Het Rijk onteigent Hotel de Abdij
WEERBERICHT.
NUMMER 31.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
7 FEBRUARI 1938.
EERSTE BLAD.
181e JAARGANG.
Ten behoeve van het Rijksarchief en Provinciale! (Griffie.
Toestand van Prinses Juliana en
Prinsès Beatrix uitstekend.
Jaarvergadering Liberale
Staatspartij.
PIRITUS THEELICHTJE
Verbruik: slechts één
vijfde cent per uur
towittcitil*
eldurgsche courant
AlgUid Voor Middelburg, Goes en agoat-
xcfeup Vliasingen f 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, ingez. jnededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
m
22* goesche courant^
Uitgeefster. Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitawaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen
regelt f 2.10, elke r. m. 30 ct. RubrieS
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regelt,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. me}
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos.
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Onverwachte stap van het Rijk.
De eigenaar van Hotel „De
Abdij" ten zeerste verbaasd.
Geen prijs genoemd en geen bod
ontvangen? Een hotel met
deze sfeer onmogelijk weer te
vinden. Enkele historische
bijzonderheden.
Geheel onbewolkt was de hemel al
een half jaar niet meer; in het geheim
had de Rijksgebouwendienst zich reeds
met den eigenaar van het, in heel de we
reld bekende Middelburgsche Hotel „De
Abdij" in verbinding gesteld, teneinde
dezen eens te polsen of het Rijk dit ge
bouwencomplex voor een schappelijk
prijsje niet kon overnemen, maar het be
richt dat het Rijk besloten had de ont
eigeningsprocedure voor zijn Hotel in te
leiden trof het echtpaar Schlüter van
daag toch even onverwachts als den don
derslag uit een helderen hemel.
En toch is dit het geval: het Rijks
archief in Zeeland beschikt al sinds lang
niet meer over voldoende ruimte, inte
gendeel, het heeft, zooals de Rijksarchi
varis, mr. A. Meerkamp van Embden ons
mededeelde, voortdurend te worstelen
met nijpend ruimtegebrek.
En ook de provinciale griffie, die nog
betrekkelijk onlangs door aankoop (van
Rijkswege) van het oude notarishuis
meer armslag heeft trachten te verkrij
gen, is hiermede nog niet voldoende ge
holpen: ook de griffie heeft in een nabije
toekomst meer ruimte noodig om haar
ambtenaren onder te kunnen brengen.
Dies heeft het Rijk dan nu klaarblijke
lijk besloten, de onteigeningsprocedure,
welke misschien wel na^zeer geruimen
tijdl zal voeren tot den overgang in
eigendom van 't gebouwencomplex van
Hotel „De Abdij" in het bezit van het
Rijk, in te leiden met het binnenkort ter
visie leggen, voor belanghebbenden, van
de daarop betrekking hebbende stukken
en bescheiden.
De heer en mevrouw SchlüterDe
Nijs, eigenaar van het hotel met adnexa,
waarmede wij een onderhoud over dit
opzienbarende bericht hadden, toonden
zich over dezen gang van zaken wel ten
zeerste verbaasd. „Geruimen tijd gele
den", zoo vernamen wij hier, „is in strikt
vertrouwen ons de vraag gesteld, of wij
bereid waren tot minnelijken verkoop
van ons hotel aan het Rijk mede te wer
ken. In de onderstelling, dat het er om
ging, het bezit des Rijks rondom het
oude notarishuis zoodanig af te ronden,
dat men daarmede binnendoor een goe
de verbinding kreeg", aldus de heer
Schlüter, „heb ik toen bepaalde welom
schreven tegenvoorstellen gedaan, behel
zende de verkoop van mijn dépendance
gedeelte, doch met behoud van de rest
van mijn bedrijf. Ook daaromtrent ech
ter is noch door mij een prijs gevraagd,
noch door het Rijk een bepaald bod ge
daan. Op den laatsten brief van mij aan
den Rijksgebouwendienst heb ik eenvou
dig taal noch teeken gehoord en nu
komt plotseling het bericht, dat het Rijk
ons geheele hotel wil onteigenen! Wat
moeten onze beide zoons, die ons in dit
hotel zouden opvolgen, nu beginnen? Er
is I?0*} ner£ens in deze stad een pand
te vinden, waarin wij opnieuw onder de
zelfde voorwaarden zouden kunnen be
ginnen als hier?"
