B'ÖUWE »£iiiTS WEE éeiefcf 0f&3 fumtm. SPORT. WALCHEREN. ZUID-BEÏELAN9. DE GROTIUS-HERDENKING TE DELFT. J. R. THORBECKE. DE BUITENGEWOON GESLAAGDE VLAAMSCHE BETOOGING TE BRUSSEL. i ANNO DOMBURG. Aan den kantoorhouder bij den P. T. en T.-dienst A. Provoost van het hulpkantoor alhier, is op zijn verzoek met ingang van 1 Juli a.s. eer vol ontslag verléèrid met toekenning van pens oen. Ter aardefoestelling H, G. van Oorschot. VERRE. Maandagmiddag werd op de begraafplaats te Zandijk ter aarde be steld het stoffelijk overschot van den heer H. G. van Oorschot, in leven rijksveldwachter brigadier-titulair al hier, sedert 1926 als zoodanig gepen- s onneerd. Aan de groeve sprak ds. J. van de Guchte, Geref. predikant alhier. Spr. richtte enkele troostrijke woorden tot den kring der famlieleden en vrienden, het vertrouwen uitsprekend, dat de 1 overledene in de gelukzaligheid des he- j mels zal zijn ingegaan. Spr. legde er den nadruk op, dat het einde van het aardsche leven slechts de aanvang is v,an het eeuwige leven. De schoonzoon van den overledene, de heer P. Dekker, dankte namens de familie en vrienden voor de laatste eer zijn schoonvader bewezen. i VEERE. Zaterdag omstreeks den middag is een zeilvlet eigendom van den heerDe Jong, leeraar aan de Han delsschool te Middelburg, waarin be nevens de eigenaar een dame, en twee heeren zaten, in de buitenhaven ter hoogte van de Rijks Mijnenloods ver moedelijk door een rukwind omgesla gen. Toevalligerwijs bevond de Arm. 25, schipper J. van de Ketterij, zich in de nabijheid en men kon de drenkelingen allen oppikken en aan wal brengen. Bij den heer Buijze aan het Rijks Vliegkamp kon men zich van kleeding verwisselen. De vlet is eveneens geborgen. WESTKAPELLE. Onder voorzitter schap van jhr. mr. De Casembroot ver gaderde Maandagavond alhier in de openbare school de afd. „Westkapelle" van de vereeniging „Ziekenhuisverple- ging op Walcheren". Met het bestuur waren slechts 9 leden aanwezig. Na ope ning gaf de voorz. een'ge mededeelin- gen betreffende den toestand der ver. Wat het ledental betreft der afd., dit bedroeg op 1 Jan. 1937 674, d.i. 30,2 pet, van de bevolking, w.o. 16 gezinnen met een ledental van 45 ook verzekerd zijn tegen B en C (operatiekosten). Het aan tal ziekenhuisopnamen bedroeg voor deze gemeente in 1936: 10 met een to taal van 136 Ei verpleegdagen. Als afgevaard'gden naar de op 29 Mei te houden algemeene verg. werden be noemd de heeren A. Gabriëlse Stz. en P. de Vos Lz. Enkele gestelde vragen werden door den voorz. beantwoord. N.V. WATERLEIDING MAATSCHAPPIJ ZUID-BEVELAND. In de Zaterdag te Goes gehouden ver gadering van aandeelhouders der N.V. Waterleiding Maatschappij „Zuid-Beve land" werden het verslag van den di recteur en de balans met winst- en ver liesrekening 1936 goedgekeurd. De vergadering herkoos de heeren H. C. J. Gunning te Ierseke en P. J. Keyzer te Wemeldinge tot leden van den Raad van Bestuur. In het verslag wordt allereerst her innerd aan de oprichting van de N.V. Waterleiding Maatschappij „Midden Zeeland", waarin de maatschappij met 15 aandeelen van 100 deelneemt. Het leveren van water aan deze nieu we maatschappij is in den geest van hetgeen de maatschappij reeds doet aan levering anders dan voor direct ver bruik, n.l. door verkoopen van water in Noord-Brabant; aan de gemeente Bors- sele, de Z. VI. Tramweg Maatschappij, de N.S. en andere. Gemiddeld werd in de laatste 4 jaren 11.41 m:! water per hoofd der bevolking geleverd, waarvan 1.54 m3 aan genoemde afnemers, en voor levering in eigen gebied 9.87 m3. Dus 15 van het water wordt geleverd bo ven de hoeveelheid uitsluitend voor het concessiegebied. De in rekening