GOESCHE GOUBANT^
BINNENLAND.
WEERBERICHT.
NUMMER 239.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
OCTOBER 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Vrijheidsbond-Congres.
De ramp van de „Specht".
Inkomens en Vermogens
1936/1937.
ÖND. BRANDWAARBORGMIi.
ELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes ea agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, lngez. mededeelingen 60 et. p. r.
Bij contr. voer beide veel lager; tar. op aanvT.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 et. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
i.
V. B. en V. D.
Ain het einde dezer week zal de
Vrijheidsbond te Utrecht in buitenge
wone vergadering bijeenkomen, tenein
de z ch te beraden op den toestand,
ontstaan na zijn nederlaag bij de ver
kiezingen van 26 Juni jongstleden.
Dit zal een gewichtige vergadering
worden, zoo al niet voor den Vrijheids
bond, dan toch stellig voor het 1 beralis-
me in Nederland. Want naar ons ge
voelen zal het, van wat daar in Utrecht
besloten wordt, afhangen of de organi
satie van het niet uitgesproken vrijzin
nig-democratische l'beralisme in Neder
land ten leven of ten ondergang ge
doemd zal zijn.
Twee vraagstukken zijn in de discus
sies, welke den laatsten tijd om den
Vrijheidsbond gevoerd zijn, omhoog ge
komen. Het eerste is dat van de fu
sie met den Vrijzinnig-Democratischen
Bond, het tweede is dat van de radicale
verdwijning van het hoofdbestuur, onder
welks leiding of w.anleiding de
Vrijheidsbond van nederlaag tot neder
laag steeds d eper viel.
Wat het eerste punt betreft is er vol
doende teekening in den toestand ge
komen, om een slotsom te trekken.
Wat 't eerst opvalt is de van ve
lerlei zijde vernomen platonische
liefdesbetuiging; men zou ook kunnen
zeggen: de academische stell'ng „dat 't
inderdaad toch zoo wenschelijk w,are,
indien er in Nederland één in plaats
van twee vrijzinnig-liberale partijen
waren".
Zeker: ook deze stelling aanvaardt
n et iedere liberaal noch ook iedere
vrijzinnig-democraat. Er zijn er bij beide
partijen en het zijn zeker niet de
minst-scherpzinnigen die princip eel
van één partij niets willen weten, en
die oprecht van oordeel z'jn, dat de
niet-marxistische linksche gedachte in
Nederland het best gediend wordt door
een organisatie in twee afzonderlijke
partijen, een democrat sch-linksche en
een conserv.atief-linksche; de eerste
zouden dan de vrijzinnig-democraten,
de tweede de liberalen zijn.
Anderen daarentegen zijn van oor
deel, dat bij de huidige getalsverhou
dingen de niet-marxist'sche linkervleu
gel onzer politiek zich deze weelde van
afzonderlijke organisatie in twee partij
en eenvoudig n et meer kan veroorlo
ven, en dat één radicaal-liberale partij
allen zou dienen te omvatten, ook al
zou een enkele conservatieve Vrijheids-
bonder dan afvallen, een enkele bijna-
heelemaal-roode Vrijzinnig-Democraat
afvallen naar de sociaal-democratie.
Wij zijn deze laatste meen ng toege
daan. Er zijn, dunkt ons, zooveel vrij
zinnige en democratische elementen in
den Vrijheidsbond, d,at deze, tezamen
met de elders georganiseerde, nl. de
Vrijzinnig-Democratische liberalen, wel
weer tot een partij zouden kunnen, en
derhalve zouden behooren, vereen gd
te worden. Indien enkele meer conser
vatieve, althans anti-democratische,
Vrijheidsbonders hierin aanleiding zou
den vinden de n'euwe R,adicaal-Liberale
Partij te verlaten en een afzonderlijke
links-conservatieve of (onzes inziens)
meer streng-liberale partij te stichten,
dan zou zulks naar ons gevoelen aller
minst te betreuren zijn, integendeel
zelfs tot opklaring van den feiteTijken
oestand leiden. Èn de in wezen tóch
^^Y^^istisch voelende uiterst-link-
-„onsen voelenc
sche V.D.-ers zouden dan maar naar cie
S.D.A.P. moeten overgaan waar zij
immers feitelijk reeds thu:s behoorden
en daar zon do-,
i«eQs thu:s behoorden
- en daar zouden 21j den rechtervleugel
dier partij kunnen versterken, wat, uit
nationaal oogpunt bezien, ook niet
ders dan wenschelijk zou kunnen hee-
ten.
