VOOR DE JEUGD.
DE POP SEDERT OVEROUDE TIJDEN
g-c SjSQ .j
DAEGELIKSE DIENGEN.
WAT LEZERS BELEEFDEN.
DAMMEN EN SCHAKEN.
Hl,
2 S S 8,.^ I
a J3 O
Qëiüg&
o B S g
T3-
o>
o «-> s a a>
■enc/j S K-a
01 IX
X'C
O J3
i. ■oflg v o
u psQ
^n" S Jï 5 N
SO j;"§a,2S^« S)J3$"U-2bi-O4,
6 S® oSti o «na o -a -o .2:
TTW
Q~ •oi ,2 -2 c
n 'B o
•m -oi
i .2 S "S SJ g
ag »T) 3
v
c
burg uit de regeering gezet. De
prins wilde zooveel mogelijk met
iedereen vrede houden om zoo
rust en eendracht te bewaren, 't
Gevolg hiervan was, dat de zitten
de regenten aan hun eenmaal ver
kregen rechten vasthielden.
Met Frankrijk werd in 1748 vre
de gesloten. Ons land kon dank
baar zijn niets te hebben verloren
Staats-Vlaanderen werd door de
Franschen ontruimd.
Prins Willem IV is niet oud ge
worden. Niet sterk van lichaam
zijnde, overleed hij den 22 Oct.
1751 op 40-jarig en leeftijd. Hi]
werd opgevolgd door zijn zoontje
Willem, dat nog maar 3 jaar ou
was. Zijn weduwe, prinses Anna,
nam als gouvernante het regent
schap waar. Toen zij den 12 Janu
ari 1759 aan de tering overleed,
werd de hertog van Brunswijk-
Wolfenbuttel, die in het leger een
hoog militair ambt bekleedde,
voogd over den jongen prins, tot
dat deze in 1766 meerderjarig was
geworden.
(Slot volgt.)
R. B. J. d. M,
(Nadruk verboden.)
Aparte schole voe a parte
guus.
Stille mè' Juffrouw, uust mè'
misje, me bin 't seens, zie je wè?
Jie mee mien, dat er nie' 'esloge
'öort te worren en ikke mee joe,
da" je soms mot. Dat er „naturen
bin, die a di' as 't waere om vrae-
fe".
Mer, anzie noe toch is goed de
gróote macht van 't kwaed.
Eén kwaeje jongen of meid, die
kan de goeie gêest uut 'êel de scho
le jaege. Die kan van een uutste-
kende meester iemand maeke, dir
a toet an z'n dood toe van 'ezeid
wordt: „die sloeg de guus". Nêe-e,
ik kan der niks an doe: die macht
zou ik ze over mien nie' geve'. Ik
vinde 't verschrikkelik, dat de nut-
tege plantjes, die a zö voorspoedeg
groeie op den akker, dir a de mees
ter 'èel z'n leven op werkt, dat
die d'r zunne en d'r wermte ont-
ïome' worre deur een stik vuulte,
dat a bovendien nog nie' naelaet
om z'n zaed te zaaien. Ik zou zeg
ge: dat trok je uut en doet het wig,
vort, da' gin méns der mi' last van
eit. Noe zwieg ik daer over. Dag
Juffrouw. Toet ziens. Je mö' nog
nie' komme 'öor, wan' 'k zitte
mie' de griep, 'k Zitte op bedde te
schrieven.
Die andere guus, die bin m'n
aandacht beter waerd. Dir a eest
de Juffrouw en laeter de mêester
diepe zuchten over geeft.
Dat bin de guus, die a nie' méé
kunne. In 't begun 'ouwe die km-
ders 'êel de klasse tegen. De Juf
frouw mot er zövee' tied an span-
deere, dat de are guus der bie te
kort komme. En a' 't jaer om is,
motte die d'r aantal lesjes kun
ne, dat a voe' 't êeste jaer 'ezet is.
