5 da
gen
Fabriekspt
ijzen
FIE! UI IE
EUWliK!
Inzake de „Officieele"
Wetenschap.
BINNENLAND.
WEERBERICHT.
ZEELAND.
NUMMER 251.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
25 OCTOBER 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
ft
Nog
1
ilSSELBURCs»
ïmïuU 1
MIPDELBÜDGSCHË COIIDAMT
Dagblad
Voor Middelburg, Goes e* agent-
'«hap Vlisaingen 2.30, elders f 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 3 0 ct. p«r
reëM, Ingez. mededeelingen 60 et. p. r.
8q contr. voor beide veel lager; tar. op aaavx.
sa* GOESCHE COUBANT^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelbarg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I7
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bq vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
In verband met zekere verwikkelin
gen op bepaald terrein hebben wij den
taatsten tijd een enkele maal gebruik
gemaakt van de uitdrukking'. de ,iOtn-
cieele" wetenschap. Dit was in minder
gunstigen zin; men kan nu de vraag
stellen, of wij hiertoe gerechtigd wa
ren? Van zekere zijde is dat, met edele
verontwaardiging ontkend.
Laat ons eens z en, in hoeverre die
ontkenning juist is.
Vooraf ga echter een begripsbepa
ling van wat onder wetenschap, en,
daarna, wat onder „officieeleweten
schap te verstaan is.
Het eerste is hoe vaak men, n
gedachtenwisselingen, dit woord ook
gebruikt niettemin ,al verre van een
voudig. Leibniz stelde bv. deze
begripsbepaling op: Scientia est certa
verarum propositionum cognit o, over
gezet: wetenschap is zekere kennis van
ware stellingen; Kant verstond on
der wetenschap „elke leer die beoogt
een systeem, dit is een volgens vaste
beginselen geordend geheel van erva
ring en kennis te zijn." Husserl ver
langt tot wetenschap een systemati-
schen samenhang der laatste gronden
en onderstellingen, Ostwald daarente
gen wil van hypothesen in de weten
schap heelem.aal niet weten en meent,
dat slechts werkelijk bewezen feiten
in hun onderl'ngen samenhang de we
tenschap vormen.
Voor ons doel is het echter wel vol
doende, dunkt ons, om vast te houden
aan deze twee punten: le dat weten
schap niet alle weten omvat, maar
slechts een bepaald, geordend, gesyste
matiseerd deel daarvan; 2e dat tot we
tenschap boven het weten van feiten
nog altijd iets meer vereischt wordt:
hypotheses omtrent oorzaken en gevol
gen en omtrent den geheelen samen
hang der dingen.
Wetenschap beperkt dus reeds.
„Offic'eele" wetenschap beperkt nog
iets verder.
Het woord is niet van ons. Het is al
oud, en een ieder weet wel zoo onge
veer wat er onder te verstaan is.
De beoefening der wetenschap eischt
altijd toch een zekere organisatie. Aan
vankelijk primitief: samenkomst van
weetgierigen om den Katheder eens
meer-wetenden, die hun van zijn we
tenschap, al dan niet met wijsheid ver
mengd, mede-deelde. De eerste profes
sor: Socrates.
Tegenwoordig is de wetenschap over
heel onze aardbol ontzaglijk georgani
seerd.
Dat is al begonnen toen in vorige
eeuwen het latijn de taal der mannen
van wetenschap was, en de Engelsch-
man daarin met den Nederlander, den
Dultscher, den Franschman correspon
deerde. Tegenwoordig zijn Engelsch,
Fransch en Duitsch wel de voornaam
ste 'nternationaal-wetenschappelijke
talen, en door middel van de vaktijd
schriften, en op de internationale con
gressen, heeft letterlijk héél de weten
schappelijke wereld nauw onderling
contact.
Deze geheele wetenschaps-beoefe-
ning is aldus efficient als een reuzen
bedrijf georgan'seerd en de resultaten
daarvan zijn dikwerf verbluffend.
Wij zullen de laafsten zijn te
ontkennen, dat dit machtige sy
steem van universiteiten en hooge
scholen, van laboratoria, professoren,
lectoren, privaat-docenten en studen
ten, met kleine veranderingen in de
practische toepassing overigens naar
de zelfde overal geldende strengt-we-
tenschappelijke, logisch meestal goed-
gefundeerde voorschriften werkende in
Amerika en Europa, Australië en Afri
ka en Azië, niet een bewonderens
waardig goed systeem zoude zijn, ster
ker nog: wij zijn er van overtuigd, dat
qua systeem dit het eer.ig
juiste is zelfs!