Wij weten zeker, dat een groot deel
der democratische jongeren in den Vrij
heidsbond met deze opvatt'ng ,aan onze
zijde staat. Toch zijn er twee belemme
ringen van ernstigen, misschien wel on-
overkomelijken aard: 't komt ons voor,
dat de tegenstanders van dit fusie-denk
beeld in den Vrijheidsbond, zoo al niet
onder zijn leden, dan toch stellig on
der degenen, die er leidende functies
bekleeden, te talrijk zijn om dit gestel
de doel te kunnen bereiken, terwijl aan
den anderen kant, dunkt ons, de Vrij
zinnig-Democraten ook niet bereid zul
len blijken te zijn w,at naar onze
overtuig ng als conditio sine qua non
zou moeten gelden met de Vrijheids-
bonders als volkomen gelijkberechtig- j
den aan een tafel te gaan zitten, ten-1
einde beiderzijds met de noodzakelijke
welwillendheid, tegemoetkomendheid en
streven naar begrip te onderzoeken, of
men het niet „eens" zou kunnen wor
den.
Integendeel zelfs: wij meenen alom biy
verantwoordelijke en leidende figuren
van den V.D.B, déze gesteldheid te
hebben gevonden, nl.: d.at, wanneer.de
waarlijk vrijzinnig en oprecht democra
tisch denkende en gevoelende leden var,
den Vrijheidsbond dien bond nu maar
flukskens zouden gaan verlaten, de Vrij-
zinn g-Democrati.sche Bond dezulken
met open armen zal ontvangenwat
nogal wiedes is, zouden we zoo zeggen.
Maar de V. D. B. vergeet daarbij, dat
fusie iets anders is dan o v 'e r 1 o o-
p e n, en dat met name na zulk een
nederlaag als de Vrijheidsbond te incas
seeren kreeg, het zoo m,aar overgaan
naar den V. D. B. mannen met eenige
ruggegraat n et zoo heel vlot zal af
gaan al is het denkbaar dat iemand
in het belang van de z.aak, na ernstig
onderzoek en rijp beraad, ook dit jas-
jekeer-odium op zich neemt. Maar leuk
is zoo-iets in geen geval.
Hoe d t ook zij: we mogen gerust zeg
gen, dat het denkbeeld van een fusie
der twee partijen, langs normaal org.a-
nisatorischen weg tot stand te brengen,
voorloopig van de baan is. Dit heeft b i
de eene noch bij de andere p a r t ij
op 't oogenblik nog een schijn van kans.
En de idealistisch gez nde werkelijk
heids-politicus streeft niet n,aar onmid
dellijke verwezenlijking van het zeker-
onbereikbare.
De vraag rijst: wat dan?
Daarover nog enkele opmerk ngen in
een volgend artikel,
De commissie van onderzoek inzake
de ramp van de „Specht" is gistermid
dag met het DC 3-toestel uit Palembarig
te Batavia teruggekeerd.
Heden zijn de motoren van het ver
ongelukte toestel aangekomen en naar
Bandoeng doorgezonden, teneinde na
te gaan of 'nderdaad een dier motoren
heeft gestopt.