Dat stae' oal beschreve, wat a
ter oalle weke klaer weze mot,
en voe' 't twidde jaer ok, en zó
voors. Dus je begriept, a' zö 'n
Juffrouw dan eenegte maanden
'etobbeld eit om zö 'n kind mee te
kriegen en ze ziet dan dat het d'r
erme ziele niks 'elpt, op wa' voe'
meniere a ze 't ok an z'n verstand
prombeert te praten, en mie' de
are guus is ze dan a' een paer
weken achter 'erocht; ja, dan mö'
ze kieze of kabele, Dat 'n nie'
mee kan ni' de twidde klasse is
dan a' dudelik. Mè', di' motte de
are guus wè' ni' toe, a' 't een bitje
wil, dus gaet de Juffrouw uut oal
der,,macht an de gank om den ach
terstand in te 'aelen, en bemoei ze
d'r eigen mie' dat eene kind nie
mi' mêer as mee de are.
As dat kind dan verstandege
ouwers eit gebeurt er nits, mer
onkundige ouwers, die laete d'r
eigen dan is even öore: „Gè! Die
Juffrouw! Nêe-e, die betêeken'
nie'*vee'. Ze laet dat kind mè' zit
te Ze kiek nie' nae' z'n op of
om. 'Oe kan dat kind dan leere?
Voe wat wou die noe stommer we
ze as een aar? 't Is toch zeker mer
een gewoon kind? En tuus kan 'n
z'n sommen oltied. Oltied. En ie (of
ze) kan zetten doe, man, geef d'r
mer is op vrom a' je kunt. Nêe-e
me wel is 'ezeid: „dat jonk is
„te" slum".
Kiek, zie je, gae noe, as Juf
frouw wezende, je gangen mè'; da
's noe je dank voe oal de moeite.
Nae verloop van tied raeke die
ouwers der dan wè' beter achter,
mer ampersant kun' ze die woor
den toch nie mir ongezeid maeke
Onder die guus zelft je der
dat a kinders bin mie' een goed,
zacht karakter, en daer oal de
are guus vee' -mie öp
Mè' je ei ok stakkers, die a ze
oal nie ja, ze bin wè' zö wies
da' ze uut waeter en vier bluve,
mè' ze toch der oordêel nie' goed.
Van 't „mijn en dijn" om een voor
beeld te noemen, of ze slae' sme-
rege praat. En dat zit di' dan toch
mè' tussen de gewone guus in. Dat
is toch gin toestand die a is liek
a 't 'öort.
En dirrom is het ok zö buten-
gewoon goed, dat er an 'ewerkt
wordt, om voe' die soort guus bu-
tengewoon onderwies te kriegen,
op een aparte schole.
Dat zou een onnoemeleke zegen
weze voe de guus zelft ten êesten,
èn voe' de ouwers èn voe' de ge
wone guus.
a de mêester uutleidt, 'oe a ze
een somme motte maeke' of een
zin motte ontlede, dan komt het
er totaal niks op an ofda' die kin
ders 's Zondags in de kerke salmen
of gezangen of latijnse verzen zien-
ge, mè' dan gaet het 'ier om: kun
ze 't oal zö bie of omtrent volge?
Guus mie' dezelfde 'essens die
'öore bie mekare.
Freek Hóógstee.
,Even pijn doen".
Een bel doet me uit een tijd
schrift opschrikken. Even was ik
mijn lot vergeten. Ja, nu is het mijn
beurt om me naar hem te begeven.
Nog een oogenblik en dan....
Maar ik vat moed en ga.
„Goedenmiddag, komt U maar
bin'nen", klinkt het vriendelijk.
Maar ik hoor grimmig: „En nu zal
ik jou eens even". Ik brom iets
onverstaanbaars terug. Het is toch
ook stom van me om me zoo
maar.Nu ben ik in het hol van
de leeuw. Ginds staat de pijnbank,
en met een schuw vragend gezicht
kijk ik naar hem die me, geheel in
zijn macht zijnde, er heen leidt. Nu
ben ik zijn slachtoffer
Van zeer nabij bekijkt hij me
een poosje en ik lees het van zijn
gezicht. „Dat zal een taaie zijn".
Maar hij zegt: „Eventjes pijn
doen", die huichelaar Nu neemt
hij uit een der kasten een vreese-
lijk werktuig, de vorm er van zal
ik U niet beschrijven. Het angst
zweet breekt me uit. Hij nadert me
er mee en ik krijg geweldig zin
om weg te hollen. Het zal niet
meer baten want daar heeft hij
me te pakken. Ik knijp mijn na
gels in mijn handen, al mijn spieren
zijn gespannen. Oooo Aüii
Au Het schiet door mijn her
sens: „Ik zal je een oorvijg geven,
de deur uittrappen, het raam uit
gooien, ik zal je laten....!!"
