222d£ GOiSCHE COURANT
ZEELAND.
BINNENLAND.
WEERBERICHT.
NUMMER 129.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
4 JUNI 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
WESTKAPELLE.
MIDDELBURG,
ZEEUWSE DIALECTEN IN
AMSTERDAM.
Snei mooi bruin
i ytwitirtttfo IS WH*
MIDDELBUQGSCHE COURANT
dagblad Voor Middelburg, Goes em agemt-
johap VKssingen 2.30, eiders 2.5# per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg ea
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ixigez. mededeelingen 60 ct. p. r.
-Bii contr. voor beide vee! lager; tar. op maner.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43253 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou.
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
EEN GOED VOORBEELD,
Dr, J. L. Hoving, directeur van de
H.B.S, te Winschoten, heeft met ingang
van den nieuwen cursus ontslag ge
vraagd.
Dr, Hoving is op 24 Maart 1876 gebo
ren te Zwollerkerspel en is thans dus 61
jaar oud. De Nw. Winsch. Crt. verneemt,
dat dr. Hoving zijn functie
voor het bereiken vanden
6 5-jarigen leeft ij d heeft wil
len neerleggen om zijn
plaats voor een jongere
kracht in te rui m e n.
De „O 13" naar Nederland terug.
Blijkens een bij het departement van
defensie ontvangen telegram is Hr. Ms,
„O 13" 3 Juni van de Straat van Gibral
tar naar Nederland vertrokken.
Voorzitter Eerste Kamer.
Bij K.B', van 2 Juni ,ife tot voor-
zittesr van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal gedurende de zitting, die zal
aanvangen op den 8sten Jluni, be
noemd mr. W. L. baron De Vos van
Steenwijk, lid van die Kamer.
Benoeming Tweede Kamerlid,
De voorzitter van het centraal stem
bureau heeft tot lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal wegens het
niet aannemen van zijn benoeming door
ir. A. A. Mussert te Utrecht benoemd
verklaard den heer H. J. Woudenberg
te IJmuiden (gem. Velsen).
Invaliditeits- en ouderdomswet.
Op 1 Mei 1937 werden 36,169 we
duwen-renten en 14,049 weezenren-
ten krachtens de invaliditeitswet geno
ten, terwijl op genoemden datum krach
tens artikel 373 dier wet 118.534
personen in het genot waren van
een als vrucht hunner verzekering ver-
kergen oudersdomrente van f 3 per
week.
Voorts genoten 52,951 personen een
invaliditeitsrente, als bedoeld in ar
tikel 71 dier wet.
DE BEMANNING VAN DE „ANDRA*
VRIJGELATEN,
Gister over de Spaansch-Fran-
sche grens geleid.
Uit Hendaye aan de Fransch-Spaan-
sche grens wordt gemeld, dat de uit vijf
tien personen bestaande bemanning van
het Nederlandsche ss. „Andra", waar
over men langen tijd in ongerustheid
heeft verkeerd, gisteren over de
Spaansch-Fransche grens is geleid.
Zooals men zich herinneren zal is de
„Andra", dat toebehoorde aan de reede-
rij Socdeco te Antwerpen en levensmid
delen naar Spanje had vervoerd, op de
terugreis, in ballast varende, op weg
van Bilbao naar Swansea, in het begin
van April door den kruiser der zeestrijd
krachten van generaal Franco, de „Al-
mirante Cervantes" tot zinken gebracht.
De opvarenden werden aan boord van
dezen oorlogsbodem genomen. Kapitein
was de heer Dragten uit Rotterdam.
Sedert dien zijn de mannen door de
Franco-autoriteiten te San Sebastian
vastgehouden. Op 24 April werd op het
departement van buitenlandsche zaken
te Den Haag van Hr. Ms. gezantschap te
Lissabon de mededeeling ontvangen,
dat de bemanning van de „Andra" was
vrijgelaten en naar huis gezonden was
doch hier te lande wachtte men tever
geefs op de terugkomst der zeelieden
Op 9 Mei kreeg het departement toen
het bericht van den Nederlandschen
consul te San Sebastian, dat de beman
ning zich daar nog in verzekerde bewa
ring bevond. Aan den consul is toen on-
middelijk opdracht verstrekt stappen
tot invrijheidsstelling der Nederlanders
te ondernemen. Thans zijn deze dus ein
delijk met succes bekroond.
