De Italiaansche inmenging in Spanje.
Vlissingen en
De Zeeland'
WEEKBERICHT.
ZEELAND.
NUMMER 124.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
29 MEI 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
•SP*'-
X t30'
S3. i-
De VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND
doet op hen, die Woensdag op de Vrijzinnig
Democratische lijst hebben gestemd, een drin
gend beroep, zich niet hiertoe te beperken.
Eén krachtige organisatie van vrijzin
nig en democratisch Nederland is in
deze tijd meer dan ooit noodzakelijk.
Stelt ons daarom in staat onze arbeid ook
buiten de verkiezingstijd voort te zetten!
Sluit U aan bij de
Vrijzinnig
Democratische
Bond!
Het Spaansche witboek in den Volkenbonds
raad aan de orde. Eden en Delbos gaan niet
op de eigenlijke klachten in.
KL0ETINGE.
twiwctate
MIDDELBU COSCHE COURANT
'i
\fnnt Middelburg, Goes e» age«t-
irw^rtafJ Week-abonn. m Midddlburg ea
,r> l R at d vr- Advertentiën 30 ct. per
coatr. voor beide veel lager; tar. aanvr.
GOESCHE COURANT^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantooi te GOES: Turfkade, telefoon 1 7.
Aangesloten bij bet Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I7
regels 2.10, elke r. m. 30 et Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
0 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
'V
Men vindt elders in dit blad een en
ander omtrent het waarom en het hoe
der nieuwe schepen, welke de „Zee
land" met eenige 'regeermgshulp bin
nenkort hoopt te kunnen bestellen.
Onzerzijds een enkele opmerking hier
bij.
Men kan verschillende zaken uit me
nigerlei gezichtshoek bezien. Zoo is het
ook met de „Zeeland Indien onom-
stootelijk vast zou staan, dat de „Zee
land" die dan kwalijk dezen naam
zou mogen blijven dragen meer
„centjes verdienen" kon door uit Vlis
singen te verkassen naar den Hoek van
Holland, dan zou daar natuurlijk iets
voor te zeggen zijn. Iets, maar zeker
niet alles! Want indien er in één op
zicht toch wel een verandering bezig is
zich te voltrekken in de sociale opvat
tingen omtrent deze dingen, dan is het
toch wel hier in, dat onze maatschappij
niet uitsluitend door rendabiliteitsreke-
ningen beheerscht wojrdt, noch ooit mag
worden.
Natuurlijk; zij zijn nuttig, en noodig.
Men moet in financieel opzicht altijd
weten, waar men aan toe is, wat lijden
en wat niet lijden kan, om te bepalen,
wat mag en wat niet mag.
Maar tenslotte: al kan zulk een ren-
dabiliteitsrekening in een bepaald ge
val den doórslag zelfs wel eens geven,
er zijn en er blijven andere factoren,
welke mede beslissen, welke soms zelfs
óók den doorslag moeten geven.
Hef leren van den mensch, het leren
van een volk, is veel rijker in schakee
ring en in waarden dan enkel in balan
sen en dividenden uit te drukken valt.
Nu zijn wij in duizenderlei opzicht
verklaarde tegenstander van op boek
houdkundige gronden te ver doorgevoer
de centralisatie. Wij zijn tegenstanders
van het opheffen van Hoogere Burger
Scholen en Kweekscholen, lagere scho
len en kantongerechten en rechtbanken,
van het opheffen van bootdiensten en
van al wat in deze richting werkt, in
dien zulks geschiedt uitsluitend
„omdat daardoor bezuinigd kan wor
den".
Wij verlangen in Nederland een har
monisch volksleven, waarbij de gemeen
schap nu hier, dan daar, offers in ren-
dabiliteiisrekening heeft te brengen tot
instandhouding van die harmonie. Wat
zou men zeggen van het amputeeren
van de beenen van een aantal menschen,
die een zittend leven leiden, indien
daardoor alles met alles 5 op hun
voedselrekening bespaard zou kunnen
worden? Krankzinnig denkbeeld? Toe
gegeven, maar: er is en wordt in deze
richting wel eens iets gedaan, dat, fi
guurlijk gesproken, hier toch wel wat
op lijkt!