Ook meene men n et, dat wij zouden
achterstaan in waardeering voor de
Nederlandsche wetenschap, voorzoover
zij binnen dit „officieele" gebied valt.
Verre van dat: Kapteyn en De Sitter;
Kamerlingh Onnes en Lorentz; Heymans
en Bolland, Krabbe en Van Vollenhove
zijn, om zoo maar eens in 't wilde weg
een naam-of-wat te noemen, mannen
waarvoor wij diep ons petje afnemen.
En zoo zijn er zeker nog tientallen
„Erkenntnis" is feitelijk onvertaal
baar in één woord.
meer, op ,alle onderdeelen van het ge-1
bied der Nederlandsche officieele we
tenschap, dat der diergeneeskunde
daaronder begrepen, op te noemen.
Over heel de wereld, in Nederland
niet het minst, zijn er honderden en
du zenden mannen en vrouwen, die met
volstrekte overgave zich deden opne
men in de orde der wetenschapsbeoe
fenaren, en die daarbij slechts één ge
lofte .aflegden: de waarheid, de gehee
le diepste waarheid na te vorschen en
uitsluitend deze en daardoor de mensch-
heid te dienen, al zou de onderste steen
boven moeten.
Maar!
Er s ook hier een maar.
Dit erkende of officieele stelsel van
wetenschap wordt beoefend door men-
schen. Menschen, behept met alle fou
ten en tekortkomingen die des gewo
nen menschen zijn. Ook in de weten
schap heerschen naast onbaatzucuiig-
heid'en loutere waarheidszoekensdrang
bittere naijver, ijdelhe d, eerzucht, enge
bewustzijnsbeperking, vriendjespolitiek,
protectie en zelfs wel eens regeli echte
domheid.
En bovenal: door haar specialiseering
haar codificatie en haar straffe orga
nisatie heeft de „officieele" weten
schap een grootc mate van traagheia
gekregen. Een traagheid die, b. men
schen," behept met de vorenvevmelde
onhebbelijkheden, wel eens pijnlijk kan
v/orden.
De officieele wetenschap is n et al
leen in streng' wetenschappelijken zin
tot een systeem geworden, maar ook.
daarnaast, in menschelijk-maatschap-
pelijk opzicht, en wie het waagt bui
ten de vaste, door de wegwijzers off -
cieel aangegeven en platgetreden paden
van dit systeem te gaan al zijn liet
dan paden die óók tot groote ontdek
kingen gevoerd hebben die k,on er
toch zeker van zijn, dat hij zich de
hoon en verachting, somwijlen de bit
tere, doodelijke vijandschap van som
mige mannen der „offic'eele" weten
schap op den hals haalt.
Meestal van niet de besten# onder
dezen dan.
Bewijzen?
Wie zich in de geschiedenis der om
wikkeling van de wetenschappen zou
w llen verdiepen, zou ze zeker bij tien-
tallen vinden. Overal zou hij zien hoe
het werkelijk nieuwe inzicht, de
grootsche ingeving, de machtige con
ceptie, aanvankelijk het hoofd te plet
ter dreigt te loopen tegen de muren
der „off cieele" opvattingen. Heeft
Giordano Bruno, een der voortreffelijk
ste It,aliaansche geleerden uit de zes-
tiende eeuw, niet zeven jaren in Rome
in een kerker gezucht, om 16 Februari
1600 als ketter op den Campofiore ver
brand te worden.... wijl hij de zon in
het m'ddelpunt van ons planetenstelsel
dorst te denken?
Heeft de omstreeks zeventigjarige
Galileo, den 22en Juni 1633 in de kerk
Santa M,aria sopra Minerva zijn „Dia
logo dei due massiml sistemi del mon-
do", waarin hij de (juiste] Copernicaan-
sche theorie omtrent ons wereldsysteem
aanhing, niet publiekelijk moeten her
roepen, daarna, van de ergste ketterij
niettem n nog verdacht, veroordeeld
tot kerkerstraf en tot het wekelijks,
drie jaren lang, reciteeren der zeven
boetpsalmen?
Of, om tot moderner tijden te komen,
is de felle bestrijding die Pasteur van
de zijde der officieele wetenschap heeft
ondervonden, niet zoo bekend dat men
er zelfs eenfilm aan gewijd heeft?
