wimim,
Het Rijksarchief in Zeeland.
kSiTp aand,acht °P het ook
STAïEN-GENERAAL
FRANKRIJK
ZWITSERLAND.
BALKAN
TSJECH0-SL0WAKIJE.
TURKIJE
ZUID-AMERIKA.
VER. STATEN*
Aan het jaarverslag 1936 van het
Rijksarchief over 1936 ontleenen wij het
volgende:
Voor het vervolgen van de beschrij
ving der stukken v,an de Rekenkamer
kn mr. Meerkamp van Embden wat
meer tijd vinden dan in voorafgaande
jaren. De nieuwe indeeling maakt de
stof veel overzichtelijker dan vroeger
het geval was. Het ordinaris van Be-
oostenschelde is nu beschreven tot het
jaar 1672.
Een subsidie van f 200 verleend
aan de N.V. J. C. en W. Altorffer, die
dan bereid was den inventaris der
Zeeuwsche Registers van den Burger
lijken stand c.a. tot 31 December 1842,
samengesteld door mej. dr. D. A,, Fe
lix, voor eigen reken ng te drukken en
uit te geven. Het Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen had f 50 bij
gedragen voor hetzelfde doel. Ten be
hoeve van den Rijksdienst zijn twintig
exemplaren van het werk gratis afge
staan. De inventaris zag in Juli het
licht.
Mej. Felix heeft de afwerking der
beschrijving van het familie-archief-De
Jonge op z'ch genomen. Nadat eerst
de arbeid der vorige bewerkers was
gecontroleerd, waarbij bieex, dat van
verschillende stukken de ware aard oi
bestemming niet was herkend, volgde
een onderzoek naar de vaak ingewik
kelde betrekkingen, zoowel van de le
den der familie De Jonge onderl'ng als
van deze tegenover andere voorkomen
de personen, dikwijls op hun beurt we
der onderling verbonden. Ook waren
nasporingen noodig naar den aard der
verzameling en de wijze van haar ont
staan. Hierbij bleek, dat zij ten deele
te beschouwen was als familie-arch'ef
in engeren zin, te weten van haar te
genwoordige eigenaars, ten deele ech
ter, vooral door de werkzaamheden van
den generaal-majoor C. F. de Jonge,
overleden in 1837, en diens achterneef,
den staatsraad jhr. mr. W. A. C. de Jon
ge, als een verzamelüng stukken be
treffende die fam'lie. Tusschen beide
groenen behoorde een scherp onder
scheid te worden gemaakt; zij zijn in
den inventaris dan ook in afzonderlij
ken afdeelingen ondergebracht. Uiter
aard was het niet altijd mogelijk de
grenzen precies, te trekken, al was het
gewensebt èn om principieele redenen,
èn met het oog op den verderen uit
bouw van het familie-archief in eigen
lijken zin, die zoo streng het kon te
handhaven. De nieuwe inventaris (de
oude bepaalde zich in hoofdzaak tot
splitsing in ambtelijke en niet-ambtelij-
ke stukken) is, op fiches, voor een
groot deel gereed,
De heer Lammerts voltoo de het
kaartsvsteem voor de inspectie tot
1934, Voorts zette hij het onderzoek
naar archiefstukken bij de aanwinsten
voort. I
Mr. A. J. Fokker te Amsterdam 1
schonk een koperen ambtszegel van
den notaris Stern te Sluis,
In 1929 ontving het archief van de
familie Van C tters te 's-Gravenhage
een aantal papieren, betrekking heb
bend op leden van dat geslacht. Zij zijn
beschreven door Abr. Mulder in: Inven
tarissen van Rijks- en andere archieven,
II, 1929, blz, 325 vlg. Wederom door
bemiddeling van den heer J. Kreune te
Heinkenszand werd 'n het afgeloopen
jaar van jonkvrouw S. van Citters te
''s-Gravenhage een supplement ontvan
gen.