Naar wij vernemen hebben de schepe
lingen, zoodra zij op Fransch grondge
bied waren aangekomen, zich onmiddel
lijk telegrafisch in verbinding gesteld
met de directie van het Nederlandsch
bevrachtingskantoor te Rotterdam, dat
hen had aangemonsterd en dat hen thans
van reisgeld zal voorzien. Tegen Za
terdag of Zondag wordt de bemanning
te Rotterdam terug verwacht.
Zooals bekend behoort onder de op
varenden ook de heer I, P. Gazan, uit
Middelburg, die als officier op de „An
dra" voer.
Abonnementen en Advertentiën vooi
dit blad worden aangenomen door
den Agent P. LIEVENSE
Besmettelijke ziekten.
In de week van 23 tot en met 29 Mei
kwamen in onze provincie 3 gevallen
van roodvonk voor, nl. één in ieder der
gemeenten 's Heer Arendskerke, Hoofd
plaat en Kloetinge.
Muzikale ommegang.
Het Tamboers en PijperScorps „Juli
ana" is voornemens a.s. Zaterdag om
7% uur van haar clubgebouw af een
route door de stad te maken.
De route is als volgt: Lange Singel
straat, Molstraat, Dam Z.Z., Kaden tot
Koningsbrug. Stationsstraat^ Blauwe
dijk, Teerpakhuizenstraat, Vlissingsche-
straat, Varkensmarkt, Gortstraat, Markt
Lange Burg, Groenmarkt, Kapoenstraat,
Wal, Abdij, Balans, Wagenaarstraat,
Bree, Zuidsingel, Korte Noordstraat,
Lange Noordstraat, Markt, Lange Delft,
Korte Delft, Dam, Molstraat, Lange
Singelstraat.
Crescendo weer op stap.
Het muziekgezelschap „Crescendo",
dat gisteravond onder groote belang
stelling '.zijn eersten Donderdagavond
wandeling maakte in dit seizoen, trekt
er Zaterdagavond weer op uit, met
als doel het gemeentelijk sportterrein,
waar de leden een voetbalwedtsrijd zul
len spelen tegen die van de tooneelver-
eeniging „A.V.E.D.O.. De tocht gaat
langs Krommeweele, Beddewijkstraat,
Langeviele, Lange Geere, Koestraat,
Varkensmarkt om in de Gravenstraat
„Advedo" af te halen. Dan gaat het
over de Markt en door de Noordstraat,
Noordpoortstraat, Noordsingel, naar het
sportterrein. Na afloop gaat het langs
Noordsingel, Molenwater, Koepoo.rt-
straat, Molstraat, Dam, Korte- en Lange
Delft, Markt naar de Gravenstraat waar
in het café van den heer De Witte de
prijsdeeling zal plaats hebben.
HET VERKEERSEXAMEN.
Voor de tweede maal hebben heden
en morgen de verkeersexamjens voor
schoolkinderen plaats uitgaande van de
Vereeniging voor veilig verkeer.
Wij hebben hedenmorgen een kijkje
genomen bij het practisch examen van
de leerlingen van een bepaalde school.
Men reed af bij de bestuurstent op
Wie jegens zichzelf waar is en blijft,
bezit de schoonste eigenschap der
grootste talenten.
het Molenwater om via de Koepoort-
brug den Singel te passeeren, die men
volgde tot den tweeden ingang van de
Jacob Catstraat, dan ging het die straat
in en door verschillende straten van
Nieuw Middelburg met weer het Molen
water tot finish.
Op verschillende plaatsen stonden
borden, zuilen enz., en ook een levende
verkeersagent ontbrak niet.
Er lagen vrij veel voetangels en
klemmen, doch de meeste kinderen
brachten het er zonder kleerscheuren
af.
Toch zagen wij eigenaardige fouten
maken bij vrij eenvoudige verkeersregels
Grootendeels zijn die o.i. toe te schrij
ven aan de zenuwachtige spanning, die
een examen nu eenmaal altijd met zich
meebrengt.
Maar die foutjes wijzen toch ook op
het groote nut van verkeersonderwijs
gevolgd door zulkeen examen.
Niet alleen op een rijwiel doch tevens
loopende moet men tegenwoordig streng
op het verkeer letten en zoo is het goed
gezien de kinderen, die geen rijwiel te
hunner beschikking hebben, een voet
gangers-examen af te nemen. Hierbij
was het voor de kinderen moeilijk er
aan te denken, dat een bord „hier over
steken" van groote beteekenis is. Nu
moeten wij toegeven, dat de plaatsing
van dit bord niet al te gelukkig was.
