BlflNERLAID.
WEERBERICHT.
DONDERDAG
27 JANUARI 1938.
EERSTE BLAD.
181e JAARGANG.
Sneeuw rond het paleis
j Soestdijk.
PIRITUS THEELICHTJE
Verbruik: slechts één
vijfde cent per uur
Helpen beter en sneller.
NUMMER 22.
tciriffrftiU
ELBUBGSCHE COURANT
'Dagblad Voor MiddeMturg, Goes en agent-
tehap Vlisaingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
SS* GOISCHE COURANT^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—F
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Ady. mat
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou.
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Autorit van Prins Bernhard.
Uit Soestdijk: Hedenochtend te ruim
half twaalf is Prins Bernhard weder in
zijn beige „Cord" uitgereden, welke
bestuurd werd door' zijn chauffeur.
De auto vertrok in de richting Baarn,
Maar overigens: geen nieuws.
BAARN, 27 Januari. Hedenochtend
een nieuwe en tot nu toe ongekende
sensatie voor de velen, die zich in Baarn
ophouden in afwachting van de blijde
gebeurtenis, ten paleize. Een sneeuw
laag bedekte de boomen en de velden.
Niet dik en ook niet van langen duur,
dat zag een ieder. Maar toch was het
een verrassend gezicht, toen men van
morgen uit het raam keek en alles wit
was. Daarbij was het weer bijzonder
zacht en een mild lentezonnetje lokte
velen naar buiten om een flinke wan
deling te maken door de bosschen, wel
ke in de vroege ochtenduren nog met
een volstrekte blankheid overdekt wa
ren.
Rustig, als steeds in de laatste dagen,
lag het paleis. Het gazon aan de voor
zijde was egaal wit, links en rechts
strekte het park zich uit, nu vol teere
kleuren: de sneeuw langs de boomen,
de takken tegen de grijze lucht, de zon
schaduwen tooverend tot in de verten.
Later in den ochtend, toen er meer
verkeer was, werd de straatweg glib
berig en modderig.
Om half twaalf was de auto van den
Prins nog niet voorgereden en men uitte
reeds het vermoeden dat Z. K. H. van
daag niet zou uitrijden. Was het omdat
de wegen glad waren of was het omdat
zijn aanwezigheid op het paleis noodza
kelijk was? Een ieder verkeerde in
spanning. Deze verdween echter, toen
tegen kwart voor twaalf de Cord van
Prins Bernhard uit de garage werd ge
reden en voor het Paleis werd gebracht.
Enkele oogenblikken later verscheen de
Prins op het bordes en nam in den wa
gen plaats, naast den chauffeur. De auto
verdween in de richting van den Am-
sterdamschen straatweg.
Enkele oogenblikken later kwam een
andere auto, het paleispark binnenrij
den. Het was de wagen van dr. J. de
Groot. Hij was vanochtend reeds vroeg
uitgereden en keerdg eerst tegen twaalf
uur terug.
Onder de personen, die geruimen tijd
voor het Paleis hadden gestaan, waren
er enkelen, die beweerden, dat zij de
Prinses in den tuin hadden zien wande
len. Zekerheid hieromtrent was niet ie
verkrijgen.
Wel werd meegedeeld, dat de gezond
heidstoestand van H. K. H. uitstekend is
en dat men ten paleize met vol vertrou
wen de komende dagen tegemoet gaat.
Waarom?
Men vraagt zich al, waarom de ge
boorte van een Prinsje of Prinsesje zoo
lang op zich laat wachten? Ziehier de
oplossing van deze vraag: bij mi
nisterieel besluit is het verboden in een
cirkel, 5 kilometer rondom Soestdijk, te
vliegen.... en nu moet de ooievaar
heel dat eind loopende afleggen!
NATIONALE BIJEENKOMST VAN
DE ORANJE-GARDE.
Rede van minister Colijn.
Uil verscheidene deelen des lands
kwamen gisteravond de geuniformde le
den van de Oranje-garde :n de groote
zaal van den Haagschen Dierentuin bij
een.
Met den minister-president, dr. H.
Colijn, die zich bereid had verklaard
op dezen avond de Oranje-gardisten toe
te spreken, waren .aanwezig o.a. de
minister van binnenlandsche zaken, de
heer Van Boeijen, de burgemeester van
's-Gravenhage, mr. De Monchy, en de
oud-ministers Schokking en Donner.