Bezoekers deden nasporingen aan
gaande de volgende onderwerpen: Ne
derlanders in Californië; heerlijkheid
Kruiningen; geschiedenis van Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen; invloed van de
ainbachtsheeren op onderwijzersbenoe
mingen in de jaren 18001806; servitu
ten op Walcheren tot 1600; geschiede
nis van Nieuwe-Kraa ert; bezoek van
een gezant uit Atjeh aan Middelburg
omstreeks 1597; geschiedenis van de
Schelde; zegels van Middelburgsche ab
ten; vestingwerken van Vlissingen; ge-
sch'edenis van Veere in de 18de eeuw;
eigenaren van den korenmolen te Aag-
tekerke; geschiedenis van de heerlijk
heid Zoutelande; geschiedenis van de
heerlijkheid Baarland; besluit van Ge
committeerde Raden van Zeeland dd.
4 Maart 1580 betreffende het heffen van
cijnsen te Middelburg; doopreg'sters
van Burgh; een groot aantal genealogi-
ën.
De kwestie-Roosevelt.
Reeds in 1929 had ik, aldus schrijft
de heer Meerkamp vervolgens, een
voorloopig onderzoek ingesteld naar de
herkomst der Noord-Amerikaansche fa
milie Roosevelt. De aanwijz ngen wa
ren echter zóó vaag en het aantal dra
gers v,an den naam Roosevelt in Zee-
laad zóó talrijk, dat deze pogingen wer
den opgegeven. In het begin van het
verslagjaar evenwel deelde de Alge-
meene Rijksarchivaris mij mede, dat
e *cellentie hem had opgewekt tot
erzoek naar die herkomst, in
I j erking met mij voor zooveel Zee-
and betrof. Claes Martensen van Roo
sevelt zou m 1649 of in 1651f volgens
derbericht m 1638, uit de Ne
men De" m ^me a Zi,n aangeko-
hier't?? VJa¥ Was nu of zifn spoor
Met nam¥ gorden aangewezen,
ardtw! VCShgde de Algemeene Rijks-
Tel ««-Te» bii Tholen. Een
Sh" T,°nder-k 111 alle be
stukken, het resultaat
e land Tholen afkomstig was.
Dr. H, Obreen te Westerloo in Bel
gië, die zich bezighoudt met het voor^
bereiden van een nieuwe uitgave van
het Oorkondenboek van Holland en
Zeeland, riep herhaaldelijk mijn hulp
in. Over een stuk van 1189 en de keu
ren van Domburg en Westkapelle, 1223
kon ik verschillende bijzonderheden
mededeelen en een aantal .andere oor
konden werden voor den bewerker ge
collationeerd.
Op verzoek van de commissie voor
den gemeentelijken Archiefgids stelde
ik een opgaaf samen van de gemeente
archieven in Zeeland, met vermelding
van de plaats, waar zij worden be
waard, en van de daarvan bestaande
inventarissen of ander§ beschrijvingen.
De archieven van gemeenten met eigen
archivarissen vielen buiten deze op
gave
Een vraag van mejuffrouw dr. M. E
Kronenberg betrof de identificatie van
de twee onderteekenaren der vertalng
van de concordaten van Zeeland, uit
gegeven te Antwerpen omstreeks 1525
De beide namen waren aldus afge
drukt: N. Cuerhardi en P. Wijcïant
Mijn antwoord luidde, dat hoogst
waarschijnlijk bedoeld werden: Nico
laes Everhardi, zoon van Everardus en
Zoetje (Glycera)geboren in 1462
te Grijpskerke of te Middelburg, ge
huwd met Elisabeth de Blijoel, pres -
dent van den Hoogen Raad te Meche-
len, 1528>1532, en aldaar overleden ir
Augustus 1532, alsmede Philips Wie-
lant, heer van Eversbeke, schrijver van
een Tractaat der leenrechten ri.a den
hove van Vlaenderen", Practycke civi
le, Practycke criminele, pres dent van
den Hoogen Raad onder Philips den
Schoone en Karei V. Mejuffrouw Kro
nenberg heeft zich met deze gissing
volkomen kunnen vereenigen.
Op vrzoek van de uitgevers der Br
tish Universities Encyclopaedia te Lon
den gaf ik een kort overzicht van ge-
schiederis en inhoud van het Rijksar
chief in Zeeland, toegelicht door eenige
photographieën. Een en ander zal wor
den opgenomen in deel XI of XII der
genoemde Encyclopaedic.
