5 da gen Fabriekspt ijzen FIE! UI IE EUWliK! Inzake de „Officieele" Wetenschap. BINNENLAND. WEERBERICHT. ZEELAND. NUMMER 251. TWEE BLADEN. MAANDAG 25 OCTOBER 1937. EERSTE BLAD. 180e JAARGANG. ft Nog 1 ilSSELBURCs» ïmïuU 1 MIPDELBÜDGSCHË COIIDAMT Dagblad Voor Middelburg, Goes e* agent- '«hap Vlisaingen 2.30, elders f 2.50 per kwartaal Week-abonn. in Middelburg en Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 3 0 ct. p«r reëM, Ingez. mededeelingen 60 et. p. r. 8q contr. voor beide veel lager; tar. op aaavx. sa* GOESCHE COUBANT^ Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelbarg. Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17. Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen I7 regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek „Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels, a 75 ct. bq vooruitbetaling Adv. met „Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent. In verband met zekere verwikkelin gen op bepaald terrein hebben wij den taatsten tijd een enkele maal gebruik gemaakt van de uitdrukking'. de ,iOtn- cieele" wetenschap. Dit was in minder gunstigen zin; men kan nu de vraag stellen, of wij hiertoe gerechtigd wa ren? Van zekere zijde is dat, met edele verontwaardiging ontkend. Laat ons eens z en, in hoeverre die ontkenning juist is. Vooraf ga echter een begripsbepa ling van wat onder wetenschap, en, daarna, wat onder „officieeleweten schap te verstaan is. Het eerste is hoe vaak men, n gedachtenwisselingen, dit woord ook gebruikt niettemin ,al verre van een voudig. Leibniz stelde bv. deze begripsbepaling op: Scientia est certa verarum propositionum cognit o, over gezet: wetenschap is zekere kennis van ware stellingen; Kant verstond on der wetenschap „elke leer die beoogt een systeem, dit is een volgens vaste beginselen geordend geheel van erva ring en kennis te zijn." Husserl ver langt tot wetenschap een systemati- schen samenhang der laatste gronden en onderstellingen, Ostwald daarente gen wil van hypothesen in de weten schap heelem.aal niet weten en meent, dat slechts werkelijk bewezen feiten in hun onderl'ngen samenhang de we tenschap vormen. Voor ons doel is het echter wel vol doende, dunkt ons, om vast te houden aan deze twee punten: le dat weten schap niet alle weten omvat, maar slechts een bepaald, geordend, gesyste matiseerd deel daarvan; 2e dat tot we tenschap boven het weten van feiten nog altijd iets meer vereischt wordt: hypotheses omtrent oorzaken en gevol gen en omtrent den geheelen samen hang der dingen. Wetenschap beperkt dus reeds. „Offic'eele" wetenschap beperkt nog iets verder. Het woord is niet van ons. Het is al oud, en een ieder weet wel zoo onge veer wat er onder te verstaan is. De beoefening der wetenschap eischt altijd toch een zekere organisatie. Aan vankelijk primitief: samenkomst van weetgierigen om den Katheder eens meer-wetenden, die hun van zijn we tenschap, al dan niet met wijsheid ver mengd, mede-deelde. De eerste profes sor: Socrates. Tegenwoordig is de wetenschap over heel onze aardbol ontzaglijk georgani seerd. Dat is al begonnen toen in vorige eeuwen het latijn de taal der mannen van wetenschap was, en de Engelsch- man daarin met den Nederlander, den Dultscher, den Franschman correspon deerde. Tegenwoordig zijn Engelsch, Fransch en Duitsch wel de voornaam ste 'nternationaal-wetenschappelijke talen, en door middel van de vaktijd schriften, en op de internationale con gressen, heeft letterlijk héél de weten schappelijke wereld nauw onderling contact. Deze geheele wetenschaps-beoefe- ning is aldus efficient als een reuzen bedrijf georgan'seerd en de resultaten daarvan zijn dikwerf verbluffend. Wij zullen de laafsten zijn te ontkennen, dat dit machtige sy steem van universiteiten en hooge scholen, van