W.odc
PISS3
WEERBERICHT.
ZEELAND.
BINNENLAND.
NUMMER 193.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
18 AUGUSTUS 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
STAD, PLATTELAND EN
VRIJHEIDSBOND.
MIDDELBURG.
1 tftoirwccHU
MIDDEL6UBGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap VJisflingen 2.30, elders 2.30 per
w&rtaal Week-abonn. in Middelburg en
Coca lü ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
■/el, ingez. roededeelingen 60 ct. p. r.
Öij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOSSCHIl courant
Uitgeefster: «Naamlooze Vennootschap „De Midd«B,urgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 11
regels f 2.10, elke r. m. 30 ct, RubrieSs
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
75 ct. bij vooruitbetaling Adv, met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
SS£f
De heer J. M. v. Bommel v. Vloten
schrijft ons;
In een tweetal artikelen, respectieve
lijk verschenen in de „Middelburgsche
Courant" van 20 Juli en 4 Augustus j.l.
werd de houding besproken, welke door
den Vrijheidsbond wordt ingenomen ten
aanzien van de agrarische vraagstukken
in ons vaderland. De beide schrijvers
de één volgens de redactie „van onver
dacht Zeeuwsch-Stedelijke zijde", de an
der blijkens zijn artikel in hart en nieren
agrariër staan scherp tegenover el
kander en van beide zijden wordt den
Vrijheidsbond verweten dat zijn verte
genwoordigers te eenzijdig zijn georiën
teerd: de agrariër acht den invloed der
groot-industrieelen in onze partij van
overwegende beteekenis, de stadsman is
daarentegen van meening dat de agra
rische belangen in den Vrijheidsbond al
te zeer op den voorgrond worden ge
steld.
Wij hebben hier dus weer te doen met
die tegenstelling tttsschen stad en plat
teland, welke ook in den verkiezings
strijd van dit voorjaar de gemoederen
zoo dikwerf in beweging heeft g'ebracht.
Ik zal de laatste zijn om te ontkennen
dat deze tegenstelling bestaat. Als ie
mand, die nog al eens voor de agrari
sche belangen heeft moeten pleiten, ben
ik maar al te zeer met haar in aanraking
gekomen. Maar ik meen dat deze tegen
stelling nimmer een factor van beslis
sende beteekenis mag zijn bij de keuze
van de politieke partij waaraan men zijn
steun zal geven of waarbij men zich za
wenschen aan te sluiten.
De beide schrijvers maken, misschien
wel onbewust, de fout dat zij aan den
Vrijheidsbond als politieke partij een
eisch stellen, waaraan noch de Vrijheids
bond, noch welke andere politieke par
tij ook zal kunnen voldoen, namelijk den
eisch dat hij zich bovenal zal toeleggen
op het dienen van de belangen van die
speciale groepen der samenleving, waar
toe ieder der schrijvers behoort.
Naar mijn meening mag en moet men
van iedere politieke partij, welke haar
beginselen ook mogen zijn, verlangen dat
haar politiek gericht zij op het dienen
van het algemeen belang en dat het spe
cifieke groepsbelang nimmer den door
slag geven mag bij het bepalen van den
weg, welke zal worden ingeslagen. Ver
wijten wij, liberalen, juist den sociaal
democraten Piet steeds, dat zij door het
voeren hunner eenzijdige belangen-poli-
tie'k het algemeen belang maar al te
vaak hebben voorbij g'ezien en verwaar
loosd?
Nu is het juist zoo opmerkelijk zoo
wel in het artikel van den stadsman als
in dat van den agrariër, dat de politiek,
welke de Vrijheidsbond gedurende de
laatste jaren heeft gevoerd niet getoetst
wordt aan het algemeen belang, maar
aan het specifieke groepsbelang, dat
voor de beide schrijvers uit den aard der
zaak niet parallel loopt,
C
m
Bezien wij eerst het artikel van 20
Juli van onzen stedelijken partijgenoot.
