I IN ZEELAND I De Gemeentelijke Overheid en de Bouwers. MIDDELBURGSCHE De aesthetische verantwoordelijkheid van B. en W. en den Gemeenteraad in verband met het bouwen. DF COURANT MIDDELBURG. Ui! tie Niddefburgsche Courant van ióór vyftig jaar. verwerkt in gewichtige dan wel minder statige balansen, te samen vormend in ten diagnose, waarop de hoop der sa menleving weer kan balanceeren naar het haar lijkt. En de Nederiandsche winkel stand heeft in de eerste week van het versche jaar weer eens geschud aan den uitverkoopboom, die de regeering te genwoordig op des winkeliers verlangen om de 6 maanden vruchten doet dragen. Nóg is er oogst aan den boom te be speuren, doch daar teveel handen tege lijk tot plukken bereid zijn, is de win kelstand er niet meer zoo zeker van als vroeger, dat hij er goed aan deed den kooplust der massa, en inzonderheid van H. M. de Vrouw in het nauwe keurslijf der wettelijke voorschriften te laten persen. Vorst Winter kwam, maar Vorst Winter verdween. En zijn bezoek aan dit waterige land geschiedde vrijwel in cognito. Voordat de minnaars van het gladde ijzer, en van het oud-Hollandsch vermaak bij uitnemendheid zijn komst goed en wel hadden geréaliseerd, reti reerde de nukkige monarch alweer, en van zijn tweede bezoek tijdens dit sei zoen resteh niet veel meer dan de herin neringen aan enkele bar-gladde auto wegen, aan een bevroren waterleiding en aan den glimlach van den kolen- mail In Rome is eén commissie be noemd, die tot taak heeft na te gaan langs welken weg de heer Hitler in Mei het best de stad kan bereiken. Aan den befaamden weg langs de as wordt dus blijkbaar niet in alle gevallen voorkeur geschonken. En in Frankrijk heeft men enkele dagen diep in den put gezeten over den weg, die de vermaarde Mary- se in haar vliegtuig vermoedelijk niet had gevonden. Maar Maryse is terecht, en wederom heeft zij op kranige wijze haar naam verwijderd' weten te houden van de zwarte bladzijde, die de vlieg wereld een lugubre plaats inneemt De Nederiandsche Heide Maat schappij kreeg een officieele kroon op haar gouden hoofd; de directeur van Artis kreeg bezoek van den deurwaar der, die zelfs weer ongeschonden te voorschijn is gekomen uit dit voor kwaadwillenden zeer gevaarlijke oord, en menig Nederlandsch gemeentebe stuur kreeg dezer dagen een aangename gewaarwording door de tijding dat het weldra gewapende macht in zijn kom zal zien zitten. Maar Bakhuys, de voort vluchtige Bep, kreeg in zijn nieuwe va derland na zijn eersten grooten wed- DE OMROEPPROGRAMMA'S OP DEN NATIONALEN FEESTDAG. Het secretariaat van den Radioraad deeit ons mede: Ter voldoen.ng aan den wensch van den minister van binnenlandsche zaken zal op den nationalen feestdag ter gele genheid van de a.s. blijde gebeurtenis in het koninklijk huis door de vier groote omroeporganisaties (Avro, Kro, Ncrv en Vara) een in onderling overleg samenge steld „nationaal programma" worden verzorgd. De verzorging van dit nationaal pro gramma geschiedt aldus, dat over den zender Hilversum II (301,5 m.) de K.R.O. en de N.C.R.V. gemeenschappelijk zullen uitzenden, terwijl de gemeenschappelijke uitzending van de A.V.R.O, en de Vara over de zenders Hilversum I (Kootwijk 1875 m, Jaarsveld 415 m.) zal plaats vinden. Valt dit nationaal pro gramma op een dag, dat de A.V.R.O. ge woonlijk uitzendt, dan geschiedt de pro gramma-verzorging over Hilversum I van 816 uur door de Vara en van 1624 uur door Avro. Valt dit nationaal pro gramma op een dag, waarop de Vara gewoonlijk uitzendt, dan zendt cTe Avro uit van 8 tot 16 uur en de Vara van 16 tot 24 uur. De taakverdeeling tusschen den K.R.O. en de N.C.R.V. op