W.9de
PI6I3
S. WIENER Co
NUMMER 168.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
20 JULI 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Den „democraat"
te conservatief en
den conservatief
te democratisch?
BINNENLAND.
MIDDELBURG
Zeer|[lage] prijzen
WEERBERICHT,
wer-
inaam
burg,
Arne-
on-
wed-
wer-
)alen,
idem,
8 en
ter 5
3 te
eenl
ing",
.10—
kg'
Kler-
hiibb.
—33,
—31,
ulon
16—
21—
en 4
val
1—5,
voor
enw.
de
rwiffci&U
ELBURGSCHE COU
Dagblad -Voor Middelburg, Goes en agent-
ichap Vlissingen 2.30, eldeTs 2.50 per
kwartaal - Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COUBAIIT-
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middalburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteits waarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en' dankbetuigingen 17
regel* 2.10, elke r. m. ?0 ct. Rubriel
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regel»,
a 75 ct1. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10_ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
(Ingezonden)
Het is ons niet te doen om een be
paalden politieken koers uit te drijven.
Neen: wij geven, waar noodig, slechts
onbewimpeld onze meening en verder
staan onze kolommen, zij 't dan uiter
aard met mate, voor voldoende be
langwekkende beschouwingen ook van
anderen kant, gaarne open.
Dezer dagen nu ontvingen wij van on
verdacht Zeeuwsch-stedelijke zijde een
beschouwing, welker publicatie ons de
moeite waard lijkt al onderschrijven
wij hetgeen daarin gesteld wordt, ze
ker niet in alle opzichten!
Zij is afkomstig van iemand, die zich
in onze provincie op politiek terrein be
weegt, doch die het niet noodig acht,
zijn naam aan de publicatie dezer denk
beelden te verbinden; al wagen wij de
onderstelling, dat menigeen dien er toch
wel uit proeven zal. Maar dat doet er
niet toe; de schrijver heeft ons vergun
ning gegeven zijn becshouwingen te pu-
bliceeren; zij zijn op te vatten als af
komstig van iemand, die zich op g e e s-
t e 1 ij k terrein uitgesproken v r ij -
zinnig en opeconomisch
gebied even uitgesproken conser
vatief noemt.
Geretoucheerd van persoonlijken
brief tot courantenartiekel luidt die be
schouwing dan ongeveer als volgt:
„Uwe verschillende bijdragen met be
trekking tot het verlies aan stemmen
van den Vrijheidsbond belichten deze
aangelegenheid m.i'. nog niet afdoende.
Er zijn nog andere factoren.
De Middelburgsche Courant wijdt
heelemaal geen aandacht aan het gelei
delijk sterker geworden verlies van de
C.-H. Toch is dit zeer belangrijk te ach
ten: men lette slechts op de talrijke
personen die van vrijzinnigen
huize zijn, en die zich de laatste jaren
niettemin bij de C.-H. aansloten, aldus
den rechtervleugel der vrijzinnigheid
verlatende en den linkervleugel der
rechtzinnigheid versterkende.
Waarom deden zij zulks
Men kan zeer wel de vrijzinnige le
vensbeschouwing zijn toegedaan, als
tegenstelling tot de dogmatische, en
niettemin een verklaard tegenstander
zijn van wat men tegenwoordig „demo
cratie" gelieft te noemen, doch hetwelk
m.i. juister gekarakteriseerd ware als
loonopdrijverij, voor ambtenaren, be
ambten en werklieden, etc.
De S.D.A.P. heeft haar grooten aan
was te danken aan haar ijveren voor,
haar steeds staan in de eerste rij voor,
de relatieve loonsverhooging van den
industrieelen arbeider. Deze loonsver
hooging zou evenwel als economisch
verschijnsel tóch gekomen zijn.
Een der medestanders van de Middel
burgsche Courant uit het zelfs als grief:
de Vrijheidsbond stond, waar het loons
verlagingen gold, steeds in de voorste
rij. Mijns bedunkens had de Vrijheids
bond echter nog meer de volle aandacht
dienen te schenken aan het economisch
gebeuren. Bijvoorbeeld in de November
dagen 1918. Toen ging de Vrijheidsbond
achter de 48-urige werkweek staan. Ik
ben er zelf bij geweest op die vergade
ring in de Kroon. Ik betreur het nog al-
rijd, dat ik verzuimd heb te waarschu
wen. Mr. Mees, die het ook wel weet,
1S Me.rieden 'aar de woestijn in gestuurd.
