UIrbibicht.
BINNENLAND.
ZEELAND.
^71 NUMMER 290.TWEE BLADEN.DONDERDAG fegTI 9 DECEMBER 1937. EERSTE BLAD. 180e JAARGANG, mc
DE REGEERING EN DE
SPELLING,
GEEN VERBETERINGEN BIJ HET
LAGER ONDERWIJS TE WACHTEN.
Radiolezing over
„Nederlands bevrijding" Verhinderd.
Tijdelijk vestigingsverbod voor
het bakkersbedrijf.
De plannen tot fusie tusschen de
Tramwegmaatschappijen in
Zeeuwsch-Vlaanderen.
VRA-ANTIVRIES
ANTIROE5T
MIDDELBURG.
De Concertvereeniging blijft
bestaan.
I jptwtnelate
MIDDELBUBQSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COURANT^
Uitgeef*ter: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
'3
Aan de memorie van antwoord inza
ke de onderwijsbegrooting ontleenen
wij het volgende:
De regeering is ervan overtuigd, dat
de toestand, waarbij de regeering de
eene, de jeugd een ,andere spelling toe
past, niet bestendigd kan blijven; dal
dus regeer ng en school in beginsel de
zelfde schrijfwijze moeten gaan volgen.
Zij is intusschen eveneens overtuigd,
dat de keuze waarvoor zij staat niet
kan worden gedaan zonder dat zeker
heid verkregen is omtrent hetgeen ter
ziake in België kan worden verwacht.
Zonder zich te willen b'nden aan el
ders te nemen besluiten en overtuigd
van haar taak om een zelfstandige keu
ze te doen, is de regeering niettemin
van oordeel, dat gelijk eenige leden
het u tdrukken „de cultureele band
tusschen Nederland en de Vlamingen"
zoo eenigszins mogelijk niet door een
verschillende schrijfwijze v.an de ge
meenschappelijke taal moet worden ge
schaad. De regeering vertrouwt, dat zij
weldra zekerheid zal kunnen verkrij
gen omtrent het standpunt, dat de Bel
gische regeering te dezer zake inneemt,
waarn,a zij onverwijld haar verdere
houd ng zal bepalen.
Het denkbeeld om de
spelling in hoofd lij n en bij
de wet vast te leggen is
bij de regeer ing in over-
weging. Het ligt echter niet in
de bedoeling om met 'n beslissing over
de thans hangende vragen te wachten
totdat deze overweging tot een resul
taat heeft geleid.
In zijn memorie van antwoord inzake
de onderwijsbegrooting, zegt de minis
ter Slotemaker de Bruine, dat het hem
zou verheugen een wijziging in de thans
geldende leerlingenschaal aan te kun
nen brengen. Echter moet hij er, even-
,als verleden jaar, op wijzen, dat de
groote arbeidsreserve van onderwijzers
en onderwijzeressen maar voor een
klein gedeelte het gevolg is van de
jongste verscherping in 1936 van de
leerlingenschalen.
Naast de werk'ng van de leerlingen-
schaal 1932 moet ter verklaring van de
vergrooting der klassen, bepaaldelijk
gewezen worden op de omstandigheid,
dat veel minder dan vroeger bovental
lige leerkrachten in de scholen werk
zaam. zijn.
Ongetwijfeld kan men een leerlingen-
schaal ontwerpen die eenige du'zenden
werklooze onderwijzers een plaats in
de school zou verzekeren. Invoering
daarvan is echter om financieele rede
nen op dit oogenblik niet mogelijk.
U t een onderzoek is den minister
gebleken, dat door de ontwoorpen scha
len het aantal leerkrachten zou toe
nemen met 3892 ,aan de scholen vooi
gewoon en met 154 aan die voor uit
gebreid lager onderwijs. Daar als ge
middeld salaris gerekend moet worden
op resp. f 1899 en f 2.886 en de pen
sioenlast 4pet. bedraagt, komen de
kosten op den duur op 8,2 millioen gul
den.