Na gebed en Psalmzang w,as het
woord aan den algemeenen voorzitter,
en heer P. A. van Schuppen uit Delft
ie in het kort het doel van de Oranje-
deLo sc*}etste. Men zong vervolgens
nP ppeli'k het gardelied.
l ¥£;r.ma-ndant'de heer M-H-
^otterdam, bood na-
vnnrrittvr f edede.n den algemeenen
orzitter een fraai bewerkte, voor
natonde samenkomsten e.d. bestemde
oranjevlag aan.
Prol. dr. K. Schilder uit Kampen hield
een korte tdespraak, getiteld: „Despo
tic o' Koningschap."
Dr, Colijn, daarna het woord verkrij
gend, zeide;; de Oranje-garde, die in
September naar Den Haag w,as geko
men om hem aan zijn won'ng te be
groeten, gaarne dezen avond een weder
groet te willen brengen. De tweede re
den, waarom spr. de uitnoodiging reeds
een tijd geleden had aanvaard, was
gelegen in de keuze van den datum,
welke hem aan het rekenen had ge
bracht, Doch de blijde gebeurtenis, die
verwacht werd, moet nu nog komen.
Spreker citeerde uit het gardelied
den regel Jong Holland w'nnen voor
Oranje", en zeide, dat Oranjeklanten
moeten worden gekweekt, die pat
staan onder alle omstandigheden. Wij
moeten komen tot een wezenlijke ver
dieping van onze Oranje-liefde en van
onze trouw aan het vorstenhuis. Spr,
stelde hierbij Willem den Zwijger ten
voorbeeld, die onder de moe'lijkste
omstandigheden toonde, de ware vadev
des vaderlands te zijn, en verder de
beide zonen van den Zwijger, den deF-
den Willem en andere voorgangers, o.
w. de beide stadhouders uit de 18e
eeuw die ons volk uit de handen der
despotic hebben weten te houden.
In de 19e eeuw was het vooral onze
eerste koning, die er heel veel toe
heeft bijgedragen om onze weder on
afhankelijk geworden natie er boven
op te helpen. Koningin Wilhelmina, die
het woord van haar vader getrouw
was: „Oranje kan nooit genoeg voor
Nederland doen", is haar gansche leven
het voorbeeld van trouw en toewijding
geweest.
Tenslote gingen sprekers gedachten
uit naar het prinselijk echtpaar, waar
bij spr, de aanwezigen uitnoodigde, een
minuut in stil gebed te verwijlen voor
de blijde verwachting.
Gemeenschappelijk werd daarna het
Wilhelmus gezongen.
Een telegram;, waarin de Oranje
garde haar gevoelens van aanhankelijk
heid weergaf, werd naar Soestdijk ge
zonden.
De avond werd verder gevuld met
muziek en zang,
AVONDOEFENING DER BAARNSCHE
SALUUTBATTERIJ.
Wanneer zullen de commando's „ge-
reedstelling innemen" gegeven worden
aan de saluutbatterijen, welke in de gar
nizoensplaatsen en in de prinselijke re
sidentie Baarn nu reeds drie weken lang
zijn opgesteld?
Het tijdstip, waarop dit commando ge
geven zal worden hangt, zooals een
ieder begrijpen zal, af van het antwoord
op een andere vraag, welke thans ge
heel Nederland in zoo groote spanning
houdt: wanneer zal de blijde gebeurte
nis in het Prinselijk gezin plaats heb
ben?
Zal het heden, morgen of overmorgen
zijn? Zal het overdag, des avonds of des
nachts zijn?
Niemand die het weet.
En onmiddellijk nadat de blijde ge
beurtenis bekend is, zullen de eere-
schoten door de lucht daveren.
Het spreekt vanzelf, dat de batterij
commandanten geregeld met hun man
schappen oefenen om dit „in gereedstel-
ling" komen binnen den kortst moge
lijken tijd te doen plaats hebben. Tel
kens weer ziet men den troep met de
stukken door de straten trekken om
goed bekend te geraken met het terrein,
zoodat verwarring en oponthoud niet
voor zullen komen, wanneer het groote
oogenblik eenmaal aangebroken is.
Dit groote oogenblik kan ook des
avonds zijn en dan wordt de batterij
weer voor geheel andere moeilijkheden
geplaatst in verband met de duisternis.
Daarom had de commandant van de
saluutbatterij in Baarn, kapitein Nijnat-
ten gisteravond besloten, zijn troep te
laten uitrukken om 7 uur om op deze
wijze zijn manschappen aan het terrein
en de toegangswegen in duisternis te
wennen.
De weersomstandigheden waren ka
pitein Nijnatten gunstig. Het regende en
het was pik-donker.
