\jsm
VOOR DE JEUGD.
iim"
ts~^ OiTTr
I iSS^-MS
^TT
WAT LEZERS BELEEFDEN.
DAEGELIKSE DIENGEN.
DAMMEN EN SCHAKEN.
GOUDGRAVERS.
WAT DE DIEREN IN 'T BOS
AAN HET PRINSESJE
BRACHTEN
O HT3 "532
«J 8^:3
or-a 9 E<^a
g
a^SSSS Jg
N T2 >JD w N -QO -M
■S o
L rt
- -- B «aft s
o n a> .s. o
C *T3 TJTS
S _c .!2 n 6 '5 .q "C ■oo'O *8
oT?5=l^pg - s S S s
fi ®.S ?<>WJ N «-fa-O
5 -S3
-a
mmt
was Sas van Gent. Op 28 Juli be
gon hij deze stad nauw in te slui
ten.
Na een beleg van ruim 5 weken,
n.l. op 5 September moest de stad
zich overgeven. Hierover was in
het gansche land groote blijdschap.
De Generale Staten schreven zelfs
een algemeenen dankdag uit, wel
ke op 21 September werd gehou
den.
De vreugde over het veroveren
van het „hooge en lage" Sas van
Gent was in Zeeland bijzonder
groot. Te Middelburg werden da
delijk al de klokken geluid. Van
stadswege werd een reis naar den
Prins gemaakt om hem te „con-
gratuleeren" (gelukwenschen), wel
ke reis de stad 60 kostte.
Het volgende jaar was Hulst
weer aan de buurt. Nu werd de on
derneming met goeden uitslag be
kroond. Nadat eerst de omliggende
forten waren veroverd, moet de
stad zich op 4 November 1645
overgeven. Dit was de laatste
daad van eenige beteekenis van
Frederik Hendrik.
Het doel was echter bereikt. De
geheele Noordelijke kust van het
oude Vlaanderen behoorde nu aan
de Republiek der Vereenigde Ne
derlanden.
(Wordt vervolgd).
R. B. J. d. M.
(Nadruk verboden).
Angstige oogenblikken op
de treeplank van een trein
Op een van mijn wekelijksche
bezoeken aan Den Haag, ten iijde
dat ik te Leiden woonde, nu ruim
een jaar geleden, zou ik met den
trein van 6.53 naar Leiden gaan.
Op het perron gekomen, was de
trein reeds in beweging, en aan
gezien die trein een electrische
trein was, had hij binnen weinige
oogenblikken reeds een flinke
snelheid.
Ik kon nog juist op het laatste
rijtuig springen. Nu zijn er aan de
ze rijtuigen, twee deuren naast el
kaar t.w. 2 aan het voorbalkon en
2 aan het achterbalkon, waarvan
er een vooruit en een achieruit
opendraait. Ik was zoo onfortuin
lijk om juist voor die deur, die
achteruit opendraait te komen te
staan. Zoodoende moest ik voor
zichtig, voorbij de eerste deur naar
de tweede deur loopen, om in den
trein te kunnen komen, terwijl de
ze treinen binnen 2 a 3 minuten
reeds een snelheid hebben van 45
tot 50 km en gekomen buiten
de stationsoverkapping reeds de
75 km nadert. Dit brengt een zeer
sterke luchtstrooming met zich
mee, wat in het begin van Novem
ber nu niet bepaald warm ge
noemd kan worden. Toen ik
trachtte met mijn verstijfde han
den het portier te openen, zag ik
in de verte den trein Amsterdam
Rotterdam naderen. Daar ik nog
steeds het portier niet had kunnen
openen, begon mijn toestand steeds
hachelijker te worden.
Tot mijn groote vreugde kwam
op dat oogenblik de conducteur op
he.t balkon kijken of er ook pas
sagiers stonden. Hij merkte in welk
een moeilijke positie ik mij be
vond, zoodat met hulp van dezen
conducteur, het portier vlug ge
opend was en ik den trein kon
binnen stappen. Juist in den trein
zijnde suisde de andere trein voor
bij, wat den conducteur deed op
merken, dat ik juist op tijd binnen
was.
Met een flinke berisping van den
conducteur was deze onvoorzich
tigheid ten einde en met een licht
hart stapte ik te Leiden uit.
S. HUI.
Eén volk.
Noe me toch van de weke
nieuws in de kranten, Bel-bel-
bel! Me kunne gerust zegge': geen
blijder maar in achtentwinteg jaar.
