BINNENLAND.
ZEHJUfO.
WEERBERICHT.
NUMMER 304.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
27 DE<
ER 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Democraten-Plicht
MIDDELBURG.
GOES.
tWitYffelf*
Dagblad Voor Middeiourg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders f 2.50 per
Kwartaal Week-abonn. in Middelburg ea
(Soes 18 et. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r
S!j contr. voor beide veel lager; tar. op aanrr.
$ttvwgch0
ELBUÖG5CHE COURANT
£U£GOESCHECOU2ANT£Ü£
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I7
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Wij hebben de laatste dagen, mede in
antwoord op uit den lezerskring tot
ons gerichte vertoogen, etwat breed
voerig aandacht besteed aan een min
of meer theoretische quaestie, die, als
hoofdzakelijk van academischen aard,
zeker niet van belang ontbloot was,
maar die toch, wanneer wij het oog op
het werkelijkheidsleven van ailen dag
r chten, van aanzienlijk p'eringer be
lang is dan de groote problemen, waar
voor onze tijd gesteld is.
Een dier werkelijk brandende groo
te problemen is dat van het recht in
den democr.atischen rechtstaat. Van het
recht, hetwelk, zoo ooit ergens, dan
daar door de volledig geblinddoekte
justit a gesproken en gehandhaafd dient
te worden. Voorzoover de zaken al
thans aan haar onderworpen worden,
want in den rechten democratischen
staat moet dat zelfs nog uitzondering
blijven: de regeerders zelve dienen zoo
sterk in him schoenen te staan en zoo
recht door zee te gaan, dat een beroep
op den rechter u tzondering dient te
blijven.
A
Het is nu, naar ons gevoelen, taak
eener rechte democratie, dat zij zelve
er zorg voor draagt, rotte plekken en
zwakke steeën, zoo ze in haar staats
bestel en staatshuishouding aan te wij
zen zijn, uit eigen innerlijken aandrang,
uitbrandt en u tsnijdt, zonder naar
rechts of naar links te zien.
Er is geen staatsinrichting denkbaar
waarin dat beter en rechtvaardiger
kan gesch eden, geen staatsvorm die,
bij rechte hanteering, meer waarborgen
biedt dat dit zal geschieden, dan de
democratie. Mits: de burgers van dien
staat goede democraten zijn, goe
de vaderlanders en rechtschapen lieden
tevens.
Slechts in de democrat e met haar
spreek- en drukpersvrijheid en haar
onafhankelijke rechterlijke macht, is
deze volstrekte mogelijkheid
tot verwezenlijking der publieke recht
vaardigheid, gegeven. Onder een dic
tatuur 's zij, in theorie, als ideaal wei-
licht nog denkbaar, maar in
haar practijk zal er, juist door het ont
breken dezer persvrijheid en der
spreekvrijheid en door de niet steeds
meer volkomen onafhankelijkheid der
rechtsprekende lichamen, als regel
aanzienlijk minder van terecht moe
ten komen dan bij een rechte demo
cratie het geval is.
Ook in den democratischen rechts
staat heeft men echter zoo nu en dan zijn
causes célèbres. Zulk een geval ligt
hier thans voor ons, in den vorm van
een gecyclostyleerd geschriftje, hetwelk
door de aannemers J. en J. Broersma
te Alkmaar is verspreid. Het is een
trieste, hier en daar ietwat pathetische,
geschieden's: een strijd tusschen deze
aannemersfirma's en den Rijkswater
staat.
De feiten, die het geschriftje stelt,
zijn, zeer in het kort, de volgende:
Najaar 1923 ontstond tusschen de
firma Joh. en Jac. Broersma te Alk
maar en ir, Wentholt te Nijmegen een
geschil over het werk „Maken van een
voorhaven v,an het Maas.-Waalkanaal
te Weurt".
„Aangezien zoo schrijven de
HH, Broersma nu een arbitrage
procedure al de fouten aan den dag
zou hebben gebracht, door hierbe-
doelden ingenieur gemaakt; aange
zien verder genoemde ingenieur w.as
een zoon van een oud-minister van
Mar'ne, enz. enz.,
zijn er niet veel woorden noodig
om duidelijk te maken, dat wij bij
ons zoeken naar recht vochten te
gen de bierkaai.
