DOUWEEGBERTS
KRONIEK van den DAG.
Geen Fascisme
BIHNENLAND.
ZEELAND.
TWEED! BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.)| VAN DINSDAG 5 APRIL 1938. No. 80,
cel
DE BIJBEL
„niéuw sSngS™*" !f" ik d?
vin.
reinigt alles!
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI
OUD-HOLLANDSCHE PIJPTABAK
GOES.
MEN, ge-
Brasser
Stellen al-
in prijs,
>r serre-,
Gouds-
I'burg.
jkelen bij
Iet meest
luist onze
aangeko-
|en, spon-
bronzen,
Jier. Alles
ien kind
De Mag-
|lelburg.
handtas-
1.95.
|uw,bruin,
art. Voor
Gouds-
M'burg.
|e lever
en zure
feter, Kor-
M'burg.
lendeken-
s, jurkjes,
lerkousen
verras-
weefstoel,
rg-
liedt zich
N. Rott.
|e Burg.
ad
rRAAGD
Rente
Ireau vein
Onrust in Hongarije.
De inlijving van Oostenrijk bij Duitsch
land heeft sinds eenige dagen een éigen-
aardige politieke onrust in Hongarije ten
gevolge gehad. Een deel van het Hongaar-
sche volk een klein deel vooralsnog: het
nationaal-socialistische meent blijkbaar
dat de Anschluss het sein vormde voor een
felle actie. Het lukte den heeren nazi's in
weinig dagen tijds heel wat beroering in 't
land teweeg te brengen, waartegen de re
geering naar veler meening niet streng ge
noeg optrad. Ten aanzien van het nationaal-
socialisme heeft de Hongaarsche regeering
echter steeds eenigszins tweeslachtige poli
tiek in toepassing gebracht. Nu eens gaf ze
den rumoerigen lieden verwonderlijk veel
armslag, dan weer kon ze soms opeens van
zich afbijten. Men heeft er nooit veel hoogte
van kunnen krijgen, waar ze op dit punt nu
eigenlijk heen wilde.
Het rumoer van de vorige week is ten
slotte zoo hoog geloopen, dat het hoofd van
den Hongaarschen staat, de „rijksbestuur
der" admiraal Horthy Zondag het oogen-
blik gekomen achtte, om in te grijpen. Voor
de radio heeft hij een toespraak gehouden,
waarin hij het Hongaarsche volk tot be
zinning maande en bedekte dreigementen
uitte.
Zij, die met heldere hoofden en open
oogen de wereldgebeurtenissen beschouwen,
kunnen in de aansluiting van Oostenrijk bij
Duitschland niets vinden, wat reden voor
de onrust in Hongarije zou kunnen zijn ge
weest, aldus Horthy. Er geschiedde niets an
ders dan dat een oude goede vriend van
ons zich heeft vereenigd met een anderen
goeden vriend van ons, met een bondge
noot, die steeds zijn woord heeft gehouden:
Duitschland.
Deze aansluiting is slechts voor niet inge
wijden onverwachts gekomen. De gebeurte
nissen hebben in Hongarije zekere beroe
ring verwekt. Er waren lieden die in troe
bel water wilden visschen en de gebeurte
nissen wilden misbruiken voor hun eigen
doeleinden.
Ik verklaar evenwel, dat de orde en rust
in dit land door niemand zal worden ver
stoord. Het was een moeilijke taak dit door
de vredesverdragen tot bedelaar gemaakte
land op de been te helpen, maar met de
hulp van God is het ons gelukt de natie op
den weg van welstand en geluk te leiden.
Er heeft zich een man opgeworpen, zoo
vervolgde de rijksbestuurder, doelende op
den leider der Hongaarsche nationaal-socia-
listen, majoor Salazy, .die de massa met de
magogie op dwaalwegen wil leiden, door
o.a. de 9 millioen Hongaren allen grond te
beloven. Dat zou neerkomen op een bunder
grond per persoon, d.i. minder dan voor een
persoon noodig is om van te kunnen leven!!
