P/
BINNENLAND.
WEERBERICHT.
ZEELAND.
NUMMER 130.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
5 JUNI 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Ten Ondergang Gedoemd
8
T
T
V. B. zetel
O - V.D
V
O
o\
O
l a
s-o
OOSTENRIJK
SNELTREIN RIJDT OP GROEP
SPOORWEGARBEIDERS IN.
Zeven dooden.
DE OPENING DER STATEN-
GENERAAL,
HET LUCHTRECHT NAAR EN VAN
INDIë AFGESCHAFT.
De eerste Douglas DC-3 ver
trokken.
DRIEMAAL PER WEEK DOOR DE
LUCHT NAAR INDIë.
DE KAPITEIN VAN DE „ANDRA"
NOG NIET VRIJ.
Voor Daglicht-Reclameborden
en Reclame-Schilderingen
in alle genres
ATELIER VAN MIERT
LANGE GISTSTRAAT 23 - M'BURG.
Verwachting tot morgenavond;
DE BILT: Zwakke tot matige Z.W.
tot Z.O. wind, meest licht bewolkt,
droog weer, warmer.
UKKEL: Over het algemeen schoon
en vrij warm weder met lichte tot ma
tige Z.W. wind met een nachtelijk mi
nimum van ongeveer 10 graden.
Ook morgen schoon, warm weer met
matige Z.W. winden, doch kans op on
weer, vooral in het Westen van België.
Zo. 5 Juni. Zon op: 4 h 43; onder: 21 h
14. Licht op: 21 h 44. Maan op: 2 h 15}
onder: 17 h 08.
Zo. 6 Juni, Zon op: 4 h 43; onder:
21 h 15. Licht op: 21 h 45. Maan op:
2 h 40; onder: 18 h 32. N.M. 8 Juni.
Hoog-
en
Laagwatei te
Vlissingen t
5
10.54 22.19
4.54 17.17
6
11.53 24.15
5.56 18.16
7
12.45
6.51 19.14
Hoog-
en
Laagwater te
Wemeldinge:
5
12.37
5.50 18.24
6
1.05 13.43
6.54 19.22
7
2.07 14.41
7.49 20.16
Adviseur bij het C. V. K, te
Bergen op Zoom.
ZEEUWSCHE MOSSELVISSCHËRS
NAAR DE WADDEN.
Een vergeefsche tocht.
$tonrtticUtï*
MIDDELBUBGSCHE COURANT
'Dagblad Voor Middelburg, Goes en ageat-
scbap \$issingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Weefe-abonn. in Middelburg en
Goee 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
coatr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
■HMSBBsasasaai
GOESCHE COUQANT£!2£
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I7
regels 2.10, elke r. na. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. me#
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou-
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
De beoefening ider politiek valt in
drie onderdeelen te splitsen: theorie en
studie, parlamentaire praktijk en par
tijleven.
Wat het eerste deel betreft, valt o.i.
in Nederland zeker nog wel van leven
de liberale politiek te spreken; wat het
tweede aangaat is de werking van het
liberalisme slechts voldoenderm&te aack
toonbaar, voorzoover de liberale zuur-
deesem in andere partijen terecht
mede op het tegoed van de liberale ge
dachte bijgeboekt wordt, en van het
derde spreken we zoomin, als van den
strop in het huis van den gehangene.
Treffende, al te treffende beeldspraak
trouwens, dit laatste.
v
Parlamentaire praktijk kan slechts
met vrucht beoefend worden, indien en
voorzoover men door goede mannen,
in voldoende aantal, in een parlament
aanwezig is. Afwezigen hebben name
lijk niet alleen ongelijk, maar óók geen
stem in het kapittel.
Voldoende goede liberale mannen
zijn slechts in een parlament te brengen
door voldoende liberale stemmen, uit
gebracht door liberaal denkende, of tot
zoodanig denken overrede, kiezers en
kiezeressen. Dit te bevorderen is de
eerste plicht der partijorganisatie; faalt
zij hierin, dan heeft zij afgedaan.
