twiticinU
ELBUBQSCHE COURANT
GOESCHE COURANT^
WOdc
182 9
ZEELAND.
BINNENLAND.
WEERBERICHT.
NUMMER 287,
TWEE BLADEN.
MAANDAG
6 DECEMBER 1937.
EERSTE BLAD.
180c JAARGANG.
Twee Overwegingen voor
Waakzame Inteilectueelen.
De toestand van Prins Bernhard.
MIDDELBURG.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND. j
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
By contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
PI8I3
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", teri hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Het Comité van Waakzaamheid van An-
ti-Nat.-socialistische Inteilectueelen
aldus prof. Pos in de (ex) „Tribune" en
dr. Menno ter Braak in „De Groene"
is géén s t r ij d organisatie en geen
politieke organisatie, maar een
loutere studie vereeniging. En des
wege ziet het er ook geen been in, met
marxistisch-communistisch denkende en
schrijvende en sprekende lieden samen te
werken, teneinde gezamenlijk het natio-
naal-socialismeja wat eigenlijk
te b e s t r ij d e n? Dat laat zich niet al
te best met het loutere studie-doel
rijmen, maar vooruit met de geit, dat
moet dan maar gaan.
„Enheid door Democratie" zegt: het
spijt ons, maar wij doen niet mee. Wij
hebben deze simpele kijk op de zaak:
dat het fascisme en het communisme
samen-hooren gelijk 't wit en het zwart,
het leven en de dood: de een kan niet
zonder den ander, zelfs niet als een van
tweeën de baas is, maar zeker niet zoo
lang ze samen nog niets te zeggen hebben
in een staat. Roei het communisme in
Nederland met wortel en tak uit, en het
fascisme is zijn voornaamste doelwit
kwijt; roei het nationaal-socialisme in
Nederland geheel uit, en de communisten
hebben hun reden, om 'n volksfrontje
te jengelen, verloren. Als ze dan met
een plaat, waarop het communisme zich,
als oranje-leeuw vermomd, tegen
de aanslagen, welke de Nederlandsche
fascisten op onze gewetensvrijheid
in den zin hebben, teweer stelt,
den verkiezingsboer opgaan, dan ge
looft niemand het meer; n u ge-
looven de waakzame inteilectueelen
klaarblijkelijk nog wel in deze drie-
dubbel-overgehaalde communistisch-na-
tfonale volksverlakkerij. In hun waak-
zamen afkeer van Mussert zien zij niet,
hoe de heer Lou de Visser in een on
bewaakt oogenblik in z'n vuistje lacht,
en denkt: zoo gaat-ie goed. Loopen
jullie maar schijnbaar los voor jullie
eigen karretje; dat je onder 't dekzeil
een deel van m ij n lading meesleurt,
merk je toch niet. En als je 't merkt, dan
vind je het immers nog heelemaal niet
erg?
Er zijn twee zaken, die nog eens nader
bekeken moeten worden.
De eerste is deze: dat het Comité van
Waakzaamheid een on-politieke studie-
vereeniging zou zijn.
Bedoelt men nu on-politiek in den
zelfden zin, waarin E.D.D. on-politiek is,
namelijk niet rechtstreeks deelnemend
aan den politieken strijd dezer dagen,
zooals deze zich in en tusschen politieke
partijen en kiesvereenigingen en aan de
stembus afspeelt, dan hebben wij er
desnoods nog vrede mee.
Maar: een loutere studie club?
Kom kom, mijne heeren, maakt het nu
niet al te bont. Wij weten nu wel, dat
gij de anti-fascistische, tevens anti-
marxistische democraten voor on-
noozele halzen aanziet, maar zelfs aan
de goedgeloovigheid en bereidheid tot
kritiekloos aanvaarden van dezulken
moet ge nu toch geen al te hooge eischen
stellen!
