KUNST EN WETENSCHAP. LAATSTE BERICHTEN. GEMENGD NIEUWS. De strijd in het Verre Oosten. BELGHL DU1TSCHLAND. De industrieelen en het vierjarenplan. NOORWEGEN. POLEN. VER. STATEN BEURS VAN AMSTERDAM. BEURSTHERMOMETER MAANDAG, -ObLMarkt Koninkl. H.V.A. Markt Tabak Philip# -■ Unilever Groote brand te Delft. Geheimzinnige moord te Tilburg. „Boreas". Drie opvarenden werden door de wegspattende scherven* licht ge wond, een vierde is aan de bekomen kwetsuren overleden. Meer dan 100 op varenden van de „Baleares" zouden zijn gered. Nieuwe Italiaanschc troepen te Cadix aangekomen? De correspondent van de „Daily Herald" te Gibraltar meldt, dat Musso lini in een laatste poging den burger- Oorlog in Spanje zoo spoedig mogelijk te beeindigen, nieuwe contingenten Itali- aansche troepen naar Spanje zou zen den. Hij verklaart, dat de vorige week 5000 Itali.aansche soldaten uit Libië te Cadix zijn aangekomen, die naar het front van Guadalajara zijn doorgezon den. CHINEESCH OPTIMISME. Ten Noorden van Hoema en bij Lin- {en in Sjansi wordt, aldus meldt het Chi neesche persbureau, nog steeds verbit terd gevochten. Chineesche versterkingen worden paar Zuid-Sjansi gezonden. De situatie langs den spoorweg PeipingHankau is pog duister, terwijl aan het front langs den spoorweg TienstinPoekau rust beerscht. De Chineesche bladen zijn optimis tisch gestemd omtrent het verloop van den strijd. Zij melden, dat de politieke en militaire toestand van China veel verbeterd is sedert het begin van de tweede periode der verdediging. In Zuid- Sjansi passen de Chineezen een positie ve tactiek toe, die hen spoedig in staat zal stellen de kansen te doen keeren. De jjüankow Herald" schrijft, (dat Japan op den langen duur de nederlaag zal lij den, misschien niet door een tegenslag op het slagveld maar door uitputting. MOORD? welke synthetische grondstoffen fabri ceert. In dezen tak van industrie is geen sprake van contingenten of andere restricties. Men is er op uit de markt te organiseeren, afnemers te winnen en de eenige bezorgdheid is of men voldoende werklieden bijeen kan brengen. Het blad besluit met de hoop uit te spreken, dat de Duitsche indusstrieelen weer den tijd mogen beleven dat zij zich werkelijke zorgen moeten maken over de concur rentie, de verkoopen en de winsten, wel ke zorgen het blad voor noodzakelijk houdt. Prins Wilhelm Friedrich van Schaumburg Lippe omgekomen. Naar verluidt is Vrijdag jl. Prins Wil helm Friedrich van Schaumburg Lippe omgekomen tengevolge van het neer storten van zijn bombardementsvliegtuig tijdens militaire manoeuvres bij Berlijn. Zooals gebruikelijk weigert het minis terie van luchtvaart inlichtingen te ge ven. Prins Wilhelm Friedrich van Schaum burg Lippe was een zoon van Prins Friedrich Georg en Antoinette Anne van Anhalt. Hij is 24 Augustus 1912 te Ra- tisboritz geboren. Hij was luitenant van de luchtmacht en adjudant van Goeb- bels. Ds. NIEMÖLLER IN HET CONCEN TRATIEKAMP SACHENHAUSER. In de kerk van Dahlem werd gister medegedeeld, dat ds. Niemöller was op genomen in het concentratiekamp Sa- chenhausen 24 km. benoorden Berlijn. Toen de zestienjarige zoon van den heer Myklebust, kapitein van het Noor- sche stoomschip „Jernland", zich te Gent aan den wal begaf, keerde hij niet weer aan boord terug. Een door de po litie ingesteld onderzoek doet vermoe den dat men de jongen toen deze zich op weg naar het schip bevond heeft overvallen om hem te berooven, en daarna gedood. Onder het opschrift „zakenleiders moeten zorgen