De Oogst van Uw Voonorg...?
IJ l RECHT
EENVOUD, KENMERK VAN HET
WARE.
Gevaarlijk spel.
Uw HOEST
akker's Abdijsiroop
KRONIEK van den DAG.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE M1DDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN WOENSDAG 10 NOVEMBER 1937. No. 265,
„Ik zie, dat je al geld van de bank
hebt gehaald. Sir George heeft zeker
verdwijnt in 24 uur!j
het beproefde hoest-geneesmiddel!
Markt
ebben
ongens
fijne
en jon-
innen.
van
kensvl.
jst wel
en de
clame,
'burg.
dag en
elefoon
adres
ens ta-
t Mid-
Markt
e taxi's
373737.
Vraag
Boetj
Brétsche realiteitspolitiek.
Engeland denkt er nog steeds niet
aan, Franco officieel te erkennen, heeft
Eden deze week opnieuw in het Lager
huis verklaard. Maar over en weer zul
len er „agenten" worden aangesteld;
Engelsche in het rechtsche Spanje,
rechtsche Spaansche te Londen.
De (socialistische) oppositie in het La-
j^rhuis informeerde bij den minister naar
het geval. Zij was verontrust door de be
richten er over; zelfs reeds min of meer
verontwaardigd, naar ze zeide. Het lijkt
ons niet waarschijnlijk, dat Eden's ant
woord haar volkomen gerustgesteld
heeft. Wat voor dingen zullen het wor
den, die „agenten"? Een soort van han
delsreizigers? Eden zou graag willen,
dat de oppositie dat maar aannam en
dan verder haar mond hield.
De oppositie vermoedt, dat de Engel
sche regeering bezig is Franco als het
ware zoo'n beetje clandestien te erken
nen. Britsche realiteitspolitiek zou men
dat dan kunnen noemen. De realiteit is
nu eenmaal, dat Franco naar alle waar
schijnlijkheid den burgeroorlog zal win
nen. Er is gisteren zelfs gemeld, dat Mus
solini een groot deel van de Italiaan-
sche infanterie van 't Iberisch schier
eiland heeft terug laten komen. Franco
z.ou het nu wel zonder die troepen klaar
kunnen spelen. Ook zouden in linksch
Spanje telkens oproerige bewegingen
plaats vinden van zulk een omvang, dat
eerlang de linksche fronten aan inner
lijke vermolming ineen zouden moeten
storten. De juistheid dezer berichten is
onmogelijk te controleeren. Maar het
geeft te denken, dat de Spaansche regee
ring dezer dagen van Valencia naar Bar
celona is verhuisd. Een bewijs van kracht
kan men daar moeilijk in vinden.
De Engelsche regeering heeft in elk
geval redenen genoeg voor de onder
stelling, dat Franco wel zal winnen. En
ze zou een slechte Engelsche regeering
zijn, als ze daarmee geen rekening hield.
Engeland zal dan toch moeten probee-
rem, om straks ook het Spanje van ge
neraal Franco, of een andere rechtsche
grootheid, tot een goed vriend te maken.
Mussolini heeft generaal Franco belang
rijke diensten bewezen tijdens den bur
geroorlog; bewijst hem die nog. Dat
schiep verplichtingen. Engeland kan
als geldschieter Franco vermoedelijk
belangrijke diensten bewijzen bij den
wederopbouw van verwoest Spanje. Dat
zal dan ook verplichtingen scheppen. En
dan kan de politieke balans weer een
beetje in de Engelsche richting ver
plaatst worden. In Italië hebben de be
richten over de benoeming van Engel
sche „agenten" evenzeer ongerustheid
gewekt als bij de oppositie in het Lager
huis; om dezelfde redenen, maar dan uit
tegenovergestelde gevoelens.
Van het begin van den Spaanschen
burgeroorlog af is de Engelsche regee
ring er op uit geweest een standpunt van
strikte neutraliteit in acht te nemen.