gestelde hoeveelheid water vertoont een daling van 580.800 tot 555,200 m3 dus 25.600 m3. De N.V Waterleiding Maatschappij Zeeuwsch Vlaanderen kwam in bedrijf en daardoor verloor de N.V. de Z. VI. Tramweg als afneemster, aan wie in 1936 nog 350.000 m3 water was geleverd. In 1936 is 734.400 m3 water gewonnen wat sedert de oprichting van het pomp station een totaal maakt van 15.391.300 m3. Volgens het twee maal per maand in gesteld onderzoek naar de hoedanigheic van het gewonnen water, waren reuk en smaak steeds normaal. In het buizennet werd 699.525 m3 water gebracht tegen 716.223 m3 over 1935. Er werd 174.500 m3 water tijdelijk in het reservoir gebor gen of ongeveer 24.98 gemiddeld were 17 uur en 41 minuten per dag gepompt Het aantal aansluitingen vermeerder de over 1936 met 203, waardoor het to taal aangesloten woningen steeg tot 11948. Per hoofd werd per etmaal 27.9 water gebruikt. De winst- en verliesrekening per 31 December 1936 geeft in credit aan voor waterlevering en huurbedrijf 188.715 en interest van winst op uitgelote ejfec ten 12730. In debet staan voor algemeene kosten kosten van waterwinning, waterverdee- ling en waterverkoop 67.263; water- meterbedrijf 3106; reserve debiteuren 12; vorige dienstjaren 282; afschrij vingen 54.406; bedrijfsoverschot 76.374, waarvan 71.317 voor divi dend en 5857 voor extra afschrijving menschen begeerte naar Vrede onblusch- baar is. En na het gehoorde, telkenmale af gewisseld door muziek en zang, onder schrijven wij volkomen, dat alle Ne- ternationaal gebied en hecht een fraaie lauwerkrans aan diens standbeeld. Met eerbied hooren wij het aloude Wilhel mus aan. En allen gaan dan weer huns weegs met dankbaarheid in het Hart voor wat de Vereeniging voor Volken bond en Vrede, hare wakkere afdeeling Delft, kranig bijgestaan door de plaat selijke Vereeniging voor Vreemdelingen verkeer, ons in deze sobere plechtig heid geschonken hebben; de wetenschap dat de Vredesgedachte van alle tijden is en zal zijn, en dat wij in oprecht stre ven naar volmaking van den Volken bond nieuwe inspiratie hebben mogen ontvangen. Mr, M. W, G. van der Veur schrijft ons: Welk een bijzonder voorrecht om op een stralenden lente-dag als 22 Mei de reeds tot een tradit e geworden herden king van dien door geest stralenden Ne derlander en wereldburger Hugo de Groot, dien voor alle tijden door zijn onsterfelijk meesterwerk ,,De jure bel li ac pacis" (Over het recht van oorlog en vrede) de grondlegger zal zijn van wat in den nieuweren tijd de Volken bondsgedachte geworden is, te mogen bijwonen! En 'n welke omgeving zou deze plech tigheid meer passend zijn dan in het historische Delft, den geboortegrond van dezen grooten jurist en ook de plaats derlanders, ieder naar zijn krachten, hoe waar hij, na zijn overlijden in Rostock, spaarzaam ook/' moeten streven naar werd begraven! j een betere wereld-orde en niet afzij- Hoe charmant en vol fijne bekoring is dig mogen blijven uit een zeker gevoel toch deze oude Hollandsche koop- van onmacht. stad, zooals zij onder het teere Me - j Onze minister van buitenlandsche z'a- loover in wondere kracht te pralen ken bestijgt ten slotte het podium. Hij ligt; en welk een idylle vormt op zoon betuigt de instemming der regeering schitterenden voorjaarsdag de wande- met deze herdenking, schetst op zijn ling, langs het Oude Delft, naar het beurt de beteekenjs van Grotius op in- Marktplein, waar wij ons, in grooten ge- talen, vereenigen voor een bezoek ,aan de Nieuwe Kerk, laatste rustplaats van den beroemden Delvenaar. Onder deskundig geleide aanschou wen wij in dit overoude bedehuis de marmeren graftomben eerst van Groti us, dan van onzen