M*J dunkt, er zijn velen, die zich de
mocraten weten democraten dan in
den zm van: beoogende het algemeene
volksbelang en die meenen dat dit
beter behartigd wordt door de rechter
zijde, en wel door de minst-dogmati-
schen daarvan. Dezulken zullen vrijzin-
nig zijn en blijven, en zij zullen niet kun
nen zien, dat de vrijzinnige gedachten
op den duur door de principieel kerke
lijke partijen om hals gebracht zullen
worden.
Deze vrijzinnigen-rechtzinnigen
[contradictio in terminis die toch in het
betoog van dezen politicus niet zonder
zin is. Red.] zien, schoon dan m.i.
ten onrechte, in de rechterzijde eigenlijk
meer de conservatieve par
tijen. Economisch-politiek conservatief
dan. Dezulken zien echter voorbij, dat
ook in de partijen ter rechterzijde wel
degelijk linker- en rechtervleugels be
staan, en dat deze partijen ook hoe
langer zoo meer gedreven worden in de
boven als zoogenaamd „democratisch"
geschetste, en m.i. volkomen foutieve,
richting.
Er zijn vele van deze in wezen be
paald oprechte vrijzinnigen, voorstan
ders van de openbare school, kerkelijk
zelfs vrijzinnig kiezenden, die daarom
echter nog niet economisch vooruitstre
vend te noemen zijn Deze nu wendden
zich van den Vrijheidsbond af.
Men zag dus het merkwaardige ver
schijnsel, dat voor dezulken de Vrij
heidsbond niet conservatief
genoeg was weshalve zij naar
de C.-H. liepen en voor anderen was
daarentegen de Vrijheidsbond niet
vooruitstrevend genoeg,
weshalve zij dien Bond óók verlieten!
De arbeiders, beambten en ambtena
ren verlieten den Vrijheidsbond om naar
den Vrijzinnig Democratischen Bond
over te gaan; zij vonden daar zoo onge
veer wat hun roodere geestverwanten
in de S.D.A.P. vonden.
Door deze afbrokkeling aan beide zij
den, ter linkerzijde omdat de arbeiders
etc. den Vrijheidsbond te remmend von
den en ter rechterzijde omdat men den
Vrijheidsbond niet remmend genoeg
vond, is de Vrijheidsbond tenslotte in
plattelandsvaarwater terecht gekomen.
Dit had tengevolge, dat de Vrijheids
bond in hare voormannen te zeer agra
risch werd georiënteerd. (Nationaal:
Bierema, Van Rappard, Louwes; provin
ciaal Kakebeke, Van Bommel van Vlo
ten, Erasmus, Moelker, v. d. Zanden).
Bij deze agrarische voormannen betee-
kent agrarisch hetzelfde als bevordering
van den coöperatieven bedrijfsvorm, en
dan wel meer bepaald in dien zin, dat
niet de coöperatie zelfstandig haar
plaats in de maatschappij moet zien te
veroveren, maar dat zij met overheids
hulp op denzelfden voet moet worden
geplaatst met de uit het vrije maat
schappelijke leven voortgekomen be
drijfsvormen.
Dit zoo zijnde mag en moet toch wel
de vraag gesteld worden: kon er op de
ze wijze in den industrieelen en handel-
drijvenden-industrieelen middenstand
ook maar eenige sympathie overblijven
voor een partij, waarvan de voormannen
het er geenszins op aanlegden den
maatschappelijken welstand van dezen
handeldrijvenden en industrieelen mid
denstand te bevorderen Zoo kon er
immers geen rechtstreeksche,, als het
ware binnenskamersche, propaganda
van den Vrijheidsbond voor dezen uit
gaan
Integendeel: wij zien zelfs een afwen
telen van een deel der agrarische lasten
op de niet-agrariërs (belasting op den
bebouwden eigendom bv.)
Nu moge men dit alles bejammeren,
maar daarmede komt men niet verder.
De liberale partij leed al maar door
verliezen. Eerst aan de arbeiders, toen
aan de ambtenaren, nu, tenslotte, ook
aan den handeldrijvenden en in
dustrieelen middenstand.
Wat bergt de toekomst Wat moet
daarin de houding zijn van een waarlijk
vrijzinnige partij, economisch vrij van
excessen,, naar de eene zoowel als naar
de andere zijde?
[De strijd tusschen platteland en stad
is op komst.
De partij heeft daarin haar houding te
bepalen.
En daarbij zal Roomsche aanmatiging
leiden, en moeten leiden, tot een her
groepeering van het in wezen, op het
gebied des geestes, liberale Nederland.
