mknlmd.
NUMMER 37.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
14 FEBRUARI 1938.
EERSTE BLAD.
181e JAARGANG.
Bij Ritmeesters Aftreden
De gezondheidstoestand van de
Prinsessen.
De afkondiging van de
Grondwetswijziging.
De diplomatieke betrekkingen
met Italië.
Eenheid door Democratie.
liiiüli*
WEERBERICHT.
In de Electro draait „de
Groote Illusie", een lilm
van ^.broederschap en
vrede.
Gaat haar zien
8
MIDDELBURGSCHE COURANT
Itogfolsd Voor Middelburg, Goes en agent-
Vlisaingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Lzoea 16 ct. p. w. Adrertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Sij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE CO UBANT^!2!2
Uitgeefster. Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1— F.
regsls f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubrisi
„Kleine Advertenties", ten hoogste 6 regels/
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer eov
rent" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent
Als regel is het op- en aftreden van
een secretaris eener vereeniging niet
zóón buitengewoon belangrijk feit, dat
men er een hoofartikel in een dagblad
aan zal wijden.
Maar dit geval, van Ritmeesters heen
gaan als secretaris van E, d. D.f is wèl
zoo merkwaardig, dat er te dezer plaat
se ditmaal iets over gezegd moet wor
den. Als Albarda of Mussert plotseling
het bijltje er bij neer zouden leggen,
dan zou dat opzien baren. Nu de feite
lijke bouwer en een der meest vooraan
staande leiders van E.d.D. heen ging, is
dat niet minder opzienbarend.
•-
Voor ons staan devolgende dingen
vast:
1. Ir. W. Ritmeester is de man op
wiens credit het leeuwendeel geboekt
moet worden van de krachtige Organi
satie, die E.d.D. in den laatsten verkie
zingstijd gebleken is te zijn.
2. Hij was de voorstander eener ster
ke, gedisciplineerde demo
cratie, welke ook wij voorstaan.
3. Hij miste evenwel zóózeer de de
mocratische feeling die voor het
innemen eener leidende positie in deze
zeer eigenaardige beweging volstrekt
onontbeerlijk is, dat een finale breuk
vroeger of later moest komen.
4. Als een fakkellooper uitvalt, dan
moet een ander zonder om te zien
den fakkel overnemen: de idee. het ide
aal, moet altijd uitgaan boven de perso
nen die het, lang of kort, tijdelijk dra
gen.
E.d.D. is als een gezonde, levenskrach
tige plant uit den grond der Nederland
sche vrijheid opgeschoten, toen wij allen
ons door de toename van het extremis
me bedreigd achtten. Bij de verkiezin
gen van verleden jaar is gebleken welk
een goed-democratische inslag er in het
weefsel van ons Nederlandsche volk zit.
Die inslag was er; de wil om tot uiting
te komen sluimerde, maar Ritmeester is
wel in hoofdzaak de man geweest, die
den wekroep heeft georganiseerd en
den stroom in een goede bedding geleid
heeft.
Niemand, vriend noch vijand in E.d.D.
zal dit willen of kunnen ontkennen. Het
is geen geringe verdienste geweest.
Democratie is niet hetzelfde als ban
deloosheid, als de onbeperkte vrijheid
van ieder individu, te zeggen en te
schrijven wat en waar hij op z'n eentje
maar wil.
Ritmeester was de tegenstander van
de dictatuur van rechts of van links;
hij was tevens verklaard tegenstander
van de fouten en tekortkomingen, die
kunnen leiden tot een „terreur" van de
democratie zelve.
Hij wilde: discipline en zelfbeheer-
sching.
Maar: in dit laatste schoot hij juist
zélf tekort.
Daar ligt de kern van het conflict.
Ritmeester was zéker democraat in
den zin van anti-dictatórist.
Maar hij had zelf bij tijd en wijle toch
teveel de uitwendige allures van een
dictator, het ontbrak hem wel eens aan
democratisch besef in den zin van: rus
tig en welwillend begrijpend-omvattend
verstaan van den mëdemensch en me
destrijder, die op eenig punt zich een af
wijkende meening veroorloofde.
Ritmeester was een sterke figuur, een
man met ook een in menig opzicht zeer
te waardeeren gevoel voor humor
maar hem ontbrak wat de minder har
de figuur van den voorzitter der bewe
ging, dr. Faber, wel heeft: de beminne-
lijheid.