Hilver sum II is op dezelfde wijze geregeld. Een en ander met dien verstande, dat de V.P.R.O. gelegenheid krijgt binnen het kader van dit nationaal programma zelfstandig' een uitzending te verzorgen van 19.20 tot 20 uur. Deze uitzending, welke zoowel over Hilversum I als over Hilversum II plaats vindt, zal bestaan uit een bijzonderen wijdingsdienst. Voor het geval, dat dé geboorte van Prins of van een Prinses mocht plaats vinden op een tijdstip, dat des morgens te 7 uur het heugelijk feit door middel van kanonschoten bekend gemaakt zal Worden, zullen de uitzendingen van de omroepvereenigingen op dien dag ook te 7 uur 's morgens aanvangen, ongeacht of strijd niet eens een afschaduwing van den bijval, die hem in zijn geboorteland placht te geworden, en de Brusselaar, die het bestond onder de rook van Den Haag met zijn schoonvader van meening te verschillen, kreeg zoo maar een schuld bij de justitie van 8 maanden in te loopen. Uit welke laatste gebeurtenis menigeen de kans krijgt de leering te putten, dat het niet alleen met schoon moeders kwaad kersen eten kan zijn Kwartiermeester, „Beschermt de Schoonheid van stad en land". (sluitzegel der Prov. Schoonh. Comm.) I. V. d. W. te G. schrijft ons: Het mag als bekend verondersteld worden, dat de woningwet inderdaad een weldaad is voor de volkshuisvesting. Hierdoor toch is het mogelijk geworden, tal van maatregelen te nemen, welke ge lukkige gevolgen hebben gehad, zoowel voor de gezondheid als voor de zedelijk heid. Maar ook wordt hierdoor paal en perk gesteld aan de zorgeloosheid, be treffende de uitbreiding der gemeenten, terwijl ook bepalingen, betreffende streekplannen, daarin zijn opgenomen. Bij deze uitbreidingsplannen treedt reeds een aesthetisch element op, dat sterker spreekt bij de zgn. „welstands"- bepaling, die in alle bouwverordeningen voorkomt, en welke volgens de thans vrijwel vaststaande jurisprudentie steunt op art. 1 der wet. Immers hierdoor is het mogelijk een bouwvergunning te wei geren op grond van het feit, dat een ge bouw op zich zelf aanstoot geeft, of de toneert in de omgeving, (welstand). Deze bepaling is het gevolg geweest van den achteruitgang op architectonisch gebied. In het bloeitijdperk van onze na tionale kunst, 16e en 17e eeuw, was een dusdanige maatregel niet noodig. Immers architectuur is een der vruchten van het cultufeele volksleven, dat in die periode op hoog peil stond, wat ook blijkt uit de literatuur, muziek-en schilderkunst. Even eens stond het handwerk op diezelfde hoogte; waarvan de gebruiksvoorwer pen, die in verschillende musea te zien zijn, getuigenis afleggen. Uitdrukkingen als: het is niet naar mijn smaak, kwa men niet voor, al zal de eene kunstvorm misschien meer aftrek hebben gevonden dan de andere, wijl het kunstzinnig ele ment overal domineerde. Ongetwijfeld hebben de gilden krach- tigen invloed op het toenmaals aanwe zige cultuurleven gehad. De eerste de pressie kwam, toen deze organisaties werden opgeheven; de tweede, toen de machine haar intrede deed. De 19de eeuw wordt dan ook terecht genoemd: de eeuw der leelijkheid. En het gevolg hiervan was weer, dat Kunst voor het grootste deel van het volk een onbereik baar ideaal werd, alleen nog weggelegd voor den maceanas. Ook de architectuur ontkwam niet aan deze inzinking. En de daarmee verbon den handwerkslieden voldeden aan den eisch, zoo zij slechts de gewone con structies kenden, vaak zonder begrip van het redegevend verband. De toe stand was zelfs zóó, dat de architect dr. P. J. H. Cuijpers, toen hij ongeveer vijftig jaar geleden het rijksmuseum te Amsterdam bouwde, weinig of geen met selaars kon