222d£ GOiSCHE COURANT ZEELAND. BINNENLAND. WEERBERICHT. NUMMER 129. TWEE BLADEN. VRIJDAG 4 JUNI 1937. EERSTE BLAD. 180e JAARGANG. WESTKAPELLE. MIDDELBURG, ZEEUWSE DIALECTEN IN AMSTERDAM. Snei mooi bruin i ytwitirtttfo IS WH* MIDDELBUQGSCHE COURANT dagblad Voor Middelburg, Goes em agemt- johap VKssingen 2.30, eiders 2.5# per kwartaal Week-abonn. in Middelburg ea Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per regel, Ixigez. mededeelingen 60 ct. p. r. -Bii contr. voor beide vee! lager; tar. op maner. Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg. Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43253 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17. Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen 17 regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek „Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels, a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met „Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou. rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent. EEN GOED VOORBEELD, Dr, J. L. Hoving, directeur van de H.B.S, te Winschoten, heeft met ingang van den nieuwen cursus ontslag ge vraagd. Dr, Hoving is op 24 Maart 1876 gebo ren te Zwollerkerspel en is thans dus 61 jaar oud. De Nw. Winsch. Crt. verneemt, dat dr. Hoving zijn functie voor het bereiken vanden 6 5-jarigen leeft ij d heeft wil len neerleggen om zijn plaats voor een jongere kracht in te rui m e n. De „O 13" naar Nederland terug. Blijkens een bij het departement van defensie ontvangen telegram is Hr. Ms, „O 13" 3 Juni van de Straat van Gibral tar naar Nederland vertrokken. Voorzitter Eerste Kamer. Bij K.B', van 2 Juni ,ife tot voor- zittesr van de Eerste Kamer der Staten- Generaal gedurende de zitting, die zal aanvangen op den 8sten Jluni, be noemd mr. W. L. baron De Vos van Steenwijk, lid van die Kamer. Benoeming Tweede Kamerlid, De voorzitter van het centraal stem bureau heeft tot lid van de Tweede Ka mer der Staten-Generaal wegens het niet aannemen van zijn benoeming door ir. A. A. Mussert te Utrecht benoemd verklaard den heer H. J. Woudenberg te IJmuiden (gem. Velsen). Invaliditeits- en ouderdomswet. Op 1 Mei 1937 werden 36,169 we duwen-renten en 14,049 weezenren- ten krachtens de invaliditeitswet geno ten, terwijl op genoemden datum krach tens artikel 373 dier wet 118.534 personen in het genot waren van een als vrucht hunner verzekering ver- kergen oudersdomrente van f 3 per week. Voorts genoten 52,951 personen een invaliditeitsrente, als bedoeld in ar tikel 71 dier wet. DE BEMANNING VAN DE „ANDRA* VRIJGELATEN, Gister over de Spaansch-Fran- sche grens geleid. Uit Hendaye aan de Fransch-Spaan- sche grens wordt gemeld, dat de uit vijf tien personen bestaande bemanning van het Nederlandsche ss. „Andra", waar over men langen tijd in ongerustheid heeft verkeerd, gisteren over de Spaansch-Fransche grens is geleid. Zooals men zich herinneren zal is de „Andra", dat toebehoorde aan de reede- rij Socdeco te Antwerpen en levensmid delen naar Spanje had vervoerd, op de terugreis, in ballast varende, op weg van Bilbao naar Swansea, in het begin van April door den kruiser der zeestrijd krachten van generaal Franco, de „Al- mirante Cervantes" tot zinken gebracht. De opvarenden werden aan boord van dezen oorlogsbodem genomen. Kapitein was de heer Dragten uit Rotterdam. Sedert dien zijn de mannen door de Franco-autoriteiten te San Sebastian vastgehouden. Op 24 April werd op het departement van buitenlandsche zaken te Den Haag van Hr. Ms. gezantschap te Lissabon de mededeeling ontvangen, dat de bemanning van de „Andra" was vrijgelaten en naar huis gezonden was doch hier te lande wachtte men tever geefs op de terugkomst der zeelieden Op 9 Mei kreeg het departement toen het bericht van den Nederlandschen consul te San Sebastian, dat de beman ning zich daar