Is het met voldoende bekend, dat Edi
son, toen hij in een bijeenkomst van
beoefenaren der „officieele" weten
schap voor 't eerst zijn bladtin gram
mofoon demonstreerde, in vollen ernst
van het schandelijkste bedrog' beschul
digd werd.... want „dat kón immers
niet mogelijk zijn" (wat ze met hun
oogen zagen en hun ooren hoorden!]
Heeft niet een Semmelweis in de
tweede helft der negentiende eeuw den
vertegenwoordiger, voor hem de incar
natie, der officieele Weener weten
schap, professor Scanzoni, de woorden
in het aangezicht geslingerd: „Mocht
gij, Herr Hofrat, er mee voortgaan,
zonder mijn stellingen omtrent het we
zen der kraamvrouwenkoorts weerlegd
te hebben, uwe leerlingen op te voe
den in de valsche leer van de epidemi
sche kraamvrouwenkoorts, den verklaar
ik U voor God en de wereld voor een
moordenaar!" Semmelweis, die mede
door de jarenlange traagheid, tegen
werk ng en vijandschap der officieele
wetenschap krankzinnig stierf, maar
Tusschen de regels te lezen is altijd
interessant, ook tusschen die, welke
de tijd op eens menschen voorhoofd
heeft geschreven.
wien millioenen moeders leven en ge
zondheid (janken, nu?
Hoe is niet, en wordt zelfs nu nog,
een der grootste geesten op het gebied
van zekere z elsziekteverschijnselen,
prof. Sigmimd Freud in Weenen, behal
ve door een gansche wereld van hier
omtrent niets-wetende na-pratende lee-
ken, ook door een deel der wetenschap
pelijke wereld met smaad en hoon
overladen? (Schoon zeker giet als ex
ponent van dit laatste kunnende gelden,
is als extreem verschijnsel op dit gebied
niettemin belangwekkend het boek van
dien dollen dokter E. van Dieren over
Freud, waarin hij dezen als „pornograaf,
godsdienstverachter, bolsjewiek, psy
chopaat, sadistisch mishandelaar van
zielszieken, bevorderaar van perverse
ontucht, en advocaat van den duivel"
meer niet meent „aan de kaak" te
stellen!)
We deden maar een greep. Een ieder
die de zaak dieper zou willen onderzoe
ken, zou tenslotte boekdeelen kunnen
vullen met de uitkomsten van zijn
speuren, en altijd maar meer zou hij ont
dekken, hoe de officieele wetenschap,
meestal uit traagheid, een enkele maal
wellicht ook uit scherper te veroordeer
len beweeggronden, zich verzet tegen
het „ongewone".
Nu laten wij nog heelemaal buiten be
schouwing dat deel van wetenschap
hetwelk ook per definitionem nog als
zoodanig dient te gelden maar dat
buiten het terrem van 't officieel erken
de ligt; wij noemen bv. als typisch voor
beeld de astrologie of sterrewichelarij,
'welke vandaag aan den dag nog door
ernstige mannen met universitaire of
hoogeschool-opleiding beoefend wordt;
verder de niet-reguliere vormen van
niettemin wetenschappelijk bedreven
geneeskunst (homoeopathie, natuurge
neeskunde, antroposofische geneeskun
de) die zoo'n beetje zweven tusschen of
ficieel en niet-officieel. En dan is er nog
dat deel van het geheele menschelijke
weten, hetwelk streng beschouwd
niet meer onder het begrip we
tenschap kan vallen, maar dat
desalniettemin somwijlen toch ook nog
edelsteenen van het zulv'erste water
blijkt te bevatten. (Hoe dikwijls gaan bv.
niet uitvindingen op practisch gebied
naar het buitenland, omdat men in
eigen land „de zaak niet de moeite
waard acht"? Men herinnere zich hei
geval, nu eenigen tijd geleden, van de
st^enkoolpers om goede steenkool uit
gruis te persen!)
Laat ons het hier bij laten, en de slot
som trekken.
Het is deze:
De verdienste der officieele georgani
seerde wetenschap is te ontkennen noch
te verkleinen. Deze vorm van weten
schapsbeoefening is logisch juist en
noodzakelijk, zij heeft herhaaldelijk goe
de vruchten voortgebracht, en, met de
kennis en de toewijding harer beoefena
ren, zal zij de menschheid ook in de
toekomst voordurend van groot nut blij
ken te zijn.
