E victor is I I KRONIEK van hel JAAR. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 31 DECEMBER 1937. No. 308. UIT DE ER liNN ERINGEN VAN EEN POLITIEMAN vin. KERK EN SCHOOL m m I llectie, tzaken ïsstof- voor- kingen. |iet o- ïeijers |f. Een |e ring 1st het immam (■■aa 2 ka- bij - rootec. mod. Louws, luk en goe- onzen o.a. 110 en Be- rspoe- ,Vi- Mid- eens een /agen eer- lachts. bé- straat nede- rdam- TUin toch. s Taxi iddel- >lgend III (slot). De Europeesche verdeeld heid en de oorlog in hét Verre Oosten. Engeland blijft nog steeds een van de voornaamste stabiliseerende factoren in deze wereld. Er is geen land van be- teekenis, waar de vele politieke leuzen van den dag zoo weinig invloed vermo gen uit te oefenen. De beide uitersten: communisme en fascisme (alias natio- naal-socialisme) kregen hier tot dus ver nauwelijks een voet aan den grond. Dit wil echter geenszins zeggen, dat er heelemaal niets van al de gedachten en gevoelens, waarvan de bombastische leu zen de wilde manifestaties zijn, in de ziel van het Engelsche volk zou door dringen. Het schijnt zoo te zijn, dat de Engelschen er datgene van tot zich ne men, wat wezenlijke beteekenis voor onze veranderende maatschappij heeft, en min of meer instinctmatig de zieke ijke overdrijvingen van de hand wii- zen. Het is evident, dat de menschheid zich op den weg bevindt naar nieuwe vormen van nationale en internationale samenleving; vormen, waarin de begrip pen binding en gebondenheid een voor name rol zullen spelen (inperking van individueele rechten). Vermoedelijk moet men de fascistische en nationaai- socialistische stelsels met hun verafgo ding van den Staat, mitsgaders de com munistische dictatuur in Rusland als uit wassen Vein het structureele verande ringsproces beschouwen; uitwassen dan van tijdelijken aard. Een meer „gebon den" samenleving is heel goed denkbaar zonder de knechtschap, welke het fas cisme, het nationaal-socialisme en -het regiem van den heer Stalin in het leven riepen. De Engelschen zullen naar alle waar schijnlijkheid het bedachtzaamste den weg naar de nieuwe vormen afleggen. Nuchtere bedachtzaamheid kenmerkte de laatste jaren hun binnen-, zoowel als hun buitenlandsche politiek wel in zeer hooge mate. Men heeft haar herhaalde lijk voor zwakte hooren uitkrijten. Vol komen ten onrechte o.i. De Engelsche staatslieden beseffen, dat de wilde po litieke manifestaties in het huidige Euro pa aan de structuurveranderingen inhae- rent zijn. Men moet ze (die manifestaties) den tijd laten, om uit te woeden. Scher pe maatregelen er tegen zouden maar al te gemakkelijk een nieuwen Europee- schen oorlog tengevolge kunnen hebben. AJs de verschijnselen niet bedriegen, zijn we reeds over het hoogte-punt met deze dingen heen. Duitschland in het bijzon der gaf de laatste maanden blijk van eenige bezinning. Zonder twijfel mede onder invloed van de Britsche politiek, welke dit jaar culmineerde in de voor stellen der Engelsche regeering, om ge durende de volgende vijf jaren niet min der dan 1354 milliard gulden te besteden aan de uitbreiding der weermacht. Zulks dan buiten de reeds ontzaglijk verhoogde defensiebegrootingen om. (In 1932 gaf Groot-Brittannië 106 millioen voor zijn weermacht uit; de begrooting voor dit jaar beloont 278 millfoen). Engeland had moeilijk indrukwekkender antwoord op den nationalen ondernemingslust van ze kere mogendheden kunnen bedenken. De Engelsche regeering beseft ook, dat Europa behoefte heeft aan een zoo groot mogelijke liquidatie van de gevolgen der vredesverdragen. De reis van lord Ha lifax in de tweede helft van November naar Berlijn en München was daarvan H Noodlottige twist. Bnrentwisten geven aan de politie op vele plaatsen handen vol werk. Zij ko men meer