GOiSCHE COUKANT-
mum.
PI813
WEERBERICHT.
NUMMER 230.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
30 SEPTEMBER 1937. EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
W.9dc
Nog Noodig
BiNNEmjïïro.
MIDDELBURG.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
«f
I rov incisie
MIDDELBUBGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I7
regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Toen wij dit jaar de verkiezingen in
gingen, zal er wel geen enkele goede
democratische Nederlander geweest
zijn, die twijlelde aan het nut en de
noodzakelijkheid van de beweging Een
heid door Democratie, die toen van een
gezonde werkdadigheid blijk heeft ge
geven. En die, dunkt ons, aidus o.m. het
hare heeft bijgedragen tot de bijkans
verpletterende nederlaag der N.S.B.,
welke de fascistische „stormloop" op
het parlement in slechts een aanloopje
zonder evenredig resultaat deed om
slaan.
Dat is, dunkt ons, goed werk geweest
toen. Want het heeft de van communis
me en fascisme beide afkeerige Neder
landers een oogenblik de noodzakelijk
heid van het „sluit de gelederen" doen
gevoelen ze doen beseffen, dat de
verdediging van de burgerrechten,
waaraan de vrije Nederlander zoo
hecht, boven het engere partijpolitieke
belang uitging. Misschien was, in ideëel
opzicht, dit doorbréken van de partij-
wanden voor de gezamenlijke en een
drachtige verdediging der democratie,
wel het mooiste moment in de beweging
van toen.
Maar hoe dit ook zij: nuttig en noodig
is het optreden van E.D.D. in elk geval
geweest. Daaraan twijfelt geen goeoe
democraat, geen anti-communist of anti
fascist, dunkt ons.
De vraag is echter: hoe staan we nu,
eenig'e maanden later, tegenover E.D.D.
Er zijn twee zaken, die hier in oogen-
schouw genomen dienen te worden.
De eerste is: het mislukken van
's heeren Musserts zeteljacht dd. 26 Juni
De tweede: het dreigende verval in
de N.S.B.
Om te beginnen, worde nu opge
merkt, dat dit weliswaar zaken zijn die
van practischen invloed op den aanhang
en het succes van E.D.D.'s optreden in
het openbaar kunnen, en mischien ook
zullen wezen, maar dat het niettemin
geen van beide principieele
veranderingen in den algemeenen toe
stand zijn.
Het actueele gevaar is er minder
groot door misschien. Maar het ver
andert niets aan de principieele doelstel
lingen. Van E.D.D. niet en van fascis
me en communisme óók niet!
Nu verlieze men toch op de eerste
plaats nimmer, en dus ook nu niet, uit
het oog, dat de fascistische, nationaal-
socialistische en communistische ge-
dachtenstroomingen geen particuliere
heibeltjes van de heeren Kruyt, Mussert,
Meyer, Wijnkoop, Louis de Visser en
nog een stuk of wat mijnheeren zijn,
maar dat het hier, ook naar 't getal hun
ner aanhangers, wereld beschouwin
gen betreft. Ook als Mussert «n Lou de
Visser elk met honderd hunner meest
vooraanstaande Nederlandsche trawan
ten vandaag aan den dag aan de Noord
pool of op Nieuw Guinee geïnterneerd
werden, dan nog zouden communisme
en fascisme als geestesstrooming in ons
land, zoogoed als elders, blijven bestaan
en ze zouden spoedig hun her-organi
satie vinden. Wat in de lucht zit, om 't
maar eens huiselijk te zeggen, dat roei
je niet uit door enkele menschen te ver
wijderen, noch ook door een eerste ver
kiezingsnederlaag.
Men vergete vervolgens ook niet, dat
in de ontwikkeling der politieke dingen
eveneens een zekere noodwendigheid en
oorzakelijkheid plegen samen te gaan
Dat socialisme, communisme en fascis
me opkwamen, was geen wonder, (dui-
velsch noch hemelsch) doch het iaat
zich, voor wie poogt de dingen onpar
tijdig en breed te overzien, altijd groo-
tendeels uit de heerschende sociale en
politieke omstandigheden verklaren.
Welnu: die sociale en politieke om
standigheden, waaruit ook in Nederland
het communisme en later het fascisme
geboren zijn, ontstaan moesten, zijn
thans zeker nog niet dermate veranderd,
dat de gevaren voor de democratie ge
weken zouden zijn.
Daarom dunkt het ons zoo gevaarlijk,
nu te gaan meenen dat de democratie!
niets meer te duchten heeft.
Dat „het communisme niets voor Ne
derland^ is, en dat het fascisme wel ge
bleken is hier ook niet te gedijen".