hebben" publiceert de „Frankfurter Zeitung" een artikel, dat een blik achter de schermen biedt van het zakenleven in Duitschland onder controle van het vierjarenplan van mi nister Goering. Het artikel is gebaseerd op een interview met een vooraanstaand industrieel. Sprekend over de moeilijkheid om vol doende grondstoffen machtig te worden, zegt deze industrieel: „Het zou ons goed uitkomen, indien wij thans voor een waarde van 2 millioen rijksmark grond stoffen konden aankoopen. De prijzen op d wereldmarkt gaan wellicht spoe dig omhoog. De schaarsche toewijzing van buitenlandsche deviezen aan de Duitsche zakenlieden maakt het moeilijk grondstoffen te koopen op het voordee- ligste tijdstip. Wanneer buitenlandsche deviezen zijn toegewezen, moeten zij verbruikt worden, of anders terugge stuurd. Wij varen echter allen in het zelfde schuitje, en daarom zijn hoogere prijzen voor grondstoffen niet van groo- ten invloed op de concurrentie. Ik heb juist een toewijzing van 25.000 r.m. aan buitenlandsche deviezen gekregen. Ik verdeel deze onder vier importeurs en ze zijn allen gretig om deze affaire te doen ofschoon zij slechts 2 pet. winst behalen. Vervolgens zette de industrieel uiteen, dat wegens de thans heerschende toe standen, welke voor allen gelijk zijn en wegens de strenge regeeringscontróle op de productie, de gemiddelde industri eel geen zorgen meer heeft. De prijzen voor onze producten zijn bevredigend, de klanten vragen onze producten, zij betalen contant, de markt is stabiel. Wij hebben geen zorgen meer. Daar staat te genover, dat het zakenleven niet meer zoo interessant is als het vroeger was Ik besteed veel tijd aan het berekenen der koop- en verkoopcontingenten, aan 't bestudeeren der regeeringsvoorschrif ten en vaak begeef ik mij naar Berlijn om een onderzoek in te stellen naar de toewijzingen van buitenlandsche devie zen. Maar juist dit gemis aan zorgen, zoo vervolgde hij, maakt mij bezorgd. Het is niet goed, dat het zakenleven zoo een voudig en gemakkelijk gaat". Gesprekken met andere industrieelen zoo vervolgt het blad, leverden veelvul dig eenzelfde gezichtspunt op. Vaak uit te men zijn bezorgdheid, dat de onaf hankelijke zakenman niet langer noodio zou zijn, aangezien er voor hem niets te ondernemen viel. Liever meer zorgen dan een soort ambtenaar te worden was een der geuite meeningen. Tevens gaf men te kennen, dat de jonge genera tie in deze omstandigheden nooit zou leeren hoe moeilijk het is een zaak op economischen grondslag te drijven. Geheel verschillend zijn de toestan den in dat deel der Duitsche industrie VER, VOOR DE KUNST. Lezing mej. N. Posthumes Mey- jes Sint Joris Middelburg. Zaterdagavond sprak mej. Posthumes Meyjes over: „Het Fransche impressi onisme ifr vergelijking met de 20ste eeuwsche opvattingen in de schilder kunst". Spr. gaf een overzicht van den tijd, die in brankrijk het impressionis me vooraf ging. Dat was de periode van het late barok en diens uitlooper: de rococostijl. Alle contact met de reëele wereld was daarin zoek. Men schilder de romantisch en ontvluchtte de wer kelijkheid. De natuur was de broeiende sfeer van het park en een schilder als Delacroix b.v. wist nog wel het idee uit te beelden, doch het bleef phate- tisch tot dat door de groote omwente^ ling Frankrijk een nieuw tijdperk in ging. De opkomst van de burgerij en de gewijzigde sociale toestand, vooral in Parijs, waar de warenhuizen en de boulevards ontstonden, deed de visie op de dingen grondig veranderen. De vorm had