Vader des Vader lands, beiden vrijheids-dienaren bij uitstek; en men laat het ook aan goeden uitleg n et ontbreken. Dan verwijlen wij enkele oogenblik- ken in gespannen aandacht bij twee der mooiste gebrandschilderde ramen, ju- weelen van Hollandsche kunst. Een bezoek aan het befaamde „Prinsen hof", bedevaartplaats, die treurjge herinnering opwekt aan onze worste ling met den Spaanschen overweldiger, en waar nu ook, van dezen d,ag, velen Grotiana ter bezichtiging zijn gesteld, volgt. En wij vergeten ook het proza van eiken dag niet. Mei ni^t minder dan 125 vereen gingen begaven wij ons aan een eenvoudig, wèldoend koffiemaal, waar bij nieuwe vriendschapsbanden wer den aangeknoopt en oude steviger be vestigd. Doch niet lang mogen wij hier toeven! Wij wandelen, één van z'n, maar. niet in gedwongen, gesloten formaties. Het Delftsche Stadhuis, grondig in restaura tie, wacht ons. Burgemeester Van Ba ren houdt een hartelijke begroetingsrede en mr. Everwijn, voorzitter van onze nationale vereen'ging voor Volkenbond en Vrede, antwoordt met een vriende lijk speechje. En de plechtigheid, waarvoor wij sa men zijn, de kranslegging bij Grotius' gedenkteeken, gaat nu een aanvang ne men. Vóór het monument is een eenvou dige spreekplaats gemaakt, daarachter staat de steeds actieve A.V.R.O.-re portage-auto. Het Marktplein is op kundige en wei nig belemmerende wijze afgezet, waar bij padvindsters en padvinders Delft heeft er heel wat uitnemende dien sten bewijzen. Vóór de spreekplaats zijn rijen stoe len vrij gehouden en even zijwaarts zijn een ervaren mannen-zangkoor en een muziekkorps opgesteld. Mr. Everwijn roept dan allen het wel kom toe. Mr. S. J. Regout schildert ver volgens in hooggestemde en dieptref- fende woorden de buitengewone ver diensten van Hugo de Groot als onver vaard strijder voor Recht en Gerech tigheid en wekt de twijfelmoedigen op immer te bedenken, dat een klein volk als ons vrije Nederland, groot in de Wereld zai kunnen zijn door Grotius' schoone denkbeelden tot verwezen lijking te brengen. Hij herinnert eraan hoevelen uitnemende kampioenen van het Recht en speciaal kampioenen van het internationale recht, Bynkershoek Struijcken, Asser en Loder en vele an deren, ons land heeft opgeleverd. Koos Vorrinks krachtig geluid davert dan in breede klanken over het Markt plein. Hij bezweert ons met gloed en vuur in enthousiaste zinnen ons niet op- te sluiten in nationale zelfgenoegzaam heid, doch te blijven ijveren tegen de autarkische gedachte, die nimmer der wereldheil zal kunnen brengen, omdat alleen internationaliseering van produc tie en distributie geschikt zijn de "Volke ren tot elkander te voeren en hen el kaar beter te doen begrijpen. Mr. Wendelaar ten slotte onder streept de wereldbeteekenis van De Groot, waarbij hij weer in het bijzonder wijst op diens standaard-vertoog „De jure praedae (Over het buitrecht), het welk ook nu nog een groote vermaard heid geniet. En hij vermaant ons, on danks aanvankelijke teleurstellingen met aanhaling van historische woorden van Willem-Vader en van Jan Pieters zoon Coen, niet te versagen in onzen kamp voor de Volkenbondsgedachten Het is overigens merkwaardig te be luisteren hoe deze 3 sprekers van zóó verscheiden religieuse en politieke schakeering sterk het accent erop leg gen, dat bovenal de jeugd in dezen een taak heeft en hoe geweld en onderdruk king, Machtsmiddelen van den tbtali tairen Staat, zooals wij dien buiten onze grenzen kunnen zien en beleven, nooit duurzaam zullen kunnen zijn, omdat eer 'iriti De dictatuur van proletariaat of massa of van den enkeling dat zij om 't even is het logisch tegenovergestelde van de constitutioneele