KRONIEK v» den DAG. Het oog van Abu KUNST EN WETENSCHAP. De moord op het echtpaar Lauwereins, TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 5 MAART 1938. No. 54, Roosevelt vjjf jaar aan het bewind. Verdachte B. moet een bekentenis hebben afge legd. llfNEilAND. Dictatuur en schrikbewind. De Gestapo, de politieke politie in het Derde Rijk, heeft ds. Martin Nie- möller tegen zichzelf in bescherming ge- Qomen; nadat het gerecht hem op vrije voeten had laten stellen. Voor den buitenlander, die losstaat v(m de „to talitaire" nat. socialistische geestesge steldheid bevat het geval sarcasme. Met welk een teederheid van gemoed toch, zoo roept hij uit, is die Gestapo Be hept. Met welk een innige zorg om ringt ze dien dwazen dominee, die niet op zichzelf kan passen. Aan sarcasme ligt altijd een gevoel van weerzin ten grondslag. De weer zin is hier het product van den v r ij - e n mensch, die een van zijn kost baarste geestelijke goederen ziet aan gerand. Levende in een staat als de Nederlandsche, waar de verdraagzaam heid een grondwettelijke zuurdee- sem vormt, kan men zich niet anders dan moreel aangerand gevoelen door een praktijk, zooals die deze week nu weer te Berlijn, in toepassing is ge bracht. Welk een ongehoord feit, voor den vrijen staatsburger, een man, als Niemöller, die door het gerecht in vrijheid werd gesteld, door een po litieke politie „tegen zichzelf in be scherming" te zien nemen. Maar: hoe komt het, dat hier in West-Europa di.t feit zooveel meer in druk maakt dan de gruwelen die zich iezelfder tijd in Moskou zijn gaan afspe len, en die veel en veel erger zijn? Het nieuwe politieke proces aldaar trekt nauwelijks meer dan platonische aandacht: de afschuw, welke het heet ie wekken, spreekt zich uit in rheto- rische uitdrukkingen. Men voelt het opnieuw: het lot van de 20 menschen, die thans aan het schrikbewind van Stalin staan ten offer te vallen, laat m West-Europa de openbare meening over 't geheel tamelijk koud; het is niet veel meer dan platte sensatie-lust, welke zich om de details er van Be kommerd. Vermoedelijk moet dit verschijnsel verklaard worden uit de omstandigheid, dat Moskou in een andere wereld ligt een wereld geheel verschillend v,an ons West-Europa, en uit dien hoofde vrij wel volslagen onbekend. Wat zich daar ginds afspeelt is een drama, dat fei telijk buiten onzen geestelijken ge- awehtskring valt en dat daarom niet in staat is, ons wezenlijk te ontroeren. Maar men probeere zich nu toch eens een oogenblik te verdiepen in het op zienbarende feit, dat de eerste dag van het monsterproces heeft opgeleverd en in wat daarop volgde: de beklaagde Krestinski, oud-onderminister van bui- ientandsche zaken loochende Woensdag hartstochtelijk alle schuld. Hij slingerde zijn medebeklaagden in het gezicht, dat al hun bekentenissen niets dan verzin sels waren, welke ze op last van de jpeoe, de politieke politie moesten op- dasschen. Hij werd weggevoerd en toen hij) Donderdag weer voor het gerecht verscheen, bleek zich een volslagen ommekeer in hem te hebben voltrok ken, Krestinski was nu een even volg zaam lam als zijn medebeklaagden. Hi) herriep zijn verklaringen van den vo- rigen dag en sloofde zich uit, de zwart ste politieke misdaden te bekennen! In een nacht tijds had deze ommekeer zich voltrokken: één nacht, welken de man doorbracht in de klauwen van de Gpe- oe. Er is herhaalde malen beweerd, dat de „samenzweerders", die in de ver schillende processen der laatste jaren zoo wonderbaarlijk gul, telkens weer hun bekentenissen, ook de onwaarschirn''.'1- sie aflegden, aan martelingen hadden bloot gestaan. W,at zich nu deze week met Krestinski heeft afgespeeld, liikt maar al te zeer op een bevestiging dier Door ALAN DARE. 33,) .Zou je er op