.D.
De Nederlandsch-
Duitsche betrekkingen.
ZEELAND.
AKKERTJES
Victor Hugo's Zeeuwse Reize
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 21 MEI 1937. No. 117.
MIDDELBURfi.
HONIG 5 BOUILLONBLOKJES thans 6 voor 8. ct. en 25% zwaarder dan de meeste andere.
Maat-
ng. De
oonge-
4, Ver-
Mid-
isar
Naar aanleiding van be* bezoek
van minister Slingenberg aan
onze Oosterburen Minister
Seldte komt de Zoiderzee-wer-
faen en ontginningen in oogen-
schouw nemen..
(Eigen correspondentie.)
Berlijn, 18 Mei.
Verleden week hebben we hier onzen
Nederlandschen minister van Sociale
Zaken, mr. Slingenberg en eenige van
zijn voornaamste medewerkers op be
zoek gehad. Twee dagen hebben de
heeren in het beroemde Hotel Adlon
„önter den Linden" gewoond en van
-daaruit per auto hun uitstapjes ge
maakt; de laatste twee dagen waren ze
in Sleeswijk-Holstein en was de stad
Kiel hun centrum. Het initiatief voor de
ze informatiereis was indertijd uitge
gaan van minister Deckers gedurende
een bezoek, dat een der hoofdleiders
van den Duitschen Arbeidsdienst, over
ste Müller-Brandenburg, aan Nederland
gebracht had. De Duitsche Rijksminister
van Arbeid Frans Seldte zal nu in Sep
tember een tegenbezoek aan Neder
land brengen en o.a. de Zuiderzeewer
ken en ook ontginningen bij ons bezoe
ken, waarbij tienduizenden Nederland-
sche werkloozen te werk gesteld zijn.
Wij hebben het voorrecht gehad mi
nister Slingenberg en zijn hooge ambte
naren in Berlijn te mogen begroeten en
uit gesprekken met hen hebben wij tot
onze eerlijke voldoening mogen verne
men, met hoeveel oprechte bewonde
ring de heeren kennis genomen hebben
van wat Duitschland op deze gebieden
presteert, en vooral ook, hoe uitnemend
de geest is onder de jonge mannen en
vrouwen, die in de uniform van den Ar
beidsdienst hun zegenrijk werk voor het
vaderland verrichten.
Het is goed, dat deze Nederlandsche
minister en vóór hem reeds de mi
nisters Deckers en Gelissen het Der
de Rijk eens persoonlijk bereisd hebben
en met vele vooraanstaande leiders (dit
maal met de ministers Darré (landbouw)
en Seldte (arbeid) en met de hoogste
leiders van den Arbeidsdienst) uren en
zelfs dagen lang tezamen geweest zijn,
zoodat er volop gelegenheid was ook
over andere dingen dan uitsluitend over
die hun vak betreffende te spreken.
Men zou de vraag willen stellen: wan
neer komt nu ook eens de minister-pre
sident (behalve dan voor zijn gezond
heid) en wanneer komt vooral onze
minister van Buitenlandsche Zaken, die
het wat het Nieuwe Duitschland betreft,
tot nu toe bijna uitsluitend van de rap
porten van een anti-Duitschen gezant
en ex-gouverneur-generaal heeft moe
ten hebben, oftewel van inlichtingen
door menschen, die om het een of ander
niet moeilijk te ontdekken motief geen
reden hebben, over Duitschland andere
dan negatieve inlichtingen te verstrek
ken.
Intusschen: we moeten al tevreden
zijn met het thans bereikte. Graaf van
Limburg Stirum is door Ridder van
Rappard vervangen, en reeds moet ge
constateerd worden, dat de nieuwe ge
zant in weinig weken veel heeft goed
gemaakt van wat zijn stellig zeer hoog
staande, maar voor onze betrekkingen
tot Duitschland op den duur onmoge
lijke voorganger bedorven had. Dage
lijks kan men in de kranten lezen, dat
de heer Van Rappard zijn representatie
ve plichten nakomt met den ijver en de
volledigheid, die een Nederlandsch be
lang is.