Omtrent het tuchtrecht merkt de
mm ster op, dat het woord thans al
lereerst is aan gemeentebesturen en
schoolbesturen, die in de instructies
der onderwijzers de reeds bestaande
bevoegdheid nader kunnen regelen op
het punt van schoolblijven, wegsturen,
strafwerk en dergelijke- waardoor het
gebruik van deze middelen zal wor
den vergemakkelijkt en in goede ba
nen geleid, terwijl tevens nog eens de
bevoegdheid zelf nadrukkelijk wordt
uitgesproken. Eerst wanneer langs de
zen weg een bevredigende toestand
kan worden verkregen, kan er aanlei
ding zijn te onderzoeken, in hoeverre
de wetgever de materie ter hand moet
nemen.
Van den minister is geen voorstel te
wachten tot verlenging van den leer
plicht.
Jhr. de Savornin Lohman heeft de
volgende vragen gesteld aan den mi
nister van b nnenlandsche zaken:
1 Heeft de minister kennis genomen
nanMhet bericbt in de Avondpost van
28 November 11., overgenomen uit het
Bataviaasch Nieuwsblad van 17 Novem
ber, dat de gepensionneerde generaal
De Bas kennelijk is bedoeld de ge
pensionneerde majoor der artillerie W.
j if een in het Programma van
de Phohi aangekondigde rede over „Ne
derlands bevrijding" blijkbaar de'be
vrijding in de Novemberdagen van
1813 niet heeft kunnen houden, om
dat de Ind ë-programma-commissie te
gen de uitzending bezwaar had ge
maakt?
2 Is de minister bereid, indien dit
bericht op waarheid berust, mede te
deelen, welke mot'even bedoelde com
missie hebben bewogen een uitzending
van historischen ,aard ter herdenking
van de herwinning van ons onafhanke
lijk volksbestaan, die n et minder lAior
de Nederlandsche en de inheemsche
bevolking der overzeesche gewesten als
voor de bevolking van het moederland
v,an zoo bijzonder zegenrijke beteeke-
nis is geweest, te verhinderen?
Men meldt ons uit Den Haag:
Naar aanleiding van een desbetref
fend voorstel van den middenstandsraad
heeft de minister van economische zaken
bepaald, dat voorloopig zonder zijn ver
gunning geen inrichting' zal mogen wor
den gevestigd, waarin het broodbakkers
bedrijf zal worden uitgeoefend.
Onder het broodbakkersbedrijf wordt
niet alleen verstaan een bakkerij in den
eigenlijken zin, maar ook elke wmkel
waar brood verkocht wordt; uitgezon
derd hiervan is het verkoopen van brood
voor gebruik ter plaatse.
Dit tijdelijke vestigingsverbod voor
bakkerijen, dat zal gelden totdat de
vestigingseiscben voor het bakke.rijbe-
drijf zullen zijn ingevoerd, geldt voor 't
geheele land.
De minister is te gereeder overgegaan
tot deze beslising np door ervaring bij
de toepassing van het tijdelijke vesti
gingsverbod ip. be't slagersbedrijf wel
duidelijk gebleken is, hoevelen zich op
onberaden wijze als zelfstandig patroon
wilden vestigen, daarbij gedreven door
de vrees, dat straks zekere eischen van
handelskennis en vakbekwaamheid - zul
len worden gesteld,
REGELING INVOER VAN PAARDEN.
In een nota naar aanleiding van het
verslag der Tweede Kamer over het
wetsontwerp tot regeling van den in
voer van paarden en slachtpaarden.
zegt de regeering, dat in den loop van
het jaar weer een toenemende drang
tot invoer van paarden uit de Oost
Europeesche landen is opgetreden, zoo
dat kan worden verwacht, dat bij op
heffing der contingenteering opnieuw
een overmat'ge invoer zal optreden.