afgedaan. Niet meer wat men graag zag, doch wat de kunstenaar waarnam werd geschilderd: Het im pressionisme. de directe visie, het vast grijpen van het moment dus, deed zijn intree. Daardoor ontstond de demateri alisatie, waarbij de stofuitdrukking bij zaak was en soms zelf absoluut ver waarloosd werd en het licht domineer de. Monet en Manet traden hier op den voorgrond en zij ontketenden een storm yin verontwaardiging in den be- Zola, Verlaine en Beaudelaire De predikant verklaarde verder, dat éjnne. ve"ame J stonden als literatoren dicht bij hen. In verscheidene invloedrijke vrienden van Niemöller zich hebben teruggetrokken, nadat hij naar Sachenhausen was ge- iracht. Dorpje vrijwel geheel door brand verwoest. Het plaatsje Sunadelsoera in de pro vincie Moere is door een brand, die als gevolg van den storm met razende snel heid om zich heen greep, grootendeels verwoest. Ongeveer 50 huizen werden in de asch gelegd, waardoor 200 perso nen dakloos zijn geworden. De schade wordt op een millioen'kronen geschat. Viervoudige moord. De ordonnans van generaal Osicki heeft gisteren de vrouw, de dochter en twee dienstboden van den generaal ver moord. De moordenaar is voortvluchtig. De overstroomingsramp in Californië. Bij de overstrooming'en in Zuid Cali fornië zijn volgens een nadere telling 159 personen om het leven gekomen. 74 personen worden nog vermist. F ailli ssemen t en Heden zijn failliet verklaard: I. Matthijssea, koopman, te Goes, Voorstad; curator mevr. mr. E. P. A. AkkermanWeber te Goes. M. van Es, schilder, te Wemeldinge; curator mr. A. L. W. van Heel, advocaat te Goes. Jan Dingemanse, timmerman en aan nemer, te Middelburg, Langeviele 46; curator mr. A. H. Kuipers, advocaat te Middelburg. BURGERLIJKE STAND. Middelburg. Bevallen: A. C. H. Moens, geb. Ver- sluijs d., S. C. Mesu. geb. Gillisse d., J. E. Vos, geb. Volkers z„ P. Pleijte, geb. Klap d„ C. de Munter, geb. Verdaas donk d., J, van Roon, geb. Nootcboom A, Sinke geb. Van der Reest z. Overleden: M. L. van Rifel man van M, E. Harthoorn 82 j., M. de Moor, geh met M. Schrier 64 j., L. Simonse wed. I. Tange 78 j., F. de Klerk geh. met C. M. Moelker 79 j., H. J. Baak wed. van A. J. Hertogh 83 j„ M. P. de Koning 79 j. vr. van A. M. Steendam. Ondertrouwd: H. Voorhans 26 j. en R. Belderok 26 j. J. Ravestein 32 j. en H. J, Dronkers 29 j„ J. de Troije 26 j, en F. W, C. van der Weele 25 j., G. Melse 28 j, en P. C. Cauwels 25 j. Getrouwd: A. Steijn 24 j. en E. H. Verhoeff 22 j., G. Poortvliet 24 j. en P. Hoogesteger 23 j. Veere. Van 128 Febr. Overleden: P. O. Koets wedn. van P van der Heyde 73 j. Nisse. Bevallen: J. de Vos, geb, Vermeulen zoon. (D.Z. Breskens. Over FeBruari. Bevallen: A. F. van Poelje geb. Jan sen d.M. J. de Pagter geb. Boeckhout d. Overleden: A. Oosterling 87 j. wedn A. M. Ie Feber, H. J. Bondewel 63 j echtgen. P. von Hanegem, S. v. d. Sande 74 j. echtgen. D. P. Smoor, M. A. van de Wlege 62 j. echtgen. J. v. Es. (B.Crt) Nederland waren het Scheffer, de Ma- rissen, Israëls, die het impressionisme volgden. De teekenen wezen er op dat deze vorm v,an schilderen zichzelf niet kon overleven. Bij Monet treedt dan een nieuwe compositie op: de diagonaallijn en het snijden van vlakken. Dat is op 't eind van de 19e eeuw. Het is een zoeken naar nieuwe uitdrukkingsmoge lijkheden. Van Gogh spreekt aanvanke lijk nog de taal van het directe aan schouwen, doch zijn geestelijke spannin gen voeren hem naar het expressionis me, het uitdrukking geven aan het in nerlijk beleven. Zijn