vinden, die zijn ontworpen gewelven konden metselen. Deze algemeene cultureele depressie, is zich, in het groot gezien, aan het her stellen. We zien dat aan de Kunstuitin gen op verschillend terrein. Begonnen ongeveer in 1880, met de Nieuwe Gids beweging op literair gebied, heeft zich deze wedergeboorte voortgezet op het gebied der schilderkunst en op dat van de muziek. En de architectuur herleefde onder dr. Berlage. De meubel-, glasbla zers-, beeldhouw- en andere kunsten verjongden zich. Echter bleef het volk in zijn geheel, vreemd staan tegenover deze beweging. Ongetwijfeld hebben de Nijverheidsscho len een weldadigen invloed gehad op de technische vorming. De Mid-Technische zullen ook meer rekening houden met het aesthetisch element, waar het de bouwkunst en aanverwante vakken geldt. De instelling van den titel „mees ter" en gezel kan ook wellicht ten goe de werken. Maar tenslotte is het toch qóó, dat het volk in zijn geheel nog geen oog blijkt te hebben voor het schoone, dat onze tijd geeft. Zoo is de toestand in de lagere regionen nog sterk gelijkend op die der 19de eeuw. Vandaar dat men op architectonisch gebied nog uitingen ziet van wanbegrip en smakeloosheid, die inderdaad nog ,mooi" worden gevon den, tot ergernis van hen, die iets ge voelen van het beschermen van de schoonheid in stad en land. Deze ongebreidelde openbaring van den lagen stand der architectuur in de meeste plattelandsgemeenten, gaf aan leiding, een bepaling in het leven te roe pen, waardoor de kans ontstaat, dat de vormgeving van woning, -vereenigingslo- kaal, kerk of raadhuis, niet meer den lachlust van werkelijk gevoeligen op dit terrein zal opwekken. (Slot volgt.) j deze dag samenvalt met den nationalen feestdag. Voor het geval, dat de blijde gebeurte- nis officieel bekend zou worden tegen 12 uur 's nachts zullen de omroepvereeni gingen hare uitzend ngen voortzetten tot uiterlijk 0.30 uur. Bij onvoorziene omstandigheden zal naar bevind van zaken gehandeld wor den. i De programma-verzorging naar Oost en West-Indië geschiedt zelfstandig door j. den Phohi. Be postchèque- en girodienst op den nationalen feestdag. De d recteur van den postchèque- en girodienst maakt bekend, dat op den dag, volgende op dien v,m de ge boorte van een koninklijken Prins of een koninklijke Prinses of voor zooveel die dag een Zondag mocht zijn, op den onmiddellijk volgenden Maandag :n verband met de algemeene feestviering een beperkten dienst ten girokantore zal worden uitgevoerd. Behandeld worden de chèque-,advie zen, welke des morgens te 5.30 uur ten girokantore aanwezig zijn, alsmede de stortingsbiljetten. Spoedbehandeling van girob'lje'tten en chèque-adviezen alsmede telegrafische spoedbehande ling kan plaats vinden voor 11 uur ten girokantore. De chèque-adviezen wor den op de gewone wijze aan de betaal- kafttoren verzonden. Er worden echter geen afrekeningen verzonden. Deze worden gevoegd bij de afrekeningen van den volgenden werkdag. De aandacht wordt er op gevestigd, dat de rekeninghouders des daags na de feestvier'ng dus geen afrekeningen ontvangen. De gewone girobiljetten, dat zijn dus de girobiljetten, waarvan geen spoed- behandielfng wordt gevraagd, blijtven onbehandeld tot den volgenden werk dag liggen. DE MOEILIJKHEDEN VAN „ARTIS". Als gevolg van de publicaties in den laatsten tijd omtrent" de moeilijkheden van „Artis", heeft zich uit de burgerij van Amsterdam een comité gevormd, dat zich ten doel stelt om, indien door steun van overheidswege de druk der groote geldleeningen kan worden weg genomen, Artis" af te helpen van zijn overige exploitatietekorten. Dit comité is met zijn