Wat betreft den invoer van slacht
paarden, merkt de minister op, dat
zich in het binnenland sinds geruimen
tijd een tekort aan slachtpaarden mani
festeert, De toeneming van den invoer,
welke ingevolge de Oslo-overeenkomst
is opgetreden, komt dientengevolge te
gemoet aan de behoefte, welke hier te
lande aan slachtpaarden bestaat. An
derzijds doet deze invoer geen afbreuk
aan de belangen der inheemsche paar
denfokkerij, daar een regeling is ge
troffen. de bu'tenlandsche slachtpaar
den van de grens rechtstreeks naar het
abattoir te vervoeren en niet meer in
den vrijen handel te doen komen.
Slapte in de schoenindustrie.
De slapte in de schoenindustrie
neemt in de gemeente O i s t e r -
w ij k wekelijks toe. Alle fabrieken
werken al geru'men tijd op halve
kracht. Zagen de P,azo-schoenfabrieken
t'e Oisterwijk voor een paar weker
zich genoodzaakt een 30-tal arbeiders
(volwassenen en jeugdigen) te ontslaan,
Zaterdag jl. werd bij J. v, d. Wiel N.V.
schoenfabriek eveneens een 20-tai ar-
beiders(sters) ontslag aangezegd.
Inwerkingtreding vestigingswet
kleinbedrijf.
Uitgegeven is Staatsblad no, 639k, wet
van 3 December 1937, houdende wijzi
ging van de vestigingswet kleinbedrijf
1937. (Datum van inwerkingtreding 9 De
cember 1937.)
FAMILIEBESPREKING OP HUIZE
DOORN.
De ex-kroonpr:ns van Duitschland
is gisteravond op huize Doorn aange
komen. Vermoedelijk zal hij tot 't einde
van de week daar vertoeven.
Tevens wordt op huize Doorn ver
wacht de prinses Irene van Hessen, een
schoonzuster van den ex-keizer, en we
duwe van prins Heinrich, broeder van
den ex-keizer. Men meent voorts, dat
hier ook, nog zullen aankomen de prins
en prinses Waldemar van Pruisen.
Het doel van deze bezoeken is om op
huize Doorn familiebesprekingen te hou
den. Men acht het n:et onmogelijk, dat
de besprekingen verband houden met
het onlang's ana de familie Hessen in
België overkomen tragische 5vliegtuig-
ongeluk.
Ons eigen ik moge onze beste vriend
zijn, toch treedt hij nu en dan op als
onze ergste vijand, die in onze dicht
ste nabijheid leeft en ons eraan herin
nert, dat hij vroeger onze vriend was.
DE GEGIJZELDE JOURNALIST.
Het bestuur van de Haagsche jour-
nalisten-vereeniging heeft het volgende
telegram aan den heer C, L. Hansen ge
zonden:
„Het bestuur van de Haagsche cjourna-
listen-vereeniging spreekt zijn waardee
ring uit voor de wijze waarop U bent
opgekomen voor de beste tradities van
ons vak en wenscht U van harte toe, dat
de gijzeling, welke naar zijn meening
principieel niet gerechtvaardigd was
terwijl boveniden de publicatie het al
gemeen belang niet kon schaden, spoe
dig zal worden opgeheven.
Getoonde belangste'ing
Aan belangstelling met zijn lot ont
breekt het den heer Hansen niet. Hij
ontving reeds vele brieven en telegram
men van collega's uit den Haag en van
elders en van lezers van zijn blad.
De heer Hansen krijg't bovendien vee
bezoek. Ook verschillende raadsleden
hebben hem in het huis van bewaring
opgezocht.