tegen hebben een mak ker te hebben op dien tocht Kennedy?" Wat bedoel je?" Ik zou wel met je mee willen. De zaak staat zóó dat ik op ben en alge- beele verandering noodig heb. Ik heb een plaatsvervanger in Prainha, en zoo'n tocht, als jij van plan bent te maken, zal mij veel goed doen." Dat betwijfel ik. Het is geen pick nick, Hornblow! Phenuit is een woeste ling!" „Om je de waarheid te zegg'en, brand ik 'van verlangen kennis met hem te maken! Hoor eens oude jongen, ik, spreek in ernst. Ik ben geen recruut, s het op vechten aankomt. Daar heb lfQ rankrijk in 1916 aan meegedaan." - ennedy keek hem doordringend aan, 4 ll,WaAiVee^ 'n Hornblow, dat hem aan- man op wren te rekenen viel. vind het goed, als je het werkelijk meent zei hij. „Goed, de hand erop!" Zil Saven elkaar plechtig de hand en bespraken toen, wat zij voor den tocht noodig zouden hebben. Tegen dat Prainha bereikt hadden, hadden zij beweringen. Het kan bijna niet anders, of de man moet in den nacht van Woensdag op Donderdag murw zijn ge maakt, zoo murw, dat hij niet opnieuw heeft durven ontkennen, wetende, dat hem dan weer helsche kwellingen zouden wachten. Zoo viert daar in Rusland zich een schrikbewind bot, dat duizendmaal erger is dan de totalitaire regeering van het Derde Rijk. De vergelijking ontlast uiteraard het laatste in geen enkel op zicht. Maar men moet er zich dan ook voor hoeden, het eenzijdig te belasten door de gruwelen van het eerste min of meer voor kennisgeving aan te ne men. Financieel economisch weekoverzicht. Geen verdere achteruitgang in de Ver, Staten? Beleggings trusts laten zich op onze beurs gelden. Op 4 Maart j.l. herdacht President Roosevelt zijn 5-jarig regeeringsjubileum en wanneer men al datgene wat in deze regeeringsperiode is voorgevallen eens de revue laat passeeren, dan kan men niet aan den indruk ontkomen dat er zeer veel in dat tijdvak is gebeurd. Aan het bewind gekomen op een tijdstip, dat de situatie schier hopeloos leek, de werkloosheid een omvang had aangeno- van ruim 12.5 millioen arbeiders en een bankcrisis woedde zooals misschien nog nimmer was waargenomen, aarzelde hij niet de meest drastische middelen aan te wenden om de situatie meester te blijven. De wijze waarop hij de banken voor een wissen ondergang redde, zal een ieder nog versch in het geheugen liggen terwijl de kort daarop door hem op grond van de door de NIRA vastge stelde codes, die beoogden regelend op te treden in de verschillende in dustrieën, ongetwijfeld velen met be wondering zullen hebben vervuld voor den moed waarmede de President de kwalen durfde aan te pakken. Het zelf de gold voor de wijze, waarop hij via de Agricultural Adjustment Act, den land bouw probeerde te reglementeeren. Zijn overtuiging immers was het dat het mogelijk moest zijn door goedkoop geld, het scheppen van koopkracht, land bouwsteun en verhoogde loonen, de welvaart weer terug te brengen. Toch zou het nog tot midden 1935 duren voor en aleer de president eenig effect van zijn maatregelen kon zien. En toen dit effect zich begon voelbaar te maken deed zich de tragische omstandigheid voor, dat het Hoogste Gerechtshof vrij wel alle wetten welke feitelijk als de grondpeilers van de New Deal politiek werden aangemerkt, ongrondwettig ver klaarde. Het moet voor Roosevelt onge twijfeld een zware slag zijn geweest dat hij op zoo wreede wijze zijn geesteskin deren onthalsd zag. Het belangrijkste feit in zijn regee ringsperiode vormde echter ongetwij feld de loslating van den gouden standaard door Amerika, een stap waar toe de president besloot toen hij nauwe lijks 6 weken aan het bewind was. In ter zake kundige kringen heeft men het altijd betwijfeld of een dergelijken stap inderdaad noodig was: immers w.i.w. viel deze periode samen