Waar echter de teleurstellingen bij
hierbedoeld werk van dien ,aard waren,
dat bij non-betal!ng onze firma totaal
zou zijn geruïneerd wat dan ook na
dien inderdaad het geval was
w,aar wij verder alle instanties van
den hoofdingenieur-directeur tot den
minister-president waren doorgeloopen,
zonder eenig resultaat, vroegen w" een
audiëntie aan bij H.M. de Konin„— in
het voorjaar van 1925.
Ik wil bekennen aldus de schrij
ver van dit pamfletje dat het voor
mij een spannend moment was,
toen wij tegenover de Vorstin in
persoon onze grieven uiteerffcetten....
En onder deze hoogspanning vond
ik de woorden noodig om de Konin
gin duidelijk te maken, dat tegen
over ons het recht was verkracht.
Ik had de voldoening te consta-
teeren, dat H.M. onder den indruk
van mijn betoog geraakte, want toen
ik was uitgesproken, stak de Ko
ningin de hand uit en sprak: „Mijn
heer, geef mij de stukken. Ik zal de
zaak persoonlijk onderzoeken."
Na eenigen tijd vernamen wij het
resultaat van het onderzoek. De pro
cedure', waarom wij de Koningin
hadden verzocht, werd toegestaan.
Wij meenden nu zoo vervolgt
de schr. voor 100 de zaak te
hebben gewonnen. Want de eigen
lijke procedure was maar bijzaak
voor ons, aangezien de heer Went
holt schriftelijk had erkend, dat de
feiten inderdaad waren, als door ons
gesteld.
De procedure zou gevoerd worden
voor de Alkmaarsche rechtbank,
doch door „een juridische vondst"
van den toenmaligen landsadvocaat
mr. Telders had ze geen voortgang.
De zaak werd van de rol afgevoerd,
aangezien de staat niet per procu
reur was verschenen. En ondanks
onze pogingen werd ze er niet weer
op geplaatst.
Wij verzonden aan de Koningin
een schrijven, waarin wij mededee-
ling deden van den gang van zaken,
in de stellige verwachting, dat alles
weer in het rechte spoor zou wor
den geleid, doch die verwachting
bleek ijdel. Aangezien het ondenk
baar is, dat Hare Majesteit er in
zou hebben berust, dat tengevolge
van machinaties van den landsadvo
caat Haar uitgesproken wil, dat
recht zou geschieden, zou worden
lamgelegd, mag men aannemen, dat
de Vorstin niet met het schrijven in
kennis is gesteld.
De zoon van oud-minister Went
holt, nu gerugsteund door den lands
advocaat, had het weer gewonnen."
fot zoover dit geschriftje van deze
aannemers. Wij vatten daaruit samen:
le dat deze heeren in de stellige over
tuiging verkeeren, dat hun schro
melijk onrecht geschied is;
2e dat deze heeren tot dusverre in al
hun pogen, recht te verkrijgen, ge
faald hebben;
3e dat H, M. de Koningin persoonlijk
in dezen zou zijn opgetreden, ten
einde door onze onafhankelijke
rechterlijke macht naar eer en ge
weten alsnog Recht te doen ge
schieden;
4e dat door een, den rechtzoekenden
burger niets-zeggende processu-
eele oneffenheid, of nalatigheid,
voorkómen zou zijn geworden dat
dit Recht geschiedt, en;
5e dat de oorzaak van dit alles te
zoeken zou zijn in het feit, dat
overheid en rechterlijke macht on
der één hoedje zouden spelen, om
den zoon van een oud-minister te
sauveeren.
Laat ons er geen doekjes om winden:
zóó staat het er duidelijk te lezen in dit
aan pers en volksvertegenwoordiging
gezonden schriftuur.
Nu ontsta hier geen misverstand. Wij
nemen gaarne aan, dat de betrokken
Alkmaarsche aannemers, ons overigens
volstrekt onbekend, volkomen te goeder
trouw meenen, dat het recht geheel en
al aan hun zijde is, en dat de zaken pre
cies zoo zijn als zij dat zeggen.
