tfrovmciHlc
MlbbH-PÜDGSCHE COUBANT
GOESCHE COUBANT^
sport,
zeeland.
NUMMER 201.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
27 AUGUSTUS 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Toch Aanbidders der
Rede
B. Shaw.
Het kanaal door Zuid-Beveland.
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
jehap Vlissingen f 2.30, elders f 2.50 per
xwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 et. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap ..De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—F.
regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. msï
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou*
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 ces!,
„De Standaard' wijdt in zijn nummer
van verleden week Vrijdag een breed
voerige beschóuwing aan ons hoofdar
tikel, waarin wij betoogden., d,at de te
genwoordige politieke onderscheiding
tusschen links en rechts onzes bedun
kens niet meer gehandhaafd kan wor
den, omdat zij niet meer loopt langs de
grenslijn, die de autonomisten der men-
schelijke rede scheidt van degenen, die
de toereikendheid dezer rede en met
recht ontkennen.
Wij stelden namelijk vast, dat zich
ter linkerzijde v,3ri deze tegenwoordige
politieke scheidslijn velen, zeer velen,
en toenemend velen, bevonden, die, wat
den wijsgeerigen of godsd enstigen
grondslag huns levens betreft, bepaald
n i e t meer met de rationalistische
materialisten van vroeger op een lijn
te stellen waren, integendeel lijnrecht
daartegenover staan. D,at er zeer velen
zijn die oprecht godsdienst'g zijn, op
rechte christenen zelfs, althans cd
hunne wijze en naar hunne, ook onze
opvatting, zij het dan misschien, dat er
anderen in Nederland zijn, die voor
deze aan de eigene niet congruente
christelijkheid niet de waardeering heb
ben, waarop zij niettemin aanspraak
mag maken.
In elk geval mag men, zoo docht
ons, dezulken niet meer op een lijn stel
len met degenen, die vroeger zeiden
„God noch gebod" te kennen of te er
kennen, en die toen door de geloovigen
als „aanbidders de menschelijke rede"
gebrandmerkt werden,
„De Standaard" schrijft nu, dat „een
ieder zich kan verblijden" over het feit,
dat er onder de linker politieke partij
en een toenemende oprechte gods
dienstigheid valt op te merken, maar,
zoo luidt het oordeel verder, dit „be
wijst de volkomen genezing van de
kwaal van het rational sme niet." Want
naar de meening v.an „De Standaard"
komt de zaak pas in orde.„als men
kan zeggen: ik verwierp de valsche
autonomie en mocht kiezen voor de
ware."
En die „ware autonomie" blijkt dan
ln verv°l^ dezer beschouw ng
van „De Standaard" te zijn die der
natuurlijk naar des „Standaards" inzich
ten opgevatte geopenbaarde waarheid,
nl.„dat het de Drieënige God is,
Die den mensch Zijn ordinantiën voor
het leven bekend maakt, Die de waar
heid omtrent de diepste levensbegin
selen hem heeft geopenbaard en van
hem gehoorzaamheid eischt."
Men zal zien, dat dit dus feitelijk,
ietwat huiselijk gezegd, hier op neer
Komt: de liberalen of vrijzinnig-de-
mocraten of sociaal-democraten mo
gen nu al materialisten of ide,alis+en
zijn, ze mogen rationalist-ten-einde we-
zen of oprechte, zij het dan vrijzinnige,
christenen het doet er al niets toe, ze
zijn en blijven, volgens „De Stand
aard „aanbidders der liberale rede"
en dus valt er met hen niets te begin
nen. Ze leven onder de valsche auto
nomie en het komt pas in orde, zoo
ze..... de ware d.i. dan de anti-revolu
tionaire opvatting van de zaak daar«
huldigen.
Daar komt het tenslotte op neer.
Dat is nu wel niet verwonderlijk en
zeits heel begrijpelijk :n een anti-revo-
utionair partijblad, maar het brengt
in de discussie niet veel ver-
Ten aanzien van de hoofdquaestie,
concludeert De Standaard":
„De scheidslijn was nimmer het al of
niet godsdienstig zijn. Maar de scheids
lijn op politiek terrein was deze, of
daar de liberale rede, dan wel de Ge
openbaarde waarheid gelden zoiï."
Dok wanneer men het zoo 'stelt
verklaren wij desalniettemin deze
scheidslijn als nul en v,an g'eener waar
de meer.