Uit den inhoud blijkt duidelijk dat wij
hier te doen hebben met een handelaar
werkgever. De werkgevers-mentaliteit
komt wel op een bijzondere wijz'e tot
uiting, namelijk door de beteekenis, wel
ke de schrijver hecht aan de begrippen
„democraat" en „conservatief". Het ge-
heele betoog komt ten slotte hierop
neer, dat democraat identiek beschouwd
moet worden met werknemer, terwijl een
werkgever naar de opvattingen van den
schrijver niet anders kan zijn dan con
servatief. En omdat deze partijgenoot
zeer klaarblijkelijk een werkgevers-
standpunt inneemt, acht hij de Vrijheids
bond veel te „democratisch" en lang
niet „conservatief" genoeg. Dat wil dus
zeggen dat hij den Vrijheidsbond wil zien
als een politieke partij, die in het bij
zonder de belangen der "werkgevers zal
hebben te dienen. Ik wil gaarne aanne
men dat de schrijver zijn artikel met de
allerbeste: bedoelingen voor den Vrij
heidsbond geschreven heeft. Maar door
onze partij in de door Hem bedoelde
zoogenaamde „conservatieve" richting
te willen dringen, bevordert hij dat de
Vrijheidshond, die tot dusver naar zijn
beste vermogen het algemeen belang
heeft gediend, zich zou gaan omvormen
in een belangen-partij met dezelfde ge
breken, welke wij thans aan de S. D. A.
r. zoozeer verwijten.
En bovendien en dit is van nog
grooter beteekenis meen ik in het
eenzijdig standpunt, hetwelk door den
schrijver wordt ingenomen en verdé
digd, een miskenning te zien van de li
berale beginselen. Want het liberalisme
is in zijn wezen zóó veelzijdig, dat de
door den schrijver aan den Vrijheids
bond toegedachte politiek nimmer in
overeenstemming kan zijn met het stre
ven eener partij, welke zich juist het
uitdragen der liberale beginselen ten
doel stelt.
Ook wat het vraagstuk StadPlat
teland betreft lijkt schrijver mij al te
zeer beperkt van blik. Dat onze partij
in een agrarische provincie als Zeeland
onder haar voormannen lieden telt. die
men terecht als „agrariërs" beschouwt,
spreekt toch wel van zelf. Ik ontzeg ech
ter den schrijver het recht daaruit te
concludeeren dat de provinciale 'verte
genwoordigers der partij bij het uitoefe
nen hunner politieke functies stelling
genomen hebben voor of tegen den par
ticulieren handel of voor of tegen de
coöperatie. En even positief ontken ik
dat de Vrijheidsbond, tengevolge van de
door den schrijver veronderstelde te
groote agrarische invloeden in de hoo-
gere regionen onzer partij, zich voor of
tegen coöperatie of particulier bedrijf
zou hebben uitgesproken.
De gedachte van den schrijver dat de
Vrijheidsbond het zou toejuichen of zelfs
bevorderd zou hebben dat van regee-
ringswege de coöperatieve bedrijfsvorm
tegenover het particulierbedrijf zou
worden bevoordeeld, is trouwens al te
dwaas Wanneer er één partij is, die
krachtens haar beginselen tusschen de
ze beide bedrijfsvormen geen keuze zal
willen doen en aan „de vrije werking
der maatschappelijke krachten" zal wil
len overlaten aan welken vorm de voor
keur zal moeten worden gegeven, dan
is dat toch wel de Vrijheidsbond'! Uit
het feit dat misschien in- enkele gevallen
tengevolge van de Landbouwcrisis
maatregelen de coöperaties in een gun
stiger positie zijn gekomen (iets, wat ik
thans geheel in het midden laat) kan
en mag de schrijver toch niet concludee
ren dat de Vrijheidsbond de coöperatie
eenzijdig bevoordeelt. De Vrijheidsbond
is toch zeker niet aansprakelijk voor de
richting, waarin de Landbouwcrisis-wet
geving en haar uitvoering zich hebben
ontwikkeld!