Want laat ons nu eens wel wezen: de
naam alleen reeds verraadt immers al
uw gansch anderen aard dan die eener
vreedzame studie-vereeniging Door de
waakzaamheid, die, gekoppeld
aan het an.t i-nationaalsocia-
C' T T den wakkeren krijgsman
suggereert, die ter verdediging van
eigen legermacht, en naar hem opge
geven richting, tegen den v ij a n d waak
zaam is, dan aan een vreedzame louter-
intellectueele studievereeniging? Trou
wens, indien dit (naar ons gevoelen: pour
le besoin de la cause voorgedane) lou
ter intellectueele-studie-mombakkes het
ware aangezicht dezer Nederlandsche
vereeniging van inteilectueelen was, dan
zou het een schande voor den weten-
schappelijken zin dezer Nederlanders
zijn, indien zij, met een Nederlandschen
hoogleeraar aan hun hoofd, zich heetten
te zetten tot de studie van vraagstuk
ken, terwijl zij de oplossing reeds te
voren in hun beginselprogramma-in-'t-
kort, te weten: hun naam, hebben neer
gelegd! Dit is dwaasheid. Een loutere
sociaal-politieke studievereeniging is niet
anti-nationaal-socialistisch en ook niet
anti-communistisch, niet anti-liberaal en
ook niet anti-sociaal-dem cratiscb, maar
doodeenvoudig a'iti-niets. Een studie
vereeniging die begint met „anti" te
zijn, is geen stud vereeniging, maar
een comité van actie, van werking, en
wel van tegenwerking. Dit vlie
gertje der waakzame inteilectueelen gaat
derhalve niet op.
Maar er is nog iets anders.
De toestand is in ons land thans zoo,
dat communisme en fascisme beide
na 26 Mei voorloopig naar 't schijnt,
niet zoo machtig veel meer in de melk
te brokkelen hebben. Men late zich
echter niet in slaap sussen. Ze werken
beide door, vermoedelijke harder en
intenser dan menigeen denkt. Er is geen
sprake van, dat Mussert de zwarte-
hemden-winkel liquideert. Integendeel:
hij gaat dóór, en als hij terugkeert van
de groote dwalingen zijns weegs, een
zuivering in de gelederen weet door te
voeren, en de leiding in handen van ver
beten maar fatsoenlijke idealisten weet
te leggen dan kan er nog wel eens
een en ander gebeuren, waar menigeen,
zelfs als hij intellectueel is en waakzaam
meende te zijn, van zou schrikken. De
onwijze en on-critische, althans: nog on
voldoende-wijze en onvoldoende-criti-
sche, jeugd zou dan misschien zoo stie
kempjes nog wel eens meer voor Mus
serts leuzen kunnen gaan gevoelen, dan
men vermoedt, en dan wenschelijk is.
Welnu: als goede democraten wen-
schen wij dat te voorkomen.
Maar daarvoor is toch allereerste
eisch van t a k t i e k: geen verbond met
communisten?
Wij zijn volkomen bereid aan te ne
men, dat vele inteilectueelen geheel
bona fide van oordeel kunnen zijn, dat
het communisme op-zich-zelve, als idee,
niet slecht is; dat het niet verwerpelijk
mag heeten, naar den communistischen
staat te streven. Wij denken er niet
zoo over, wij houden het vooralsnog op
onzen rechtsstaat, in onze parlementaire
democratie verwezenlijkt, maar desal
niettemin: die andere meening is als
louter-academische opvatting bestaan
baar en natuurlijk toelaatbaar in
ons land.
Maar: wanneer het nationaal-socia
lisme dreigend boven onze hoofden
hangt, en wij maken ons tot afweer ge
reed, dan moeten wij deze principieele
en felle anti-communisten toch niet een
gevaarlijk wapen tegen onszelven in de
hand geven, door ons op z'n ideolo
gisch volksfrontsch met deze commu
nisten innig te verbinden? Als Mussert
dan tot zijn trawanten zegt: 't is één
pot nat, die democraten, die inteilec
tueelen en die communisten, die immers
samen in één front materieel: volks
front; ideëel: „waakzaamheid" tegen
ons vereenigd zijn!" wat men kan daar
op voor steekhoudends antwoorden??
Beseffen deze waakzamen dan niet
dat, hoe goed zij het wellicht in abstracto
bedoelen, in concreto. vermengen met
communisten hun, als de nood aan den
man komt, onmiddellijk tot para-com
munisten stempelt, met al de gevolgen
van dien?
Begrijpen deze waakzame inteilec
tueelen niet dat zij, zoo ze al niet
gelijk wij principieel anti-communis
tisch zijn, zij zich toch in elk geval van
alles wat maar naar sympathie voor en
relatie met het communisme zweemt
angstvallig en terdege verre moeten
houden, teneinde het fascisme de kans
te ontnemen deze waakzamen als para
communisten met schijn van recht te
kunnen doodverven?