Daarvan moeten de liberalen de kern
vormen. (Want, wat déze zaken aan
gaat zijn ook Christelijk Historischen en
Anti-Revolutionairen.... liberaal; ook
zij immers eischen vrijheid des geestes,
van persoonlijke consciëntie, zij het dan,
dat zij eigen beschouwing absoluter, of
volstrekt absoluut, tegenover de meer
relatieve waardebepaling der liberalen
achten).
Het verlies ware wellicht geriiiger ge
weest, indien de Vrijheidsbond zich te
rechter tijd tot een economisch conser
vatieve partij hadde hervormd, zij het
dan geestelijk op vrijzinnigen grondslag.
Haar grondfout was echter, dat zij
den zgn. democraten niet democratisch,
den conservatieven niet conservatief ge
noeg was, terwijl zij evenmin vierkant
stelling nam en durft te nemen inzake
de dreigende agrarische overheersching
over den industrieelen en handeldrij
venden middenstand. (Kolenbonden)".
Tot zoover onze inzender.
Wij zullen ons voorloopig van com
mentaar onthouden, slechts zij hier me
degedeeld, dat wij tegenover deze con-,
De gelegenheid om iets groots en
heldhaftigs te doen, komt misschien
nooit, maar ik kan mijn leven held
haftig maken, door getrouw en dage
lijks iederen plicht volledig te betrach
ten.
PRINS BERNHAKD IN SOEST
TERUGGEKEERD,
H. M. naar Het Loo.
Gisteravond te half tien is Prins
Bernhard in zijn Zeppelin Maybach,
waarvan de k,ap was neergelaten, uit
Reckenwalde ten paleize Soestdijk te
ruggekeerd.
De Prins werd verwelkomd door
Pr nses Juliana, die te 6,15 uur met H.
M. de Koningin in een open auto uit
Den Haag naar Soestdijk was terugge
keerd.
Bij den ingang van het paleis h,ad
zich een groot aantal belangstellenden
verzameld die de Koninklijke personen
hartelijk toejuichten.
Na een kort oponthoud is H. M. de
Koningin naar Het Loo doorgereden.
Oud-directeur van den Postchèque-
en girodienst Lazonder overleden.
Op 66-jarigen leeftijd is te Den Haag
overleden de heer J. L.azonder, oud-d -
recteur van den postchèque- en giro
dienst. De heer Lazonder heeft in 1924
dit bedrijf, nadat het in het honderd
was geloopen, weer op pooten gezet.
De nieuwe rijwielplaatjes.
Met ingang van 22 Juli a.s. zullen
op de kantoren der posterijen verkrijg
baar zijn de rijwielbelastingmerken
voor het belastingjaar 1937-1938 (1
Augustus 1937 tot en met 31 Juli 1938).
Gedurende het tijdvak van 1 tot en
met 8 Augustus 1937 zal geen boete
zijn verbeurd wegens het op den open
baren weg berijden van een rijwiel,
zonder voorzien te zijn van het ver-
eischte belastingmerk.
DE „HERTOG HENDRIK" NAAR
GIBRALTAR.
Blijkens een bij het departement van
defensie binnengekomen telegram is
Hr. Ms. „Hertog Hendrik" Maandag
van Bordeaux naar Gibraltar vertrok
ken, voor den convooi-dienst in de on
rustige Spaansche wateren.
De aanbieding der Prinselijke
standaards.
Het aanbieden, op Zaterdag 31 Juli,
ten paleize Soestdijk, van de prinse
lijke paleis- en autostandaards met het
nieuwe wapen van Prins Bernhard, zal
geschieden in den tuin van het paleis
De burgerleden en donateurs van „De
Princevlag" die, voorzien van insigne,
in grooten getale naar" Soestdijk zullen
komen, worden in den paleistuin in
een halven cirkel rond het bordes n
de paden opgesteld, vanwaar zij dan de
aanbieding van de standaards, welke
gedragen worden door princevlagleden,
die dien dag van de internationale vier-
daagsche terugkeeren, bijwonen. Ook
de aanbieding van het album vindt
op het bordes plaats.
De tamboer- en pijperkorpsen van
de „Princevlag" welke medekomen.
worden tot een groot korps van 200
tamboers, pijpers en trompetters ver-
eenigd, hetwelk op het grasveld tegen
over het Prinselijk paar komt fe staan
en bij het hijschen van den Prinselijken
standaard de eere-signalen geeft en
gedurende het défilé de model-tam
boers,- trompetters- en pijpermarschen
uitvoert.