Heeft de partij-organisatie van het li-
berafisme-in-engeren-zin, gezegd: De
Vrijheidsbond, in dezen onweerspreke
lijk gefaald, of niet?
Men beschouwe eens aandachtig on
derstaande grafiek
Wat mogen wel de redenen zijn, dat
deze partij sinds twee tientallen van ja
ren met eenparig versnelde beweging
haar ondergang tegemoet holt? Van
waar toch die toenemende onbemind
heid?
Vele factoren werken hier, dunkt ons
samen.
Laten wij er enkele mogen noemen;
het zondenregister zal allicht nog groo-
ter zijn, maar we hebben er geen dos
sier van aangelegd.
De Vrijheidsbond heeft de levende,
warme aanraking met vleesch en bloed
van het Nederlandsche volk verloren.
Het liberalisme is nog wel, naast het
calvinisme, ons geestesmerk, maar de
Vrijheidsbond staat alom in kwaden
reuk.
Hij heeft versmaad, of was niet in
staat, gebruik te maken van de anno
1937 vereischte middelen om zich ver
staanbaar en bemind te maken; hij
meende, dat wat vroeger „altijd rede
lijk goede en makkelijke wegen geweest
waren", nu ook nog wel, even goed en
even snel, tot het doel zouden voeren.
Hij had geen wegenplan....
Hij herbergt verder velerlei tegenstel
ling, die niet tot gezonde hoogere een
heid is opgelost. Bijvoorbeeld:
oud tegenover jong
platteland stad
boerenbelang Scheepvaart, handel,
industrie
conservatief liberaal (in politie-
ken zin)
zin)
staatsonthouders staatsbemoeie!rs
M
10
2
r-
ol
<T~
cd
Cf
oJ
CP
cO
eO
C
O
m
<r>
*T
.13 0
IQ
iti-mmeo Zoo
'OC
100
90
O'
6*0
7-0
60
00
Er zijn, naar het stelsel der evenredi
ge vertegenwoordiging, Kamerverkie
zingen gehouden in: 1918 '22 '25
'29 '33 '37.
De resultaten, in Kamerzetels uitge
drukt, waren voor den Vrijheidsbond,
in dezelfde volgorde: 13 10 9 8
7 4.
In Vrijheidsbondsche stemmen, per
1000 uitgebrachte geldige stemmen, on
derscheidenlijk: 131 928874
69 39.
Trekt men de kromme naar rechts
door, dan zijn de Vrijheidsbonders om
streeks 1940 uit de Tweede Kamer ver
dwenen!
Een politieke partij, die haar plicht
verstaat, een juist inzicht in de middelen
tot het doel heeft, en dienovereenkom
stig handelt, streeft naar, en, indien
haar beginselen goede beginselen zijn,
bereikt, machtsvorming, uitgedrukt in
het getal van haar kiezerscorps. Zij
vormt een leger aanhangers, dat begin
selvast, belangstellend, werkzaam, op
offeringsgezind en omvangrijk is.
De kille cijfers wijzen uit, dat de Vrij
heidsbond op al deze punten grondig
gefaald heeft. Hij is daarmede gevonnist,
niet door een sprekenden of schrijven-
den enkeling, maar in een bijkans twin
tig jaren sleepend gehouden procés door
het kiezersvolk zelve.
Dit vonnis treft voorzeker niet het
liberale beginsel; wel echter de
p a r t ij die aan zulk een débacle
schuldig staat.
Het hoofdbestuur is verder groöten-
deels versteend; de voorzitter bekwaam
noch in staat politieke leiding te geven,
volgelingen te kweeken noch geestdrift
te verwekken. De slagzin „Zet meer li
beralen naast Colijn", was goed en noo-
dig maar zij velde tevens het vonnis
over den man, van wien niet geadver
teerd kón worden „Zet meer liberalen
naast Wendelaar"omdat deze zin
immers nietszeggend tot het kiezersvolk
was!
Kan schrijnender testimonium pau-
pertatis uitgereikt worden?