mo narchie of het grondwettelijk koningschap. Geen individu, geen wezen bestaat dan als lid van een geheel. Te bestaan als lid van een geheel, dat is onderworpen zijn aan de wet der eenheid, dat is moeten leven naar regies, die de betrekking der deelen tot het geheel en van de deelen onderling, bepalen; dat brengt de erkenning mede van een hoogere wet dan die, naar welke het individu zich, alleen en op zichzelf beschouwd, te gedragen heeft. Zal het amnestievraagstuk het leven van de regeering Van Zeeland in gevaar brengen (Vanonzencor respondent) Brussel, 23 Mei 1937. Zondag heeft te Brussel, gelijk men reeds z^l hebben gelezen, de Vlaamsche betooging voor algeheele en onvoor waardelijke amnestie plaats gehad, wel ke was belegd naar aanleiding van een anti-amnestiebetooging, eenigen tijd ge leden, van (fascistische) „Fraternellen", (een speciaal soort van oud-strijders). Burgemeester Max, die anti-Vlaamsch gezind is, en zich reeds een leelijke fla ter te dezer zake op den hals haalde, kon het blijkbaar niet laten, op zijn ma nier de betooging een beetje te sabotee- ren. Ten eerste was de weg die mocht gevolgd worden zeer kort en ten twee de had hij verkeersmaatregelen geno men, die het den betoogers moesten moeilijk maken op de plaats van samen komst, achter den Vlaamschen schouw burg, te komen. Tenslotte had hij de stad als in staat van beleg gebracht. Al le straten die op den weg van den op tocht uitkomen had hij door gendarmen en politie doen versperren. Het was een vertoon van macht, die het vermoeden bij den vreemdeling moest doen rijzen, dat geheel de Belgische rijkswacht was ter been gebracht om de betoogers te gen de verontwaardiging van het Brus- selsche publiek te beschermen. Dat was totaal nutteloos. Politiemaatregelen wa ren er, het spreekt van zelf, noodzake lijk, doch niet op deze demonstratieve manier. Het heeft de betoogers echter niet gehinderd; hun enthousiasme was zeer opmerkelijk. Allen droegen een kaartje met opschrift „amnestie" en vooraan werd een groot spandoek ge dragen: „De Vlaamsche oud-strijders eischen volledige en onvoorwaardelijke amnestie' De betooging was ingericht door den Vlaamschen Oud-strijders- bond. Achter ~de leden van het hoofdbe stuur stapten de leden van het Comité voor de VI. bedevaarten naar den IJzer en daarachter tal van Vlaamsche man datarissen onder wie men leden onder scheidde van alle partijen, de heer Van Cauwelaert naast den heer Sap, Christe lijke democraten naast socialisten en katholieken en Vlaamsche nationalis ten. Hierop volgden Vlaamsche kultuur- vereenigingen als het Vlaamsch Ekono- misch Verbond, de Vlaamsche Toeristen bond, 't Davidsfonds, enz. De betoogers stapten dan verder op volgens de pro vinciën in de volgorde Antwerpen, Bra bant, Limburg, Oost- en West-Vlaande- ren. Slechts een paar incidenten van niet de minste beteekenis deden zich voor. Onder de betoogers van de pro vincie Antwerpen stapte ook Borms. De liberalen blijven zich ver zetten. Op het zelfde oogenblik dat de be tooging plaats had, hielden de leden van de Liberale Federatie van het arron dissement Brussel een bijeenkomst, waarop een motie werd aangenomen, welke zich radicaal tegen elke amnestie aan de „verraders" kant en verklaart dat de liberale partij zich moet terug trekken uit de regeering, indien het re- geeringsontwerp zou worden goedge keurd. Deze motie kenschetst geheel de at mosfeer van het oogenblik en het is on betwistbaar dat de regeering Van Zee land, aan den vooravond van het ver trek van den premier naar de Vereenig- de Staten, moeilijke uren beleeft. In een vanmorgen verschenen artikel wijst de socialistische „Peuple" er op