GOISCHE COURANT^ binnenland. weerbericht. zeeland! NUMMER 135, TWEE BLADEN, VRIJDAG 11 JUNI 1937. EERSTE BLAD. 180e JAARGANG. DE LIBERALE NEDERLAAG. MIDDELBURG» MfALCHEREM. '■-!< te MIDDELBUBGSCHE COURANT iOagblad Voor Middelburg, Goes en agent- jchap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal Week-abonn. in Middelburg en Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap ..De Middalburgsche Courant"; Bureau*: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg. Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 1 7. Aangesloten bij bet Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen 17 regels 2.10,. elke r. m. 30 ct. Rubriek „Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels, a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met „Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou- rant" 10 ct. e*tra Bewijsnommers 5 cent. ii „De Avondpost" vervolgt: In het jaar 1921 is de Vrijheids bond opgericht toenmaals in libera len kring met gejuich begroet. En toch werd op da t <o ogenblik de grondslag voor de latere nederla - g e n g e 1 e g d. Die oprichting was een associatie van allerlei kleine groepen, waarin de Libe rale Unie en de Bond van Vrije Libera len de verschijnings-vormen waren van de vroegere groote liberale beweging. De Vrijzinnig-Democratische Bond had aan de fusie niet willen meedoen. Zoo heeft de Liberale Unie, die altijd een vooruitstrevende politiek voerde, zich toen niet alleen geassocieerd met den op behoudend standpunt staanden Bond van Vrije Liberalen, [maar ook met verschillende andere kleine groepen, waarvan de meeste met het principieel-liberale beginsel niets van doen hadden. Het was dan ook uitermate kenmerkend, dat van bepaalde zijde de nieuwe organisa tie werd belet, zich libe raal te noemen. Dit wilde men niet. En deze zijde overwon. Wèl werd een aantal jaren later de fout ingezien, en aan de organisatie den naam „Libe rale Staatspartij" toegevoegd, maar Vrijheidsbond (voor een staatkundige beweging geen gelukkige naam) blèèf het tot op heden toe, en .in dien naam lag het voorteeken van de doctrinaire vrijheids-politiek, die de partij meer en meer is gaan voeren. Bij de eerste verkiezing, waaraan hij deelnam, behaalde de Vrijheidsbond 10 zetels, de Vrijzinjnig-Democrjatische Bond 5. De laatste wist zich te hand haven en heeft nu 6 zetels; de Vrijheids bond sukkelde bij elke verkiezing ach teruit: 10987 en nu 4. Men kan gerust zeggen: het is zoo goed als uit. De kracht is gebroken; het moreel is weg 't schijnt een bovenmenschelijke taak, er nog iets van terecht te bren gen. De grootste oorzaak van de misère, waarvan de verklaring reeds in haar geboorte ligt, is deze, dat de Liberale Staatspartij de Vrijheidsbond hoe langer hoe meer naar het sociaal-conservatie ve standpunt is afgezakt. Zij is, met volkomen verloochening van de sociale beginselen, welke het tijdvak PiersonBorgesius tot zulk een groote en vruchtbare periode maakten in onze parlementaire historie, terugge vallen zoo niet geheel, dan toch groo- tendeels op de oude beginselen van het doctrinaire, conservatieve liberalis me. Een heele reeks sociale ontwerpen van de laatste jaren vond de liberalen, en vaak alléén de liberalen (soms met de.... staatkundig-gereformeerden of de.... communisten) tegen zich. Zoo werd de partij geplaatst in een uiterma te onvruchtbaar isolement. Zij had geen oog voor de eischen van een nieuwe gemeenschap, een nieuwe sociale en economische structuur, en de vroegere leer der staatsonthouding werd haar so ciaal evangelie. De oude Unie-elemen ten in haar midden werden totaal op gelost, gaven zich met huid en haar over, en oefenden kracht noch invloed meer uit. De fout dezer politiek kan in één woord worden uitgedrukt: individualis me. Terwijl zich elders een gezond ge meenschapsgevoel baan brak, een poli tiek van zedelijke-sociale beginselen en van sociale gerechtigheid, zooals ook het kabinet-Pierson had gevoerd, een politiek waarvan wij ook lijnen getrok ken vinden in