Zooals twee musschen en twee bladen van
een boom niet gelijk zijn zoo verschillen de
menschen en hun levensmogelijkheden van
elkander. Anders zou de wet der natuur
worden vernietigd en dat is niet mogelijk.
Alleen de demagogie zou iets anders kun
nen beweren. Wij streven er naar om de
rust, het welzijn en de sociale ontwikkeling
te volmaken. Hiervoor is rust en orde noo
dig en deze waarborgen ons ons leger. Een
verpolitiekt leger is niet alleen minder in
waarde, doch direct schadelijk voor de natie
en voor de burgers.
Ons leger en ons officierencorps staan op
hoog peil. Er zijn wel enkelen geweest, die
in hun eigen belang getracht hebben de po
litiek bij ons officierencorps ingang te doen
vinden, maar dit zal hun nooit gelukken en
ik maak hen er dringend op attent, handen
af van onze officieren.
Het 1000-jarig bestaan van Hongarije is
gebaseerd op een voornaam denken en hoog
zedelijk peil en betrouwbaarheid in onze
Hongaarsche politiek. Ik sta niet toe, dat
hier van zal worden afgeweken.
Aan onze jeugd geef ik nog eens in over
weging haar capaciteit in dienst van de za
kenwereld en den handel te stellen. De
meest doeltreffende middelen voor het sla
gen van een volk, zijn de handel en de koop
vaardij, zooals bijv. in Nederland blijkt
en er is gelegenheid om onze vrije havens in
te schakelen in het net van den wereld
handel.
De eer van den arbeid komt het eerst
De arbeid en de liefde voor den arbeid kun
nen een volk gelukkig maken en niet de
demagogie van de straat.
Ik verklaar, dat de binnenlandsche rust
door niemand gestoord kan worden. Zon
der discipline kan geen enkel klein bedrijf
worden geleid, laat staan een land. Ik maak
degenen, die onrust stoken en oneenigheid
willen zaaien nadrukkelijk attent op de ge
volgen, die hun te wachten staan. Na 1919
hebben wij het land gezuiverd van onver
antwoordelijke communistische elementen
en wat wij toen konden, zijn wjj nog niet
verleerd.
In Hongarije is slechts met wettige mid-
DE STATENVERTALING EN
DE NEDERLANDSE STAM
door
J. W. VAN SWIGCHEM
1).
■Aan de Lezers.
Wat hier volgt is, nagenoeg ongewijzigd,
tekst van een lezing, gehouden in de
3aa*"vergadering van het „Algemeen Neder-
besh* Verbond" afd- Middelburg. In het
van (Vt daarvan zit °ok de hoofdredacteur
gesprok d'e na aft00P mÜ verzocht het
een vriena voor z^n blad af te staan. Zulk
ik niet w k en vererend verzoek durfde
in 't gehepiëeren' boeweI ik aan publicatie
dat ik in bro? h^d gedacht- De gedachte,
stelling kon if-L mg misschien belang-
■H-, Boek
want de eenvoudlgE""^
natuurlijk de beste. g DereiKbaar 1S
Een lid der S.D.A.P.
Het antwoord op deze vraag wil ik
trachten te geven door een critische be
schouwing van het artikel in Uw blad van
22 Maart, waarin een Zeeuwsche N.S.B.-
er naar eigen zeggen, zijn hart heeft ge
lucht.
Onze provincie-genoot stelt de dictatuur
voor als van tijdelijken aard; hij zegt nl.:
„Ik voor mij ben dan ook de meening
toegedaan, dat de regeering de teugels
losser zal maken, zoodra ze er van over
tuigd is, dat het volk ten volle achter
haar staat."
Dit klinkt al niet vleiend voor de dic
tatuur. Is de meening van dezen, door U,
Redactie als bonafide voorgestelde, N.S.