nog in verzekerde bewa ring bevond. Aan den consul is toen on- middelijk opdracht verstrekt stappen tot invrijheidsstelling der Nederlanders te ondernemen. Thans zijn deze dus ein delijk met succes bekroond. Naar wij vernemen hebben de schepe lingen, zoodra zij op Fransch grondge bied waren aangekomen, zich onmiddel lijk telegrafisch in verbinding gesteld met de directie van het Nederlandsch bevrachtingskantoor te Rotterdam, dat hen had aangemonsterd en dat hen thans van reisgeld zal voorzien. Tegen Za terdag of Zondag wordt de bemanning te Rotterdam terug verwacht. Zooals bekend behoort onder de op varenden ook de heer I, P. Gazan, uit Middelburg, die als officier op de „An dra" voer. Abonnementen en Advertentiën vooi dit blad worden aangenomen door den Agent P. LIEVENSE Besmettelijke ziekten. In de week van 23 tot en met 29 Mei kwamen in onze provincie 3 gevallen van roodvonk voor, nl. één in ieder der gemeenten 's Heer Arendskerke, Hoofd plaat en Kloetinge. Muzikale ommegang. Het Tamboers en PijperScorps „Juli ana" is voornemens a.s. Zaterdag om 7% uur van haar clubgebouw af een route door de stad te maken. De route is als volgt: Lange Singel straat, Molstraat, Dam Z.Z., Kaden tot Koningsbrug. Stationsstraat^ Blauwe dijk, Teerpakhuizenstraat, Vlissingsche- straat, Varkensmarkt, Gortstraat, Markt Lange Burg, Groenmarkt, Kapoenstraat, Wal, Abdij, Balans, Wagenaarstraat, Bree, Zuidsingel, Korte Noordstraat, Lange Noordstraat, Markt, Lange Delft, Korte Delft, Dam, Molstraat, Lange Singelstraat. Crescendo weer op stap. Het muziekgezelschap „Crescendo", dat gisteravond onder groote belang stelling '.zijn eersten Donderdagavond wandeling maakte in dit seizoen, trekt er Zaterdagavond weer op uit, met als doel het gemeentelijk sportterrein, waar de leden een voetbalwedtsrijd zul len spelen tegen die van de tooneelver- eeniging „A.V.E.D.O.. De tocht gaat langs Krommeweele, Beddewijkstraat, Langeviele, Lange Geere, Koestraat, Varkensmarkt om in de Gravenstraat „Advedo" af te halen. Dan gaat het over de Markt en door de Noordstraat, Noordpoortstraat, Noordsingel, naar het sportterrein. Na afloop gaat het langs Noordsingel, Molenwater, Koepoo.rt- straat, Molstraat, Dam, Korte- en Lange Delft, Markt naar de Gravenstraat waar in het café van den heer De Witte de prijsdeeling zal plaats hebben. HET VERKEERSEXAMEN. Voor de tweede maal hebben heden en morgen de verkeersexamjens voor schoolkinderen plaats uitgaande van de Vereeniging voor veilig verkeer. Wij hebben hedenmorgen een kijkje genomen bij het practisch examen van de leerlingen van een bepaalde school. Men reed af bij de bestuurstent op Wie jegens zichzelf waar is en blijft, bezit de schoonste eigenschap der grootste talenten. het Molenwater om via de Koepoort- brug den Singel te passeeren, die men volgde tot den tweeden ingang van de Jacob Catstraat, dan ging het die straat in en door verschillende straten van Nieuw Middelburg met weer het Molen water tot finish. Op verschillende plaatsen stonden borden, zuilen enz., en ook een levende verkeersagent ontbrak niet. Er lagen vrij veel voetangels en klemmen, doch de meeste kinderen brachten het er zonder kleerscheuren af. Toch zagen wij eigenaardige fouten maken bij vrij eenvoudige verkeersregels Grootendeels zijn die o.i. toe te schrij ven aan de zenuwachtige spanning, die een examen nu eenmaal altijd met zich meebrengt. Maar die foutjes wijzen toch ook op het groote nut van verkeersonderwijs gevolgd door zulkeen examen. Niet alleen op een rijwiel doch tevens loopende moet men tegenwoordig streng op het verkeer letten en zoo is het goed gezien de kinderen, die geen rijwiel te hunner beschikking hebben, een voet gangers-examen af te nemen. Hierbij was het voor de kinderen moeilijk er aan te denken, dat een bord „hier over steken" van groote beteekenis is. Nu moeten wij