Ritmeester was een organisator, een
bouwer, met een scherp intellect, maar
hard somwijlen te hard.
En: hij kon niet anders.
NaaM het fortiter in re het
suaviter in modo te stellen,
was hem een onmogelijkheid.
Het eerste is voor een sterke bewe
ging, die ook wij wenschen, volstrekt
noodzakelijk het laatste is daarne
vens, voor wie met democratische Ne
derlanders moet werken, eveneens on
ontbeerlijk.
Daarom redt dr. Faber het, waar ir.
Ritmeester 't moest afleggen.
De harde stok moet afknappen, waar
de bamboe buigt.
Niemand is onmisbaar.
Het is een groot compliment in zijn
richting, wanneer wij hier schrijven:
zélfs Ritmeester niet in E.d.D.
Het zijn niet de mannen en de vrou
wen op zichzelve, die de beweging vor
men: het is de kracht der idee waaruit
zij leeft.
De democratie moet verdedigd wor
den door allen, welke zij - na aan het
hart ligt.
Den dag nadat de groote Zeppelin op
Lakehurst verbrand was, zette men te
Frederikshaven de teekenborden op
voor het ontwerpen van de volgende
Zeppelin.
Het leven gaat immer door.
Wij staan een wijle stil aan den kant
van den weg, en we kijken met wee
moed den kameraad na, die zich van ons
afscheidde, afscheiden moest, omdat sa
men-gaan niet langer ging.
We waardeeren eerlijk zijn goede
hoedanigheden -misschien nog meer
en nog zuiverder dan toén hij nog in
den kop van de karavaan mêe-mar-
cheerde.
Maar: we trekken voorwaarts.
Als de ritmeester valt, neemt een
jongere officier het commando van den
troep over: de charge mag er niet door
onderbroken worden.
Prinses Juliana Zondag voor
het eerst uit bed geweest.
Dr. De Groot deelt mede, dat het met
den gezondheidstoestand van H.H.K.K.
H.H. Prinses Juliana en Prinses Beatrix
in alle opzichten uitstekend blijft gaan
en dat Prinses Juliana Zondag voor het
eerst het bed heeft verlaten.
H M. DE KONINGIN MAAKT EEN
FIETSTOCHTJE.
Alhoewel verwacht werd dat op de
zen Zondagmiddag veel belangstelling
voor het paleis te Soestdijk zou be
staan, nu dit de eerste Zondag is, dat
Soetstdijk per auto is te bereiken, bleek
deze niet grooter dan op een gewonen
winterzondag. De verkeerspolitie had
daardoor een gemakkelijke taak. In den
morgen maakte H. M. de Koningin een
fietstochtje in het park. Prins Bernhard
maakte een wandeling. Om twee uur
vertrok H. M. in gezelschap van een
hofdame. Na een rit van een uur keerde
H. M. weer naar het paleis terug.
Prins Bernhard weer achter het stuur.
Men schrijft aan de N.R.Ct, uit Amers
foort:
Zaterdagmiddag heeft Prins Bernhard
met een Engelschen vriend een bezoek
gebracht aan de Willgogarage alhier,
waar de vriend een Ford heeft gekocht,
Het bezoek duurde ongeveer een half
uur. De Prins bestuurde bij het komen en
gaan zelf zijn wagen.
Heden is uitgegeven Staatsblad no.
180 inzake de plechtige .afkondiging
van de vastgestelde veranderingen in
de grondwet. Wij ontleenen aan dan
itekst het volgende:
Wij Wilhelmina. bij de gratie Gods,
Koningin der Nederlanden, Prinses van
Oranje-N.assau, enz. enz. enz,
aan allen, die deze zullen zien of hoo-
ren lezen, saluut.
Overwegende, dat bij zes wetten van
19 Januari 1938 op de voorgeschreven
wijze veranderingen in de grondwet zijn
vastgesteld betreffende:
het inkomen der kroon;
de schadeloosstelling en het pensi
oen van de leden van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal;
het openen van de mogelijkheid mi
nisters te benoemen, niet-belast met de
leiding van een ministerieel departe
ment;
het kiesrecht;
het openen van de mogelijkheid open-
hare lichamen voor beroep en bedrijf
in te stellen;
het overgangsrecht;
hebben goedgevonden en verstaan,
gelijk wij goedvinden en verstaan bij
deze:
I. De wetten van 19 Januari 1938,
houdende veranderingen in de grond
wet worden geplaatst in het Staatsblad
v,an het Koninkrijk der Nederlanden,
in het Staatsblad van Nederlandsch-
Indië, in het Gouvernementsblad van
Voor de ziel is het oog een hetere
toegangspoort dan het oor.