„Zoo, die kies is er uit, spoelt
U maar even", klinkt het ietwat
medelijdend. En ik schaam me.
Een lijder.
Redacteur: J. A. van Dixhoorn,
Zaamslag.
DE OPLOSSERSWEDSTRIJD
We herinneren nog eens aan den
14 dagen geleden begonnen op
losserswedstrijd, welke beoogt de
belangstelling voor het damspel
aan te wakkeren. Degenen die
probleem no. 1 en 2 niet hebben
opgelost, of niet konden oplossen,
zij medegedeeld, dat zulks geen
bezwaar hoeft te zijn om alsnog
deel te nemen aan den wedstrijd,
daar deze toch minstens 20 pro
blemen omvat. En iedere oplossing
is welkom. Men weet dat voor
elke goede oplossing één punt
wordt toegekend. Wie het hoogst
aantal punten zal behalen is win
naar. Tien prachtige prijzen zijn
beschikbaar gesteld. Dus degenen
die nog niet deelnamen, nu aan
den slag.
Wedstrijdprobleem No.. 3.
Auteur: H. M. SLABBEKOORN,
Goes.
46
47 48 49
50
Stand in cijfers:
Zwart 9 schijven op 8, 9, 12, 13,
16, 18—20 en 35.
Wit 9 schijven op 17, 22, 27, 29,
32, 38, 43, 45 en 49.
Wit speelt en maakt remise.
De varianten van het eindspel
dienen vermeld te worden.
Oplossingen in te zenden aan
de Redactie der Middelburgsche
Courant onder motto Damrubriek
vóór 19 Maart.
Hoe zij het Eindspel spelen.
Het volgende zeer moeilijke
eindspel, voorgekomen in de zes
de partij van den wedstrijd om het
Wereldkampioenschap tusschen
de heeren J. H. Vos en M. Rai-
chenbach dato Januari 1936, ver
dient de extra aandacht, weshalve
wij dit aan een uitvoerige be
spreking zullen onderwerpen. Be
doelde stand luidt na 54 zetten als
volgt:
1 2 3 4 5
m M
fes? m
^4? wm. rnf
46 47 48 49 50
(Stand Zwart 3 schijven op 3, 4
en 31. Dam op 28.
Wit 3 schijven op 15, 25 en 35.
Dam op 2.)
Wit: Vos; zwart: Raichenbach.
Het spel had het volgende be
loop:
Wit Zwart
55. 25—20
Tracht remise of te dwingen
door 1510 en 2X30.
5 528—10!
De dreiging wordt door dezen
zet verhinderd.
56. 2—24
Wit tracht thans schijf 31. het
damhalen te beletten.
5 631—36
57. 24—47! 10—5
Zwart neemt even een afwach
tende houding aan, daar wit ge
dwongen zal worden veld 47. prijs
te geven.
58. 35—30 5—28
59. 30—25 28—10!!
Verhindert wit ten tweeden ma
le de remise te forceeren.
60. 47—24
Wit wordt tot dezen zet ge
dwongen.
6036—41
Gaat om een tweeden dam. Ty
pisch is het om thans na te gaan
op welke degelijke wijze Raichen
bach een winststelling weet te for-
meeren, waarmede zijn kracht ook
in het eindspel terdege wordt be
wezen.
61. 24—13 41—47
Op 139 zou thans heel ver
rassend volgen 3X14, 20X9„
4X13, 15X4, 47—36 en 36X9. Wit
dient dus uitsluitend met zijn dam
te spelen, terwijl Raichenbach tot
het uiterste strijdt om de winst
vast te leggen.
62. 13—35
Wit houdt de lijn 235 bezet-
om te beletten dat zwart een der
den dam behaalt of een «vangstel-
ling opbouwt. Zwart tracht dan
ook zeer terecht wit van deze lijn
te verdrijven.
6247—36
63. 35—2 36—22
64. 2—35 22—11
65. 35—2 11—22
Zwart wil blijkbaar een anderen
weg gaan bewandelen.
66. 2—35 3—9
67. 35—2 22—17
68. 2—35 17—11
69. 35—2 11—16
70. 2—35 16—2
Wit wordt thans gedwongen de
ze lijn te verlaten.