voorbereidingen bezig en zal in den loop der volgende week zijn plannen kenbaar maken. Nestkastjes voor nuttige vogels. Een goede stand van nuttige zang vogels is van veel fyelang voor het voor komen van een sterke vermeerdering van schadelijke insecten. Vele nuttige vogelsoorten, waaronder de bij uitstek nuttige meezen, kan men vermeerderen door ze veilige broed- en rustplaatsen te geven in den vorm van nestkastjes. Boschbeziitteors, pigenaars van tui nen en beheerders Van parken wor den meer en meer overtuigd van het nut dezer vogels en het aantal nest kastjes, dat geplaatst wordt neemt dan ook jaar op jaar toe. Om hetzelfde jaar nog ,als broed plaats te worden gebruikt moeten de kastjes voor Maart worden opgehan gen en het is het beste daar thans zoo spoedig mogelijk toe over te gaan. Een volledige handleid'ng voor het vervaardigen van nestkasten en de be handeling ervan, vindt men in de pas verschenen achtste druk' van Mede- deeling No. 17 van den Plantenziek- tenkundigen Dienst te Wagen ngen: „Bescherming van nuttige vogels", Deze mededeeling bevat o.a. raadge vingen over de soorten van nestkasten het aantal en de plaats, waar deze on der verschillende omstandigheden moe ten worden aangebracht. Op verzoek kunnen adressen worden verstrekt van leveranciers die goede nestkasten vervaard gen. In deze mededeeling worden ook andere wijzen van vogelbescherming behandeld t.w.: Het aanleggen van vo- gelboschjes, wintervoedering, drinkbak en het aanbrenger: van nestgelegenheid voor ooievaars. Yoot zoover gewenscht verstrekt de Planteuziektenkundigen Dienst te Wa- gen'ngen aan belanghebbenden gaarne verdere inlichtingen over deze onder - werpen. Sterfgevallen tengevolge van mond- en klauwzeer. In de week van 26 December tot en met 1 Januari hadden de volgende sterf gevallen tengevolge van mond- en klauwzeer plaats, waarbij de totalen se dert 19 September j.l. tusschen haakjes zijn geplaatst: 71 (2697) runderen, 121 (3016) kalveren, 95 (2486) varkens en biggen, .4 (185) schapen en 0 (46) geiten. REMMEN- EN LICHTDAGEN. Van Maandag tot en met Zaterdag van de volgende week organiseert de Vereeniging voor Veilig Verkeer vooi Middelburg en omgeving, Remmen- en Lichtdagen. De Middelburgsche Politie zal' ge- j steund door Rijksveldwacht en Kon. Maréchaussée op verschillende, natuur- 1 lijk geheime punten in de gemeente controle houden op rijwielen en motor rijtuigen. Bij rijwielen zal in het bijzonder op het punt verlichting (achterlicht mei rijkskleur) en bij motorrijtuigen in het .bijzonder op een goede verlichting van letter en nummer, welke nog dikwijls Zeer te wenschen overlaat, worden ge let. Zooals wij van de Vereeniging voor Veilig Verkeer gewoon zijn, zal ook de ze actie een „waarschuwend" karakter dragen en zullen eventueele overtreders, indien hun overtreding althans niet ge tuigt van verregaande onverschilligheid in de gelegenheid worden gesteld hun fouten te herstellen en de verbeteringen des Woensdags of Zaterdags daaraan volgende tusschen 7 en 8 uur des avonds aan het Politiebureau in de Lange Gist- straat ter tweede keuring kunnen too- nen. Bij niet-herstellen en niet-toonen aan het politiebureau van afgekeurde rijwie len of motorrijtuigen heeft de politie toch recht procesverbaal op te maken. Deze laatste opmerking zal voor hen, die het soepel optreden der politieman nen op prijs tsellen, echter wel overbo dig zijn. GEWESTELIJKE LANDSTORM COMMISSIE. Vrijdag vergaderde de Gewestelijke Landstormcommissie Zeeland onder voorzitterschap van overste H. Bierman in hotel De Abdij. Uit het jaarverslag over 1937 bleek, dat het landstormkorps Zeeuwsch Verband