Verdere inl chtingen en rapporten,
door het Rijksarchief gegeven, betrof
fen o.a.: het klokkenspel van Sint-
Maartensdijk; notarieele archieven; een
preek van Charles Delo over Gal. VI
10; oorkonden betreffende de graven
van Limburg Stirum; de inneming van
Axel door prins Maurits in 1586; Adri
aan Walraven, „de smid van Zaamslag";
obligaties ten laste v,an de provincie
Zeeland, geconverteerd in 1801; den
Belgischen opstand in 1830; collecten
ten behoeve van kerken in het bu tea-
land tijdens de Republiek; E. van Creu-
ningen en Fran^oise Piron; de benoe
ming van onderwijzeres gedurende de
jaren 18001806; slag bij Romerswaal
omstreeks 1258; Jan Lambrechtsen
Coolen, burgemeester van Vlissingen
afschriften der Urie van Utrecht; reis
van Peter den Groote in West-Europa;
verzetting van de wet te Tholen op 13
Mei; de meestoof „De oude stoof Ie
Bruinisse; geschiedenis van Tholen; .ar
chief van Kerkwerve; een t'nnen vaas
je, gevonden te Domburg; zegels vai:
charters in het archief der Abdij te
Middelburg; rang'kronen; eigendom van
den zeedijk in den Adri,aanpolder; plat
tegrond der Abdij te Middelburg; ker
kelijke registers van Hulst ,Wemeldin-
ge en Zieriksee; emigranten uit Vlaan
deren in de 16de en 17de eeuwen; „Het
leven en bedrijf der monsëurs en juf
fers in Vrankrijk", 1676; de nalaten
schap van Johann Georg Richter; volks
tellingen gedurende de jaren 1759
1815; tekst v,an een oorkonde uit om
streeks 1190; de beteekenis van den
familienaam De Graag; den dichter An
thony Janssen, vader van Johannes An-
tonides van der Goes; jhr. A. F. Meij
er, Iu'tenant-gener,aal der infanterie;
munten, gevonden op het terrein der
kapel ter Eecken bij Sint-Jansteen; de
kerk te Koudekerke; de waterpoort ie
IJzendijke; F. P. Ermerins, controleui
der directe belastingen te IJzendijke n
1830; den oorsprong van den familie
naam Honvletz; geschiedenis van de
kerk te Veere; W. J. J. van Francken-
berg en Proschlitz, burgemeester van
Sas-van-Gent in 1830; de voormalige
kruitmolens bu ten Middelburg; het wa
pen van den abt van Baudeloo Van
Rooden; geschiedenis van de Schelde:
kerkelijke registers van Sas-van-Gent;
mr. A. van den Bussche, griffier van
het Vrije van Sluis in 1678; geschiede
nis van den polder Dre schor's Nieuw-
land; brieven van prins Willem III; ze
gels van graaf Dirk VII; heffing van
cijns te Middelburg door de Abdij; hee-
ren van Zoutelande; kerkelijke regis
ters van Oostburg; kerkrechtelijke po
sitie van Rammekens en Welz~nge tij
dens de Republiek; wapens van Zeeuw
sche heerlijkheden; kerkelijke registers
'van Kerkwerve; officieele toespraken
omstreeks 1600; geslacht Van Diest; ge
schiedenis van Staats Vlaanderen; ge
slacht Schüitz; handschrift van Franpo^s
Hugo betreffende Zeeland; de over
strooming in Vlaanderen en Zeeland op
19 November 1404; dr. Lucas van Ste-
veninck; aanteekening op een afbeel
ding van prins Maurits' vloot in 1600;
Mich el Adriaanszoon de Ruyter; Arent
Janszoon Boom, dijkgraaf van de Zuid
watering op Walcheren, superintendent
van de fortificatiën op dat eiland in
1547; sticht'ng en naam van Brouwers
haven; Frans Naerebout; den revolutio
van ik eld*»™ 'ïel resultaat waar- j nairen kalender in Frankrijk; het ge
len, heeft niet" erih°°f *e dee" I slacht Van Tuyll; het archief van den
maakt, dat CL» 6 Vfzeker'lel<^ uitge-| vrederechter te Hulst; rechtsbedeeling
s Martensen van hel in Zeeland; spellingswijzen van der»
plaatsnaam Assenede; den pyroen te
Duik; het geslacht Versluys; correspon
dentie van graaf Jan van Nassau; het
geslacht V,an Borssele; zeer vele vragen
op genealog sch gebied.