En nu de tegenhanger van dezen ste
delijken partijgenoot, de liberale agra
riër en diens artikel van 4 Augustus j.l
Ook hij is niet tevreden over onze par
tij. „Uit boerenkring rees steeds de
klacht dat de Vrijheidsbond al te veel
groot-industrieel is georienteerd, waar
bij hij verschillende groote bladen op
zijn hand heeft, waardoor de publieke
meening dagelijks in dien geest wordt
beïnvloed".
Ziedaar een zinsnede uit het artikel
waarin de bedoeling van onzen agrari-
schen schrijver zeer duidelijk naar vo
ren komt. Ik zou hierop zelfs eenige
aanvulling willen geven. In zekeren zin
voel ik met den schrijver mee dat er
een tegenstelling van belangen is tus
schen groot-industrieel en landbouw
maar ik geloof dat de tegenstelling tus
schen handel en landbouw wellicht nog
scherper is. In ieder geval ben ik het
met hem eens dat in de groote zooge
naamde liberale pers een voortdurende
zeer heftige actie gevoerd wordt tegen
alles wat in den laatsten tijd ten behoe
ve van den landbouw is tot stand geko
men. Ik gebruik hier zeer nadrukkelijk
het woord „zoogenaamde" liberale
pers*), omdat ik wil doen uitkomen dat
hetgeen in bladen als de Nieuwe Rotter-
damsche Courant en het Algemeen Han
delsblad somtijds geschreven wordt
over de.positie van den landbouw in on
ze samenleving, maar mijn meening al
thans, geenszins moet worden be
schouwd als een zuivere weergave van
het standpunt onzer partij.
Ikitegen/deel: deze *artikelen worden
dikwijls zoo klaarblijkelijk geschreven
om de groot-stedelijke handelsbelangen
te dienen dat het reeds daaruit duidelijk
wordt dat ook hier het groepsbelang
prevaleert boven het algemeen belang.
W aarheden, die vrede en rust ver
storen, zijn erger dan leugens, maar
dikwijls is het toch heter dien vrede
en die rust te verstoren, dan der waar
heid geweld aan te doen.
De geachte schrijver bedoelt het
goed, maar zijn formuleering is toch niet
geheel zonder bedenking. De bedoelde
bladen zijn niet zoogenaamd li
beraal (hetgeen beteekent: schijnbaar
liberaal, doch in werkelijkheid iets an
ders) maar slechts onafhanke-
1 ij k-Iiberaal of los-van-elk-partijvé;'
band-staand-liberaal; evenals trouwens
ook ons blad op zijn wijze on
lijk-liberaal is. Hoofdred. M.C.
In dergelijke gevallen acht ik het optre
den van deze libérale bladen ook zeker
niet in overeenstemming met de liberale
beginselen noch met het standpunt van
den Vrijheidsbond.
Helaas worden de door deze bladen
verkondigde meeningen maar al te veel
vereenzelvigd met de meening van onze
partij. De Vrijheidsbond is echter niet
aansprakelijk voor den inhoud der groo
te bladen. Het standpunt der partij
komt tot uiting in haar beg'nsel-pro-
gramma en ten aanzien van de actueele
politiek in het werk onzer fracties in
de beide Kamers van de Staten-Gene-
raal. Wanneer onze agrarische schrijver
de houd ng dezer fracties ten aanzien
van de agrarische vraagstukken heeft
gevolgd, d,an zal hem wel gebleken zijn
dat er een hemelsbreed verschil bestaat
tusschen deze houding en hetgeen soms
door de groote liberale bladen wordt
verkondigd. In zekeren zin beschouw ik
de groote liberale pers met haar groot
stedelijke tendenzen een gevaar voor
onzen Vrijheidsbond.