B.-er juist?
De ervaring leert anders. Een dictatuur
kan niet weten, of en in hoeverre zij de
instemming heeft van het volk. Het mid
del daartoe, de vrije, periodiek terugkee-
rende verkiezingen ontbreekt haar. Daar
om verkeert een dictatuur voortdurend in
vrees omtrent de sterkte van oppositionee-
le elementen. Zij omringt zich door een
stelsel van geheime politie (Gestapo, G. P.
Oe) en laffe spionnage. Rusland, Duitsch-
landen niet minder Italië leverden spre
kende voorbeelden. Zij, die gehoopt hadden,
dat Rusland onder de nieuwe grondwet
„de teugels losser zou maken", zijn dooi
de gebeurtenissen der laatste maanden
volkomen ontnuchterd.
In de landen der dictatuur plegen volks
stemmingen overweldigende meerderheden
tot 99 toe voor de regeeringen
op te leveren. Nochtans valt niets te be
speuren van „de teugels losser maken."
Zijn de daden der dictators geschikt, het
vertrouwen des volks te verwerven? Zij
brengen de werkelijk geschikte personen
op de belangrijke posten en niet de poli
tieke vriendjes, zegt onze Zeeuwsche N. S.
B.-er.
Neen, de dictatuur schakelt bij voor
baat vele geschikten uit, omdat zij zich be
perken moet tot de gelijkgezinden. Anders
de democratie, waarin ook voor tegen
standers der aan de macht zijnde personen
in de oppositie belangrijk en voor de ge-
heele gemeenschap nuttig werk kan wor
den gedaan. Hoevele knappe Duitschers
toeven in ballingschap of in het concen
tratiekamp; of zijn van het leven beroofd
(Von Schleicher?) In Rusland is het zoo
mogelijk nog erger.
Hoe kan het anders in een dictatuur, die
in dragers van oppositïoneele denkbeelden
slechts kankeraars ziet en zooals onze na
zi-Zeeuw het zegt, „schuldigen", die moe
ten worden opgeborgen. Slechts verachting
voor eerlijke, soms na veel moeite en
strijd verkregen meeningen, die indruischen
tegen die des dictators.
Schenken de dictators het volk het ver
trouwen, dat hun maatregelen zijn uit
sluitend in zijn belang' Onze Zeeuwsche N.
S. B.-er schijnt er zelf aan te twijfelen.
Althans, hij zegt, dat het in Duitschland
misschien nog wemelt van communisten
en marxisten (het verschil tusschen beide
ontgaat mij; voor deze subtiele onderschei
ding is waarschijnlijk een grondige kennis
van Marx noodig).
Een dictatuur zal dit vertrouwen niet
verwerven. Met dwang kweekt men geen
overtuiging, evenmin leert men met dwang
„zelfzucht en eigen belang af." Dit zijn
zaken van het innerlijke, met den knup
pel bereikt men geen duurzaam resultaat,
Beschaving brengt differentiatie op elk
gebied. Hoe hooger een volk ontwikkeld is,
des te grooter differentiatie op geestelijk
en maatschappelijk terrein. Hier met ge
weld uniforme denkbeelden opdringen, be
teekent den weg banen voor ontaarding
en verwildering. De biceps kunnen groo
ter, dikker en sterker worden, de schep
pende gedachte sterft af. En van haar toch
zal de overwinning van onze moeilijkheden
moeten komen.
delen iets te bereiken. Ik vertrouw in de
nuchterheid van het Hongaarsche volk, al
dus besloot de rijksbestuurder, en als wij
samenwerken zal God ons verder helpen".
Het lijdt weinig twijfel, dat dit ingrijpen
van het hoofd van den staat, een kalmee
renden invloed zal hebben, de eerste dagen
tenminste. Maar of het voor goed aan de
rumoerige activiteit der nazi's een einde
kan maken? Zoolang de Hongaarsche re
geering niet met daden toont, dat het haar
meenens is met haar beweerde democrati
sche opvattingen, kan men daaraan wel
twijfelen.