Zonder twijfel niet alleen, om een uit
breiding er van naar een internationalen
oorlog te voorkomen, maar ook, om aan
het einde er van, met den overwinnaar,
wie hij zou zijn, zonder veel moeilijkhe
den te kunnen aanpappen. Het zou ons
niet verbazen, indien eerlang zou blij
ken, dat het Engeland maar al te goed
gelukt, met Franco op zeer vriendschap-
pelijken voet te geraken. Ten eerste,
omdat als reeds gezegd er veel ka
pitaal voor den wederopbouw van Span
je noodig zal zijn; maar ten tweede, om
dat de staatkundige bloedbroederschap
roet Mussolini het Spaansche opperhoofd
wei eens wat al te innig zou kunnen
worden. Als onstuimig politiek minnaar
lijkt de Duce ons een weinig minder las
tig heerschap dan als politiek tegenstan
der.
Geduld overwint, zegt een niet bij
zonder diepzinnig, maar aan een deug
delijke practische ervaring ontleend Ne-
derlandsch spreekwoord. De Engelsche
regeering heeft er den slag van geduld
te oefenen. Tegenwoordig wel wat te
veel, meenen sommigen. De tijd zal ech
ter leeren, of ze ten aanzien van Spanje
alvast niet de wijste geweest is. Want er
zit nog een belangrijk aspect aan het ge
val. Zal het vermoedelijk op komst zijn
de rechtsche Spanje 'n fascistisch Span
je zijn? Dat staat geenszins vast. De
Spanjaarden hebben het al eens met een
fascistisch régime geprobeerd, onder Pri
mo de Rivera. Ze verdroegen het maai
luttele jaren, schudden het juk toen weer
af. En Franco lijkt van geringer formaai
dan Primo, terwijl verschillende van de
kopstukken, die hem steunen, andere
dan fascistische, o.a. monarchistische,
droomen koesteren. Wie weet, wat voor
verrassingen uit dezen hoofde de toe
komst in petto heeft.
Uit bet Engelseh vu
PAUL TREKT.
33).
„Is dat noodzakelijk?"
„Absoluut. Het is eenvoudig een for-
meeie erkenning, dat u vijfhonderd pond
van me ontvangen heeft".
„fk geloof niét, dat het hindert", mom
pelde Guy,» terwijl hij zijn handteekening
zette.
De baron glimlachte terwijl hij zorg
vuldig het papier opvouwde.
„Telefoneer me als u er mee klaar
is", beval hij. „Ik verwacht volkomen en
onmiddellijke gehoorzaamheid aan alle
bevelen, die ik u zal geven",
„Loop naar den duivel", zei Guy op
zettelijk riiw.
„Ik mag een beetje temperament wel.
Ik houd van oprechtheid. Ik heb u naar
lichaam en ziel gekocht, u is mijn die
naar"
„Hoe komt u daaraan?"
„Omdat ik de zweep in de hand heb.
U is nog steeds officier van de Britsche
marine en ik heb dit document. Ik zeg
u dit, opdat u den toestand goed zult be
grijpen. Ik verlang heelemaal niet met u
te twisten zoolang als u uw werk doet.
Maar er mag geen sprake zijn van terug
krabbelen. Ik zal mijn woord houden, u
zuK goed betaald worden. Begrijpt u
me?"
Overpeinzingen bij de crisis
van het liberalisme.
Mr. E, Elias schrijft ons:
Wie er even zijn gedachten over wil
laten gaan zal verwonderd zijn over
den invloed, dien Amerika zich ver
overd heeft op ons dagelijksche leven
in Europa. Van de mannen- en vrou
wenmode tot het begrip „efficiency",
van ijshoorntjes tot „service", van tay-
lor-stelsel tot milk-shake. Men behoeft
de waarde of onwaarde dezer Amer -
kanismen niet in het geding te brengen
om te erkennen, dat zij er zijn. En men
behoeft zich over de oorzaak niet lanf
te bedenken:: de film is de bemiddelaar
tusschen de nieuwe en de oude wereld
geweest.
