STOOMWASSCHERIJ „ZEELAND"
ZEELAND.
NUMMER 208.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
4 SEPTEMBER 1937.
EERSTE BLAD.
180c JAARGANG.
Sterke Democratie.
Langevielesingel D 197 - Tel, 637
MIDDELBURG.
Het Koninklijk bezoek.
GOES.
WALCHEREN.
WjFOTEBICHT.
tfiwincitife
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
ichap Vlissingen 2.30, elders f 2.50 per
cwartaal Week-abonn. in Middelburg en
joes i 8 ct. p. w. Advertentiën 3 0 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
..m—n—
GOESCHE COUQANT^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Midd»lburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1f
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv.
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cotü
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 een?.
Aangezien wij behooren tot degenen,
die vurig hopen, dat er in Nederland
nimmer een fascistisch bewind zal ko
men, bestrijden wij de uitwassen en de
beroerdigheden die wij van 't fascisme
elders opmerken, te vuur en te zwaard.
Niet, omdat die zaken elders ons zoo
veel zouden aangaan ieder doppe zijn
eigen boontjes toch in de eerste plaats
maar wel, omdat het zoo dringend
noodig is het Nederlandsche voIk te
doordringen van de gevaren van èen
fascistisch bewind. Wij moeten weten,
dat van al het fraaie, hetwelk de heeren
met bruine en zwarte hemden ons belo-
I ven, nog te bezien staat wat er van ver-
wezenlijkt zoude worden, zoo zij eens
aan het bewind kwamen, maar dat uit
de menschelijke natuur, (die in Neder
land niet zoo heel veel beter zal wezen
dan overal elders), met onherroepelijke
zekerheid volgt, dat de vele beroerdig
heden die men in elk geval óók in fas
cistisch geregeerde landen vindt wij
doelen dan natuurlijk op de leelijke din
gen, die uit dit fascisme zelf blijken
voort te vloeien heel zeker ook naar
Nederland overgeplant zouden worden,
zoo de Nedernazi's of de Dinasieten of
Zwartfronters of wie der groepen dan
ook, hier eens de baas zouden worden.
Zoo komt het, dat men in ons princi
pieel anti-fascistische en idus pro-de
mocratische blad uit den aard der zaak
meer tegen dan voor het fascisme leest.
Het werd indertijd door mr. Linthorst
Homan in zijn Goesche rede zoo kort en
voortreffelijk gezegd, toen een felle N.
S.B.-er hem omtrent Duitschland aan
den tand voelde, den loftrompet op het
Duitsche nationaalsocialisme stekende:
„Ik ken Duitschland, ook het huidige
Duitschland, heel goed zoo zeide mr.
Linthorst Homan ik kom er veel, en
ik waardeer er veel. Ik zeg zelfs rond
uit, dat Europa er Hitier dankbaar voor
moet zijn, dat hij zijn befaamden dam
tegen het Russische communisme heeft
opgeworpen. Maar al ware bovendien
nog alles waar wat gij, mijnheer de de
bater, zegt, dan nóg zoude mijn ant
woord wezen: neen en duizendmaal
neen voor ons goede Nederlandsche
vaderland, dat mij zeker zoo na aan het
hart ligt als U. De Nederlandsche gees
tesvrijheid is mij en mijnen mede Ne
derlanders een te hoog goed, dan dat wij
die tot den prijs welke noodig blijkt te
zijn, voor het een of andere fascistische
bewind met al den ellendigen aankleve
van dien zouden willen verkoopen".
Deze met kracht en bewogenheid uit
gesproken woorden maakten diepen in
druk.
Zoo staan ook wij tegenover fascisme
en nationaalsocialisme.
Maar, er is een maar.