71. 35—40 9—13
72. 40—29 2—8
73. 29—34 8—3
Zwart manoeuvreert met zijn
tam om ruim baan te maken voor
schijf 13.
74. 34—40 3—9
Zwart begint naar wegen te zoe
ken om wit van de tric-traclijn te
verdrijven.
75. 40—29 9—3
76. 29—40 3—26
77. 40—34 10—46
Zwart tracht een vangstelling
op te bouwen, waardoor wit in
»ijn zetten beperkt wordt. Prachtig
is het te zien, hoe Raichenbach dit
eindspel meesterlijk behandelt.
78. 34—40 26—37!!
Dreigt 3723, terwijl op 401,
1318 volgt. Op 4035 volgt 49,
9—13 en 46X5 gewonnen.
79. 15—10 4X24
Hier staakte Vos den hopeloo-
zeo strijd, daar de verschillende
dreigingen hem te machtig werden,
hoe kranig hij zich overigens ook
heeft geweerd. Dit is temeer een
bewijs, dat Raichenbach's eind
spelkennis in overeenstemming is
anet de geweldige kracht, die van
hem uitgaat in het middenspel. Een
onberispelijk gespeeld eindspel,
waarvoor de Franschman alle hul
de verdient
Kampioenschap van Zeeland.
Het jaarlijksche tournooi om het
kampioenschap van Zeelaiyl bevat
thans 14 spelers, die in twee ge
lijke groepen zijn verdeeld en
waarvan de winnaars zullen uit
komen tegen den titelhouder 1937,
den heer W. Boogaard te Middel
burg. In goep A. hebben momen
teel de heeren J. Strooband te
Middelburg en A. Deurloo te
Nieuwdorp de leiding, terwijl in
groep B. de heeren A. Kotvis Jr.
te Zuidzande en Joh. de Smit te
-IJzendijke de bovenste plaatsen in-
lemen. Ondanks het feit, dat nog
maar enkele partijen zijn gespeeld,
blijkt het aan spanning niet te ont
breken, daar het onderlinge
krachtsverschil zeer miniem is. We
hopen t.z.t. op een en ander nader
terug te komen.
WETENSWAARDIGHEDEN.
OUDE BRIEVEN.
Een brief van George Washing
ton aan zijn broeder Augustine,
welke geschreven werd tijdens den
Amerikaanschen opstand;, is de
zer dagen te New York verkocht i
voor drieduizend dollar. In dezen
brief, die op 26 November 1777
geschreven werd in het kamp te
White Marsh, ongeveer twintig
kilometer van Philadelphia, ver
klaart George Washington, dat ds
vestingwerken aan de Delaware j
rivier gered hadden kunnen wor-
den, indien de troepen uit Sarato
ga slechts tien dagen eerder aan- j
gekomen waren.
De kooper van dezen histori- j
schen brief, bezit eveneens een j
brief van Abraham Lincoln, welke j
deze tijdens den burgeroorlog j
schreef aan generaal Hooker, en
waarin hij zijn verontrusting uitte j
over de positie van de bondsle- j
gers. Hiervoor betaalde de kooper
duizend dollar.
Niet in alle landen hebben de
meisjes altijd al met poppen mo
gen spelen. Van sommige landen
weten we, dat de pop al heel vroeg
als kinderspeelgoed werd ge
bruikt, in andere landen, bijv. in
China, dacht men vroeger, dat het
namaken van een mens verkeerd
was, en dat alles, wat daarop leek
een boze toverkracht bezat. Maar
in de Griekse boeken en geschrif
ten lezen we al heel vroeg, al
eeuwen voor Christus' geboorte,
dat er poppen werden gemaakt
voor kinderen.
In welke tijd bij ons in Europa
de kleine meisjes met poppen be
gonnen te spelen, weten wij niet
maar wel is het bekend, dat onge
veer in de 15de eeuw het hand
werk van sommige mensen al be
stond in het vervaardigen van
poppen. Die werden toen nog uit
hout gesneden en leken niet zo
heel veel op mensen, maar de kin
deren speelden er toch mee. Ook
waren in die tijd poppen in ge
bruik, die gebakken werden van
leem en klei, maar omdat die eer
der braken dan de houten poppen,
had men ze liever niet.