Suriname en in het Publicatieblad van
Curacao.
De staats-, gouvernements- en pu-
bl catiebladen, waarin de wetten wor
den geplaatst, worden uitgegeven - op
22 Februari 1938, des namiddags half
drie uur wettelijken tijd in Nederland.
II. De wetten worden, op het tijdstip
onder I genoemd, voorgelezen:
a. In Nederland:
in eene plechtige openbare zitting
van den Hoogen Raad der Nederlanden,
van elk der gerechtshoven en der ar-
rond'ssements-rechtbanken
b. In Nederlandsch-ïndië:
in eene plechtige openbare zitting
van het Hooggerechtshof van Neder-
landsch-Indië";
c. in Suriname:
ki eene plechtige openbare' z'tting
van het hof van justitie;
d. in Curasao:
in eene plechtige openbare zitting
van het hof v,an justitie.
Verder wordt o.a. nog bepaald, dat
de wetten tevens zullen worden afge
lezen op het genoemde tijdstip, in alle
Nederlandsche gemeenten van de pui of
voor de deur van het raadhuis.
Het stuk is gecontrasigneerd door
alle ministers.
De regeering heeft besloten
de verovering van Abessynië
de facto te erkennen.
De regeeringspsr dienst meldt:
Naar wij vernemen, zal weldra uitvoe
ring worden gegeven aan het voornemen
der regeering, de diplomatieke betrek
kingen met Italië te regelen. De geloofs
brieven van Hs. Ms. benoemd gezant (dr
Hubrecht, tevoren als zoodanig te Boe
karest werkzaam) zijn gereed gemaakt
en de nieuwe titularis zal vermoedelijk
in de tweede helft der loopende maand
naar Rome vertrekken.
Uit bovenstaande mededeeling van
den regeeringspersdienst blijkt, dat het
in de bedoeling ligt, de geloofsbrieven
van onzen gezant te richten aan Z.M
den Koning van Italië, Keizer van Ethi
opië. Dat beteekent, dat Nederland de
verovering van Abessynië door Italië
de facto erkent.
Ir. W. Ritmeester heengegaan.
Te Utrecht is Zaterdagmiddag en
-avond de jaarvergadering der Neder
landsche beweging voor Eenheid door
Democratie, welke op 8 Januari j.l. we
gens tijdsgebrek was geschorst, onder
leiding van den voorzitter van het
hoofdbestuur, dr. H. Faber te Schiedam,
voortgezet.
Deze deelde in zijn openingswoord
mede, dat van ir. W. Ritmeester
te Bilthoven een brief was ontvangen,
behelzende, dat hij met ingang van 11
Februari zijn functie als secretaris van
het hoofdbestuur neerlegde en zich uit
het hoofdbestuur terugtrok
In een korte rede gaf dr. Faber uiting
aan zijn gevoelens bij dit afscheid en
spr. schetste daarbij de groote verdien
sten, welke ir. Ritmeester voor Eenheid
door Democratie heeft gehad. De ge-
heele opbouw van de organisatie, van
het orgaan en de verkiezingsactie, dit
alles was zijn werk.
Spr. betreurde de klove, die was ont
staan en welke, naar zijn meening, niet
meer overbrugd bleek te kunnen wór
den.
Op verzoek van dr. Faber sloot "Se
vergadering zich door een krachtig ap
plaus aan bij de woorden van dankbaar
heid over het werk van ir. Ritmeester
gesproken.
Besloten werd, dat in de leiding van
het secretariaat voorloopig zal worden
voorzien .door een samenwerking van
den vice-voorzitter, den heer fl. D.
Louwes te Ulrum en het hoofdbestuurs
lid ds. A. van der Heide te Voorburg.
De heer Louwes legde vervolgens een
verklaring af, waarin hij mededeelde
zich verantwoordelijk te gevoelen voor
de dagelijksche leiding der beweging,
zooals deze de afgeloopen vijf maanden
is gevoerd, zoodat hij onder de gegeven
omstandigheden zijn bereidverklaring
om het voorzitterschap op zich te ne
men terugtrok.