De borden, die gebruikt worden zijn
alle vervaardigd op de ambachtsschool
alhier en men had er ditmaal ook die
opgehangen betreffende een voorrangs-
weg en die om te waarschuwen, dat men
zulk een weg nadert of wel dat de voor
rang eindigt.
Een aanrijding.
Gistermiddag heeft op den hoek van
de Seisstraat en den Seisdam een aan
rijding plaats gehad tusschen een
vrachtauto bestuurd door M. v. L. uit
Goes, die van de Seisstraat in de rich
ting van de Seisbinnenbrug reed en een
personen-auto, waarin gezeten was de
burgemeester van Vlissingen, die van den
S'eisdam naar de Héerengracht 'reed.
Beide auto's werden aan de voorzijde
beschadigd, doch persoonlijke ongeluk
ken kwamen er niet. bij voor.
Tegen den bestuurder van den
vrachtauto werd procesverbaal opge
maakt wegens het niet aan rechts den
voorrang geven.
De politie treedt op tegen
dierenmishandeling,
In de Schuiffelstraat trof een agent
van politie op een stilstaande vracht
auto een krat met 65 jonge kippen aan.
de dieren waren op kwellende wijze
daarin opgesloten. Er kon op dat oogen-
blik echter niet gewaagd worden van op
pijnlijke en kwellende wijze vervoe
ren. Toch heeft de politieman overla-
ding van een 30-tal der dieren gelast en
de politie zal voortgaan tegen deze din
gen op te treden.
Dienstbare stand.
Donderdagmiddag hield de Vereen!
ging tot bevordering der belangen van
den dienstbaren stand alhier in een der
zalen van het hotel de Burg haar alge
meene vergadering onder voorzitter
schap van mr. H. Pleyte.
In de vacature van bestuurslid were
mr. H. Pleyte herkozen. In de vacature
-ontstaan door het vertrek van mevr. J,
de VisserBorgman werd mevr. A. J,
de VeerBerdenis van.Berlekom geko
zen.
De voorz, richtte een hartelijk woord
van welkom tot de dienstmeisjes, die
ter vergadering genoodigd waren om
het hun toegekende diploma en ge
schenk wegens trouwen dienst in ont
vangst te nemen.
Hij reikte met een toepasselijke toe
spraak een diploma en geschenk uit aan
Adriana de Meijer, 40 jaar in betrekking
geweest bij nu wijlen mevr. Nonhebei
Faro; Maatje Heijboer, 20 jaar in be
trekking bij mevr. WeijkmanTazelaar,
en Pieternella Johanna Jobse, 20 jaar in
betrekking bij mevr. Hondius—Gideon'
se.
De rekening en verantwoording van
den penningmeester werden goedge
keurd.
GOES.
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat ten behoeve van 's Rijks
schatkist is ontvangen wegens over vo
rige jaren te weinig betaalde belasting
Een succes van en voor een
oud-Middelburger,
ïH. Jj S. schrijft ons:
(n.s.) In het Trippenhuis aan de Klo
veniersburgwal te Amsterdam hebben
de dialecten, en volkskundecommissies
v,an 2026 Mei een tentoonstelling ge
houden, die een overzicht van hun
reeds ongeveer zesjarige werkzaamheid
wilde geven. Het is welhaast een halve
eeuw geleden dat dit statige gebouw,
waarin gedurende de laatste decennia
de abstracte wetenschap heerste, z'n
grote deuren voor tentoonstelling-be
zoekers opende. En toch hebben in de
grote vertrekken van het oude huis
der gebroeders Trip eens geheel ande
re tentoonstelling-bezoekers rondge
dwaald het Rijksmuseum, zoals Pot
gieter dat nog eens met zijn pen voor
ons heeft geschilderd, was er immers
lange tijd gevestigd.
De expositie, die wij er thans konden
aanschouwen, had echter ook de „.ab
stracte wetenschap", die er de kunst
verdrongen heeft, tot onderwerp. Maar
in een zichtbare vorm, die tegelijk aan
schouwelijk, overzichtelijk en rijk ge
nuanceerd was als het leven zelf, want
dit onderwerp was misschien wel de
rijkste van alle levensuitingen de taal.
De taal in z'n eindeloze verscheidenheid.
Gedurende ruim zes jaren hadden de
ze commissies in 't verborgen van hun
rustige bureau het materiaal verzameld,
dat thans in kaart is gébracht. Meer
dan vijftienhonderd mensen hebben ge
regeld lijsten ingevuld, waarop zij in
het dialect van hun woonplaats of ge
boorteplaats verschillende woorden zo
nauwkeurig mogelijk weergaven of van
de hun nog bekende gebruiken bij het
inhuren van meiden en knechten, TMS
overblijfselen van heksengeloof etc.
vertelden kortom van allerlei ge
bruiken die snel verdwijnen en daar
vóór nog wel vastgelegd dienden te wor
den.