voor op plaatsen met een vlottende bevolking, dan daar w.aar we'nig wordt verhuisd. Vooral in de buurten waar de bewo ners zoo licht aansluiting zoeken met nieuwe buren zijn de ruzie's meermalen aan de orde van den dag, Hoe inniger de aansluiting of oogen- schijnlijke vriendschap is, hoe moeilij ker de ruzie's worden bijgelegd ,als het spaak loopt. Maar al te veel worden huiselijke- of familieomstandigheden aan buren ver teld, welke men beter voor zich had kunnen houden. Bij het ontstaan van conflicten wordt veelal van dit lichtvaardig geschonken vertrouwen misbru k gemaakt om el kaar te kwetsen, In dergelijke gevallen ontstaat er een wederzijdsche haat en soms zijn ernsti ge misdrijven daarvan het gevolg. Heeft eenmaal een der partijen de politie in het conflict betrokken, dan kan men er zeker van zijn, dat ook de andere partij met klachten of aangiften komt, Is het eenmaal zoover dan doet de politie er verstand g .aan van iedere aangifte of klacht van eenig strafbaar feit procesverbaal op te maken. Van bijleggen van het conflict kan toch geen spr.ake meer zijn. een symptoom. Het resultaat zal naar alle waarschijnlijkheid zijn, dat binnen afzienbaren tijd de kwestie der terug gave van koloniën aan Duitschland po litiek onderhandelingsobject wordt. Er moet uiteraard nog heel wat ge beuren, voordat zaken als deze ten lan gen leste hun beslag kunnen krijgen. Want alle gematigde verschijnselen ten spijt, bevindt ons werelddeel zich nog heel ver van het punt, waarop van Euro peesche eendracht sprake zal zijn. In Duitschland oefenen degenen, die het nationaal-socialisme als een wereld- en levensbeschouwing aanmerken, bij voort during grooten invloed uit. In het afge- loopen jaar manifesteerde hun drijven zich het scherpst in den strijd tusschen kerk en staat. De Paus heeft tweemaal in de tweede helft van Maart en op den dag vóór Kerstmis op categori sche wijze de Duitsche regeering gelaakt, ronduit sprekende van „geloofsvervol ging". Het concordaat tusschen Duitsch land en den Heiligen Stoel is practisch buiten werking gesteld. Het ziet er naar uit, dat dit conflict nog heel wat beroe ring teweeg zal brengen, terwijl men zich tevergeefs afvraagt, waar het tenslotte op uit moet loopen. Voor een venijnig incident zorgde tot overmaat van ramp nog een hooggeplaatst priester in de Ver. Staten: kardinaal Mündelein te Chicago. Deze verbaasde zich er den 17den Mei in het openbaar over, dat een volk van 60 m llioen zielen het klaar speelde zich aan een Oostenrijkschen be hanger „en naar men zegt een slecht behanger" te onderwerpen. Tot groo- te verbittering van de Duitsche regee ring, heeft de Paus den loslippigen kar dinaal voor dezen sarcastischen aanval op Hitier niet ter verantwoording willen roepen. Met de protestantsche Duitsche ker ken staat het er weinig beter voor dan met de katholieke. De evangelische verwarring nam in het afgeloopen jaar opnieuw toe. In zooverre kwam er in- tusschen eenige teekening in den toe stand, dat de regeering duidelijker kleur is gaan bekennen; door haar actie tegen de Belijdenisbeweging. Ds. Niemöller, het hoofd van de militantste groep en meer dan honderd andere predikanten werden gearresteerd; weer tientallen anderen kregen huisarrest, of zagen zich de gelegenheid om te preeken, ontno men. Het schijnt, dat het ook ten deze van kwaad tot steeds erger moet komen. Met groote hardnekkigheid zette de Duitsche regeering in economicis haar autarkische politiek voort. Op verbluf fend groote schaal streeft men thans in Duitschland naar zelfvoorziening. Gee ring werd in verband met dit alles tot economisch dictator benoemd. Ën dr. Schacht, die zich al lang niet meer met den gang van zaken kon vereenigen, kreeg in hét laatst van November