In de pelitiek is het groote gevaar al
tijd de eenzijdighe'd, die blindheid voor
„het andere" tengevolge heeft. Het so
cialisme van weleer kon bij „de bour
geoisie en het kapitalisme" geen goed
vinden ten hoogste in ver verleden
tijdperken! en het was al anti-bour-
geoisie en anti-kapit,alisme wat zijn pers
sloeg, zijn sprekers uitdroegen. Vader
landsliefde, genegenheid voor het vor
stenhuis, erkenning van de hooge, ja
beslissende waarde welke de boven-
menschelijke, althans boven-materieele
zaken in het menschelijke leven heb
ben, ze werden verstikt onder het on
houdbare dogma van het historisch-
materialisme.
Nu is dat alles hard en principieel
aan het veranderen. Gelukkig, wij Z\jn
de laatsten om dit genezingsproces door
laatdunkende achter,afkritiek te willen
hinderen. Maar als het socialisme in
Nederland de groote waarde dezer din
gen eerder had ingezien, dan zou het,
daarnaar handelende, voorkómen heb
ben dat er een nationaal-socialistische
beweging als die van mijnheer Mussert
kon ontstaan.
Zoo komt in de politiek door het
verwaarloozen v,an dingen, die op straf
fe van ondergang niet verwaarloosd'
mogen worden, tot opkomst, somwijlen
ook tot bloei, datgene wat men juist
niet wenscht. Maar men vergeet, dat
de schuld dan meestal primair niet te
zoeken is bij de „deugnieten", die de
ongewenschte richting nu voorstaan,
maar in den eigen boezêm, bij dege
nen, die door beperktheid van blik na-
beten te doen wat zij moesten doen. De
voorbeelden zijn voor het grijpen: de
op apegapen liggende' Vrijheidsbond is
er deze dagen een sprekend en voor
den liberaal uiterst pijnlijk bewijs van.
Het is de schuld van het liberalisme zelf
geweest, dat het socialisme tot de macht
kon u tgroeien die het thans is; maar
het kan de schuld van libaraLime e.i
socialisme tezamen worden, dat net fas-
cime nog eens, zoo al niet aan de macht
komt, dan toch een invloed in Nedsrianu
krijgt, die ongevenr^ht moet heeten;
Men moet toch nimmer uit het oog
verliezen, dat er in de tegenstelling
democratie-fascisme, ideologisch be
schouwd, méér zit dan de tegenstelling
tusschen bruut geweld en menschwaar-
dig-vrij optreden!
Een ontleding, nuchter en naar eerlij
ke oprechtheid strevende, ontleding van
de beide begrippen, zooals de fascisten
het bedoelen althans de besten onder
hen en zoo als de democraten het
zien, geeft heel wat meer te zien en te
denken.
En hier ligt nu het groote gevaar, dat
de geschiedenis, die daar immers zoo'n
handje van heeft zich eens weer her
halen gaat. Het gevaar, waartegen wij
ook niet willen nalaten te waarschuwen.
De fascisten maken van de democratie
een caricatuur.
Goed. Of liever: niet goed.
Wij aanvaarden dat stellig niet, om
dat wij principieele voorstanders van de
democratie zijn. Maar: wij kunnen uit
hun voorstelling toch groot nut trekken.
Datgene wat zij caricatureeren, die
nen wij streng op innerlijk waarheids
gehalte te onderzoeken, We moeten het
niet wegspotten al kan dat in het
openbaar wel eens tactisch nuttig zijn:
je moet een gehaaide tegenstander door
overmaat van objectiviteit nu ook weer
niet de troeven voor onze vernietiging in
de hand geven maar desalniettemin
moeten wij nauwkeurig nagaan wat er
voor kern van waarheid schuilt in de
overdreven voorstelling van de fouten
der democratie, die de tegenstander
daarvan geeft. Dat is- niet alleen leer
zaam, het is zelfs dringend noodig.
A A
Wie met onbevangen blik streeft naar
kennisname van wat er om hem henen
gebeurt, ook in niet-democratisch gere
geerde landen, die zal zijn afkeer van het
fascisme zeker niet verliezen, maar hij
zal daarnaast toch ook tot het inzicht
moeten komen, dat de democratie zijn
fouten heeft niet alleen, maar dat deze
fouten ook groote gevaren herbergen.