Het liberale deel van het kiezersvolk
is van een alle omschrijving tartende
lauwheid. Den enkelen goede niet te na
gesproken ontbreekt welhaast alle de
bereidheid tot deelname aan den arbeid
en tot verstrekken van geldmiddelen.
De partij zelve heeft eenerzijds geen
kans gezien, belangstelling en geestdrift
te wekken, de ongeorganiseerden in de
organisatie te dwingen wat op straffe
van ondergang noodig is geworden in
onze huidige maatschappij! anderer-
zijds heeft het haar immer aan den
moed of het doorzettingsvermogen ont
broken, ten aanzien van de geldmidde
len straf in te grijpen; vrijheid, blijheid
was de leus, en na ieder congres dutte
de zaak in en de schuit ging naar den
kelder.
Kan en moet er nu iets gebeuren? Of
moeten wij maar, struisvogelende langs
de in het verleden beproefd-ondeugde-
lijk gebleken wegen, voortsukkelen tot
Het hart niet het verstand, doet ons
het hoogste bereiken.
velds de armzalige restjes vleesch van
onze botten pikken?
Neen toch! Wie er zóó over denkt,
doet beter onmiddellijk de beenen te
nemen en op staanden voet elders on
derdak te zoeken!
Maar: kan er dan wat gedaan wor
den. En wat?
De mogelijkheid van zelfherziening,
van wedergeboorte na zelfbevruchting
binnen het tegenwoordige partijlichaam,
achten wij uitgesloten. Als men twintig
jaren achtereen dit beproefd heeft, en
de zieke is steeds zieker geworden, dan
wordt het tijd Coué te verlaten en den
heelmeester met het mes te roepen.
Een nieuwe partij oprichten? Men
overdenke het lot, dat sinds '18 den ve
len nieuwen partijtjes trof, en de lust
hiertoe zal niet groot meer zijn.
Welke mogelijkheden blijven er dan
nog? Men kan enkele denken maar
of ze tot het doel zullen voeren? In elk
geval: hier volgen ze.
Ten eerste: ware te overwegen aftre
den van het geheele hoofdbestuur, het
welk in zijn geheel, de goeden met de
kwaden, niet herkiesbaar ware te stel
len. Waar noodig zou ook in de afdee-
lingsbesturen nieuw, jong bloed dienen
te komen.
Ten tweede: zouden de steile libera
len van den ouden stempel, met de con
servatieven type mej. mr. E. van
Dorp e.t.q, de partij dienen te verla
ten om een principieel conservatieve
partij op te richten. De belangen van
handel, scheepvaart en industrie, voor
zoover conservatief, waren hierin onder
te brengen; dat zou misschien zuiverend
werken.
Ten derde: over het hoofd der partij
organisatie henen ware een groot con
gres te houden, waar alle liberalen, al-
dan-niet lid van den Vrijheidsbond, in
volle vrijheid zouden kunnen bespreken,
wat er te doen ware.
Ten vierde: de Bond van Jong-Libe-
ralen zou misschien den leeftijdsgrens
overboord kunnen zetten, zich tot po
litieke partij hervormen en de leiding
kunnen overnemen.
Ten vijfde: blijkt geen der voren
staande mogelijkheden zoden aan den
dijk te zullen kunnen zetten, dan lijkt
ons voortbouwende op hetgeen wij
reeds vóór de verkiezingen van 1935
te dezer zake bepleitten de eenige
uitweg, dat degenen, die den totalen
ondergang van de liberale idee willen
verhoeden, integendeel hun aandeel in
den strijd voor deze idee willen blijven
leveren, zich tijdelijk in een groep ver
eenigen, teneinde als groep in onder
handeling te treden met den Vrijzinnig-
democratischen Bond. Dan zou ernstig
onderzocht dienen te worden, of een
modus te vinden ware, volgens welke
deze groep tot dien Bond zou kunnen
toetreden; nu er daar een en ander ver
anderd is, lijkt dat niet meer a priori
onmogelijk zooals het enkele jaren
geleden zonder twijfel was.