^n'i uitziende op ons mooie Abdijplein
j eeuwenou^e gebouwen, viel er
niet anders te doen dan dit volmondig te
beamen. Ons Abdijhotel is tot in Ame
rika bekend.... en 't is waar, in wélk
gebouw men het in Middelburg ook zou
de onderbrengen, de sfeer van het Ab
dijplein is nimmer en nergens wéér te
verkrijgen.
De heer en mevrouw Schlüter vertel
den nog_ een en ander van de geschiede
nis uit den lateren tijd van het hotel.
Zooals ook onze lezers zich nog zullen
willen herinneren uit de vertaling van
Victor Hugo's Zeeuwsche Reize, die ver
leden jaar in ons blad is verschenen, wa
in het midden der tweede helft van de
vorige eeuw de kastelein van Hotel De
Abdij" een zekere heer B u Iter 'ijs
Voordien was de kastelein een zekere
Stroeken geweest. Diens weduwe
hertrouwde met voorzegden Buiterijs,
zoodat men zou kunnen zeggen dat
laatstgenoemde „in" Hotel „Abdij" ge
trouwd is. Toen later de hertrouwde we
duwe van den heer Stroeken, nu me
vrouw Buiterijs, overleden was, is de
kastelein Buiterijs op zijn beurt her
trouwd met een zekere mejuffrouw Elle-
man uit Vere. Van laatstgenoemd echt
paar heeft de heer I. Schlüter, de
vader van den tegenwoordigen eigenaar,
het hotel nu zestig jaar geleden gekocht.
De heer I. Schlüter Sr. heeft het hotel
15 jaar gedreven en het toen aan zijn
zoon, den tegenwoordigen eigenaar,
overgedragen, die er nu 45 jaren de lei
ding van in handen heeft. Het laat zich
indenken welke een consternatie het
voor hem moet wezen, te vernemen, dat
dit pand nu onteigend gaat worden....
Ofschoon men aan den anderen kant
ook niet uit het oog zal mogen verliezen,
welk een groot algemeen belang er mee
gediend is, dat het geheele uiterst be
langrijke historische gebouwencomplex
om ons onvolprezen Abdijplein in Rijks
handen zal komen. Want, zoo vernamen
wij van andere zijde, al zullen in de te
genwoordige benarde financieele omstan
digheden de noodzakelijke fondsen daar
toe vooralsnog ontbreken, het spreekt
vanzelf, dat het Rijk te eeniger tijd niét
zal kunnen nalaten tot een piëteitvolle
restauratie van die gebouwen over te
gaan, waardoor tenslotte ons in vele op
zichten toch ontluisterde Abdijplein eens
in volle glorie hersteld zal worden.
In nog vroegeren tijd, zoo vertelde de
heer Schlüter ons nog, waren er twee
gedeelten aan het gebouw, het Thool-
sche gedeelte nu nog: de Thoolsche
Kamer met de beroemde Schouw
waar admiraal Treslong en zijn opvolger
gewoond hebben, en het andere stuk,
dat „De Drie S.teden" heette; gezamen
lijk werd dat in lateren tijd het „Hotel
De Nederlanden" genoemd.
In dien tijd was het enkel hotel voor
de leden van de Staten van Zeeland.
