VOOR DE JEUGD.
UIT 'N OUD KOOKBOEK.
DAMMEN EN SCHAKEN.
TRUUK EN KUUK.
EEN SERVETTEN-STANDAARDJE.
deur mekare. Een licht blaeuw I ZEEUWSCHE KRONIEK.
ziede lint der rond mie lange en- nrTnRFP
den op der rik. Van voren eenl 11 •JLIUBliK 1361.
bos roze rozen mie groene blaeren I Middelburg door Albrecht
en di* lagge dan nog dauwdruppels I van Beieren ingenomen,
op. Ze kreeg den 'öed en Tinei 't Was in den tijd der Hoeksche
zei: „zet 'n mè' rechtuut op, zö ku' I en Kabeljauwsche twisten. De
je 'n 't makkelikste meedraege, I jonge graaf Willem V van Beieren
den ouwen kan wè' in de kurf". I had zich eindelijk met zijn moeder
Merie was zó-vee' blie-e mie dien I Margaretha van Henegouwen ver
prachtegen 'óed, en toen a ze wee' zoend. Maar hiermede waren de
vadder gienge, pakten ze, uut der I twisten tusschen de beide partijen
eigen, de korf wee' vast. Ze dacht:l niet geëindigd. Zij hebben nog bij
„noe kun' me mienentwege wè' I na anderhalve eeuw geduurd,
nir uus toe gae". De are boo'-l Toen Willem V in 1357 krank
schappen dee-e ze achteran meka- j zinnig was geworden, werd zijn
re klaer, en di' gebeurden niks bi-1 broer Albrecht ruwaard of regent
zonders bie. 't Leste 'aelden ze de I over Holland, Zeeland en Hene
boeken, omdh' die zó zwaer bin. I gouwen. Bij zijn pogingen om bei
,,A' 'k die mer is weet je", zei-1 de partijen tot elkaar te brengen
den Tine, „wan' dat is eigeluk de I ondervond hij vele moeilijkheden
reden van m'n reize". En 't lokten I vooral van Kabeljauwsche zijde
net. Tine betaelden 't leesgeld voe I Dit was ook in Zeeland het geva
vier weken en zou ze mie de I waar de edelman Floris van Bors
vrachtrie-er mee vrom geve. Toenlsele, heer van Veere, met de stac
gienge ze een komme koffie köo- Middelburg Kabeljauwsch gezinc
pe en der bróód opete. Twint rust-1 was. De heeren van Veere achtten
ten z' uut. En toen op stap nir I zich bijna den gelijke van den
uus. Merie was blie-e' oor. Ze was I graaf, zeker van den ruwaard Al
't allange beu. I brecht. Middelburg, dat zich niet
't Ruukt overoal zö areg, bie die I wilde schikken naar den wil van
ménsen. En buten ku' je giad nie I Albrecht, stelde zich in staat van
vortkomme, ze Jöope ielken keer verdediging en had hierbij de hulp
voe je voeten. En gin een zeit r
goeien dag. Nee-e 'oor; 'oe êe'-aer
tuus, 'oe liever. Ze gienge wee, de
zelfde pad, Eêst een 'êel ende
straete, dan je een padje ni' den
ingeroepen van de Vlamingen, met
wie Albrecht overhoop lag over de
grensscheiding tusschen Vlaande
ren en Henegouwen. Middelburg
was toen veel kleiner in omvang
Boomdiek, en je op de zeediekldan thans. Toen de stad eenigen
kwam, kust je de uzen op de kaaie I tijd belegerd was door Albrecht
ginter varre zie stae. „Noe 's 't I zag zij, dat zij het niet lang zou'
mer een klein 'olf uurtje mi'," zei I vol kunnen houden. Daarom acht-
Tine, „noe gae me 'ier een stuitje I te zij het beter met Albrecht tot
zitte ruste." Ze zatte nog mer even I een vergelijk te komen, ook we
an de zeediek, of Tine 'aelden oal I tende, hoe de stad Delft, die zich
de boeken uut de kurf en gieng ze I ook tegen hem had verzet, hevig
êert voer êen bekieke. Ze dee' der I was getuchtigd. Op 11 October
êen open, ze zei: „kiek, dat mö' je 11361 gaf Middelburg zich daarom
is leze, ik bin nieuwsgiereg wat a I op vrij gunstige voorwaarden over.