Om even na zeven uur vertrok de bat
terij van het Oranjepark. Zonder rumoer
werden de vier stukken zeven-veld door
de manschappen het terrein afgetrokken
en naar het weiland aan den Eemnesser-
weg gebracht. Voor elk stuk liep de
stukscommandant, een wachtmeester,
om den weg te wijzen. Het zandweggetje,
dat naar het weiland voert, was door
weekt maar toch trokken de soldaten
de stukken er zonder noemenswaardi-
gen hinder door en het was nog geen
kwart over zeven, toen de vier stukken
in stelling gebracht warén en de batte-
jBekeering, zinsverandering, vernieu-
weg des gemoeds moet ons aller stre
ven wezen; dan eerst komt de hemel
op aarde.
rijofficier zijn commandant kwam mel
den, dat de batterij gereed was om de
eere-schoten af te vuren.
Het stuk dat het eerst zal vuren is het
meest rechtsch opgestelde kanon 103,
gecommandeerd door wachtmeester Van
Griffen.
Nadat de stukken in stelling waren
gebracht voor de eere-schoten, werd
nog een eenvoudige oefening in de be
diening gehouden, de stukken werden
evenwijdig gesteld en daarna op een be
paald punt gericht.
Na ongeveer een uur was de oefening
afgeloopen en werden de stukken weer
naar het Ofranjejjark teruggebracht. De
afstand, nauwelijks 300 meter, werd in
enkele minuten afgelegd.
De publieke belangstelling trok het
nauwelijks.
De inwoners van Blaairn zijn feeds
zoo vertrouwd met het dagelijks uitruk
ken der batterij, dat men er weinig aan
dacht meer aan schenkt. Temeer niet,
daar de geheele oefening in volkomen
stilte verloopen was, Wanneer men op
den Eemnesserweg geloopen heeft, zal
men zich hoogstens verbaasd hebben af
gevraagd, wat toch al die lichtjes in het
weiland te beduiden hadden. Dat daar
een batterij in stelling werd gebracht,
zal niemand hebben kunnen bevroeden.
DE NOODTOESTAND IN HET
VARKENSBEDRIJF.
De Nederlandsche bond van varkens
handelaren heeft in zijn dezer dagen te
Rotterdam gehouden algemeene verga
dering een motie over den noodtoestand
in het varkensbedrijf aangenomen, die
ter kennis zal worden gebracht van den
minister van sociale zaken en van de
minister van sociale zaken en de leden
leden der Eerste en Tweede Kamers.
In deze motie werd uitgesproken, dat
het thans vigeerende systeem der Ne
derlandsche veehouderscentrale het par
ticuliere kleinbedrijf in de varkens-, vee-
en vleeschhandel ten zeerste schaadt
en breede groepen deelnemers daarin
ernstig heeft gedupeerd. Het stelsel van
maatregelen, door de Nederlandsche vee
houderijcentrale t.a.v. den handel en af
zet der veeteeltproducten in toepassing
gebracht, heeft de ontwikkeling van hel
bedrijfsleven gestimuleerd in de richting
van coöperatie- en trustwezen.
Het behoud van een normaal particu
lier tusschenbedrijf in de distributie en
export van veeteeltproducten moet
noodzakelijk geacht worden voor het
stabiliseeren van gezonde verhoudingen
in Nederland.
De gevolge van het tegenwoordige
en voorheen gevoerde beleid manifes
teeren zich vooral in de concentratie van
het grootbedrijf en toespitsing der land
bouwcoöperatie.
Een overheersching van beide laatst
genoemde bedrijfsvormen aldus de
motie tast de individueele zelfstan
digheid van den staatsburger in zijn
diepste wezen aan en maakt breede la
gen van het volk ondergeschikt aan de
handelingen en het inzicht van enkelen.
Een nog verder terugdringen van het
middenstandsbedrijfsleven zou het alge
meen landsbelang nog verder benadee-
len.
NIEUWE CRISIS OF TIJDELIJKE
INZINKING
Een antwoord van dr. Korten-
horst.
In de vergadering van de Werkge
versvereniging Kring Goningen hield
het R.K. Tweede Kamerl'd dr. L. G.
Kortenhorst te 's-Gravenhage een zeer
belangrijke rede, waarin hij zich af-*
vroeg: Staan wij thans voor een nieu
we crisis of voor een tijdelijke inzin
king?
Spreker gaf een overzicht van het
conjunctuur-verloop in 1937. Het opt-
misme, waarmee 1937 w,as begonnen,
werd beschaamd.