met 205 vrijwilligers was vooruitgegaan, zoodat we thans kunnen spreken van 3307 landstormers in Zeeland. De begrooting 1938 werd met algemeene stemmen goedgekeurd en den secretaris opdracht gegeven deze bij het hoofdbureau in te dienen. Besloten werd om in 1938 districtswedstrijden te houden. Een commissie werd benoemd, die een raming van uitgaven en inkom sten hiervoor in onderzoek zou nemen. Bij de rondvraag sprak pastoor Brink uit Zierikzee woorden van sympathie tot den voorzitter en wenschte hem geluk met zijn zeer vooruitgaande gezondheid. Met dank voor deze woorden sloot de voorzitter deze vergadering. ERNSTIGE AANRIJDING OP DEN NIEUWEN VLISSINGSCHEN WEG. Wederom bracht het gerucht over een ernstig auto-ongeluk ons gisteren avond naar den Nieuwen Vlissingschen weg, tusschen Abeele en de IJsbaan. En al w.aren de feiten niet zoo ern st g als de eerste berichten deden vreezen, toch bleek een zeer ernstig ongeluk te hebben plaats gehad. Ir. C. de Wilde alhier was met de boot van 5 uur van Breskens overge stoken en zette zijn tocht met zijn auto voort naar huis toe. Op bovengenoem de plaats heeft hij door regen, v.alsch licht van de tram en van de andere zijde van den weg, niet bemerkt, dat aan de rechterzijde een handkar voor hem uit reed. Deze werd geleid door G, Mondeel, wonende Seisstr,aat 7 al- h'er, die voor de Coöperatie „De Broe derband" steenkolen had bezorgd en nu naar de stad terug op weg was. De heer De Wilde voelde een schok en hoorde een slag en toen had de aan rijding reeds plaats gehad, met het droeve gevolg, dat Mondeel beide bee- nen gebroken en nog andere verwon dingen had opgeloopen. Hij is per zie kenauto naar het gasthuis te Middel burg overgebracht, nadat op de plaats van het ongeluk dr'e doktoren hem eer ste hulp hadden verleend. De auto was aan de voorzijde beschadigd, doch bleek ty kunnen rijden, de handkar was ook gehavend. De politie van 't Zand en een Rijksveldwachter van de ver keerspolitie stelden een onderzoek in. Bridgen en Whisten ten bate der T. B, C, bestrijding. Het liep g steravond tegen 8 uur druk in het Schuttershof met deelneemsters en deelnemers aan de bridge- en whist wedstrijden, die aldaar zouden plaats hebben. Toen zij, die in de groote zaal hun krachten zouden meten plaats hadden genomen en zij, wier plaats in de klei ne zaal was, z'ch achter in de groote bevonden, was het de beer L. Onder- dijk, voorzitter der vereeniging tot be strijding der t.b.c., die allen welkom heette en er op wees, hoe de vereeni ging haar kas, o.a. door het missen v,an subsidie moe lijk op peil kan houden en hoe dankbaar daarom het bestuur is, dat de dames van het Emmabloemco- mité nu reeds een paar jaar verschil lende middelen verzinnen om geld bij een te brengen. Verleden jaar brachten kunstavond, bridge-wedstrijd en verlo ting een f 500 in kas en thans is deze avond weer georgan'seerd. Spr. bracht dank aan allen, die ,aan de voorberei ding medewerkten en aan de winke liers en particulieren, die prijzen be schikbaar stelden, en ook speciaal Ie week 1888, De kepi der politieagenten alhier is met 1 Januari vervangen door een helm, die geheel zwart, met een vergulden arend voorzien is. Op 1 Januari 1888 waren bij de Ned. Herv. kerk meer dan 350 plaatsen va cant. Voor deze vacartures zijn thans nog slechts 7 candidaten beroepbaar. Naar de Truth mededeelt ontving de paus niet minder dan 14.000 paar pantof fels van vrouwelijke geloovigen. De Vlissingsche havendienst, bootjes enz. is door de Maatschappij Zeeland overgenomen en wordt door haar voort gezet. De Weener-correspondent van den Times verwacht dat Rusland, zoodra het