Ik bin temissen blie-e, dat wille 'k
eerlik wete'. Ik zegge mè' zó: een
koneginne van jen eigen dat is
voe een land net, as een eige' moe
der in een uusouwen; en een pré-
sendent, dat is net as een uus-
ouwster, a' ze 't in d'r 'öod kriege
gae.' ze wig, en ze kun' toch nooit
zó voe' de boel stae' en om de
guus geve, as een eige' moeder.
£n wat a ter van een uusouwen
terechten komt, dir a oalle oogen
blikken een ander de boel mó'
regele, dat me toch zeker oal-
legaere wel is 'ier of daer 'ezie.
Nee-e, ik zegge: „leve de konegin
ne", oor, en dat mêen ik. Noe zu'
je meschiens zegge: „dat is dan
bie joe toch ok mêest mè' eigen
belank". Ja, zie is 'ier, dat weet
ik nie'. Kenne doe 'k de ménsen
vanselft nie', dus, of a 'k er mie
op zou kunne' schiete in den dae-
geliksen omgank, dat zou nog uut
motte komme, Mè', dat is toch
waer, a' je de Koneginne ziet of
de Prinsesse, dan krieg je toch
glad een ander gevoel over je. Ik
weet nog goed, toen a 'k voe' d'
êeste keer van m'n leven de Ko
neginne verbie zag rie-e, dat
za' noe zachtjesan derteg jaer
'elee-e weze, een beeld van een
misje was 't, of van een vrouwtje
dan, wan' dat was, toen a ze voe'
d' êeste keer mie' d'r man 'ier in
Stad ewist eit. Afijn, ik wille mè'
zegge, toen kreeg ik toch zó 'n areg
gevoel en ik was den eenegsten
nie', wan' ik zag verschei-e ménsen
dir a 't waeter bie in d'r öogen
bosten. Kiek, wat is dat noe?
Noe 'k er ok wer is 'óore zeg
ge: op zó 'n dag maek den
êenen den aren zot, dat doe' z' in
Amerika mie' de filmsterren ok".
Mè' nee-nee, weet je, dat maeke
ze mien nie' wies, da' dat net êen-
der gevoel is. Ik kan der ok gin
naem an geve, 'öor, mè 't is toch
glad wat anders, as a ze hoera
roepe' voe' een vliegenier of een
kemédi-ant.
Mè' de kranten, zó was ik be-
gonne, dir me van de weke noe
toch nieuws in, Een Maendag-
aevend 'oorden ik er één zegge:
„het mooiste van oalles, dat is bie
mien die Leeuw. Noe mö' je die
ouwe smekker di' toch is smaeke-
lik zie lache' achter z'n bord mie
beschuut. Den Baes die za' mer is
ollef schof gaen 'ouwe'. Ie ei z'n
g'rêeschap der bie neer-'eleid. En
mie' z'n ellebooge op z'n knie-e,
weet je. Zou je 't nie' uutschrêeu-
we?"
Ja, om eerlik te wezen, van oal
dat a 'k er in de kranten van zie
staen en dat is zó ietewat,
stukken en vaesjes en prenten,
't mooiste van aolles von' ik ok
die Leeuw in de Middelburgse
krante van een Maendag,
Ze zegge dikkels: ,,a' je de gaeve
van 't woord mer eit, dan is 't niks
om 't te winnen", mè', je goeie
hum 'óor, a' je, zó gezeid, de gaeve
van de têekenpenne eit, vlak me
dat ok nie' uut. Mie' een paer
krauwtjes en een paer striepjes
zegge ze mêer as een aar mie'
'onderd woorden, 't Was een
mooie prente, daer!
Mè' mie' dat oal is 't toch een
goeien doorn uut de voete, wee
je-
De ménsen dee-e noe overoal
wè' net of da' ter gin sprake van
was of me zouwe feeste', mè' dat
wist ok gin méns 'óor, af da' me
de vlagge wè' toet boven toe op
zouwe kunne trokke. O is, weet
je. Dat moste me stille en nedereg
ofwachte.
Mer alia, noe me dan toch
'efeest, g'lóof ik. Kiek, zó 'n
géést most er noe is kunne bluve
onder de ménsen. Noe was ter
gin verschil te bespeuren. Oal
nest mekare. Oal de schoolguus:
roms en af- eschei-e, van de groo
te kerke en oudgeriffermeerde in
één optocht, in één schole.
's Aevens idem zó de groote mén
sen oal ni één kerke en laeter in
één lichtstoet. Affijn, die lichtstoet,
nog nooit je zö-ies 'ezie-e. Zö-
vee' tied en moeite a oal die mén
sen dir an besteed en 't was
toch mè' voe ienkelde oogenblik
ken. Nou, lae' me zegge: een
uurtje.