dat, toen maanden geleden het thans zoo bestre den amnestieontwerp van de regeering werd ingediend, niemand heeft gepro testeerd. Iedereen was het blijkbaar eens dat het oogenblik was aangebro ken voor amnestie aan de Vlaamsche activisten. Doch er schijnen geheime machten te zijn, die den val wenschen van de regeering om te beletten dat de ze haar programma verder zou afwer ken. De regeeringsvijandige machten hebben het vooral gemunt op de finan cieele kaderwet welke de socialistische minister van financiën in den Senaat heeft doen goedkeuren, en waarvan het doel is, te beletten dat de banken zich te veel met de Staatszaken bezig hou den. Er is ook de nieuwe hervorming van de wet op de ouderdomspensioenen en het ontwerp inzake de devaluatie winsten. De amnestiequaestie is slechts het voorwendsel, om dit alles van de baan te krijgen Het is de vraag in hoeverre „Le Peuple" gelijk heeft, doch een feit is dat, welke de beweegreden ook zijn, de huidige omstandigheden worden aange grepen om te trachten de regeering ten val te brengen. In den jongsten kabi netsraad werd de amnestiequaestie ver daagd tot Maandagavond, daar de ka tholieken vijandig bleven ten opzichte van het amendement luidens hetwelk het recht van verkiesbaarheid slechts op aanvraag van den betrokkene zou worden teruggekregen. Het komt er op aan een oplossing te vinden. De minis ter van justitie, de liberale heer De Laveleye, die zich moedig heeft gedra gen in het jongste Kamerdebat, tegen zijn partij in, spant zich ook in om een terrein van overeenkomst te vinden. Vermelden wij dat in de Kamer de soci alistische leider VanderVelde nog maals zijn vroegere verklaring heeft heeft herhaald dat de meeste VI. acti visten werden gedreven door een ideaal, zooals Pirenne, de groote Belgische ge schiedschrijver dit ook heeft geschre ven. De heer VanderVelde heeft tevens het amendement verdedigd, luidende dat als voorwaarde voor verkiesbaar heid zou worden gesteld dat men het verzoek richte tot den Koning en zijn trouw bevestige ten opzichte van den Belgischen Staat en zijn gehoorzaamheid aan grondwet en wetten. Anderzijds is er van de zijde der communisten een amendement ingediend waardoor het voordeel van de amnestiewet niet zou worden uitgebreid tot Borms, Jacob en Raphaël Verhulst. De heer VanderVelde heeft in de Kamer verklaard dat er een Vlaamsche meerderheid is om de am nestie goed te keuren. Dat is het wat Van Zeeland evenwel tot eiken prijs wil beletten, n.l, de stemming van Vlamin gen tegen Walen en Brusselaars. Dat zou geen „nationale" oplossing zijn. In zijn rede in de Kamer, Woensdag uitge sproken, heeft hij op meesterlijke wijze het vraagstuk gesitueerd. Hij heeft erop gewezen dat de Vlaamsche leiders die het activisme hebben bestreden thans de eersten zijn, na zoovele jaren, om amnestie te vragen. Men moet hen daarom gelooven. Hij deed echter een oproep om te bekomen, dat de Vlaam sche vertegenwoordigers het amende ment zouden aanvaarden volgens het welk het recht van verkiesbaarheid slechts op aanvraag van den belangheb bende zou worden teruggekregen. Dit beteekent dat, indien b.v. Borms op nieuw kandidaat wil zijn voor een zetel van volksvertegenwoordiger, hij (eerst een soort meca culpa zou moeten betui gen over zijn verleden als politiek man. Daar gaat het nu eigenlijk om. Het is Donderdag a.s. dat in de Ka mer het debat over de amnestiequaestie wordt voortgezet en er ook zal moeten worden gestemd. Na de betooging van vandaag is het de vraag of er nog toe gevingen zullen kunnen worden gedaan door de Vlaamsche volksvertegenwoor digers. Men verlieze hierbij echter niet uit het oog dat de amnestiequaestie een