Ik wil hiermee niet zeggen dat de
arbeid dezer fracties mij steeds in alle
opz chten heeft bevredigd. Ik wil zelfs
gaarne openlijk erkennen dat namens
den Vrijheidsbond somtijds woorden ge
sproken zijn welke ik vooral als agrariër
heb betreurd. Desondanks moet iedere
agrariër, wanneer hij overtuigd liberaal
is, den Vrijheidsbond getrouw blijven
Allereerst omdat dezelfde tegenstelling
van belangen, welke door de beide Vrij1
be dsbondsche schrijvers wederzijds zoo
sterk werd belicht, niet alleen leeft in
den Vrijheidsbond, maar evengoed in
alle andere politieke partijen. Ook de
ze hebben met dié tegenstelling te kam
pen, ook zij hebben in haar midden
„agrariërs" en „stedelingen".
Maar dit is niet het voornaamste
Hoofdzaak is dat naar mijn vaste over
tuiging een land slechts dan goed za
kunnen worden geregeerd, wanneer de
politiek beheerscht wordt door de be
ginselen, niet door de belangen.
Ik geloof dat de beide schrijvers de
zen eisch, welke aan de politiek gestelc
behoort te worden, al te zeer uit het
oog verloren hebben. Versterking der
principieele overtuiging van de kiezers
is dan ook naar mijn meening het eeni
ge nTddel, waarmee onze partij haar-
krachten zal kunnen versterken. Bin
nen het kader van de politieke partij,
waartoe men krachtens zijn beginselen
behoort, moet men trachten de tegen
stellingen, welke er nu eenmaal in iede
re samenleving bestaan, tot een bevre
digende oplossing te brengen. Deze te
genstellingen moeten en kunnen naar
mijn vaste overtq-ging door de een
heid der beginselen worden overbrugd.
DE VERJAARDAG VAN H.M,
DE KONINGIN.
Een oproep van „De
Princevlag".
In verband met den naderenden ver
jaardag van de Koningin wekt „De Prin
cevlag" wederom alle Nederlanders bin
nen en buiten de landsgrenzen op, dien
dag te land en te water zoo algemeen
mogelijk te vlaggen, en daarbij het oran
je nimmer weg te laten. De vlag aan
den gevel of aan de steng is het uiter
lijk getuigenis van de innerlijke ver
bondenheid aan het huis van Oranje.
Ofschoon het vlaggen den laatsten tijd
op zeer verblijdende wijze toeneemt is
hierin toch nog steeds groote verbete
ring mogelijk. Staaltjes van de juiste
vlaggekleuren kan men onder bijvoe
ging van 5 cent voor port steeds aan
vragen bij den secretaris van het hoofd
bestuur, H. K. van Minnen, Hofsingel 18
te Vlaardingen.
De „Van Galen" Tarakan gepasseerd
Het departement van marine deelde
hedenmorgen mede, dat de torpedojager
„Van Galen", op weg naar Sjanghai, gis-
le-avorc 'r/& Lwart voor negen te Tam-
kan a-riveerde. Dvw uur later, nl. te
kwart Vv.?r twaalf 's nachts veii"?k de
„Van Galen" uacy Manilla,
Een gedenkboek van het Prinselijk
jacht.
Met medewerking der technische
commissie wordt een gedenkboek sa
mengesteld van het prinselijk jacht de
„Piet Hein".
Na een voorwoord van mr. L. J. A.
Trip, den voorzitter van het algemeen
comité tot aanbieding van een nationaal
huwelijksgeschenk, beschrijft Ernst Cro
ne, voorzitter van de technische com
missie, de tot standkoming van het
jacht. De békende watersportpublicist
H. C. A. van Kampen, hoofdredacteur
van „de Waterkampioen", geeft een be
schrijving van het jacht zelf. De heer G
C. E. Crone, lid van het bestuur van het
Nederlandsch Historisch Scheepvaart
Museum te Amsterdam, die een om
vangrijke studie aan de vroegere Oranje-
jachten wijdde, geeft in dit boek een be
knopt overzicht van de voorgangers van
het prinselijk jacht, terwijl nog enkele
andere bijdragen het geheel completee-
ren.