latere pauselijke ency clieken, trok het liberalisme zich terug °P de individueele „vrijheid" en werd met recht een „vrijheids"-bond; zoo doende werd het individu boven de ge meenschap geplaatst. Het oude beginsel van staatsonthouding kwam in de mo derne liberale politiek steeds sterker naar voren en men besefte niet, dat, WaaT l e e s t e 1 ij k e vrijheid onmisbaar is voor de ontplooiing der individualiteit, de sociale per soonlijke vrijheid daarentegen af en toe aan banden moet worden gelegd in het belang der gemeenschap en om de werknemers, economisch vrij te maken. De liberalen zagen di't niet meer. Zij wenschten geen regelingen „van boven at Daarmede verloren zij hun aanhang onder de democratisch-vrijzinnigen. De laatste liberale arbeiders liepen onder dit vaandel weg. Thans bestaan zij niet meer; zij zijn uitgestorven, net als (naar men zegt) de witte olifanten. Alle an dere partijen hebben het arbeidersele ment in zich; de liberalen niet. Zij zijn, wat hun sociale politiek betreft, de par tij van een bepaalde maatschappelijke groep geworden. Deze vrijheids-politiek werd ook uit gevierd op ander terrein, b.v. dat van het gezin, en dat van*het ongelukkige, toegespitste feminisme. Ook wat den maatschappelijken ar beid betreft werd de bodem der ge meenschapsgedachte v.'erlaten. Vrijheid van arbeid en gelijkberechtigheid ook voor de gehuwde vrouw! riep de doctri naire liberaal (riep trouwens ook de vrijzinnig-democraat) en hij vergat, dat hij zoodoende het gezin èn ideëel èn economisch ondermijnde en de gehuwde vrouw als concurrente op de arbeids markt plaatste tegenover het gezins hoofd: den gehuwden man. De liberaal zag het levende element van het i n d i- v i d u, en eischte hiervoor alle vrijhe den op, maar hij vergat dat het gezin voor een volk het meest levende element, de meest krachtige cel is. Ook hier een onvruchtbaar on-sociaal individualisme, al noopte de crisis zelfs de liberalen een enkele maal tot afwij king. Door haar conservatieve, orthodoxe sociaal-economische politiek brak de Liberale Staatspartij den pijler af, die haar sinds de dagen van Goeman Bor gesius steunde: die der sociale demo cratie. Door haar negativisme ten aan zien van den godsdienst had zij geen contact met het geloovige volksdeel. En zoo kwam zij hoe langer hoe zwak ker te staan tot op heden toe. Zeker, zij blijft draagster van die groote gedachte: de idee der geestelijke vrijheid, waarvan onze staatkundige en maatschappelijke vrijheden bepaalde verschijnings-vormen zijn. Voor deze idee hebben de liberalen arbeid verricht van onvergankelijke beteekenis. Maar.voor het behoud en de ver dediging van deze waarden behoe ven wij volstrekt niet meer alleen bij de liberalen terecht. Ware dit zoo, dan zou hun positie veel sterker zijn, maar het is niet zoo. Dit deel van het liberale beginsel is door andere part ij en overgeno- m e n. De jongste verkiezing is een ma gistrale overwinning geweest voor de vrijheidsidee, voor den libera-* len staat, maar de nederlaag was voor de.liberalen. Is dit niet typee rend? Waarin zit de attractie van de tegen woordige liberale politiek? Er klopt geen hart in. Er slaat geen gloed van uit. Zij is krachteloos, zonder initiatief, zonder perspectief, zij wil alleen maar remmen. Waarom zouden wij dit niet openlijk mogen constateeren? Het is de waarheid. En de resultaten bewijzen het. Wij moeten thans den toestand flink en eerlijk onder de oogen durven zien. Die praatjes van: het zal wel weer terecht komen! die men hier en daar verneemt zijn onbedoeld mislei dend. Het komt niet weer terecht, naar onze overtuiging. Daar is de situ atie te precair voor geworden. Men heeft het na iedere vorige verkiezing ook gezegd. En het is nooit uitgekomen. De positie der liberalen in ons vader land is verknoeid, grootendeels door verkeerde politiek. (Wordt vervolgd.) KERK EN SCHOOL. Tot onderwijzer aan de school met den Bijbel te Oosterend (Texel) is be noemd de heer R, Tuinsma, onderwijzer aan de school met den Bijbel, Kasteel