De Commissaris der Koningin in Zee
land verzocht te onderzoeken of een
teekening van een reddingboot uit om
streeks 1759, die in lvzo naar N euwer-
kerk of Brouwershaven was gezonden,
nog aanwezig was in het archief van
een dezer beide gemeenten. Het stuk
bleek nog te Brouwershaven te berus
ten en kon aan den rechthebbende te
Praag worden teruggezonden.
BEGROOTING VAN ONDERWIJS,
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, de heer Slotemaker de
Bruine heeft in den aanvang der mid
dagvergadering der Tweede Kamer de
sprekers beantwoord, die Dinsdag bij de
afdeeling hooger onderwijs van de be
grooting voor 1938 van zijn departement
het woord hadden gevoerd.
De afdeeling werd daarna goedge
keurd.
Bij de afdeeling voorbereidend hooger
en middelbaar onderwijs voerde een
groot aantal leden het woord, die onder
meer den nadruk legden op de overma
tige grootte der klassen en het te veel
aan lesuren per leeraar. Een andere sa
larisregeling voor de leeraren werd van
verschillende zijden bepleit. De minister
kon in verband met 's lands financieelen
toestand weinig toezeggingen doen. Ook
deze afdeeling werd aangenomen.
Bij de afdeeling nijverheidsonderwijs
kwam onder meer de klacht naar vo
ren dat de omzetting van de driejarige
ambachtsschool in 'n tweejarige nadee-
lig is geweest voor het vakonderwijs.
De vergadering werd daarna geschorst
tot des avonds.
VERKEERSFONDS
In de avondvergadering was de be
grooting van het Verkeersfonds aan de
orde. De heer Ebels (v.d.) twijfelde er
aan of de grens van het economisch toe
laatbare inzake de lasten van 't motor
verkeer al niet is overschreden. Spr.
zag verder met belangstelling 's minis
ters daden op coördinatiegebied tege
moet. De heeren Sweens (r.k.) en Van
Lienden (s.d.) vestigden de aandacht
op de heffing van provinciale verkeers
belasting in Noord-Brabant, welke zij
onbillijk vonden. De heer Vos (s.d.) zeide
dat elke versnelling der uitvoering van
openbare werken welkom is, in verband
met de weer toenemende werkloosheid.
De heer Krijger (c.h.) vestigde er de aan
dacht op, dat men bij de opheffing van
een groot aantal stations, er voor dient
te waken dat geen verkeerschaos ont
staat. De heer Woudenberg (n.s.b.)
noemde de verkeerschaos slechte vruch
ten van den demo-liberalen boom. Spr.
critiseerde de stichting van het verkeers
fonds en wees op de hooge en velerlei
lasten van den automobilist. Een groot
gedeelte er van wordt besteed ten bate
der spoorwegen.
De heer Van Braambeek (s.d.) was niet
zeer gerust ten aanzien van de verkeers-
coördinatie. Spr. wilde een regeling voor
alle vervoer te land en te water en
vroeg den minister tijdig in te grijpen.
De heer Van Dijken (a.r.) hoopte dat
de minister ook het particuliere auto
vervoer een goed hart zal toedragen.
De minister van waterstaat, de heer
Van Buuren, zeide het particulier ver
voer een goed hart toe te dragen. De
verkeerscoördinatie raakt niet alleen
iiet aantal der voertuigen, ook de prijzen
van het vervoer, door spoorwegen en
particulieren. De zeevaart behoort niet
als zoodanig in de coördinatie te worden
betrokken. Spr. zeide dat een wet de
algemeene vervoerscoördinatie moet re
gelen.