werk is van een ïevige bewogenheid, doch de vorm is ook bij hem bijzaak. Daar grijpt men weer naar terug na den wereldoorlog, de tijd waarin allerlei waarden door- eengeworpen worden. In Duitschland ontstaat de „neue sachlichkeit", dat verstaan moet worden als objectiviteit, waaruit de vele „ismen" voortspruiten. De groote winst is evenwel, d,at de bewustheid van de psychologie ont staat. Dat inzicht miste men, voorheen. Sterk treedt deze psychologie bij de jongere schilders naar voren. Daardoor schouwen zij innerlijk veel dieper. Werk als van Willink, Schumacher, Charley Toorop enz. getuigt daarvan. Het is eerlijker, en ontleden scherper, hoewel de visie wranger is. Bij deze moderne schilderkunst is de kleurwaarde ook anders, doch bij het sterk individualistisch zien is ze weer naturalistisch. Het is een vorm geving aan het idee, doöh thans geen vlucht uit de realiteit, maar een weer geven van het algemeen menschelijke, met weglating van al het overbodige. Met het impressionisme in een tijd vak afgesloten, Wat de hedendaagsche opvatting z,al brengen, is nog niet te zeggen. Wij staan er nog midden in, aldus spr. Met tal van lichtbeelden werd hel gesprokene verduidelijkt, waarbij de spr. op verschillende details van haar onderwerp nader inging. Denemarken Oblig. 1926-5 101%101% Amsterdam 1936-3% 100%—lt)0 Zeeuws. Hyp. B-4 100% Cities Service Cy. P. 1958 5 42%42% A Amsterd. Bank 160%160% A Pref. Jurgens A 143% A Ned. Gist- en Spiritusfabr. 514514 A De Schelde N.B. 5656 C Am. Smelt Ref. 39%—39% A Born. Sum. H.M. 184%—186 A Houth. Alberts 9999 x C Union Pac. Rr. 59%—57% C Int. Nickel Cy. 37%—36% Ned. 1000-3 100%—100%-% O. Indie 37 1000-3 100%—100% Engeland 1960-90 4 84%—84% A Koloniale Bnk. 128 A N.I. Hbk. 1000 141—140% C Ned. H.M. 1000 168—167% A v. Berkels Pat. 65% C Calvé-Delft 94%—93% A Philips Gem. B. afg. 309—306 -04 C Unilever 156%155%-% C Am. Car en Foundry 17%17% C Anaconda Cop. 23%23%-% C Bethlehem St. 41%41-% C Kennec Copper 28%21%-% C U. states St. C. 39%— 38%-% C North Am. Cy. 13%—13% A Kon. Petr. Mpij. 356%—354%-55% C Contin. Oil Cy. 22—21% C Philips Petr, Comp, 27% e.d.27 C Shell Union O.C. 11ill-% C Tide Water Ass. Oil 11%10%-11 A Ned. Scheepv. U. 119%118% A H.V. Amsterdam 449%447-44 A Java Cult. Mij. 157%—156 A N.I. Suiker U. 131%128 A Deli Batavia 260-257-51% C Deli Mij. 1000 322—318%-14 A Senembah 330323%-17 Wattig Amerika Rubber Suiker Schepen Gedeponeersé C Baltimore Ohio 76% C Southern Pac. Cy. 13%13%-% A Southern Rlw. 8%8%-% A Amst. Rubb. C. 219%— 218%-17% A Deli-Bat. Rubb. 139—136% A Hessa Rubber 135—132% A Serbadjadi S.R. 106%104% WISSELKOERSEN. Londen Berlijn Parijs Brussel New-Y ork Heden Zaterdag 8.96% 8.96% 72.33 5.80 30.29% 1.79 72.32% 5.82% 30.33 1.78% originaliteit met deze opmerking niet op ons trachten te laden, maar: het is er niet minder waar om Van Goghsche en, verder terug, Breugeli- aansche invloeden, soms zeer sterk,' merkbaar zijn (men lette bv. eens op 8 „In de Korenvelden") hebben een archaïstische bekoring, die door ele menten van dezen (en van allen) tijd worden ondersteund. Eekmans levens beschrijver vraagt: wat is de kunst? En hij antwoordt: „Saisir la vie, en dégager une vision personelle et lui donn2r un style". Pas dit eens toe op 9: De ton- nendragers en 4: Wild-opjagers en men zal deze formuleering kunnen waar- dteeren, en tevens tot de erkenning komen, dat Eekman er aan reikt. Zijn teekeningen zeggen ons minder. In den Vogelvanger en 't Vioolconcert mag mten een zekere fantasie in de compositie, en zekere vlotheid van teekening waardeeren, het geheel doet toch van ietwat tot vrij sterk cerebraal aan, en dat is toch juist wat men in deze zaken niet zoekt, althans niet wenscht. „De Maaiers" (11) is, als we ons niet vergissen, de teekening waar om destijds in de Kunstpers een relle tje is geweest? 