I?»
li bi m
n lil
mmm
VOOR DE JEUGD.
JM
m
mm
Y
ZEEUWSCHE ZANGEN.
VARIA.
GRAPHOLOGIE.
DAMMEN EN SCHAKEN.
y,
DE EERSTE ZEEREIS VAN KLAAS DE BRUIN.
GEHEIMEN VAN STEEN.
DE ABRIK0ZENB00M.
14 JULI 1884.
Het fort Rammekens
wordt als vesting opgehe
ven.. De bezetting trekt
naar Vlissingen,
Rammekens heeft in onze va
derlandsche geschiedenis een be
langrijke rol gespeeld. In 1547 ge
bouwd aan den ingang van de Wel
zinge, het oude vaarwater naar
Middelburg, beheerschte het den
toegang naar deze stad. Nadat de
Geuzen het fort met list hadden
veroverd, moest Middelburg ten
laatste zich in 1574 overgeven.
In 1585 kreeg Rammekens En
gelsch garnizoen, daar het diende
als pand voor de hulp door Enge
land aan ons verleend, In 1616
werden de panden afgelost.
De Staten hebben later het
kasteel slecht onderhouden, zoo
dat het begon te vervallen. In den
Franschen tijd heeft'Napoleon het
geheel doen herstellen, 't geen nog
duidelijk te zien is. Ook heeft hij
de hooge wallen er om heen doen
opwerpen en hieromheen een
diepe buitengracht laten graven.
Deze aangebrachte versterkingen
hebben nooit meer dienst gedaan
Toen de oude Welzinge geheel
was ingepolderd en het Sloe door
den spoorwegdam was gesloten,
had Rammekens als vesting geen
beteekenis meer.
Op 14 Juli 1884 vertrok de laat
ste bezetting naar Vlissingen. Al
leen een fortwachter en een
knecht bleven achter tot bewaking
van het fort, dat nu moest dienen
als kruitmagazijn.
Als zoodanig wordt het thans
niet meer gebruikt. De regeering
onderhoudt het kasteel nog als
monument. Vooral de poort is bij
zonder mooi.
31 JULI 1809.
Middelburg geeft zich zon
der verdediging aan de
Engelschen over.
Den vorigen dag had een Engel-
sche vloot bij Vrouwepolder een
groot leger aan land gezet. Het
nabijgelegen fort De Haak werd
gemakkelijk veroverd. De oorlogs
schepen voeren naar Veere, welke
stad na een hevig bombardement
spoedig tot overgave was gedwon
gen. De vloot zeilde daarna naar
Vlissingen om ook hier groote ver
woestingen aan te brengen.
Ofschoon Middelburg wel van
grachten, wallen en poorten voor
zien was, was de stad niet in staat
een beleg te doorstaan. Het ge
meentebestuur gaf daarom bij de
eerste opvordering de stad dade
lijk over. De Engelsche soldaten
werden voor het meerendeel in de
St. Pieterskerk ingekwartierd.
Ook op 't platteland werden de
dorpskerken als zoodanig gebruikt.
Napoleon was over de spoedige
overgave van Middelburg mis
noegd. Dat toonde hij ook tegen
over den burgemeester der stad,
toen hij later Middelburg bezocht,
Toen op 27 Juli 1811 Napoleon
het besluit teekende, dat al de
poorten van Middelburg moesten
worden afgebroken, de stadswal
len geslecht en de grachten ge
dempt, meende men dat dit een
uitvloeisel van zijn boosheid. Op
16 Aug. van 't zelfde jaar werd
reeds begonnen met de afbraak
der Vlissingsche poort. Op sterken
aandrang der vroedschap heeft
Napoleon zijn besluit ingetrok
ken.
Bijna 60 jaar later braken de
van
HEIN TUUT
o
Zéé-land.
Zachtjes rusend komme de bae-
ren an-'erold, ni den diek toe,
en breke in schuum tegen de
stêenen.
Schommelend uize ze. Achter
uut Mé di' komme wee a nieu
we Die rolle over d' êeste éne,
en breke op d'r burte toet schuum.
En dat ou zoo mer an. Dat ou
nöoit op. Gin öogenblik.
Oe dikkels a je ok an den diek
komt, twint a je ni boven klumt,
oor je 't a ruse en bruse.