Dat het motorvervoer te zwaar zou
zijn belast, kan van meer dan een kant
worden bekeken. Ook dit vraagstuk
wordt commissoriaal onderzocht. Het
fiscale belang is ten deze zoo groot, dat
het zwaartepunt ligt bij den minister van
financiën. Spr. zal met dezen overleg
plegen, of tot verlaging van den druk
is te komen.
Bij opheffing van spoorwegstations
zal, volgens spr. gezorgd worden voor
goede busverbindingen.
Bij de daaropvolgende behandel ng
der verschillende afdeelingen vroeg bij
de afd. spoorwegen de heer Ebels
(s.d.) een nadere uiteenzetting aangaan
de het streekverkeer. De heer Kr ij-
g e r (chr. hist.) mende dat in het
vervoer, waarbij de Ato is betrokken,
geen verliezen behooren te worden ge
leden.
Mevr. B.akker-Nort (v.d.)
en de heer Hermans (r-kj be
pleitten een betere pensioenregel ng
voor het spoorwegpersoneel, terwijl de
heer Van Houten (chr. dem.)
meende dat de minder gunstige toe
stand van het pensioenfonds geen re
delijk motief is voor de korting.
In een motie noodigt spr. de regeering
uit, de art. 80a en b van de pensioenwet
(pensioenkorting) der spoorwegambte
naren 1925 in te trekken.
Nadat nog verschillende andere spre
kers hun wenschen kenbaar hadden ge
maakt heeft minister Van B u u-
e n geantwoord, dat bij de opheffing der
stations nauwgezet zal worden nage
gaan op welke wijze in het verkeer is
te voorzien. De spoorwegdienst op Zon
dag zal spr. zooveel mogelijk met Zon
dagsheiliging in overeenstemming
brengen. Wht de pens'oenen beteft, ge
zien den slechten toestand van het pen-1
sioenfonds kan de rgeering niet op de
korting over 1936 terug komen.
De tramwegen in Zeeuwsch-
Vlaanderen,
Bij de afd, tramwegen zeide de heer
Van Br aambeek (s.d.) dat
verschillende tramwegondernemingen
het reglement dienstvoorwaarden eenvou
d g naast zich neerleggen. De Rotter-
damsche en Zeeuwsch-Vlaamsche tram
wegen o.a. betalen een lager loon dan
door den minitser is goedgekeurd. Ze
laten eenvoudig een verklaring teeke
nen, dat het personeel, wil het in dienst
blijven, met lager loon genoegen neemt.
De heer Mes (r.k.) vroeg bevor
dering van de plannen tot samenvoe-
g ng van de Zeeuwsch-Vlaamsche Tram--
weg Mij. en de Stoomtram Mij. Bres-
kensMaldeghem. Spr. bepleitte de
belangen van ontslagen personeel van
eerstgenoemde maatschappij. De inwo
ners van Zeeuwsch-Vlaanderen moe
ten worden vrijgesteld met hun auto's
van veergeld op de Westerschelde, Men
voorkome dat Zeeuwsch-Vlaanderen
zich tezeer oriënteert naar België. Spr.
wenschte een vrij veer, van rijkswege
te exploiteeren.
De heer Van Lienden (s.d.)
wilde de veerdiensten op de Schelde
geheel losmaken van de tramdiensten.
De m'nister zeide aandacht te
zullen besteden aan de genoemde tram-
wegmaatschappijen. Hef personeel heeft
echter ook belang bij het voortbestaan
der maatschappijen. De samenwerking
der tramwegen in Zeeuwsch-Vlaande
ren, door spr.'s ambtsvoorganger toe
gezegd, zal spr. onderzoeken.
De vergadering werd te 4 h 05 vart
morgen verdaagd tot hedenmiddag.
De wereldtentoonstelling heeft den
staat meer dan een milliard gekost
De president der opperste cont-oie-
commissie Caillaux, heeft rapport uitge
bracht over de financieele resultaten der
Parijsche wereldtentoonstelFng. Het rap
port eindigt: Men kan zeggen, dat de
tentoonstelling rond anderhalf milliard
zal hebben gekost. Behalve een bedrag
van 73 millioen, dat de stad Parijs voor
haar rekening neemt en een bedrag van
150 millioen, dat de zuivere opbrengst
der tentoonstelling is, komt dus ten las-
van den staat een bedrag van ongeveer
1 Vk milliard franken".
Smokkelaars door een lawine overvallen
In het kanton Wallis zijn vier Italiaan
sche smokkelaars door een lawine over
vallen, Drie van hen zijn om het leven
gekomen, de vierde wist te ontkomen.