Maar: al zijn deze in het openbaar
aanklagenden nog zoo bona fide, dat is
ons niet voldoende om h u n ziens
wijze nu maar tot de o n z e te maken!
Volstrekt niet, en integendeel zelfs.
Want er zijn in deze uiteraard eenzijdige
uiteenzetting van het geval al ernstige
vraagteekens contra de visie J. en J.
Broersma te zetten.
Maar o.i. ligt het groote belang dezer
Zaak elders, en dus niet in de vraag,
of die firma haar zin zal krijgen.
Dat is haar zaak. Het niet te on
derschatten publieke belang
van deze zaak ligt echter hierin: dat
twee vrije Nederlandsche staatsburgers
hier een vooraanstaand waterstaatsin
genieur, in zamenspanning nog wel met
nu wijlen een landsadvocaat, beschuldi
gen van iets hetwelk heel veel op cor
ruptie lijkt, en hetwelk in elk geval op
beiders eer 'n zwarte smet werpt. Niet al
leen op die beiden, maar daardoor fei-
Organen, die men ongebruikt laat,
teren weg. Onuitputtelijke praters, die
nooit luisteren, worden dool.
telijk, zij het dan zijdelings, op de ge
heels overheid.
Tegenover zulk een krasse, openlijke
en openbare beschuldiging is maar één
houding mogelijk: volstrekte
opklaring.
Hooghartig zwijgen is hier een
misdaad tegenover de democratie.
Indien de aanklagers een eerbaar
man of hij zoon van een oud-mi-
nister of van een landarbeider is,
boezemt ons hierbij geen grein be
lang in ten onrechte beschuldi
gen, dan moeten zij als vuige
lasteraars aan de kaak ge
steld worden.
A's de aanklagers echter in hun
recht staan, dan moet hun recht ge
schieden, ook al zouden zeven zo
nen van oud-ministers daardoor ten
val geraken.
De Kamers, de Pers, het Volk mogen
zich hier niet met een kluitje in het riet
laten sturen.
Niet om die al-of-niet onrechtmatig
benadeelde firma in Alkmaar. Die heeft
slechts particuliere belangen te behar
tigen. Maar hier staat een publiek be
lang van de allereerste orde op het spel:
het bestaansrecht der rechte democra
tie.
Daarom is het democraten-plicht, te
zorgen dat hier zonder aanzien des per-
soons recht geschiede hoe dan ook.
Zorgen wij in dit, en soortgelijke, ge
vallen daar niet voor, dan zijn wij de de
mocratie niet waard.
Er mag in den rechten staat geen we
reldje van onaantastbaren wezen, noch
zelfs moet ongestraft de schijn gewekt
of aangeduid mogen worden, dat dit zoo
zoude zijn; te dien aanzien gelde het:
fiat justitia, pereat mundus.
Zoo niet: dan vergaat er nog veel
méér en hardhandiger, op den duur!
Verschenen
OPLOSSING TWEE TON PUZZLE
VOOR HET KIND.
De oplossing luidt:
Helpt allen mede, om een opbrengst
van twee ton voor de Misdeelde Jeugd
te krijgen. Koopt daartoe Kinderzegels.
Gevormde woorden achtereenvolgens:
kinderpostzegels; doel; steun; nie
mand; kind; toekomst; hulp; zijn; blij
ven; niet; twee ton; mogelijk; oplossing;
kleintjes; twee; eer; vaders; voor; doet;
dag; daarvoor.
DE KERSTFEESTVIERING IN HET
BURGERZIEKENHUIS.
H.M. de Kon ngin heeft de Kerstdagen
rin het Burgerziekenhuis te Amster
dam doorgebracht.
Vrijdag heeft de Koningin aan alle
verpleegden in het ziekenhuis een sou
venir laten uitre ken.
Den eersten Kerstd.ag, des morgens
na het ontbijt, heeft H, M. de Konin
gin aan alle verpleegsters persoonlijk
een geschenk overhandigd.
Ook het verdere personeel, dat aan
het ziekenhuis verbonden is, werd door
de Koningin met een Kerstgeschenk ver
rast.
Hare Majesteit wordt morgen in Den
Haag terugverwacht.
KERK EN SCHOOL.