Want, zoo is het, dunkt ons, niet.
Het is eerder zoo, dat deze beide,
maar met name de tweede, zullen b 1 ij -
ven bestaan. Het interesseert ons
maar matig, hoe en wat. Dat is hun
zaak. Maar: dat er met deze stroomin-
gen, met deze gevaren voor de demo
cratie, voor de toekomst niet meer te
rekenen zou zijn, lijkt ons een foutieve
en een gevaarlijke Opvatting.
Hieruit volgt, dat E.D.D., naar ons ge
voelen, na haar prachtigen aanloop en
haar bij de verkiezingen van '37 bereikt
succes, nu meer dan ooit reden van
voortbestaan heeft.
•Juist nu, nu weer verslapping dreigt
doordat de breede massa des volks ge
neigd is te denken, met de anti-demo
cratische stroomingen in Nederland
voorgoed afgerekend te hebben, juist nu
moet er een positief-opbouwende ver
eeniging zijn, die met hand en tand vast
houdt aan haar beginsel: geen partijpo
litiek in onze beweging die be-
drijve men elk in z'n eigen kiesor-
ganisatie maar: gezamenlijke verdie
ping en verdediging van het beginsel der
democratie, in zijn besten zin, zoo als
wij dat allen, elk op onze wijze en elk
op eigen beginselen gegrondvest, niette
min gezamenlijk en op dit punt een
drachtig, voorstaan.
De vraag, of de beweging voor de
Eenheid Der Democratie nog noodig is,
beantwoorden wij voor ons volstrekt
bevestigend. Zij is niet nog noodig:
zij blijft zelfs dringend noodig.
Be opbrengst der zomerpo-stzegels.
Het comité voor de zomerpostzegels
1937 deelt mede, dat de vermoedelijke
netto-opbrengst der verkochte zomer
postzegels d t jaar f 80,938 bedraagt, In
1936 was de netto-opbrengst f 67,760.
BEGIN VAN OPLEVING IN HET
HOTELBEDRIJF.
De Nederlandsche bond van werkge
vers in hotel-, restaurant-, café- aanver
wante bedrijven „Horecaf" heeit gisteren
te Nijmegen zijn elfden bondsdag gehou
den.
De heer Th. N. van Stigl uit Utrecht
zeide in zijn openingsrede, voor het eerst
sedert tal van jaren ëen opgewekten toon
te mogen uitspieken nu het zomersei
zoen weer achter den rug is en een voor-
loopige balans kan worden opgemaakt,
kon hij met voldoening constateeren, dat
de tot heden in dit jaar bereikte resul
taten in het overgroote deel der bedrij
ven zeer gunstig afsteken bij die van de
laatste jaren.
Er valt sedert het najaar 1936 een be
langrijke kentering waar te nemen en
geconstateerd mag worden dat de neer
gaande lijn welke einde 1936 reeds in
een horizontale overging, thans vrijwel
over de geheele linie in een opgaande
lijn is omgebogen.
HET MOND- EN KLAUWZEER
WORDT KWAADAARDIGER.
In de omgeving van Lunteern begint
het mond- en klauwzeer thans een err.-
stigen omvang aan te nemen. Niet alleen
is het aantal gevallen schrikbarend ge
stegen, maar ook zijn reeds 3 dieren aan
de gevreesde ziekte gestorven.
In de gemeente Ede zijn niet minder
dan 62 veestapels aangetast, welk aan
tal vorig'e week nog slechts 30 bedroeg.
In zeven dagen dus een verdubbeling
terwijl bovendien drie dieren aan het
mond- en klauwzeer zijn gestorven.
Telde de gemeente Renswoude een
week geleden nog maar twee gevallen,
gisteren bedroeg dit aantal reeds zes, In
de gemeente Barneveld is de toename in
dezelfde periode nog grooter. Daar war
den in de afgeloopen zeven dagen twin
tig nieuwe gevallen aangegeven, waar
mede het aantal besmette veestapels is
gestegen tot 26.
De drie gemeenten vertoonen in één
week dus een stijging van 38 tot 94,
waarmede het aantal gevallen dus bijna
verdrievoudigd is
Bij Kon. besluit is met ingang van
1 October 1937, benoemd tot referen
daris der P. T. en T„ A. B. Kelder,
thans referendaris 2e klasse der P t',
en T., vroeger te Middelburg,
STAATSLOTERIJ.
(Trekking van heden).
100,000 15918
1000: 7777 7808 11548 12572 15067
15656 22636
400: 3657
200: 658 8851 11393 20110 20551
100: 3641 6655 8791 8900 9473
13152 14491 13312 14921
15194 19368 21934 16032
De zwakken in de wereld doen
meer kwaad dan de boozen.