Het resultaat van dit alles hing thans,
op heldere kaarten verwerkt, aan de
wanden van de grote vergaderzaal en
de z.g. Bilderdijkkamer op de eerste
verdieping wij konden er neuzen in al
de verschillende vormen van het sub
stantief >,!,neus'", wij konden ,er gras-
du nen in al de dialectische variaties
van het woord „gras1', die kwistig over
de kaart van Nederland waren ver
spreid (en zelfs wij Amsterdammers we
ten nu dat de Zeeuwen daarvoor „gos"
of „hos" zeggen), maar afgegraasd is
ons land met dit alles nog allerminst
slechts ongeveer vijftig woorden zijn
in de joop dezer jaren aldus pas in
kaart gebracht. En het zij hier reeds
verteld dat dit toch reeds voldoende is
om zo spoedig mogelijk een begin te
m,aken met de uitgave van een Neder
landse taalatlas, waarvoor men op deze
belangrijke expositie al het materiaal,
maar waarvoor nog geen der samen
stellers helaas het geld heeft kunnen
(aanschouwen
Twee redenen zijn er nu, waarom een
nabetrachting van deze inmiddels al
weer gesloten tentoonstelling voor
Zeeland nog enige zin kan hebben.
In de eerste plaats is de organisator van
dit alles een oud Middelburger de
heer P, J. Meertens, die als secretaris
van de Dialecten- en van de Volkskun
decommissie der Kon'nklijke Akademïe
van Wetenschappen jaren lang met
noest^ vlijt de thans in beeld gebrachte
gegevens heeft verzameld.
De tweede is het speciale belang, dat
Zeeland voor het dialect-onderzoek
blijkt te bezitten. Het was een typisch
verschijnsel dat ieder overigens ook
onmiddellijk bij zich zelf kon consta
teren dat elke bezoeker onwillekeu
rig, of ook wel bewust, het eerst en het
meest naar de hem vertrouwde woor
den van zijn geboortestreek keek. In
dien er echter naast deze min of meer
emotionele ook nog een wetenschappe
lijke belangstelling in hem leefde, dan
zou hij ten slotte moeten constateren
en dit zou de Zeeuwen trots kunnen
maken dat het Zuidwestelijke ei
landengewest voor het dialectonderzoek
een speciaal belang had. Een belang,
dat niet gelegen is in een speciale klank
schoonheid en waarvoor de Zeeuwen
verder ook geen speciale eigenschappen
gehad hoeven te hebben, maar dat
eenvoudig z'n oorsprong vindt in de
aparte geografische en histor'sche po
sitie van hun gewest.
Prof. van Ginniken heeft reeds ge
constateerd dat „de schakel tusschen
Noord en Zuid in Zeeland l gt".
Verschillende historische factoren
zouden dit ook wel aannemelijk kun
nen maken, daar Zeeland gedurende
het grootste gedeelte van de Middel
eeuwen staatkundig tot Vlaanderen
heeft behoord en Vlaamse rechtsin
stellingen had, terwijl vele Vlaamse
monniken er aan de bedijkingen heb
ben gewerkt. Na de val van Antwer-
pe zijn er weer vele Zuid-Nederlan
ders naar Zeeland uitgeweken, die be
halve hun have en goed en soms
grote kapitalen! ook een woord
als „frinz'e" of „frenze" voor aardbei
v(dat is het Frans „fraise" is) mee
naar Walcheren en Westelijk Zeeuws-
Vlaanderen genomen kunnen hebben.
Het (Zeeuws blijkt verschillende
eigenschappen met het West Vlaams
gemeen te hebben, zoals bijv. de over
gang van de lange o :n eu (zeune,
weunen, beuter enz.) en het wegval
len van de r voor een s (vos vers,
dwar dwars, boste barsten enz.)
Het zou echter buiten het bestek
van een courantenartikel vallen om
hier thans dieper op in te gaan. Wij
wilden u slechts een indruk geven
van deze tentoonstelling, waar wij
o.a. leerden dat vele Zeeuwen een
rug „rik" noemden, een kuit: „kie-
ke" en een wreef, behalve in Zeeuws
Vlaanderen: vwoste", terwijl een
sloot er „dulve" bleek te heten. En
zelfs klonk ons van een ingevulde
lijst het gezellige stopwoord 4,é" en
„oor" of „eur" in de oren. Dat moet
je wel lokken om het eens in werke
lijkheid te gaan horen!