In het gedenkboek zal de illustratie
een vooraanstaande plaats innemen
Van den bouw van kiellegging tot
stapelloop wordt een uitgebreid fo
tografisch overzicht gegeven, terwijl een
groot aantal foto's en teekeningen in
kleurendruk een indruk van de fraaie
interieurs van het schip zullen geven
Ook aan de overdracht en de vlootre
vue zal een hoofdstuk worden gewijd.
Het gedenkboek zou zeker niet com
pleet zijn zonder een bijdrage over den
man, wiens naam het jacht draagt.
De technische verzorging van het ge
denkboek is in handen van de Kon
Ned.-boekdrukkerij H. A. M. Roelants
te Schiedam.
SOCIAAL-ECONOMISCH PROGRAM
VAN HET N. V. V
Het bestuur van het N, V. V, heeft een
ontwerp-sociaal-economisch program
vastgesteld, waarin de eischen der mo
derne vakbeweging zijn vervat t.a.v. die
vraagstukken, welke onder de huidige
oms'tandigheden van bijzondere betee
kenis moeten worden geacht.
Dit program zal worden behandeld op
het sociaal-economisch congres dat op
Maandag 18 »n Dinsdag 19 October a.s
in Den Haag wordt gehouden.
Het programma luidt als volgt:
1. krachtige bestrijding van de werk
loosheid, ook onder de jeugd, op
den grondslag van het Plan van
den Arbeid;
2. invoering van de wettelijke 40-uri
ge werkweek in alle thans daar
voor in aanmerking komende be
drijven en diensten, Verkorting van
den arbeidstijd in die bedrijven,
waarin langer dan 48 uur per week
wordt gewerkt, tot 48 uur per wee!k|
als overgang naar verdere arbeids
tijdverkorting;
3. wettelijke vacantieregeling met be
houd van loon voor alle werkne
mers;
4. ordening van het bedrijfsleven, in
stelling van bedrijfsraden met ver
ordenende bevoegdheid. Opneming
van vertegenwoordigers van de
vakbeweging in door de overheid in
te stellen colleges, waarin vraag
stukken, liggende op sociaal en eco
nomisch gebied, aan de orde 'bomen;
5. betere werkloozenzorg, wettelijke
regeling van de werkloosheidsver
zekering en van de steunverleenirig;
6. wederopbouw en verbetering van
het onderwijs, ook van het nijver
heids-, handels en voortgezet onder-
wijs;
7. verbetering van de invaliditeits- en
ouderdomswetten. Bevordering van
de instelling en wettelijke regeling
van bedrijfspensioenfondsen;
8. opheffing van de organisatiever
boden bij defensie ten aanzien van
de moderne arbeidersbeweging;
9. bevordering van het afsluiten van
collectieve contracten door middel
van een wettelijke regeling;
10. verbetering van de wettelijke ont
slagregeling, mede' door verplichte
invoering van scheidsgerechten;
11. wettelijke minimumloonregeling
voor landarbeiders;
12. vrijheid van vereeniging, vergade
ring, drukpers en vakactie in de
overzeesche gewesten,
Ter gelegenheid van het 20ste
eeuwfeest van keizer Augustus zullen in
Rome groote feestelijkheden plaats vin
den, waarbij vooral de nadruk op de
T.atijnsche beschaving en cultuur zal
•vrtrJ?.» gelegd.
Ir verschillende landen zijn comité's
geve-md, onder welker bescherming
Verwachting tot morgenavond:
DE BILDT: Zwakke lot matige W. tot
Z. wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig oi
geen regen, iets warmer.
UKKEL. Afwisselend bewolkte en hel
dere hemel, mogelijk nog enkele plaat
selijke regenbuien, zachte temperatuur,
met een nachtelijk minimum van onge
veer 12 graden. Gedurende den nacht
oetrokken hemel, des morgens nevel.