WERKVERSCHAFFINGS-
VOORWAARDEN TE AXEL.
Te Axel is dezer dagen een confer en
tie over de werkverschaffingsvoorwaar
den voor de Axelsche arbeiders gehou
den, waarbij behalve het college van B.
en W. ook tegenwoordig waren de rijks
inspecteur voor werkverschaffing in
Zeeland, ir. Van Markvoort en het soc.
dem. raads- en statenlid C. Hamelink.
Inspecteur Van Markvoort betoogde,
dat de slechte belooning der Axelsche
arbeiders uitsluitend te wijten was aan
hun geringe prestaties. Zij waren te lui.
De heer Hamelink en weth. Oggel
verwonderden zich hierover ten zeerste,
aangezien de Axelsche arbeiders in het
particuliere bedrijf overal goed staan
aangeschreven.
Op een vraag waarom dezen zomer
des Zaterdags niet gewerkt mocht wor
den, antwoordde de inspecteur, dat dit
gedaan was, omdat de arbeiders anaers
te dicht het particuliere (landarbeiders-)
loon zouden naderen.
De heer Hamelink antwoordde hierop,
dit zeer eigenaardig te vinden, omdal
alleen de Axelsche arbeiders door de
zen maatregel werden getroffen en niet
hun collega's uit andere gemeenten in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Bovendien is het
landarbeidersloon des zomers hier ge
middeld 25 cent per uur, zoodat deze
maatregel van 's Zaterdags niet werken
alleen ellende, maar geen practisch nut
heeft gebracht. Immers, zulk een ver
schil tusschen particulier- en werkver-
schaffingsloon (13 a £14 en 8) behoeft
er niet te bestaan, want alie arbeiders
gevcii verre de voorkeur aan het par
ticuliere bedrijf.
Verder werd het feit gecritiseerd, dat
fabrieks- en bouwvakarbeiders te Axel
uit hun loonklasse van 26 cent naar de
Iconklasse der landarbeiders (22 cent
waren verdrongen. Aan pogingen om
het basis-uurloon voor land-arbeiders
op 24 cent te brengen, bleek de inspec
teur niet genegen mede te werken.
Vermoedelijk zal de gemeenteraad
van Axel zich tot den minister wenden
zoo meldt het Volksblad.
DE ZEDELIJKE GEVAREN BIJ DE
Z. VL. GRENS.
Twee café's te Hulst tfesioten
In den afgeloopen nacht werden uit
voerige politie-rapporten ingeaiena bij
de burgemeesters van Hulst en elders,
naar aanleiding van een onderzoek om
trent de zedelijke gevaren nabij de Z.
Vlaamsche grens, welk onderzoek inge
steld werd op last van den procureur-
generaal van het departement van Jus
titie Laatsgenoemde zond afschriften
aan de rijkspolitie van een request, dag
enlangs door deken Rops e.a. werd toe
gezonden aan den minister van justitie
en gaf daarbij opdracht de in het re
quest vermelde klachten omtrent Ze
denbederf in de Zeeuwsch Vlaamsche
grensstreek te onderzoeken.
Naar het Dagblad van Zeeland ver
neemt werden omtrent een tweetal ca
fés te Hulst in deze rapporten bezwa
rende verklajringen afgelegd, voorts
wordt gemeld, dat de vergunninghouder
van beide café's gisteren d. m v. een
advocaat zijn vervangers in beide ca
fés heeft doen ontslaan.
De verkoop van alcoholische dranken
in beide café's werd stopgezet.
VEERTIG JAAR BIJ P.T.T.
Morgen, 1 October zal het 40 jaar ge
leden zijn, dat de heer S. W. Weisfeit,
inspecteur der P.T.T. alhier, als surnu
merair te Breskens in dienst trad.
Na als zoodanig te Rotterdam
(spoorwegpostkantoor), Bergen op
Zoom, Rotterdam (telegraafkantoor),
Vlissingen (telegraafkantoor) en Am
sterdam (telegraafkantoor) werkzaam te
zijn geweest, volgde 16 December 1900
zijn benoeming tot commies 4de klasse
(den tegenwoordigen rang van adjunct
referendaris).
De heer Weisfeit doorliep de ver
schillende rangen achtereenvolgens te
Oss, Enschede, Tilburg (postkantoor),
Leiden (postkantoor), Amsterdam (tele
graafkantoor) en 's-Hertogenbosch (bu
reel-inspecteur) en werd 1 Februari
1919 belast met de functie van adjunct
inspecteur te 's-Hertogenbosch.