Aangehaald in een artikel van
den heer P. J. Meertens. Het „Vlaams
Karakter der Zeeuwse Dialecten" in
de Feestbundel, aangeboden aan Prof.
v. Ginniken bij zijn 60sten verjaardag,
21 April 1937.
door AMILDA-zonnebruincrême, óók
bij weinig of geen zon. Flacon 90 ct.
Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct,
(Ingez. Med.)
Verwachting tot morgenavond:
DE BILDT: Meest matige W. tot Z.
wind, zwaar bewolkt met tijdelijke op
klaring, aanvankelijk weinig oi geen re
gen, weinig verandering in temperatuur.
UKKEL: matige tot sterke W. tot Z.
W. winden, bewolkte hemel met opkla
ringen, plaatselijk ©enige regen, matige
temperatuur met een nachtelijk mini
mum van ongeveer 6 graden.
t
Vr. 4 Juni. Zon óp: 4 h 44; onder:
21 h 13. Licht op: 21 h 43. Maan op:
1 h 52; onder: 15 h 44. N.M.: 8 Juni.
Hoog- en Laagwatei te Vlissingen i
Juni.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 4 9.52 22.16 3.48 16.15
Za. 5 10.54 22.19 4.54 17.17
Zo. 6 11.53 24.15 5.56 18.16
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge)
Juni.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 4 11.22 23.51 4.43 17.21
Za. 5 12.37 5.50 18.24
Zo. 6 1.05 13.43 6.54 19.22
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
naar inkomen en/of vermogen (gewe-
tensgeld) bij den ontvanger der directe
belastingen alhier 300, onder de let
ters N.N.
¥USSINGEN.
Coöperatieve Groothandelsvereeniging
de Handelskamer „Haka" G.A. te
Rotterdam.
Donderdagmiddag is in hotel „Britan
nia" te Vlissingen het jaarlijkssch con
gres geopend van deelgenoten der han
delskamer „Haka" G.A.
Nadat de voorzitter der groothandels
vereeniging, de heer J. A. Kolkman de
ruim 600 afgevaardigden en meer spe
ciaal den burgemeester, de wethouders
Edelman en Rorije en den gemeente
secretaris had welkom geheeten, heeft
burgemeester Van Woelderen er op ge
weizen, dat het zeer goed is niet alleen
congressen te houden in de groote cen
tra, doch ook in de uitmiddelpuntige
plaatsen als op Walcheren, waar men
dan tevens een aangename vacantie kan
hebben, die wellicht aanleiding wordt
tot een herhaald bezoek.
De heer De Bart sprak namens de drie
plaatselijke verbruikscoöperaties onder
aanbieding van een bloemenhulde, waar
na nog verschillende aanwez'gen namens
landelijke of plaatselijke organisaties het
woord voerden. Des avonds had in de-
Zelfde zaal, die tot in de hoekjes gevuld
was, de algemeene vergadering plaats.
Aan het jaarverslag van den direc
teur ontleenen wij, dat het aantal deel
genoten in 1936 steeg van 290 tot 298
met resp. 258,090 en 262.516 leden. De
omzet aan deelgenoten steeg van"f 25,128,
893 tot f 25.687.974.
Voor dezen avond stond ook nog op
de agenda 'n inleiding van den hr. J. Vor_
rink, adjunct-directeur van de „Haka"
over „Verdere ontwikkelings-mogelijk-
heden van de coöperatieve werkzaam
heid op tot toe nog niet of slechts in be
perkte mate bestreken terreinen".
In den breede zette deze spreker,
uiteen, dat men tot nu toe zich vooral
bewoog op het terrein van bakkerij,
kruidenierswaren en brandstoffen.
Daarnaast zijn te noemen ten deele
manufacturen, schoenen, melk en enkele
andere zaken.
Er moet echter volgens spr. ernstig
overwogen worden dit nog uit te brei
den en ten deele geschiedt dit reeds
door het leveren van kachels, stofzui
gers, e.d.
Heden (Vrijdag) zou met 22 autobussen
een tocht via Breskens naar Brugge en
omgeving gemaakt worden.
rüiQ-BEVELMBi
Op de algemeene vergadering van
„Schuttevaer", gehouden te Den Haag,
kwam het volgende voorstel aan de
orde:
Te verzoeken om in het Kanaal van
Zuid-Beveland te mogen varen met
het anker voor den boeg.
In verband hiermee werd ernstig
geklaagd over het optreden van de