En dan sti' je di', boven op den
zêediek. Mensen-lieve, wat een
plasse! Wat een brêe-e blaaie
waeter! De sprankels sprienge
over de baeren, van den êenen z'n
rik op den aren. 't Is een geschit
ter en geflikker, di' a de zunne
d'r op schient, da jen öogen d'r
zêer van doe-e, a je d'r lank op
kiekt.
D'overkant ku' j,e goed zie-e
noe; 't is 'elder weer. Mer a 't een
bitje diezig is, dan is ter gin scheid,
tussen locht en waeter.
Ons z<egge oltied: „de zêe-e",
tegen de Schelde. Een revier ku' j'
'n toch eigeluk ök nie noeme; een
zêe-errem, dat glöo' 'k a de beste
naem voe z'n is.
Mer om noe 's Zondagsache-
mirregs te zeggen: ,,gi' jet mee
keure? Ni de zêe-erremdi' gi' je
toch nie an begunne,
Mè toch is 't een goeie naem
voe z'n; zêe-errem. De zêe-e
steekt twi erremen uut. De rech-
ter-errem, dat is de Wester-Schel-
de, ja, me zulle dan annéme,
dat de zêe-e op z'n buuk ligt,
en de lienker-errem, dat is de Oos-
ter-Schelde. Den êesten stroomt
tussen Zêeuwsch-Vlaanderen en
Walcheren mie Züud-BfVeland en
den twidden ou Walcheren en ol-
lebei de Bevelanden geschei-e van
Schouwen-Duveland en Flupland,
en op 't ende douwt 'n tegen To-
len an.
En ie kan douwe oor, a ten 't
in z'n óod kriegt. Ze kunne douwe,
ollebei!
Kaerel-lieve, di' zit kracht in
die erremen! Je mo' dat gepruttel
van noe nie meetelle. Noe bin 't
net kleine guus, die baertjes,
die a zitte pruse en trappele in
d'r Moeders schoot. Ze maeke wè
drukte, mè ze gin krachten.
Mé je mot is komme in de win
ter, a te sturrem d'r achter zit.
Dan komme ze nie zachtjes an-
'enrippeld, en ze zakke nie zoete
vrom, zóoas noe. Ze bin d'r nie
mie tevree, een bitje schuum op
de stêenen te prusen. Nêens, jon
gen, nêens! Dan vliege ze brullend
ni boven, langs de stêenen, over
de perkoenen, toet olleferwege
den diek. Dan grenze z' as wolle
ven, a ze vrom esnokt worre, in de
diepte.
Dan is 't somtemets wè, om be
nauwd te worren, a je an d'are
sant van den diek nir omlaege
riekt. Zó diepe ligt 't land, zó-vee
aeger as 't waeter. Den diek is
Middelburgers, jammer genoeg,
zelf hun poorten af, behalve de
ioepoort.
R. B. J. d, M.
(Nadruk verboden,)
toch mè betrekkelik smal, en 't is
een gewicht van belank, dat a ter
tegen drukt.
Of temissen, drukke, da 's
't goeie woord nie. De baeren
s 1 a e den diek, mie dreunende
slaegen, en ze ouwe an, ze laete
gin óogenblik los. Ze wille 'n di'
wig ze wille d'r i n! sjoeg!
zwiegt er van stille, je kriegt er
kouwe van!
Den diek is toch mè mènsewerk.
Een werk om gröos op te wezen,
dat is zö. Wan dat is toch mè
waer. De lui, die a tat werk ver
richt die ons land „ontwoe
kerd aan de baren".
Het lig nie, net as het vaddere
gedeelte van de „laege Landen"
a n de zêe-e. Nêe-e, het lig i n
de zêe-e.
Het ei te naem, die a 't toe
komt: „Zéé-land'
Felix Dahn werd te Hamburg,
waar hij een voordracht had gege
ven tot een souper uitgenoodigd.
Hij bedankte echter met de opmer
king dat hij de ruwe levenswijze
in Hamburg kende; bij zijn eerste
verblijf aldaar had hij n.l. zes we
ken achter elkaar niets anders ge
daan dan drinken en slapen. Ver
baasd vroegen "He Hamburgsche
heeren in welk gezelschap hij dan
wel vertoefd had en Dahn ant
woordde leukweg: In dat v,an
mijn vader en moeder. Het bleek
n.l. dat het de eerste zes weken
van zijn leven waren geweest.
Motto no. 1 Het is begrijpe
lijk, dat het bedoelde handschrift
U veel hoofdbrekens heeft ge
kost.
