ywifiwrM#
MIDDELBURGSCHE COURANT
GOESCHICOURANT
W.9dc
binnenland.
Groot Vliegfeest.
zeeland.
WEERBERICHT.
NUMMER 185.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
9 AUGUSTUS 1937. ttJËKSTE. iSLAL». 18Ue JAAKUANU,
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.!
M6Ü3
Vrijzinnigheid of:
Links-Rechts
De jkmboree.
Paviljoen Wandelpier
Viissingen
ZATERDAG 14 AUGUSTUS
LANDBOUW.
Hoog-
MIDDELBURG.
Dagblad -Voor Middelburg, Goes en agent
schap Viissingen 2.30, elders f 2.50 per
kwartaal -Week-abonn. in Middelburg en
Goes !8 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeeüngen 60 ct. p. r.
3ij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap ,.De Midd»lburgsche Courant"; Bureaus: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaavde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—7
regels 2.IG, elke r. m. ?0 ct. Rubviek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos.
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 eeas.
Den laatsten tijd is wel eens o.a.
door „De Zeeuw" de vraag gesteld:
wat is toch eigenlijk v r ij z i n n i g, wat
is het gemeenschappelijke element in die
toch zoo groot verschil voorwendende
politieke richtingen, welke zich als dat
nuttig lijkt niettemin tezamentellen om
ergens tot een links-politieke meerder
heid te geraken?
Laat ons trachten een antwoord op
die niet-eenvoudige vraag te geven.
Tevoren worden dan echter twee za
ken opgemerkt.
Ten eerste: dat de lijn niet zoozeer
tusschen vrijzihnig ten rechtzinnig als
wel tusschen links en rechts loopt; ten
tweede: dat het ons derhalve ook niet
geheel juist lijkt zonder nader onder
zoek de v r ij z i n n i g h e i d als ge
meenschappelijk kenmerk van linksheid
te nemen.
En als derde opmerking ware dan nu
reeds, min of meer vooruitloopend op
ons verdere betoog, hieraan toe te voe
gen, dat de scheidslijn rechts-links, te
genwoordig althan^, niet meer daar
loopt waar rechts haar trekt: tusschen
de lieden die den mensch autonoom
achten ende anderen.
Men doet het, ten behoeve van de
rechtsche propaganda, nog wel zoo
voorkomen, maar dit is thans zeker on
waar, en dus leelijk en lasterlijk.
Aan den linker kant der p o-
1 i 11 e k e scheidslijn staan duizenden,
die op het terrein van geloofsopvatting
of wijsgeerige levensbeschouwing de au
tonomie van den mensch even stellig
verwerpen als die ter rechterzijde,
en dezulken mogen derhalve door de
rechtschen niet langer ter linkerzijde
van die andere scheidslijn, loopende
tusschen den autonomen rationalist en
den geloovigen christen gesteld worden,
W ant deze vr ij zinnige christe
nen staan zeer stellig rechts van
deze scheidslijn, tegenover dege
nen die de oppermacht van de mensche-
lijke rede nog mochten prediken. En
toch staan deze vrijzinnigen even stellig
links van de scheidslijn die nog door
ons politieke leven, door onze volksver
tegenwoordigingen, loopt.
We dienen dus te onderscheiden tus
schen godsdienstig geloof en/of filosofi
sche wereldbeschouwing aan den eenen
kant, en politieke opvattingen aan
den anderen kant.
Bij het eerste vinden we dan de or
thodoxie en de heterodoxie, de recht
zinnigheid en de.... vrijzinnigheid, bij
het tweede vinden welinks en
rechts.
Links en rechts. Meer feitelijk niet.
Historisch gegroeide onderscheiding,
anders niet.
Met noch aan den eenen noch ook
aan den anderen kant één groot za-
menbindend b e g i n s ,e 1„ 1 i n k is
niet en rechts óók niet.
Met, zoowel ter linker als ter rechter
zijde enorm groote, diepgaande, princi-
piëele verschillen, ja onoverbrugbare
kloven en tegenstellingen. Het verschil
van een communist meft een liberaal
kan niet grooter zijn dan dat tusschen
een staatkundig-gereformeerde en een
roomsch-katholiek: de afschuw die een
oprecht vaderlandslievende en godsdien
stige liberaal van het Russische commu
nisme heeft kan niet heviger zijn dan de
afschuw van den ook in 't staatkundige
rechtzinnig-gereformeerden anti-papist
van Rome en deszelfs „vervloekte af
goderij".