di' noe staet. Lees dat is 'ardop I Zoo kregen b.v. al de Vlamingen
vóór, van 'ier toet 'ier". Uut oal de I een goed vrij geleide naar hun
boeken most Merie een bladje le-1 land. In de volgende jaren hadden
ze, zömè' te midden in. Tine die de graven geen last meer van de
zei: „vanaevend begunne me a te
lezen, wan' ze motte uut weze, a'
Kees wee' vrom komt". Dat leste j
ende, over den diek, kwam Merie
achteran. Zö noe en dan langden
ze der 'oed is van der 'óod, om 'n
nog is goed te bekieken. Net a ze
di' awee' mie bezeg was, keek Ti-
stad.
20 OCTOBER 1858
De gemeenteraad van
Middelburg besluit het
arendshuisje naast het
stadhuis af te breken..
Het wapen van Middelburg, een
burgt, wordt gedragen door een
I f I O I O VVll
ne om, ze zei: „lop me veruut arend) die nu eens met een en-
Merie, en doe de schure open, dan
zu' je is zie-e, 'oe a Bello vliege
kelen, dan met een dubbelen kop
wordt afgebeeld. Vóór de zestien-
za. Wat zit je noe wee oalmè ^n|de eeuw werd van stadswege in
dien nieuwen óed? Alle, geef die een houten kooif die op den hoek
'S *Cr t- j i Ivan stadhuis bij de vleeschhal
Merie liep ard toet tuus, ze stond( een of meer arenden gehou.
draaiden de wurfel van de schuur- den Herhaaldelijk komen in de
deure, en Bedo sprong n open. Ie I stadsrekeningen posten voor van
vloog tegen der op, en blaffe en het aankoopen van arenden en
rond der sprienge, en wee tegen het voeren der dieren In de 19de
der op. Ze sloeg der ermen rond
zen en ze zei: „m'n lieven 'ond,
bin jie zó blie-e?" Toen 'óorden
ze dè' Tine riep: „Merie, je jurk;
dien 'ond z'n scherpe naegels!
Gesmolten boter.
eeuw waren de slagers, die van de
'leeschhal gebruik maakten, ver
plicht de dieren met vleesch te
voeren. Dit liet ten laatste wel wa'
te wenschen over, zoodat de die
ren, die door de enge ruimte toch
reeds een kwijnend leven hadden
het doorgaans niet lang uithielden.
Toen ongeveer in 't midden der
vorige eeuw de laatste arend was
Gesmolten boter is meerder I gestorven, bleef het huisje
n. ig
kunst aan als men denkt, en veele
keuken meiden laten die met
schuimen tot oly te zamen lopen.
Doet een lepeltje koud water in
eenige jaren leeg staan, totdat de
gemeenteraad in 1858 het beslui'
nam het arendshuisje, dat het
stadhuis ontsierde en bovendien in
de pan, doet daar boter by, en I een vervallen staat was gekomen,
roert 't op het vuur staande zo I af te breken.
lang tot dat ze gesmolten is, dan Ook te Zierikzee werden vroe-
zal ze gebonden zijn als een eyer- ger arenden in een kooi voor het
kus. stadhuis gehouden.
22 OCTOBER 1613.
Te Middelburg wordt een
fonds gevormd voor stu
deerende en onvermogen
de studenten in de theo
logie.