En nu de toepassing dezer denkbeel
den op de „Zeeland"?
Het moge dan waar zijn, dat er en
kele beweeggronden zijn, waarop ver
plaatsing van dit bedrijf naar den Koek
van Holland aanbevelenswaard zou kun
nen schijnen. Laat dat dan zoo zijn.
Maar is er niel een en ander, dat, en
met méér kracht, hier tegen pleit?
Welk een beteekenis heeft de „Zee
land" voor onze grootste Zeeuwsche
havenstad in de eerste plaats, voor onze
geheele provincie vervolgens!^"elt dat
dan niet meer mee? Maakt het nu hee-
lemaal geen verschil meer uit, of het be
ginpunt van een drukke internationale
route ligt in een verfoeilijk leelijk land
schap als bv. Parkeston Quay, dan wel
in de lieflijke dreven van een der mooi
ste provincies van Nederland? Is het
niet van belang, dat Vlissingen, het
eindpunt van de reis Engeland-Conti-
nent, een haven is die, zeevaartkundig
gesproken, in het zwaarste weer vol
strekt zonder eenig gevaar binnen te
oopen valt zoodat een ramp als van
ae „Berlin hier \eenvoudig niet kan
plaats vinden?
Maar bovenal, uit den, laat ons zeg
gen „organisch-socialen" gezichtshoek
beschouwd: is het niet van oneindig
veel g r o o t e r belang een lichaam
als de „Zeeland hetwelk voor Vlissin
gen en Zeeland zoo heel veel be-
teekent, tot het uiterste daar te houden,
mplaats van het over te planten naar
botterdam, waar het „een maatschap-
P^tje meer" en „een scheepie" meer in
het groote havenbedrijf zou wezen?
En dit dunkt ons een zeer wezenlijk
algemeen belang.
En het ligt, meenen wij, in den geest
van den nieuwen tijd, met zulke impon-
derabele, maar daarom waarlijk niet
onwezenlijke, factoren terdege rekening
te houden.
Natuurlijk niet tot in het onredelijke.
Maar: wel tot aanzienlijk grootere
hoogte dan de man die uitsluitend met
een rendabiliteitsrekening werkt, zou
meenen te mogen gaan!
En dan: de „Zeeland" boert nu im
mers zelfs goed? Wie zou het dan in
z'n hoofd durven te halen om over ver
plaatsing zelfs nog maar te denken?
„Wij willen (de) Zeeland houwen!"
En als zij haar twee nieuwe fraaie
motorschepen zal hebben, dan zal dat
zeker makkelijker gaan dan nu.
Daarom hopen wij zeer, dat dit wets
ontwerp spoedig met een hoera'tje door
de Kamers aangenomen zal worden, op
dat spoedig met den bouw begonnen
kunne worden.
Scheepsbouw en scheepvaart in Vlis
singen zijn voor die stad, en voor heel
onze provincie, van groote beteekenis.
Navigare necesse est.... maar daar
voor moet je goede schepen heb
ben in het vrije concurrentie-maildienst
bedrijf!
SALARISVERHOOGING IN INDIë.
Met ingang van 1 Juni a.s. is aan alle
ambtenaren in Ned.-Indië met maande-
lijksch inkomen beneden de f 300 een
duurtetoeslag v,an 5 pet. toegekend (uit
gezonderd ambtenaren in die streken
gevestigd, waarvoor reeds een dergelijke
verhooging of een hoogere is toegekend).
Voor enkele streken in de buitengewes
ten zijn speciale regelingen getroffen.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILDT: Zwakke tot matige wind
uit O. richtingen, licht tot hall bewolkt,
droog weer, weinig verandering in tem
peratuur,
UKKEL: Schoon, vrij warm vreet met
lichte tot matige wind uit Oostelijke
richtingen, met een nachtelijk minimum
van ongeveer 10 graden.
