GOESCHE COURANT^
- BMNcNLAMD.
GRAND-HOTEL «BRITANNIA»
Afscheidsconcert van
Bert van Dinteren en zijn hand
WEERBERICHT,
NUMMER 202.
OKIE BLADEN.
ZATERDAG
28 AUGUSTUS 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Vervallen Tegenstelling.
„LUMIERE", L. Delft 76, M'burg.
Nederland en de Spaansche
burgeroorlog.
VLISSINGEN
Dinsdag 31 Augustus
Sluiting van de bar.
Op het terras en in de dancing dansmuziek door
The JoHy Britannaders,
Nieuwe regeling in den
mosselhandel.
■H
ELBUPGSCHE CQUBANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
ichap Vlissingen 2.30, elders 2.40 per
kwartaal Week-abonn. in Middelbuig en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
sagel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
8ij contr. voor beide veel lager: tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—F
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv.
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent
In zijn beschouwingen onder het op
schrift „Tweeërlei misverstand",, voor
komende in „De Standaard" van 20
Aug., -treffen wij menigerlei misverstand
,aan, hetwelk dezerzijds rechtzetting
vereischt.
Daar is dan in de eerste plaats de
tegenstelling tusschen de souvereiniteit
der menschelijke rede en de souverei
niteit Gods.
H er is opheldering toch wel gebo
den.
Men dient namelijk, naar 't ons wil
voorkomen, toch wèl onderscheid te
maken tusschen het gebied van 't men
schelijke en dat van het boven-men-
schelijke.
Nu is de fout, waarin, dunkt ons,
ook „De Std." vervalt, deze, dat zij
deze tweederlei mogelijke souvereini
teit niet voldoende scherp onderscheidt.
En toch is dat noodzakelijk, want juist
tengevolge v,an dit niet-onderscheiden
wordt de bovenstaande tegenstelling
foutief.
Op het menschelijke gebied toch is,
binnen en voor den kring van het men-
schelijk-redelijke denken, de rede in
derdaad souverein, of, om misverstand
door gebruik van dit woord in dit ver
band te voorkomen: algemeen-geldend
en bindend. Dit geldt zoowel voor li
beralen als voor anti-revolutionairen,
ja zelfs voor communisten en nationaal-
socialisten. Ware dit niet zoo, elk re-
de-neeren, rede-kavelen en rede-twis-
ten gelijk thans tusschen „De Stand
aard en ons bv, ware a priori on
mogelijk, wijl immers tot algeheele on
vruchtbaarheid bij voorbaat gedoemd!
In een gedachtenwisseling onderwer
pen beide partijen zich natuurlijk aan
de vormen en wetten der redelijkheid
ook „De Standaard",
Aanvaarding der algemeen-geldende
en bindende rede binnen de grenzen
van het menschelijke denkverkeer
houdt echter geenszins in het stellen
van de souvereiniteit der
menschelijke rede in het transcenden
tale of boven-menschelijke!
Of, om ons, onder het hiervoren ge
maakte voorbehoud, nu wederom in
woorden van „De Standaard" uit te
drukken: aanvaarding van de souve
reiniteit van de menschelijke rede is niet
strijdig met aanvaarding van de daar
verre boven uit gaande, souvereiniteit
Gods, En n,aar ons gevoelen ligt hier
nu de vergissing; vroeger stelde men
misschien wel eens in het transcenden
tale de Rede op eigen troon tegen
over, ja boven God; dat den anti-revo-
lutionair zulks een gruwel was, is ons
v°\t °men duideliik- en redelijk.
Naar ons gevoelen echter is de Rede
ais transcendentaal be-
n S L thans a'reeds goeddeels
onttroond. Daarmede is die te
genstelling dan echter ook vervallen.
ïn zijn beschouwing „Het eerste mis
verstand begaat „De Standaard" nu
meenen wij, een ernstige fout, ook te
gen de etikette der gedachtenwisseling,
stelt namelijk een redeneering op
A' W; g 6 ,n S h a a r' di« van
„de aanbidders der liberale rede" zou
de zijn, om daarna deze hare
versie van een aanzicht v,an „het li
beralisme te bestrijden. Dit nu dunkt
ons geen juiste methode.
