
landsch-Indische leger. Zij werd in 1878
overgebracht van Breda naar Den Haag,
alwaar zij sindsdien gevestigd is.
Bij de wet v^n 21 Juli 1890 tot regeling
van het militair onderwijs, werd de
„krijgsschool voor officieren" herdoopt in
„hoogere krijgsschool", bestemd tot vor
ming van officieren in algemeen krijgs
kundige richting? alsmede voor de hooge
re troepenleiding, voor den dienst bij den
generalen staf en bij de intendance.
Als alle beschikbare plaatsen bezet zijn,
telt de H.K.S. tusschen de 60 en 70 offi
cieren-leerlingen,
In hetzelfde gebouw als de H.K.S. is
gevestigd de Hoogere Marine Krijgsschool,
alwaar de marine-officieren, die daarvoor
in aanmerking komen, een voortgezette op
leiding ontvangen voor hun verdere tac
tische en wetenschapelij ke vormnig. Ook
de hoogere marine krijgsschool viert een
jubileum, nl. de herdenking van haar 20-
jarig bestaan.
VOOR ONZE DEFENSIE.
Aan vrijwillige bijdragen voor de verster
king van de defensie is tot heden ontvan
gen 109.852.
Door de vereeniging voor nationale vei
ligheid werd sinds de vorige opgave 646
ontvangen.
Het totaal der bijdragen sinds het begin
der inzameling ontvangen, bedraagt een
som van 105.370.
DE ZEDELIJKHEID IN FABRIEKEN.
Een antwoord van den minister
van justitie op vragen van mevr,
Bakker-Nort.
Op de vragen van mevrouw Bakker-Nort
betreffende het instellen va neen onder
zoek naar misbruik van leidende mannen
in inrichtingen van nijverheid ten opzichte
van vrouwen en meisjes, werkzaam in hun
bedrijf, heeft de minister van justitie ge
antwoord kennis te hebban genomen van
het bericht, dat eenige jaren geleden, n.l.
in 1934, herhaaldelijk op groote vergade
ringen van de katholieke jeugdvereeniging
zeer ernstig is geklaagd over misbruik van
leidende mannen in inrichtingen van nij
verheid ten opzichte van meisjes en vrou
wen, werkzaam in hun bedrijf.
Voor een justitieel ingrijpen, waarop
naar de minister meent te mogen aanne
men in de tweede tot hem gerichte vraag
wordt gedoeld, zijn noodig zoodanige feiten
of omstandigheden, dat daaruit een redelijk
vermoeden van schuld aan eenig strafbaar
feit voortvloeit. Bij de opsporing is men
1946 man plaats biedende.. Zes van de 22 zijn
motorbooten, de rest wordt met hand
kracht, doch door middel van een schroef,
en dus niet met riemen, voortbewogen.
Gemiddeld hebben 2000 man twee jaar
werk aan het schip gehad.
Er zijn 1062 patrijspoorten en 272 venster
ramen; er is 500 m3 koelhuisruimte aan
boord, voor interne doeleinden en voor
vracht; de berekende snelheid is 20%
knoop (=20% x 1852 meter per uur, re
ken U 't maar uit); er zijn 12 waterdichte
af deelingen met 48 waterdichte deuren; er
is 12,000 m2 karpet gelegd, er zijn 2500 stoe
len en 550 tafels aan boord en 60 electri
sche klokken, er is een gymnastiekzaal, een
enorme schouwburg-bioscoop, een zwem
bad, 10 hondenkennels; 15.000 lampen,
waarvan 2000 Philinea staaflampen voor
indirecte verlichting; er zijn veertien lif
ten aan boord en 23 gezelschapszalen. Ten
slotte het wordt te Amerikaansch, deze
opsomming, en we zouden zoo nog wel
een kolom kunnen vifflen tenslotte dan
nog dat er 12.500 borden, 10.500 kopjes en
schoteltjes en 1200 eierdopjes aan boord
zijnen dat in de scheepsdrukkerij 4
gezellen voortdurend werk hebben.
De commandant heeft een état major
van 49 officieren, te weten 7 dek-officieren,
21 machinisten, 7 electrotechnici, 5 draad-
looze, en 9 huishoudeiijken dienst.
Na het bezoek zag 'k tegenover de
„Nieuw-Amsterdam", merkwaardige spe
ling van het toeval, de „Tjisondari" van
de Java-China-Japanljjn liggen. In den Zo
mer van 1915 ben ik hierop als jongste
vierde officier van Vlissingen uit naar zee
gegaan, 't Was toen het admiraalschip van
die reederij: the last word in shipbuilding.
