I t
KRONIEK van des DAG.
ZEELAND.
Het oog van Abu
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN MAANDAG 28 FEBRUARI 1938. No. 49.
MIDDELBURG,
ÜKul'K
N"' W' sWk
-h EEN TELEGRAM VAN HENDRIK WILLEM VAN LOON.
Het Spaansche vraagteeken
Generaal Franco is er in geslaagd Te-
ruel te heroveren. Men krijgt den indruk,
dat hij daar heel wat voor over heeft ge
had; aan manschappen en materiaal. Een
geweldige troepenmacht, ruim voorzien
van mechanische en motorische wape
nen werd in het vuur gebracht. De link-
schen konden tegen die overmacht geen
stand houden. In ongeveer twee weken
tijds was het pleit beslecht en viel Te-
ruel weer in handen van Franco.
Wij hebben indertijd, toen Teruel bij
verrassing door de linkschen werd ge
nomen, er op gewezen, dat de beteeke-
■is hiervan niet moest worden over
schat. Weliswaar bleek er uit, dat in het
finksche Spanje allengs weer wat orde
op zaken werd gesteld en de militaire
krachten verbeterden, maar een keer in
de ontwikkeling der krijgsbedrijven
hoefde het succes der linksehen niet te
beteekenen. Immers 't element der ver
rassing speelde er een zeer groote rol
in. Franco had op een aanval Op Teruel
niet gerekend. Daardöor was de verde
diging der stad niet in staat het hoofd te
bieden aan de veel en veel talrijker aan
vallers. Dezelfde redeneering geldt thans
voor de herovering echter niet. Franco's
tegenoffensief vormde geenszins een ver-
Tassing. Men wist in het linksche kamp,
dat het zou komen. Èn men zal er zich
zondet twijfel zoo goed mogelijk op voor
bereid hebben. Desondanks kon de aan
val niet worden afgeslagen. Blijkbaar
héblben den linkschen de middelen ont
broken, om tegenover de bijeengebrach
te rechtsche troepenmachten een gelijk
waardige verdedigingsmacht te plaatsen.
Maar nu zal men er zich naar alle waar
schijnlijkheid ook voor moeten hoeden,
aan dit verschijnsel te veel beteekenis
toe te kennen. Immers de herovering van
Teruel was voor Franco een zaak van
prestige, waaraan hij naar alle waar
schijnlijkheid meer ten koste heeft ge
legd dan ze in wezen waard is. Alleen in.
dien het succes hier uitgangspunt zou
kunnen worden voor een veel verder
strékkend offensief met als doel het
linksceh Spanje in tweeën te knippen,
zouden de kosten goed gemaakt kunnen
worden. Voorshands lijkt het echter zeer
de Vraag, of Franco voor zulk een offen
sief mans genoeg is.
Wij heben den indruk, dat uit de her
overing van Teruel deze voorzichtige
conclusie moet worden getrokken: de
rechtschen beschikken nog steeds over
een militair overwicht, maar of het vol
doende zal zijn, om de eind-overwin
ning te bevechten, moet twijfelachtig
heeten. De factor tijd heeft sinds eenige
maanden belangrijk ten gunste van de
linkschen uitwerking gehad. De regee
ring te Barcelona wist als boven ge
zegd de orde grootendeels te herstel
len en haar militaire macht te verster
ken. De mogelijkheid dat ze haar gebied
met succes zal blijven verdedigen, is
daardoor veel grooter geworden, ook al
kreeg Franco door zijn overwinningen in
het Noorden (de Baskische provincies en
Asturië) veel meer troepen en materi
aal beschikbaar voor de operaties in het
centrum. Een en ander beteekent, dat
de vraag van het economisch uit
houdingsvermogen allengs steeds meer
gewicht in de schaal zal g'aan leggen. Er
doemt hier een parallel op met den we
reldoorlog. Deze werd tenslotte door de
centralen verloren wegens economische
uitputting. Zooiets zou zich ook in Span
je wel eens kunnen voltrekken. Alleen
dient men hierbij natuurlijk te bedenken,
dat verrassingen altijd mogelijk blijven,
zelfs verrassingen in den vorm van het
een of andere compromis. Er zijn nog al
tijd Spanjaarden, min of meer boven de
partijen staande, werkzaam, die een wa
penstilstand en vredesonderhandelingen
willen bewerkstellingen. Groot mogen de
kansen op een dergelijke ontwikkeling
Herdenking Marnix van St. Aldegonde.