't Was mooi, mè' 't mooiste van
oal dat was toch de êensgezind-
'eid.
Bie 't vreugdevier de ménsen
zonge', 't jonge volk dat dansten,
de meziek die speelden, en j'
'oorden gin woord van verschil.
De vel- wachter liep er bie,
mè' de man niks te doen. Een
ieder 'ielp mee ni' z'n krachten
om 't pleziereg te maeken. Dir
d'r di' toch viere een konsert stae
geve, op die wei-e. J'ei nog nooit
zó iets 'ehoore, zó ontroerd mooi.
De oranje vlammen die laaiden
'öoge de locht in en dan speelden
de meziek wee': „ja wij zijn Bata-
venzonen!" Kiek, mochte de mén
sen dat noe mè' góed beseffe', da'
me oal van één stam bin, mie ons
oallen tegaere: één Nederlans
volk.
Freek Hóógstee.
Redacteur; J. A, van Dixhoorn,
Zaamslag.
Partij No. 2.
Ter gelegenheid van het 25-jarig
bestaan van den Ned. Dambond
speelden we op 13 April 1936 in
den te Goes gehouden massa
kamp ZeelandDordrecht de vol
gende partij aan het derde bord te
gen den Hoofdklasser P. C. Smaal
van Hendrik Ido Ambacht.
Wit: J. A. v. DIXHOORN.
Zwart: P. C. SMAAL.
1. 32—28 18—23
2. 33—29 23X32
3. 37X28 20—24
4. 29X20 15X24
5. 34—30 12—18
6. 41—37 17—21
7. 39—33 21—26
8. 37—32 26X37
9. 32X41 7—12
10. 41—37 11—17
11. 44—39 17—21
12. 37—32 18—23
13. 36—31 1—7
14. 31—27 7—11
Tot zoover behandelden we de
ze hoogst interessante opening
reeds in onze rubriek van 8 Jan.
jl-
15. 4741 13—18
16. 41—37 9—13
17. 46—41 10—15
18. 41—36 11—17
19. 37—31 21—26
Dit is gedwongen.
20. 27—22! 18X27
21. 31X11 16X7
22. 30—25 12—17!
Om 3934 of 4034 te verijde
len, waarop zou volgen 2329,
17—22, 19X37 en 26X37.
23. 50—44 4—9
24. 42—37 7—11
Zwart kon hier niet 510 spelen
wegens de volgende schitterend
verborgen damzet: 3530, 3329,
39X30!, 25—20, 28—22 en 32X5.
25. 37—31
Wit tracht zich los te werken
om vrijer spelontwikkeling te ver
krijgen.
2526X37
26. 32X41 23X32
27 38X27 8—12
28. 41—37 2—7
29. 43—38 12—18
30. 37—31 11—16
31. 31—26 7—11
32. 38—32 18—23!!
Een krachtige zet. Op 3328
zou volgen 2329! Speelt wit hier
4034 en 45X34 dan laat zwart
volgen 1721, 11X33, 2430 en
19X50 dam. Op 3934 speelt
zwart 3—8, 17—21 en 11X33 met
winst. Hier was dus een nauwkeu
rige taxatie van den stand noodig.
33. 49—43 23—28!
34. 32X23
Gedwongen.
3419X28
35. 33X22 17X28
36. 48—42
Wit heeft niet veel beters.
361318
37. 42—37 24—:29?
Een prachtzet, daar wit in zijn
bewegingen ernstig wordt belem
merd en de zet 3934 wordt weer
legd door 1822!
1 2 3 4 5
46 47 48 49 50
(Stand zwart 3, 5, 6, 9, 11,
14—16, 18, 28 en 29.
Wit 25—27, 35—37, 39, 40 en
43—45).
38. 37—31
Het eenige, maar zeer sterk.
3818—22!
Het allerbeste in dezen stand.
39. 27X18 16—21
40. 26X17 11X13
41. 43—38
Deze zet speelde ik om de ge
vaarlijke schijf op 28. af te ruilen.
Veel beter was direct 3934,
zwart gedwongen tot 2933, wit
4439 en 40X49 met ongeveer
gelijken stand.
4 114—19
Sterker lijkt ons 1420 en
9X20.
42. 31—26
Gespeeld om na 3631 de
zwarte schijf 28 op te ruimen.
Zwart meende doorbraak naar
dam te kunnen forceeren, doch
kwam door een venijnig meerslagje
bedrogen uit.
4 229—33?
Offert een schijf.
43. 38X29 28—32?
44. 25—20! 15X33
45. 39X37 13—18
46. 44—39
Na de behaalde schijfwinst is het
hoogst leerzaam in het nu volgen
de afspel na te gaan op welke
zorgvuldige wijze de witspeler de
winst vastlegt.