met de hevige bank-crisis, maar dit neemt toch niet weg dat de goudvoorraad nog steeds een respectabelen omvang had en ruim schoots voldoende was om alle schok ken op te vangen. Veeleer zat bij den president dan ook den wensch voor om langs dien weg het prijzenniveau dat maar niet omhoog wilde, omhoog te for- vele moeilijkheden opgelost betref fende hun uitrusting' en proviand. Horn blow ging naar zijn kamers, om te pak ken, terwijl Kennedy inlichtingen inwon omtrent een schip. Toen zij elkaar later op den avond weer ontmoetten, was alles in orde. ,,Er gat hier over drie dagen een vrachtboot weg", zei Kennedy. „Ik heb den schipper gesproken en hij is bereid, ons voor vijf pond ieder naar Progreso te brengen Natuurlijk heb ik het da delijk aangenomen," „Prachtig! Waar ligt Progreso?" „Ten Westen van Yucatan." „Denk je, dat je in staat bent, dien Phenuit op te sporen?" „Hij heeft een jacht, dat ik overal zou herkennen. Als dat niet in Progreso ligt, ben ik van plan, een snelle motor boot te huren en de kust af te zoeken. Er kunnen nooit veel jachten zijn in zoo'n verlaten oord als Yucatan." „Je Ivergeet, dat hij ons mjeeV dan veertien dagen vóór is!" Dat weet ik. Maar als het doel van zijn reis het buitenland is, kunnen we hem gauw op het spoor zijn en hem in halen. Het zal een zware tocht zijn, Hornblow verduiveld zwaar!" „Juist wat ik noodig heb. Een week zee'ucht zal al die muizenissen uit mijn hoofd halen. Ik voel mij nu al beter. Niets zoo goed als wat avonturen, om een man weer beter te maken." Na drie dagen waren zij aan boord ceeren. En ook in dat opzicht kan men nu niet bepaald zeggen dat hij geslaagd is. Thans staan de zaken zoo dat de in- dustrieele productie in een tijdsverloop van nauwelijks 5 maanden met 1/3 is ingekrompen, terwijl speciaal de zware industrie als de staal en ijzer-industrie op nog veel lagere capaciteit werkt t.w, circa 30 het meerendeel der autofa- brieken werkt zelfs niet meer dan 3 dagen per week. Desniettegenstaande meende de National City Bank in haar maand-bericht te kunnen constateerei dat van een verderen achteruitgan' momenteel geen sprake meer is en da van een verslechtering ten opzichte var de maand Januari zéker niet kan wor den gesproken. Van de Nederlandsche beurs valt wei nig interessants te vermelden, behalve dan dat een steeds grooter aantal be leggingstrusts hare waarden hier op de markt brengen. Geruimen tijd had mer van deze trusts niet veel meer gehoord hetgeen gezien de ervaringen welke men daarmede in de jaren 1929 en 1930 in Amerika had opgedaan ook niet be hoefde te verwonderen. Onder den in vloed van de steeds verder dalende rente en de onmogelijkheid voor vele beleggers om hunne inkomsten op peil te houden is voor verschillende admi nistratiekantoren aanleiding geworden certificaten uit te geven tegen een door hen te vormen depot, bestaande uit een keuze van prima fondsen, waarbij de ri sico verdeeling zooveel mogelijk is in acht genomen. Naast de introductie van een veel heid van certificaten, vonden ook an dere introducties hier ter beurze plaats; wij denken in dit opzicht b.v. aan den introductie van certificaten van 10 aan- deelen van The Greyhound Corporation de belangrijkste autobus Mij. der V. S.; waarschijnlijk moet men in de toe lating van deze stukken een aanwijzing zien dat het emissie-embargo steeds minder rigoureus wordt toegepast. Het zelfde geldt voor de binnenkort te ver wachten introductie van de 4 Bel gische Ponden leening welke naar men zich zal herinneren het vorig jaar te Londen werd ondergebracht en welke toen moest dienen ter aflossing van het destijds hier te lande door België opge nomen Mendelsohn-crediet. De emissie van deze leening in Lon den werd het vorige jaar allesbehalve