In ons blad van Zaterdag 28 Febr.
komt onder de rubriek Zeeland een be
richt voor over de Herdenking van Mar
nix van St, Aldegonde. Hierin staat, dat
in de maand September 1936, een offi-
cieele herdenking zal plaats vinden. Dit
moet natuurlijk 1938 zijn.
Uitvoering „Excelsior".
Zaterdagavond gaf de Arbeidersmu-
ziekvereeniging „Excelsior" een uitvoe
ring in het Schuttershof.
De voorzitter, de heer L. Breel, be
treurde de geringe opkomst, daar men te
Middelburg toch een uitgebreide arbei
dersbeweging heeft. Hij bracht dank aan
de Arbeiderstooneelvereeniging, die
haar medewerking voor dezen avond
verleende.
Vóór de pauze heeft „Excelsior" een
zestal nummers ten gehoore gebracht,
waarvan vooral „Siamesische Wacht-
parade" en de fantaisie uit de „Tann-
haüser" zeer voldeden. De aanwezigen
gaven blijk de steeds goede muziek op
hoogen prijs te stellen.
Na de pauze gaf de Arbeiders-tooneel-
vereeniging een afwisselend programma,
met „Eindelijk", een vroolijken éénac-
ter als hoofdnummer.
Een tweetal voordrachten en enkele
cabaretliedjes voldeden niet minder dan
de éénacter.
Onder de beproefde leiding van den
heer J. Geers is daarna nog een paar
uurtjes gedanst op de muziek van „The
Lucky Stars".
OPBRENGST COLLECTE.
De collecte voor het opvoedingsge
sticht „Valkenheide" j.l. Zaterdag heeft
opgebracht 118.
Door ALAN DARE.
28).
„Naar Prainha, zoo gauw als je kunt!"
eval de gravin, en een oogenblik later
vo®r het vaartuigje stroomafwaarts,
e groene oevers gleden voorbij en
le gepuf van de machine klonk al snel-
er en sneller. Spoedig was het kamp uit
e oog verdwenen, Maxine leek iedere
minuu een eeuwigheid. De boot scheen
voor te kruipen, hoewel haar oogen
z.e!den' dat ze zich met wonderlijke
snelheid voortbewoog'.
zjin er gauw!" fluisterde de gra
vin. ,,lk deed er twee uur over tegen den
1 et° kan?" gaan we zoo vlug, als
xin!.6 ^an aan ^et stuurwiel knikte. Ma
te verhLleel te 0P£ew°nden, om zich
feit dat a n °ver het n°gal vreemde
ky 'den manaikt02JtiSChe gravin Br0^s"
Maar de d., m voornaam noemde.
beet zich „p de ,c bem<!rke',
Waarom gaat u naar Prainha?" vroeg
bii'f/Ll n°0diê' r®n an<leren dokter
dij te halen een chirurg",
"Een chirurg? Nu begrijp ik ket Er
RAAD VAN AAGTEKERKE.
AAGTEKERKE. In de Vrijdagmiddag
gehouden raadsvergadering, onder voor
zitterschap van burgemeester Bosselaar,
kwam een door J. de Visser e.a. inge
diend verzoek ter tafel om een lantaarn
te plaatsen bij het voetpad, loopende
van J. J. Sturm tot A. Jobse. Na eenig
debat werd het verzoek met 5 tegen 2
stemmen afgewezen. Vóór stemden de
heeren Wisse en W. de Visser,
Van een groot aantal aangelanden van
den Pekelingschen-, Alewijnse's- en
Groeneweg was een verzoek ingekomen
om tot verharding van deze wegen over
te gaan. De V o o r z. deelde mede dat
B. en W. een en ander hebben onder
zocht, de lengte van de wegen gezamen
lijk is ongeveer 2517 m. De heer W. d e
Visser vreesde, dat op den duur het
onderhoud van al deze wegen voor de
gemeente zeer bezwarend zal zijn, waar
tegenover de V o o r z. de groote voor
deden der verharding in 't licht stelde
en wees op naburige gemeenten waar
bijna alle wegen werden verhard. De
heer Wisse zeide tegen verharding in
principe geen bezwaar te hebben. Hij
vroeg of de gemeente Grijpskerke de
aansluitende wegen ook zal verharden
waarop de V o o r z. antwoordde dat
daarover, voorzoover hem bekend nog
geen beslissing is gevallen. Tenslotte
werd besloten tot verharding over te
gaan. Den Polder Walcheren zal worden
verzocht ook hier 20 subsidie te ge
ven.