Ook morgen schoon on vrij wam weer
met matige oi lichte O. winden, plaat
selijk kans op onweer. 5
U to t
•ff
Za. 29 Mei. Zon op: 4 h 49; onder:
21 h 06. Licht op: 21 h 36. Maan op: '24
h 10; onder: 8 h 18.
Zo. 30 Mei. Zon op: 4 h 43; onder:
21 h 07. Licht op: 21 h 37. Maan op:
24 h 32; onder: 9 h 26. L.K. 2 Juni.
Hoog- en Laagwatei te Vlissingen i
Mei.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 29 4.39 16.56 10.58 23.26
Zo. 30 5.18 17.33 11.31 24.05
Ma. 31 5.58. 18.14 12.10 24.50
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge;
Mei.
Hoogwater.
Za. 29 6.30 18.50
Zo. 30 7.05 19.25
Ma. 31 7.43 20.02
Westkapelie is 28 min
23 min. vroeger; Veere
(S springtij).
Laagwater.
12.06 24.30
12.38
1.06 13.17
en Domburg
38 min. later
i, ':vvv''Dv:-Ti
r j» -!• vV.-,7 L '-'"v
(Ingez. Med.)
In den Volkenbondsraad is gistermid
dag het befaamde Witboek der demo
cratische Spaansche regeering over de
Italiaansche inmenging in den Spaan-
schen burgeroorlog aan de orde geko
men.
De Spaansche gedelegeerde Del Vayo
zette uiteen, dat dit witboek bewijst:
le de aanwezigheid van eenhe
den van het Italiaansche
leger in Spanje;
2e dat deze eenheden zich gedragen
als een bezettingsleger;
3e dat op het Spaansche gebied
diensten zijn ingesteld, ais in een ver
overd land.
4e dat aan deze interventie perso
nen deelnemen die in Italië in hooge
achting staan.
Del Vayo vroeg den Volkenbonds
raad te antwoorden op deze misdadige
invasie van een staat, welke lid is van
den bond, in een staat, welke eveneens
lid is.
De Spaansche regeering is van mee
ning, dat het geheele probleem, dat aan
den Raad is voorgelegd onder de be
voegdheid van den Volkenbond valt.
Het gaat hier om de belangen van Span
je, maar ook om de belangen van den
Volkenbond. „Voor ons blijft de Vol
kenbond de hoogste internationale in
stelling. Zijn toekomst gedoogt niet, dat
de strijd in Spanje eindigt zonder dat
hij duidelijk en krachtig een standpunt
bepaald heeft, Vandaag is het misschien
de laatste gelegenheid daartoe. Wij
wachten thans de beslissingen van den
Raad af", zoo besloot de Spanjaard.
Antwoord van Delbos.
De Fransche minister van buitenland-
sche zaken, Delbos, beantwoordde de
rede van Del Vayo. Hij zeide, dat allen
de legitieme redenen begrijpen, die de
Spaansche regeering er toe tgebracht
hebben zich tot den Volkenbondsraad te
wenden. De burgeroorlog heeft gelei
delijk een internationaal karakter aan
genomen. Spanje is een strijdperk, waar
het Spaansche volk niet meer alleen
meester is van zijn lotsbestemmingen,
Terzelfdertijd is een ernstig gevaar ont
staan voor den internationalen vrede
door de buitenlandsche interventies.
Daarom streeft de Fransche regeering
er naar de onafhankelijkheid van Span
je te eerbiedigen en de gevaren van oor
logsbesmetting te bezwaren, weshalve
Frankrijk bij den aanvang reeds er bij
de mogendheden op aandrong zich te
binden door niet-inmengingsbeloften.
Wat het plan betreft tot terugtrek
king van de buitenlandsche strijders,
zeide spr. er van overtuigd te zijn, dat
de Raad heel zijn gezag zal aanwenden
om de noodzakelijke en dringende ver
werkelijking daarvan te begunstigen.