Ten eerste niet, omdat velen ter
voormaliger linkerzijde om nu de
woorden van „De Standaard" te gebrui
ken óók op den grondslag der ge
openbaarde waarheid staan (al zullen
zij die waarheid vrmoedelijk dan wel
een weinig anders verstaan dan de
partijgenooten van „De Standaard");
ten tweede niet, omdat ook ter voor
maliger rechterzijde omtrent het we
zen.. de wezenskenmerken en de ver
schijning :n de tijdelijkheid dier ge
openbaarde waarheid zoowel als om
trent de politieke eischen en conse
quenties ervan, zóóveel en zóó diep
gaand verschil van meening blijkt te
heerschen', dat de fictie der rechtsche,.
ware-autonome, eenheid zelfs
op dit eene punt dunkt ons, niet meer
vol te houden is.
Zou, om eens een sprekend voorbeeld
te noemen, het verschil tusschen een
ter linkerzijde der polit eke scheidslijn
behoorende ethisch-hervormde liberaal
en een ter rechterzijde de rangschikken
ethisch-hervormd christelijk-historisch
man ze zijn er beide niet aanmer
kelijk veel geringer, ja bijkans onmerk
baar, wezen, vergelijken bij de diepe
klove welke er tusschen den aartsbis
schop van Utrecht en dominee Kersten
gaapt? En toch worden beide laatstge
noemden rechts van de scheidslijn van
„De Standaard" tezamen gesteld!
Indien .„De Standaardbedoelt: er
is m,aar één scheidslijn, en dat is die
tusschen het ware 'nzicht. hetwelk
door ons, anti-revolutionairen wordt
voorgestaan, en de valsche opvattingen,
waaronder die van vrijwel alle anderen
vallen: atheïsten, pantheïsten, deïsten
en theïsten, filosofen, theosofen, vrij
zinnige en ethische christenen, mate-
r alisten en idealisten, kortom: allen
die niet het anti-revolutionaire staat
kundig-godsdienstige en politiek-theolo-
gische gedachten stelsel aanhangen of
.aanvaarden, ja, dan geven wij ons
gewonnen. Maar zóó bedoelt „De Stand
aard" het toch zeker niet. En wat dan?
Wij hebben slechts willen betoogen,
dat de in anti-revolutionairen kring,
vroeger, wel eens en niet immer ten
onrechte van overschatt ng der
waarde v,an de menschelijke rede be
schuldigde „linkschen", dezen weg
bezig zijn te verlaten, hem voor een
aanzienlijk deel zelfs reeds verlaten
hebben. Op grond daarvan meenden wij,
dat deze linkschen in dit opzicht hun
voor de rechtschen verwerpelijke, af-
stootende ,,1'nksheid" goeddeels verlo
ren hadden. Weshalve, zoo meenden wij
en meenen wij nog de scheidslijn
tusschen „de aanbidders der liber,ale
rede" en.... de anderen vervallen was,
eenvoudig omdat menige Ijiberaal, en
vrijzinnig-democraat en sociaal-demo-
cr,aat, de Rede niet meer aanbidt,
doch ook dezulken slechts aanbidden
Dengene, die mede naar den eisch der
rede, slechts aanbidden kan en mag
worden!
En nu doen deze linksche godsdien-
stigen dat m sschien wel niet in de
woorden, op de wijze, en met de inten
ties, die de anti-revolutionair of de
rechtzinnig-hervormde christen de eenig
juiste ,acht, maar dat ;s weer een ande
re zaak.
Over enkele onderdeelen van het be
toog van „De Standaard" nog een paar
opmerkingen in een volgend artikel.
Of de orthodoxe christen, maar
politiek en theologie z ij n hier niet
volkomen te ondersche'den op dit
grensgebied van politieke, wijsgeerige
en godsdienstige levensbeschouwing.
BERICHT.
Met het oog op de werkzaamheden aan
onze etalage, in verband met de a.s.
feestweek, zijn wij genoodzaakt onze
etalage op Zaterdag gesloten te houden,
doch de winkel is normaal geopend.
„LUMIERE", L. Delft 76, M'burg.
(Ingez. Med.)
Z. V. B.
VOETBAL.
Daar de voetbalvereeniging 's Heer
Arendskerke niet de beschikking heeft
over een terrein en voorts niet voldoen
de spelers bezit, heeft het bestuur be
sloten zich terug te trekken uit den
Zeeuwschen Voetbalbond.
SCHERMEN.