De Hervormde kerk had bij haar
begin zeer te worstelen tegen het
gebrek aan behoorlijk opgeleide
predikanten. Hun salaris was dan
ook niet schitterend. Op het plat
teland bedroeg het slechts 200
en in de stad 300 plus de huis
huur. Spoedig verbeterde dit wel
maar bleef lang onvoldoende.
Aanzienlijken weigerden hun
kinderen voor den predikdienst op
te leiden en burgers ontbrak het
aan de noodige middelen om hen
aan de academie te onderhouden
De Prins van Oranje stichtte in
1575 te Leiden wel een hooge-
school, maar er waren geen o
weinig studenten. Daarom ver
zocht hij aan de steden, die reeds
van de Spanjaarden bevrijd wa
ren om beurzen te stichten voor
studeerenden in de theologie. Niet
tegenstaande den benarden toe
stand der geldmiddelen besloot /Ie
vroedschap van Middelburg op
13 April 1576 de opleiding te be
kostigen van twee studenten. Eerst
kwamen in aanmerking twee „in
boorlingen", vervolgens personen
van andere Zeeuwsche plaatsen
Zij werden alumnus of kweekeling
genoemd, later bursaris. Zoo is de
bekende Antonius Walaeus bursa
ris van Middelburg geweest. Van
af 1596 studeerde hij te Leiden
later te Genéve en te Heidelberg
Van 16021604 was hij predikant
te Koudekerke, daarna te Middel
burg.
Ook gaven de Staten van Zee
land, evenals de staten van de an
dere gewesten een beurs. De toe
stand aan de Hoogenschool te Lei
den verbeterde, toen aldaar het
Staten-college werd gesticht. Dit
zorgde voor de studenten, die door
de verschillende staten werden in
gezonden en dus kosteloos weiden
gekleed, gevoed en onderwezen.
De bijbedoeling was, dat Je af
gestudeerde student, toen piopo-
nent genoemd, zich beschikbaar
stelde voor de vacatures in het ge
west, dat zijn opleiding had bekos
tigd. Sommigen werden in Zeeland
eerst praeceptor of leeraar aan
de Latijnsche school te Middel
burg.
Voor de opleiding van predikan
ten van uit Middelburg heeft ook
veel gedaan het fonds, dat in 1613
werd gevormd. Dit fonds, dat nog
bestaat, wordt naar den stichter
iet fonds S e u genoemd.
Johannes Seu, de vierde predi
kant der Hervormde gemeente te
Middelburg diende haar van 1576
tot 1613. Hij en zijn vrouw Catha-
rina van der Beke hadden elkaar
wederkeerig erfgenaam gemaakt
onder bepaling, dat na den dood
van de langstlevende hun bezit
tingen, na aftrek van eenige le
gaten, een fonds zouden worden
gevormd, waarvan de intrest
moest dienen tot opleiding var.
studenten, die „niet naar gunst
maar naar bekwaamheid moesten
gekozen worden".
Het beheer van het fonds is op
gedragen aan curatoren van het
gymnasium, met toevoeging van
twee predikanten, door die cura
toren te kiezen.
Toen ds. J. Seu en zijn vrouw in
1613 kort achter elkaar stierven,
kon het fonds spoedig zijn nuttig
werk verrichten
Later schonken onderscheidene
personen belangrijke legaten aan
het fonds, zooals b.v. ds. I. Scho-
rer f 1750 1200 en ds. Jac. Wil-
lemsen f 1781 3000.
De tierceering in 1810 bracht
ook aan dit fonds veel nadeel,
waarvan het zich in latere jaren
heeft hersteld.
R. B. J. d. M.
[Nadruk verboden)
No. 120.
W. LENTE, Middelburg.
1 2 3 4 5
46 47 48 49 50
Wit speelt en wint.
Probleem no. 118.
J. C. L EBLEU.
Zwart sch.: op 10, 13, 14, 17, 20,
23, 24, 36, 40.