Gemeente-speelgoed voor kinderen.
Ingevolge een besluit van den gou
verneur-generaal van Athene, de hoofd
stad van Griekenland zal in alle open
bare parken en tuinen speelgoed be
schikbaar worden gesteld voor de jeugd.
Dit speelgoed zal vervaardigd worden
door de leerlingen van verschillende
scholen en zal door de kinderen ge
bruikt kunnen worden onder toezicht
van een gemeenteambtenaar.
TELBOS TE PRAAG AANGEKOMEN
Praag heeft gisteren den Franschen
minister van buüenlandsche 7,aken, Del-
bos een feestelijke ontvangst bere d.
Naar schatting waren omstreeks 200,000
menschen op de been 'oij het station cn
langs den weg, dien de Fransche minis
ter volgde. Het station was uiterst rijk
versierd. De Tsjechische min ster van
buitenlandsche zaken Krofta verwel
komde Delbos, terwijl voorts de bur-1
gemeester van Praag, eenige generaals
en de gezanten van Roemenië en Joe-
go-Slavië op het perron aanwezig wa
ren. De geheele stad was overigens met
geweldige vlaggen n de Fransche kleu
ren versierd. Langs den geheelen weg
juichten de drommen belangstellenden,
zwaaiende met Fransche vlaggetjes, den
Franschen minister toe.
Strijd tusschen twee dorpen.
Tusschen de twee dorpen Safra en
Florya, op ongeveer tien kilometer af
stand van Istanboel aan de zee van
Marmora, is een verwoedde strijd ont
staan waarbij een veelvuldig gebruik ge
maakt is van spaden, vorken, messen,
pikhaken, steenen, stokken en hakmes
sen. Meer dan tweehonderd mannen,
vrouwen en kinderen namen aan dit ge
vecht deel.
Sinds lang betwistten de inwoners
van Safra en Florya elkaar het bezit van
een strook bouwland tusschen de twee
dorpen. Op zekeren dag trok een twaalf
tal wagens, komende uit Safra, door dit
„niemandsland" heen. Eenige inwoners
van Florya, die in «hun velden aan het
werk waren, zagen, dat zestig personen
uit de wagens te voorschijn kwamen, en
sloegen direct alarm.
De inwoners van de twee dorpen
snelden hierop naar het „niemandsland",
gewapend met de meest uiteenloopende
voorwerpen, die zij inderhaast hadden
kunnen meenemen. Binnen enkele
oogenblikken was een vreeselijke strijd
losgebroken, die niet beëindigd werd
voordat sterke afdeelingen politietroe-
pen kwamen opdagen.
Het resultaat van het gevecht was,
dat acht personen levensgevaarlijk ge
wond naar het ziekenhuis moesten wor
den vervoerd. Twintig anderen, voor het
meerendeel vrouwen en kinderen, had
den ernstige verwondingen opgeloopen,
terwijl voorts geen dorpeling den strijd
zonder kneuzingen, schrammen of
schaafwonden ontkomen was. De inwo
ners van beide dorpen, zullen nu ge
rechtelijk vervolgd worden en een „be
zettingsleger" van gewapende politie is
in Safra en Florya in garnizoen gelegd.
Afgevaardigde in vergadering gedood.
Tijdens een discussie over een verkie-
zingskwest e in de provinciale vergade
ring van 'La Plata (Argentinië) heeft de
afgevaardigde Bezzone zijn collega Chia-
para door revolverschoten gedood
SAMUEL STOND MET 1300
VROUWEN IN BRIEFWISSELING.
Na zeer veel moeite is de New-York-
sche politie er in geslaagd een zeer ge
vaarlijken bedrieger, den 30-jarigen Sa
muel Hartmann, te ontmaskeren.