Overigens, wat ons betreft, wij zien
het zoo: men is extremist communist
of fascist) of men is democraat; voor ons
geldt hier het tertium non datur. Geen
communist zijn, maar heulen met de
communisten, is voor ons principieel ver'
werpelijk, terwijl het voor een ieder
practisch tot de waardeloosheid der al
dus gevoerde anti-fascistische actie
voert
Zoolang het Comité van Waakzaam
heid zich, onder een deken liggende met
het communisme, slechts eenzijdig tegen
het fascistische aanzicht van 't extre
misme wil richten, kunnen wij niet
anders doen dan er nadrukkelijk tegen
te waarschuwen: het speelt, onbewust
misschien, t nationaal-socialisme in de
kaart.
Slechts een sterke, principieel-demo-
cratische actie die zich tegen de uiter
sten van rechts èn van links richt,
kan met kans op succes den strijd tegen
den Manzonderwien en diens volge
lingen aanbinden.
Niemand kan macht hebben of in
vloed uitoefenen op anderen, als zijn
woorden weersproken worden door
zijn daden.
tm.
De particuliere secretaris van Z.K.H.
Prins Bernhard, jhr. mr. C. Dedel, ver
strekte hedenochtend te 9.45 uur het
volgende communiqué:
„De goede toestand, waarin Prins
Bernhard verkeert, houdt aan. Niette
min wordt bezoek vooralsnog niet toe
gestaan. In afzienbaren tijd blijven alle
bemoeienissen van den Prins buitenge
sloten."
In het communiqué van gistermiddag
werd eveneens medegedeeld, dat over
eenkomstig den aard van het ongeval,
het volkomen rust houden nog geruimen
tijd zal duren.
De toestand van hofjager Spek is
goed, De knieoperatie, welke Zaterdag
morgen onder plaatselijke gevoelloos
heid is verricht, heeft geen nadeeligen
invloed op zijn gestel gehad.
H.M. de Koningin naar Den Haag.
H. M. de Koningin is hedenochtend te
elf uur, vergezeld van een hofdame, per
auto van Amsterdam naar Den Haag
vertrokken. De Koningin wordt tegen
zes uur hedenavond in de hoofdstad te
rugverwacht,
Bij Kon. besluit is met ingang van 1
Februari 1938 de gepensioneerd gene-
raal-majoor-titulair G. J. D. Bauduin op
zijn verzoek, eervol ontheven van de
waarneming van de functie yan inspec
teur der burgerwachten, onder dankbe
tuiging voor de in die functie bewezen
diensten en is met ingang van denzelf
den datum belast met de waarneming
van de functie van inspecteur der bur
gerwachten, de reserve-kolonel b. d. der
infanterie W. Froger, adjudant van H.
M. de Koningin in buitengewonen dienst.
Bij "Kon. Besluit zijn benoemd:
tot ridder in de orde van den Neder
landschen Leeuw H. Behrens, waarn.
voorzitter van de stichting Wereld-
Jamboree 1937, te 's-Gravenhage; in de
orde van Oranje-Nassau:
tot officier: C. W. Becking, voorzitter
van de financiëele commissie der stich
ting Wereld-Jamboree 1937, te 's-Gra
venhage en E. J. Kools, voorzitter van
de voedingscommissie der stichting We
reld-Jamboree 1937, te 's Gravenhage;
tot ridder: ir. C. Beets, voorzitter der
padvindervereeniging Nederland, te Lon-
neker, A. G. Hartman, secretaris der
stichting Wereld-Jamboree 1937, te
Gravenhage, mr. R. G. A. Höppener,
voorzitter van het bestuur der R.K. ver
kenners en waarn. hoofdkwartierscom
missaris der R.K. verkennersgroepen bij
de Ned. Padvindersvereeniging, te Roer
mond, ds. W. M. A. Kalkman, hoofd
kwartierscommissaris voor de padvin-
dersgroepen der Ned.-Christ. Vereeni
ging bij de Ned Padvinders vereeniging
te Amsterdam, A. H. van Leeuwen,
hoofdkwartierscommissaris der Ned.
padvindersvereeniging, architect van de
stichting Wereld-Jamboree 1937, te 's-
Gravenhage en A. Oosterlee, secretaris
van de Ned. Padvindersvereeniging en
hoofdkwartiercommissaris voor verken
ners bij de Ned. padvinders vereeniging,
te Nijmegen.
Gratis
bij koop van doos of pot Dompo
deze Dampo-inhaiator
om bij een hevige verkoudheid
Dampo-dampen in te ademen.
Doos 30 - Pot 50ct. Bij Apoth. en Drog.