Deze taak eischt de medewerking van
alle landen. Door een eenstemmige uit
lating zal de Raad de pogingen van Lon
den aanmoedigen en het succes er van
verhaasten. Het Spaansche volk zal dan
weer alleen meester worden over zijn
lot en Europa zal er dan zeker van zijn
niet te worden meegesleept in het con
flict, zoodat het zich zal kunnen wijden
aan de verzachting en leed en aldus zal
kunnen bijdragen tot het intreden van
het oogenblik waarop, in een herwon- j
nen vrijheid, geen bloed meer zal j
vloeien.
Rede van Litwinof.
De Russische volkscommissaris van
buitenlandsche zaken, Litwinof, was de
volgende spreker. Hij zette uiteen, dat
men hier stond tegenover een duidelijk
geval van kenmerkende agressie. Vreem
de leg'ers zijn gedrongen op het gebied
van een Volkenbondslid. Men tracht
een volk een vreemd politiek régime op
te leggen. Lukt deze poging, dan zal er
geen enkele garantie bestaan, dat het er
niet andere pogingen in het werk ge
steld zullen worden om opstanden in
andere landen uit te lokken, De Sovjet-
regeering wil haar ideologie niet aan an
dere landen opleggen(!) en zal ieder ini
tiatief steunen ten gunste van een terug
trekken der buitenlandsche vrijwilligers,
opdat de Spanjaarden zelve hun eigen
zaken zullen regelen. Dat is ons eenig'
belang in deze materie. Spr. hoopte, dat
het Spaansche beroep op den Raad de
ontvangst zal krijgen, die het verdient.
Redevoering van Eden.
De Britsche minister van buitenland
sche zaken, Eden, die na Litwinof het
woord nam, beantwoordde allereerst
eenige naar voren gebrachte punten van
critiek. Van den aanvang af heeft Groot-
Brittannië al het mogelijke gedaan om
het lot der burgerbevolking te verzach
ten. Een accoord is tot stand gebracht
over uitwisseling van gevangenen en het
vervoer van bevolkingen; 25000 perso
nen zijn met Engelsche schepen ver
voerd. De verzekering van beide partijen
werd verkregen, dat geen strijdgassen
zouden worden gebruikt.
Het s onmogelijk, aldus ging Eden
verder, te ontkennen, cat sinds Decem
ber werkelijke vorderingen zijn gemaakt
in de Spaansche zaak. Spr. gaf ter illu
stratie een overzicht van de werkzaam
heden van net Londensrbe comité voor
de nietinmeuging en vervolgde: de Euro-
peesche regetringen mogen niet voldaan
zijn, zoolang de laatste vrijwilliger niet
zal zijn teruggetrokken.
Spr. wijdde uit over de sondeeringen
van de Engelsche regeering bij de andere
regeeringen, van wie zij wilde weten of
zij bereid waren een verzoek te richten
tot beide partijen tijdelijk de vijande
lijkheden te staken, om de vrijwilligers
terug te kunnen trekken. Het niet-in-
mengingscomité heeft een plan voor de
terugtrekking der buitenlandsche com
battanten opgesteld. De aard van de ont
vangen antwoorden sluit niet uit, dat
er mogelijkheid bestaat in
dezen tot een overeen
stemming te komen. De Engel
sche regeering is vastbesloten al het
mogelijke te doen, om een uitbreiding
van het Spaansche conflict te vermijden.
Hoe de uitslag ook moge zijn, de territo
riale onaantastbaarheid van Spanje moet
geëerbiedigd worden. Eden besloot zijn
rede met te verklaren dat het doel van
deze bijeenkomst van den Volkenbonds
raad moet zijn het werk van het Lon-
densche comité te steunen en het terug
trekken te vergemakkelijken van de bui
tenlandsche vrijwilligers uit Spanje.