Hierop werd besloten de benoeming
van een nieuwen voorzitter en een nieu
wen secretaris tot een volgende verga
dering uit te stellen, waarbij dr. Faber
zich bereid verklaarde zijn functie nog
tijdelijk te blijven waarnemen.
Vervolgens werden mevr. J. Fortanier
-De Wit te Den Haag, prof. dr. ir. J.
Goudriaan te Eindhoven en de heer R.
Zegering Hadders te Emmen bij accla
matie tot leden van het hoofdbestuur
verkozen, terwijl de heer H. W. Neth te
Den Haag, die periodiek aftrad, herbe
noemd werd.
Hierop richtte de voorzitter zich in
hartelijke bewoordingen tot mej. E. H.
Piepers te Bilthoven, welke zich wegens
drukke werkzaamheden moest terug
trekken en haar plaats aan mevr. For
tanier had afgestaan.
Vervolgens werd door den voorzitter
voorlezing gedaan van een telegram,
hetwelk door het hoofdbestuur ter gele
genheid van de geboorte van prinses
Beatrix aan het prinselijk echtpaar was
verzonden.
Hierop kwamen onderscheidene tech
nische voorstellen der afdeelingen in be
handeling. Een statutenwijzig ng, voor
gesteld door de afdeeling Rotterdam
beoogende het aantal afgevaardigden tot
ongeveer 2/5 terug te brengen, verkreeg
de vereischte meerderheid van 2/3 deel
der stemmen.
Onderscheidene moties werden inge
trokken, terwijl een enkele door hei
hoofdbestuur werd overgenomen.
De vergadering werd omstreeks tien
uur gesloten.
HACHELIJK AVONTUUR.
Een groepje personen dat zich jl,
Zaterdagmiddag aan de kade te Elle-
woutsdijk bevond, meende op het wa
ter een voorwerp te zién drijven dat
wel eenige gelijkenis vertoonde met
een groot vat. Vermoedelijk in de mee
ning verkeerend, dat het hier wel eens
een vat gevuld met wijn zou kunnen
zijn, begaven een vader en zijn zoon,
werklooze landarbeiders, zich in den
open roeiboot naar buiten.
Er woei een hevige Noordwester
storm die de witgekuifde golven hoog
opzwiepte. Zoolang zij zich met hun
bootje in het haventje bevonden, ging
het nog, doch eenmaal buitengaats ge
komen, werd het bootje spoedig door
den stroom en den wind meegesleurd.
Van den wal af volgde men met groote
spanning de bewegingen der beide in
zittenden. Zij trachtten de roeispanen
te gebruiken, doch zulks bleek niet mo
gelijk, Ze konden het tegen de aan
stormende golven niet bolwerken. He'
bootje dat hulpeloos heen en weer ge
slagen werd, dreef steeds meer van de
haven af in de richting van de Middel
plaat.
Aan den wal maakte men zich te
recht ongerust over het lot der beide
waaghalzen. Als hier niet snel hulp ge
boden werd, zouden beiden het met
den dood moeten bekoopen. Een boot
die zich met goed gevolg in dit weer
op de Westerschelde zou kunnen be
geven, was helaas niet voorha'nden.
Goede raad was duur en men wendde
z ch tot den burgemeester. Deze zond
onmiddellijk een telegram ,aan het kan
toor van de „Terneuzen ^Tugboat Com
pany", met vereoek reddingspogingen
in het werk te stellen. Hier aarzelde
men geen oogenblik. Ondanks het feit;,
dat de vaart op de Westerschelde tij
dens de herhaaldelijk opkomende storm
buien, zeer gevaarlijk te noemen was,
besloot men hulp te verleenen.
De is de haven liggende sleepboot
„Hoogezand" kreeg opdracht onverwijld
uit te varen en te trachten de beide
schipbreukelingen *pp te pikken.
Eenmaal in de nabijheid vari Elle-
woutsdijk gekomen, zag men in de ver
te het roeibootje rondzwalken. Het
bevond zich reeds dicht bij de brand'ng
van de Middenplaat. Men voer in de
richting van het roeibootje, hetgeen
zeer voorzichtig moest geschieden, daal
de sleepboot zelf aan" den grond zou
kunnen geraken en dan verloren zou
zijn. Eenmaal raakte men zelfs den
grond, doch even daarna bevond men
zich weer in dieper water.