Het werd, zoo luidt het verhaal althans,
geëxploiteerd door een soort provin
cialen kastelein, die vrijdom van ac
cijns voor een zeker aantal vaten wijn
en bier, had, en die bovendien nog een
toelage genoot voor hout en turf, waar
mede hij de lokaliteiten verwarmen
moest.
Het gebouw „Tholen" is destijds in
1827 verkocht voor 11.500; „De Drie
Steden" voor 3.800 plus 5
Omtrent de nog vroegere geschiedenis
van deze gebouwen vonden wij, enkele
aardige gegevens in het eerste deel van
de Zelandia Illustrata door mr. M. F.
Lantsheer en F. Nagtglas. Daarin komt
namelijk voor een „Omschrijving der
gebouwen in en om de Abdij van Mid
delburg uit de rekening van Walraeven
van den Braemsloot, rentmeester van
het extraordinair van de gemeene zaak
in Walcheren over 1 Jan.-uit December
1581.
Men zal zich daarbij willen herinne
ren, dat in 1574, na het beleg, de Abdij
gesaeculariseerd werd, wat een keurig,
woord is voor de mededeeling, dat de
abdijgebouwen verbeurd verklaard, en
deszelfs bewoners, de monniken, er uit
verdreven werden.
De gebouwen, waarin thans het Hotel
de Abdij gevestigd is, worden in dat
stuk beschreven als volgt. (Wij zetten
om in de spelling van tegenwoordig):
„Idem, van de Abdij aan het
Oosteinde, beginnende van de voorzeg
de stallingen, met de woningen eertijds
van den proost, den bakmeester en de
bakkerij, worden gebruikt door den
admiraal Tres'long.... idem,
daaraan de kamer beneden wordt ge
bruikt en gehouden tot de rekenkamer
van de staten gecomitteerd ter dijkagie
van Walcheren; idem, 1 pakhuis daar
aan, met de kamers boven, worden ge
bruikt bij Wybout de Wale, als gecom
mitteerde raad van wegen die van Hol
land"....
En een daarop volgend stuk van 9
September 1593 vermeldt dan nog, dat
daar toen een dozijn jaren later dus,
woonde „de admiraal Nassouw", zijnde
dit dan Justinus van Nassau (15591631)
natuurlijke zoon van Willem I en Eva
Elinx; den 28en Febr. 1585 is deze lui
tenant-admiraal van Zeeland geworden
in plaats van den afgezetten jonker Wil
lem van Bloys gezegd Treslong.
95»
Vooruit is 't wachtwoord onzer da-
gen, 't betaamt ons niet stil te staan.
E pl|l||ppP
mm
c
Geen officieele communiqué's
meer voorloopig.
Aangezien met Prinses Juliana en Prin
ses Beatrix nog s'teeds alles naar wensch
gaat, zal er in overleg met dr. De Groot
de eerstvolgende dagen geen (offici
eele mededeeling worden gedaan.
H. M. de Koningin maakt een
fietstochtje.
Daartoe aangelokt door het fraaie
weer heeft H. M. de Koningin gister
middag te ongeveer half drie een fiets
tochtje gemaakt in het park van het
paleis Soestdijk en in het overbosch.
PRINSES ARMGARD NAAR
DUITSCHLAND VERTROKKKEN.
Prinses Armgard is Zondagochtend
per trein van het station Baarn naar
Duitschland vertrokken.
GELUKWENSCHEN VAN
OUD-STRIJDERS
AAN HET PRINSELIJK PAAR.
Zondagochtend te 10 uur verscheen
aan het hek van het paleis Soestdijk de
56-jarige heer Wuyster uit Rotterdam, j
die namens de vereeniging van oud-
strijders „Het Vaderland getrouw" de
gelukwenschen aan het prinselijk paar
kwam overbrengen.
De heer Wuyster was van Rotterdam
af komen loopen. Zaterdagavond om 8
uur was hij vand,aar vertrokken.