De bedoeling van wat volgt is, de beteke
nis te schetsen in korte omtrekken!
van de Bijbel voor de cultuur van de Neder
landse stain, en voor de taal van het Ne
derlandse volk.
En wel langs deze lijnen:
le. Iets uit de historie van de Nederlandse
Bijbel.
2e. De betekenis van de Statenoverzetting
voor de Dietse beschaving.
3e. De betekenis daarvan voor de taal.
4e. Slotbeschouwing.
I.
Reeds in de Middeleeuwen zien we Jacob
v. Maerlant, de vadren der Dietse dichtren
altegader, zich opmaken de Bijbel toegan
kelijk te maken voor de leken. Juist om
streeks 1300 zijn door allerlei oorzaken de
lagere delen van het volk tot vrijheid en op
bloei gekomen, en snakken naar meer ken
nis op velerlei gebied. Hij nu schonk 1300
aan de opkomende burgerij zijn Rijmbijbel.
De geschiedkundige inhoud der Schrift
wordt hier, naar de simpele wijze dier da
gen, op rijm terugverteld en gecommenta
rieerd. Men begrijpt, dat hier van een ge
trouw weergeven van de grondtekst geen
sprake is. Bovendien was zulk een omvang
rijk werk in handschrift zó duur, dat een
bijbel voor heel het volk toch een onbe
reikbaar ideaal bleef.
PRINSES JULIANA EN PRINSES
BEATRIX NAAR DEN HAAG.
Gistermiddag te half drie heeft Prinses
Juliana met Prinses Beatrix per auto het
paleis Soestdijk verlaten, teneinde zich
naar Den Haag te begeven, waar H.K.H.
haar intrek zal nemen in het paleis Noord
einde.
Nader wordt gemeld:
In een rieten mandje, stevig onder de
kens toegedekt, is Prinses Beatrix gister
middag van het paleis Soestdijk naar het
paleis Noordeinde te Den Haag gereden, in
de Maybach-cabriolet van haar vader, het
geschenk van H. M. ae Koningin.
Tusschen Prinses Juliana, die gekleed
was in een warmen bontmantel, en jonk-
vrouwe Feith, de verpleegster van het
Frinsesje, stond het donkerbruine mandje.
Naast den chauffeur zat de kamerdienaar
van Prinses Juliana. Toen de wijzers van de
klok van de koninklijke stallen te Den
Haag op 10 minuten over vijf stonden,
kwam de lage, lange auto in het zicht en
werden de tuinhekken van het paleis door
twee stalknechten opengedraaid. In een
breede, behoedzaam genomen bocht draai
de de chauffeur den auto naar binnen om
door den tuin van het paleis naaf het ach
terbordes te rijden. De beide Prinsessen
waren in de residentie aangekomen.
Vele belangstellenden, bij den hoofdin
gang aan het Noordeinde verzameld, waren
teleurgesteld. Zij hadden door de aanwezig
heid van een extra-politiebewaking begre
pen, dat er iets op til was. Toen later op
den middag een groepje fotografen ter zijde
van het ruiterstandbeeld post vatte, groei
de het aantal kijkers tot een goede honderd
aan.
Maar Prinses Juliana kwam onopge
merkt in de residentie terug en met haar
moeder maakte Prinses Beatrix haar eer
sten grooten autotocht, op een zonnigen
maar kouden middag, welke meer herfst-
dan lenteachtig aandeed. Het weer heeft
het Prinsesje geen kwaad gedaan. De reis
is haar uitstekend bekomen.
Prinses Juliana en Prinses Beatrix zullen
eenige dagen in de residentie verblijven.
Prof. Goudriaan met 1 Juni naar de Ned.
Spoorwegen.