En toch wordt de foutieve, maar
nog steeds bestaande scheidslijn tus
schen rechts en links zoo getrokken, dat
bij de communisten en socialisten de
vrijzinnig-dëmocr'atein eoi !de libe'ralen
geteld worden, terwijl aan den rechter
kant de christelijk-historischen met de
anti-revolutionairen, roomsch-katholie-
ken en staatkundig-gereformeerden
plaats vinden!
Maar, als dit zoo is, dan mag men toch
wel met recht vragen wat zijn dan
wel de kenmerken, die, naast de tradi
tie, bepalen wat rechts, wat links is?
Dan dunkt ons dit: dat men ter lin
kerzijde het liberale relativiteitsstand-
punt inneemt, waar men rechts het ab
solutistische eerder huldigt.
Wij bedoelen het zoo: wanneer we de
communisten (die wij als richting in de
practische politiek, den enkelen edelen
verdoolden niet te na gesproken, niet
tot de eerbare lieden rekenen) buiten
beschouwing laten, dan is het gemeen
schappelijk kenmerk van sociaal-de
mocratie, vrijzinnig-democratie en libe
ralisme toch wel, dat zij in staatkundige
zaken niet alleen bereid zijn een be-
trekkelijkheidsstaridpunt in te nemen,
maar deze onderlinge en wederkeerige
afhankelijkheid der dingen zelfs ais
postulaat stellen.
Deze liberale idee dus: wij heb
ben niet het recht, en niemand heeft
ooit het recht, met uitsluiting van elke
mogelijke andere redeneering de onze
of de zijne tot de eenig-juiste te verkla
ren, maar we dienen, naast de eigen op
rechte overtuiging de bestaansmogelijk
heid en het bestaansrecht van andere
overtuigingen te erkennen en te eerbie
digen, is, dunkt ons, wel het element dat
weliswaar de linkerzijde niet bindt
maar dat er toch gemeenschappelijk in
aangetroffen wordt.
Wat hiertegenover het gemeenschap- l
pelijke politieke element is dat in de
rechterzijde mag worden aangetroffen j
laat men dat van dien kant nu nog
maar eens zeggen. Dat ligt niet zoozeer
op onzen weg.
Maar laat men daarbij dan, ter voor
koming van noodeloos gewrijf en ge
schrijf, beginnen met dit niet uit het oog
te verliezen: dat wij met den grootst
mogelijken nadruk ontkennen het recht
der rechtsche politieke partijen, het al
leenrecht voor zich op te eischen dat
slechts zij niet uit de autonomie der
menschelijke rede leven de linker
zijde deze autonomie alleen tot richt
snoer zoude hebben.
Dat is eenvoudig niet meer vol te
houden.
Er zijn liberalen," vrijzinnig-democra
ten en tegenwoordig ook sociaal-demo
craten in steeds toenemenden getale,
die, natuurlijk elk op hun wijze, oprecht
godsdienstig zijn en die dus, evenals
de wijsgeerige on-godsdienstige idealis
ten zulks óók doen, de volstrekte auto
nomie der menschelijke rede bepaald
verwerpen.
Is dat zoo en het i s zoo dan
mag men van de politieke rechterzijde
niet voortgaan al dezulken tóch maar
kalmpjes bij de rationalisten-tot-op-den
bodem in te deelen, alleen maar om
de redeneering vol te kunnen houden,
dat het heillooze anarchisme en hef
verderfelijke bolsjewisme dan toch maar
als uiteindelijke loten aan dien ratio-
nalistischen liberalen stam ontsproten
zijn, teneinde aldus met anarchisme en
bolsjewisme ook de heele vrijzinnigheid
en heel het liberalisme te kunnen ver
ketteren en verdoemen.
En wat de practische politiek betreft:
dat dunkt ons op dit punt nog wel de
hoofdzaak. De scheiding tusschen links
en rechts heeft tegenwoordig, naar ons
gevoelen, meer 'n practische en histo
rische beteekenis dan dat zij nu nog een
redelijke rechtvaardiging in tegenover
gestelde diepste levensbeginselen zoude
hebben.
Dan is het in breeden zin de lijn tus
schen liberalisme en orthodoxie, tus
schen bewuste betrekkelijkheid en ge
wilde absoluutheid.
Maar ook dan blijft het nog een
uiterst willekeurige scheidslijn, die
liefst zoo gauw mogelijk verdwijne.
KERK EN SCHOOL.
Te Rotterdam slaagden voor de
hoofdakte de dames G. B. Akkerman te
Viissingen en M. de Kam te
Grijpskerke.