zijn ontslag als minister van economische zaken. Hitier heeft blijkbaar echter niet gewild, dat Schacht voor goed van het regeering'stooneel verdween. Hij kreeg een aanstelling als minister zonder por tefeuille en behield de functie van pre sident der Rijksbank. Zooals men weet, is Schacht tenslotte min of meer het verzet der groote industrieelen tegen de economische regeeringspolitiek gaan be lichamen. Het is zeer waarschijnlijk, dat men ook in de toekomst zoo nu en dan verschijnselen van dit verzet zal kunnen waarnemen. In wezen teekent zich hier een strijd af, die vrijwel geheel parallel loopt met den strijd tusschen „kapita listische" en „socialistische" tendenzen in zooveel andere landen. Ook en vooral, kan men wel zeg gen in Frankrijk. Het geheele jaar door hebben de Franschen daaraan hun beweeglijke politieke hart weer kunnen ophalen. Blum's Volksfrontregeering moest in den nacht van 19 op 20 Juni het veld ruimen, doordat de Senaat geen vertrouwen meer in haar bewind bleek te hebben. Met de financiën van den staat was het op dat oogenblik voor de zooveelste maal vastgeloopen. Een nieuw kabinet werd gevormd door den burger lijken radicaal Chautemps, die een der knapste Fransche financiers, George Bonnet (op dat oogenblik ambassadeur te Washington) voor de portefeuille van financiën wist te winnen. De toestand is er nadien een beetje beter op gewor den. Hoewel ook steunende op het Volksfront, heeft de regeering-Chau- temps den koers van het schip van staat eenigszins naar rechts weten te verleg gen. Of ze in staat zal blijken, de finan- cieele en sociaal-economische moeilijk heden tenslotte te overwinnen, blijft ecljter zeer de-vraag. De laatste weken kwamen opnieuw tal van arbeidsconflic ten voor, al staat daar tegenover, dat het communistische element gaandeweg wat van zijn invloed schijnt te verliezen. Terwijl Europa als een geheel, als de exponent der Westersche beschaving, beschouwd, zich dobr innerlijke ver deeldheid, blijft uitputten, is Japan in het Verre Oosten ziijn imperialistische politiek verder gaan uitbreiden. Nadat in Juni een nieuwe regeering onder lei ding van Prins Konoje was opgetreden werden in Juli groote troepen-massa's naar China Verscheept en begon een „zuiveringsactie", waaraan thans reeds geheel Noord-China en een groot stuk van het centrum des Rijks met de ste den Sjanghai en Nanking, ten offer is ge vallen. De Chineezen hebben heel wat meer verzet geboden dan men te Tokio had verwacht, maar dat verzet kon niet verhinderèn, dat het er momenteel wel heel hachelijk voor hen uitziet. Allermerkwaardigst ten aanzien van dezen oorlog is de houding van Musso lini geweest. In plaats van zich te her inneren, hoe hij enkele jaren geleden tegen „het gele gevaar" waarschuwde, werd hij de Europeesche pleitbezorger van Japan: hij sloot zich aan bij het anti-Komintern-verdrag, erkende Mants- joekwo, liep uit den Volkenbond weg en liet den Italiaanschen gedelegeerde ter negenmogendheden-conferentie, welke eind October te Brussel bijeenkwam en tegen Japan's optreden protesteerde, maar verder haar onmacht moest con- stateeren, een soort van obstructie-poli tiek voeren. Het is waarschijnlijk, dat men te Berlijn over zooveel fascistische voortvarendheid niet bepaald in de wol ken is geweest. Hitier trad heel wat rus tiger op, klaarblijkelijk beseffend, dat Japan's inval in China voor geheel Europa slechte gevolgen kan hebben. Men vraagt zich af, of op den duur ook den Duce niet alsnog de oogen voor dit gevaar zullen opengaan. Met zijn huidigen haat tegen Engeland deze is het, welke hem zijn optreden ingaf kan hij zichzelf tenslotte niets anders dan parten spelen. Wat daar in het Ver re Oosten geschiedt, gaat lta ië evenveel aan als