straat te Vlissingen. Voor het op 29 Mei j.I. gehouden examen Esperanto A te Breda slaagden de heeren M. F, van Hijfte en G. J. A. Dierikx, beiden te Vlissingen. Voor het examen voor calculator in 't Boekdrukkersbedrij'f te Amster dam gehouden namens de Federatie van Werkgevers-Organisatiën in het Boekdrukkersbedrijf, slaagde o.a, de heer W. N, van Liere te K 1 o e t i n- e. Benoemd tot hoofd der Elout van Soeterwoude School te Den Haag de heer Jac. Bol te Alphen aan den Rijn, voorheen te Yerseke. Geref. Kerk. Op het tweetal te Voorburg komt voor ds. J. C. J. Kuiper te Arnhem, vroeger te Souburg. Men moet de liefde en het geluk niet te veel ontleden. Zij gelijken op bloemen, op vlinders zij sterven onder de lens van een microscoop. MINISTER GELÏSSEN TE WEENEN. De minister van handel, dr. Gelissen, vertoeft op het oogenblik te Weenen, voor een aantal officieele bezoeken en besprekingen. Gisteravond gaf de Wiener Industrie club ter eere van den minister een di ner, waaraan 80 personen aanzaten. Van de Oostenrijksche regeering namen aan dezen maaltijd deel prof. Taucher, de minister van financiën, dr. Neumayer en de president van de Nationale Bank, Kienböck. Ook de nieuwe Nederland sche gezant, die eerst gisteren te Wee nen geaccrediteerd werd, kon bij deze gelegenheid voor de eerste maal aan een officieel diner verschijnen. Na den maaltijd hield minister Gelis sen, die stormachtig toegejuicht werd, een rede over de Nederlandsche in- dustrieele politiek, die twee uur ge duurd heeft. De minister sprak, naar de N.R.C. meldt, eerst over den algemeenen oeco- nojnischen 'toestand van Nederland, vervolgens over de bijzondere structuur van de Nederlandsche industrie en ten slotte over de regeeringsmaatregelen op oeconomisch en industrieel gebied. De minister bracht een groot aantal sta tistieken en actueele gegevens en merk te op, dat speciaal het Nederlandsche bedrijfsleven zeer gevoelig reageert op alle internationale verschijnselen. Levendigen bijval vond de uitlating van den minister, dat hij hoopte, dat de overeenkomst van Oslo een gunstig voorteeken zou blijken voor de slooping van de internationale handelsbarrières. De minister maakte er op opmerkzaam, dat in Nederland in de laatste jaren de oeconomische structuur wezenlijk ver anderd is in zooverre, dat het zwaarte punt zich steeds meer naar de industrie verplaatst. De industrie is thans de rug- gegraat van het Nederlandsche oecono mische leven. Hij kondigde aan, dat Nederland in 1937 of uiterlijk in 1938 met de uitgave van omzet-sitatistieken zal beginnen, een initiatief dat ongetwijfeld interna tionale belangstelling moet vinden. Ten slotte merkte de minister op dat de heele Nederlandsche oeconomische politiek uitgaat van het standpunt van te geven en daarvoor te krijgen. Als crediteurstaat moet Nederland bijzon der voorzichtig zijn bij zijn internationa le financieele politieke bedrijvigheid. En de minister besloot met het uitspreken van de hoop, dat de komende jaren niet slechts Nederland, maar geheel Europa de mogelijkheid zullen bieden voor een zich steeds ontwikkelenden oeconomi- schen opbouw. Nadat minister Gelissen uitgesproken had, hield de voorzitter van de Wiener Industrieclub, Generaldirektor Demmer een rede, waarin hij de dankbaarheid van de Oostenrijkers voor Nederland uitte en opmerkte dat op alle gebieden van cultuur en bedrijf Nederland zeer vaak een leidende en steeds een toon aangevende rol gespeeld had. Hij sprak de hoop uit, dat ook de oeconomische betrekkingen tusschen Oostenrijk en Nederland zich gunstig zouden ontwik kelen, gelijk dat met de cultureele be trekkingen en de sympathieën reeds het geval is. Hierop verklaarde minister Gelissen, nogmaals het woord nemend, /dat de oeconomische betrekkingen tusschen Oostenrijk en Nederland officieel een passief voor Oostenrijk opleveren, maar dat dit in werkelijkheid goedgemaakt wordt doordat de Hollanders een groot deel van het Oostenrijksche vreemde lingenverkeer vormen daardoor veel geld in het