Hoe meer een handschrift over
eenkomt met het op school ge
leerde schrift dus weinig of
niets eigens heeft hoe moei
lijker dit te beoordeelen is. Schrif
ten die van het „schoolschrift" ge
heel afwijken zijn daarom dan ook
voo'r leen beoordeeling het ver-
kieselijkst. Uw eigen schrift b.v.
wijkt daarvan geheel af. Wat het
bewuste schrift betreft het volgen
de: Schrijfster is, nadat zij de
schoolbanken verliet, geestelijk
weinig vooruit gegaan. Zij is een
vrouw zonder veel temperament,
die 't leven accepteert zooals. het
haar wordt aangeboden, rustig
haar gang gaat; niet emotioneel is;
weinig energie bezit; geen scherpe
uitvallen doet; meer teneergesla-
gen dan opgewekt is en alle spon
taniteit mist. Een goede opmer
kingsgave is haar eigen. Weinig
idealen. Haar leven beweegt zich
in mechanische banen, waarbij de
ziel veelal onberoerd blijft, ter
wijl (openhartigheid en gesloten
heid in zekeren zin parallel naast
elkander loopen.
Grapholoog.
Zij, die prijs stellen op een be
oordeeling van hun handschrift
door den aan ons blad verbonden
grapholoog, zenden ons tenminste
tien regels van hun gewone, na
tuurlijke handschrift, liefst op on-
geliniëerd papier. De afzender be
hoeft ons niet bekend te zijn; ini
tialen, schuilnaam, motto is vol
doende, wel dienen opgegeven te
worden geboortedatum, leeftijd en
geslacht. Men zende ons tegelijk
een postwissel ad 1.10, waarop
als afzender hetzelfde staat als
onder de schriftproeve, dus of de
ware naam, of de schuilnaam. De
beoordeeling volgt dan later in het
Zondagsblad.
Deze partij werd gespeeld in de
blind-simultaanseance, gegeven
door den Belgischen kampioen G.
Koltanowsky, te Middelburg, op
23 April j.l.
Siciliaansche part ij.
Wit: G. KOLTANOWSKY.
Zwart: L. TON. Serooskerke.
1. e2e4 c7c5
2. Pgl—f3 Pb8c6
3. d2d4 c5Xd4
4. Pf3Xd4 Pg8—f6
5. Pblc3 d7—dó
6. Lf 1e2 e7e6
Deze voortzetting is beter dan
de oude voortzetting 6
g7g6
7. 0—0 Lf 8—e7
8. Lele3 00
9. Pd4b3 Dd8c7
10, Ddld2 a7a6
11, Tal—dl
Gezien het Zwarte spel, die de
ontwikkeling op de damevleugel
nog steeds voortzet, was 11. a2a4
beter. Zoo was b.v. 11
b7b5 direct verhinderd. Ook 11.
Tf 8d8 was moeilijk te
spelen wegens 12 a4a5 gevolgd
door Lb6. Het eenige dat Zwart
dan nog heeft is Lc8d7 of 11.
Pc6e5.
11b7b5
12, a2a3
Gedwongen. Zwart dreigt met
12. b5b4, pionwinst en
krijgt daarna een uitstekende stel
ling.
13. f 2—f 4
Ook deze zet was noodig om het
Paard op c6 te beletten naar e5
te gaan.
13Ta8c8?
Zwart had nu direct 13
Pc6a5 moeten spelen waarna
Wit gedwongen werd het paard te
nemen, omdat anders daarmede
het veld c4 wordt bezet.
14. Le2—f3 Tf 8—d8
15. Dd2—f2 Dc7b8
16. g2—g4 b5b4
17 a3Xb4 Pc6Xb4
18. Le3b6
Een zet van weinig waarde.
Zwart wordt zelfs in de gele
genheid gesteld een stuk voor de
verdediging terug te halen.
1 8Td8f 8
19. g4g5 Pf 6—d7
20. Lb6—e3 f 7—f 5
21. g5Xf 6ep. Ld7Xf 6
22. Df 2g2 Lf 6Xc3?
Nu verliest Zwart direct.
23. b2Xc3 Tc8Xc3
24. Le3d4 geeft op.
De slotstelling.
a b cdefg h
V
Hoe hij de meeuwen als
boodschappers gebruikte..
Een schipbreuk, die
goed afliep.
door
CARLY VOS.