Spreekt men met diplomaten van an
dere staten, met Duitsche hooge amb
tenaren, met menschen uit de „society"
dan kan men hooren, dat zij allen reeds
met ridder van Rappard kennis gemaakt
en een uiterst sympathieken indruk van
hem gekregen hebben. Daarentegen
moest men vroeger de eenigszins bitte
re ervaring opdoen, dat graaf van Lim
burg Stirum zelden of nooit op het po
litieke en zelfs maar op het diplomatie
ke parket te vinden was en dat vele
hooggeplaatste Duitschers verklaarden,
nooit de eer gehad te hebben, hem de
hand te mogen drukken. Zijn vervanging
door ridder van Rappard is dan ook be
slist een stap in de goede richting. Maar
het was de allerhoogste tijd!
En nu kwam daarbij het bezoek van
minister Slingenberg.
Het moge al dadelijk gezegd worden,
dat deze vrijzinnig-democraat op de na-
tionaal-socialistische gastheeren een
allerprettigste» indruk gemaakt heeft.
Van Z.E. Slingenberg gaat een prettige,
gemoedelijke stemming uit. Hij is al
thans op reis in den vreemde zoo'n
rustige, vriendelijke, hartelijke verschij
ning. En uit den kring zijner intieme
medewerkers hoort men slechts opmer
kingen, die dezen eersten indruk nog
versterken. Nederland had nauwelijks
een beteren vertegenwoordiger naar
Duitschland kunnen zenden. Men heeft
wederzijds de ervaring opgedaan, dat
men op zeer vele punten vrienden kan
zijn als men het maar vermijdt, dingen
te behandelen, waarover men bij voor
baat weet, dat men het toch niet eens
zal worden.
Wat naar de minister verklaarde
hem bijzonder getroffen heeft, was
de stemming onder de jonge mannen en
vrouwen, die op het land hun „dienst
plicht" nakomen, met hartstochtelijken
ijver hun ontginningen en indijkingen tot
stand brengen, met liefde en opoffering
den boer en der boerin een deel der
huiselijke plichten afnemen, zoodat meer
werk aan de intensiveering van den
landbouw gegeven kan worden.
Over het politieke resultaat van dit
„niet-officieele" ministersbezoek uit
Nederland willen we ons voorloopig
geen al te groote illusies maken. Wij
hebben altijd willen pleiten voor een ob
jectief oordeel over het Derde Rijk en
onze protesten laten hooren tegen de
vaak eenzijdige voorlichting in Neder
landsche (en niet alleen in Nederland
sche) bladen, bijeenkomsten en rede
voeringen.
Wij achten het van groote beteeke-
nis voor de verhouding tusschen beide
buurstaten, dat nu spoedig een Duitsch
minister (Seldte was, naar men weer,
dje stichter van den conservatieven
bond „Stahlhelm" en tot 1933 geen na-
tionaal-socialist) in Nederland zal zien,
van wien wij aannemen, dat hij in zijn
eenvoud en hartelijkheid een allerpret
tigsten indruk in ons vaderland maken
zal.
Het moet tenslotte mogelijk blijken,
met een groot en machtig volk als dat
der Duitschers weer die betrekkingen
aan te knoopen, die in wederzijdsch be
lang zijn, in dat van Duitschland zeer
stellig niet minder dan in dat van Ne
derland.
Terecht mogen zekere kringen buiten
(en in) Duitschland verbitterd zijn om
onrecht door den Duitschen Staat hun
aangedaan; mencshelijk is, dat die ver
bittering tot uiting komt; gevaarlijk ech
ter, dat deze uitingen als basis voor de
beoordeeling van den buurstaat en het
buurvolk genomen worden.