Eenige discussie ontstond nog over de
bijdrage die de gemeente zal geven. De
nog niet heeten, maar een eventualiteit
is ze zonder eenigen twijfel. En wie
weet, of de mogelijkheid van haar ver
wezenlijking niet grooter zal worden, als
duidelijk zou blijken, dat op een beslis
sende militaire zege van een der partijen
nauwelijks meer valt te rekenen?
De opmerking klonk wat ongevoelig
in de gegeven omstandigheden, maar
Maxine lette er niet op. Zij was de gra
vin dankbaar voor haar aanwezigheid
met de motorboot. Maar al was deze
hulp tijdig, het gevaar was misschien'
zooveel te grooter.
Haar gedachten gingen terug naar het
ongeval. Toen alles zoo vredig leek,
was plotseling' deze bliksemstraal uit
den hemel g'ekomen, om het geluk van
haar kort huwelijksleven te vernietigen.
Soms had zij zich wel eens afgevraagd,
waarmee zij zooveel geluk verdiend had.
Welke vijand had het gedaan en
waarom? De eenige vijand, dien haar
man had, was Phenuit. Maar dat mon
ster had zich toch niet met een blaas
pijp met vergiftigde pijlen in het woud
kunnen verbergen? Zij sidderde bij die
gedachte, en kon het niet geheel van
zich afzetten, dat hij er mogelijk toch bij
betrokken was geweest. Eenigen tijd ge
leden had zij nog een vreemdegewaar-
wording g'ehad. een terugkomen van de
oude vrees. Maar Kennedy tegenwoor
digheid en liefde waren voldoende ge
weest, om het spook op den achtergrond
te dringen.
De motorboot maakte een groote
bocht en recht voor hen zag zij een wit
jacht voor anker liggen, maar met stoom
op. Het was sierlijk gebouwd en haar
blik werd er door geboeid. Vreemd dat
't haar zoo bekend voorkwam! Zij kon
zich niet erinneren, ooit zoo'n jacht
heer W. de Visser wil 5 bijdragen
en dan de werkloozen te werk stellen,
waarvan echter de moeilijkheid is dat,
wanneer dit werk in den zomer zal ge
schieden er waarschijnlijk niet veel werk
loozen zullen zijn. De Voorz, acht het
niet billijk om voor dezen weg 5 te
geven terwijl voor den Koekoeksweg
10 is gegeven. De heer Wisse gaf in
overweging om, wanneer 10 wordt
bijgedragen een bepaling in het bestek
op te nemen dat den aannemer verplicht
losse werklieden, ook niet-werkloozen
uit de gemeente aan te nemen. De hee
ren L. d e Visser, M o e n s en C.
de Visser verklaarden zich voor het
verleenen eener bijdrage van 10 zon
der meer, hetgeen met algemeene stem
men werd aangenomen,
ARNEMUIDEN. De in Januari jl. op
gerichte Chr. Hist. Kiesvereen'ging hield
Vrijdagavond een openbare vergadering
die gepresideerd werd door den heer
C. den Hollander. Nad,at de bijeenkomst
met gebed geopend was, .verkreeg mr.
W. F. E. baron Van der Feltz het
woord. Als voorzitter van den kieskring
Middelburg sprak hij zijn blijdschap u t
over de in wording zijnde Chr. Histo
rische kiesvereeniging te Arnemuiden.