Gisteren heeft de commissie de ver-
hooren voortgezet, waarbij nieuwe ver
klaringen, die van inheemsche zijde
werden afgelegd omtrent het „dood
zijn" van een der motoren (letterlijke
vertaling van het Maleisch, dat hier ge
bruikt werd in de beteekenis van stil
staan van den motor), eenigszins ver
rassend waren. Aan de juistheid van
deze verklaringen wordt echter getwij
feld.
Hubermann's toestand verergerd.
De toestand v.an den violist Huber-
mann is ten gevolge van longontsteking
verergerd, zoodat professor Redding-
ius van Batavia, die thans te Palembang'
vertoeft, het niet r,aadzaam achtte thans
iets aan de handen van den violist te
doen.
Prof. Reddingius verklaarde, dat
Hubermann niet bu ten gevaar is, zoo
lang de longontsteking voortduurt. De
verwondingen aan zijn handen zijn daar
door van geheel ondergeschikt belang
geworden.
Aan freule Smissaert heeft de pro
fessor vier weken van volkomen rust
voorgeschreven, waarna z'ij uit Palem
bang zal kunnen vertrekken.
Verder verklaarde de geneesheer, dat
de heer Schoch nog eenige weken in
het hospitaal zal moeten verblijven, ter
wijl de tweede p loot Groeneveld wel
spoedig als genezen zal kunnen worden
ontslagen, evenals de heer Munro, die
over een weekje wel naar Singapore zal
kunnen terugkeeren.
De toestand van de andere passagiers
eveneens gunstig.
Het stoffelijk overschot van ir.
R Van Steenbergen.
v1. je de motoren van de „Specht"
bracht de „Merak" van de K.P.M. nog
het stoffelijk overschot aan van den bij
de Specht-ramp omgekomen ir G A. van
Steenbergen.
Het lijk van ir. Van Steenbergen is
d:rect verder vervoerd naar Bandoeno.
waar heden de begrafenis plaats vindt
De stoffelijke resten van de drie
leden der Specht-bemanning
naar Nederland.
Naar wij vernemen worden de stoffe
lijke resten van de heeren Stork, Ruben
en Stodieck, leden van de bemanning
van de te Palembang verongelukte
„Specht", Woensdag met het s.s. „Van
Geen" van de K.N.S.M. van Palembang
Wanneer een mensch zijn taak ver
foeit of haar achteloos vervult, zijn
geen machten ter wereld in staat om
ze hem met opgewektheid te doen ver
richten. Maar als iemand zijn werk
lief heeft, gaat alles vanzelf.
naar Tandjong Priok overgebracht. Van
daar brengt het s.s. „Simaloereen
vrachtschip van de stoomVaartmaat-
maatschappij Nederland, de stoffelijke
resten Zaterdag a.s. naar Nederland.
In verband met de groote belangstel
ling naar de nieuwste gegevens der in
komens en vermogens in Nederland,
werden in de negende aflevering van
het maandschrift van het centraal bu
reau voor de statistiek, enkele voor
loop ge totaalcijfers betreffende de sta
tistiek der rijksinkomsten- en vermo
gensbelasting opgenomen voor het be
lastingjaar 1936- 37.
Uit deze voorioopige gegevens, die
in dit maandschrift in vergelijking wor
den gebracht met de overeenkomstige
ge-levens van 1 Mei 1915 af, blijkt, dat
het laagste bedrag der zuivere inko
mens Vóór den kinderaftrek n,a de in
1920 ingetreden malaise werd bere Kt
over 1924-'25, nl. f 3761 millioen. In
verband met de verbetering van den
algemeenen economischen toestand is
daarop een stijging gevolgd tot f 4367
millioen over 1930-'31, waarop als ge
volg van de in 1929 opnieuw ingetre
den crisis een teruggang gevolge tor
f 2656 millioen over 1936- ri7. Het io
taal der inkomens over laatstgenoemd
jaar is hierdoor nog f 1105 millioen
!29 netlagtr dan over 1924-25. De
verm ndering van 1935-'36 tot 193Ó-"3Ï
beliep f 172 millioen (6 pet.) Het ge
middelde inkomen per aangeslagene be
droeg over 1936-'37 f 2068 en bereikte
hierdoor over dit jaar het laagste punt
van alle sinds 1915 verstreken jaren.