een succes 50 bleef ongeplaatst en eerst langzamerhand wist de leening zich te classeeren. Blijkbaar achten de bankiers van de leening het moment thans rijp om de introductie hiervan thans te wagen. Thans laten we de gebruikelijke koer sen volgen: H.A.L109—109 ^toomv. Mij. Nederland 112113 H.V.A 450—449 Deli-Bjatavia 253254 Deli Mij314—316 Philips 311—311 Koninklijke Petroleum363358 Rep. Steels1313 Anaconda's2524 Concertvereeniging te Middelburg, Naar wij vernemen zal op het 3e concert, dat de volgende week Vrijdag gehouden wordt, door het Kolisc"1- kwartet (voortzetting van het Ween- sche) een programma ten gehoore wor den gebracht, dat bestaat uit werken van Beethoven, Ravel en Schubert. Van den laatstgenoemden componist wordt het beroemde kwartet bekend onder den naam: „Der Tod und das Madcher." gespeeld. van het vrachtschip. Snel klopte hun hart toen het anker werd opgehaa'd en zij de machtige machines voelden trillen. „We zijn los", mompelde Hornblow. Kennedy knikte. Hij zag in gedachten iet wanhopige gezicht van zijn vrouw, daar ver in Yucatan. Zijn vrouw, die misschien geloofde, dat hij dood was en zich hulpe'oos in de macht van dokter Phenuit dacht! HOOFDSTUK XV. Dokter Phenuit in zijn eigen omgeving. Nadat zij drie dagen in haar hut opgesloten was geweest, werd het Ma- xine vergund, aan dek te komen. Deze verandering werd haar toegestaan, om dat het jacht niet meer op de rivier was, waar zij misschien kans had gehad te ontvluchten. Maar nu het vaartuig goed en wel op zee was, was daarvoor "niet meer te vreezen. Zij merkte op, dat de bemanning van :t schip uit een vreemd mengelmoes bestond. Dave, de twee vreemde dwer gen, die zij in het huis in Engeland had gezien, een Chineezen kok, Han ge naamd, en nog een half dozijn andere mannen van verschillenden landaard. Phenuit zelf deed dienst als schipper, of schoon hij zelden op de brug was. Katinka alias de gravin was niet dikwijls zichtbaar. Maxine had haar slechts twee keer gezien, en bij beide gelegenheden hadden zij zeer vijandige blikken gewisseld. Zij wist van Dave, dat Katinka haar maaltijden meestal met Het was gisteren een jaar geleden, dat in het café Keersluis te Vlissingen, het echtpaar Lauwereins, de man 75, de vrouw 63 jaar, werd vermoord. Zoo als men zich zal herinneren, werden on geveer vijf maanden later, n.l. in Augus tus, twee verdachten gearresteerd, B. P. de K. en L. B., beiden uit Maassluis. Zij hadden als runner en hulpkok geva-, ren op den mijnenveger „Pieter de Bit ter", welk schip tijdens een proeftocht te Vlissingen had gelegen, den nacht, dat de misdaad werd gepleegd. Later, precies met Kerstmis, werd nog een der de verdachte aangehouden, D. van T„ die van een sleepreis met de sleepboot „Schelde" terugkeerde. De „Vlissingsche Courant" heeft in verband met den „verjaardag" van het misdrijf gepoogd aan de weet te komen, hoe ver de justitie thans met haar on derzoek is gevorderd. Het blad vernam, dat de verdachte B. „veelzeggende be kentenissen" heeft afgelegd. Zoo zou hij hebben toegegeven met zijn medever dachten naar Café Keersluis te zijn ge gaan met de bedoeling om te stelen. Verdachte v. T. heeft op den uitkijk ge staan en kwam op een gegeven oogen blik waarschuwen dat er een agent aan kwam; het onderzoek heeft uitgewezen dat dit laatste inderdaad het geval is geweest. Volgens de verklaringen van verdach te B. zou de caféhouder, de 75-jarige Lauwereins, door verdachte v. T. zijn neergeslagen. De man stortte op den grond, waarschijnlijk bewusteloos en werd toen door verdachte de K. bij een been naar voren getrokken. De K. heeft toen zijn zakken leeggehaald en zijn sleutels aan verdachte B. gegeven, die deze bij zich stak. Toen B. daarop zei, dat het slachtoffer nog kreunde, werd