Engeland. De belangen van ge heel Europa, mitsgaders van Amerika, staan hier op het spel. Japan droomt van de hegemonie, welke zoo on geveer den halven aardbol zou moeten bestrijken. Europa zal, om deze aspira ties in te kunnen perken, noodwendig tot eendracht moeten komen, en dit dan in samenwerking met de Ver. Staten. Dit laatste is uit den aard der zaak van het grootste belang. Amerika zou bij een act e tegen Japan het spits af moe ten bijten. Voorshands lijkt het er nog niet veel op, dat de daarvoor vereischte mentaliteit in het Amerikaansche volk zal varen. Maar de wijze, waarop de Ver; Staten zich indertijd vrij plotseling in den wereldoorlog wierpen, bewijst, dat men ten deze uiterst voorzichtig met voorspellingen dient te zijn. Het in cident met de „Panay", de Amerikaan sche kanonneerboot, die enkele weken geleden nabij Nanking door Japansche bommen tot zinken werd gebracht, zal al werd het in der minne geschikt zonder twijfel het geduld van tal van Amerikanen reeds vlak bij het punt der uitputting hebben gebracht. De oorlog in het Verre Oosten is het bedenkelijkste deel der politieke erfe nis, welke 1938 van 1937 moet aanvaar den. Als de verschijnselen niet bedrie gen, zal deze zaak in het komende jaar nog heel erge beroering in onze woelige wereld teweeg brengen. Maar misschien kan het geluk bij dit ongeluk zijn, dat Europa er door op den weg naar inter nationale verdraagzaamheid en betere samenwerking wordt geholpen. Wij laten hier tenslotte nog eenige incidenteele en buiten het bestek der bovenstaande beschouwingen vallende gebeurtenissen en verschijnselen de re vue passeeren. In België was het belangrijkste feit van het jaar de val van het kabinet-Van Zeeland in verband met bedenkelijke affaires bij de Nationale Bank (eind Oc tober). Het groote politieke struikelblok voor elke regeering blijft hier intusschen de Vlaamsche kwestie. In Juni kwam het befaamde amnestie-ontwerp, dat de ac tivisten hun burgerlijke rechten hergaf (maar de ter dood veroordeelden uit sloot van de verkiezing in openbare li chamen) tot stand. De Vlamingen heeft deze wet in geen enkel opzicht bevre digd. Er zal nog een lange strijd ge streden moeten worden, voordat het wederzijds bevredigende compromis is Ik heb trouwens nimmer veel roeping gevoeld om als vredestichter in derge lijke kwesties op te treden. Redeneerin gen tegen personen, die van onderlin- gen haat zijn vervuld, hebben nimmer effect. Komt het tot een strafzaak, dan zal een veroordeeling van beide partijen, zoo daarvoor termen zijn, allicht meer helpen, In den regel zijn de strafbare feiten, welke in verband met burenkwesties worden gepleegd, niet van ernstigen aard. Een geval waarbij het geluk van twee gezinnen werd verwoest, maakte ik mee te B. De vrouw van een zekeren M. deed klachten tegen haar buurvrouw ter za ke v,an beleediging. Ook de buurvrouw wenschte toen een procesverbaal te zien opgemaakt tegen vrouw M. Gedurende het onderzoek bleek, dat de mannen M. en P. van hun kinderjaren af met elkaar bevriend waren geweest. Beiden bekleedden een betrekking bij een openbaar bedrijf. Zij kregen kenn s aan twee vriendin nen en beiden trouwden op een d.ag. M. was intusschen verplaatst naar A, De gezinnen hielden echter contact en, daar zij vrij reizen hadden, kwamen ze dikwijls bij elkaar op bezoek. Blijk baar hadden ze van beide zijden be hoefte ,aan dagelijkschen onderlingen omgang. Na verloop van ruim een jaar wist M. zijn terugplaats'ng naar B. te be* werken. Toevallig stond er een woning naast P. te huur, welke door het gezin M. werd betrokken. Mooier kan het toch niet, zou men zoo zeggen. Van beide zijden verwachtte men, d.at de onderlinge verhouding net zoo DORDRECHT (Ingez. Med.) vriendschappelijk