Na op 1 Juni 1920 tot hoofdcommies
(thans referendaris) te zijn bevorderd,
vólgde in hetzelfde jaar zijn benoeming
tot directeur van het P.T.T. kantoor te
Leerdam. Daarna steeg de jubilaris zeer
snel op de ambtelijke ladder. In 1925
volgde n.l. zijn benoeming tot directeur
van het belangrijke P.T.T.-kantoor te
Enschede, welke functie de heer Weis
feit op 1 Mei 1930 verwisselde voor die
van inspecteur der P.T.T. te Middel
burg.
Deze laatste benoeming zal den jubija^
ris niet alleen uit een ambtelijk oogpunt
voldoening hebben geschonken. Het feit,
dat de heer Weisfeit, die een geboren
Zeeuw is, naar het schoone Zeeuwsche
land kon terugkeeren, zal hem onge
twijfeld veel vreugde hebben bereid.
In verband met huiselijke omstandig
heden moest de uitvoering van de voor
den dag van het jubileum bestaande
plannen tot een lateren datum worden
uitgesteld.
Twee verbalen te gelijk.
De politie heeft tegen een wielrijdster
twee processenverbaal te gelijk opge
maakt, ten eerste omdat zij reed op een
rijwiel met vrijwiel doch zonder rem en
ten tweede omdat zij op den hoek van
de Krommeweele, Molenberg en Pen-
ninghoeksingel aan een motorrijder, die
van rechts kwam geen voorrang liet. Een
aanrijding was daarvan het gevolg.
Herdenking onthuliingsplechtigheid op
den Dam.
Voor de tweede samenkomst in de
Luthersche kerk alhier georganiseerd
door het Luthersch Genootschap voor
In. en Uitwendige zending, afdeeling
Middelburg, waarin het koor en orkest
onder, leiding van den heer A. Bosdijk
de liederen ten gehoore bracht bij de
onthulling van het monument op 6 Sep
tember op den Dam gezongen, en de
daarbij aansluitende onthullingsfilm
werd vertoond, bestond gisteren weer
overgroote belangstelling. De avond is
tenvolle geslaagd, doch ook nu moesten
helaas velen, die zich gaarne van een
toegangskaart hadden voorzien, tenge
volge van den grooten toeloop en de
beperkte ruimte worden teleurgesteld.
Op een vraag of een zelfde avond niet
nog eens voor de derde keer kon plaats
vinden, moest het bestuur tot zijn leed
wezen antwoorden, dat zulks voorloopig
niet mogelijk is. Wellicht dat in Nov.
een herhaling kan worden overwogen.
RAAD VAN WESTKAPELLE.
WESTKAPELLE. Woensdag verga
derde de Raad, onder voorzitterschap
van burgemeester jhr. mr. De Casem-
broot, voltallig.
Ingekomen was de goedkeuring van
het door den Raad genomen ebslu't
tot het .aangaan van een geldleening
voor de rioleering.
Op een verzoek van de afdeeling Z.
L, M. „Westkapelle' tot beschikbaar
stelling van een leslokaal met vuur en
licht in de openbare school voor het
houden van een landbouwcursus in de
wintermaanden van '37'38 en '38
'39 werd gunstig beschikt.
N,a toelichting door den V o o r z.
werd de verordening, regelende het be-
roepsrecht. ingevolge het reglement
auto-vervoer van personen, goedge
keurd.
Op advies van de commissie werd
de gemeenterekening dienstjaar 1936
voorloopig vastgesteld. Gewone dienst:
ontvangsten f 79736; uitgaven f 78662,
batig slot f 1074. Kap'taaldienst: inkom
sten f 8853; uitgaven f 8792, goed slot
f 61,
Daarop had een breedvoerige bespre
king plaats naar aanleiding van een
verzoek van de bewoners in de Boek
houtstraat om bestrating en verlichting
dezer straat. Ofschoon de Raad alge
meen welwillend tegenover het ver
zoek stond, vreesde men niettemin voor
consequenties.
Deze zoogenaamde straat is nl. geen
openbare weg, maar particulier terrein
Besloten werd het verzoek alsnog
aan te houden. Nadat nog eenige wij
zigingen aangebracht waren in de be
grooting van het Burg. Armbestuur '37
en die van de gemeente-begrooting '37,
volgde na de rondvraag sluiting.
's-HEER ARENDSKERKE. Op initi
atief van eenige jongelui werd Dinsdag
avond alhier een vergadering gehou
den tot oprichting van een wandel
club. Met 14 leden (dames en heeren)
merd een club opgericht onder den
naam van „De Trekkers". Lefaer is de
heer J. Brouwer, pl, verv. leider de
Verwachting tot morgenavond:,
DE BILT: Zwakke tot matige wind
nit Oostelijke richtingen, nevelig tot
licht of half bewolkt, weinig of geen
neerslag, weinig verandering in tempe
ratuur.