Want de vr,aag rijst: is de voorstel
ling van zaken, die „De Standaard-
geeft, wel juist? Of: nog juist, nog gel
dig? Wij v/agen het te betwijfelen!
Uit dit betoog zij hier het volgende
aangehaald:
•iZij [d.i. „de aanbidders der liberale
rede Red, M.C.] maakten onder
scheid tusschen datgene, waaromtrent
de rede autonoom uitsluitsel kon en
moest geven, en dat was alles wat het
publieke leven, wat de Staat en de
maatschappij noodig hadden, en die
diepere levensbegnselen, allereerst de
verhouding v,an den mensch tot het ge
zag van God en van Zijn Woord
Al hetgeen wat het leven noodig had,
kon door de rede worden bepaald,
autonoom. De rede dan van den ont
wikkelden mensch, die zich had losge
maakt v,an elke andere souvereiniteit
dan de eigene, op de rede gegrond.
Maar al het andere, waaiom+rent ie
rede zich niet beslist wilde of kon uit
laten, behoorde met I ot de krachten,
die het leven kunnen leiden of btheer-
schen.
Zoo de godsdienstige overtuigingen,
die tot het hart of hoogstens tot de
binnenkamer moesten worden beperkt.
Men kon er in het staatsleven immers
niets mee (aanvangen. Men kon ze
ver orago'.i ct „eerbiedige::'" s-its,
zeer haar ziel gentaivéR.
n.aar dit beteekende alleen, d-t zij er
mochten rijn,, mits zij buiten liet Icriei.i
bleven, waar de liberale autonome re
de recht had alleen te gebieden en
waaromtrent zij een vaste overtuiging
had, met uitsluiting van elke andere
overtuiging."
Tot zoover „De Standaard.
Tegen deze voorstelling van zaken
moeten wij ons nu met kracht velzet
ten. Dat het door uiterst tinksche libe
ralen of linksche rad calen misschien
vel eens zoo gezegd zal kunnen wezen,
wij durven het niet nrel zekerheid te
ontkennen, maar daarmee houdt ook (al
les op. Dat het zóó d a officieele
liberale politiek geweest zou zijn; aan
vaarden wij niet; daarvoor zijn ei,
naast mogelijke overschaDers van de
menschelijke rede a 1 t r, d toch reeds
tc oprecht-chr stelijk-godsdienstige li
beralen geweest.
Maar in elk geval moei
deze voorstelling van zaken ten aan
zien van het liberalisme van vandaag
zóó volstrekt inadequaat heeten, dat
we gerust van een caricatuur zouden
mogen spreken!
Laat ons hieromtrent derhalve kort
en duidelijk zijn: de eigene, mensche
lijke, op de rede gegronde souvere ni-
teit wij hebben het in onze voor
gaande artikelen uitentreure betoogd
kan ook naar menig liberaal-vrijzin
nig oordeel niet autonoom bepa
len „al hetgeen wat het leven noodig
heeft." Het publ'eke leven, de Staat
en de maatschappij hebben, naar menig
liberaal-vrijzinnig oordeel, m r
noodig d,an datgene waaromtrent. ae
rede autonoom uitsluitsel kan en moet
geven"; het is, naar menig liberaal-vrij-
z'nnig oordeel, volstrekt onwaar, dat,
„godsdienstige overtuigingen' niet
behooren tot de krachten die het leven
kunnen leiden of beheerschen, en het
is dus evenmin, naar dezulker inz ebt,
eisch, dat deze godsdienstige overtui
gingen „tot het hart of ten hoogste tot
de binnenkamer moeten worden be
perkt", nóg minder s het w,aar, dat
naar liberaal inzicht met die overtuigin
gen „in het staatsleven niets aan te
vangen" zoude wezen.
Duidelijker kunnen wij Het toch n et
zeggen.
Al hebben we hiermede nu weer
niet willen stellen, dat „dus" de anti
revolutionaire opvattingen en praktij
ken nu maar meteen als de eenig juiste
te aanvaarden zouden wezen!