laboratoria, professoren, lectoren, privaat-docenten en studen ten, met kleine veranderingen in de practische toepassing overigens naar de zelfde overal geldende strengt-we- tenschappelijke, logisch meestal goed- gefundeerde voorschriften werkende in Amerika en Europa, Australië en Afri ka en Azië, niet een bewonderens waardig goed systeem zoude zijn, ster ker nog: wij zijn er van overtuigd, dat qua systeem dit het eer.ig juiste is zelfs! Ook meene men n et, dat wij zouden achterstaan in waardeering voor de Nederlandsche wetenschap, voorzoover zij binnen dit „officieele" gebied valt. Verre van dat: Kapteyn en De Sitter; Kamerlingh Onnes en Lorentz; Heymans en Bolland, Krabbe en Van Vollenhove zijn, om zoo maar eens in 't wilde weg een naam-of-wat te noemen, mannen waarvoor wij diep ons petje afnemen. En zoo zijn er zeker nog tientallen „Erkenntnis" is feitelijk onvertaal baar in één woord. meer, op ,alle onderdeelen van het ge-1 bied der Nederlandsche officieele we tenschap, dat der diergeneeskunde daaronder begrepen, op te noemen. Over heel de wereld, in Nederland niet het minst, zijn er honderden en du zenden mannen en vrouwen, die met volstrekte overgave zich deden opne men in de orde der wetenschapsbeoe fenaren, en die daarbij slechts één ge lofte .aflegden: de waarheid, de gehee le diepste waarheid na te vorschen en uitsluitend deze en daardoor de mensch- heid te dienen, al zou de onderste steen boven moeten. Maar! Er s ook hier een maar. Dit erkende of officieele stelsel van wetenschap wordt beoefend door men- schen. Menschen, behept met alle fou ten en tekortkomingen die des gewo nen menschen zijn. Ook in de weten schap heerschen naast onbaatzucuiig- heid'en loutere waarheidszoekensdrang bittere naijver, ijdelhe d, eerzucht, enge bewustzijnsbeperking, vriendjespolitiek, protectie en zelfs wel eens regeli echte domheid. En bovenal: door haar specialiseering haar codificatie en haar straffe orga nisatie heeft de „officieele" weten schap een grootc mate van traagheia gekregen. Een traagheid die, b. men schen," behept met de vorenvevmelde onhebbelijkheden, wel eens pijnlijk kan v/orden. De officieele wetenschap is n et al leen in streng' wetenschappelijken zin tot een systeem geworden, maar ook. daarnaast, in menschelijk-maatschap- pelijk opzicht, en wie het waagt bui ten de vaste, door de wegwijzers off - cieel aangegeven en platgetreden paden van dit systeem te gaan al zijn liet dan paden die óók tot groote ontdek kingen gevoerd hebben die k,on er toch zeker van zijn, dat hij zich de hoon en verachting, somwijlen de bit tere, doodelijke vijandschap van som mige mannen der „offic'eele" weten schap op den hals haalt. Meestal van niet de besten# onder dezen dan. Bewijzen? Wie zich in de geschiedenis der om wikkeling van de wetenschappen zou w llen verdiepen, zou ze zeker bij tien- tallen vinden. Overal zou hij zien hoe het werkelijk nieuwe inzicht, de grootsche ingeving, de machtige con ceptie, aanvankelijk het hoofd te plet ter dreigt te loopen tegen de muren der „off cieele" opvattingen. Heeft Giordano Bruno, een der voortreffelijk ste It,aliaansche geleerden uit de zes- tiende eeuw, niet zeven jaren in Rome in een kerker gezucht, om 16 Februari 1600 als ketter op den Campofiore ver brand te worden.... wijl hij de zon in het m'ddelpunt van ons planetenstelsel dorst te denken? Heeft de omstreeks zeventigjarige Galileo, den 22en Juni 1633 in de kerk Santa M,aria sopra Minerva zijn „Dia logo dei due massiml sistemi del mon- do", waarin hij de (juiste] Copernicaan- sche theorie omtrent ons wereldsysteem aanhing, niet publiekelijk moeten her roepen, daarna, van de ergste ketterij niettem n nog verdacht, veroordeeld tot kerkerstraf en tot het wekelijks, drie jaren lang, reciteeren der zeven boetpsalmen? Of, om tot