Natuurlijk lijken deze denkbeelden
kettersch. Maar: wat doet dat er toe?
Wie in het oog houdt, dat partij- en
persoonsbelang niets ter zake
doen, het liberale beginsel uitslui
tend maatstaf en drijfveer mag zijn,
die zal inzien, dat deze ketterij niet erg
is! Wij zijn er, om het liberale begin
sel, de idee van de zedelijke en maat
schappelijke waarde van de mensche-
lijke persoonlijkheid tot gelding te bren
gen en hoog te houden; zoolang dat
gaat, in den Vrijheidsbond, maar als 't
moet net zoo goed in elke andere for
matie of organisatie, waarin dat beter
zal blijken te kunnen dan daar.
Zelfdoel kan een partij nimmer zijn,
een liberale partij a fortiori niet.
Op de spoorlijn van Willach naar
Spital, in Karinthië heeft gistermid
dag een ernstig ongeluk plaats gehad.
Een groep arbeiders, die werkzaamhe
den op de spoorbaan verrichtten, we
ken uit voor een naderenden goederen
trein. Zij werden echter gegrepen door
een uit de andere richting aanstor
menden sneltrein, met het noodlottige
gevolg, dat zeven der arbeiders op slag
gedood werden, terwijl de achtste op
de dood er op volgt en de vogelen des weg naar het z ekenhuis overleed.
Ter opening van de buitengewone zit
ting der Staten-Generaal zijn de beide
Kamers in vereenigde vergadering bij
eengeroepen tegen Dinsdag 8 Juni des
middags kwart voor een.
Dien middag om 3 uur zal de Eerste
Kamer bijeen komen ter benoeming van
drie commissies tot onderzoek der ge
loofsbrieven en tot het uitbrengen van
verslag over den geloofsbrief van den
voorzitter.
Des Woensdag d.a.v. zal dezelfde Ka
mer des ochtends 11 uur weder vergade
ren.
De Tweede Kamer komt Dinsdagmid
dag 3 uur bijeen ter benoeming der
commissie voor het onderzoek der ge
loofsbrieven.
Hedenochtend te 6 h 12 is het eerste
Douglas DC-3 vliegtuig van de K.L.M.
de „Specht" van Schiphol naar Neder-
landsch-Indië vertrokken. Dit vjertrek
was een historische gebeurtenis in de
ontwikkeling van d,e luchtve/rbinding
tusschen Indië en het moederland, want
met ingang van heden is, voor wat het
postvervoer naar Nederlandsch-Indië
betreft, het speciale luchtrecht afge
schaft, zoodat in het vervolg vrijwel al
le post langs den luchtweg zal worden
verzonden.
Een groot aantal autoriteiten was ge
tuige van het vertrek van dit vliegtuig,
o.a. ministerpresident dr. H. Colijn, en
de ministers De Wilde en Van Lidth de
Jeude. De eenige passagiers van de
„Specht" waren de Maharadja van
Jodphur en gevolg, tezamen 6 personen,
voor wie het geheele vliegtuig was ge
reserveerd. De „Specht" met als eerste
bestuurder J. B. Scholte vervoert ruim
594 kg post, 20 kg pakketpost en 145
kg vracht. Voor het vertrek heeft dr.
Colijn een korte toespraak gehouden.
De directeur-generaal der P.T.T. is
met de K.L.M, overeengekomen, om,
zoodra zij over voldoende materieel en
personeel beschikking heeft, den dienst
op Nederlandsch Indië, die nu twee
maal per week plaats heeft, drie maal
per week te doen geschieden.
Naar wij van de zijde der K.L.M. ver
namen, hoopi zij dezen dienst te begin
nen op 1 November a.s.
Naar wij vernemen is de kapitein van
de „Andra", de heer Van Dragten, niet
tegelijk met de bemanning van dit schip
in vrijheid gesteld. Over enkele dagen
wordt hij in een der Fransch-Spaansche
grensplaatsen verwacht, aangezien eerst
nog eenige formaliteiten moeten wor
den vervuld, voordat de Franco-regee
ring de kapitein laat gaan.