Want als het vorenstaande gezegd
en verstaan Is, dan dient daaraan te
worden toegevoegd, dat v,an de ont
troning der Rede in bet transcendenta
le naar de practische opvattingen en
daden en eischen van de politieke pai -
tij, die in Nederland een deel der or
thodoxe christenen omv,at (nl. voor
zoover deze de c.h, beg nselen te
linksch, de staatkundig-gereformeerde
e.d. nog te radicaal-rechtsch en de
christelijk-democratische tedemo
cratisch vinden)dat is nog een hee-
le stap. Een stap dien wij, uithoofde
van onze oprecht 1 berale levensover
tuiging, allerminst voornemens zijn zoo
dadelijk te doen. Dien wij, uit dien
hoofde, ook gewenscht noch noodzake
lijk achten.
Over de aanspraak op alleenberech-
tigdheid der anti-revolutiona're opvat
ting maken wij in een derde artikel nog
enkele opmerkingen.
Errata.
In het hoofdartikel „Toch aanbidders
der Rede?",in ons nr. van gisteren zijn
bij de correctie enkele zinstorende nieu
we drukfouten aangebracht. Zoo moet
in de tweede kolom in den 9en regel
van boven „te" i.p.v. „de" staan; in den
13en regel daaraanvolgend'© „vergele
ken" i.p.v. „vergelijken'; in den op 11 na
laatsten regel van het stuk „aanbeden"
i.p.v. aanbidden. Red.
LEGER EN VLOOT.
De dienstplichtige sergeant-titu
lair P. Beenhouwer van het He reg, in
fanterie wordt met ingang van 29 Augs.
a.s. aangesteld tot dienstplichtige-fou-
rier.
Bij Kon. besluit is met ingang' van
6 Sept. a.s. bevorderd: tot kapitein ter
zee, de kapitein-luitenant ter zee K, W.
F, M. Doorman; tot kapitein-luit. ter
zee, de luit. ter zee le kl. H. C, Nieuwen
huisen.
Beschouw uw werkzaamheden niet
als verplichtingen, maar als kansen.
BERICHT.
Met het oog op de werkzaamheden aan
onze etalage, in verband met de a.s.
feestweek, zijn wij genoodzaakt onze
etalage op Zaterdag gesloten te houden,
doch de winkel is normaal geopend.
(Ingez. Med.)
Voorshands geen officieele er
kenning van de Franco-regee-
ring.
Op de 12 Augustus jl. ingezonden
vragen van den heer De Marchant et
dAnsembourg betreffende de diploma
tieke en handelsbetrekkingen tusschen
Nederland en de Spaansche regeeringen
van Valencia en van generaal Franco
heett thans de minister van buitenland-
sche zaken a.i. geantwoord.
a '^en hier ter wille van de dui
delijkheid de vragen nogmaals volgen:
1. Heelt de minister kennis genomen
van het herderlijk schrijven van Spaan
sche kardinalen, aartsbisschoppen en
bisschoppen, waarbij wordt vastgesteld,
dat onder het bewind der Spaansche re
geering van Valencia 20.000 kerken vol
komen werden verwoest, veertig tot
tachtig procent van alle priesters wer
den vermoord, meer dan 300.000 burgers
alleen wegens politieke opvattingen om
net leven werden gebracht en evenzoo-
vele op de gruwelijkste wijze werden
verminkt?
2. is de minister van meening, dat o.a.
op grond van deze mededeeling en van
de slotsom, waartoe bovenvermeld her
derlijk schrijven komt te weten dat
rechtvaardigheid en vrede slechts dan
weder in Spanje zullen opbloeien, in
dien de nationale beweging er in slaagt
de overwinning te behalen het hand
haven van diplomatieke betrekkingen
tusschen de christelijke Nederlandsche
regeering en het bewind van Valencia
nog gerechtvaardigd is?
3. heeft de minister kennis genomen
van de „de jure" erkenning van de re
geering van generaal Franco door
Duitschland, Italië en eenige Zuid-Ame-
rikaansche staten en van de benoeming
van den heer Pablo Churucca tot verte
genwoordiger van generaal Franco bij
het Vaticaan?
4. is de regeering bereid:
a. om de regeering van generaal Fran
co „de jure" te erkenen,
b. om onmiddellijk stappen te doen
teneinde zich bij de regeering van ge
neraal Franco te laten vertegenwoordi
gen?