UKKEL: Schoon en zacht weer, lich
te tot matige wind uit Z.O. richtingen,
nachtelijk temperatuursminimum onge
veer 6 gr., plaatselijk mist of nevelvor-
mïng tegen den ochtend.
Do. 30 Sept. Zon op: 7 h 00; onder:
18 h 39. Licht op: 19 h 09. Maan op:
2 h 16; onder: 16 h 40. N.M.: 4 October.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen;
September.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 30 11.07 23.48 5.04 17.46
October.
Vr. 1 12.09 24.43 6.10 18.44
Za. 2 12.58 7.00 19.29
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
September.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 30 12.41 6.05 18.44
October.
Vr. 1 1.17 13.53 7.20 19.42
Za. 2 2.23 14.46 8.12 20.27
Westkapelle is 28 min, en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
heer J, N. Elenbaas, terwijl als voor
zitter van ds vereeniging zal fungeeren
de heer J. v. d. Male Dz. Jr. en als
secretaris-penningmeester de heer G.
v, d. W,aa. A.s. Zaterdag wordt de eer
ste wandeltocht ondernomen.
HANSWEERT. Het vierjarig zoontje
van den heer B. welke hier logeerde is
Dinsdagavond bij het spelen in de bui
tenhaven te water geraakt. De parlevin
ker P, V. zag het ongeluk gebeuren en
wist den kleine met zeer veel moeite te
redden.
ROUWDIENST VOOR WIJLEN
BS. ENGELSMA.
IERSEKE. Woensdagnamiddag- is. een
rouwdienst gehouden in de Ned. Herv.
Kerk ter nagedachtenis van wijlen ds.
K, Engelsma,
Onder het z,achte spel van het kerk
orgel, werd de kist met het stoffelijk
overschot van den overledene de kerk
binnengedragen en onder den kansel
neergezet. Direct na het binnenkomen
van familie en genoodigden opende ds.
Petersen van De Meern den dienst met
het laten zingen van Ps. 103 vers 7 en
8, waarna hij las Jesaja 40: „Troost,
troost mijn volk". Tot tekst nam hij 1
Petrus 1 vers 24 en 25.
De grondtoon van zijn predikatie
was: „Alle vleesch is als gras en alle
heerlijkheid des menschen is verdord.
Wie had gedacht, dat ds. Engelsm,a. die
Zondag 11, nog 2 maal had gepreekt,
reeds Woensdag in dit kerkgebouw zou
worden herdacht. Niet wat wij denken
geschiedt. Gods gedachten g,aan vier
kant in tegen de onze, Hoe lang nog
had ds. Engelsma niet kunnen dienen
de gemeente, die hij liefhad, het werk
kunnen doen, dat zijn roeping en be
geerte was, de boodschap kunnen bren
gen, die hij zoo gaarne bracht. Dit plot
seling overlijden is ontroerend. In ds.
Engelsm,a herdenken wij zijn scherp
verstand, zijn onkreukbare trouw en
zijn heerlijke oprechtheidj. God heeft
hem plotseling weggenomen, hem be
waard voor een lang ziekbed.
Ds, Engelsma heeft onder U, gemeen
te, niet anders gepredikt dan Jezus
Christus en dien gekruisigd. En nu ;s
deze boodschapper van U weggenomen,
maar God zet zijn werk voort. Hij z,al
aan de gemeente van Ierseke ook een
nieuwen dienstknecht zenden, een an
deren gezant, maar met dezelfde bood
schap.
Daarna liet ds. Petersen door de ge
meente het lievelingslied van den ont
slapene zingen: Gez. 54 vers 5: „O, Gij,
De onze schuld woudt boeteq." Na
dit zingen sprak dr. Schmidt van Ka-
pelle als praetor van het classicaal be
stuur en den Ring Kruiningen. Daarna
ds. Postma van Schore namens zijn ge
meente, waar de overledene werd be
mind en herdacht als consulent. Ds,
Van Egmond, Ger. pred. alhier, sprak
n,amens de Vereeniging van Chr. Wijk
verpleging, de Vereeniging voor Chr1.
Verzorging van Krankzinnigen in Zee
land en het Ned. Bijbelgenootschap en
waardeerde het vele werk, dat ds. En
gelsma als voorzitter had gedaan. Nog
pas waren :zij overeengekomen, dé.
werkzaamheden dezen winter eens goed
aan te pakken. En nu dit plotselinge