Wit sch: op 16, 25, 27, 35, 42/44,
47, 50.
Wit wint door: 4238; (40X49);
46—41; (36X47); 50—44! (47X50);
35—30! (49X21); 30X28; (50X22);
16X9; (14X3); 25X5. Prachtig.
W. POLMAN.
Zwart sch.: op 3, 7, 9, 15, 16, 19,
21.
Wit sch: op 28/31, 37, 38, 47.
Wit wint in dit mooi dwang-
niniatuurtje door: 2924! (913);
31—26; (21—27); 28—22, (27X18);
26—21; (16X27); 37—31 (27X36);
47—41; (36X47); 30—25, (47X20);
25X1.
No. 121.
1 2 3 4 5
46 47 48 49 50
In bovenstaande stelling die wij
uit „Het Damspel" ontleenen lijkt
een damzet voor Wit haast onmo
gelijk vanwege de massale zwarte
ilompschijven. Toch won dr. Mi-
imard op schitterende wijze met
den volgende keurigen en diepen
damzet.
28—22; 26X17. 33—29, 39—33;
50—44, 42—38, 48X30, 36—31 en
41X1 gewonnen!
Buitengewoon diep en verras
send is het openwerken van wit 12
jij zwart.
1 BH
door
Maja van Heymen.
Ze heetten Kuuk en Truuk en ze
waren twee alleraardigste konijn
tjes Truuk was wjt en had alleen
een klein zwart vlekje op haar
neusje. Kuuk was zwart en met
een wit neusje.
Ze maakten vandaag voor het
eerst een grote reis, zo groot als
de meeste konijntjes nooit van hun
leven maken. Hun nieuwe mees
teresje, Tineke, had ze gekregen
van haar oom en tante, die op een
boerderij woonden en waar ze ge
logeerd had in de vacantie. Wat
was Tineke blij geweest met de
diertjes Nu zou ze altijd iets le
vends hebben om mee te spelen, in
plaats van die saaie, altijd gelijke
poppen. Hier moest ze echt goed
voor zorgen, oom had het nog eens
gezegd, toen ze al bij de trein ston
den. Terwijl ze in de trein zat,
dacht Tineke nog eens over alle
raadgevingen, die ze had mee ge
kregen voor de verzorging van
haar lievelingen. Ze zouden het
goed bij haar hebben, ze wist nu
best hoe ze er mee doen moest
Het kleine mandje, waar gaas
overheen gespannen was, zou wel
erg nauw wezen voor die kleine
diertjes, vooral voor Truuk, die
nogal een brutaaltje was en altijd
de bewegelijkste van de twee
Daarom had ze ook een extra
groot hok gehad. De vreemde om
geving, het geratel van de wielen
en zelfs het gefluit van de locomo
tief scheen niet de minste indruk
op Truuk te maken. Met opgerich
te oren en met haar bewegelijke
neusje door het gaas heen gesto
ken, at ze van de koolblaadjes, die
Tineke haar toestak. Maar Kuuk
was niet zo rustig. Die zat hele
maal tegen haar zusje aan gedrukt
en draaide voortdurend met het
kopje en de oortjes lagen plat in
de nek. Dat doen konijntjes altijd
als ze verdrietig of bang zijn.
Waarom zat Kuuk toch zoo zie
lig te kijken, dacht Tineke. Zou ze
zo bang wezen Ze hield mis
schien niet van reizen in de trein
Tineke zag dat Kuuk nog geen
koolblaadje had aangeraakt.
Truuk, die zon bijdehandje was,
had ze allemaal naar zich toe ge
haald en zat ze lekker op te eten,
die kon altijd wel een dubbele
portie op. Zou Kuuk misschien
dorst hebben zat Tineke te be
denken. Dat zou toch best kunnen.
Het was een echt warme dag en in
de trein was het bepaald heet.