Een van de voor ons gevoel goede
dingen, die uit Amerika gekomen zijn,
is de eenvoudigheid der openbare uit
drukkingswijzen. En het besef dat het
allergrootste gedeelte der menschheid
in eenvoudige termen denkt.
De ware intellectueel moge daar zijn
bezwaren tegen hebben, dat feit blijft
er n et minder feit om. Hoe meer men-
schen zeggingskracht krijgen in den da-
gelijkschen. gang der dingen, hoe een
voudiger alles wat met die dingen sa
menhangt, gezegd moet worden. Daar
mede beweren wij niet, dat de intellec
tueel niet d eper en gecompliceerder in
de verschijnselen mag treden dan de
meerderheid^ die met-intellectueel is.
Doch wanneer hij tot die meerderheid
wil spreken en h.aar w'l winnen voor
zijn denkbeelden, dan mag hij zijn ge
compliceerde taal voertuig van ge
compliceerde gedachten over gecompli
ceerde dingen n:et gebruiken. Op
straffe van niet-verstaan, laat staan:
begrepen te worden.
Bovendien is niet alles wat zich in
tellectueel noemt, of dit schijnt te zijn,
dezen naam waardig. De meerderhe'd
der niet-intellectueelen is nóg grooter
dan ge zoudt vermoeden op het eerste
gezicht. Het zijn niet alle koks, die lan
ge messen, en niet alle intellectueelen,
d e intellectueele titulaturen dragen.
De massa is niet intellectueel. En de
massa heeft het nu eenmaal voor het
zeggen. Wie de massa toespreken en
influenceeren en overtreden wil, moet
dus eenvoudig spreken. In eenvoudige
taal, in eenvoud ge begrippen, in een
voudige omschrijvingen. Zelfs ten aan
zien van dingen, die allerminst eenvou
dig zijn. Dus: ten ,aanzien van vrijwel
alle d ngen.
Het spreekt vanzelf, dat de woorden
keus van schrijvers en sprekers en ver
klaarders het allereerst voor vereen
voudiging in aanmerking komt.
Wij weten een aardig, journalistiek
voorbeeld daarvan. In de groote steden
wordt op het oogenblik de film The
Green Pastures vertoond. De Heer
treedt d.aar.'n in menschengedaante op
en vele critici gewagen van „de anthro-
pomorphe Godsvoorstelling." Dat
woord komt in bijna alle dagbladen
voor. Wij hebben aan tien menschen,
tien „gewone" menschen gevraagd:
„Wat verstaat ge onder anthropo-
„Ik vermoedt, dat ik mezelf in uw
macht heb geg'even en wanneer ik me
niet gedraag zooals u wenscht, zult u mij
bij de admiraliteit verraden".
„Daar komt het ongeveer op neer.
Het is beter dat u maar ineens uw po
sitie begrijpt. Ik ben overtuigd dat ik u
niet zal behoeven te dreigen, maar het
is mijn gewoonte ronduit te spreken. Het
voorkomt een massa onaangenaamheden
later. U neemt me het niet kwalijk?'
„Waarom zou ik? Het is gewoon een
zakenkwestie", zei Guy bedaard.
„Mijnheer Hallam, u is een buitenge
woon verstandig jongmensch. Ik geloof,
dat wij goede zaken samen zullen doen.
Tot ziens".
„Tot ziens, zei Guy en toen de deur
dicht was gevallen, bleef hij op de bank
noten staren met een bitteren glimlach
op zijn gezicht.
HOOFDSTUK XVIII.
Het dreigement van den baron was
veelbeteekenend, want het toonde zijn
absolute geloof, dat Hallam een land
verrader. was geworden.
„Nu zal ik wel veilig zijn, tenzij ik
een grove fout maak", zei Guy tot
zichzelf.