zou zijn als vroeger. Het liep echter anders. Het leek wei alsof de aard en het karakter, vooral van de vrouwen, ge durende d e korte scheiding was ver anderd. Fouten en gebreken, voordien nooit opgemerkt, openbaarden zich bij bei den. Niet lang duurde hel of het kwam om kleinigheden tot kibbelpartijtjes. Na een paar dagen mokken werd dan weer vriendschap gesloten. De kibbelpartijtjes herhaalden z'ch met steeds korter tusschenpoozen en ontaardden tenslotte in ruzie's, t,angen tijd bleven de mannen er bui ten. Als hunne diensten tegelijk aan- vingen gingen ze te zamen van huis en ze keerden in eikaars gezelschap te rug als de diensten van beiden tegelijk eindigden, Op den duur echter was hun vriend schap niet bestand tegen het gezanik en de voortdurende kl,achten van de vrouwen. Het opsommen van alle fei ten, welke aanleiding gaven tot ruzie zou me te ver voeren, We kennen ze allen. Het u tgieten van een emmer met water in een gemeenschappelijke gang, het op een bepaalde wijze of op een bepaald tijdstip uitkloppen v,an ee$ kleedje, het op zachten toon gevoerd gesprek met een buurvrouw en derge lijke onbenulligheden zijn in zulke ge vallen oorzaken van scheldpartijen. Zoowel M. als P. hadden zich beij verd om de politie buiten de kwestie te houden, doch hunne vrouwen zetten door. E genaardig was, dat geen v,an de partijen er toe te bewegen was om een andere woning te zoeken. Blijkbaar wa ren beide partijen bang, dat de blijven de zich zou gevoelen ,als een overwin nend veldheer aan wien de vijand na den slag het slagveld heeft overgelaten. Jammer genoeg bleef een strafvervol ging van de gedane beleedigingen ach terwege. Mogelijk zou een kleine cor rectie een kalmeerenden invloed op de opgewonden gemoederen hebben gehad Nu werd het steeds erger tot het ten laatste tot handtastelrkheden kwam Op een Zaterdagavond gebeurde het vreeselijke. M. en P. hadden hun dienst er op zitten en waren thuis. Achter de wo ningen kregen de vrouwen voor de zooveelste maal ruzie. P- mengde zich in het geval en koos natuurlijk partij voor zijn vrouw. De ruzie liep zoo hoog, dat de vrou wen elkaar zouden aangrijpen. M. was in zijn schuurtje werkzaam en vermeed het opzettelijk om voor de^ dag te komen. Het opgewonden gegil van de vrouwen riep echter de buurt bewoners bijeen en zooals hij later ver klaarde, om zijn vrouw naar binnen te roepen, kwam M. naar buiten. Op dat moment zag hij, dat zijn vrouw door P. werd vastgegrepen en met kracht tegen den grond werd ge gooid. Driftig en opvliegend als M. w.as, liep hij op P. toe en bracht dezen, zon der toe te zien waar hij raakte, met een zwaren hamer, waarmee hij aan het werk was geweest, een hev'gen slag op het hoofd toe. De gevolgen w.aren verschrikkelijk. De getroffene viel als een blok op den grond. De zware hamer was hem door den schedel gedrongen en M. had. zijn vriend letterlijk de hersens ingeslijrien Volgens verklaring van den genees kundige, die er het eerst bijkwam, was de dood onmiddellijk ingetreden. gevonden. Voor 't overige rekenden de Belgen af met het fascisme binnen hun grenzen. Degrelle, de leider van Rex, leed op 11 April een vernietigende ne derlaag bij een door hem geforceerde, tusschentijdsche verkiezing te Brussel. Van Zeeland, toen nog minister-presi dent, die als tegencandidaat optrad, ver kreeg 275.000 stemmen, terwijl Degrel le het niet verder bracht dan tot 69.000. Frankrijk kon het ook d't jaar niet zonder bloedige relletjes stellen. Op 16 Maart meende een bende raddraaiers, meest communisten, een z.g. fascistische bioscoopvoorstelling in de Parijsche voorstad Clichy te moeten verstoren. De oogst was: 4 dooden en enkele tiental len gewonden. Ook hebben de Fran schen weer de sensatie van een samen