De geuniformde leden met rood-wit-
blauwe en oranje-blanje-bleu-vlaggen
zullen een eerefront op het pad tegen
over het bordes vormen en met de
vlaggen het saluut aan het Prinselijk
paar brengen. Ook bij het overhandi
gen der standaards en bij het spelen der
volksliederen wordt het saluut ge
bracht, terwijl zij het défilé in den tuin
zullen openen. Vervolgens défileeren
de burgerleden en donateurs met vlag
gen, waarbij het muziekkorps „Juliana"
défileermuziek en de volksliederen ten
gehoore zal brefigen.
Alle deelnemers (sters) zullen een
herinneringskenteeken ontvangen.
servatief-anti-agrarische beschouwing
gaarne een verdediger der keerzijde de
zer medaille aan het woord zullen la
ten.
Welke vooruitstrevende, wei-onder
legde, goed-liberale landbouwer neemt
den handschoen op
COUPONS
(Ingez. Med.)
GENERAAL SNIJDERS EN
„NATIONAAL HERSTEL".
Naar wij vernemen is generaal Snij
ders afgetreden als eere-voorzitter van
het „Verbond voor Nationaal Herstel'
Generaal Snijders wenschte zich ech
ter over de aanleiding tot dit bedanken
niet uit te laten. Wel legde hij er den
nadruk op, dat hij niet uit het verbond
is getreden. Of hij hiertoe nog zal over
gaan, zal hij laten afhangen van een re
organisatie van „Nationaal Herstel" en
de wijze, waarop die eventueel haar be
slag zal krijgen.
Indische padvinders eeren admiraal
De Ruyter,
De Ned.-Indische padvinders, die ter
gelegenheid van de jamboree in het moe
derland vertoeven, hebben gistermiddag
een krans op het graf van admiraal De
Ruyter in de Nieuwe Kerk te Amster
dam gelegd.
De hoofdcommissaris van den Indi-
schen Padvindersbond, de heer Ranneft,
bracht de laatste door De Ruyter ge
voerde gevechten bij Sicilië in herinne
ring. Wij eeren in den admiraal aldus
zeide de heer Ranneft niet den zee
held, maar den nobeleft, edelen mensch.
Wat De Ruyter deed, volbracht hij uit
plichtsbesef, en steeds zocht hij zijn steun
bij God.
Nadat twee padvinders de krans had
den neergelegd, werden op het orgel
Valerius' „Gelukkig is het land" en het
Wilhelmus gespeeld.
Ds. A. G. H. van Hoogenhuyze, voor
zitter van de subcommissie der Nieuwe
Kerk, dankte voor de hulde aan Neer-
lands grootsten admiraal. Hij herinnerde
er aan, dat De Ruyter niet alleen dap
per en een strijder voor het recht, maar
ook een vroom man was.
Hiermede was de korte, doch indruk
wekkende plechtigheid ten einde.
INDEXCIJFERS VAN DE LOONEN.
In 1936 laagste peil bereikt.
Het eerste halfjaar 1937
bracht eenige stijging.
De 6e aflevering van het maandschrift
van het centraal bureau voor de statis
tiek bevat de nieuwste indexcijfers van
contractloonen en van uurverdiensten,
welke door dit bureau zijn berekend.
Voor het eerst sedert een reeks van
jaren blijkt het indexcijfer der contract
loonen geen verdere daling te vertoo-
nen; in het eerste halfjaar 1937 steeg het
n.l. van 84 tot 85 (1926—1930 100).
Het indexcijfer der uurverdiensten
over dezelfde periode is nog niet be
schikbaar. In het tweede halfjaar 1936
is het gedaald tot 82, terwijl het cijfer
over het geheele jaar 1936 83 bedroeg
(1926—1930 100).
Daar sindsdien in de bij dit cijfer be
trokken bedrijven geen loonsverlaging,
in een aantal hiervan daarentegen loons-
aannemen, dat ook het indexcijfer der
verhooging heeft plaats gehad, kan men
uurverdiensten in 1936 zijn laagsten
stand heeft bereikt.
INTERNATIONAAL GRASLAND
CONGRES,
Het volgens congres in ons
land,
In het kleine kustplaatsje Aberyst-
Wyth aan de schilderachtige kust van
Wales (Engeland) zijn dezer dagen een
groot aantal delegaties tezamen ge
komen ter bespreking van de vraag
stukken, d'e met de productie, den
aanleg, de bemesting en behandeling
van het grasland samenhangen. Bijna
veertig landen zijn vertegenwoordigd,
waarbij uit den aard der zaak Enge
land en de dominions wel het sterkst
naar voren treden. Ook uit de Ver-
eenigde Staten zijn een groot aantal
menschen van proefstations en voorlich-
DE BILDT; Zwakke tot matige wind
uit Noordelijke richtingen, gedeeltelijk
bewolkt, aanvankelijk nog weinig of
geen regen, iets koeler,
UKKEL: Zwakke wind uit diverse,
doch meest Noordelijke richtingen. Nach
telijk minimum 13 graden. Ook morgen
nog vrij schoon en warm weder, met
plaatselijk geringe kans op onweer.