toegeven, dat de plaatsing van dit bord niet al te gelukkig was. De borden, die gebruikt worden zijn alle vervaardigd op de ambachtsschool alhier en men had er ditmaal ook die opgehangen betreffende een voorrangs- weg en die om te waarschuwen, dat men zulk een weg nadert of wel dat de voor rang eindigt. Een aanrijding. Gistermiddag heeft op den hoek van de Seisstraat en den Seisdam een aan rijding plaats gehad tusschen een vrachtauto bestuurd door M. v. L. uit Goes, die van de Seisstraat in de rich ting van de Seisbinnenbrug reed en een personen-auto, waarin gezeten was de burgemeester van Vlissingen, die van den S'eisdam naar de Héerengracht 'reed. Beide auto's werden aan de voorzijde beschadigd, doch persoonlijke ongeluk ken kwamen er niet. bij voor. Tegen den bestuurder van den vrachtauto werd procesverbaal opge maakt wegens het niet aan rechts den voorrang geven. De politie treedt op tegen dierenmishandeling, In de Schuiffelstraat trof een agent van politie op een stilstaande vracht auto een krat met 65 jonge kippen aan. de dieren waren op kwellende wijze daarin opgesloten. Er kon op dat oogen- blik echter niet gewaagd worden van op pijnlijke en kwellende wijze vervoe ren. Toch heeft de politieman overla- ding van een 30-tal der dieren gelast en de politie zal voortgaan tegen deze din gen op te treden. Dienstbare stand. Donderdagmiddag hield de Vereen! ging tot bevordering der belangen van den dienstbaren stand alhier in een der zalen van het hotel de Burg haar alge meene vergadering onder voorzitter schap van mr. H. Pleyte. In de vacature van bestuurslid were mr. H. Pleyte herkozen. In de vacature -ontstaan door het vertrek van mevr. J, de VisserBorgman werd mevr. A. J, de VeerBerdenis van.Berlekom geko zen. De voorz, richtte een hartelijk woord van welkom tot de dienstmeisjes, die ter vergadering genoodigd waren om het hun toegekende diploma en ge schenk wegens trouwen dienst in ont vangst te nemen. Hij reikte met een toepasselijke toe spraak een diploma en geschenk uit aan Adriana de Meijer, 40 jaar in betrekking geweest bij nu wijlen mevr. Nonhebei Faro; Maatje Heijboer, 20 jaar in be trekking bij mevr. WeijkmanTazelaar, en Pieternella Johanna Jobse, 20 jaar in betrekking bij mevr. Hondius—Gideon' se. De rekening en verantwoording van den penningmeester werden goedge keurd. GOES. De Minister van Financiën maakt bekend, dat ten behoeve van 's Rijks schatkist is ontvangen wegens over vo rige jaren te weinig betaalde belasting Een succes van en voor een oud-Middelburger, ïH. Jj S. schrijft ons: (n.s.) In het Trippenhuis aan de Klo veniersburgwal te Amsterdam hebben de dialecten, en volkskundecommissies v,an 2026 Mei een tentoonstelling ge houden, die een overzicht van hun reeds ongeveer zesjarige werkzaamheid wilde geven. Het is welhaast een halve eeuw geleden dat dit statige gebouw, waarin gedurende de laatste decennia de abstracte wetenschap heerste, z'n grote deuren voor tentoonstelling-be zoekers opende. En toch hebben in de grote vertrekken van het oude huis der gebroeders Trip eens geheel ande re tentoonstelling-bezoekers rondge dwaald het Rijksmuseum, zoals Pot gieter dat nog eens met zijn pen voor ons heeft geschilderd, was er immers lange tijd gevestigd. De expositie, die wij er thans konden aanschouwen, had echter ook de „.ab stracte wetenschap", die er de kunst verdrongen heeft, tot onderwerp. Maar in een zichtbare vorm, die tegelijk aan schouwelijk, overzichtelijk en rijk ge nuanceerd was als het leven zelf, want dit onderwerp was misschien wel de rijkste van alle levensuitingen de taal. De taal in z'n eindeloze verscheidenheid. Gedurende ruim zes jaren hadden de ze commissies in 't verborgen van hun rustige bureau het materiaal verzameld, dat thans in kaart is gébracht. Meer dan vijftienhonderd mensen hebben ge regeld lijsten ingevuld, waarop zij