N u kon je van de commandobrug van de
„Nieuw-Amsterdam" af bijna van boven in
den schoorsteen van de „Tjisondari" kij
ken
Wèl mocht er op een van de schoone
paneelen in een der salons van dit machtig-
mooie schip geschreven staan Panta
Reialles vloeit
In 1626 stichtten wij Nederlanders in de
Nieuwe Wereld 't fort Amsterdam. In 1660
telde de stad Nieuw-Amsterdam daar
350 huizeneen der grootste nederzet
tingen van Amerika. In 1664 veroverde de
hertog van York de nederzetting, en sinds
dien heet zij New-York. De Holland-Ameri-
ka Lijn riep den ouden naam tot nieuw le
ven in haar vorige schip „Nieuw-Amster
dam", dat van 19061931 in de vaart was.
De nieuwe majesteitelijke „Nieuw-Am
sterdam" is thans de glanzende glorie van
onze koopvaardijvloot.
En over 10, 20, 30 jaar?
Panta Rei
(Ingez. Med.)
grootendeels aangewezen op hetgeen door
aangifte en verklaringen bekend wordt. Ook
wanneer over gegevens als vorenbedoeld be
schikt wordt, is het vereischte wettelijke
bewijs niet zelden geenszins gemakkelijk te
verkrijgen. Een justitieel ingrijpen in meer
algemeenen zin ter zake van misstanden, als
in de klachten bedoeld, zal dan ook in den
regel hier geen uitkomst kunnen brengen.
Wel is den minister voor wat betreft een
bepaald ressort gebleken van een kort gele
den verkregen veroordeeling in een op zich
zelf staand geval en daarnaast van een voor
eenige jaren ingesteld zeer uitvoerig onder
zoek, dat geen positief resultaat heeft op
geleverd.
Overigens kan worden medegedeeld, dat
de arbeidsinspectie bijzondere aandacht
wijdt aan het vraagstuk van de zedelijkheid
in fabrieken en werkplaatsen en dat ten
deze nog nadere opdrachten zijn verstrekt.
Voor zoover dit ligt op het terrein zijner
ambtswerkzaamheid, blijft de minister dili
gent.
Koninklijke belangstelling voor Noordwijk's
bloemenfeest.
Gistermiddag werd Noordwïjk, dat in het
teeken van het bloemenfeest staat, verrast
door een bezoek van H.M. de Koningin. Bij
de kweekerij „Ornata" aan den Heerenweg
stopte de auto om de Koningin gelegenheid
te geven bloemen te koopen. Het doch
tertje van den heer Steenvoorde bood hier
H.M. een bouquet bloemen aan. De rit werd
hierna voortgezet via Noordwijk-Binnen,
vervolgens werd de Voorstraat heen en
terug gereden, om te eindigen op het Lin-
denplein, waar het fraaiste mozaiek was
gelegd. Nadat H.M. dit bloemenkleed had
bezichtigd keerde zij naar de residentie te
rug.
DE OMZETBELASTING OP V'LEESCH.
De Nederlandsche Slagershond en de
Nederlandsche Katholieke Hanzebond van
Slagerspatroons hebben een adres aan de
Tweede Kamer gericht, waarin zij verzoe
ken, bij de behandeling van het wetsont
werp tot wijziging van de omzetbelasting
het vleesch aan de lijst van vrijgestelde
producten toe te voegen.
Adressanten wijzen speciaal op den groo-
ten teruggang van het vleeschverbruik,
dat als volksvoedsel toch reeds zeer zwaar
belast is door den accijns op het geslacht
en de winsten gemaakt in verband met de
uitvoering van de vleeschkeuringswet.
VEREENIGING „HET SCHOOLMUSEUM"
Te Middelburg werd Vrijdagmiddag een
vergadering gehouden in het gebouw der
vereeniging „Het Schoolmuseum" Aan
wezig was de heer Noteboom uit
Amsterdam, voorzitter van de ver
eeniging van openluchtscholen, die sprak
over het onderwerp. „Hoe teekent
het kind in Indië?" Er wordt dit jaar in
ons land een reizende tentoonstelling van
teekenwerk van Indische kinderen gehou
den en te Middelburg zal dit plaats hebben
vanaf 25 Mei a.s. De opening is in de
morgenvergadering van de jaarvergadering
van het „Schoolmuseum". Er worden 1000
teekeningen tentoongesteld omvattende
natuurteekeningen, copieën, fantasie-tee-
keningen en origineelen.
In ons land is een comité van aanbeve
ling gevormd met aan het hoofd de mi
nisters van Koloniën en van Sociale Za
ken. Te Middelburg is een plaatselijk co
mité van aanbeveling en dit is nu gisteren
geïnstalleerd.