De deurknop van de slaapkamer werd
omgedraaid en toen hij snel het geld
trachtte bijeen te grijpen, vielen er1
eenige banknoten op den grond. De heer
Hallam kwam de kamer binnen met een
treurige uitdrukking op het gelaat.
morph". Er waren er twee die het goe
de antwoord gaven. De andere acht
zeiden onm ddellijk het niet te weten.
En gij, intellectueel, zoudt er versteld
van staan, w.anneer gij zulk een proef
eens naamt bij honderd gewone men
schen: arbeiders, kantoorbedienden,
tikjuffrouwen, winkelpersoneel met
woorden als „ideologie", „opportuun"
„illuso'r" en honderden andere, die tot
de woordkeuze van journalisten, rede
naars en politici behooren.
Dit is een .aanloop voor wat wi)
thans zeggen wilden over de crisis in het
liberalisme, hoe ver verwijderd van den
sprong die aanloop ook schijnt. In de
eerst plaats immers moeten door ons
de dingen eenvoudig gezegd worden en
in de tweede plaats moeten de l berale
woord- en penvoerders de dingen een
voudiger leeren zeggen.
Om met dat laatste te beginnen: Door
het algemeen kiesrecht moet iedere po
litieke partij op een massa steunen.
Men kan dit betreuren, doch het fe t
is er. Wie op een massa steunen wil,
moet die massa voor zich winnen. Wie
een massa voor zich w'nnen wil, moet
haar taal spreken. Dat wil zeggen: hij
moet de moeilijkste dingen eenvoudig
voorstellen en hij moet zijn oplossing
voor de moeilijkste dingen zoo gemak
kelijk mogelijk formuleeren.
Dat-is net.... gemakkelijk. Vooral
niet voor een partij als de Liberale, die
zoovele intellectueelen bevat, die met
gemakkelijke formuleeringen van moei
lijk onderwerpen geen genoegen willen
nemen. Dat s een v,an de grootste hin
derpalen, die de Libei ale Staatspartij
op haar weg naar de massa ontmoet.
Wie alléén in de eenvoudigste termen
spreekt, vervreemdt de intellectueelen
v,an zich (zie de N.S.B.); wie alléén
:n de on-eenvoudigste termen spreekt
kan niet tot de massa spreken (zie de
Vrijheidsbond). Wie afzonderlijk en pa
rallel beide vormen van spreken kan
beoefenen, weet intellect èn massa
.aan zich te binden (Zie de S.D.A.P., de
ant -revolutionnairen en in mindere ma
te de roomsch-katholieken). Daarom
is de eerste voorwaarde voor een li
berale uitbreiding van invloedsfeer:
klare en eenvoudige formuleering van
het I ber.ale program en klare eenvou
dige toelichting daarvan. Aan klare en
eenvoudige toelichters ontbreekt het
den Vrijheidsbond niet. Alleen: Zij ko
men meestal niet tot hun recht. Voor
hen heeft men het verkleinwoord „de
magoog" 'n petto; of op zijn hoogst hei:
neerbuigende „handige kerel". Doch
die „handige kerels" zijn broodnoodig
En wanneer demagogie bedreven wordt
voor een zegenrijk doel dan is het....
geen demagogie meer.
Het begrip „vrijhe'd" is op tallooze
wijzen te vervoegen. Het spreekt
juist in dezen tijd tot de Nederland-
sche massa. Waarom het dan niet laten
vervoegen in de tale des volks, die door
voldoende liber.ale redenaars gesproken
kan worden? Dit begr'p „Vrijheid"
in de gebonden en hooge wijze waarop
het liberalisme het kent moet de
vandaag je crediet geopend.
„Ja', zei Guy.
„Komt dat geld van hem of?"
„Vader ik wou heusch dat u zich n'et
met mijn zaken bemoeide".