Zijn inzicht zal zich dan als democraat
aldus wijzigen, of liever aanvullen, dat
een slappe democratie altijd, maar voor
al in den tegenwoordigen tijd, de groot
ste gevaren bedreigen. iJat zij zelfs prin
cipieel ten ondergang gedoemd is. En
dat alleen een sterke democra
tie het in den tijd dien wij thans be
leven, zal kunnen uithouden.
Een sterke democratie. Sterk i n
zijn fundamenten. Niet: in het
getal zijner vakverbonds- en partijleden
men meent wel eens in zekere krin
gen dat d i t sterkte beduidt maar
in zijn ideologische funda
menten. (Ziet, daar hebben wij die
tegenstelling al wéér, dat wat vroeger
bovenbouw heette, nu tót funda
ment blijkt te zijn geworden, maar het
is niettemin zoo.)
Fundamenten van de sterke democra
tie zijn: een krachtig nationaal zelfbe
wustzijn, oprechte liefde tot den vader-
landschen bodem en de vaderlandsche
instellingen tot het vorstenhuis in
de eerste plaats, zoo het een monarchie
betreft liefde tot het dusgenaamde
volkseigene; eerbied voor het gezag, ook
wanneer dit boven den tijdelijken en
plaatselijken volkswil, d.i. de onberede
neerde en onoverwogen wensch eener
toevallige plaatselijke meerderheid,
eener volksmenigte, uitgaat; volstrekte
onderwerping aan dit gezag wanneer het,
°P wettig-democratische wijze tot stand
gekomen, maatregelen dwingend door
voert; in het algemeen een krachtige re
geering, die, steunende op de Kroon en
den m het parlement geobjectiveerden
democratischen volkswil, niettemin
krachtige maatregelen durft door te voe
ren, ook wanneer deze tegen den lust
van bepaalde volksgroepen of groepjes
in gaan het mogen dan kapitalisten of
socialisten, bourgeois of rijkaards of
werkloozen zijn, dat is geheel om 't even!
verder een onkreukbaar-eerlijke
ambtenarenstand, een humaan maar
krachtig officierencorps dat een sterk
volksleger gedisciplineerd commandeert;
een volstrekt boven-politieke rechterlij
ke macht, cue geen aanzien des persoons
kent, van den arme noch van den rijke...,.
Kortom: een sterke democratie berust
niet op getal, maar op karakter.
Zoo men wil: niet op het materieele,
maar op de idee.
Een democratie die in den storm der
Tegenwoordigheid, van geest is het
veiligheidsscherm rondom de ladder
des levens.
tijden zal kunnen blijven staan, moet een
ideologisch sterk gefundeerde democra
tie zijn.
Die zijn uitsluitende grondslagen vindt
in het Recht en den Plicht.
Niet het plat-materieele recht van den
enkeling „op" dit of dat.
Maar de hoogste Rechtsidee, de soci
ale rechtvaardigheid daarin begrepen.
In een democratischen Rechtsstaat op
monarchalen grondslag, zooals Neder
land thans nog is, kan een sterke demo
cratie, waarin de plichten vaa het indi
vidu tegenover de gemeenschap primair
zijn, uitgebouwd worden, die alle stor
men kan weerstaan.
Maar wordt de democratie liet ver
sterkt, haar vijanden zullen haar om nals
brengen.
Middelburg
Tarief per kilo en per stuk.