Op zekere dag zette het schip
alle zeilen bij en voer de haven
uit. Na een paar uur zeilde het
schip het zeegat uit en bevond
zich op de grote zee. Klaas de
Bruin, die als scheepsjongen voor
het eerst meeging, kon zijn ogen
niet geloven, zo prachtig scheen
de zon op de golven, doch het was
alsof de zee hem wilde laten zien,
waartoe hij in staat was. Het weer
werd van dag tot dag slechter en
Klaas kon het al spoedig op het
dek niet meer uithouden. Hij was
zó zeeziek, dat hij maar in zijn
hangmat lag, die door het stam
pen van het schip ook heen en
weer geslingerd werd. Op de een
en twintigste dag van de reis werd
het schip op een gegeven ogenblik
door een huizenhoge golf opgeno
men en als een stuk speelgoed
naar beneden gegooid
Toen Klaas de Bruin weer tot
bewustzijn kwam, dreef hij in het
water, terwijl zijn handen kramp
achtig een deur vasthielden. Hij
probeerde op de deur te klimmen,
wat hem na veel moeite gelukte
en omdat hij het gevoel had, dat
hij weer van zijn stokje zou gaan,
besloot hij zich met het touw, dat
hij om zijn middel had, op de
deur vast te binden, wat lang
duurde, omdat hij zich zo duizelig
voelde. Het werd hem zwart voor
de ogen.
Gelukkig de storm ging liggen.
Klaas dreef op de zee rond, doch
eindelijk tegen de avond werd hij
naar de kust gedreven. Doch toen
hij dichterbij kwam, bemerkte hij,
dat de golven hem op een klein
rotseiland hadden neergezet, waar
geen voedsel of water te vinden
was, alleen puntige stenen. Het
eiland was de broedplaats van de
meeuwen, die bij zijn komst even
opvlogen doch verder geen notitie
van hem namen.
Klaas kroop in een spleet in de
rotsen en bracht zo de nacht,
enigszins beschut voor de koude
zeewind, door.
De volgende morgen keek hij
eens om zich heen, doch zag, dat
hij het hier onmogelijk lang kon
uithouden, hoewel hij geen kust
van het vasteland kon zien, dus
het ook niet kon wagen om deze
zwemmende te bereiken. Wat
moest hij doen
Hij dacht: „Kon ik maar
een meeuw als postduif gebruiken,
misschien zou mijn boodschap dan
ergens worden opgevangen en hij
trachtte een meeuw, die tamelijk
dicht bij hem was, te vangen. Doch
de vogels schrokken en vlogen
luid schreeuwend weg. Nu duurde
het tamelijk lang, voordat zij weer
terugkeerden. Klaas begreep, dat
hij de vogels niet op deze manier
moest trachten te vangen.
Hij zocht nu meeuwenveren, die
overal verspreid lagen, bij elkaar,
scheurde zijn hemd in smalle repen
en bond nu hieraan een bosje van
de gevonden veren. Uit zijn zak
boekje scheurde hij een blad en
schreef met potlood een bood
schap, een verzoek om hulp, dat
hij tussen het bosje veren vast
bond. Nu trachtte hij met het touw
wat hem gered had, en waarin hij
een slinger had gemaakt, een van
de meeuwen te vangen. Hij legde
het touw zo neer, dat hij het al
leen maar aan had te trekken, als
'n der meeuwen met zijn poot in
de lus kwam. Uren duurde het,
maar tenslotte trok hij het touw
aan en een meeuw had hij gevan
gen. Hij bond nu het dier de reep
met het bosje veren en het briefje
er in aan zijn poot en liet hem
vliegen. H'et dier vloog onmiddel
lijk van het eiland af. Om geen ri
sico te lopen, ving hij nog vijf an
dere meeuwen, die eveneens met
een boodschap werden uitgezon
den. Zijn hart bonsde. Zou het ge
lukken?. Zou iemand gijn nood
kreet in handen krijgen?
Het werd avond zonder dat er
iets gebeurde. Klaas rammelde
van de honger, maar misschien
had hij nog meer van de dorst te
lijden. Hij kroop weer in de spleet
van de rotsen en ging slapen.
Hij droomde, dat er van een
schip af geroepen werd: „Ahoy! is
daar iemand
Doch vreemd, het was zó duide
lijk, dat hij er wakker van werd
en juist, toen hij zich om wilde
draaien, omdat hij dacht gedroomd
te hebben, hoorde hij het geluid
weer. Gelukkig was de zon reeds
aan het opkomen, zodat hij iets
kon zien.