5. zoo de minister niet bereid is tot
het nemen van stappen, als onder vra-
.gen 3 en 4 vermeld op grond van de mo-
reele overwegingen, onder vragen 1 en
2 genoemd, is de minister dan bereid te
verklaren of, en zoo ja wanneer, hij op
grond van onze commercieele belangen
bereid zal zijn te bevorderen, dat Ne
derland, dat immers met het bewind van
Valencia officieele betrekkingen onder
houdt, deze betrekkingen met de regee
ring van generaal Franco die twee
derden van de Spaansche bevolking on
der zijn bewind heeft aanknoopt?
Minister Colijn heeft thans als volgt
geantwoord;
1. het antwoord luidt bevestigend.
2. de regeering verafschuwt de in den
Spaanschen burgeroorlog voorgekomen
excessen en heeft voor de opvatting der
onderteekenaars van het in vraag 1 be
doeld schrijven der Spaansche bisschop-
Pe" a de achting, die deze toekomt.
Niettemin acht zij het uit overwegingen
van internationale politiek en volken
recht gerechtvaardigd en met haar
christelijk karakter niet in strijd, de
tusschen Nederland en de Spaansche
republiek bestaande diplomatieke be
trekkingen te handhaven,
3. het antwoord luidt bevestigend.
a en b. en 5 de regeering zoude het
om redenen van internationaal-politie-
ken aard niet juist achten de vraag 4,
sub a, reeds thans bevestigend te be
antwoorden. Ten aanzien van vraag 4
b, en vraag 5 zii geantwoord, dal ir'
lol
HOiaaiHQEiQajaaGaaoQiHiHQaQiQ
(Ingez. Med.)
verband met bestaande commei cieele
belangen officieuze aanraking met die
regeering bestaat.
GEEN BIJZONDERE VOORVALLEN
OP HR. MS, „VAN GALEN.';
Bij het departement van defensie te
'is-Gravenhage werd gfsieravond tele
grafisch bericht ontvangen van den
commandant van Hr, Ms. „Van Galen",
dat, voor wat genoemden bodem be
treft, geen bijzondere voorvallen heb
ben plaats gehad en dat alles wel is aan
boord,
DE MISHANDELING VAN RESERVE
LUITENANT AALDERS IN
DUITSCHLAND,
Op de vragen van den heer Albarda
betreffende mishandelingen, welke de
Nederlandsche reserve-luitenant G.
Aalders in Duitschland zou hebben on
dergaan heeft de minister van buiten-
landsche zaken a.i. geantwoord, dat
hij van de mededeelingen van dezen re-
serve-eerste-Iuitenant betreffende zijn
mishandeling in Duitschland kennis
heeft genomen.
Hr. Ms. gezantschap te Berlijn heeft
opdracht gekregen aan de Duitsche re
geering te verzoeken een onderzoek
ter zake te doen instellen en mede te
deeien tot welke maatregelen dit haar
aanle'ding zal hebben gegeven.
DE UITVOER VAN VARKENS.
Vragen van het Tweede Kamer
lid Van der Weijden.
Flet Tweede Kamerlid, de heer Van
der Weijden beeft tot den minister v,an
economische zaken de volgende vragen
gericht:
Is het waar, dat de veehouderij cen
trale aan een bepaalde firma voor uit
voer naar Zwitserland, 6,632 varkens
van bijzondere kwaliteit heeft geleverd
voor 22 procent minder dan aan an
deren werd berekend, en zoo ja, wel
ke firma was dit?
Indien deze vraag in bevestigenden
zin moet worden ^beantwoord, was deze
geforceerde uitvoer voor zeer lage
prijzen dan n,aar 's min sters oordeel
verantwoord, waar toen reeds gemak
kelijk te voorzien was, dat het spek-
contengent naar Duitschland voor hoo-
gere prijzen niet ten volle geleverd zou
kunnen worden?
Is de minister bereid mede te dee
ien, welke overwegingen hebben dóen
besluiten tot bedoelde transactie, waar
bij ten voordeele v,an een bepaalde fir
ma van algemeen geldende regelen is
afgeweken?
Verkeersongevallen-cijfers.