Wonderlijk zooals Dampo
MIJNHARDT U il III
helpt!
(Ingez. Med.)
FAILLISSEMENTEN
Het faillissement van L. RijkBoon
man, vroeger wonende te Cadzand, thans
te Oostburg, is geëindigd door het ver
bindend worden van de eenige uit-
deelingslijst; met een uitkeering aan
concurrente crediteuren van 3,978 pet.
Curator mr. J. Erasmus te Oostburg.
In de Vrijdag j.l* voor de Recht
bank alhier behandelde strafzaak tegen
W. S. te Schoondijke heeft de verdedi
ger mr. A. H. Kuipers zich niet, gelijk
abusievelijk door ons gemeld, aan het
oordeel der Rechtbank gerefereerd
doch na gehouden pleidooi vrijspraak
subsidiair schorsing der vervolging we
gens een geschilpunt van Burgerlijk
Recht verzocht.
Een slagersvakschool.
Naar wij vernemen zal de slagersvak
school voor Zeeland, die aanvankelijk te
Goes zou worden gevestigd, niet daar
doch te Middelburg komen. Binnenkort
hopen wij nadere mededeelingen hier
omtrent te kunnen doen.
De politie heeft proces-verbaal te
gen een bakker opgemaakt, die gisteren,
dus op Zondag, arbeid liet verrichten
Op 't politiebureau staan drie rij
wielen, waarvan de eigenaars onbe
kend zijn en die men gaarne door de be
trokken eigenaars zag afgehaald.
ON'D. BRANDWAARBORGMIJ.
VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
VAN
MIDDELBURG
(Ingez. Med.)
Kolendampvergiftiging.
Te Lunteren zijn twee oude men-
schen, de 85-jarige S. B. en zijn 60-jarige
dochter, door kolendampvergiftiging bij
na 24 uur bewusteloos geweest. Geluk
kig hebben omwonenden bemerkt, dat er
iets niet in orde was en dank zij dit in
grijpen, zijn de beide oude menschen
thans weer bijna geheel hersteld.
Leveranciers kregen Zaterdag geen
antwoord op hun herhaald bellen. Zij
schonken hieraan echter geen aandacht,
in de veronderstelling,, dat de bewoners
uit zouden zijn. Toen men des avonds
evenwel nog geen leven in de woning
bespeurde, hebben omwonenden zich
toegang verschaft en vonden den ouden
heer en zijn dochter in bewusteloozen
toestand.
Na door een geneesheer te zijn behan
deld, bleken de slachtoffers er niet zoo
ernstig aan toe te zijn, daar nog juist bij
tijds frissche lucht was binnengekomen.
Beiden verklaarden niets bijzonders be
speurd te hebben. Dank zij het energiek
optreden der buren, konden zij thans
echter bespeuren in ernstig levensgevaar
te zijn geweest.
MILITAIRE ONDERSCHEIDINGEN.
Hedenmorgen zou op het Molenwater
de uitreiking plaats hebben van twee
militaire onderscheidingen. Het Molen
water was door de hevige regens daar
voor niet geschikt en daarom stonden
de leerlingen der S.D.O.A. tegen kwart
over elf opgesteld op de binnenlaats der
kazerne en heeft daar de overste, de hr.
G. Berghuijs voor het front van den
troep en in bijzijn van verschillende be
langstellenden na het voorlezea van de
desbetreffende besluiten van den minis-
ter van oorlog het officierskruis met het
jaartal XV gespeld op den borst van den
eersten luitenant van administratie J. A.
J. van Spronsen en dat voor 24-jarigen
militairen dienst op dien van den ser
geant-kok G. de Boer.
In een toespraak heeft de comman
dant eerst er op gewezen, dat de eerste
onderscheiding is ingesteld in 1844 door
Koning Willem II en dat deze nog steeds
op diens geboortedag 6 December wordt
uitgereikt. Spr. wees op het belang zoo
wel van het officiers als van het alge-
meene onderscheidingsteeken en
wenschte de beide heeren geluk.
De troep heeft daarna gedefileerd
voor de kazerne uit en langs Korte
Noordstraat, Zuidsingel en Konings
straat naar de achterpoort en zoo weer
naar de achterplaats.