De officieel georganiseerde weten
schap, door menschen met, naast men
schelijke deugden, ook alle menschelijke
ondeugden behept, beoefend, heeft uit
haren aard reeds niet immer open ooi
en oog voor wat van buiten de betreden
paden tot haar komt. Hoe waarlijk groo-
ter de wetenschappelijke geest, hoe wij
der open oor en oog ook voor zulke za
ken; juist de middelmatigheid echter is
als regel conservatief en vijandig gezind
in dezen.
Maar, al heeft Galileo het dan zeker
zelf niet gezegd, toch geldt ook
hier het Eppur se muove:
Toch draait zij. De aarde nl. En: zoo
waar de aarde draait, zoowaar zal de
menschheid ondanks verzet van middel
matigheden op den duur steeds verder
voortschrijden naar het licht der waar
heid.
Want de ware wetenschap die
binnen en buiten de officieele
grenzen te vinden is wint het op den
langen duur toch!
!&T;
DE CONTINGENTEERING ALS
HANDELSPOLITIEK WAPEN.
Een waarschuwing.
De secretaris van de'lib. St.partij „De
Vrijheidsbond" schrijft ons het volgén-
de:
Het hoofdbestuur van de Liberale
ren.
4 tot 8 en daarna t,ot 12 Over de al-
dan niet wenschelijkheid van zulk een
verhooging kan verschillend worden ge
dacht. Wij behoorden tot hen, die oog
hadden voor de daaraan verbonden be
zwaren. Ofschoon o.i. met recht gezegd
mag worden, dat hier de grens van een
fiscaal tarief is overschreden, toch gaat
het hier in hoofdzaak om gradueele ver
schillen. Het tarief is vastgelegd in de
wet en ieder weet ten minste, waaraan
hij toe is.
In 1931 heeft de Crisisinvoerwet haar
intrede gedaan; toen het onder de bui
tengewone omstandigheden van de crisis
ncodlg werd geoordeeld om het bedrijfs
leven te beschermen tegen buitenland-
sche abnormale concurrentie (dumping).
Echter ook daar moest aan een zooveel
mogelijk objectief criterium v/orden vol
daan: er moest sreke zijn van een over-
matigen invoer.
In 1933 is bij een wetswijziging aan
het begrip „overmatige invoer" een
ru'mere interpretatie gegeven, wat
reeds niet zonder bedenking was.
Thans echter dreigt er nog geheel iets
anders.
Wanneer de voorstellen tot wijziging
van de Tarief-machtigingswet 1934 en
van de Crisisinvoerwet wet worden,
dan zal een nieuw invoerrecht kunnen
worden geheven of een bestaand invoer
recht kunen worden afgeschaft, ver
hoogd of verlaagd, indien „het econo
misch landsbelang" dat naar het oordeel
van de regeering vereischt, en zal de in
voer van bepaalde goederen kunnen
worden verboden of voorwaardelijk
worden toegestaan, zonder dat daar
voor het objectieve criterium: „overma
tige invoer" nog zal gelden.
De doelstelling, die tot dusverre gold
n.l. het bedrijfsleven te beschermen te
gen een overmatigen invoer, v/ordt los
gelaten en vervangen door een nieuwe,
waarbij de contingenteering zal worden
gehanteerd als handelspolitiek wapen.
Reeds het tegenwoordige stelsel heeft
geleid tot een groote verstarring en
stroefheid van het handelsverkeer. Dat
zal in de toekomst nog erger worden.
Honderdmaal erger is echter, dat el
ke rechtszekerheid verloren zal gaan.
Ieder zal zijn overgeleverd aan het sub
jectieve inzicht van den minister van
economische zaken, dat beteekent in de
praktijk van den een of anderen ambte
Naami, Venn,
Kipsiraat-Ceoismgel Rotterdam.
naar.
Zelfs bij de allerbeste bedoeling zullen
beslissingen, die berusten op willekeur,
niet kunnen uitblijven. Men voere ons
niet tegemoet, dat een waarborg is ge
legen in de bekrachtiging achterna bij
de wet. Behalve dat het bijna steeds
onmogelijk zal zijn op een eenmaal ge
nomen maatregel terug te komen, is het
voor de volksvertegenwoordiging ten
eenenmale onmogelijk te overzien, of de
belangen van verschilende groepen en
personen evenredig zijn behartigd.