Bij schermwedstrijden gedood.
Tijdens een schermtournooi binnen
het kader der universitaire spelen te
Parijs s een Fransch student in een
wedstrijd tegen 'n Mexicaan zoo ernstig
gewond, dat hij onmiddellijk naar het
ziekenhuis moest worden overgebracht.
Korten tijd na te zijn opgenomen is de
jongeman aan zijn verwonding bezwe
ken.
Het kind heeft niets om zich te ver
dedigen dan de goedheid en het ge
weten van de volwassene aan wien het
onderworpen is; dit moest de volwas
sene nooit vergeten, want het legt een
zware verantwoordelijkheid op.
MMENLAND.
H. M. DE KONINGIN IN OVERIJSSEL.
H. M. de Koningin heeft gisterochtend
komend met den gewonen trein uit
Apeldoorn, waaraan twee salonrijtui
gen waren gekoppeld, een kort bezoek
gebracht aan Hengelo, ter bezichtiging
van het nieuwe bedrijf der Koninklijke
Nederlandsche Zoutindustrie „K.N.Z.".
H. M. die met klein gevolg was, toonde
voor alle afdeelingen zeer veel belang
stelling. Ten slotte bezichtigde zij op
het directiekantoor een expositie van de
producten der K.N.Z.
Toen het bekend werd, dat H. M. de
Koningin in de stad was, schaarden zich
overal groepjes belangstellenden langs
den weg, die haar hartelijk toejuichten.
H. M. vertrok een uur later per extra-
trein naar Enschede en vandaar naar
Varsseveld om een bezoek te brengen
aan de landbouw- en nijverheidsten
toonstelling Lanijto.
Te half drie des middags arriveerde
onze vorstin te Varsseveld, Voor het
stationsgebouw stonden alle schoolkin
deren van het dorp opgesteld, die het
Wilhelmus zongen.
Aan den ingang van het tentoonstel
lingsterrein werden H. M. bloemen aan
geboden door het dochtertje van den
burgemeester.
Hierna maakte de Koningin een rond
gang langs de stands. Na de bezichtiging
nam de Koningin op de eere-tribune
plaats. Het publiek was zeer enthousi
ast en zong spontaan het Wilhelmus. De
geestrift was zoo groot, dat de omraste
ring werd doorbroken, doch de politie
had spoedig de aanwezigen weer in be
dwang.
Hierna werden de bekroonde paar
den en koeien voorgeleid, terwijl de
landelijke rijvereeniging een défilé
hield.
Om half vijf vertrok de Koningin per
trein naar Apeldoorn, nadat zij nog per
auto een rit door het dorp had gemaakt.
Prins Bernhard volgt de oeieningen
van de eerste infanteriebrigade.
De regimenten grenadiers, jagers en
't vierde regiment infanterie keeren 28
Augustus naar Den Haag en Leiden u t
de Harskamp terug, waar voor de ge
zamenlijke regimenten oefeningen
plaats hadden onder leiding van den
reserve-luitenant-kolonel dr. G. J. de
Groot. De oefeningen van 24, 25, en 26
Augustus werden bijgewoond door Prins
Bernhard, die met groote belangstelling
de troepenbewegingen te paard volgde
DE OVERDRACHT VAN DE
„PIET HEIN".
De ontvangst van de Prinses en
den Prins te Muiden.
Zaterdagmiddag £al de Prinses en den
Prins een sobere, maar feestelijke ont
vangst te Muiden worden bereid. Het
paar wordt tegen kwart voor vier aan
de Veenkade verwacht, waar de burge
meester, de hr. Th. Coops, zijn opwach
ting zal maken. Hij zal het Prinselijk
paar begeleiden tot aan de Heeren
gracht, nabij het Muiderslot, waar de
heer E. Crone en ir. J. Loeff hunne Ko
ninklijke Hoogheden verder aan boord
zullen begeleiden.
De vereenigingen zullen langs den
weg in het dorp, waar de stoet zal rij
den, met vaandels zijn opgesteld. De
vereenigingen uit Weesp zullen bij de
Vechtbrug postvatten.
Nieuwe Fokker vliegtuigen voor de
koninklijke marine.