Te 's-Gravenhage slaagde voor
het examen Nijverheidsonderwijs acte
Nu de heer H. Nederveen, Goes, en
voor akte N lib de heer A. Stoelwinde
te Terneuzen,
Geslaagd voor het examen gewone
politie diploma, van den bond van Chr.
politieambtenaren in Nederland, H, van
Maanen en J. Schipper beiden te
Sluis en J. Schalkoorts te Viissin
gen.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor
de akte Duitsch L.O. M. Dhont aldaar,
vroeger te S c h o o n d ij k e.
STAATSLOTERIJ,
Trekking van heden.
1500: 11019.
1000: 4493 4537 14268 15466
400: 9452 10246 10972 17865
200: 6914 8663 14594 17254
100; 2289 4755 7301 9770 14081
14597.
Zelfvertrouwen is waardeloos, ten
zij ge uzelf betrouwbaar gemaakt hebt.
Engeland heeft Zaterdagmiddag goed
geslaagde demonstraties in de arena ge
geven. Met Romeinsche gladiatoren-spe
len, wagenrennen, slaven, verslindende
leeuwen, voorts met rennende paarden,
bereden door fiksche jockey's, vingen
zij aan. Vervolgens vertoonden zij den
eersten passagierstrein, die in Engeland
gereden heeft, en een moderne gestroom-
lijnden trein, om na nog een reeks voor
beelden te hebben vertoond van pionie
ren enz., te eindigen met een geweldig
circus-programma, dat stormen van ge
lach van de tribunes deed opstijgen.
De zeeverkenners varen uit.
Zaterdagochtend scheepten zich te
Warmond ongeveer 600 zeeverkenners
op de wereldjamboree vereenigd, in, om
door de Ringvaart naar de Kagerplassen
te varen, waar een zeeverkennersdag
zou gehouden worden.
De schepelingen zijn uit alle hoeken
van de wereld gekomen om deze jam
boree bij te wonen. De buitenlanders en
ook onze landgenooten kwamen niet alle
met eigen materiaal. Het meerendeel van
de te Vogelenzang verzamelde zeever
kenners kampeert op het land. Een 100-
a 150-tal hunner overnacht op de schui
ten welke in de Ringvaart voor den wal
liggen. Na de ontscheping krioelde het
van de menschen in den tuin en in dé
zalen van de Kaag-sociëteit.
Vóór de spelen begonnen, werd door
een luidspreker aangekondigd, dat de
chief-scout in aantocht was. Even later
kwam een motorbootje in het zicht,
waarin de chief-scout met lady Baden
Powell en hun dochter, alsmede enkele
andere gasten zich bevonden. Toen het
bootje aan den wal was gekomen, zette
de muziek het „God save the King" in.
De demonstraties bestonden uit een ka
no-estafette, tobben-varen en een hin
derniswedstrijd voor kano's.
Nadat de chief-scout de prijzen had
uitgereikt en zich had ingescheept, ver
trok de stoet van zeeverkenners weer
naar Bennebroek. Met het jamboreelied
en enkele daverende yells namen de
padvinders afscheid van het publiek op
den wal en geëscorteerd door talrijke
particuliere motorbootjes werd naar de
Ringvaart koers gezet.
Poolsche zeeverkenners te
Amsterdam.
Zaterdagmorgen heeft generaal Zarus-
ki, de 77-jarige leider der Poolsche zee
verkenners, namens de stad Warschau,
aan het gemeentebestuur van Amster
dam een schilderij aangeboden, voorstel
lende een stadsgezicht van Warschau,
vervaardigd door den Poolschen schil
der Malicki.
Poolsche middag op Ypenburg,
De Poolsche padvinderij kent an
ders dan de onze ook „luchtverken-
ners". Het zijn kranige kerels, die het
ook in de zweefvliegsport een heel eind
gebracht hebben. Dit heeft men Zondag
middag op het vliegveld Ypenburg kun
nen zien, Eenige Poolsche jamboree-be
woners hebben gedurende een uur aan
het Nederlandsche publiek hun vaardig
heid in de vliegsport gedemonstreerd,
Het begon met het „voorvliegen" van
de ranke R.W.D. 13, een motorvliegtuig.
Later verscheen ook de R.W.D. 8 in de
lucht en werden twee zweefvliegtoestel-
len medegesleept. De kranige verken
ners voerden daarmede allerlei manipu
laties uit en de eene looping volgde op
de andere.
Voorts waren er oefeningen met
vliegtuigmodellen en gaf de nationale
luchtvaartschool nog eenige nummers te
zien.
De drukte op Zondag.