In verband met het stemmenaant.al van
tusschen de 150 en 200 op de'C.H, Par
tij zulks volgens de laatste verkiezrng4
waardoor de gemeente op de 6de plaats
komt te staan in den kieskring Middel
burg, was een vereeniging zeker nood
zakelijk. Spr. vond de oprichting des
te mooier, omdat de dr,ang daartoe
u t de gemeente zelf was opgekomen
en niet van buiten af. De levensvat
baarheid zal daardoor grooter zijn. Ver
volgens sprak -hij over de beginselen der
C.H.U. wier grondslag gevonden wordt
in den bijbel (Matth. 5 vers 1316).
Verder zette spr. zeer duidelijk uiteen
de beteekenis van art. 1, 2 en 7 van
het program en noemde in verband
h'ermede Rom. 13 en 1 Petrus 2. In
de pauze gaven zich een 6-tal nieuwe
leden op.
Daarna g,af baron Van der Feltz een
uiteenzetting van de financieele poli
tiek die dient gevoerd te worden zulks
n verband met de cijfers die bekend
zijn geworden in September van het
vorige jaar. Besproken werden vervol
gens de defensie-uitgaven, het echt-
scheidingsvraagstuk en de Zondagswet.
Alles werd zeer duidelijk en uitvoerig
uitgelegd.
N,a slu ting der openbare vergadering
bleven de leden nog eenigen tijd bij
een. Nadat het voorloopig bestuur zijn
functies ter beschikking gesteld had
werd thans een definitief bestuur ge
kozen dat bestaat uit de heeren H. G.
Horninge, voorz tter: M. C. Slootma-
ker, secretaris; C. de Klerk, penning
meester; J. van Pelzen S. Goverse; R.
D. van Belzen en J. Dekker. De ver
eeniging telt op het oogenblik 18 leden.
BIGGEKERKE. De pl. afdeeling van
de Z. L. M. vergaderde Vrijdagavond on
der voorzitterschap van den heer L. Si-
monse. Aanwezig waren 23 leden. Uit
het jaarverslag van den secretaris, den
heer L. de Pagter, bleek, dat het ledental
71 bedraagt; de inkomsten bedroegen in
1937 5189, de uitgaven 5179, batig
slot 10. Van de Coöperatie is betrok
ken voor een bedrag van f 4700.Ir.
Dorst hield hierna 'n lezing over „Land
bouwvraagstukken van dezen tijd",
waarop een geanimeerde bespreking
volgde.
DOMBURG. Zaterdagavond hield de
geitenfokvereeniging „Ter Verbetering"
haar jaarvergadering in café „Tram-
zicht".
Aanwezig 14 leden, voorzitter de
heer J. Trieller. Uit het verslag van den
penningmeester, den heer J, Pattenier,
bleek, dat er een klein batig saldo was.
In het bestuur werden herkozen de hee-
«fc.xwrs-
gezien te hebben, en toch bleef het in
haar onderbewustzijn hangen, als iets,
dat men in een droom gezien heeft.
„Hoe ver zijn we nu?" vroeg, zij.
Maar de gravin antwoordde niet. Ook
zij staarde gespannen naar het jacht.
„Zijn we al halfweg?"
Een half naakte gedaante kroop doof
dé deur in het salon. Het was de inboor
ling, wiens tegenwoordigheid op de boot
zoo nutteloos had geleken. Hij hield de
eene hand achter zich en zijn zwarte
glinsterende oogen waren strak op haar
gericht. Zij zag een schaduw aan haar
voeten een schaduw, die zich bewoog
en draaide zich snel om. Een zwarte
hand schoot uit en een zakdoek werd'
over haar mond en neus geworpen.
En walgelijke lucht drong tot haar
door en maakte, dat haar strijd veran
derde in krampachtige bewegingen. De
geheele wereld scheen onder haar weg
te zinken. Het laatste, wat zij zag, was
het boosaardige bleeke gezicht van de
gravin, en in haar donkere oogen was
een blik van triomf.
HOOFDSTUK XIII,
Het oude spook.