Hij sprong dadelijk op de rots,
en jawel, daar kwam een schip
recht op het eiland toe. Het duur
de nu niet lang meer, of Klaas kon
van het eiland af in de boot klim
men. Er werd niet veel gesproken,
dat is zeemansmanier, doch hij
werd in een kooi gestopt en kreeg
dikke boterhammen en sterke kof
fie, Waarvan hij opknapte,. Wat
had hij gedurende al die tijd dik
wijls aan zijn moeder gedacht
Wat zou zij blij zijn, dat hij nog
leefde
Toen hij later in het warme bed
lag, vertelde de vissersvrouw:
„Twee van je brieven dreven
aan het strand, vlak bij de voe
derplaats van de meeuwen. Mijn
Annie heeft ze gevonden". De
eerste vraag van Klaas was, wat
er van het zeilschip terecht was
gekomen en vernam nu, dat het
schip vergaan was, doch dat de
gehele bemanning, uitgezonderd
een scheepsjongen, gered was,
„Maar dat zal jij wel zijn lach
te de vrouw.
Dat was de eerste reis van Klaas
de Bruin, Maar de schrik van de
schipbreuk kon de liefde voor de
zee niet in hem doden. Hij was
een echte zeerob. Nu is hij op weg
kapitein te worden. Stuurman is
hij reeds geruimen tijd.
Uit de oudste cultuurtijdper
ken der mensheid, uit de tijd dat
de mensen dachten, dat de ste
nen leefden en wonderbare
krachten hadden, zijn nog ver
schillende stenen geheimen over
gebleven, waarvan men de bete
kenis niet meer kan nagaan. De
Dolmen (stenen tafels) in Bretag-
ne zijn waarschijnlijk een bijzon
der soort graven geweest.
Aan de kust van Samland in
Oost Pruisen vinden wij 4000
jaar oude graven, die in geheim
zinnige steencirkels liggen. Na
tuurlijk heeft het leggen van de
stenen een mystieke betekenis
en een diepe zin. Ze kunnen met
de zon samenhangen, met het ge
loof der mensen aan het ontstaan
en vergaan, wij kunnen het niet
meer ontraadselen.
Beroemd is de stenenkring „Ste
nebenge", die op een open vlakt
in de nabijheid van Salisbur
(Eng.) staat. Onze afbeelding laa
de bouw van het werk zien, da
bepaald een zonnetempel van on
ze noordelijke voorvaderen is ge
weest. Hoever deze manier va
bouwen iets met astronomisch
geheimen te maken heeft, trach
de wetenschap nu te ontcijferen,
De bouwstenen der Noordzee
landen schrijft men toe aan de tiji
der Vikingers. Er zijn runenteken
in gebeiteld en sommige vertone.
ook nog menselijke afbeeldingen
waarschijnlijk vertellen de rune)
de geschiedenis van degene, die e
onder begraven ligt.
De abrikozenboom, welke on
een even smakelijke als uiterlij!
mooie vrucht schenkt, wordt me
zorg in vele onzer tuinen aange
kweekt; in de meer Zuidelijk'
streken van Europa, vooral ifl
Frankrijk, teelt hij gemakkelijke
voort en bloeit er, weliger dan oor
spronkelijk in het warme Oosten.
In de zomer kunnen de tuinder
de heerlijke, sappige en gezond
vruchten van de boom afplukker
In geheel ons werelddeel, dus ifl
heel Europa is de abrikozenboor
zeer geliefd. Vreemd is het even
wel, dat men de boom haast noo
in open land, maar altijd in beslc
ten plaatsen aantreft. Het lijkt wt
of men de tere vruchten aan he
gezicht van de voorbijgangers wi
onttrekken door de bomen schui
te laten gaan achter een mass
groen van heesters of achter ee
kleine muur. De reden hiervan i
echter, dat de tuinders de abrikcH
zenbomen tegen de wind wille
beschermen, omdat de vrucht nie
zo mooi groeit, als de boom in he
open veld staat. Het is niet moe
lijk de bomen te kweken, maar we
om ze in stand te houden. He
grootbrengen van de boompjes ge
schiedt dan ook met grote zorg, d
minste vorst zou de bloemen doe:
verschrompelen, terwijl de bloe
sems ook tegen de felle zon be
schermd moeten worden.
De bloemen van de abrikozer
boom zijn op de takken g'
en de vrucht, welke geer
bare stengel heeft, raakt