Maar ze kon wel een glas melk
nemen en Kuuk laten drinken. Er
liepen immers jongens genoeg op
de stations, met die karretjes en
bakjes. Als ze nu ook maar een
schoteltje kon krijgen
Bij het volgende station stapte
Tineke uit en even later kwam ze
werkelijk terug, beladen met een
beker melk, een schoteltje van een
koffiekop en een rietje. Want ze
kon er zelf ook wel wat van drin
ken, zo'n glas was toch te veel
voor zulke kleine diertjes. Geluk
kig wist ze dat de trein hier wel
een kwartier moest blijven staan,
ze had dus alle tijd om voor haar
lievelingen te zorgen. Als de trein
reed zou ze zo makkelijk morsen
met de melk.
Voorzichtig opende Tinke het
mandje en schoof het schoteltje
met melk er in. Dadelijk begonnen
Truuk en Kuuk te likken, gulzig
met hun snoetje helemaal in de
melk. Kuuk leefde werkelijk op,
je kon het zien Het schoteltje
was zo maar leeg en Tineke wilde
het gauw nog een keer vullen
toen ineens de trein een schok
kreeg. Pats, daar lag het schotel
tje en de melk spatte in het rond.
Beteuterd zat het kleine meisje er
naar te kijken, en er begonnen
dikke tranen over haar ronde wan
getjes te lopen, terwijl een meneer
aan de overkant zich bukte en
de scherven opraapte.
Maar opeens sprong ze ver
schrikt overeind, bukte zich naar
het mandje en staarde met grote
ogen er in. Wat was dat Daar
zat Kuuk rustig te knagen aan het
rietje, maar van Truuk was geen
spoor te bekennen.... „Truuk,
Truuk gilde Tineke angstig.
„Truuk is weg Ze keek de
hele coupé rond, onder de banken,
in het bagagenet zelfs, alsof een
konijn daar zo gauw in kan klim
men, en toen stormde ze de gang
langs de coupé's door. „Mijn ko
nijntje riep ze maar. „Waar is
mijn konijntje Daar wat ging
daar Iets wits flitste langs haar
voet door het openstaande deurtje.
Tineke er achter aan gevolgd
door enkele medereizigers, die
moesten lachen om de buitenge
wone passagier, die er van door
ging. Maar Tineke lachte helemaal
niet, die huilde maar en nep:
„Houd het tegen, houd het vast
Mijn konijntje is weggelopen,
vang het toch op
Maar Truuk, blij dat ze eindelijk
uit dat nauwe mandje was ont
snapt, dacht er geen ogenblik aan
om zich te laten vangen. Ze rende
over het perron met de roepende
en schreiende Tineke achter zich
aan. De reizigers bileven staan,
sommigen namen deel aan de jacht,
maar door alle lawaai werd Truuk
nog veel meer opgejaagd.
Opeens zag ze een grote mand
met groeten, die een boerenvrouw
naar de markt ging brengen. En
met een grote sprong zat Truuk
midden tussen de sla en wortel
tjes en daar bleef ze rustig zitten.
Een paar tellen later had Tineke
het stoute konijntje weer in haar
armen en drukte het lachend door
haar tranen heen, aan haar hart.
ïruuk werd weer opgesloten en
voor straf kreeg ze geen melk
meer.
De trein ging verder en het
meisje leunde in haar hoekje, nog
trillend van de schrik en het harde
lopen. Toen moest ze er in eens
weer aan denken, dat zij als ze
wandelde met juf of moeder, ook
wel eens wegliep en dat was toch
ook niet prettig voor de grote men
sen, dat begreep ze nu best. Dat
zou ze nu in het vervolg vast niet
weer doen.
Toen vader en moeder thuis al
de avonturen van haar reis hoor
den, zei vader:
„Nou, dan moeten we maar een
flink groot hok maken voor die
pleegkinderen van je".
De volgende dag was het nieuwe
huis al klaar en konden Truuk en
Kuuk hun woning betrekken. Nu
daarmee konden ze tevreden zijn.