Herkozen tot kerkvoogden bij de
Herv. kerk te Meliskerke de hee
ren Kr. Dekker en H. Krijger, en tot
ouderling de heer P. Sturm, tot diaken
de heer L. de Wolf, die allen hun be
noeming aannamen.
Bij de gehouden stemming in de
Geref. kerk te Colijnsplaat is tot
ouderling herkozen de heer M, J. Con
tant, en tot diaken de heer J. Tazelaar.
Bij de Geref. kerk te M e 1 i sk e r-
k e is tot ouderling gekozen de heer C.
Polderman en tot diaken de heer D.
Koppoolse.
WAT IS IE OORSPRIKG VAÜINZE VLUG?
door Ir. L. Jonker Czn, Met 10 illustraties en een vlaggenkaartje. Prijs f 1,25
Verkrijgbaar in den Boekhandel en bij de Uitgevers: 1
DRUKKERIJ ALTORFFER n.v. Middelburg - Tel 379 en 768 - Giro "42534
(Ingez. Med.J
Engeisch stoomschip aan den grond
en weer vlot getrokken.
Het Engelsche stoomschip „British
Pride" is gisteravond om zeven uur op
de Wester Schelde ter hoogte van
Walsoorden omhoog gevaren en blijven
zitten. De „British Pride" is een Shell-
tankschip en was op weg van Aruba
naar Antwerpen.
Te 9 uur is het schip met behulp van
sleepbooten uit Terneuzen, Walsoorden,
Viissingen en Antwerpeii vlot getrok
ken, waarna het,, oogenschijnlijk zon
der schade te hebben opgeloopen, de
reis heeft voortgezet.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Meest zwakke veranderlij
ke wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig oi
geen neerslag, aanvankelijk lichte tot
matige vorst, later temperatuur om het
vriespunt,
UKKEL: Matige Oostelijke wind, over
het algemeen betrokken en nevelige he
mel, plaatselijk mist, op vele plaatsen
opklaring, daling der temperatuur, bij
helderen hemel vrij sterke nachtvorst,
nachtelijk temperatuursminimum van 1
tot 9 graden.
Op de Qostersoheide is het iedi
ge tankschip Nassaovia, terwijl het voor
anker lag aangevaren door het geladen
sleepschip Leopold. De Nass.aovia be
kwam hier door lekkage in het voor
schip, hetwelk door het bergingsvaar-
tu g Zeehond is dichtgemaakt. Daar
na heeft het schip de reis naar Ter-
neuzen voortgezet.
De opruiming van het wrak van
de nabij gezonken José 2 is door den
Rijkswaterstaat opgedragen aan de fir
ma De Graaf en Koelman te Rotter
dam.
Hel met beurtgoed geladen mo
torschip Cornelia van Breskens is op
de Oosterschelde omhoog gevaren en
blijven zitten. Met hoog water 's het
schip op eigen kracht kunnen vlot ko
men en is te Wemeidinge binneng?loo-
pen. De schipper heeft bij dit ongeluk
en klap van het roer gekregen waar
door hij ernstig gewond werd en genees
kundige hulp moest worden ingeroe
pen- lililii!
Het met aardappelen geladen mo
torschip i,Buiten verwachting" is tij
dens mist op de Vondelingenplaat om
hoog gevaren en blijven zitten. De
sleepboot Zeehond is van Wemeidinge
u tgevaren en heeft het schip met noog
water vlot gesleept, waarna het de reis
heeft voortgezet.
Het motorschip Zwaluw, schipper
Smedeman, geladen met cement is Zon
dag tijdens dikken mist op de Molen
plaat omhoog gevaren. Het bergings-
vaartuig Bruinvisch vertrok van h er,
doch de schipper weigerde assistentie.
Hij hoopte met hoog water op eigen
kracht vlot te komen.
Concert in de Nieuwe Kerk.
Op den eersten Kerstdag, 's middags
van 3 tot 4 uur 15, hebben mevr. Bont-
huis-Dhont en de heeren Th. C. Ferwer-
da en Coen Muller, de laatste uit Rotter
dam, een concert van gewijde muziek
in de Nieuwe Kerk gegeven. Op het
programma stonden o.m. werken van
Bach, Handel, Schubert en Franck. Een
niet groot, maar aandachtig gehoor luis
terde naar de orgelsoli, de liederen, ge
zongen door den heer Muller (en door
den heer Ferwerda begeleid) en het vi
ool-spel van mevr. Bonthuis, eveneens
met orgelbegeleiding. Het was een uur
vol wijding, dat meer belangstelling had
verdiend.