Een dezer dagen werden op het vlieg
kamp Schellingwoude nabij Amsterdam,
enkele nieuwe Fokker vliegtuigen, be
stemd voor de koninklijke marine over
genomen, o.a, het laatste van een serie
Fokker T 4 drijvervliegtuigen, bestemd
voor den dienst in Ned Oost-Indië. Van
dit .type, een tweemotorige bommen
werper, torpedovliegtuig en lange- af
stands-verkenner, werden reeds vroeger
enkele series geleverd. Toen de lucht
vloot in onze Oost een nieuwe uitbrei
ding behoefde en snelle aanvulling van
het materieel geboden was, viel de keu-
Ze op het reeds in gebruik zijnde en door
en door beproefde type Fokker T 4,
waarvan onmiddellijk een serie werd be
steld en geleverd, weldra gevolgd door
een nieuwe opdracht.
Uiteraard werden bij de laatste series
vele verbeteringen t.o.v. de reeds eer
der geleverde vliegtuigen aangebracht.
De andere overgenomen vliegtuigen
zijn van het type Fokker C 11-W, een
eenmotorig eatapultvliegtuig op drijvers
bestemd om aan boord van oorlogschepen
te worden meegevoerd. Dit type is voor
het eerst op Hr. Ms. kruiser „De Ruy-
ter" in dienst gesteld. Na uitvoerige be
proeving van het prototype, waarbij dit
aan alle gestelde eischen bleek te vol
doen, werd een serie in opdracht gege
ven, welke met de zoo juist overgeno
men vliegtuigen voltooid is. Inmiddels
heeft de Fokkerfabriek een nieuwe na
bestelling op dit type ontvangen, waar
van de bouw reeds ver gevorderd is.
Onderscheiding voor
jhr. Van Vredenburch..
Jhr. J. van Vredenburch, algemeen
voorzitter der vereeniging „Stamboek
voor het Nederlandsche Trekpaard",
en vele jaren lid der delegatie, die de
Nederlandsche regeering vertegenwoor
digd heeft op de groote Fransche ten
toonstelling van paarden in Parijs, is
benoemd tot ridder in het legioen van
eer.
Bijdrage van de Nederlandsche
huisvrouwen aan het prinselijk jacht.
De bijdrage van de leden van de Ne
derlandsche vereeniging van huisvrou
wen aan het nationaal huldeblijk, dat
morgen aan het prinselijk paar zal wor
den aangeboden, bestaat uit de inrich
ting van de beide keukens van de „Piet
Hem", welke passen bij het op het jacht
aanwezige theeservies, benevens het
proviand, dat voor den eersten tijd noo
dig is.
KAMP VOOR DIENSTWEIGERAARS
OP ROZENBURG.
De tewerkstelling van dienst
weigeraars bij takken van
staatsdienst za,l worden ge
staakt.
Naar de N.R.C, van bevoegde zijde
verneemt, zal er een verandering komen
ten opzichte van de houding, die aan
genomen wordt ten opzichte van dienst
weigeraars.
Tot dusverre werden diegenen, die
zich op grond van de dienstweigeraars-
wet van 1923 beriepen tot het niet ver
vullen van hun militairen dienstplicht,
op andere wijze te werk gesteld bij ver
schillende takken van staatsdienst, als
het Staatsboschbeheer, de P.T.T., ver
schillende musea, enz,, al naar gelang
van hun capaciteiten.
Dit aantal dienstweigeraars schommel
de elk jaar zoo tusschen de dertig en
Binnenkort zullen deze dienstweige
raars ondergebracht worden in een kamp
op het eiland Rozenburg. Zij zullen daar
o.m de duinstrook moeten versterken,
welke behoort tot de rijksdomeinen. Het
is dan ook onder den rentmeester van de
domeinen te Klundert, dat het kamp zal
komen te staan.
De zaak zelf verkeert nog in een sta
dium van voorbereiding. Men is het re
glement van orde voor het kamp nog
aan het voorbereiden en ook is het nog
niet beslist, wie toezicht zullen houden
op en om het kamp, hoewel uiteraard
te verwachten is, dat militaire politie in
de omgeving van het kamp zal verblij
ven. Er bullen ploegbazen aangesteld
worden, die bij het werk voor zullen
gaan.
Wanneer de dienstweigeraars hun
kampement zullen betrekken staat nog
geenszins vast.
Het uniïormverbod en de roode
Valken vlag.
Teneinde in een proefproces uitge
maakt te zien of de roode Valken vlag
onder de bepalingen van het uniform
verbod valt, heeft de Haarlemsche po
litie tijdens een propaganda optocht
van de A. J. C„ proces-verbaal opge
maakt tegen den drager v,an deze vlag
en tegen den voorzitter van de afdee-
l'ng Haarlem der S, D. A. P. De vlag
is in beslag genomen.