Een reddingboei,, die aan een werp-
lijn bevestigd was, werd van de sleep
boot af in de richting van het bootje
geworpen. Een der inzittenden slaagde
erin haar te grijpen. Alan de werplijn
werd toen aan boord van de „Hooge
zand" een zwaarderen draad bevest'gd
die de schipbreukelingen konden inha
len. Zij bonden hun bootje hieraan vast
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Matige tot krachtige, later
afnemende N.O. tot O. wind, afnemen
de bewolking weinig of geen neerslag,
lichte vorst des nachts, overdag om
het vriespunt.
UKKEL: vrij sterke, later matige
wind uit N.O. richtingen, heldere he
mel, tijdelijk bewolkt, plaatselijk een
weinig sneeuw, aanhoudend koud, vrij
strenge nachtvorst.
Di 15 Febr. Zon op: 7 h 19; onder:
17 h 11. Licht op: 17 h 41, Maan op:
18 h 47; onder: 7 h 02. L.K. 22 Febr.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen!
Januari.
Hoogwater.
Ma. 14 0.40 13.05
Di. 15 1.24 13.51
Wo. 16 S 2.04 14.35
Laagwater.
7.20 19.35
8.07 20.16
8.50 20.55
Hoog- en Laagwater te Wemeldingci
Januari.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 14 2.43 15.04 8.16 20.39
Di. 15 S 3.30 15.52 9.03 21.21
Wo. 16 4.11 16.37 9.44 22.01
Westkapelle is 28 min. en. Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later,
(S springtij.)
(Ingez, Med.)
en de sleepboot sleepte hen in dieper
water waar zij geheel verkleumd en
doornat aan boord genomen werden.
Men heeft beide waaghalzen toen
behouden in de haven van Ellewouts-
dijk aan land gezet. Hiermede e'ndigde
dit gevaarlijke avontuur.
Aan het doortastend en oordeelkun
dig optreden van den eigenaar en de
bemanning der sleepboot „Hoogezand"
is het te danken dat beide mannen ge
red konden worden.
Zeeuwsche federatie van coöperaties
en kolenbonden.
Zaterdag vergaderde te Goes onder
voorzitterschap van den heer J. Job-
se te Aagtekerke bovengenoemde fe
deratie. Deze verwelkomde o.a. het
lid der Tweede Kamer den heer H.
van Sleen. De A.R.-Kamerfractie zond
bericht van verhindering.
De voorzitter herdacht in zijn ope
ningswoord den heer Vorrink, onder
directeur der Handelskamer, aan wien
de coöperaties veel te danken hebben.
Verder zette spr. de oorzaken uiteen
die hebben geleid tot het oprichten van
coöp. kolenbonden in Zeeland. Zij
dienen net algemeen belang.
Nadat de jaarverslagen waren vast-
gesteld werd aangenomen een voorstel
van de vereen. „Draagt Elkanders Las
ten" te Vlissingen, geamendeerd door
het bestuur om zes kringen n te stel
len, waarvan de kosten door de federa
tie worden betaald, die minstens een
maal per jaar vergaderen en die het
bestuur der federatie samenstellen.
Waar voorzitter en /(of) secretaris
de kringvergaderingen moeten hijwo
nen wordt de organ'satiebond dan ste
viger. De kringen blijven echter auto
noom. De kringafgevaardigde die be
stuurslid der federatie is moet tevens
secretaris van zijn kring zijn.
Het bestuur vroeg voorts machriging
om zitting te nemen in de prijzencom-
missie Zeeland indien de Huisbrand
commissie er 'n toestemt, dit zoowel de
coöperaties als de handel met een gelijk
aantal personen in de provinciale com
missie vertegenwoordigd zijn.
De secretaris, de heer L. P. van Oor
schot te Vlssingen herinnerde er aan
dat de Huisbrandcommissie nu de ko
lenbonden A en B heeft gelijkgesteld
met den handel. Tot de federatie kwam
het verzoek tot de prijzencommisste
toe te 'treden. De federatie is dank
baar dat ae verschillende aanslagen
op de kolenbonden heeft kunnen afwe
ren en wil ook wel in de prov. commis
sie zitting nemen, temeer omdat we
rekening moeten houden met de wet op