Naar aanleiding van een door den
heer Vienings gestelde vraag hoe het
staat met de fusie van de trarnwegffi'aat-
schappijen in Zeeuwsch-Via;anderen,
hebben Ged, Staten van de fusie-com
missie een uiteenzetting ontvangen, die
zij nu aan de Prov. Staten mededeelen
en waaraan wij het volgende ontleenen:
De opdracht pogingen in het werk te
stellen de N.V. Z.V.T.M., de S.M. „Bres-
kens-Maldeghem" en de S.M. „Hulst
Walsoorden" tot een gemeenschappe
lijke exploitatie te brengen, hetzij door
fusie, hetzij op andere wijze is in Maart
1936 door Ged. Staten in handen, gelegd
van een Commissie uit hun midden, be
staande uit den Commissaris der Konin
gin, voorzitter en de heeren mr. Stieger
en Van Bommel van Vloten. Op verzoek
van den minister van Waterstaat werd
aan deze commissie nog als lid toege
voegd de heer C, H. Conrad, referenda
ris bij het departement van dien naam.
Deze commissie gaf in Juni 1936 aan
het accoutantskantoor W. Kreukniet te
Bergen op Zoom opdracht een onder
zoek in te stellen naar de bedrijfsresul
taten van deze maatschappijen over de
voorafgaande jaren en de winstmogelijk
heden bij gemeenschappelijke exploita
tie in toekomende jaren. Het rapport
van den accoutant J. F. de Wijs komt
tot de conclusie, dat het niet onmogelijk
moet worden geacht, dat ook na sterk
doorgevoerde bezuinigingen en na vol
ledige samenvoeging der drie vennoot
schappen, de exploitatie nog verliesge
vend zal zijn, tenzij, door de coörd'na-
tie van bet vervoer, de ongebreidelde
concurrentie opgeheven, of in ruime ma
te beperkt kan worden. Daarbij zou be
halve de kapitaalsreorganisatie bij de
Z.V.T.M. er ook een bij de Breskens
Maldeghem moeten plaats hebben. Ter
zake had de fusie commissie reeds over
leg gepleegd met de commissarissen van
de" Breskens-Maldeghem, welke bespre
kingen leidden tot de principieele be
slissing, dat de saneering zou plaats
hebben door afschrijving van 95 op
het aandeelenkapitaal en op de rente-
looze voorschotten van rijk, provincie
en gemeenten; 40 op de obligatie-
leening en terugbrenging van den rente
voet van 5 op 214 30 afschrij
ving op de bankschuld en vermindering
van de rente van 4lA op 3 en vast
stelling van de hypotheekrente op 3
De financieele resultaten, als een en
ander toen reeds ware ingevoerd, zou
den in 1935 er 11000 alleen aan rente
besparing beter door zijn geweest. Aan
deelhouders, obligatiehouders en de hy
potheekhoudster zijn in beginsel bereid
medewerking te verleenen. Bij de ver
dere besprekingen, bleek dat de Z.V.T.
M. en de BreskensMaldeghem meer
voelde voor een gemeenschappelijke ex
ploitatie, door middel van de stichting
van een zgn. exploitatiemaatschaPDij,
waarin beide vennootschappen deelge-
rechtigd zouden zijn, dan voor een sa
mengevoeging der vennootschappen.
Toen in dezen zin nauwkeurig om
schreven voorstellen van de Z. V. T. M.
waren ingekomen is op 6 November
1936 een vergadering gehouden, van de
fusiecommissie en de afgevaardigden
van de beide maatschappijen, waarbij
ook de leden van de commissie uit de
Prov. Staten inzake de kapitaalsreorga
nisatie van de Z.V.T.M. met uitzonde
ring van den heer Goossens, die zijn
oproepingsbrief niet had ontvangen, aan
wezig waren. Deze voorstellen behels
den de stichting van een exploitatie
maatschappij met een aandeelenkapitaa'
van 10.000, waarin zou worden deel
genomen door de Z. V. T. M. met 6000
door HulstWalzoorden wier aan
deden volledig in handen zijn van de
Z.V.T.M. met 1000 en door de
BreskensMaldeghem met 3000, met
een Raad van Commissarissen van 9 ie-
den, van wie 5 door de Z. V. T. M„ 2
door Breskens-Maldeghem, 1 door de
Piovincie en 1 door het Rijk zouden
worden benoemd. De fusie-commissie
en de commissie uit de Staten hadden
ernstige bezwaren, vooral omdat de Z.