Dr. Kortenhorst meent, dat een nieu
we crisis niet op komst is. Er zijn ver
schillen met den toestand in 1929 aan
te geven. Vooreerst :'s het rentepeil
thanst veel lager dan in 1929, in welk
jaar de rente zeer hoog was. Toen was
men zeer geporteerd voor de zg, .aan
passingspolitiek, waarvan men thans
algemeen vrij afkeerig is.
Vervolgens zijn de volkshuishoudin
gen momenteel veel minder afhankelijk
van de wereld-hu shouding, daar -men
destijds, door de crisis overvallen, zich
nog niet door protectie-maatregelen te
gen internationale instortingen be
schermd had. Het voornaamste verschil
;s echter: de groote oorzaak van de en
sis in 1929 was de over-investeering
van het bedrijfsleven met geleend geld.
In 1937 kunnen wij het tegenoverge
stelde vaststellen: de bedrijven zijn wéi
nig uitgebreid; er is niet te veel geld
in de bedrijven geinvesteerd. Ook de
onkosten en de loonen liggen nu veel
gunstiger.
Wij mogen ook de ongunstiger facto
ren niet vergeten: de koopkracht is la
ger; de belastingdruk veel hooger; aan
de beurs vielen zware klappen; de
werkloosheid is enorm veel grooter.
Beter dan met 1929 zou men de hui-
d ge depressie kunnen vergelijken met
den toestand in 1921. Ook toen zat men
„volgekocht". Van zoo'n „crisis-kater"
echter kan men gemakkelijker genezen.
In Nederland zelf meent spreker geen
inerlijke oorzaken te kunnen aanwijzen,
die een hernieuwing van de crisis zou
den kunnen veroorzaken. De haard van
de momentelijke economische depressie
ligt in Noord-Amerika.
Wat doet de regeering
De nieuwe regeering heeft, bij het
bestrijden van de depressie, de volle
instemming van dr. Kortenhorst, De
muntpolitiek moet een middel zijn om
het gelijke niveau van nationaal en in
ternationaal prijspeil te bewaren. Dat
de fiscale politiek in deze zorg voor
verbetering der conjunctuur n et kan
medewerken ligt aan de noodzakelijke
bewapening.
Spreken wijst op het ondernemen van
groote productieve werken (moeilijk in
ons land te vinden); op de versterking
van de nationale koopkracht, industru-
alisatie (er zijn 50 projecten bij de re
geering in onderzoek); op de tarieven
politiek. De contingenteering is een
wapen geworden, zegt spreker, be
doeld om onze industrie te helpen,
maar is geworden een middel om on
zen internationalen handel te steunen.
In verband h'ermede wijst dr. K. op
de Tariefmachtigingswet, die, blijkens
het Voorloopig Verslag veel tegenstand
in de Kamer ontmoette; men acht het
staatsrechtelijk onjuist, dat een minis
ter de macht krijgt tot het heffen van
een belasting nvoerrechten!) Men zal
thans een formule moeten bedenken om
de zaak zelf te behouden en tegelijker
tijd de staatkundige bezwaren te on
dervangen.
Verder onderzoekt de regeering de
mogelijkheid tot het organisch samen
stellen der Kamers van Koophandel,
die nu nog individualistisch zijn.
Spreker behandelde verder de op sta
pel staande wetten voor kindertoeslag,
verbetering van de Ongevallen-verze
kering en wettelijke werkloosheidsver
zekering (u't het oogpunt van bedrijfs
organisatie en als stimulans om bedrijfs-
raden te vormen). De economische or
dening moet komen van onderop. De
regeering werkt daaraan mede.
Concludeerend zegt spreker, dat wij
er thans heel wat beter voorstaan dan
in 1929, omdat meer conjunctuur-be-
heersching thans mogelijk is.
Opheffing van Openbare lagere scholen.
Het Tweede Kamerlid, de heer Thijs-
sen, heeft den minister van Onderwijs
de volgende vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat de
raad der gemeente Graft genoodzaakt
is geweest, op 18 Jan, jl, te besluiten
tot opheffing van de o. 1. school te Oost-
Graftdijk, omdat anders volgens de via
Ged. Staten ontvangen mededeeling
eener „inter-departementalq» commis
sie" deze gemeente van 1 Febr, a,s. af
geen uitkeering meer zou ontvangen
voor haar werkloozensteun?