de moord gepleegd door den caféhouder te steken. Het staat nog niet onomstootelijk vast wat er met de vrouw is gebeurd. Uit het feit dat zij in nachttoilet was, terwijl de caféhouder volledig gekleed was, valt af te leiden, dat de vrouw beneden on raad hoorde, zich naar het café heeft begeven en toen op haar beurt vermoord werd. Dit staat echter niet vast. Uit een rapport van dr. Hulst blijkt echter, dat het slachtoffer nog gepoogd heeft zich te verdedigen, aangezien verschillende verwondingen van dien aard zijn, dat zij slechts bij het afweren van steken kun nen zijn toegebracht; ook staat vast dat dit bejaarde slachtoffer gestoken is zoo wel toen de vrouw stond, als toen zij reeds was neergestort; vooral de vrouw is op gruwelijke wijze om het leven ge bracht; zij heeft meer dan 50 messteken gekregen. Uit de bekentenissen van verdachte B. blijkt verder, aldus de VI. Crt., dat de daders bij de Keersluisbrug het ont vreemde geldkistje hebben geopend met de sleutels die de K. uit de zakken van het mannelijke slachtoffer had gehaald en vervolgens aan B. had gegeven. Het kistje werd te water gegooid. Toen men later bij het onderzoek o.m. met een sterke magnetische dreg net water ter plaatse afvischte, werden naast andere voorwerpen niet minder dan 5 messen opgehaald. Tegen de verdachten bestaan, behal ve de bekentenissen van B., ook nog an dere aanwijzingen. Ten aanzien van ver dachte v. T. beschikt men bijv. o.m. over de volgende gegevens: Toen de beide andere verdachten werden gearresteerd, is Van T. indertijd als getuige gehoord. Phenuit gebruikte en dat zij de rest van den tijd in ledigheid doorbracht. „Zij is een duivelin!" vertrouwde Dave haar toe. „Maar toch spijt het me een beetje voor haar." .Waarom?" „Phenuit speelt met haar. Als het in zijn kraam te pas komt, laat hij haar verdwijnen als zooveel anderen!" Hij glipte juist intijds weg, om te ver hinderen, dat Phenuit hem op babbelen betrapte. Phenuit scheen in een vroo- lijke stemming te zijn. Hij lachte kake lend en wreef zich de handen, terwijl hij naar Maxine keek. „Je geniet van de reis, hé? Je ziet er beter uit dan toen je aan boord kwam. Je wangen zijn gevulder en die kleine kuiltjes. „Ga ga weg!" riep zij. „Waar moet ik heen gaan? Moet ik overboord springen? Ha ha!" „De wereld zou van een monster be vrijd zijn, als u dat deed." „Het zou geen zin hebben, zooiets te doen. Neen, ik wil blijven leven! Het leven is vol interessante dingen. Ster ven bah, alleen dwazen sterven!" „Iedereen sterft tenslotte," antwoord de zij heftig. „En als uw beurt komt, be klaag ik u." „Medelijden is de eerste stap tot sym pathie. Wij komen blijkbaar op beteren voet met elkaar," spotte hij. „Men kan soms zelfs met den groot sten misdadiger medelijden hebben!" Direct daarna is hij naar de woningen van de beide andere verdachten gegaan en heeft daar zenuwachtig gezegd; „Als je iets van die reis hebt, dat verdacht is, doe dat dan weg; je mag er niets van in huis houden!" Op de terugreis van Ma dagascar heeft hij ook verschillende din gen gezegd die te denken geven. Zoo moest hij te Port Said op een andere sleepboot overstappen en heeft toen te gen een der opvarenden gezegd: „Jij in mijn plaats en Dirk (dat is de voor naam van dezen verdachte) met Kerst mis achter de tralies". Het laatste is uit gekomen. Bij een andere gelegenheid heeft hij gezegd: „Wil je gelooven, dat die zaak geen dag uit mijn gedachten is". Een brief dien hij uit Oran aan zijn vrouw wilde zenden werd niet verstuurd, doch later in zijn bagage aangetroffen; ook deze bevat zeer bezwarende aanwijzin gen. En na de meergenoemde reis met de „Pieter de Bitter" kwam deze ver dachte thuis met geld, waarvan hij in een gesprek zei, het te moeten deelen met De K. en B., de beide andere ver dachten! Hoewel het onderzoek nog zeer ge- ruimen tijd kan duren, is het toch buiten twijfel, dat de daders van dit laffe mis drijf zich achter slot en grendel bevin den, zoo besluit de VI. Crt. o.m. GEZAGVOERDER FRIJNS MET ARCHAEOLOGEN NAAR PERZIë. De K.L.M.