463—8
47. 39—33 19—24
48. 37—32 9—13
49. 36—31 5—10
50. 31—27 10—14
51. 40—34 18—23
52. 34—30
Aanlokkelijk lijkt hier 2328 en
28X37, doch dit verlies wegens
104 en overmacht van wit.
5214—19
53. 30—25 23—29
54. 26—21 29X38
55. 32X43 8—12
Zwart: SMAAL.
46
47 48 49
50
Wit: VAN DIXHOORN.
(Stand zwart 6, 12, 13, 19 en 24.
Wit 21, 25, 27, 35, 43 en 45.)
56. 35—30!
Hier is de definitieve winst be
reikt.
5 624X35
57. 25—20!
Op 1924 en 1319 zou volgen
27—22 (zwart 6—11), 21—16
(35—40 het beste), 16X18, 40—44,
43—39, 44X24 en 18—12 met ge
wonnen stand.
In de partij volgde echter:
5 76—11
58. 20—15! 11—17
59. 15—10!
Gaat recht op het doel af.
5917X26
60. 10—4! 26—31
61. 4X7 31X22
62. 43—38 19—24
63. 7—11 22—27
64. 1150!! De matzet, waarna
zwart opgaf.
Een partij uit één stuk, waarin
zwart een zetje van licht kaliber
over het hoofd zag, hetgeen wel
jammer was, daar de tot op den
40sten zet door hem zeer sterk ge
speelde partij minstens een „dik
ke" remise had moeten opleveren.
De witspeler benutte de gelegen
heid ten volle om tenslotte op
fraaie wijze het eindspel in zijn
voordeel te beslissen.
Geluk en tegenslag, rijk
dom en ontbering.
door R. S.
Zeventig jaar is het geleden, dat
in de Noord-Amerikaanse staat
Colorado de eerste grote goud
aders werden ontdekt, waardoor
een geweldige stroom avonturiers
uit alle deelen van de wereld naar
dit „beloofde land" werd gevoerd.
Die tijd wordt nu in de Amerikaan
se kranten nog eens herdacht en
een groot aantal steden en goud
mijnen kunnen dit jaar hun 70-ja-
rig jubileum vieren.
Spannende en romantische ver
halen kunnen nog worden verteld
over die eerste tijd van de goud
gravers. Honderdduizenden man
nen zijn in de afgelopen 70 jaar
naar het „goud'iand^ gegaan. De
meesten van hen hebben geen
goud en rijkdom gevodden, zoals
ze hadden verwacht, maar wel ar
moede en ellende. Want maar
heel weinig mensen was het geluk
beschoren, werd het goud zo maar
in de schoot geworpen, zoals ze
verwachtten.
Jack Tabor kwam uit Missouri
om voor het eerst zijn geluk te be
proeven met het goudgraven. Hij
ging naar Leadville en daar ont
moette hij een oude geslepen goud
graver, die hem voor een vrij gro
te som geld een oude schacht ver
kocht, waar hij zelf jaren lang te
vergeefs naar goud had gezocht.
Jack, die geheel onervaren was,
liep er dadelijk in, want de slimme
kérel had een paar handenvol stof
goud gestolen uit de mijnen van
Little Pittsburg en die mengde hij
door een paar aardkluiten van de
waardelooze schacht.
Toen Jack het goud zomaar op
de bodem zag liggen, was hij over
tuigd, dat hij dadelijk geluk had,
hij kocht de schacht voor zijn laat
ste geld en de oude goudgraver
lachte in zijn vuistje. Het duurde
niet zo lang of Jack merkte al hoe
hij was bedrogen, maar hij wilde
het nog niet zo gauw opgeven. Hij
bleef maar doorgraven, veel dieper
dan de oude man ooit was geko
men en dertig voet onder den
grond daar stootte hij plotseling
op een goudader. In een jaar ver
diende Jack niet minder dan
200.000 dollar, dat is ongeveer
500.000 gulden. Tegenwoordig nog
liggen in diezelfde streek de goud
velden van Huil City.
Een jaar lang heeft ook een apo
theker naar goud gezocht in de
buurt waar nu Cripple Creek ligt.
Hij had zijn zaak verkocht, het
geld besteed om land te kopen in
het „goudland", maar geen kor
reltje vond hij, hoe hij ook zwoeg
de en werkte. In wanhoop greep
hij zijn hoed, gooide die een eind
weg en waar die hoed terecht
kwam, begon hij in het wilde weg
te graven. Diezelfde dag ontdekte
hij een prachtige, grote goudader
en nu nog wordt die schacht de
„Apothekers-schacht" genoemd.