Het hoogst gemiddelde 'nkomen werd
aangetroffen over de jaren 1917-T8 en
1920-'21 en beliep f 2659.
De aandacht zij er op gevestigd, dat
het bedra<* der inkomens in het alge
meen betrekking heeft op de inkomsten
genoten in het voorgaande kalender
jaar, zoodat bovengenoemd bedrag van
f 2656 millioen de .nkomsten betreft
over het kalenderjaar 1935.
Het bedarg der in de vermogensbelas
ting vallende vermogens bere kte hei
laagste punt na de in 1920 ingetreden
malaise over 1923-'24, nl. t 12,183 mi -
lioen. Vervolgens is het bedrag dezer
vermogens gestegen tot f 15,666 nulli
oen over 1929-'30, waarop als gevolg
van de in 1929 opn'euw ingetreden cri
sis met een kleine onderbreking van
1933-'34 op 1934-'35 een sterke da
ling is gevolgd tot f 11,072 millioen over
1936-'37 Het bedr.ag der vermogens is
hierdoor f HU m'Uioen (9 pet.) lager
dan dat over 1923-'24. De vermindering
van 1935-'36 tot 1936- 37 Deliep f 69
millioen (0,62 pet.)
Het gemiddeld vermogen per aange
slagene was van alle vergeleken jaren
het laagst over 1835-'36( nl. f 63.000, ter
wijl het hoogste hedrag jf 87.000) werd
aangetroffen voor 1917-18. Over 1936-
'37 was dit cijfer f 64,000. Opgemerkt
zij, dat deze bedragen den stand van
het vermogen aangeven bij den aan
vang van het belastingjaar op 1 Mei.
De aandacht moge er op gevestigd
worden, dat bovenvermelde gegevens
alleen betrekking hebben op de natuur
lijke binnen het rijk wonende personen,
die na vermindering met den kinder
aftrek primitief aangeslagen zijn voor
een inkomen van f 800 (tot en met
1918-' 19 f 650) of een vermogen van
m nstens f 16,000, alle kleinere inko
mens en vermogens, de door navorde
ring van belasting getroffen inkomens
en vermogens, alsmede die, welk door
de belastingplichtigen verzwegen zijn.
zijn dus hierbij buiten beschouwing g*
bleven, zoodat het niet juist is aan de
gepubliceerde belastinggegevens be
schouwingen te verbinden omtrent het
nationale inkomen en vermogen.
Door enkele deskundigen zijn ramin
gen gemaakt. Sinds 1929 worden schat
tingen voor het nat onale inkomen ver
richt door dr. O, Bakker, accountant
van het centraal bureau voor de sta
tistiek. De resultaten van deze schattin
gen volgen hieronder, waarbij eveneens
van de over deze j,aren in de belasting
vallende inkomens melding is gemaakt.
in m'llioenen guldens
kalenderjaren belaste in- geraamd
komens volgens nationaal
de inkomsten- inkomen
belasting
1929 4.367 5.740
1930 4.206 5.400
1931 3.657 4.940
1932 3.157 4.350
1933 3.042 4.270
1934 2.828 4.100
1935 2.656 3.970
In verband met de groote daaraan
verbonden moeilijkheden zijn schattin
gen betreffende het nationale vermogen
voor de laatste jaren tot dusver achter
wege gebleven.
Voor meer uithvoerige gegevens zij
naar het maandschrift verwezen.
Aigemeene vergadering
Nationaal Jongeren Verbond,
Na een jaarrede van mr. W. de Vries
op de algemeene vergader ng van het
Nationaal Jongeren Verbond te Apel
doorn en het goedkeuren v,an het jaar
verslag van den secretaris en dat van
den penningmeester werden verschil
lende huishoudelijke zaken besproken.