-vlieger Frijns zal binnen kort met een gezelschap Amerikaansche archaeologen een groote rondvlucht ma ken over Iran en Perzië. Voor deze bij zondere reis wordt op het oogenblik de Douglas DC2 „Oeverzwaluw" in gereed heid gebracht. Het ligt in de bedoeling, dat het gezelschap ongeveer zes weken onderweg blijft. De eigenlijke vlucht be gint te Cairo, waar het gezelschap zich aan boord zal begeven, vermoedelijk reeds 15 Maart a.s. De bemanning van de Oeverzwaluw is voor deze extra-vlucht als volgt samen gesteld: G. M. H. Frijns, gezagvoerder, P. Blok, werktuigkundige, en G. Over weg, radiotelegrafist. Gedurende de vlucht over Iran zal de bemanning wor den ter zijde gestaan door den Perzi- schen piloot Farsin. Men zal zich herinneren, dat in 1934 een dergelijke vlucht is uitgevoerd, eveneens met den heer Frijns in de stuurhut. Dit was met de Fokker F 18 „Uil". Toen bestond het gezelschap, dat op uitnoodiging van mrs Moore uit Bos ton de vlucht maakte, uit leden van het Institute for Persian Art te Chicago, on der leiding van professor Arthur Üpham Pope. De „Oeverzwaluw'' zal met een gezelschap van hetzelfde instituut naar Perzië vliegen. De leiding van deze we tenschappelijke expeditie is weer in han den van professor Pope, doch thans reist men op uitnoodiging van mr. James Cromwell en zijn echtgenoote. De Per zische vliegtuigbestuurder Farsin heeft in 1934 ook de vlucht van de „Uil" me degemaakt. De sterfgevallen tengevolge van het mond- en klauwzeer. In de week van 20 tot en met 26 Februari hadden de volgende aantallen sterfgevallen tengevolge van hei mond en klauwzeer plaats, waarbij het totale aant.al sinds 19 September van het vo rig jaar telkens tusschen haakjes is ge plaatst; 22 (3069) runderen, 61 (3786) kalveren, 44 (2953) varkens en biggen, 10 (208) schapen en 0 (49) geiten. Het totaal aantal sterfgevallen be droeg in de vorige week dus 137, waar mede aan de geleidelijke verbetering in den toestand welke sinds December viel tb constateeren. plotseling weer een eind is gekomen. Ter vergelijking kan nog worden opgemerkt, dat Het „Dat kan. Je bent heel logisch, maar verbazend onwetend, mijn lieve kind, zoodra je je buiten de kleine sfeer waagt, waarin je leeft. Je hebt je dit alles al leen maar op den hals gehaald door een vertoon van sentimenteele nonsens, die ik zoo dood dacht als Julius Caesar." „Nonsens!" antwoordde zij. „U noemt het nonsens, dierbare herinneringen te bewaren aan Neen, ik kan daar met een man als u niet over spreken. U weet niets van principes, van liefde. „Liefde! Daarvan heb ik de uitwer king gezien. Ik veronderstel, dat je je verbeeldt, dien gek van een Kennedy te hebben liefgehad....'' Zij draaide zich om en wandelde weg. Maar hij lachte en wreef zich in de han den. In deze stemming leek hij nog weer zinwekkender dan als hij door duivel- sche woede bezeten was. Maxine kon er de reden niet van begrijpen, want, daar de tijd verstreek en zij hij haar be sluit bleef, had zij verwacht, dat hij zijn toevlucht tot geweld zou nemen. Een paar maal was hij in haar hut gekomen en had haar verschrikt, door haar met zijn glinsterende oogen aan te staren, waardoor hij haar gedachten ver lamd had. Hoe het einde zou zijn, kon zij zich niet voorstellen, maar zijn groote zelfverzekerdheid verontrustte haar. Zij staalde haar zenuwen, om de onvermij delijke straf onder de oogen te zien. (Wordt vervolgd'.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1938 | | pagina 5