moderner tijden te komen, is de felle bestrijding die Pasteur van de zijde der officieele wetenschap heeft ondervonden, niet zoo bekend dat men er zelfs eenfilm aan gewijd heeft? Is het met voldoende bekend, dat Edi son, toen hij in een bijeenkomst van beoefenaren der „officieele" weten schap voor 't eerst zijn bladtin gram mofoon demonstreerde, in vollen ernst van het schandelijkste bedrog' beschul digd werd.... want „dat kón immers niet mogelijk zijn" (wat ze met hun oogen zagen en hun ooren hoorden!] Heeft niet een Semmelweis in de tweede helft der negentiende eeuw den vertegenwoordiger, voor hem de incar natie, der officieele Weener weten schap, professor Scanzoni, de woorden in het aangezicht geslingerd: „Mocht gij, Herr Hofrat, er mee voortgaan, zonder mijn stellingen omtrent het we zen der kraamvrouwenkoorts weerlegd te hebben, uwe leerlingen op te voe den in de valsche leer van de epidemi sche kraamvrouwenkoorts, den verklaar ik U voor God en de wereld voor een moordenaar!" Semmelweis, die mede door de jarenlange traagheid, tegen werk ng en vijandschap der officieele wetenschap krankzinnig stierf, maar Tusschen de regels te lezen is altijd interessant, ook tusschen die, welke de tijd op eens menschen voorhoofd heeft geschreven. wien millioenen moeders leven en ge zondheid (janken, nu? Hoe is niet, en wordt zelfs nu nog, een der grootste geesten op het gebied van zekere z elsziekteverschijnselen, prof. Sigmimd Freud in Weenen, behal ve door een gansche wereld van hier omtrent niets-wetende na-pratende lee- ken, ook door een deel der wetenschap pelijke wereld met smaad en hoon overladen? (Schoon zeker giet als ex ponent van dit laatste kunnende gelden, is als extreem verschijnsel op dit gebied niettemin belangwekkend het boek van dien dollen dokter E. van Dieren over Freud, waarin hij dezen als „pornograaf, godsdienstverachter, bolsjewiek, psy chopaat, sadistisch mishandelaar van zielszieken, bevorderaar van perverse ontucht, en advocaat van den duivel" meer niet meent „aan de kaak" te stellen!) We deden maar een greep. Een ieder die de zaak dieper zou willen onderzoe ken, zou tenslotte boekdeelen kunnen vullen met de uitkomsten van zijn speuren, en altijd maar meer zou hij ont dekken, hoe de officieele wetenschap, meestal uit traagheid, een enkele maal wellicht ook uit scherper te veroordeer len beweeggronden, zich verzet tegen het „ongewone". Nu laten wij nog heelemaal buiten be schouwing dat deel van wetenschap hetwelk ook per definitionem nog als zoodanig dient te gelden maar dat buiten het terrem van 't officieel erken de ligt; wij noemen bv. als typisch voor beeld de astrologie of sterrewichelarij, 'welke vandaag aan den dag nog door ernstige mannen met universitaire of hoogeschool-opleiding beoefend wordt; verder de niet-reguliere vormen van niettemin wetenschappelijk bedreven geneeskunst (homoeopathie, natuurge neeskunde, antroposofische geneeskun de) die zoo'n beetje zweven tusschen of ficieel en niet-officieel. En dan is er nog dat deel van het geheele menschelijke weten, hetwelk streng beschouwd niet meer onder het begrip we tenschap kan vallen, maar dat desalniettemin somwijlen toch ook nog edelsteenen van het zulv'erste water blijkt te bevatten. (Hoe dikwijls gaan bv. niet uitvindingen op practisch gebied naar het buitenland, omdat men in eigen land „de zaak niet de moeite waard acht"? Men herinnere zich hei geval, nu eenigen tijd geleden, van de st^enkoolpers om goede steenkool uit gruis te persen!) Laat ons het hier bij laten, en de slot som trekken. Het is deze: De verdienste der officieele georgani seerde wetenschap is te ontkennen noch te verkleinen. Deze vorm van weten schapsbeoefening is logisch juist en noodzakelijk, zij heeft herhaaldelijk goe de vruchten voortgebracht, en, met