KERK EN SCHOOL.
Te 's-Gravenhage slaagde voor
het examen leerares-coupeuse, mej.
Jannie van Overbeeke te Sluis.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Zwakke tot matige N.O. tot
N. wind, gedeeltelijk bewolkt tot be
trokken, droog weer, behoudens kan op
onweer, weinig verandering in tempera
tuur.
UKKEL: Lichte oi matige N.O. wind,
bewolkte of betrokken hemel, weinig of
geen regen, matige temperatuur.
||S i
Vr. 27 Aug. Zon op: 5 h 03; onder:
19 h 59. Licht op: 20 h 29. Maan op:
21 h 56; onder: 12 h 59. L.K. 29 Aug.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 27 5.27 17.42 11.53 24.31
Za. 28 6.12 18.30 12.37
Zo. 29 7.07 19.25 1.20 13.33
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Vr.
Za.
Zo.
27
28
29
Augustus.
Hoogwater.
7.20 19.36
8.03 20.21
8.55 21.10
Laagwater.
13.01
1.27 13.45
2.16 14.38
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
Besmettelijke ziekten.
In de week van 15 tot en met 21 Aug.
kwam in onze provincie één geval van
diphterie voor, nl. te Hulst.
De eerste verbreeding zal om
streeks eind 1937 klaar zijn.
De werkzaamheden voor de eerste
verbreeding van het kanaal door Zuid-
Beveland zijn dermate gevorderd, dat
het einde daarvan niet lang meer op
zich zal laten wachten. Eind 1937 hoopt
men dit deel van het werk te hebben
voltooid. Nog is op sommige plaatsen te
zien de breedte van het oude kanaal en
daar vlak bij de nieuwe doorvaart, waar
door een vergelijking nog mogelijk is.
Deze verbreeding was wel zeer noodig
en de steeds drukker wordende scheep
vaart zal hiermede niet weinig zijn ge
baat. Dat die vaart van beteekenis is
blijkt wel uit het feit, dat tegenwoordig
maandelijks 8000 a 9000 schepen het ka
naal passeeren.
Wanneer hier sprake is van een eer
ste verbreeding van het kanaal, dan wil
dat niet zeggen, dat heel spoedig met
een tweede verbreeding zal worden be
gonnen. Wel staat deze tweede verbree
ding op het program, doch deze wordt
pas uitgevoerd, indien daaraan behoefte
bestaat. Zoover is het thans nog niet.
De dijken langs het kanaal zijn echter
reeds zoodanig verlegd, dat bij een twee
de verbreeding niet opnieuw tot verleg
ging daarvan hoeft te worden overge
gaan. Tengevolge daarvan is er tusschen
den nieuwen dijk en den kanaaloever
nog een groot terrein, dat eerst is opge
spoten en daarna afgedekt met aange
voerde aarde. Dit laatste werk is nog
niet geheel klaar, terwijl men ook nog
nabij Hansweert bezig is met bagger
molens. Verder is men doende met de
inrichting der los- en laadplaatsen tus
schen de Schorebrug en Hansweert. Ook
vragen de dijken óp enkele plaatsen nog
om een laatste afwerking. Uit een en
ander blijkt wel, dat het overgrootste
deel van het werk achter den rug is.
Zooals bekend, is het kanaal voor het
grootste deel verbreed aan de westzij
de, terwijl bij Hansweert en Wemeldin
ge, dus aan de uiteinden, de oostzijde is
verbreed. Oorspronkelijk is de geheele
verbreeding gedacht aan de oostzijde
omreden aan die zijde de groote sluizen
zijn gelegen, doch mede om redenen van
financieelen aard, is van dit oorspronke
lijk plan afgeweken. Een gevolg hiervan
is, dat het kanaal thans nabij Wemel
dinge en Hansweert ietwat gebogen is,
hetgeen wel jammer is voor dit eertijds
kaarsrechte kanaal. Doch een groot be
zwaar is dit zeer zeker niet na deze be
langrijke verbreeding.
Twee werken, welke bij deze eerste
verbreeding behooren, blijven nog eeni-
gen tijd rusten t.w. de opruiming der
bruggen bij Schore (Schorebrug) en Vla-
ke (spoorbrug). Deze zullen pas kunnen
worden uitgevoerd als de nieuwe brug