De geweldige belangstelling, die de
geheele vorige week reeds voor de pad
vinders van Vogelenzang betoond was,
bleek Zondag niet in het minst Ver
flauwd te zijn. Zelfs de ongewone warm
te kon niet veshinderen, dat het gister
weer een topdag is geworden voor de
jamboree. Officieele cijfers zijn nog niet
opgemaakt, maar er kan niet aan ge
twijfeld wotrden, of de aandrang van
menschen is Zondag even groot, zoo
niet nog grooter geworden dan Woens
dag j.l. toen honderdduizend bezoekers
kaartjes hebben gekocht aan de loket
ten, zondei nog de met speciale spoor
wegkaartjes gekomen gasten mee te re
kenen. Zonder ophouden reden de ex
tra-tremen aan, ononderbroken golfden
ie menschenmassa's de Beukenlaan
(Ingez. Med.),
door naar de kampen en tot laat in den
middag verdrong zich een ongeduldige
file voor den hoofdingang.
Verschillende contingenten hebben
gistermiddag officieele teas aangeboden,
o.a. de Poolsche, de Hongaarsche en de
IJslandsche. De Poolsche jongens maak
ten met hun corps vroolijke muziek,
waarbij het speciaal ingestudeerde ,,Piet
Hein" uitbundig succes oogstte. Voorts
speelden zij Poolsche liederen en lieten
zij nationale dansen zien.
De Hongaren hadden hun tea voorna
melijk aangericht ter eere van het comi
té, dat in 1920 zorg gedragen heeft voor
de Hongaarsche kinderen, die toen hier
te lande gastvrijheid genoten, waarvan
de herinnering nog op ontroerende wijze
bij de Hongaren levend is.
Bij de IJslanders was een klein gezel
schap op intieme wijze bijeen gekomen,
o.m. eenige personen, die betrokken
zijn geweest bij het internationale pool-
jaar. De thee der IJslanders bracht kof
fie voor de gasten en broodjes waarbij
alleraardigst gezongen IJslandsche lied
jes. Ook werd het IJslandsche worste
len vertoond.
Het einde nadert.
Het einde van de jamboree begint te
naderen. Niet alleen zijn de demonstra
ties in de arena ten einde, maar ook het
wereldtheater heeft zijn linnen poorten
gesloten met een voorstelling, waarin tot
groote voldoening van de aanwezigen
Prins Gustaaf Adolf en Bernadotte op
het tooneel verschenen en het woord
richtten tot het publiek voor een toelich
ting der padvindersidealen.
Het laatste kampvuur was een gewel
dig succes en werd aanschouwd door
niet minder dan naar schatting dertig
duizend menschen. De Schotten lieten
hun doedelzakken hooren, de Zwitsers
jodelden, de Siameezen dansten en de
Egyptenaren gaven een bewijs van hun
zangkunst. Het geheel werd besloten
door Engelschen met een harmonica-or
kest en een tooneelstukje „De Prinses en
de kat".
En nu dan het einde nadert, begin
nen reeds enkele groepen aanstalten te
maken voor het vertrek. De Estlanders
openden de rij der scheidenden en ver
trokken reeds Zaterdag.
TEWERKSTELLING VAN DIENST
WEIGERAARS,
Naar de N.R.C, meldt, zullen dienst
weigeraars, die op grond van gewetens
bezwaren vrijstelling van practischen
dienstplicht kregen en die in verschil
lende staatsdiensten te werk werden ge
steld, ten deele in de duinen van 's Gra-
vensande tot Wassenaar aan den arbeid
worden gesteld, met medewerking van
het staatsboschbeheer bij de duinbeplan
ting. De betrokkenen zullen verblijven
in een verplaatsbaar tentenkamp.
HET N. O. G. EN DE SPELLING,
Vóór Marchant, tegen Slotemaker,
Men verzoekt ons, ter correctie van
de betreffende passage in het verslag
van de algemeene vergadering van het
Ned. Onderwijzers Genootschap te wil
len mededeelen, dat de vergadering niet,
zooals gemeld, besloten heeft er bij de
regeering op aan te dringen, de wijzi
gingen in 1934 in spelling aangebracht,
terug te nemen, doch dat zij het hoofd
bestuur opgedragen heeft, den minister
te willen verzoeken, de wijzigingen door
hem in 1936 in de spelling 1934 aange
bracht, terug te nemn.
Het N. O. G. wenscht dus geen terug
neming van de spelling-Marchant maar
terugneming van de wijzigingen, die mi
nister Slotemaker de Bruïne in de spel
ling-Marchant heeft aangebracht.
Zeeuwsche trekpaarden fokkerij,
In het artikel „De Zeeuwsche trek
paarden fokkerij" zijn in het weergege
ven cijfermateriaal enkele fouten blij
ven staan.
Zoo heeft de hengst Barnum de Pin-
cernaille niet 1 maar 7 bekroonde pro
ducten.