in het dialect van hun woonplaats of ge boorteplaats verschillende woorden zo nauwkeurig mogelijk weergaven of van de hun nog bekende gebruiken bij het inhuren van meiden en knechten, TMS overblijfselen van heksengeloof etc. vertelden kortom van allerlei ge bruiken die snel verdwijnen en daar vóór nog wel vastgelegd dienden te wor den. Het resultaat van dit alles hing thans, op heldere kaarten verwerkt, aan de wanden van de grote vergaderzaal en de z.g. Bilderdijkkamer op de eerste verdieping wij konden er neuzen in al de verschillende vormen van het sub stantief >,!,neus'", wij konden ,er gras- du nen in al de dialectische variaties van het woord „gras1', die kwistig over de kaart van Nederland waren ver spreid (en zelfs wij Amsterdammers we ten nu dat de Zeeuwen daarvoor „gos" of „hos" zeggen), maar afgegraasd is ons land met dit alles nog allerminst slechts ongeveer vijftig woorden zijn in de joop dezer jaren aldus pas in kaart gebracht. En het zij hier reeds verteld dat dit toch reeds voldoende is om zo spoedig mogelijk een begin te m,aken met de uitgave van een Neder landse taalatlas, waarvoor men op deze belangrijke expositie al het materiaal, maar waarvoor nog geen der samen stellers helaas het geld heeft kunnen (aanschouwen Twee redenen zijn er nu, waarom een nabetrachting van deze inmiddels al weer gesloten tentoonstelling voor Zeeland nog enige zin kan hebben. In de eerste plaats is de organisator van dit alles een oud Middelburger de heer P, J. Meertens, die als secretaris van de Dialecten- en van de Volkskun decommissie der Kon'nklijke Akademïe van Wetenschappen jaren lang met noest^ vlijt de thans in beeld gebrachte gegevens heeft verzameld. De tweede is het speciale belang, dat Zeeland voor het dialect-onderzoek blijkt te bezitten. Het was een typisch verschijnsel dat ieder overigens ook onmiddellijk bij zich zelf kon consta teren dat elke bezoeker onwillekeu rig, of ook wel bewust, het eerst en het meest naar de hem vertrouwde woor den van zijn geboortestreek keek. In dien er echter naast deze min of meer emotionele ook nog een wetenschappe lijke belangstelling in hem leefde, dan zou hij ten slotte moeten constateren en dit zou de Zeeuwen trots kunnen maken dat het Zuidwestelijke ei landengewest voor het dialectonderzoek een speciaal belang had. Een belang, dat niet gelegen is in een speciale klank schoonheid en waarvoor de Zeeuwen verder ook geen speciale eigenschappen gehad hoeven te hebben, maar dat eenvoudig z'n oorsprong vindt in de aparte geografische en histor'sche po sitie van hun gewest. Prof. van Ginniken heeft reeds ge constateerd dat „de schakel tusschen Noord en Zuid in Zeeland l gt". Verschillende historische factoren zouden dit ook wel aannemelijk kun nen maken, daar Zeeland gedurende het grootste gedeelte van de Middel eeuwen staatkundig tot Vlaanderen heeft behoord en Vlaamse rechtsin stellingen had, terwijl vele Vlaamse monniken er aan de bedijkingen heb ben gewerkt. Na de val van Antwer- pe zijn er weer vele Zuid-Nederlan ders naar Zeeland uitgeweken, die be halve hun have en goed en soms grote kapitalen! ook een woord als „frinz'e" of „frenze" voor aardbei v(dat is het Frans „fraise" is) mee naar Walcheren en Westelijk Zeeuws- Vlaanderen genomen kunnen hebben. Het (Zeeuws blijkt verschillende eigenschappen met het West Vlaams gemeen te hebben, zoals bijv. de over gang van de lange o :n eu (zeune, weunen, beuter enz.) en het wegval len van de r voor een s (vos vers, dwar dwars, boste barsten enz.) Het zou echter buiten het bestek van een courantenartikel vallen om hier thans dieper op in te gaan. Wij wilden u slechts een indruk geven van deze tentoonstelling, waar wij o.a. leerden dat vele Zeeuwen een rug „rik" noemden, een kuit: „kie- ke" en een wreef, behalve in Zeeuws Vlaanderen: vwoste", terwijl een sloot er „dulve" bleek te heten. En zelfs klonk ons van een ingevulde lijst het gezellige stopwoord 4,é" en „oor" of „eur" in de oren. Dat moet je wel lokken om het eens in werke lijkheid te gaan horen! Aangehaald in een artikel van den heer P. J. Meertens. Het „Vlaams Karakter der Zeeuwse Dialecten" in de Feestbundel, aangeboden aan Prof. v. Ginniken bij zijn 60sten verjaardag, 21 April 1937. door AMILDA-zonnebruincrême, óók bij weinig of geen zon. Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct, (Ingez. Med.) Verwachting tot morgenavond: DE BILDT: Meest matige W. tot Z. wind, zwaar bewolkt met tijdelijke op klaring, aanvankelijk weinig oi geen re gen, weinig verandering in temperatuur. UKKEL: matige tot sterke W. tot Z. W. winden, bewolkte hemel met opkla ringen, plaatselijk ©enige regen, matige temperatuur met een nachtelijk mini mum van ongeveer 6 graden. t Vr. 4 Juni. Zon óp: 4 h 44; onder: 21 h 13. Licht op: 21 h 43. Maan op: 1 h 52; onder: 15 h 44. N.M.: 8 Juni. Hoog- en Laagwatei te Vlissingen i Juni. Hoogwater. Laagwater. Vr. 4 9.52 22.16 3.48 16.15 Za. 5 10.54 22.19 4.54 17.17 Zo. 6 11.53 24.15 5.56 18.16 Hoog- en Laagwater te Wemeldinge) Juni. Hoogwater. Laagwater. Vr. 4 11.22 23.51 4.43 17.21 Za. 5 12.37 5.50 18.24 Zo. 6 1.05 13.43 6.54 19.22 Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere 38 min. later (S springtij). naar inkomen en/of vermogen (gewe- tensgeld) bij den ontvanger der directe belastingen alhier 300, onder de let ters N.N. ¥USSINGEN. Coöperatieve Groothandelsvereeniging de Handelskamer „Haka" G.A. te Rotterdam. Donderdagmiddag is in hotel „Britan nia" te Vlissingen het jaarlijkssch con gres geopend van deelgenoten der han delskamer „Haka" G.A. Nadat de voorzitter der groothandels vereeniging, de heer J. A. Kolkman de ruim 600 afgevaardigden en meer spe ciaal den burgemeester, de wethouders Edelman en Rorije en den gemeente secretaris had welkom geheeten, heeft burgemeester Van Woelderen er op ge weizen, dat het zeer goed is niet alleen congressen te houden in de groote cen tra, doch ook in de uitmiddelpuntige plaatsen als op Walcheren, waar men dan tevens een aangename vacantie kan hebben, die wellicht aanleiding wordt tot een herhaald bezoek. De heer De Bart sprak namens de drie plaatselijke verbruikscoöperaties onder aanbieding van een bloemenhulde, waar na nog verschillende aanwez'gen namens landelijke of plaatselijke organisaties het woord voerden. Des avonds had in de- Zelfde zaal, die tot in de hoekjes gevuld was, de algemeene vergadering plaats. Aan het jaarverslag van den direc teur ontleenen wij, dat het aantal deel genoten in 1936 steeg van 290 tot 298 met resp. 258,090 en 262.516 leden. De omzet aan deelgenoten steeg van"f 25,128, 893 tot f 25.687.974. Voor dezen avond stond ook nog op de agenda 'n inleiding van den hr. J. Vor_ rink, adjunct-directeur van de „Haka" over „Verdere ontwikkelings-mogelijk- heden van de coöperatieve werkzaam heid op tot toe nog niet of slechts in be perkte mate bestreken terreinen". In den breede zette deze spreker, uiteen, dat men tot nu toe zich vooral bewoog op het terrein van bakkerij, kruidenierswaren en brandstoffen. Daarnaast zijn te noemen ten deele manufacturen, schoenen, melk en enkele andere zaken. Er moet echter volgens spr. ernstig overwogen worden dit nog uit te brei den en ten deele geschiedt dit reeds door het leveren van kachels, stofzui gers, e.d. Heden (Vrijdag) zou met 22 autobussen een tocht via Breskens naar Brugge en omgeving gemaakt worden. rüiQ-BEVELMBi Op de algemeene vergadering van „Schuttevaer", gehouden te Den Haag, kwam het volgende voorstel aan de orde: Te verzoeken om in het Kanaal van Zuid-Beveland te mogen varen met het anker voor den boeg. In verband hiermee werd ernstig geklaagd over het optreden van de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1937 | | pagina 1