Di. 20 JulL Zon op: 5 h 03; onder:
21 h 08. Licht op: 21 h 38. Maan op:
19 h 02; onder: 2 h 03. V.M. 23 Juli.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen!
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
Di. 20 12.28 24.50 6.26 18.52
Wo. 21 13.14 7.13 19.44
Do. 22 1.34 13.52 7.55 20.24
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
JulL
Hoogwater. Laagwater.
Di. 20 1.31 14.10 7.26 19.57
Wo. 21 2.31 15.01 8.17 20.48
Do. 22 3.17 15.42 9.02 21.27
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
tingsdienst overgekomen om kennis te
maken met de inzichten, die in Eu
ropa op het gebied van het grasland-
vraagstuk worden gehuldigd. Neder
land is behalve door twee officieele
afgevaardigden, ir. D, S. Huizinga, in
specteur van den landbouwconsulent,
vertegenwoordigd door een inspecteur
van de Heide Mij. Twee heeren van
het Rijkslandbouwproefstat'on te Gro
ningen en twee van de kunstmestindu
strie.
Met groote instemming werd beslo
ten het volgende congres in 1940 in
ons Land te houden, een onderscheiding
die zeer de aandacht verdient en een
reden mag zijn om het graslandonder-
zoek en de toepassing in de praktijk
in ons land op de meest voordeel: ge
wijze aan de deelnemers te laten zien,
te meer, omdat niemand minder dan
inspecteur Huizinga, met groot enthou
siasme van alle deelnemers tot voor
zitter van het volgend congres is ge
kozen,
AANTAL GEORGANISEERDE
WERKNEMERS OP 1 JANUARI 1937.
Over 1936 nog achteruitgang
in ledental bij alle vakcentra
les, hoewel belangrijk minder
dan over voorgaande jaren,
Gedurende het laatste kwar
taal van 1936 steeg het leden
tal bij de grootste drie centra-
len N.V.V., C.N.V. en R.K,
werkl. verb.; voortzetting der
stijging bij N.V.V. en C.N.V.
over het eerste kwartaal 1937.
Blijkens pen mededeeling in het laat
ste nummer van het maandschrift van
het centraal bureau voor de statistiek'
bedroeg het aantal georganiseerde
werknemers op 1 Januari 1937 in to
taal 724,134 tegen 728,150 een jaar te
voren. Het is dus in 1936 nog met
4016 d.i. met ongev, pet. gedaald.
In 1935 bedroeg de achteruitgang 3
pet., in 1934 5% pet., in 1933 4 pet.
Onderscheiding van de georganiseer-
den naar de richtingen geeft de volgen
de cijfers (de adspirant-leden zijn niet
medegeteld):
Nat. Arbeids-secretariaat 11,356 (v.j.
12,018); Ned, verb. v. vakvereenigingen
283,382 (v.j. 285,649); Chr. Nat. Vak
verbond 108.235 (v.j, 103.514); R.K,
Werklieden verb. 168.064 (v.j,) 173 535);
Ned. Vakcentrale 44.602 (v.j. 44,662);
Ned. Syndical, vakverbond 1,872 (v.j.
1,995); Oud Katholiek Vakverbond 597
(v.j. geen)niet bij vakcentr. aangesl.
106,026 (v.j. 101,817); totaal 724,134
(v.j. 728,150).
In de afzonderlijke groepen werk
lieden, administratief en technisch per
soneel en personeel in openbaren
dienst was het aantal georganiseerden
als volgt:
Werklieden in het vrije bedrijf 466,690
(v.j, 469,974); Adm. en Techn. pers. in
het vrije bedrijf 73,685 (v.j. 73,283);
Personeel in openbaren dienst 183,759
(v.j. 184,893); totaal 724.134 (v.j.
728,150).
Bij de cijfers valt nog op te merken,
dat in de daling van het ledental der
grootste drie centralen N.V.V.Cfaft
Nat. Vakverbond en R.K. Werklieden
verbond, blijkens hare kwartaalstaten
in het 4e kwart.aal een kentering kwam.
Het N.V.V. won toen 1146, het Chr.