Wanneer wij dit alles bedenken, voe
len wij de beklemmende vraag bij ons
opkomen of ook Nederland bezig is den
rechtsstaat los te laten.
Wanneer wij eenmaal dezen heiiloo-
zen weg, die voert tot het geven van
een blanco-volmacht ten opzichte van
tarieven en contingenteeringen aan den
minister van economische zaken, zuITen
hebben betreden, zullen wij niet meer
terug kunnen. De op grond van de vol
macht afgesloten bilaterale verdragen
en afspraken zullen ons met handen en
voeten binden. Ook op economisch ge
bied zij de wet en niets dan de wet het
plechtanker onzer vrijheid.
Het gaat hiejr om groote belangen,
niet alleen van materieelen, maar voor
al ook van ideëelen aard.
Wij roepen het Nederlandsche volk
op te waken voor zijn vrijheid, ook op
economisch gebied, en den strijd aan te
binden'tegen deze voor den rechtsstaat
zoo gevaarlijke voorstellen der regee
ring.
De volksvertegenwoordiging moet
overtuigd worden, dat deze beide wets-.
Verwachting tot morgenavond;
DE BILT: Krachtige tot matige wind
uit Z. richtingen, zwaar bewolkt tot be
trokken met tijdelijke opklaring, tijdelijk
regen, later regenbuien, aanvankelijk
weinig verandering in temperatuur, la
ter kouder.
UKKEL: Vrij sterke tot sterk Z, win
den, bewolkt tot betrokken, tijdelijk re
gen, vooral in West-België, matige tem
peratuur met een nachtelijk tempera-
tuursminimum van 7 gr.
Ma. 25 Oct. Zon op: 6 h 44; onder:
16 h 44. Licht op: 17 h 14. Maan op: 21 h
49; onder: 24 h 46. L.K. 26 Oct.
ft
Hoog- en Laagwater te Vlissingen;
October.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 25 4.44 17.13 11.23 23.42
Di. 26 5.40 18.19 12.18
Wo. 27 6.48 19.40 0.46 13.28
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
October.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 25 6.40 19.02 12.25
Di. 26 7.30 19.59 0.48 13.20
Wo. 27 8.29 21.12 1.52 14.28
Westkapelie is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
AANVARING OP DE WESTER-
SCHELDE.
Schipper verdronken.
Zaterdagavond is :op 'de W7ester-
Schelde nabij de Kruisschans het Belgi
sche sleepschip „Edward Keurvels"
schipper Barzikowski geladen met grint
voor België door de zeeboot Beaverburn
aangevaren en onmiddellijk gezonken.
De schipper is bij dit ongeluk verdronken
doch de schippersvrouw, hoewel bewus
teloos kon door de andere schippers ge
red worden. Het schip zit midden in het
vaarwater en is hinderlijk voor de
scheepvaart.
Een tramwagen aan den haal.
Toen gistermorgen een motorwagen
van de electrische tram op de -Markt
aan 't wisselen was, klommen op den stil-
staanden bijwagen enkele jongens van
ongeveer 10-12 jaar, daarbij moet een
der jongens den pal van de rem geraakt
hebben, waardoor de wagen aan het rij
den kwam en tegen den motorwagen
aanreed, die bij de Pottenmarkt stond.
De bijwagen kreeg lichte beschadiging.
Een der jongens werd getroffen door den
rem en werd licht gewond.
Tegen een tramwagen aangevallen.
Gisteren kwam bij een politieagent op
de Markt zekeren S., die bloedend ver
wond was en die mededeelde, dat hij op
den Pottenbakkerssing'el over den veter
van een zijner schoenen was gestruikeld
tegen een passeerende tram aan.
De gewonde is voorloopig verbonden
en daarna op medisch advies naar huis
gegaan.
Winkeliers pas op.
Men maakt er ons op attent, dat in de
gemeente enkele woonwagenbewoners
vertoeven van het zigeunerstype, die
met groote boodschappen-tasschen in-
koopen gaan dóen en dit veelal in win
kels, waar de met de bediening belaste
personen niet steeds direct aanwezig
zijn. Men lette goed op deze peisonen
en wachte zich in 't bijzonder ook voor
hét wisselen van geld voor hen, waarbij
zij ontoelaatbare tructs uithalen.
ontwerpen in 's lands belang verwor
pen dienen te worden, omdat zij de dic
tatuur inluiden!