Naar wij vernemen zal prof. ir. J. Gou
driaan, die benoemd is tot directeur van
de Ned. Spoorwegen, met ingang van 1
Juni a.s. deze functie aanvaarden.
DE VERHOOGING VAN DE HEFFING
OP GRAAN.
De commissie-Gerbrandy, bedoeld in de
algemeene verkoopwaarden voor tarwe
bloem en tarwemeel en roggebloem en rog
gemeel, van de fabrikanten van deze pro
ducten is heden te Rotterdam bijeengeko
men naar aanleiding van de afkondiging
van regeeringswege van de verhooging
met 50 cent per 100 kg, met ingang van
3 April jl. van de monopolie prijsverschil
len o.m. op tarwe en rogge en de daar
voor in aanmerking komende invoerprijs-
schillen en restitutiebedragen.
Op grond van de verhooging dezer mo
nopolie-prijsverschilleri en restitutiebedra
gen heeft de commisise beslist, dat de
prijzen van alle tarwèbloem en tarwemeel
en roggebloem en roggemeel, welke na 3
April 1938 nog te leveren is op grond van
voorverkoop-contracten afgesloten voor de
zen datum verhoogd worden:
a. voor zoover betreft tarwebloem a in
clusief Zeeuwsche bloem met 27 cent per
100 kg;
b. voor zoover betreft tarwebloem b in
clusief Zeeuwsche bloem b met 50 cent
per 100 kg;
c. voor zoover betreft tarwemeel c met
32% cent per 100 kg;
d. voor zoover betreft tarwemeel d met
50 cent per 100 kg;
e. voor zoover betreft roggebloem met
50 cent per 100 kg;
f. voor zoover betreft roggemeel met 50
cent per 100 kg.
OP ELKE BUS EEN BON VOOR GESCHENKEN
V6)-0311o
(Ingez. Med.)
Het streven om, zo mogelijk, héél het
volk een betrouwbare vertaling van de
Heilige Schrift te verschaffen, komt pas
op mèt en döör de Reformatie. Hoe men
ook moge denken over de Kerkhervor
ming, niemand van mijn lezers zal willen
ontkennen, dat de Reformatie een welbe
wuste poging was, om voor leer en leven
terug te gaan tot de inhoud des Bijbels, en
tot die Bijbel alléén. De Bijbel was de bron
voor de grondstellingen der Reformatie en
haar volgelingen en ieder lid der „gerefor
meerde" Kerk moest daar zijn geestelijke
wapenrusting opdoen.
De Reformatie gaf het lekenelement in
de kerk de Bijbel in handen, en maakte dat
alle kringen van het volk met de inhoud
vertrouwd konden raken.
Het is zeer zeker ten onrechte, dat som
mige Protestanten aan de R. K. Kerk een
verbod tot het lezen van de Bijbel in de
schoenen schuiven, maar niemand zal het
feit willen loochenen dat de R. K. Kerk in
de loop der Nederlandse beschavingsge
schiedenis practisch heel weinig heeft ge
daan om de lecture des Bijbels onder het
volk te bevorderen of aan te moedigen.
Daarom kan van een rechtstreekse be
vruchtende invloed van de Schrift op taal
en volkskarakter in de R. K. streken van
onze stam minder goed gesproken worden.
(Ingez. Med.ü
Tot leden van het Hoofdstembureau voor
de verkiezing van leden der Tweede Kamer
kieskring 12 (Middelburg) bijn benoemd tot
lid de heeren: J. Onderdijk, wethouder, A.
D. Littooij, drukker en uitgever, P. M.
Wolters, hoofd eener r.k. school, mr. H.
Doorenbos, secretaris der Kamer van Kopp-
handel en Fabrieken voor de Zeeuwsche
eilanden;
tot plaatsvervangend lid de heeren: C.
van der Weel, J. F. Heemskerk, J. A. M.
Lambermont, beide laatste lid van den raad
der gemeente Middelburg, allen te Mid
delburg.