De huiszoeking, die de politie na zijn
arrestatie, bij Hartmann hield, leverde
een buitengewoon sensationeel resultaat
op. De politie ontdekte namelijk dat de
bedrieger met niet minder dan 1300
vrouwen en meisjes een geregelde brief
wisseling onderhield. Het meerendeel
van haar had hij, meestal onder een of
anderen valschen naam, beloofd te zul
len trouwen.
Hoe hij aan al die adressen kwam?
Samuel Hartmann had eenigen tijd
geleden, onder zijn eigen naam, een hu
welijksadvertentie in een der grootste
Amerikaansche bladen geplaatst. Deze
advertentie was zóó verlokkend, dat er
niet minder dan 1500 antwoorden op
binnen kwamen van trouwlustige vrou
wen en meisjes. Die antwoorden las hij
stuk voor stuk door en koos er 1300
uit. Met deze begon hij een briefwisse
ling. Hoe het mogelijk was, zal het on
derzoek moeten uitwijzen, maar al zijn
slachtoffers kregen met korte regelma
tige tusschenpoozen een brief ;en na
eenigen tijd was Hartmann er in geslaagd
om met zijn slachtoffers op vertrouwe-
lijken voet te komen.
Toen sloeg hij zijn slag.
Onder het voorwendsel, dat de firma
waaraan hij verbonden was een crisis
doormaakte en zeer zwak was komen
te staan, waardoor zij de betaling van
haar bedienden eenigen tijd moest uit
stellen, gelukte het hem van al zijn
slachtoffers, op één na, geld los te krij
gen.
Het eene meisje, dat zich niet liet van
gen, was een verkoopstertje, Mabel
White geheeten. Zij was oorspronkelijk
wel van plan hem geld te sturen, doch
voordat zij dit deed wilde ze eerst wel
eens weten bij wat voor iemand het te
recht kwam en of hij ooit in staat zou
zijn, haar dit geld terug te betalen. Zij
ging op informatie en moest spoedig
constateeren, dat hij haar een valschen
naam had opgegeven. Onmiddeln
waarschuwde zij de politie, die in Hart
mann een lang gezochte oplichter her
kende, waarna zij hem arresteerde.
Hij zal zich voor den rechter te ver
antwoorden hebben over oplichterij
en. het breken van trouwbeloften!
Wat in Amerika aanleiding is tot een
strafproces en een civiele procedure.
„EEN LAND VAN VOLWASSEN
KINDEREN."
Een lid van de „Federal Communi
cations Commission", G. H. Payne,
heeft als zijn meening te kennen gege
ven, dat de radio en de film van de in
woners der Vereenigde Staten „volwas-
n kinderen" maken. Op de tweede
nat onale conferentie voor opvoedkun
dige radiouitzendingen verklaarde de
heer Payne, dat het gemiddelde radio
programma bestemd was voor een intel
ligentie van een kind van twaalf j,aar.
„Het verstandelijk vermogen van
een k nd van twaalf is een mooi ding
bij een 12-jarig kind, maar niet bij ie
mand van dertig. Men moet de radio-in
dustrie beletten de ontwikkeling van
den Amer kaanschen geest tegen te
gaan. Er is geen geldige reden, waar
om een opvoedkundig programma niet
onderhoudend genoeg kan worden ge
maakt om de groote massa van intelli
gente menschen aan te trekken", aldus
Payne.
MARKTBERICHTEN.
Amsterdamsche aardappelmarkt.
Amsterdam, 16 Dec. Zeeuwsche
bonte en blauwe f 2.65f 2.90;
Zeeuwsche Bevelanders 22.20;
Zeeuwsche bintjes 22.10; Zeeuw
sche eigenheimers 2.102.20;
Zeeuwsche poters 1.701.85; N. H.
eigenheimers 22.10; Ypolder bon
te en blauwe 2.502.60; Ypolder
Bevelanders f 1.80f 1.90; Friesche
bintjes 2ƒ2.10; Friesche borgers
2.152.30. Zeeuwsche blauwe
2.60f 2.90; Duinzand aardappelen
33.20; Drentsche zandaardappelen
2.252.50; alles per hl; aanvoer
424.000 kg.
Oostburg, 15 Dec. Avicultura: aan
voer 90^ kg' boter; prijs f 1,25 tot
f 1.53 per kg.