zuivere politieke quaestie is en vele voorstanders, in de Kamer, van de on voorwaardelijke amnestie, tot degenen behooren die de regeering zouden wil len ten val brengen om heel wat an dere redenen, Intusschen tracht men de openbare meening op te hitsen o.m. door het voor te stellen alsof de am nestie een paar milliard zou kosten aan de schatkist. Dat is natuurlijk volledig verzonnen. Men móet goed onderschei den. Ten eerste is er bestuurlijke am nestie. Deze moet ten goede komen aan de Vlamingen die in openbaren dienst waren en zonder dat zij voor een recht bank verschijnen, bij bestuurlijken maat- flngez. Med.} regel werden afgezet of een straf oplie pen. De bestuurlijke amnestie zou slechts meebrengen dat zij een tijdelijk wachtgeld krijgen of het pensioen waar op zij normaal zouden hebben recht ge had. Er zou niets worden betaald met terugwerkende klacht. De politieke veroordeelden hebben reeds amnestie verkregen,, doc,h hun burgerrechten werden hun niet terugverschaft. Thans zouden zij deze terugkrijgen. Tenslotte is er de amnestie voor militairen die werden gestraft wegens feiten van tij dens den oorlog. Het is alles dus vrij eenvoudig. De amnestie wordt er niet door gediend dat er een politieke manoeuvre mee ge moeid is. In de leidende en verantwoor delijke Vlaamsche kringen is men er toe geneigd het amendement te aanvaarden zooals de heer Van Zeeland het wenscht, omdat, we zeiden het reeds, amnestie niet als een triomf mag wor den beschouwd van degenen die er van genieten als is in Vlaanderen de wensch voor amnestie algemeen. Behoudens verrassingen van allerlei aard zal ten slotte slechts in deze richting een „na tionale" stemming over het vraagstuk mogelijk te achten zijn. POSTDUIVEN. Wedvlucht „Noordster" te Y'erseke van Mons 115 km le 13,11,23, laatste 13,52,57, in concours 128 duiven. 1, 13 A. Zoekwey; 2, 17, 18 J. v. Dorpel; 3 C. de Waal, 4, 23 J. Haay; 5, 9, 11, 15, 21 A. Vermast; 6. 12, 24 P. Tolhoek; 7, 14, 20 J. v. d. Vrede; 8, 16 A. Boone Czn; 10, 19, 31 J. Bom; 22, 25, 28 M. Minnaard; 26 W. v. Kogelenberg; 27 C. J. v. Es; 29 Ph. v. Os; 30, 32 A. Pols. Uitslag van de op Zondag 23 Mei gehouden wedvlucht door de Duiven- vereeniging de Blauwe Doffer te Hans- weert v,an Compiegne uit. Afstand 242 km. le prijs J. den Exter, Hansweert; 2e en 5e A. Verhagen, Kruiningen; 3§ en 7e A. Cock, Kruinngen; 4e en 13e L. Nieuwenhuize, Schore; 6e, 8e en 14e A. de Klerck, Hansweert; 9e E. Mollet, Hansweert; 10e C, Dorrpaal, Schore; 11e F. Domanchet, Hansweert; 21e C Bruin zeel, Schore; 15e en 17e Gebr, Smalle- gange, Schore; 16e J. P. Theenaart, Hansweert. De duiven werden gelost te 7 uur 30; aankomst le duif 10 uur 21 m-rn. 22 sec.; laatste duif 11 uur 4 min. 29 sec, Wedvlucht „Eerste de Beste te Schoondijke op Arras: Dusardeijn le, 12e en 36e; J. de Hullu 2e, 4e, 26e en 28e; J, Steurrijs 3e en 13e; W. Blaak man 5e; B. Pycke 6e en 32e; P. Huijgh 7e en 30e; Gebr. Steyaert 8e, 11e, 27e en 34e; Mabesoone 9e en 35e; J. de Zwart 10e, 19e en 25e; J. v.an Lare 14e, 17e 18e en 20e; A. Salomé 15e en 21e; Risseeuw 22e; Dobbelaere 16e en 24e; J. de Jonge 23e; Jn. Moelaert 29e; Schijve 31e; Iz. Leenhouts 33e; le over- duif Dusardeijn; 2e overduif Jn. de Jonge. Op de Zondag te Antwrepen—Oude God gehouden internationale honden- tentoonstelling, behaalde de heer „A.. J. Barentsen te St. Laurens met zijn kort- harigen Sint Bernard „Juna's Conrad v/d Oldehove" een le prijs in Nieuwelingen klasse, een le prijs in Limite-klasse en een le prijs in Open-klasse, met extra prijs voor beste reu en extra prijs voor beste Sint Bernard.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1937 | | pagina 6