In de volgende eeuw, toen de
kooplieden rijk werden en hun hui
zen mooi gingen inrichten, werden
ook de poppen ineens van kostba
re stoffen gemaakt en zo mooi mo
gelijk voor die tijd. Er waren pop-
pekinderen, waar de goud- en zil
versmid aan te pas kwam, die ge
deeltelijk waren gesneden uit ivoor
of die gebeeldhouwd werden. Niet
alleen prinsesjes hadden zulke
kostbare poppen, maar ook de
kinderen van rijke burgers en han
delslieden. Mooi waren ze eigen
lijk niet, maar toch moest ieder
kind zulke poppen hebben.
Weer een eeuw later kwamen
de poppen met wassen koppen in
door MAYA VAN HEYMEN.
de mode; ze hadden mooie fijne
gezichtjes en waren gekleed in
prachtige gewaden van brocaat en
damast. Sommige hadden een me-
caniekje in zich, waardoor ze kon
den dansen, een sierlijk menuet of
een polka. In die tijd kregen de
meisjes ook poppenkamers met
meubeltjes en fijn huisraad, dik
wijls van zilver. Kleine poppetjes
zaten in de kamers, gekleed vol
gens de mode van die tijd.
Al die poppen, grote en kleine,
waren precies zo gekleed als de
volwassen mensen van die tijd,
maar dat is niet te verwonderen,
want ook de kinderen liepen toen
rond als kleine volwassen mensjes.
Ze hadden net zulke japonnen en
pakken aan als hun moeders en
vaders, net zulke hoeden op, droe
gen net zulke schoenen. Aparte,
makkelijke kleertjes voor kinderen
kenden ze toen nog niet.
Stel jullie je eens voor, dat je
altijd precies zulke hoeden en ja
ponnen droeg als je moeder en
net zulke pakken als je vader
Zo waren ook de poppen vol
wassen dames en heren met lange
wijde rokken en grote hoeden. Pas
omstreeks 1850, toen ook de kin
deren hun eigen „kinderkleding"
kregen, zagen de poppen er niet
meer zo grote-mens-achtig uit. In
die tijd hadden de poppen al por
celeinen koppen en dat vonden de
poppenmoedertjes heerlijk, want
nu konden ze de gezichtjes van
hun kinderen wassen en ook de
handjes en voetjes, die meiestal
ook van porcelein waren. Maar
wat verschrikkelijk gauw kunnen
die porceleinen hoofden ook bre
ken Het is natuurlijk wel gemak
kelijk dat poppen zo maar een
nieuw hoofd kunnen krijgen als het
oude kapot is, maar 't is toch naar
als je je kind op de grond ziet
liggen met haar hoofd in scherven,
waar of niet Daarom kwam er
weer een tijd, waarin de wassen
poppen meer gevraagd werden en
die kregen toen ook al „echt
haar".
Toen werden de poppen uitge
vonden, die hun armen en benen
konden buigen, die konden „sla
pen", met de ogen dicht. Later
werden ze weer van mecaniekjes
voorzien, waardoor ze konden lo
pen, praten en dergelijke dingen
meer. In diezelfde tijd, ongeveer
1900 zagen alle poppen er weer
uit als prinsessen en markiezin
nen. Prachtige japonnen kregen ze
aan, geweldige hoeden op hun gro
te, gekrulde en gefriseerde haar-
pruiken, sjerpen, kanten, kragen,
sjaals, alles kregen de poppenkin-
deren aan, zodat de meisjes er op
het laatste haast niet meer mee
konden spelen, maar er alleen
maar naar kijken.
Zo hadden ze er ook al niet veel
aan, en daar is dan ook weer ver
andering in gekomen. Eerst wa
ren de baby-poppen het aller
nieuwste en heel wat kleine meis
jes zullen nu nog met pleizier hun
wiegekindje instoppen, denk ik.
Maar de meeste kinderen hebben
nu toch een of meer onbreekbare
poppen met echte kindergezich
tjes, met stevige armpjes en been
tjes en leuke kinderkleertjes aan,
die ze kunnen uit- en aantrekken.
Wat lijken ze „echt", hè, die pop
pen van tegenwoordig, met die
korte rokjes of de jongenspakjes,
met hun aardige schoentjes en
sokjes Wat kun je daar heerlijk
mee spelen, niet Heel wat beter,
denk ik, dan met die prachtige
aangeklede, stijve en starre pop
pen, waar onze moeders nog mee
hebben gespeeld of met de wassen
poppekinderen van onze groot
moeders.