2, Zijn den minister nog meer gevallen
bekend, dat zg, „gesteunde" gemeenten
gedwongen worden tot concentratie van
haar lager onderwijs, zonder dat voor
deze concentratie de procedure kan
worden gevolgd, die de Lager Onderwijs
wet 1920 voorschrijft?
3. Is de minister niet van meening, dat
voor zulk ingrijpen in gesteunde gemeen
ten de ouders die voor hun kinderen
openbaar onderwijs verlangen, een be
handeling ondervinden, die in strijd is
met de rechten, hun gewaarborgd in de
Lager-Onderwijswet 1920?
4, Is de minister niet van meening, dat
de, door een Staatscommissie met groote
zorgvuldigheid en algeheele éénstemmig
heid voorbereide, wijziging van de Lag'er-
Onderwijswet, die ten doel had de con-
(Ingez. Med.)
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Matige tot krachtige, later
afnemende N.W. tot W. wind, aanvan
kelijk nog zwaar bewolkt, met regen,
sneeuw of hagelbuien, later opklarend,
kans op lichte vorst des nachts, over
dag weinig verandering in temperatuur.
UKKEL: Matige tot vrij sterke N.W.
wind, afwisselend helder en zwaar be
wolkte hemel, plaatselijk regen oi zelfs
sneeuwbuien, vrij koud, plaatselijk nacht
vorst met een nachtelijke temperatuur
van 0 tot 3 graden.
Vr. 28 Jan. Zon op: 7 h 50; onder 16
h 36. Licht op: 17 h 06; Maan op:- 5 h
39; onder: 13 h 51. N.M. 31 Jan,
Hoog- en
u*!
water te Vlissingsa:
anuari.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 27 10.40 23.19 4.30 17.09
Vr. 28 11.42 5.37 18.06
Za. 29 0.08 12.28 6.34 18.49
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Januari.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 27 12.14 5.36 18.08
Vr. 28 0.58 13.22 6.41 19.07
Za. 29 1.53 14.11 7.38 19.54
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij.)
Een belangrijk voordeel van
de nieuwe Mijnhardt-cachets (Mijnhardt-
jes) is, dat zij veel vlugger pijnen stillen
en kou en griep verdrijven, zoodat de
duur van elke pijn en ongesteldheid er
belangrijk door verkort wordt
(Ingez. Med.)
centratie van de scholen, waar noodig,
te bevorderen op een wijze, welke het
pacificatie-denkbeeld niet in gevaar
bracht, voor gesteunde gemeenten bui
ten werking wordt gesteld, wanneer een
andere instantie dan de gemeenteraad
het eerste oordeel heeft uit te spreken
over de al-of-niet-noodzakelijkheid van
een openbare school?
5. Is de minister bereid, te bevordferen
dat de opheffing der o.l. school te Oost-
Graftdijk en eventueele andere opheffin
gen, van denz'elfden aard, ondergaan
worden gemaakt, ten einde de mogelijk
heid te scheppen, ook in gesteunde ge
meenten een concentratie van het lager
onderwijs, indien deze noodig mocht zijn,
te doen verloopen volgens de procedure
hiervoor in de Lager-Onderwijswet 1920
aangegeven?
HET AANTAL RADIO-LUISTERAARS
IN NEDERLAND,
Op 31 December 1937 waféü volgens
de voorschriften op de postkantoren
aangegeven 695.897 radio-ontvangtoe
stellen. Het aantal aangeslotenen op de
radiodistributie bedroeg op dien datum
375.972, tezamen dus 1.071.869.
DE VEREENIGING
„HET BINNEN SCHEEPVAART -
CONGRES."
Oud-minister Van Lidth de
Jeude voorzitter,
N,aar wij vernemen heeft het bestuur
van de vereen'ging „Het Binnenscheep-
vaartcongres" in een gistermiddag te
Amsterdam gehouden vergadering be
sloten het voorzitterschap der vereeni
ging aan te bieden aan den oud-minis
ter van waterstaat, 'r. O. C. A. v.an
Lidth de Jeude.
Het voorzitterschap, dat tot zijn
overlijden werd bekleed door wijlen
mr. Harm Smeenge, werd het vorig jaar
tijdelijk waargenomen door den te'gen-
woordigen minister van defensie, J. J.
C. van Dijk.
De Geldermalschensche veiling
millionair.
Gistermiddag werd op de vefling van
de veilingsvereeniging „Geldermalsen
en omstreken" voor het eerst in de 34
jaren van haar bestaan een bedrag van
1 m llioen omzet over één boekjaar be
reikt. In 1904 begon de veiling met
een jaarlijkschen omzet van f 7000,