Het was blauw geverfd en er zaten
twee echte ramen in. Tineke be
dacht er ook een naam voor: „Vil
la Flapoor" kwam in grote letters
op de gevel te staan. Truuk en
Kuuk bleken zeer ingenomen met
het huis, ze leefden zo vroolijk en
gezellig. Als er iemand bij het hok
kwam, dan namen ze hem
nieuwsgierig op, snuffelden door
de tralies met hun zwarte en wit
te neusjes en draaiden zich dan
minachtend om; alleen als Tineke
door de tuin kwam aanlopen, dan
werd het levendig in „Villa Flap
oor", dan wipten ze tegen de tra
lies op met de voorpootjes in de
hoogte.
Op een morgen, toen Tineke
haair beide pleegkinderen voer
kwam brengen, zag een hoekje
van het hok er zoo raar uit. Het
hooi lag helemaal hoog opgewoeld
en er lagen allemaal witte haartjes
tussen. Én 's middags toen ze een
stoof meegenomen had om beter
te kunnen zien, zag ze dat er iets
bewoog, daar in dat hoekje. Wat
zou dat nou wezen
„Moeder, kom eens kijken Ja,
moeder kwam al en toen ze ook
in het hok had gekeken, begon ze
te lachen. „Is dan niet erg, moe
der vroeg Tineke een beetje
angstig. „Erg Wel nee, kindje,
Truuk heeft kindertjes gekregen,
kleine konijntjes. Laat ze eens
zien, moeder vroeg het meisje
dadelijk, maar moeder zei dat het
niet goed was om ernaar te kijken.
Eerst moesten de diertjes wat gro
ter worden.
Toen voerde Tineke in de tuin
een soort Indianendans uit en
Kuuk keek er naar met een ern
stig gezicht, maar Truuk had van
wege de „kinderen" helemaal geen
tijd. Een paar dagen later telde
moeder de jonge konijntjes, zeven
waren het, vier zwarte en drie
witte, die op een hoopje lagen in
het nestje, dat hun moeder voor
hen had gemaakt.
„We mqeten uitbreiden zei
vader 's avonds lachend. „Kuuk
moet maar verhuizen, daar zal ik
een nieuw hok voor timmeren.
Maar Tineke zat stil op een
hoekje van de divan.
„Waar denk je zo over vroeg
moeder. „Al zo'n tijd achter el
kaar. Is het iets belangrijks
„Ja", knikte Tineke Z\e,er na
drukkelijk. „Ja, ik verzin namen
voor die zeven konijnenkinderen.
Dat valt zo ineens niet mee
Hier geven wij een voorbeeld,
hoe je een servetten-standaard
kunt maken van raffia. Je hebt
er voor nodig: twee dunne
plankjes van 14 cm lengte en 6
cm hoogte en voor de bodem een
dikker plankje van 14 cm lengte
en 3.5 cm breedte.
De drie plankjes worden eerst
geheel met raffia omwikkeld;
daarna worden de twee zijwan
den met drie kleine spijkertjes
aan de bodem vastgetimmerd,
maar zo, dat de raffia over de
spijkerkopjes heen komt te zit
ten. Nu gaan wij het patroontje
er in vlechten met twee andere
kleuren, bijvoorbeeld de erste
kleur raffia voor het omwikkelen
groen, en voor de strepen licht
en donker bruin. Je kunt natuur
lijk kiezen, welke kleur je het
mooist vindt. Op de onderste te
kening kun je duidelijk zien, hoe
de raffiadraden horizontaal door
de vertikale heen getrokken
worden, waardoor je een patroon
krijgt.
Begin en eind van de raffiadra
den moeten steeds naar achteren
wo;rden weggestoken, niet af
knippen, want dan gaat alles los.
Nu, ik hoop, dat jullie er iets
goeds van terecht brengt.