Zooals men ziet, is, behalve Litwinof,
geen van de sprekers op den eigenlijken
inhoud van het Spaansche witboek in
gegaan. Delbos en Eden hebben zich er
voor gehouden ook maar één woord te
zeggen, dat Italië zich zou kunnen aan
trekken. Dit was te verwachten. Zeer
waarschijnlijk z'al de kwestie op deze
manier verder worden afgedaan en dan
tenslotte zonder meer naar da n et-
inmengingscommissie worden verwezen.
KERK EN SCHOOL.
Op het te Den Haag gehouden exa
men voor den Schoolraad, voor Scholen
met den Bijbel is o.m. geslaagd de heer
C. Geuze, onderwijzer met hoofdakte te
Middelburg, met de aanteeke-
ningen C.N.S. en G.S.
Aan de universiteit te Utrecht
slaagde voor het qandidaatsexamen so
ciale geographie, de heer A. J. van
Heusden en voor het examen tandarts
de heer F. Hondius.
ABONNEMENTEN en AD VERTEN-
TIEN voor dit blad worden aangenomen
door' den Agent
MARENUS KOLE
CENTRALE VOOR
WERKLOOZENZORG.
Onder voorzitterschap van ds. M.
Bons te Colijnsplaat vergaderde Vrijdag
de prov. Zeeuwsche commissie van de
centrale voor werkloozenzorg. De heer
J, Schipper, secretaris der Centrale te
Utrecht was mede aanwezig.
Ue secretaris de heer J. imrier deed
mededeeling van wat de afgeloopen
wintermaanden door de commissie is ge
daan. Daar tot aan het beg.n van den
winter de animo onder de jeugdige
werkloozen in Zeeland om naar het
kamp te Chaam (N.B.) te gaan niet groot
was, werd een circulaire onder hen ver
spreid, waarin meer bekendheid aan
het kampwerk werd gegeven. Dit had
mede tot resultaat dat de aanmeldingen
veel talrijker werden, zóó zelfs dat voor
een der kampen -niet allen die zich had
den opgegeven konden worden ge
plaatst Nu er weer meer werk in den
landbouw is en ook de werkloosheid on
der de jonge menschen in een gemeente
als Vlissingen belangrijk is verminderd
zijn er voor het e.v. kamp weer mmder
aanmeldingen.
Met dankbaarheid werd melding ge
maakt van de beslissing van Gedep.
Staten dat de jongelui die zich naar en
van het kamp begeven vrij vervoer op
de Prov. booten genieten.
In verscheidene plaatsen speciaal
van West Zeeuwsch Vlaanderen werd
rapport uitgebracht is dezen winter
onder de werkloozen gearbeid (cursus
sen, ontspanning enz.)
Getracht zal worden in enkele ge
meenten waar men hierin nog nalatig is
gebleven, dezen zomer alsnog de collec
te voor „Jong Holland snakt naar werk"
te houden.
Besproken werd het feit dat zich nog
altijd hoewel in iets mindere mate voor
doet, dat Zeeuwsche jeugdige werkloo
zen zich niet voor het kamp aanmelden.
Als motief wordt door sommigen hier
voor opgegeven, dat zij niet eiken Zon
dag thuis kunnen zijn. Door de groote
afstanden en de lastige reisgelegenhe-
den is dit voor Zeeland niet mogelijk.
De Centrale staat wel toe dat de jonge
lui eens per drie weken naar huis kun
nen. Het bestuur der Centrale zal ech
ter in zijn e.v. vergadering onder het
oog zien of het tegemoet kan komen
aan hen die of wier ouders het niet el-
Ken z.ondag muis kunnen zijn, een on-
overkomenlijk bezwaar vinden.
Mi), v. Nijverheid en Handel.
Vrijdag werd onder voorzitterschap
van den heer W. Berdenis vati Berlekom
de jaarvergadering van het Departement
Middelburg der Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel ge
houden.
Uit het door den secretaris uitgebracht
verslag bleek, dat het ledental toene
mende is. Tot de het vorig jaar in uit-
zichtgestelde oprichting' van een zelf
standig Departement Zeeuwsch-Vlaan-
deren kon tengevolge van plaatselijks