gereed is, kracihtig zial optreden in Boelgarije, aan Oostenrijk overlatend den oorlog te verklaren. Evenals in alle katholieke gemeenten der wereld werd ook gisteren, Zondag den lsten Januari in de R.K. kerk te Middelburg in een plechtigen dienst het jubilé van Z. H. den Paus herdacht. Het vervoer van oesters aan het sta- tions Kruiningen was in December, ijl. weer veel aanzienlijker dan in dezelfde, maand van het vorige jaar. Er werden; verzonden 4041 vaten en in December 1886 3039 vaten. b Het Journal de St. Petersbourg acht alle wantrouwen tusschen Rusland en Oostenrijk thans opgeheven. Het Weekblad van het Recht ver1- schijnt in het vervolg driemaal per week. Bij het spoorwegongeluk op Nieuw jaarsdag op de lijn Meppel-Groningen bij1 Ruinerwold werden een drietal perso nen van het personeel gedood, een acht tal reizigers zwaar gewond en vele be-' kwamen lichte kneuzingen. Hoe traag de bevordering bij het lé ger gaat, kan hieruit blijken, dat Maan dag 9 Januari a.s. 14 eerste luitenants van de infanterie den dag herdenken, waarop zij vóór 20 jaren tot officier Wér den bevorderd. Er zijn reeds 145 eerste luitenants met meer dan 15 jarigen dienst. De minister van marine heeft aan de Kon. maatschappij de Schelde te Vlis- singen de vervaardiging en levering op gedragen van een stel stoomwerktuigen, voor eene torpedoboot (groot model). bracht spr. hulde aan den organ sator, den heer J. A. T,avenier Sr. en dit on der applaus der aanwezigen. Spr. wek te ten slotte op lootjes te koopen, en ook versnaper'ngen, alles voor verhop- ging der netto-opbrengst en tenslotte om lid der vereeniging te worden en haar nuttig werk voortdurend te steu nen, Zuster Van Roo weet heel goed waar hulp moet worden verleend. De heer Tavenier heeft verschillen de inlichtingen aan de deelnemers ver-, strekt en daarop kon ,aan alle tafeltjes de wedstrijd aanvangen. Wij hebben een kijkje genomen bij de collectie fraaie prijzen met smaak geëtaleerd en ook op het tooneel, waar een paar be stuurleden de administratie van den wedstrijd voerden, daarin gesteund door een viertal verpleegsters en een vijf de vrouwelijke hulp, wat zoo ge heel overeenstemde met het doel wakr- voor den vreedzamen strijd werd ge voerd. Het was half negen, toen het spelen, begon, het was ruim een uur, toen de prijzen konden worden uitgereikt, na dat o.a. een 300-tal lootjes van de hand waren gegaan en de versnaperingen had den hun weg gevonden. Bij het bridgen behaalden in groe.p I eerste prijzen de heeren Wertheim en Frank met 16% p.; en de heer en mevrouw Bischop 21 p.; tweede prij zen mevrouw Hondius en de heer, v. d. Veen met 19 p.; de heeren en me vrouw Van Beusekom met 22 p.: derde prijzen de heer en mej. Minderhoud met 20, de heer en mevrouw Staal met 24% p. Groep II eerste prijzen de heer en mevrouw v. d. Jagt met 14, de heer en mevrouw Van Leeuwen met 20 p.; tweede de heeren Berghuijs en Verheij- den met 19; mevrouw v. d. Lely en de heer T'chelman met 21 p.; derde prij zen mevrouw Detmar en de hr. Breel met 24 p. en de heeren De Roos en I.ouwer- se met 27 p. Groep III eerste prijzen de heer en mevrouw Rijks met lS"kade heer en mevrouw De Looze 19 p.; tweede mej. Vroom en de heer Mazzola 22 p.; de heeren de Groot en Heijboer 24 p,; der de mevr, v. d. Boudt en mej. Roze- mond 25 p.; mevrouw Tavenier Sr. en de heer Demmej 26% p. Groep IV eerste prijzen de heer en mevrouw Joosse IT% p. en ue heer en mevrouw Sanderse 18% p tweede prijzen de heer en mevrouw Blankert 20 p.; de dames De Lange en "Rutgers 22 p.; derde mevrouw v. Loo efi de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1938 | | pagina 6