Wo. 18 Aug. Zon op: 5 h 48; onder:
20 h 18. Licht op: 20 h 48. Maan op:
18 h 16; onder: 1 h 45. V.M. 22 Aug.
Hoog- en
Laagwater te
Augustus.
Hoogwater.
11.56 24.24
12.44
1.08 13.25
Hoog- en Laagwater te
Augustus.
Hoogwater.
13.32
1.59 14.27
2.48 15.12
Westkapelle is 28 min.
23 min. vroeger; Veere
(S springtij).
Wo
Do.
Vr.
Wo.
Do.
Vr
18
19
20
18
19
20
Vlissingeni
Laagwater.
5.51 18.27
6.52 19.19
7.36 20.02
Wemeldingei
Laagwater.
6.53 19.29
7.58 20.23
8.44 21.05
en Domburg'
38 min. late?.
excursies naar Italië worden georgani
seerd. Ook in Nederland is een comité
gevormd, dat staat onder voorzitter
schap van oud-minister prof. dr. ir. H.
C. J. H. Gelissen. Op 1 September a.s.
zal een Nederlandsche excursie naar
Italië gehouden worden.
ZEEUWSCH PROFETENBROOD,
maar dan ook het echte.
Oudste adres:
M. PETERSE,
Patissier, Hofleverancier, Middelburg.
(Ingez. Med.)
1 sr
Faillissementen.
De arr. rechtbank te Middelburg heeft
heden failliet verklaard J. D'Hert, tim
merman en caféhouder teTerneu-
z e n, Stationsweg 63. Rechter Commis
saris mr, A. v. d. Hoop, Curator mr. G.
Tichelman, Terneuzen.
Vernietigd het faillissement van M.
Schipper, bakker te Terneuzen (Drie
wegen) Curator mr. H. C. M. van Son te
Hulst.
Plotseling overleden.
Hedenmorgen werd de bijna 79-jarige
gewezen postbode J. Lahr op de Rot-
terdamsche Kade, juist voor het Oost-
Indisch Huis door een hartverlamming
getroffen en viel hij op straat neer. Bin
nengedragen is een der gangen van het
O. I. Huis, kon dr. Scheps, die juist thuis
was en geroepen was, slechts den dood
constateeren. De politie heeft voor ver
voer van het lijk per brancard zorg ge
dragen.
Uit een raam gevaDen.
Gisterenmorgen is van de eerste ver
dieping van perceel Bagijnhof 38 alhier,
het zevenjarig dochtertje van den be
woner, den heer Van Hoorn, uit het
raam op straat gevallen.
Het ongeluk liep wonder boven won
der goed af. De dokter, die de kleine
onderzocht, kon geen ernstige gevolgen
van de tuimeling vinden.
Sultan Abdoel Hamid.
Naar aanleiding van het bericht over
het overlijden van een Atjehschen
vorst sultan Abdoel Hamid te Middel
burg in Augustus 1602 en waarin de
schrijver van genoemd bericht zegt dat
het hem onbekend is of het graf van
den sultan nog aanwezig is, meldt de
heer B. J. de M. te R. ons het volgende:
Genoemde sultan overleed op 72-j,ari-
gen leeftijd te Middelburg, toen hij met
2 andere Atjehsche vorsten verschillen
de steden in ons land bezocht.
NSettegenstaande h!ij: te Middelburg
werd begraven, is zijn graf niet meer
aan te wijzen, aangezien hij begraven
werd in de oude St. Pieterskerk, die
op 12 December 1833 voor afbr.aak
werd verkocht. Deze kerk stond bij
het tegenwoordige Hofplein. Na 1890
werden op de plaats van de kerk en het
kerkhof vijf heerenhuizen en de Gere
formeerde kerk gebouwd.
Het graf van genoemden sultan was