(Ingez. Med
mwiMMWoi wwimni »i iui I wnmii-Wiiwnwüiii iiiinm immw—i
In verband met het steeds grooter
wordende aantal deelnemende vereeni-
gingen, is nader bepaald dat voor de le
den dézer vereenigingen, alsnog worden
gereserveerd: de beide zijdén der Sta
tionstraat, de Rotterdamsche kaai van
de nieuwe brug tot de Brakstraat, en,
op den terugweg, de toegang tot de
Koepoort en het gedeelte daarvoor en
ernaast, het voetpad langs Schouwburg
en de Gasfabriek tot de woning van den
opzichter aldaar, het gedeelte achter
den tuin van het Gasthuis aan het Mo
lenwater, het gedeelte van het Molen
water (voormalige Korte Heerengracht)
zijde Watertoren, het parkeerterreintje
tegenover den Watertoren. Deze weg
gedeelten, benevens die, welke wij
reeds eerder publiceerden, (Vlissingsche-
singel zijde Melkfabriek, Blauwedijk
zijde Kanaal, Kaden aan de waterzijde,
Molenwater achter de boomen van Koe
poortstraat tot Noordbolwerk) zijn dus
alle gereserveerd voor de leden van de
vereenigingen, die aan het défilé zullen
deelnemen. Het publiek zal dus goed
doen daar niet te gaan staan. Er is ove
rigens langs den weg nog plaats genoeg
om den koninklijke stoet te zien voorbij
trekken.
Toegang tot het Dam-terrein voor ge-
noodigden en hen, die zich voorzien
hebben van kanten, tot 2.15 uur na
middag. Na dat tijdstip wordt niemand
meer toegelaten.
De aandacht wordt er nog op geves
tigd, dat tijdens het défilé langs het Mo
nument de afzetting op den Dam ge
handhaafd blijft totdat de laatste ver
eeniging zal zijn voorbijgetrokken!
De commissaris van politie verzoekt
ons nog mede te deelen dat:
le op de heenroute alle rijverkeer te
2 uur zal worden stopgezet. Naar de
richting Vlissingen ga men na dat tijd
stip tot ongeveer 3 uur langs den Ouden
Vlissingschen weg, van richting Goes
komende. Voor richting Veere en Dom
burg zal zoo mogelijk het rijverkeer
gaande worden gehouden via Kanaal-
brug, Loskade, Nieuwepoortstraat, Kin
derdijk, Spijkerbrug, Nieuwe brug, Rot-
terdamschekaai, Nederstraat. Van 3 tot
3 uur is het rijverkeer over de Ka-
naalbrug weer mogelijk. Van laatstge
noemd tijdstip af wordt het rijverkeer
echter weer stopgezet tot de koninklijke
stoet het station heeft bereikt;
2e op de terugroute alle rijverkeer
om 3.45 wordt stopgezet;
3e het meeloopen of volgen van den
koninklijken stoet is verboden;
4e geen 'rijwielen en kinderwagens
tusschen of voor het publiek langs de
afzettingen worden toegelaten;
5e de bruggen, waarover de stoet zal
gaan, geheel worden vrijgehouden;
6e het klimmen in lantaarnpalen en
boomen, zoomede het zich bevinden op
tassen steen langs den weg, is verbo
den;
7e het publiek wordt verzocht in de
straten rechts te houden, niet midden
op den rijweg of op hoeken van straten
te blijven staan;
8e het publiek wordt verzocht bij ver
trek van trams, booten en bij het spoor
wegstation niet op te dringen, doch in
queue te gaan staan.
Bij het vertrek van den Koninklijken
trein zullen geen perronkaarten worden
verstrekt; 1
DE TREINEN OP MAANDAGAVOND.
Nog vernemen wij, dat voor den snel
trein van 19,13 Maandag een voortrein-
zal loopen welke te 19.05 van Middel
burg vertrekt. Deze trein stopt alleen
te Goes, Kruiningen, Bergen op Zoom
en Roosendaal. De trein van half elf van
Middelburg rijdt tot Goes en stopt aan
de stations tusschen Vlissingen en Goes.
Met ingang van 16 October a.s.
wordt de adjunct commies P. C. Ver
beek bij het Post telegraaf en telefoon
kantoor te Hoek van Holland verplaatst
naar Middelburg.
Het is verboden
De café-houder A. J. kwam in con
flict met de jongste politieverordening,
welke verbiedt, zonder speciale toe
stemming, vrouwelijk personeel in ca-
fé's e.d. te laten bedienen. Hij kreeg
deswege een proces-verbaal.
Volksconcert.
Het harmonie-corps „Hosanna hoopt
a.s. Dinsdag 7 September een volkscon
cert te geven op de Groote .Markt.