Te ongeveer 12 uur heeft de burge
meester van Baarn den oud-strijder
ontvangen en hem als herinnering aan
dezen tocht een meda'lle overhandigd,
welke aan de eene zijde de beeltenis
van het paleis draagt, terwijl de ande
re zijde de figuren van een vrouw met
een baby vertoont.
Te twaalf uur vertrok de heer Wuy
ster weer per voet naar Rotterdam.
Gep. generaal C, E, Baud f
In den ouderdom van 75 jaar is te
Velp overleden de gepensionneerd-
generaal C. E. Baudj, oud-commandant
van het korps rijdende artillerie.
De heer Baud werd in deze functie
in 1913 benoemd en in 1920 gepension-
neerd als kolonel, later volgde zijn be
noeming tot genera#l-majoor buiten
dienst.
NEDERLANDSCHE
TENTOONSTELLING TE CAïRO.
Zaterdagavond is te Caïro, in Egypte
in tegenwoordigheid van tal van autori
teiten, waaronder een vertegenwoordi
ger van koning Faroek van Egypte, een
Nederlandsche tentoonstelling geopend,
welke ten doel heeft een indruk te geven
van de plaats, welke Nederland op ve
lerlei gebied in de internationale samen
leving inneemt, en de zakelijke betrek
kingen tusschen Nederland en Egypte te
versterken.
De Egyptische minister van handel en
industrie heeft daarbij een toespraak ge
houden, waarna de Nederlandsche mi
nister van economische zaken, mr. M.
P. L. Steenberghe voor de radio een
openingsrede heeft uitgesproken.
OPBRENGSTEN VAN HET
STAATSBEDRIJF DER P.T.T
In 1937 bijna 3 millioen meier
dan in 1936.
De diensten der posterijen, telegrafie
en telefonie en de postchèque- en gi
rodienst hebben in December opge
bracht: f 50,434 f 48,104 f 107,598
en f 27,097. Totaal f 6,939.253, ver
geleken met dezelfde maand van het
vorige jpar -f- f 36,157.
De opbrengst van Januari tot en met
December waren totaal f 73,522,098
vergeleken met hetzelfde tijdvak van
het vorige jaar -f- f 2,897,601.
Evangeline Booth naar Nederland.
Naar wij vernemen, zal de comman
dante van het Leger des Heils, Evan
geline Booth,, in den loop van dit jaar
een. bezoek aan ons land brengen. Zij
komt ter gelegenheid van het jaarlijk-
sche congres, van 20 tot 24 Juni a.s.,
van officieren van het Leger des Heils
ih Nederland. Op 22 Juni wordt 'n
1 Baarn de zg. „Gröote Velddag" gehou
den, waar de commandante waarschijn
lijk het woord zal voeren.
f
Prinses Beatrix, 24 uur oud, 's ochtends 1 Februari.
Men zendt ons het volgende commu
niqué:
Zaterdag en Zondag heeft de Liberale
Staatspartij De Vrijheidsbond haar jaar-
lijksche vergadering gehouden in het
Jaarbeursgebouw te Utrecht. De verga
dering was zeer druk bezocht door af
gevaardigden van de af deelingen uit^al-
le deeien des lands en door vele belang
stellende leden.
In zijn openingsrede herdacht mr. W.
C. Wendelaar de blijde gebeurtenis in
het prinselijk gezin en stelde aan de ver
gadering voor telegrafische gelukwen
schen tot H. M. de Koningin en het prin
selijk paar te richten. De vergadering
gaf daarmede geestdriftig van haar in
stemming blijk, door het zingen van het
eerste en zesde couplet van het Wilhel
mus.
Nadat de jaarverslagen van den secre
taris en den penningmeester zonder de
bat en zonder hoofdelijke stemming wa
ren goedgekeurd, kwamen aan de orde
de voorstellen, welke de commissie van
voorbereiding onder voorzitterschap
van jhr, ir. O. C. A. van Lidth de Jeude,
ingevolge opdracht van de algemeene
vergadering van 16/17 October jl-, had
opgesteld.