't Is onbelangrijk (nl. van dat relle tje), maar men weet het toch graag. N, Eekman - teekeningen; Middelburg. Schilderijen en Kunstmuseum, Eekman is een veelzijdig kun stenaar: Peintre, Dessinateur, Graveur vermeldt zijn levensbeschrijver v,an hem schilder, teekenaar en etser. Een der tigtal specimina van zijn kunst en zijn kunnen hangen thans in de expositie zaal van Middelburgs Kunstmuseum: de helft olieverf, de helft teekeningen; wat droge-naald etsen en een enkele hout snede liggen er bij, Eekman is ook lang niet de eerste de beste: er hangen werken van hem in vele groote musea, bij ons in Am sterdam, Rotterdam (Boymans), Den Haag (Museum v.m.k.), Arnhem en Eindhoven (v. Abbe); verder bevinden zich onderscheidene zijner werken in particuliere verzamelingen, (hier te l,ande o.a. in die van Kröllerj ook in het buitenland. Eekman is een Nederlander, die via België in Parijs belandde en daar zijn anker voor goed uitwierp. Hij had aan vankelijk tot architect bekwaamd wil len worden het laat zich zoo hier en daar uit zijn werk nog navoelen maar hij heeft zich al dra daar van ,af gewend, zich ev aan ontworsteld en is toen de vrije kunstenaar van nu ge worden. Het werk dat thans in Middelburg hangt laat twee geheel verschillende waardeeringswijzen toe. Men zal mis schien den teekenaar-etser en den schilder gelijkelijk kunnen waardeeren het is ons echter zóó gegaan, dat wij voor den eerste aanzienlijk minder appreciatie konden vinden dan voor den tweede. De schilderijen, waarin an deren hebben het vóór ons opgemerkt en we zullen dus zelfs den schijn der Vijf panden in de asch gelegd. Een hevige brand heeft Zaterdag te gen middernacht te Delft in de Peper straat, een smalle winkelstraat, gewoed. Niet minder dan vijf panden werden in de asch gelegd. De brand is ontstaan in een lingerie zaak gevestigd in de benedenverdieping van pand Peperstraat 4. De boven den winkel gelegen opslagruimte, die niet minder dan vier verdiepingen hoog is, van den muziekinstrumentenhandel Hees Co. stond spoedig in vlam. Bijna te ge lijktijdig sloegen de vlammen over naar den uurwerkwinkel van den heer K. Vos, Peperstraat 5. De vensters bezwe ken en in een ommezien stond het woonhuis boven den winkel in lichter laaie. Aan beide zijden van de straat greep het vuur snel om zich heen en weldra brandden ook het pand Peper straat 6, waarin de schoenenzaak N.V. Th. Lammers is gevestigd en het pand Peperstraat 3, waarin zich het sigaren magazijn van den heer Saraber bevindt. De brandweer stond vrijwel machte loos tegenover de vuurzee. Met voort varendheid 'werd het blusschingswerk ter hand genomen. Achter het pand van de N.V. Lammers stond nog een pand in brand, waarin de toonkamers van de firma Hees Co. gevestigd zijn. Ook hierin brandde het hevig en slechts met moeite kon de win kel van deze firma, in pand no. 8, be houden blijven. Hierin werd echter door het water zeer groote schade aange richt. De politie, die voor niet minder dan vijf brandende panden stond, had bij het zware blusschingswerk nog aandacht te schenken aan belendende perceelen, waarvan de etalageruiten reeds gespron gen waren. Op een werkelijk bewonde