„Ik voel me verplicht je te zeggen,
dat je in de andere kamer nu en dan een
woord kunt opvangen, zelfs als de deur
gesloten is. Ik had niet de bedoeling om
voor luistervink te spelen; Guy, wees
oprecht tegen me",
„Ik kan u niets vertellen".
„De baron heeft je dat geld gegeven.
Het is misschien een paar honderd
pond. Wat heb je gedaan om zooveel
geld te verdienen?"
„Wat heeft u gehoord?"
„Genoeg om me ellendig te maken.
Ben je in den macht van dien man?"
„U schijnt heel wat gehoord te heb
ben", zei Guy droog.
„Alleen tegen het einde, toen jelui
harder praatten. Ik had niet den moed
om binnen te komen".
„U had het gerust kunnen doen, va
der; ik kan uw vragen niet beantwoor
den en ik kan u geen uitleg geven. U
moet mij vertrouwen, minstens één
maand nog".
„Het is vreeselijk, misschien ga je hals
over kop je ongeluk tegemoet, terwijl
één woord je zou kunnen redden. Ik
voel. dat ik iets moet doen".
„Ga dan met sir George eén praatje
maken", zei Guy opgewekt. „Maar bij
nader inzien moet ik u toch dringend
verzoeken over mijn aangelegenheden'
Het is verstandig, het onder'
de oogen te ziener komt een
tijd, dat het leven Uw hoofd
en handen niet meer gebruiken
kan. Dan moet U en Uw gezin
leven, van hetgeen U tot dus
ver spaarde.. Tenzij U Uw
toekomst veilig stelde en tijdig
een levensverzekering sloot bij
de „Utrecht". Een oude, sterke,
solide maatschappij.
Zekerheid en veiligheid voor
de verzekerden staan in het
blazoen van de „Utrecht". Uw
zekerheid, Uw veiligheidVraagt
onze tarieven en voorwaarden.
">X
N.V. LEVENSVERZEKERING MAATSCHAPPIJ „UTRECHT-
OPGERICHT 1883
TE UTRECHT
(Ingez. Med.)
kern vormen van het urgentie-program
der komende parlementaire jaren. Aan
de oeconomen, de geleerden, de intel
lectueelen der partij, om over zijn grond
slagen en consequenties in het kader
van den tijd te beraadslagen. Doch men
kome met d e wijsgeerigheid en weten
schappelijkheid niet bij de massa. Die
wordt daardoor op de vlucht gejaagd.
Deze klare taal en elementaire for
muleering moet de sleutel zijn op alle
oogenblikkelijke moeilijkheden en te
genstellingen in de partij.
Wanneer men bij voorbaat zeggen
wil, dat die moeilijkheden en tegenstel
lingen niet op eenvoudige wijze en in
eenvoudige termen op te lossen zijn
dan zijn zij in het geheel niet op te los
sen.
Er zijn tegenstellingen tusschen het
platteland en de stad; tusschen de in-
dustr e- en handelscentra en de land
bouwers. Wij ontkennen niet, dat het
moeilijk zal zijn die tegenstellingen te
overwinnen. Het zal zelfs zéér moeilijk
zijn. Maar wanneer het bouwen v.an
die bruggen gelukt, dan moet voor hun
hechtheid en doelmatighe d in enkele
forsche, elementaire lijnen getuigd kun
nen worden; dan moet het bewijs van
die doelmatigheid kunnen gegeven wor
den 'n eenvoudige, begrijpelijke woor
den. Wanneer die bruggen zóó gecom
pliceerd worden dat een eenvoudige
Drentsche boer er niets v,an begrijpt en
met niemand te spreken, met niemand"
herhaalde hij met nadruk.
Maar hij kon zien dat zijn vader niet
gerust was en hij ging naar hem toe en
legde zijn hand op zijn schouder.
„Wees verstandig, oude heer; u ver
trouwt me toch wel?" zei hij hartelijk,
en ging toen naar zijn kamer om zich te
verkleeden.