Aanvang 's avonds half negen. Het pro
gramma vermeldt: 1 Flying Eagle,
marsch Blankenburg, 2 Martha, ouver
ture v. Flottow, 3 Eternel Printemps
valse, Popy; 4 Unvollendete Symphonie
le deel Schubert; 5 Bauregard marsch
Allier; 6 Fra Diavolo ouverture Auber;
7 O, Salutaris A. Flégier, 8 Mignardise
gavotte Z. Bajus; 9 L' Africaine fantai-
sie Meyerbeer; 10 Finale.
ARNEMUIDEN. Onder groote be
langstelling van het publiek gaf de mu-
ziekvereen. Arne's Genoegen onder lei
ding van den heer F. Buijs een zeer goed
geslaagd concert op de tent op het Sta
tionsplein. Het publiek genoot ten volle
van het ter eere van H. M. de Konin-
gins verjaardag samengesteld program
ma, dat bestond uit oranje- en vader
landsche liederen afgewisseld met ge
wijde muziek.
ARNEMUIDEN. Bij Kon. Besluit is
aan den lichtwachter 4de klasse der
Rijks kustverlichting den heer M. Beek
man wegens 3'5-jarigen getrouwen dienst
de eere-tnedaiïle in brons der Oranje-
Nassau-Orde toegekend,
VEERE. Een jachteigenaar, die hier
dezen zomer een tijdlang vertoefd heeft,
doch die onbekend wenscht te blijven,
heeft ten behoeve van het carillonfonds
een bedrag van f 100 aan den burge
meester overhandigd. Het 'fonds, dat ge
sticht werd, toen door baron Van Lyn-
den te 's Gravenhage een bedrag van
f 250 geschonken werd, waarbij later een
bedrag van f 100 van baron Van Tuyll
van SerooskerKen van Zuylen, te Zuylen
en de huur van het atelier in de voor
malige bewaarschool ad f 15 door baron
Van Lynden voornoemd afgestaan, ge
voegd werden, bezit thans f 465, zoodat
buiten verwachting veel g'eld voor dit
doel reeds is binnengekomen.
RAAD VAN VEERE.
VEERE, Vrijdag vergaderde de Raad,
onder voorzitterschap van burgemees
ter D. Huinink. Afwezig de heer J.
Leer.
De V o o r z. deelde mede, dat van
de 21 sollicitanten voor de betrekk'ng
van tweeden ambtenaar ter secretarie
de heer F. Kloeke te Maastricht, vroe
ger te Middelburg, benoemd is en dat
deze zijn werkzaaheden per 1 Sep
tember aangevangen heeft.
Ingekomen was een schrijven van den
minister van sociale zaken, dat vanwe
ge het Rijk geen vergoeding gegeven
wordt voor de eventuoele control0 on
de werkverschaffing. En van hetzelfde
ministerie een missive, waarin de uit
voering^ van een gedeelte der werken,
die verleden jaar op het urgentieplan
voorkwamen toegestaan wordt. B. en W.
meenen, dat men eerst niet de rioleering
moet aanvangen.
Nogmaals de varkenshouderij.
Verschillende malen eerder is de var
kenshouderij van den heer M. Brouwer
aan r1-» Markt a'hier ter st»r,ake geko
men, het laatst door het beke .de ve--
zoekschrift van den heer M. Goth. Bij
DE BILT; Zwakke tot matige W, tot
Z. wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, iets warmer.
UKKEL: Zwakke wind uit N.W. rich
tingen, schoon, kalm en zacht weer; op
het einde van den nacht nevel of mist.
Za, 4 Sept. Zon op: 6 h 17; onder:
19 h 41. Licht op: 20 h 11. Maan op:
5 h 46; onder: 6 h 57. N.M. 4 Sept.