Maxine opende de oogen en knipper
de tegen het schelle licht. Zij lag in een
bed in een goed ingerichte scheepshut
en het rhythmische gedreun van een ma
chine vertelde haar, dat het schip in be
weging was. Maar dit feit drong niet
onmiddellijk tot haar door.
In het eerst dacht zij, dat zij ziek was,
D Onze Vernielende Wereld
Wij ontvingen het volgende telegram uit ST AM FORD Conn.),
U. S. A.
s Middelburg zonder Abdij zou zoo-iets zijn als Parijs zonder
Eiffeltoren of Veere zonder stadhuis. Ik geloof, dat het die oude
papieren vrijwel hetzelfde zal zijn waar ze geborgen worden,
M maar het feit, dat er in die bijna duizend jaren oude Abdij
nog steeds iets levendig gebleven was gaf aan de heele stad een
charme, die men nooit terug zal krijgen als men eenmaal die
traditie verbroken heeft en onze vernielende wereld heeft traditie
meer noodig dan een doode bergplaats voor doode stukskes
papier!
3t Vriendelijk gegroet door rt*
HENDRIK WILLEM VAN LOON.
ren A. Trieller, J. Pattenier en M. Meij
er. Voor het jaar 1938 werd de contri
butie weder vastgesteld op 35 cent. De
voorzitter wees er op, dat zij, die geen
geit meer houden en om die reden de
contributiebetaling staken, opnieuw een
gulden inleggeld moeten storten, als ze
weer lid wenschen te worden. Met al
gemeene stemmen werd besloten, ook
dit jaar de velletjes te leveren aan den
kring.
Als afgevaardigde naar de provinciale-
en naar de kringvergadering werd de
heer A. Trieller, tot zijn plaatsvervan
ger de heer A. Provoost, de secretaris,
aangewezen.
Vervolgens kwam het bestuursvoor
stel ter tafel, beoogende de oprichting
van een geitenverzekering. Verschillen
de leden gaven zich daar reeds voor op.
Definitief zal tot stichting worden over
gegaan, zoodra nog een aantal niet aan
wezige leden hun lidmaatschap zullen
toegezegd hebben.
Gedurende het afgeloopen jaar werd
een drietal geiten der leden gecontro
leerd op melkgift en vetgehalte. De voor
zitter lichtte het doel dezer .controle na
der toe. De vergadering benoemde hem
tot controleur, in de verwachting, dat
ook dit jaar wel eenige leden een on
derzoek zullen aanvragen.
Ter aanmoediging zal op de dit jaar
te houden keuring wederom een vol-
bloedlam worden verloot onder de leden,
die met een geit aanwezig zijn.
GRIJPSKERKE. Tot landbouwdes
kundig adviseur ingevolge de Vogelwet
is voor deze gemeente aangewezen de
hr. A. W. Cevaal voorzitter van de pl.
atd. der Z.L.M.
O. EN W. SOUBURG. Even na de
feestelijkheden ter gelegenheid van de
geboorte van Prinses Beatrix, werd al
hier op initiatief van de buurtvereeni-
ging Nieuwe Vlissingscheweg een com
missie samengetseld uit de bestuurders
van de overige bij- de Souburgsche
Oranjevereeniging aangesloten buurt-
vereengigingen met het doel de zwakke
financieele positie dier vereeniging
eenigszins te verbeteren. Het middel
daartoe werd gevonden in het organi-
seeren van een gezelligen avond, waar
op behalve de operette „Sneeuwwitje"
o.m. ook het tooneelstuk „Armen en
Rijken" zou worden opgevoerd.
Zaterdagavond had de voorzitter der
commissie, de heer Naaktgeboren, het
genoegen deze prettige bijeenkomst in
café Tramzicht met een woord van wel
kom tot de vele aanwezigen te mogen
openen, waarbij het doel der commissie
duidelijk wclrd uiteengezet en gezegd
werd dat met offervaardigheid en hech
te samenwerking dit zeker zal worden
bereikt.
Op de hem eigen geestige wijze be
gon de heer Hollebrandse hierna het
programma met een speciaal voor dien
avond gemaakt liedje, dat een dank
baar applaus had.