de kennis en de toewijding harer beoefena ren, zal zij de menschheid ook in de toekomst voordurend van groot nut blij ken te zijn. De officieel georganiseerde weten schap, door menschen met, naast men schelijke deugden, ook alle menschelijke ondeugden behept, beoefend, heeft uit haren aard reeds niet immer open ooi en oog voor wat van buiten de betreden paden tot haar komt. Hoe waarlijk groo- ter de wetenschappelijke geest, hoe wij der open oor en oog ook voor zulke za ken; juist de middelmatigheid echter is als regel conservatief en vijandig gezind in dezen. Maar, al heeft Galileo het dan zeker zelf niet gezegd, toch geldt ook hier het Eppur se muove: Toch draait zij. De aarde nl. En: zoo waar de aarde draait, zoowaar zal de menschheid ondanks verzet van middel matigheden op den duur steeds verder voortschrijden naar het licht der waar heid. Want de ware wetenschap die binnen en buiten de officieele grenzen te vinden is wint het op den langen duur toch! !&T; DE CONTINGENTEERING ALS HANDELSPOLITIEK WAPEN. Een waarschuwing. De secretaris van de'lib. St.partij „De Vrijheidsbond" schrijft ons het volgén- de: Het hoofdbestuur van de Liberale ren. 4 tot 8 en daarna t,ot 12 Over de al- dan niet wenschelijkheid van zulk een verhooging kan verschillend worden ge dacht. Wij behoorden tot hen, die oog hadden voor de daaraan verbonden be zwaren. Ofschoon o.i. met recht gezegd mag worden, dat hier de grens van een fiscaal tarief is overschreden, toch gaat het hier in hoofdzaak om gradueele ver schillen. Het tarief is vastgelegd in de wet en ieder weet ten minste, waaraan hij toe is. In 1931 heeft de Crisisinvoerwet haar intrede gedaan; toen het onder de bui tengewone omstandigheden van de crisis ncodlg werd geoordeeld om het bedrijfs leven te beschermen tegen buitenland- sche abnormale concurrentie (dumping). Echter ook daar moest aan een zooveel mogelijk objectief criterium v/orden vol daan: er moest sreke zijn van een over- matigen invoer. In 1933 is bij een wetswijziging aan het begrip „overmatige invoer" een ru'mere interpretatie gegeven, wat reeds niet zonder bedenking was. Thans echter dreigt er nog geheel iets anders. Wanneer de voorstellen tot wijziging van de Tarief-machtigingswet 1934 en van de Crisisinvoerwet wet worden, dan zal een nieuw invoerrecht kunnen worden geheven of een bestaand invoer recht kunen worden afgeschaft, ver hoogd of verlaagd, indien „het econo misch landsbelang" dat naar het oordeel van de regeering vereischt, en zal de in voer van bepaalde goederen kunnen worden verboden of voorwaardelijk worden toegestaan, zonder dat daar voor het objectieve criterium: „overma tige invoer" nog zal gelden. De doelstelling, die tot dusverre gold n.l. het bedrijfsleven te beschermen te gen een overmatigen invoer, v/ordt los gelaten en vervangen door een nieuwe, waarbij de contingenteering zal worden gehanteerd als handelspolitiek wapen. Reeds het tegenwoordige stelsel heeft geleid tot een groote verstarring en stroefheid van het handelsverkeer. Dat zal in de toekomst nog erger worden. Honderdmaal erger is echter, dat el ke rechtszekerheid verloren zal gaan. Ieder zal zijn overgeleverd aan het sub jectieve inzicht van den minister van economische zaken, dat beteekent in de praktijk van den een of anderen ambte Naami, Venn, Kipsiraat-Ceoismgel Rotterdam. naar. Zelfs bij de allerbeste bedoeling zullen beslissingen, die berusten op willekeur, niet kunnen uitblijven. Men voere ons niet tegemoet, dat een waarborg is ge legen in de bekrachtiging achterna bij de wet. Behalve dat het bijna steeds onmogelijk zal zijn op een eenmaal ge nomen maatregel terug te komen, is het voor de volksvertegenwoordiging ten eenenmale onmogelijk te overzien, of de belangen van verschilende groepen en personen evenredig