zwering tegen den staat ondergaan. In November werd dit complot der „ca- goulards" ontdekt. Men zou hier met zwaar bewapende nationalisten te doen hebben gehad, maar het fijne van de. zaak weten tot dusver alleen nog maar de officieele ingewijden. Tenslotte kwa men er honderdduizenden vreemdelin gen naar Parijs voor een bezoek aan de wereldtentoonstelling. De expositie le verde intusschen een tekort van enkele honderdmi.lioenen franken op. In Rusland werden een ontelbaar aan- tal menschen, hoog- en laaggeplaatst, afgemaakt, beschuldigd van „Trotzkis- me". Toechatjewski, de chef van den generalen staf van het roode leger, en Jagoda, ex-opperhoofd van de Gepeoe, waren de bekendste onder hen. Dan wer den er nog verkiezingen gehouden, en kele weken geleden:- voor twee Ka- mers, die Stalin zullen mogen toejuichen, en die bij gebrek aan tegen-candida- ,j ten bij de verkiezingen -. geheel uit aanhangers van het -huidige regiem zijn komen te bestaan. - Engeland vierde op den 12den Mei luidruchtig feest ter gelegenheid van de kroning van koning George VI. Maar den 3den Juni trouwde zonder eenig feestgeschal op het kasteel Candé in Frankrijk de hertog van W ndsor. met de vrouw, voor wie hij als Edward VIII den Engelschen troon verliet. In Palestina is opnieuw een Arabische terroristische beweging ontstaan, mede onder invloed van het befaamde plan der .Engelsche regeering, om het land in tweeën, een Arabisch en een Joodsch - stuk, te verdeelen. Op 't oogenblik is het zeer onzeker, of dit verdeelingsplan zijn beslag zal krijgen. In Amerika traden in het begin des jaars de Mississippi en enkele harer bij- rivieren buiten de oevers. Een reusach tig gebied werd, hierdoor geteisterd; ruim 400 menschen kwamen om het le ven. Op 6 Mei verongelukte op het vlieg veld Lakehurst nabij New-York het Duit sche luchtschip „Hindenburg". Vlak voor de landing vloog het op onverklaarbare wijze in brand. Vijf-en-dertig opvaren den vonden hierbij den dood. - Tot ouderling in de Ned. Herv. kerk te N s s e is gekozen de heer L. Huijssoon in de vacature wijlen F. Bos man. Ned. Herv. Kerk. Aangenomen het beroep naar Almen en Harfsen (G.) door ds. G. de Ru te Ritthem. Men begrijpt w,at er volgde. In be slagneming van het lijk en den hamer waarmee de slag was toegebracht, zoo mede aanhoud ng van M, Wij politiemannen zijn dikwijls scep tisch gestemd ten .aanzien van rouwbe tuigingen van misdadigers. We weten, dat die rouwbetu gingen veelal de be doeling hebben den rechter gunstig te stemmen. Ook komen ze menigmaal eer voort uit spijt, dat men in handen van politie of justitie 's geraakt, dan uit werkelijk berouw over het plegen v.an Wet feit. M. gaf met geen enkel woord.te ken nen, dat hij berouw had van zijn daad, doch zijn houding toonde zulks te meer. Hij deed ook geen enkele poging om een verontschuldiging voor zijn daad aan te voeren. Ik zal niet trachten het blijkbare zie- lelijden van M. te beschrijven. Het w,as van zoodanigen aard, dat zoowel wij politiemannen als de justi tie deernis met hem hadden. Het gepleegde feit in aanmerking ge nomen was het vonnis, voor z'oover de toenmalige strafwet dat toeliet, mild te noemen. Bij het beschrijven van feiten als hier weergegeven, moet men weerstand bieden ,aan neigingen tot nabetrachting. Tot slot zou ik er alleen op willen wijzen, dat voorwaardelijke veroordee lingen van lichte strafbare feiten in verband met burentwisten gepleegd, een goeden invloed kunnen hebben. Drama's als hier bedoeld kunnen er door worden voorkomen. Uit de prak tik is rnij gebleken, d.at onvoorwaar delijke veroordeelingen d'kwijls verbit terend wecken, doch voorwaardelijke bijna altijd kalmeerend.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1937 | | pagina 5