De voorstellen van de commissie wa
ren neergelegd in een rapport, houden
de concepten van een beginselprogram
en een aanvullend algemeen program,
en in een nota betreffende de organisa
tie van de partij. De commissie van
voorbereiding was als volgt samenge
steld: jhr. ir. O. C. A. van Lidth de Jeu
de, voorzitter, E. H. Ebels, mevrouw
Jeanne FortanierDe Wit, L. de Groot,
J. Smid, ir. S. H. Stoffel, A. C. Wessels,
H. P. C. M. de Witt Wijnen, leden en
H. A. Korthals, lid-secretaris.
De commissie was van oordeel, dat
de geldende beginselverklaring ongewij
zigd moest worden gelaten, omdat in de
bestaande grondslagen van het Neder
landsche liberalisme haars inziens geen
verandering dient te worden gebracht.
De algemeene vergadering heeft zich
met deze zienswijze vereenigd.
Zij was echter met de commissie van
oordeel, dat voor de instandhouding
van het liberalisme een voortdurende
herziening van haar staatkundige taak
in vooruitstrevende zin noodig is, in
verband met de zich steeds wijzigende
maatschappelijke structuur. Daarom
meende zij, dat in dezen tijd het accent
van de liberale politiek verlegd diende
te worden.
Grondslagen van het
liberalisme.
Ais grondslagen van het liberalisme
had de commissie samengevat:
1. de erkenning van het christelijk
(Ingez. Med.)
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Zwakke tot matige O. tot
Z. wind, nevelig tot licht of half bewolkt,
later toenemende bewolking, weinig of
geen neerslag, temperatuur om het vries
punt des nachts, overdag weinig veran
dering in temperatuur.
DL 8 Febr. Zon op: 7 h 32; onder; 16
h 57. Licht op: 17 h 27. Maan op: 10 h
28; onder: 1 h 36, E.K.: 8 Februari.
Laagwater.
12.10
0.16 12.57
1.11 13.58
Wemeldicgei
Laagwater.
0.34 13.07
1.23 13.53
2.16 14.56
en Domburg
38 min. later.
Hoog- en
Laagwater
Januari.
Hoogwater.
Ma. 7
5.27 17.58
Di. 8
6.19 18.55
Wo. 9
7.19 20.05
Hoog- en
Laagwater te
Januari.
Hoogwater.
Ma. 7
7.09 19.36
Di. 8
7.53 20.27
Wo. 9
8.49 21.37
Westkapelle is 28 min
23 min. vroeger; Veere
(S springtij.)
karakter van ons volksleven;
2. de historische vrijheidsgedachte op
geestelijk en stoffelijk gebied;
3. het besef van persoonlijke be-
staansverantwoordelijkheid.
De partij wenschte het voeren van
een principieele liberale politiek en in
verband daarmede werd de naam ver
kort tot „De liberale staatspartij".
In de vastgestelde richtlijnen wrrdt
vooropgesteld, dat de liberale staats
partij is een nationale partij, die zich'
ten doel stelt het geestelijk en stoffe
lijk peil van onze bevolking te verhoo-
gen en daarbij de sociale rechtvaardig
heid te bevorderen. Dit doel meent zij
alleen te kunnen bereiken in een rechts
staat. Zij wenscht de christelijke grond
slagen van de Nederlandsche samenle
ving, maar zij verlangt, dat de overheid
zich nimmer richt naar bepaalde kerke
lijke leerstellingen.
Met vooropstelling van geestelijke
vrijheid, bevordert de liberale staats
partij de eendracht van de verschillende
bevolkingsgroepen, door het aankwee-
ken var saamboorigheicl en verdraag
zaamheid. Zij verwerpt derhalve zoo
wel den rassen- als den klassenstrijd.
De staatkundige eenheid, die is be
lichaamd in het koningschap van het