Ondertusschen was baron Branden
onderweg naar zijn huis, méér dan te
vreden over het resultaat van zijn on
derhoud. Hij was overtuigd, dat hij in
Hallam een man had ontdekt, die hem
van het grootste nut zou zijn. De inlich
tingen, die hij reeds had gekregen, wa
ren zeer belangrijk en zouden gewaar
deerd worden door zijn opdrachtgevers
Toen hij in zijn spreekkamer zat, herlas
hij de antwoorden en zijn voldoening
groeide nog.
De telefoon ratelde en toen hij den
hoorn opnam, herkende hij Valda's
stem.
„Ik wou graag dat u dadelijk naar
mijn kamer kwam", zei ze bevelend.
Valda had reeds het een en ander
van haar bezittingen uitgepakt en de
kamer had al iets persoonlijks gekre
gen. De baron keek goedkeurend rond
Valda kwam binnen, en de zwarte huis
japon, die ze droeg, deed de bleekheid
van haar wangen nog te meer uitkomen
en haar oogen stonden somber 'oen ze
op hem bleven rusten.
„Het was heel aardig van u om naar
moeder's begrafenis te gaan".
de hechtheid van het bouwwerk niet
ziet met eigen oogen, dan kan men het
bouwen van de brug wel nalaten. Want
die eenvoud ge Drentsche boer moet
er over komen. En wanneer die door
niet-begrijpen afgeschrikt wordt, dan is
de brug hoe fraai en sterk en kundig-
gebouwd ook nutteloos. En zoo is het
met alle bruggen, d e de op het Utrecht-
sche Congers gekozen Commissie te
bouwen krijgt. Dat zijn er niet weinige.
Wie werkelijk de crisistoestand, die
er 'n de Liberale Staatspartij heerscht,
in haar volle grootte en diepte wil uit-
als Gij direct Akker's Abdijsiroop neemt.
Gij zult dadelijk de gunstige werking on
dervinden van de vanouds beproefde'
„genees-kruyden", waaruit Abdijsiroop in
hoofdzaak bestaat, thans door den beken
den Apotheker Dumont nog versterkt door
nieuwe, snel werkende toevoegingen.
Daardoor is nöcr meer dan vroeger, nu
Per flacon 90 ct„ f. 1.50, f. 2.40. Overal verkrijgbaar.
Hoe grooter flacon, hoe voordeeliger het gebruik.
(Ingez. Med.)
„En van Hallam ook. Ben je bezig
die tot je vriend te maken?"
„Hij komt vanavond hier".
„Prachtig. Misschien is hij wel ge
neigd met je te flirten. Hoe meer hoe
beter. Is juffrouw Cameron nog in de
stad?"
„Ik geloof, dat ze naar Weyport te-
rug is geg'aan", zei Valda onverschillig.
„Hallam blijft in de stad. Zie dat hij
'je mee uit neemt. Laat hem zooveel
mogelijk geld voor je uitgeven. Neem
hem mee naar Bondstreet. Mooie ringen
voor mooie vingertjes, - hè?"
„Ik ben zeker van plan mijnheer Hal
lam veel te zien, maar ik ben niet van
plan u in de kaart te spelen".
„Dat moet je wel. lieve. Denk aan
wat je moeder beloofd hebt. Bovendien
heb je geen geld. Deze kamers moeten
betaa'd worden en ik ben je geldschie
ter. Je bent verliefd op Hallam. Dat is
mij best. Je bent 'vrij om met hem te
doen wat je wilt trouw met hem, als
je daar zin in hebt".
„Gelooft u dat hij met een Duitsche
spion zou willen trouwen?"
„St.l Je moet nooit zulke woorden
gebruiken, zelfs niet als we alleen zijn,
er is altijd gevaar. Wat Hallam betreft,
het feit dat je voor mij werkt, zou geen
verschil maken".
(Wordt vervolgd).