Ook te Goes en te Vlissingen wordt de
tentoonstelling gehouden, die tegen gerin-
gen prijs toegankelijk wordt gesteld.
Bij het bezichtigen van een aantal exem
plaren, kregen wjj groote waardeering voor
hetgeen de Indische kinderen op teeken-
gebied weten te presteeren.
Maandag komen wij op een en ander nog
terug.
Geslaagd te Utrecht voor het examen
tuinbouwvakonderwijzer de heer M. Ton te
Middelburg.
Voor het diploma Nederlandsch ge
nootschap voor heilgymnastiek en massa
ge slaagde te Den Haag mej, J. J. v. d.
Steen te Vlissingen.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: zwakke tot matige meest N.
wind, opklarend tijdens den nacht, overdag
gedeeltelijk bewolkt met in het Noorden
kans op regenbuitjes, en in het Zuiden wei
nig of geen regen, kans op nachtvorst,
overdag weinig verandering in tempera
tuur.
UKKEL: matige wind uit N. richtingen,
bewolkte hemel, tijdelijk helder, op vele
plaatsen regen, aanhoudend koel, plaatse
lijk nachtvorst, nachtelijk temperatuursmi-
nimu mO tot 2 gr.
Zo 24 Apr. Zon op: 4 46; onder 19 h 12.
Licht op: 19 h 42. Maan op: 2 h 06; onder:
24 h 34.
Ma 25 Apr: Zon op: 4 h 44; onder 19 h
13. Licht op: 19 h 43. Maan op: 2 h 27; on
der: 13 h 43. N.M.: 30 Apr.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
April.
Hoogwater. Laagwater.
Zaterdag 23 7.08 19.34 0.48 13.19
Zondag 24 8.22 20.53 1.57 14.39
Maandag 25 9.40 22.11 3.26 16.03
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger; Veere 38 min. later. (S =-
springtij.)
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
April.
Hoogwater. Laagwater.
Zaterdag 23 8.38 21.06 1.52 14.26
Zondag 24 9.47 22.23 2.56 15.42
Maandag 25 11.06 23.46 4.20 17.05
Een Zeeuwsche visscher naar Engeland.
Hedenmorgen kregen wij bezoek van den
visscher Joost Dingemanse van wiens ver
blijf in Engeland wij gisteren uitvoerig
melding maakten.
Dingemanse was zeer ingenomen met het
artikel over zijn persoon, maar zag toch
gaarne een paar abuizen verbeterd. Zoo
deelde hij ons mede, dat hij niet met een
zuidwester, maar met een pet op Liverpool
bezocht, dat hij niet steeds gevaren heeft,
doch vanaf zijn 9den jaar eerst 3 jaar bij
den boer werkte, daarna 5 jaar als scheeps
maker en toen eerst is gaan visschen.
De tentoonstelling te Chicago waar een
Engelschman een van Dingemaftse gekocht
boogaarts model inzond en er een eersten
prijs mede behaalde, was niet in 1918, doch
in 1897. Hedenmorgen 5 uur was Dinge
manse reeds weer uit de veeren geweest.
GRAND THEATER.
De Spaansche Aarde.
Deze film toont geen geschiedenis met
'n begin en 'n einde, geeft geen lotgevallen
van bepaalde personen, doch toont een deel
van Spanje dat door den burgeroorlog ge
teisterd wordt. We zien op het land de
strijd en de vruchtbaarheid, en het graan,
het brood, en daarnaast de medoogenloozen
strijd van Spanjaard tegen Spanjaard. On
getwijfeld is deze film met levensgevaar
opgenomen, want men bevindt zich telkens
op de meest bedreigde punten, ziet de doo-
den vallen en wegvoeren, en weer nieuwe
manschappen arriveeren. Ook verschillende
kopstukken der linkschen ziet men aan
woord en van de „rebellen" hoort men
weinig goeds. Blijkbaar is deze rolprent
links georiënteerd. Maar dat doet er wei
nig toe. Hoofdzaak is, dat men een scherp
beeld krijgt te zien van dezen verschrikke-
lijken een weerzinwekkenden strijd. Te
weerzinwekkender, omdat de zonen van één
land elkaar hier vermoorden en hun eigen
bodem en bezit verwoesten. En omdat men
weet, dat de meeste van die menschen, die
thans hun troepen met gebalde vuist groe
ten, straks, als Franco's troepen zegevieren,
die hand in heilgroet strekken zullen. De
mensch is plooibaar, en de Spanjaard
schijnt dat in het bijzonder te zijn.
Premiere.
Deze uitstekende film toont de premiere
van een grootsche revue, een schouwspel,
zooals men alleen in de grootste theaters
der wereldsteden zal kunnen bewonderen.