Nog veel meer verhalen zijn er
in omloop, over mannen, die toe
vallig de schat vonden waar ze
tijden lang tevergeefs naar hadden
gezocht. Een ezel, die aian een
paaltje vastgebonden stond, werd
ongeduldig en begon met zijn poot
te stampen en met zijn hoef te
krabben op de grond, waardoor
hij juist een reusachtige goudader
blootlegde. Een voerman vond een
kostbare klomp goud, doordat de
wielen van zijn wagen diep in het
zand wegzakten. Een Zweed slin
gerde, toen hij wekenlang vergeefs
had gezocht zijn Rouweel een eind
van zich af in een bui van woede
en wanhoop en zie, tusschen de
steenen, die door zijn houweel uit
de rots geslagen werden, schemer
de goud.
Al die geschiedenissen leven nu
weer op in Colorado. Maar ook de
treurige verhalen zijn nog niet ver
geten en die zijn er ook meer dan
de herinneringen aan geluk
voorspoed.
Uit Chicago kwam een man naar
Colorado en begon te graven in
de buurt van de Creeson-mijn, hoe
wel het volkomen nutteloos scheen
want voor hem waren al honder
den anderen daar geweest, om
hun geluk te beproeven, zonder
ook maar iets te vinden. Maar op
een dag had deze volhardende man
dan toch geluk en helaas tegelijk
ongeluk. Met zijn houweel hakte
hij een groot rotsblok los, maar
hij verloor zijn evenwicht en stort
te in een ongeveer tien meter die
pe spelonk, die onder de rots ver-
borgen was geweest. Met een ge
broken ruggegraat bleef hij liggen.
Toen de andere goudgravers hem
vonden, was hij dood; rondom hem
heen lagen grote en kleine goud-
dompen die waarde genoeg had
den om hem op slag tot een van
de rijkste mensen ter wereld te
maken.
Het waren echte avonturiers, die
pionniers van het goudland.
Slechte mannen waren er onder
en het is geen wonder, dat zo nu
en dan een van hen spoorloos ver
dween, vermoord door afgunstige
kameraden.
Ook door honger en dorst, door
ziekte en ontbering kwam velen
om. Ze zijn niet opgetekend, aiie
slachtoffers van de gouddorst,
maar wanneer ze opgetekend wer
den, zouden het er duizenden zijn.
door
AGNES E. C. LANGERHORST.
Eddie eekhoorn zat in een hoge
denneboom en keek met z'n scher
pe kraaloogjes naar de lage
schoorsteen in de verte; want die
moesten hij en zijn vrouw Ella om
de beurt in de gaten houden, zo
hadden de andere bosdieren be
sloten. De schoorsteen behoorde
bij de zuivelfabriek van het dorp,
en wanneer in het verre paleis het
kindje was geboren waar heel het
land zo naar verlangde, dan zou de
fabrieksfluit wel vijf minuten ach
ter elkaar in werking worden ge
steld, zodat alle mensen het blij
de feit direct wisten. Als de wind
deze kant uit was dan kon men
het ook in het bos wel horen en
anders zou het toch te zien zijn
aan de ontsnappende stoom. Daar
om zat een der eekhoorns trouw
op wacht en als het zover was
zouden ze spingend van de ene
boomkruin in de andere in een
wip op de plek zijn waar de die-
Ten vergaderden.
Dat was besloten na lang en
veel gepraat, want een bijeen
komst van het dierenvolk is geen
kleinigheid Alle beesten knor
den en mekkerden en tjilpten door
elkaar, en ze zouden nooit tot een
eind gekomen zijn als het grote
edelhert niet met z'n hoef zolang
op een boomstronk had geklopt,
dat allen verschrikt zwegen. Toen
was het hert meteen opgetreden
als voorzitter en die rol was hem
toevertrouwd. Hij had keurig uit
eengezet wat er in de mensenwe
reld zou gaan gebeuren en daarna
gevraagd of de dieren mee wilden
doen aan een gemeenschappelijk
geschenk.
Lat wilden ze allemaal, want ze
kenden als bewoners van het Ve-
luwebos immers de prinses heel
goed, ze hadden haar vaak zien
wandelen of rijden 's zomers, als
zij op het Loo woonde. En omdat
ze wisten, dat de prinses zo heel
blij zou zijn met haar klein prin
sesje, wilden ze tonen dat het ook
bij de dieren feest zou zijn.
Dus: een cadeau. Maar wat
Het was winter; véél hadden de
dieren zelf niet. De eekhoorn had
in de herfst beukenootjes verza
meld en gul bood hij aan er de