Bij enkele candidaatstelling werd het
hoofdbestuur voor het vereenigingsjaar
1937-'38 als volgt gekozen: algemeen
voorzitter: mr. J. H. P. V. H,a tsma Mu
iier te Amsterdam, algemeen secreta
ris jhr. W. M. de Brauw te 's-Graven-
hage, algemeen penningmeester A. T.
C. J. Schiebergen te Arnhem, Leden:
mr. O. Verdoorn te Rotterdam: K. Rijs-
dorp te Utrecht; H. A. V. Giesberger
te Rotterdam, D, J, Karres te Apel
doorn; R. Nijhuis te Veendam.
Mr. W. de Vries en het aftredende
bestuurslid W. van Wesel werden mei
groote instemm ng der vergadering tot.
eerelid benoemd.
Uit de plannen, die mr. Jiaitsma Mu
iier voor het 'komende jaar meedeelde,
stippen wij aan, dat uiteraard in de
princ pieele houding van het N. J. V.
geen wijziging zal worden gebracht.
Het initiatief is genomen voor een her
denking van het regeeringsjub leum in
September 1938, waarover te zijnertijd
nadere mededeelingen zullen worden
gedaan.
Als hoofdpunt in de te voeren pro
paganda zal de rijkseenheid-gedachtp
naar voren gebracht worden, in verband
waarmede plannen in voorbereiding
zijn tot de oprichting in Nederland
van een monument voor de Indische
weermacht (het Kon. Ned. Ind. leger).
HAGESPRAAK DER N.S.B.
Ir, Mussert over de jongste
beroering.
De hagespraak te Lunteren, zooals de
ze openluchtbijeenkomsten van de N. S.
B. bij voorkeur genoemd worden, werd
gisteren naar schatting door een 25 a
30.000 menschen bijgewoond. Een op
komst, die, volgens ir. Mussert in zijn
rede, driemaal zoo groot was als de
leider der N.S.B. verwacht had.
Toch was het opmerkelijk kalm in
Lunteren. Uiterlijk vertoon bleef ge
heel achterwege, geen opschriften, leu
zen of vlaggen. Over het algemeen wa
ren de aanwezigen jonge menschen,
hoewel ook ouderen, soms met hun kin
deren, op deze bijeenkomst tegenwoor
dig waren.
De hr. Mussert herinnerde er in zijn
rede aan, dat ondanks alle terreur, ver
dachtmaking en open stemhokjes toch,
nog 70.000 Nederlanders op de N.S.B.
stemden. Er is, \olgens den hr. Mussert,
veel gereorganiseerd moeten worden
Zoo bracht het in November gestichte
dagblad 6000 verlies per maand op.
De Indische afdeeling moest zelfstandi
ger worden, zoodat de taak van den
heer Hogewind moest worden overge
nomen door iemand, die daar woont.
Sindsdien heeft de eerste geen taak
meer willen aanvaarden, is zijn liefde
voor de beweging veranderd in het te
gendeel en is zijn vertrouwen in den lei
der geschokt. Ook voor de beweging
hier te lande, die na de verkiezingen
duizenden leden verloor, is een nieuwe
organisatie ontworpen, die over een
maand gereed zal zijn.
De beweging staat nu financieel op
gezonde basis.
Sprekende over de gebeurtenissen
van den laatsten tijd, zeide de heer Mus
sert, dat het ontslag van ds. Van Duyl in
het belang was van de beweging, van
ds. Van Duyl zelf en van anderen. De
heeren Pont en Van der Goes Van Na-
ters hebben zich de vrijheid veroorloofd
deze zaak op straat te brengen, doch
spr, wenschte niet uit te weiden over
persoonlijke kwesties. Wanneer de heer
VOOR DE PRVINCIE ZEEL.AND
(lagez. Med.)