De publicaties van den heer Wessels,
Het Tweede Kamerlid de hee'r De
Visser had den minister van defensie a.i.
vragen gesteld over de publicaties van
den heer F. W. Wessels te Utrecht met
betrekking tot eventueele onbetrouw
baarheid van officieren en ambtenaren
in verband met hun verhouding tot de
N.S.B. en buitenlandsche fascistische
staten.
De minister heeft thans geantwoord,
dat er bij de regeedng geen aanleiding
bestaat, bijzondere stappen te onderne
men met betrekking tot de in bedoelde
vragen voorkomende mededeelingen.
Opheffing van het station Wouw?
Naar de Grondwet meldt, zal het sta
tion Wouw, aan de lijn VlissingenRoo
sendaal, gesloten worden. Nabij den
overweg van den Rijksweg naar Ber
gen op Zoom zal een halte geplaatst
worden, die tevens als wachthuis ter be
diening van de overwegboomen zal moe
ten dienen. In totaal zullen twee spoor
wegbeambten aldaar gestationneerd
blijven.
WISSELKOERSEN.
Heden gister
Londen 8.97% 8.96
Berlijn 72.85 72.90
Parijs 8.11 8.09%
Brussel 30.62 30.62
New-York 1.81% 1.81%
(Ingez. Med.)
Juni.
Hoogwater.
Laagwater.
Za.
Zo.
Ma.
Juni.
Hoogwater.
Laagwater.
Za.
Zo.
Ma.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. late/
(S springtij).
De minister van landbouw en vs-
scherij heeft benoemd tot adviseur
(vanwege de regeering) bij het Centraal
Verkoopkantoor van Mosselen te
Bergen op Zoom, den heer V,an Hengel,
inspecteur der visscherijen te Amster
dam,
Een 70 a 80 Zeeuwsche visschers-
vaartuigen hebben deze week op de
Wadden, ten N. van Friesland naar
mosselzaad gevischt, van Dokkumer
Nieuwe Zijlen uit. Over dezen tocht,
die zeer onfortuinlijk was. lezen we
in de „Kollumer Courant" het vol
gende:
Donderdag voer de vlooi uit. Maar
men kwam met „de kous op den kop"
terug. Er bleek op de Wadden niets
te vangen, wat op pootmosselen ge
leek,
We waren Donderdagavond ju st op
de sluis, toen een achttal schepen
naar binnen werd geschut, en maakten
toen een praatje met de visschers en
het sluispersoneel.
,,'t Is jammer voor de menschen",
zoo zeide een der sluiswachters, „maar
ze komen .allemaal leeg terug. Hier
is n ets voor hen te vangen."
Op onze vraag, waar dan nu de
botters die we de Zwemmer op zagen
stoomen in de richting van de Bergu-
mermeer, naar toe gingen, antwoordde
hij: i^aar Kornwerderzand. Tie zul-'
len probeeren of ze daar mogen vis-
schen. Daar in de omgeving en bij
Makkum en H,arlingen zitten mosse
len genoeg."
Dit antwoord hoorde een jonge,
stoere visscher en hij interrumpeerde
den spreker: „Daar mogen we n:et
visschen. We hebben dit reeds telefo
nisch gevraagd, doch er is een weige
rend antwoord ontvangen".
"Wie of daarover de zeggenschap
had, vroegen we hem, en het bleek
dat dit de Directeur der V'sscherij was.
De zee bij Kornwerderzand m,ag wel
door visschers uit andere plaatsen
(we meenen Marken, Urk, Hindeloo-
pen, enz.) worden bev'scht.
Dat de stemming onder de Zeeuwen
niet best was, is te begrijpen. Van 't
eene eind van Nederland naar 't an
dere stoomen, om dan te bemerken
dat je finaal op de koffie bent geko
men. ish niet pretig, maar wel kost
baar! Ze waren op deskundig advies
uitgevaren en nu bleken ze verkeerd
ingelicht te zijn. Daar moest wat ,aan