land brengen. De minister merkte schertsend op, dat bewezen was dat de Nederlanders jaarlijks 32 mil- lioen gulden in het buitenland uitge ven, terwijl de vreemdeling in Neder land niet veel meer dan vijf millioen brengen. Hij hoopte dat van deze 32 millioen een goed stuk in Oostenrijk zou worden uitgegeven. Zelf zou hij in zijn vaderland voor Oostenrijk propaganda maken, waar hij als particulier steeds heen ging en thans dan ook een offici eele vreemdeling was. Deze opmerking van den minister werd buitengewoon luide toegejuicht. BEZWAREN TEGEN HET VOORONTWERP LANDBOUWOR- DENINGSWET 1937. De kamers van koophandel en fa brieken voor Amsterdam, s Gravenha- ge, Rotterdam, en Utrecht hebben dezer dagen een adres gezonden aan den mi nister van landbouw, en visscherij, waar in zij haar bezwaren uiteenzetten over het voorontwerp een landbouw-orde- ningswet 1937. In dit adres toonen de kamers aam, dat het Voorontwerp nT groote lijnen een vrijwel onveranderde voortzetting is van de agrarische crisis- politiek, zooals deze is opgebouwd op de landbouw-crisiswet 1933. De kamers zijn van meening, dat deze voortzetting van de landbouwcrisispolitiek in strijd is met de algemeene economische be langen van Nederland, en dat het be roep van de memorie van toelichting op de ordeningsgedaohte ook vtele voor standers daarvan niet voor de nieuwe regeling zal vermogen te winnen. Het adres betoogt verder, dat de stelling, als zou jde toekomstige ontwikkeling van de economische structuur de ont worpen oplossing noodzakelijk doen zijn, volkomen onbewezen is. De voorgestel de regeling zal in het bijzonder groote nadeelen met zich medebrengen voor handel en nijverheid, welke zich bezig houden met aan- en verkoop, distribu tie, bewerking of verwerking van eigen en vreemde bodemproducten. In moei lijke tijden moet afweging van alle be trokken factoren ongetwijfeld soms lei den tot tijdelijke maatregelen, die bij bepaalde bevolkingsgroepen op tegen stand stuiten, doch die wegens den noodtoestand in andere bedrijven in het algemeen belang als onvermijde lijk moeten worden aanvaard. Het is evenwel ontoelaatbaar belangrijke tak ken van volkswelvaart te stemmen met regelingen, welke in strijd zijn met de algemeene economische belangen van het land. De kamers zijn daarom van oordeel, dat een ontwerp van wet op dezen grondslag nimmer de volksverte genwoordiging mag bereiken. SPANJAARDEN OP AMELAND GEÏNTERNEERD. Woensdagavond zijn vier Spanjaar den, aanhangers van Franco, naar het eiland Ameland overgebracht, dat hen als asyl is aangewezen. Dit viertal, drie advocaten en een stu dent, had kort na het uitbreken van den opstand met nog verschillende anderen, een toevlucht gezocht in het Nederland sche gezantschap te Madrid. Eenige maanden geleden zijn deze vluchtelingen in ons land aangekomen en werd hun Eindhoven als verblijfplaats aangewe zen. De vluchtelingen moesten hun eere woord geven, dat zij deze stad niet zou den verlaten. Niettemin verdween een aantal dezer Spanjaarden. Later werden zes hunner weer aangehouden. Van deze Spanjaarden werden vier naar Ameland gezonden, waarheen zij Woensdag zijn gebracht. Zij zijn daar in een pension ge huisvest. A.N.V. V.-CON GRES. De algemeene vergadering van de Alg. Nederlandsche Vereenig ng voor Vreemdelingenverkeer werd gistermor gen door baron C. R, T. Krayenhoff met een hartelijk welkomstwoord iin het hotel Groot Badhuis te Zandvoort geopend. Besloten werd een telegram van aanhankelijkheid te zenden aan H. M. de Koningin, Wijlen de heer W. P. F. van Deven ter werd staande herdacht, terwijl de voorzitter enkele woorden ter her'n- nering aan deze krachtge figuur sprak. De president uitte zijn spijt over het feit, dat de heer mr. Linthorst Homan de A.N.V.V. verlaten heeft door zijn benoeming tot Commissaris der Ko ningin in de provincie Groningen. Bij de behandeljng van het jaarver slag over 1936 werd gewezen op de buitengewone reclame, welke door de A.N.V.V. in het buitenland is gemaakt en woorden van dank werden