V. T. M. te veel macht zou krijgen en
het Rijk en de Provincie te weinig zeg
genschap.
De verdere afdoening der aangelegen
held is ernstig vertraagd door diepgaan
de raeeningsverschillen omtrent de ver
houding, waarin de winst van de exploi
tatie-maatschappij onder de beide be
langhebbende vennootschappen zou
moeten worden verdeeld.
In September 1937 kwam het tot
nieuwe ontwerp-statuten en wel voor
de Verkeersmaatschappij „Zeeland"
een exploitatiematschappij met 20 aan-
deelen ad 500.
Hiervan zouden worden toegewezen
11 aan de Z.V.T.M.; 2 aan HulstWals
oorden en 7 aan BreskensMaldeghem;
die resp. 3, 1 en 2 commissarissen zou
den aanwijzen, de provincie ook 2 en
'n negende lid te k'ezen uit een voor
dracht van twee personen, op te maken
door den Raad van Commissarissen.
Voor zoover bekend, is omtrent deze
kwestie door den Raad van Commissa
rissen van de BreskensMaldeghem
nog geeh definitieve beslissing genomen,
doch uit de mededeeilngen van zijn ge
machtigde, den heer G. A. Waller, mag
worden aangenomen, dat deze vennoot
schap met deze bepalingen vrijwel ge
heel accoord zal gaan.
Anders staat het met de bepalingen,
betreffende de verhouding waarin de
winst van de exploitatie-maatschappij
tusschen partijen zal worden verdeeld.
Het accountantsbureau R. A. Dijker te
Rotterdam stelde ter zake een onder
zoek in op grond van vroegere cijfers
der beide maatschappijen, doch de winst-
verdeeling mag niet alleen worden ge
baseerd op de cijfers van het verleden.
Met velerlei dient rekening te worden
gehouden, zooals met de vraag of het
onderhoud voldoende is geweest, met de
bezuinigingen, die nog op de uitgaven
kunnen worden toegepast, voorts met de
toekomstige exploitatiemogelijkheden,
zulks in het bijzonder met het oog op de
omzetting van het tramvervoer in auto
vervoer enz. enz. Hier komt nog bij, dat
de BreskensMaldeghem, in tegenstel
ling met de Z.V.T.M., vrijwel geen effec
tenbezit heeft, zoodat de winst, welke
aan deze maatschappij zal worden uit
gekeerd voldoende moet zijn, om daar
uit de rente van haar schuldenlast te
kunnen voldoen.
De BreskensMaldeghem antwoordde
op een desbetreffend aanbod, dat zij be
treffende dit geschilpunt arbitrage door
de fusie-commissie accepteert, doch de
Commissarisen van de Z. V. T. M. be
richtten, dat zij zich niet gemachtigd,
noch bevoegd achtten, over het uiteinde
lijk lot van hun vennootschap bij scheids
rechterlijke uitspraak te doen beslissen,
%naar dat zij nog hoopte door wijziging
hunner voorstellen met BreskensMal
deghem tot een schikking te komen. In
afwachting daarvan heeft de fusie-com
missie toen gemeend zich voorshands te
moeten onthouden van hare bemoeiing
verslag uit te brengen' slnoewel zij, op
grond van de in dien tusschentijd ge
voerde correspondentie en gehouden be
sprekingen van de nieuwe pogingen
slechts weinig hoopvolle verwachtingen
had. Van de Commissie mag evenwel
niet worden gevergd, dat zij hare werk
zaamheden, om de gemeenschappelijke
exploitatie tot stand te brengen, zal blij
ven voortzetten, ook dan, wanneer de
toenadering tusschen partijen zoo uiterst
gering is, dat het in hooge mate proble
matisch moet worden geacht, of het ge
stelde doel wel ooit zal worden bereikt.