;TE -
MIDDELBURG
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Zwakke tot matige, in het
Noorden later wellicht toenemende N.
tot N.W. wind, aanvankelijk half tot
zwaar bewolkt met weinig of geen re
gen, aanvankelijk weinig verandering in
temperatuur, later kouder.
UKKEL: Matige wind uit N. tot N.O.
wind, heldere en zwaar bewolkte hemel,
plaatselijk regen, matige temperatuur
met een nachtelijk minimum van onge
veer 5 graden. Op het laatst van den
nacht nevel of mist.
Ma. 11 Oct. Zon op; 6 h 19; onder:
17 h 14. Licht op: 17 h 44. Maan op:
13 h 07; onder: 21 h 23. E.K. 12 Oct.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
October.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 11 5.00 17.23 11.22 23.40
Di. 12 5.44 18.18 12.02
Wo. 13 6.41 19.29 0.30 13.04
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
October.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 11 6.48 19.04 0.07 12.26
Di. 12 7.27 19.52 0.49 13.06
Wo. 13 8.18 20.58 1.36 14.03
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
Van Duyl beweert dat hij zijn handtee-
kening onder pressie heeft gezet, dan
staat de hooge raad van discipline te
zijner beschikking.
Onmiddellijk na de verkiezingen ver
wachtte de heer Mussert verraad in de
beweging. De heer Van Geelkerken was
op dit gebied waakzaam. Ruim een
maand geleden bleek het gezwel in de
afdeeling vorming te vinden, maar men
wilde 't eerst verder laten komen. Uit
voerder, misschien hoofd van de revolte
was mr. Van der Goes van Naters, die
er zelfs het land voor rondreisde. In
Den Haag probeerde men in iedere
groep een kern te vormen. De kwestie-
Van Duyl maakte het noodig direct in
te grijpen en daarom is het mogelijk dat
er nog iets is blijven zitten. Uitdrukke
lijk wilde spr. vaststellen, dat hij geen
enkel bewijs heeft dat ds. Van Duyl er-
ajan medeplichtig was. Lndien hij ge
sprekken had kunnen afluisteren, zou
hij op dit gebied meer zekerheid hebben
gehad, doch daarvan was geen sprake.
Eén ding had den heer Mussert bij dit
aiies evenwel uitermate gehinderd. Men
wilde hem, aldus spr., met een soort
pensioen naar Zwitserland sturen. Als
zij hadden afgesproken mij te laten
doodschieten, had ik nog eenige waar
deering kunnen hebben, doch indien ik
ooit het gevoel krijg, dat een ander be
ter dan ik geschikt als leider der' bewe
ging is, dan zal ik het oordeel vragen
van de duizend hardste werkers der be
weging, niet van een Pont, een Van der
Goes van Naters en consorten.
(N.R.C.)
AFLOOP AANSTEDINGEN EN
Het bouwkundig bureau v.h. A. Ie
Clercq te Kruiningen, heeft voor den
heer A. Gerstel te Scheveningen aanbe
steed het bouwen van zes woningen aan
den Dijkwelschen straatweg te Kapel-
1 e. Er waren 26 inschrijvers voor het
timmer- en metselwerk. Hoogste in
schrijver Van Strien voor 11.798, laag
ste Engelse, Heinkenszand, voor 9136.
Gunning aangehouden. Opvolger Jacs. de
Jonge te Biezelinge voor 9696.
Verfwerk 14 inschrijvers, hoogste in-
schijver Hubrechts voor 1417, laagste
Annemaat, Schore, voor 804, opvolger
H. K. Kramer voor 958. Gunning aan
gehouden.
Aanleg verlichting, electriciteit 6 in
schrijvers, hoogste inschrijver H. K. Kra
mer voor 379, laagste J. Slabbekoorn
te Biezelinge voor 220, opvolger M. J.
v. d. Berge te Goes voor 238. Gunning
aangehouden.