STREEKPLAN KUST WEST
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Het eerste, met inachtneming van
de procedure der Woningwet vast
gestelde en ter goedkeuring aange
boden streekplan. Het daartegen
ingestelde beroep door de Kroon
ongegrond verklaard.
Zooals bekend, heeft de commissie voor
het streekplan Kust West Zeeuwsch-Vlaan-
deren, ingesteld op grond van art. 45 der
Woningwet, in haar vergadering van 22
Maart 1937 een streekplan vastgesteld voor
het gebied langs de kust van Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen. Dit plan is door Ged.
Staten van Zeeland bij besluit van 13
Augustus 1937 goedgekeurd. Wel had de
heer J. Hauwaert te Evere (bij Brussel) be
zwaren ingebracht, omreden een bouwver-
bod is gelegd op een drietal aan hem in
eigendom toebehoorende perceelen, gelegen
op de duinen in de gemeente Kadzand, doch
hierop volgde niet-ontvankelijk-verklaring
omdat het bezwaarschrift niet tijdig was
ingediend.
Van deze beslissing is de heer Hauwaert
in beroep gegaan, daarbij aanvoerende, dat
hij te Kadzand op de duinen vier perceelen
bouwgrond heeft, elk groot 500 m2, op één
waarvan de villa „La Vigie" is gebouwd. De
overblijvende drie perceelen zijn onbe
bouwd gebleven met doel deze later te ver-
koopen. Nu echter door vaststelling van het
streekplan niet meer op de Kadzandsche
duinen mag worden gebouwd, zijn bedoelde
perceelen bouwgrond zoo goed als waarde
loos, als bestaande uit duinzand en enkel
voor bouwgrond geschikt. De heer Hau
waert raamt zijn verlies thans reeds op
10.000. Zijn bezwaarschrift heeft echter
geen gevolg gehad dan niet-ontvankelijk-
verklaring door Ged. Staten wegens te la
te indiening.
Met dat bezwaarschrift is het wat won
derlijk geloopen. De termijn van indiening
bij den voorzitter der commissie verliep
De Reformatie pas maakte van de Bijbel
een huisboek.
De eerste Nederlandse foliobijbel werd in
1526 door Jacob v. Liesveld te Antwerpen
gedrukt. Tot op de Statenvertaling zijn er
nog verscheidene andere edities geweest,
De meest bekende daarvan is misschien wel
de zgn. „deux-aes-"-Bijbel geworden. Deze
uitgaaf was een, naar Luther en Bugenha-
gen's bijbel herziene uitgaaf van Liesveld,
met hier en daar vrij dwaze aantekeningen.
In Nehemia 3 5 lezen we, dat de edelen
des volks hun schouders niet wilden zetten
onder het werk des Heren, n.l. de herbouw
van Jerusalems muren. Als kanttekening
fungeerde daarbij een rijmpje, afkomstig
van het kaart- of dobbelspel:
Deux aes en heeft niet,
Six cinque en geeft niet,
Quater dry
Die helpen vry.
d.i. „dubbele één" is te arm om te geven,
„vjjf om zes" wil niet geven
„drie om vier" helpt gewillig,
m.a.w. de armen kunnen niet
de rijken willen niet
de burgerij draait er voor op en
is ook gewillig om te geven.
Naar deze curieuze kanttekening werd de
hele editie genoemd. Men kan licht be
vroeden, dat deze Bijbel, die meer dan drie
vóór 19 Februari 1937, terwijl op 18 Febru
ari d.a.v. het bezwaarschrift inkwam bij
den burgemeester van Kadzand, die voor
doorzending aan den voorzitter der streek
plan-commissie zorg droeg. Op 22 Maart is
de heer Hauwaert door de commissie te
Breskens gehoord om zijn bezwaren tegen
het ontworpen streekplan mondeling nader
toe te lichten, waaruit valt op te maken,
dat deze commissie het bezwaarschrift als
tijdig ingekomen beschouwde en in behan
deling nam. In deze vergadering van 22
Maart is het stuk in den breede behandeld
met tot slot, dat hierop in afwijzenden zin
is beschikt. Ged. Staten verklaarden den
Heer Hauwaert echter niet ontvankelijk
wegens te late indiening van het bezwaar
schrift.