Naar aanleiding van de allerlaatste bij
Vraagt Uw garagehouder
(F 3.S0 per 5 liter bus
(Ingez. Med)
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Matige, tijdelijk toenemende
O. tot N. wind, beirokken tot zwaar of
half bewolkt, tijdelijk regen of sneeuw,
vooral in het Zuiden en Oosten,^ in het
Noorden temperatuur om het vriespunt,
weinig verandering in temperatuur in
het Zuiden.
UKKEL: Vrij sterke wind uit N.O. tot
O. richtingen, stormgevaar aan de kust,
bewolkte tot betrokken hemel, regen en
sneeuw, vooral in Oost-België, koele
temperatuur, met een nachtelijk mini
mum van 0 tot 5 graden,
Vr, 10 Dec. Zon op: 8 h 09; onder: 15
h 45. Licht op: 16 h 15. Maan op: 11 h
42; onder: 23 h 46. E.K.: 11 December.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen;
December.
Hoogwater. Laagwater
Do. 9 4.45 17.14 11.25 23.24
Vr. 10 5.28 18.07 12.07
Za. 11 6.25 19.08 0.14 13.00
Hoog- en Laagwater te Wemelding*.
December.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 9 6.35 18.56 12.23
Vr. 10 7.13 19.42 0.34 13.04
Za. 11 8.04 20.38 1.23 13.54
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min, vroeger; Veere 38 min. latei
(S springtij).
haar ingekomen berichten, o.a. een schrij
ven van de BreskensMaldeghem van
22 November j.l., inhoudende de verwer
ping van een door de Z.V.T.M. gedaan
voorstel om terzake van de vaststelling
van de verhouding voor de winstverdee-
ling een commissie van tramwegdeskun
digen te benoemen, heeft de commissie
zich dan ook afgevraagd of het tijdstip
niet is aangebroken, waarop zij haar
taak ais beëindigd moet beschouwen,
daar uit de berichten blijkt, dat het zeer
■onwaarschijnlijk is, dat te dezer zake
spoedig een oplossing zal worden ver
kregen. De overweging evenwel, dat het
gewenscht moet Worden geacht, dat de
Commissie alvorens zulk een verstrek
kend besluit te nemen, in nader overleg
treedt- met de Commissie uit de Staten
inzake de kapitaalsorganisatie van de
Z.V.T.M., deed haar, in haar vergadering
van 3 December besluiten met het uit
brengen van haar eindrapport nog te
wachten. Dit zal echter Ged. Staten op
een zoodanig tijdstip worden aangebo
den, dat de afdoening van deze aange
legenheid in de a.s. Zomerzitting van de
Provinciale Staten haar beslag kan krij
gen.
Het door de Commissie medegedeelde
is voor Ged. Staten aanleiding aan de
Provinciale Staten voor te stellen de be
spreking van deze aangelegenheid aan
te houden tot de zomerzitting 1938.
De Concertvereeniging te Middelburg,
die dreigde te verdwijnen, heeft dank
zij de groote activiteit van een aantal
dames, haar ledental weder zien toe
nemen en daardoor het financieel beeld
van de vereeniging zoo zien verbeteren,
dat in dit winterseizoen weder een dr'e-
tal concerten kunnen worden gegeven.
Het eerste, op 22 December met den
pianist Uninsky, het tweede op 18 Fe
bruari met den violist Rostal en op 11
Maart met het Kalisch Kwartet (vroeger
Weener kwartet).
EEN AANRIJDING.
Twee gewotnden.
Hedenmiddag had op den hoek van
de Rouaansche kade en de Dwarskade
een aanrijding plaats tusschen een
vrachtouto uit St. Annaland en een
wielrijdster, de dienstbode van de fa
milie K„ die achter op haar rijwiel het
oudste zoontje van den heer K. had zit
ten. Zoowel de jongen als het meisje
werden gewond en onder geneeskundi
ge behandeling worden gesteld. Het
ventje had een verwonding aan het
hoofd, het dienstmeisje aan hoofd en
been. De politie onderzoekt de schuld
vraag.