zijn behartigd. Wanneer wij dit alles bedenken, voe len wij de beklemmende vraag bij ons opkomen of ook Nederland bezig is den rechtsstaat los te laten. Wanneer wij eenmaal dezen heiiloo- zen weg, die voert tot het geven van een blanco-volmacht ten opzichte van tarieven en contingenteeringen aan den minister van economische zaken, zuITen hebben betreden, zullen wij niet meer terug kunnen. De op grond van de vol macht afgesloten bilaterale verdragen en afspraken zullen ons met handen en voeten binden. Ook op economisch ge bied zij de wet en niets dan de wet het plechtanker onzer vrijheid. Het gaat hiejr om groote belangen, niet alleen van materieelen, maar voor al ook van ideëelen aard. Wij roepen het Nederlandsche volk op te waken voor zijn vrijheid, ook op economisch gebied, en den strijd aan te binden'tegen deze voor den rechtsstaat zoo gevaarlijke voorstellen der regee ring. De volksvertegenwoordiging moet overtuigd worden, dat deze beide wets-. Verwachting tot morgenavond; DE BILT: Krachtige tot matige wind uit Z. richtingen, zwaar bewolkt tot be trokken met tijdelijke opklaring, tijdelijk regen, later regenbuien, aanvankelijk weinig verandering in temperatuur, la ter kouder. UKKEL: Vrij sterke tot sterk Z, win den, bewolkt tot betrokken, tijdelijk re gen, vooral in West-België, matige tem peratuur met een nachtelijk tempera- tuursminimum van 7 gr. Ma. 25 Oct. Zon op: 6 h 44; onder: 16 h 44. Licht op: 17 h 14. Maan op: 21 h 49; onder: 24 h 46. L.K. 26 Oct. ft Hoog- en Laagwater te Vlissingen; October. Hoogwater. Laagwater. Ma. 25 4.44 17.13 11.23 23.42 Di. 26 5.40 18.19 12.18 Wo. 27 6.48 19.40 0.46 13.28 Hoog- en Laagwater te Wemeldinge: October. Hoogwater. Laagwater. Ma. 25 6.40 19.02 12.25 Di. 26 7.30 19.59 0.48 13.20 Wo. 27 8.29 21.12 1.52 14.28 Westkapelie is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere 38 min. later (S springtij). AANVARING OP DE WESTER- SCHELDE. Schipper verdronken. Zaterdagavond is :op 'de W7ester- Schelde nabij de Kruisschans het Belgi sche sleepschip „Edward Keurvels" schipper Barzikowski geladen met grint voor België door de zeeboot Beaverburn aangevaren en onmiddellijk gezonken. De schipper is bij dit ongeluk verdronken doch de schippersvrouw, hoewel bewus teloos kon door de andere schippers ge red worden. Het schip zit midden in het vaarwater en is hinderlijk voor de scheepvaart. Een tramwagen aan den haal. Toen gistermorgen een motorwagen van de electrische tram op de -Markt aan 't wisselen was, klommen op den stil- staanden bijwagen enkele jongens van ongeveer 10-12 jaar, daarbij moet een der jongens den pal van de rem geraakt hebben, waardoor de wagen aan het rij den kwam en tegen den motorwagen aanreed, die bij de Pottenmarkt stond. De bijwagen kreeg lichte beschadiging. Een der jongens werd getroffen door den rem en werd licht gewond. Tegen een tramwagen aangevallen. Gisteren kwam bij een politieagent op de Markt zekeren S., die bloedend ver wond was en die mededeelde, dat hij op den Pottenbakkerssing'el over den veter van een zijner schoenen was gestruikeld tegen een passeerende tram aan. De gewonde is voorloopig verbonden en daarna op medisch advies naar huis gegaan. Winkeliers pas op. Men maakt er ons op attent, dat in de gemeente enkele woonwagenbewoners vertoeven van het zigeunerstype, die met groote boodschappen-tasschen in- koopen gaan dóen en dit veelal in win kels, waar de met de bediening belaste personen niet steeds direct aanwezig zijn. Men lette goed op deze peisonen en wachte zich in 't bijzonder ook voor hét wisselen van geld voor hen, waarbij zij ontoelaatbare tructs uithalen. ontwerpen in 's lands belang verwor pen dienen te worden, omdat zij de dic tatuur inluiden!

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1937 | | pagina 1