In de enkele weken geleden gevallen Ko
ninklijke beslissing wordt overwogen, dat
het bezwaarschrift wel niet binnen den ter
mijn van 4 weken gedurende welken het
ontwerpplan ter inzage heeft gelegen, is
ingediend, doch eerst daags daarna op 19
Februari 1937. Hierin kan echter geen aan
leiding worden gevonden' om appellant
niet-ontvankelijk te verklaren, nu de com
missie het bezwaar niet op grond van te la
te indiening ter zijde heeft gesteld, doch
daarop in afwijzenden zin - heeft beslist.
Wat de zaak zelf betreft, overwoog de
Kroon, dat de commissie terecht heeft ge
meend, aan het bezwaar niet tegemoet te
kunnen komen, daar het belang van het
behoud van het natuurschoon zich verzet
tegen verdere duintopbebouwing. Bovendien
kan in dit geval hoogstens van gederfde
winst voor belanghebbende sprake zijn,
welke winst bovendien door appellant veel
te hoog wordt geschat 10.000) doch daar
mede kan redelijkerwijze geen rekening
worden gehouden. De Kroon heeft het be
roep dan ook ongegrond verklaard.
Esperanto.
Vrijdagavond waren de neutrale Espe-
ranto-groepen „Dr. L. L. Zamenhof" uit
Vlissingen en „Ni venkos" uit Middelburg,
de gasten van de groep „La Sudbevelanda
rondo" te Goes. Ongeveer 60 Esperantis
ten vierden het eerste lustrum dier laatste
groep. Deze had ir. J. R. G. Isbrücker uit
Den Haag uitgenoodigd te spreken. Aan de
hand van vele mooie lichtbeelden besprak
de bekwame esperantist zijn bezoek aan de
wereldcongressen der esperantisten van
1912—1937
Het was een prachtige avond, maar te
vens een leerzame. Dit laatste betuigde
ook de burgemeester van Goes, mr. R. M.
van Dusseldorp. Hij verklaarde, hoewel het
esperanto niet machtig zijnde, toch de
kwart-eeuw gelezen werd, reeds een zekere
taaitraditie vestigde. Daarvan zijn nóg
sporen te vinden o.a. in het Avondmaals-
formulier der voornaamste kerkgroepen
hier te lande, en als een predikant in onze
dagen de dienst aanvangt met: „Onze hul-
pe staat in de Naam des Heren", dan ci
teert hij de Bijbel van Deux-Aes, waarin
deze uitdrukking wèl, en niet de Staten
vertaling, waarin ze niét te vinden is.
Maar het is de beroemde Statenvert. ge
weest, die drie eeuwen lang zulk een diep
gaande invloed op taal en stam heeft uit
geoefend.
Vele bijzonderheden van de geschiedenis
dezer vertaling zal ik met stilzwijgen moe
ten voorbijgaan. Allereerst wil ik even
wel uw aandacht vragen voor de motieven,
die tot deze vertaling hebben geleid.
Deze beweegredenen waren voornamelijk
tweeërlei: le. De grondtekst was een eeuw
na de Bijbel van Liesveld veel beter be
kend geraakt door de ontdekking en verge
lijking Van allerlei handschriften, vooral
Nieuw-Testamentische.
2e. Het Nederlands van de reeds bestaan
de Bijbelvertalingen was in velerlei op
zichten onzuiver of verouderd, waardoor
vele teksten of woorden reeds toen niet, of
verkeerd, konden worden verstaan.
(Wordt vervolgd).
en
Boer-