KOUDEKERKE. De bazaar heeft ook
Zaterdagavond, evenals de beide vorige
avonden een overweldigend druk bezoek
gehad. De naam van de boerinnenpop
Klazina was door 3 bezoekers geraden;
de verjaardag van de verpleegster door
twee. Bij loting werd Klazina gewon
nen door den heer P. J. Terwoert en de
verpleegster door den heer De Priester
te Goes. Vrijdag 10 Dec. zal worden
medegedeeld wien de boottocht Vlissin
gen—Engeland ten deel is gévallen door
het juiste aantal erwten te raden in een
flesch. Tevens zal dan het rijwiel wor
den verloot.
Te 11 uur sloot burgemeester J. L.
Dregmans den bazaar, dankbaar voor de
groote opkomst en de gezellige sfeer
die hier steeds is geweest. Spr. deelde
mede dat bij opening is gezegd: wil de
bazaar aan de verwachtingen voldoen,
dan zal er 600700 moeten worden
opgebracht. Ik kan U mededeelen dat
deze verwachting verre is overtroffen.
Komt allen op 10 Dec. bij de voordrach-
Verwachting tot morgenavond:
DE BILTmatig tot zwakke wind
uit W. richtingen, zwaar bewolkt tot
betrokken, tijdelijk opklarend, enkele
regen- of sneeuwbuien, temperatuur
om het vriespunt des nachts, overdag
weinig verandering in temperatuur.
UKKEL: matige tot vrij sterke wind
uit Westelijke richtingen, afwisselend
zwaar bewolkte hemel en opklaringen,
regen- en sneeuwbuien op vele plaat
sen, nachtelijk temperatuursminimum
rond de 0 graden.
O
Di 7 Dec. Zon op: 7 h 56; onder 15 .h
46. Licht op: 16 h 16. Maan op: 10 h
40; onder 20 h 17. L.K, 11 Dec,
Hoog- en Laag water te Vlissingen r
December.
Ma. 6
Di. 7
Wo. 8
Hoog
en
Hoogwater.
2.58 15.18
3.29 15.54
4.06 16.34
Laagwater te
December.
Hoogwater.
Ma. 6 4.56 17.10
Ma. 7 5.26 17.43
Wo. 8 5.59 18.18
Westkapelle is 28 min.
23 min. vroeger; Veere
(S springtij).
Laagwater
9.33 21.40
10.07 22.11
10.44 22.47
Wemeldinget
Laagwater.
10.34 22.48
11.08 23.22
11.45 23.57
en Domburg
38 min. later
WAAROM DR. EUWE MOET
VERLIEZEN.
Neen, Dr. Euwe kan 't nooit winnen,
Daar hij alvorens te beginnen,
Tot nu toe schand'lijk heeft vergeten
'n Ragoutbroodje van Van Melle
te eten!
(Ingez. Med.)
ten van den heer L. A. Stofkoper, wij
zullen U dan ook den financieelen uit
slag mede deelen".
RAAD VAN BAARLAND.
Wethoudster EteketeeHoog
vliet heeft klachten tegen bur
gemeester Ermerins ingediend
bij den Commissaris der Konin
gin, Ged, Staten en den offi
cier van justitie.
BAARLAND. Zaterdagnamiddag ver
gaderde de Raad voltallig; voorzitter
de burgemeester.
De V o o r z. deelde mede, dat
de kasgeldleening door Ged. Staten is
goedgekeurd, docht hans, wegens vol
doende ontvangsten, niet meer nood:g
is.
Bij 't nazien der kas van het B. A.
bleek, dat een subsidie van f 1400 uit
de gemeentekas voldoende zal zijn.
(Het door het B. A. gevraagde 'bedrag
ad f 2200, was door den Raad gebracht
op f 2000, daarna door Ged. Staten op
f 1800).
Het door de Oudercommissie inge
diende verzoek om subs'die wordt aan
gehouden tot de begrooting over 1938
is goedgekeurd.
Aan het .adres van de gemeente Beu-
sichem. betreffende wijziging van art.
22 der motor- en rijwielwet, werd ad-
haesie betuigd.
De V o o r z. deelt mede, dat de
O. L. scholen met minder dan 50 leer
lingen op 1 Februari 1938 moeten ver
dwijnen, tenzij de gemeenteraad besluit
om te trachten de school te behouden;
hij stelt namens B. en W. voor, alles
in het werk te stellen om te trachten
de Baarlandsche school die onder
deze regeling valt te behouden. Hij
doet vervolgens voorlezing van een
request der Oudercommissie aan den
Raad, Dit request bevat alle bijzonder
heden, die de V, o o r z. hierover
aan den Raad zou hebben mee te dee
len.
De heer Traas zegt, dat hij,