De K.N.A.C. schrijft:
Door het Centraal Bureau voor de
Statistiek worden thans, mede op ver
zoek van de K.N.A.C., op korten ter
mijn cijfers gepubliceerd over de ern
stige verkeersongevallen in de afgeloo-
pen maand. Bij beschouwing hiervan
vergete men niet, dat deze cijfers uiter-1
aard niet zoo nauwkeurig kunnen zijn
,als die van de jaarstatistiek, waarin
ook het aantal slachtoffers wordt ge
teld, dat geruimen tijd na het ongeval
zelve nog aan de gevolgen daarvan is
overleden.
De gegevens over de laatste dr e
maanden luiden als volgt:
Voorloopige gegevens ernstige
verkeersongevallen.
1937 Gedood Ernstig gewond
Mei 61 446
Juni 41 453
Juli 47 390
Bovenstaande cijfers wijzen wel op
de noodzaak voor alle weggebruikers
om met aandacht en voorzichtigheid
aan het verkeer deel te nemen. De
eerbiediging der verkeersvoorschriften
vormt daarbij een uiterst belangrijke
factor.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT. Zwakke tot matige wind,
uit Noordelijke richtingen, nevelig tot
zwaar bewolkt, waarschijnlijk eenige
regen met kans op onweer, Iets koe-v
Ier,
UKKEL: Matige of lichte N.O. wind,
geleidelijk opklaring, matige tempera
tuur met een nachtelijk minimum van
ongeveer 10 graden. Morgen bewolkt tot
schoon weer, ochtendnevel, vrij zachte
temperatuur.
Za. 28 Augs. Zon op: 5 h 05; onder:
19 h 57. Licht op: 20 h 27. Maan op:
22 h 39; onder: 4"h h 17.
Zo. 29 Augs, Zon op: 5 b 06; onder:
19 h 54. Licht op: 20 h 24. Maan op:
23 h 33; onder: 15 h 25.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 27 5.27 17.42 11.53 24.31
Za. 28 6.12 18.30 12.37
Zo. 29 7.07 19.25 1.20 13.33
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 27 7.20 19.36 13.01
Za. 28 8.03 20.21 1.27 13.45
Zo. 29 8.55 21.10 2.16 14.38
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
Nieuwe regeling in den mosselhandel.
Men schrijft ons uit Yerseke:
Bij schrijven van 27 Augustus zijn de
verkoopprijzen van mosselen nader ge
regeld en wel:
A. soort, vischgewicht van 18 tot 20
kg 2.60, van 20 tot 24 kg 2.75 en bo
ven de 24 kg 3.
B. soort met een vischgewicht van 14
16 kg 2.05, van 1618 kg 2.25,
van 18 tot 20 kg 2.40, van 20 tot 24
kg 2.55, boven 24 kg 2.75 per ton.
Voor de C kwaliteit gelden de prijzen,
die zijn vastgesteld voor de overeen
komstige vischgewichten der B soort.
Een aangevoerde partij mosselen
wordt afgekeurd indien de partij of
meer dan 12 tarra, of meer dan 10
ondeugdelijke mosselen, of meer dan 18
tarra en ondeugdelijke mosselen te
samen bevat. De kweeker ontvangt 55
cent minder per ton.
De nieuwe maatregelen, hoe goed ook
bedoeld, zullen naar wij vreezen, weinig
effect kunnen sorteeren. Ze -zijn voor de
kweekers die slechts mosselen hebben
niets waard, daar ze de menschen niet
helpen. Voor de groote kweekers van
beste mosselen hebben ze evenmin veel
nut daar deze toch altoos kunnen blij
ven leveren.
Hoe goed het Centraal Verkoopkan
toor zou kunnen werken bewijst weer
de 9 cent per ton, die de kweekers voor
hun in 1936 geleverde mosselen als slot-
uitkeering hebben ontvangen.
Gevonden moet worden een uitweg
om de kleine kweekers en zij die min
dere kwaliteit hebben van hun product
af te helpen en daartoe is er slechts één
middel: de handel vrij. Laat een ieder
vrij leuren en verkoopen in België en
Frankrijk, dan vraagt men naar mindere
kwaliteit en gaan die ook weg, maar
zoolang als de handel aan banden ligt,
zal de kleine kweeker van mindere kwa
liteit mosselen gedupeerd zijn.