uitge sproken tot de directie van de Neder landsche Spoorwegen voor haar me dewerking, Het financieel verslag over 1936 werd goedgekeurd. Uitvoerig werd vervolgens gediscus sieerd over de behandeling van het ontwerp-statuten, in overleg met den regeeringscommissariis der A.N.V.V, vastgesteld. Het ontwerp werd aange nomen met 232 tegen 27 stemmen. In de middagvergadering deelde de voorzitter mede, dat de heer Th. H. de Meester te Bussum in het dagelijksch bestuur was gekozen. Voorts werden in het hoofdbestuur gekozen de heer mr. J, Milius te Utrecht (vacature-J. Th. Verwachting tot morgenavond: DE BILDT: Zwakke tot matige wind uit uiteenloopende richtingen, gedeelte lijk bewolkt, droog warm weer, behou dens weer toenemende kans op onweer. UKKEL. Schoon warm weer, lichte veranderlijke wind met een nachtelijk minimum van 10 tot 15 graden, lichte kans op onweer voor hedenavond. Vr, 11 Juni. Zon op: 4 h 40; onder: 21 h 19. Licht op: 21 h 49. Maan op: 7 h 43; onder: 23 h 20. E.K. 15 Juni. Hoog- en Laagwatei te Vlissingeni Juni. Hoogwater. Laagwater. Vr. 11 S 3.43 16.05 10.15 22.48 Za. 12 4.35 16.52 11.03 23.39 Zo. 13 5.27 17.45 1JL46 24.26 Hoog- en Laagwater te Wemeldingei Juni. Hoogwater. Laagwater. Vr. 11 S 5.45 18.11 11.19 23.48 Za. 12 6.34 18.54 12.10 24.39 Zo. 13 7.20 19.42 12.56 Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere 38 min. later (S springtij). W. J. Vermolen te Medemblïk), de heer J. Lamsveld te AJpeldoorn (va cature-J. van de Garde te Lochem), de heer gen. majoor L. C. A. van de Kas- teele te Den Haag) en Jos. Grolla te Valkenburg (vacature-J^ Dorren te Valkenburg). De middagzitting w,as hoofdzakelijk gewijd aan de behandeling van ver schillende huishoudelijke zaken. Be sloten werd het congres volgend jaar te Oisterwijk en in 1939 te Leeuwarden te houden. Met een opwekkend woord werd de vergadering door den voor zitter gesloten. JONGETJE VERDRONKEN. Gistermiddag werd het bijna 5-jarig zoontje Jan van de familie Sinke wo nende Beenhouwerssingel alhier ver mist. Men zocht te vergeefs, tot men tenslotte te 10 uur de politie in den arm nam. Deze is toen gaan dreggen in de gracht en "na eenigen tijd werd het lijkje van den jongen opgehaald. Het kind moet spelende te water zijn geraakt ONGELUK OP HET VLIEGVELD VLISSINGEN, Militair toestel in een sloot te recht gekomen en geheel ver nield. Gistermiddag is het AN.P, meldde het ons het eerst uit Amsterdam op het vliegveld te Vlissingen. een militair toestel verongelukt. Ongeveer 15 vlieg tuigen uit Soesterberg hadden een be zoek aan Walcheren gebracht. De be wuste machine, het nummer 115 dragen de, zou omstreeks 2 weer opstijgen. Het kwam echter niet los van den grond doch reed pardoes in de langs den Noordkant van het vliegveld loopende sloot. De inzittenden, de bestuurder, ser geant Van Oversist, en een waarnemer, Wilschut geheeten, liepen geen verwon dingen op. Alleen had de bestuurder een gezwollen oog. Met den trein zijn ze naar Soesterberg teruggekeerd. Het vliegtuig werd vrijwel geheel ver nield. Stukken van de vleugels lagen over grooten afstand verspreid. De romp en ook' de cockpit, waarin de sergeant was gezeten, waren danig ge havend. Denkelijk zal het toestel, dat heden zou worden weggehaald, niet her steld kunnen worden. Het ongeluk is te wijten aan een sto ring van den motor, Het toestel was een oude Fokker van het type C. 1. HET ONWEER. Het onweer, dat vannacht boven Wal cheren woedde, schijnt niet veel schade te hebben berokkend. Alleen zijn door den hevigen regenval op enkele plaatsen de veldvruchten er niet beter van ge worden. Te Oostkapelle ging het onweer ver gezeld van een soort orkaan. Een zware boom van pl.m 4 m lang, met een wortel van 2 meter diep, werd ontworteld, die kwam op het dak van het huis van C. de Hollander Sbij het hof Rijnsburg). Het dak werd deerlijk gehavend. Op Zeeduin sloeg de bliksem m een boom Verder werden nog verschillende hoornen geha vend.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1937 | | pagina 1