Het grillige weer.
Het leek Zaterdag, den eersten Kerst
dag meer op voorjaars- dan op Winter
weer en het was midden op den dag
heerlijk voor een wandeling. Gisteren,
den tweeden Kerstdag maakte het ne
velige weder het kil en des avonds ge
leek het of Koning Vorst zich weer wil
de laten gelden.
Dit deed ons terugdenken aan een
mededeeling, die ons verleden week ge
werd, dat men door het onder water zet
ten van de tennisbanen in den tuin van
St. Joris hoopt spoedig een ijsvlakte te
hebben, waar vooral ook de jeugd het
schaatsenrijden zal kunnen leeren en
beoefenen.
De Bazaar in het Schuttershof.
Het is beide Kerstdagen zeer druk in
het Schuttershof geweest bij den bazaar
ten bate van „Volksstem", Excelsior en
Instituut voor Arbeidersontwikkeling.
DL 28 Dec. Zon op: 8 h 12; onder:
15 h 51. Licht op: 16 h 21. Maan op:
4 h 12; onder: 24 h 53. N.M. 1 Jan.
Kong- es Laagwater te Vlssaingea!
December.
Ma.
DL
Wo.
27
28
29
Hoogwater.
9.09 21.53
10.18 22.57
11.14 23.46
Laagwater
2.57 15.40
4.06 16.50
5.12 17.45
Hoog- en Laagwater te Wemeidinge:
December.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 27 10.41 23.25 4.05 16.37
Di. 28 11.53 5.13 17.46
Wo. 29 0.35 12.55 6.20 18.44
Westkapeile is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
fS springtij).
VRA- ANTI VRIES
ANTIROIST
Vraagt Uw garagehouder
f 3.50 per 5 liter bus
(Ingez. Med.)
Zoowel des middags als des avonds kwa
men honderden een kijkje nemen en voor
zoover de portemonnaie het toeliet wat
koopen, iets gebruiken in den wintertuin
of wel aan een der stands raden, vis-
schen, schieten of touwtje trekken.
Een groot aantrekkingskracht had de
kleine zaal, waar het beide avonden
stampvol was met danslustigen en kij
kers.
Gisterenmiddag' had men reeds wat
ruimte in de groote zaal gemaakt en dit
deed men des avonds nog meer, zoodat
toen makkelijker gedanst kon worden.
Als nu ten slotte de financieele uitkomst
mede valt em Woensdagavond de verlo
ting enz. heeft plaats gehad, kan men
spreken van een goed geslaagden bazaar.
Kerstdagen.
Het is met de Kerstdagen zeer rustig
in Goes geweest. Alleen Schouwburgen
en bioscoop trokken vrij veel bezoekers.
De algemeene rust is ongetwijfeld ook
een gevolg van het feit, dat op Zondag
aan de café's geen dansvergunning meer
verleend wordt. In_ verband hiermede
zien we ook te Goes meer actie voor
het vieren van den derden Kerstdag, en
hebben verschillende zaken café's, bios
coop) maatregelen getroffen, dat men
zich dan ook in deze gemeente amusee
ren kan.
Opvoering van »,Hun Kind".
Tweeden Kerstdag gaf „Kunstvrien--
den" opnieuw een uitvoering van „Hun
Kind'.', een spel in drie bedrijven van
Joh, van Eekelen. De Prins van Oranje
was vrijwel „uitverkocht".
De bezetting der rollen was in Vrijwel"
dezelfde handen als bij de première, en
het stuk werd weer zeer goed gespeeld.
Alleen dient „Kunstvrienden", wil het
op den goeden weg verder gaan, wat
meer spontaniteit in de intieme scènes
te brengen. Op dit punt blijft men wat
angstig, wat .^dilettanterig".
De vele aanwezigen gaven blijk het
goede spel te waardeeren. Met een druk
bal werd de avond besloten.