Intusschen had men gelegenheid de
laatste voorbereidselen te treffen voor
de opvoering van „Sneeuwwitje". Dit
zangspel werd. evenals den vorigen keer.
onder leiding van den heer Hollebrand-
se zeer verdienstelijk uitgevoerd. Het
aanhoudend applaus werd beloond met
een herhaling van het slotkoor.
Toen de rust in de zaal was weerge
keerd kreeg de heer J. C. Gabriëlse,
Voorzitter van de S.O.V. het woord om
uitleg te geven van de zwakke financi
eele positie dier vereeniging. De Ver
eeniging die slechts 250 leden telt en
waarbij" vijf buurtvereenigingen zijn aan
gesloten, die 20 van haar inkomsten
afdragen, is niet in staat van die inkom
sten de laatst gehouden en de op komst
zijnde feesten ter gelegenheid van het
regeeringsjubileum van H. M. de Ko
ningin en de Marnix-herdenking te fi
nancieren.
De commissie die dezen avond aan-
(Ingez. Med.)
want haar hoofd deed haar erge pijn en
er was een vreemde, doordringende
lucht om haar heen. Maar toen zij. ont
dekte, dat zij geheel gekleed was, moest
zij die gedachte laten varen. En toch
moest zij ziek zijn, daar zij in bed lag.
Zeeziekte? Neen, die was zij drie dagen
na het vertrek der boot uit Engeland te
boven gekomen. Natuurlijk was zij, op
de Marajo met Bob, op weg naar.
Zij schrok op, toen zij tot het besef
kwam, dat dit onmogelijk de Marajo kon
zijn. Zij waren immers weken geleden al
van boord gegaan! Wat dan. Lang
zaam. drong de waarheid tot haar door.
Zij herinnerde zich de schaduw van den
zwarten man en het afschuwelijke gevoel
van verstikking. Zij was bedwelmd ge
worden!
Met een zachten kreet sprong zij uit
bed en keek uit het patrijspoortje. De
boot was op de rivier en voer voorbij
Prainha. Prainha! Ja, zij was op weg ge
weest naar Prainha om Hornblows hulp
in te roepen. Alles was nu weer helder
en het hoofd duizelde haar bij den schok
Zij waren Prainha voorbij waar de ee
nige hoop was, Bob te redden!
Zij snelde naar de deur, maar die was
aan de buitenzijde stevig gegrendeld.
Zij sloeg er met 3e vuist tegen, doch
zag na eenige oogenblikken het nutte-
looze ervan in. Waggelend bereikte zij
het bed en zonk er op neer. Wat betee-
kende dit alles? Was Je gravin ook een
gevangene? Neen, zij herinnerde zich
den triomfantelijken blik op haar ge
zicht kort voordat zijzelve het bewust
zijn verloren had.
De gravin was een bedriegster! Bob
had tcch gelijk gehad. Hier stak Phenuit
achter. Als een niets kwaads vermoe
dende vlieg was zij regelrecht in 't kun-
stig geweven web gevlogen. En Bob
was ziek misschien zelfs stervende!
Tot wanhoop gedreven trachtte zij door
het patrijspoortje te kiimmen, met de
bedoeling, naar de verwijderde kust te
zwemmen, maar het was te klein om er
zich door te wringen.
Een poosje bleef zij handenwringend
van angst staan en zag, hoe Prainha in
de verte verdween. Toen het eindelijk
geheel uit het gezicht verdwenen was,
en de breede rivier nog breeder scheen te
worden, kwam zij tot het pijnlijke be
sluit, dat alles verloren was. Hannaway
zou op haar wachten, tot het te laat zou
zijn, weer een boodschap naar den chi
rurg te zenden. Ja alles was nu verloren.
Niets kwam er meer op aan als Bob
bezweek.
Die gravin! Woede overmeesterde
haar, toen zij aan den daad van die mooie
duivelin nadacht. Zij had haar in haar
huis genoodigd, had haar de hand ge
drukt. Kon er afschuwelijker verraad be
staan dan dit? Toen haar die vreeselijke
verstikkende doek over den mond werd
geworpen, had de gravin gelachen! Zij
snikte van afkeer.
(Wordt vervolgd)