renswaardige wijze hebben de politie mannen tegen het vuur gestreden. Van het zes verdiepingen tellende pand num mer 4 stortten de plafonds in. Een van de brandweerlieden werd door een uit slaande vlam aan het gelaat gewond, doch even later hielp hij weer dapper mee. Een ander werd echter zoodanig door den rook verstikt, dat hij naar het bureau moest worden overgebracht om bij te komen. De politie heeft reden om aan te ne men, dat de oorzaak van den brand moet worden gezocht in de brandende kachel. De toonkamers en de opslagruimte van de firma Hees en Co. zijn totaal uit gebrand, terwijl in den winkel groote waterschade werd aangericht. De scha de, die nog niet geschat kon worden doch ongetwijfeld zeer hoog is, wordt door verzekering gedekt. De lingerie zaak, die slechts laag verzekerd is, is geheel in de asch g'elegd. De schade in de N.V. Lammers is vooral groot door dat de voorraad, die in het magazijn was opgeslagen, geheel verloren is ge gaan. Ook hier dekt verzekering de schade. Groote schade werd ook aange richt in den winkel en in het woonhuis van den heer Vos, die echter eveneens verzekerd is. De bovenverdiepingen van het perceel van den heer Saraber zijn evenzoo verwoest; de aangerichte scha de wordt ook in dit geval door verzeke ring gedekt. De omwonenden hebben zoo goed als geen waterschade beko men. Zij werden slechts "gedupeerd door het springen van de etalageruiten. Gisteravond omstreeks half tien za gen twee jongemannen,! die op de H'eikantschebaan in de richting van Tilburg liepen, op korten afstand voor hen een meisje loopen, dat waggelde en plotseling neerviel. De jongemannen snelden toe en zagen, dat zij hevig bloedde. Zij waarschuwden de mare chaussee, die op haar beurt de ge- meente-politie en den geneeskundigen dienst verwittigde. Toen deze ter plaat se kwam, vonden zij het slachtoffer met een smalle wonde in de hart streek. Tijdens het vervoer in de zie kenauto is het meisje overleden. De wonde is met een smal scherp voor werp toegebracht. De politie staat hier voor een raad sel. Het meisje, de 18-jarige A. W. R., de dochter van een brugwachter van het Wilhelminakanaal. was op weg naar huis, dat op ongeveer tweehon derd meter is gelegen van de plaats waar het meisje werd gevonden. Tot aan den hoek van de Van Oudenho- venstraat, vlak bij den plek van ie misdaad, was zij door haar vriendinne tje weggebracht. De jongemannen, die het meisje heb ben zien vallen, hebben geen ge schreeuw gehoord. Met politiehonden is de omgeving afgezocht, doch tot nu toe zonder resultaat. Het wapen, waar mede de verwonding is toegebracht, heeft men evenmin gevonden. GROOTE DEVIEZENSMOKKELARIJ ONTDEKT. Opsporingsambtenaren van den Duit- schen douanedienst hebben langs de grens in Limburg een deviezensmokke- larij op groote schaal ontdekt. Reeds zijn verschillende arrestaties verricht. Uit het onderzoek is gebleken, dat deze smokkelaffaire geleid werd van Amsterdam en Berlijn uit. Dooi tusschenpersonen, die in de grensstreek woonachtig zijn, werden chauffeurs van taxi- en exportondernemingen die gere geld de grens passeeien, omgekocht om belangrijke geldsbedragen Nederland binnen te smokkelen. Wanneer een autobestuurder tot medewerking bereid was, werd hem een bepaalde plek aan gewezen, waar hij een Duitscher kon ontmoeten, die met zijn kapitaal graag naar Nederland' wilde. De chauffeur behoefde niet anders te doen, dan het geld, dat de onbekende bij

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1938 | | pagina 2