Bij de 136 hengsten welke bekroonde
producten hadden waren niet 15 doch
75 hengsten van Nederlandsche afstam
ming. Er waren totaal 120 merries wel
ke z ch niet boven het kw,aliteitscijfer
7 en niet 1 konden verheffen.
Verwachting tot morgenavond;
DE BILDT: Zwakke tot matige N. tot
W., wellicht Z.W. wind, aanvankelijk
licht tot halfbewolkt, later toenemende
bewolking, aanvankelijk nog droog weer,
later toenemende kans op regen of on
weer, warm weer,
UKKEL: Schoon weer bij lichte ver
anderlijke wind, morgenochtend plaat
selijk mist.
Ma, 9 Aug, Zon op: 5 h 34; onder:
20 h 36. Licht op: 21 h 06. Maan op:
21 h 22; onder: 21 h 12. E.K. 14 Aug.
m a
Laagwater te
Augustus.
Hoogwater.
3.57 16.08
4.36 16.49
5.14 17.26
Laagwater te
Augustus.
Hoogwater.
5.55 18.11
6.30 18.47
7.07 19.21
Westkapelle is 28 min
23 min. vroeger; Veere
(S springtij).
Ma.
Di.
Wo.
Hoog
Ma.
Di.
Wo.
en
9
10
11
en
9
10
11
VHssingenf
Laagwater.
10.17 22.53
10.53 23.32
11.31 24.07
Wemeldinge:
Laagwater.
11.25 23.50
12.04 24.30
12.41
en Domburg'
38 min. later
DE RIJWIELPLAATJES.
Heden was de termijn verloopen, bin
nen welke men nog straffeloos zonder
nieuw rijwielbelastingmerk kon rijden.
Zij, die nog verzuimden, een nieuw
aan te schaffen dienen zich dus te haas
ten, anders kunnen zij met de belasting-
of politieambtenaren op minder aan
gename wijze in aanraking komen.
DE KERMIS.
Na den als altijd stillen Vrijdag en
>een stillen Zaterdagmiddag, waaraan
ook het bijzonder wflrme weer zal heb
ben medegewerkt, is het ouder gewoon
te ook nu weer de laatste uren dei-
Kermis druk geweest op de Markt en
lieten honderden het geld nog eens goed
rollen, totdat het middernachtelijke uur
sloeg en de politie het sein gaf de in
richtingen te sluiten, en enkele minuten
daarna ook de café's omdat dit voor den
Zaterdagavond voor de eerste maal ook
op 12 uur was, gesteld. Natuurlijk gaat
met het sluiten eenigen tijd heen en
het was half een toen men op de Markt
en omgeving alle bezoekers op straat
had, waar het mooie weder nog velen
geruimen tijd deed vertoeven. Enkele
hardnekkige verkoopers moesten nog
wel eens gewaarschuwd worden, enkele
luidruchtigen of ruzie makenden kregen
'n vermaning, om erger te voorkomen,
maar ten slotte is geen wanklank van
eenige beteekenis gehoord.
Nauwelijks waren de laatste bezoe
kers uit de kermisinrichtingen vertrok
ken of reeds reden de eerste wagens de
Markt op, want er waren enkele ex
ploitanten, die spoedig elders wilden
zijn en zoo was er Zondagmorgen toen
het daagde, reeds bijv. van den auto-
skooter en het vroolijk rad niet heel
veel meer over.
Om 6 uur kwamen de mannen van den
reinigingsdienst op de Markt en zij heb
ben in een paar uur de binnenstad flink
onder handen genomen, omdat alle pa
pieren e,d. herinneringen van de ker
mis verwijderd waren.
Als verder tenten worden afgebroken
komen de vegers weer terug en zoo is
de Markt spoedig weer schoon.
Intusschen zal men zoo spoedig mo
gelijk beginnen met het opslaan der
vnuziektent, want Woensdagavond zal
het Middelburgsch Muziekkorps zich
tijdens de Stadhuisbelichting doen hoo
ren.
Zal men er om denken dan de tram
in de Langeviele te doen wisselen
Een aanrijding.
Zaterdagmiddag is in de Noordstraat
een 20-jarige wielrijdster aangereden
door een auto, toen zij zelve een voor
haar rijdenden wielrijder wilde passee-
ren. Het rijwiel van de juffrouw werd
zoo ongeveer dubbel gevouwenj De po
litie stelt een nader onderzoek in.
Aangehouden.
In een volkslogement alhier s een
man aangehouden, die verdacht wordt
van diefstal; hij is naar het huis van Be
waring overgebracht.