Zo. 5 Sept. Zon op: 6 h 18; onder:
19 h 38. Licht op: 20 h 08. Maan op:
6 h 02; onder: 19 h 16. E.K. 12 Sept.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
September.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 4 1.39 13.52 8.04 20.34
Zo. 5 2.22 14.34 8.43 21.15
Ma. 6 3.01 15.08 9.19 21.49
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
September.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 4 3.26 15.47 9.14 21.33
Zo. 5 4.12 16.31 9.53 22.11
Ma. 6 S 4.54 17.09 10.27 22.42
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
nader onderzoek is gebleken, dat de
heer Brouwer in geen geval de desbe
treffende verordening overtreden heeft,
zoodat een op wettelipken grond geba
seerde ingrijpen niet gerechtigd s. De
Voorz. heeft echter met den heer
Brouwer gesproken en deze bleek ge-'
negen te. zijn zijn varkens elders onder
te brenöen. doch verzocht ,a!sdan vee
in zijn stal te mogen houden, daar deze
anders leeg, dus renteloos zou staan.
De V o o r z. oordeelde, dat men dan
van den regen in ds drup zou raken.
Besloten werd de zaak te laten, zoo
als -e is.
Na eenige discussie werd het schrij
ven van den heer Goth voor kennisge-
v ng aangenomen.
Beleed vee- en vleeschkeu-
ri'ngrdienst.
Be V o o r z. zeide. dat de rekening
1936 van den vse- en vleerehkeurin»s-
dio-rt een nadeeli's saldo v,an r'üm
f 3033 sluit en da t Veere's aandeel
h erin ruim f 113 bedraagt. Op de re-
kenbvs is als zoodanig niets aan «e
merken, doch het stemt onaangenaam,
dat de zinnigheid die Veere betracht
niet door de grootere gemeenten wordt
betracht, missch'en ook gedeeltelik i
öen haar wil in. De heer Wi o u t e r s
had bezwaar tegen het voteeren van
dit bedrag; z.i. is het treurig, dat er
maar geen maatregelen getroffen wor
den om de onkosten te drukken. De
Voorz. wees er op, dat men er niets
tegen kan inbrengen, doch alleen maar
betalen, zij het onder protest. Aldus
besloten.
De Voorz. zeide, dat er nog steeds
dert'en stoelen van de vroegere meu
bileering op den stadhuiszolder staan,
die weliswaar onderhouden worden,
doch er in geen geval op vooruitgaan.
Spr. vroeg machtiging deze te verkoo
pen aan het Rijksinkooobureau behou
dens goedkeur'ng van Monumentenzorg,
op wier lijst zij staan. Jn principe werd
besloten een exemplaar naar het bu
reau ter taxatie op te zenden.
Bericht werd dat de .actie voor ver
betering van steun aan de garnalenvis-
schers door Breskens ingesteld en doo1*
de andere visschersplaatsen gesteund,
tengevolge gehad heeft, dat d° steun
gemiddeld 50 pet. is verhoogd. De aan
voer is echter zoo gering en het afzet
gebied in den vreemde zoo beperkt, dat
de visschers er betrekkelijk weinig
voordeel van hebben.
In de vacature mevr. Coops-Van der
Sluijs werd als regentesse van het Gods
huis benoemd mevr. J. von Bernuth
Gerritsen,
Bericht van de kerkvoogdij der Ned.
Herv. gemeente, dat zij een abonnement
wil hebben op de bevolkingsregisters
voor de grondige bijwerking van haar
boeken. Te dien einde vroeg zij het eer
ste onderzoek gratis of met korting te
mogen doen. Goedgekeurd.
Erfpachtquaestie Werf.
De kooper van de werf, mr. J. J. A.
Fransen van de Putte te Goes, verzocht
de gemeentelijke erfpacht, die in 1945
eindigt, tot 1975 te verlengen, het jaar
waarin de erfpacht van het Rijk eindigt.
De V o o r z. zeide, dat Veere er steeds
prijs op gesteld heeft, dat hier een werf
bleef bestaan, doch de heer Van de Put
te voelde er niet veel voor. Als we nu
■"erlenging toestaan, is het billijk,
j dat qc per van zijn kant een tegen-
praestatie levert. Deze is er niet en B.