Van groote beteekenis is, dat een
Nederlandsch minister er zich persoon
lijk van heeft kunnen overtuigen, dat in
Duitschland veel tot stand gebracht
wordt, dat de jonge generatie met liefde
„In de hedendaagsche maatschappijwaar, hij de nieuwe vormen, snelle
afwisseling, plotselinge sprongen en gestadige proefnemingen der nijverheid,
de betrekking tusschen kapitaal en arbeid grootelijks is veranderd, het kapi
taal heerscht, ontelbare kleine bedrijven zich in groote ondernemingen oplos
sen en het evenwicht tusschen de vraag en het aanbod van handenarbeid is
verbroken, doet zich steeds een overvloed van werkzoekende arbeiders voor,
en is hun lot in hooge mate bekommerend. De toestand ook van hen, die voor
het oogehblik bezigheid hebben, grenst steeds aan armoede om bij de minste
crisis in volslagen ellende over te gaan. Ziedaar het pauperismus van onzen
tijd"„De Staat, zegt men, kent geen armen of rijken. Ik ontken dit ten
sterkste. Regels te stellen, naar welke eene billijke verdeeling van vermogen
zou kunnen plaats vindenis te allen tijde eene voorname taak van den
wetgever geweest. De Staat, die zich om het lijden eener talrijke klasse zijner
leden, buiten magte om zich het noodige onderhoud te verschaffen, niet
bekreunde, zou, mijns inziens, in zijne roeping te kort schieten
THORBECKE.
Een serenade.
Gisteravond heeft het muziekgezel
schap „Crescendo" zijn directeur, den
heer P. C. J. de Graaf, een serenade ge
bracht in verband met het behaalde suc
ces op het te Souburg gehouden con
cours. De serenade trok veel belangstel
ling. Voor de woning aan den Veerschen
weg, heeft de voorzitter, de heer W. F.
Willems, den directeur toegesproken en
hem gelukgewenscht met hetgeen door
het korps is bereikt. Nadat het bestuur
binnen genoodigd was, mocht de heer De
Graaf voor zijn velen arbeid een enve
loppe met inhoud in ontvangst nemen.
Zeer verrast dankte de directeur voor
dit bewijs van waardeering.
Nadat een paar marschen ten gehöore
waren gebracht, trok men terug naar het
repetitielokaal, waar ook de directeur
aanwezig was, en waar de muzikanten
onthaald werden. In intiemen kring, bleef
men nog eenigen tijd gezellig bijeen. Een
lied door een der leden gemaakt en toe
passelijk op het behaalde succes werd
den directeur door allen toegezongen.
Ook hiervoor bracht de heer De Graaf
hartelijk dank.
Concert op de Markt,
Er wordt al weer gemopperd, dat de
muziektent op de Markt maar voor 30
April is geplaatst en het nog wel maan
den kan duren eer ze weer wordt ge
bruikt. De mopperaars worden in het
ongelijk gesteld, want op Donderdag 27
Mei zal hef Middelburgsch Muziekkorps
er van half tien tot half elf een uitvoe
ring geven bij gelegenheid van het be
zoek van de deelnemers aan het twee-
jaarlijksch congres van den Centralen
Bond van P.T.T.-Personeel, dat in Vlis-
singen plaats heeft. Met extra-trammen
komen de P.T.T.-menschen dien avond
naar Middelburg, waar Vreemdelingen-
met 't onmiskenbare gevoel, dat
Uw dag alweer zal eindigen
met zoo'n aanval van die el
lendige hoofdpijn. Dadelijk een
"AKKERTJE" en desnoods een
uur later nog een! Verrast be-
Nederlandsch merkt Ge, dat de dag steeds
Product prettiger wordt en dat het
werk beter vlot dan ooill Neem
toch "AKKERTJES" in huis,
per 12 stuks slechts 52 cent.
Volgens recept van Apotheker Dumont
en opoffering in het algemeen belang
werkzaam is, dat er discipline heerscht,
maar daarnaast in die kringen der jeugd
ook vreugde en jolijt. Dat ernstige man
nen zonder overdreven fanatisme (de
fanatici zijn er ook, maar domineeren
niop alle gebieden) maar met bewon
derenswaardige toewijding hun plicht en
meer dan hun plicht doen. En dat
en dat is wellicht het beste de over-
overgroote meerderheid der Duitschers
en hun leiders vrede willen. Vrede, en
vriendschap met allen, die van goeden
wi'Je zijn.
verkeer tegelijkertijd de belichting van
het Stadhuis zal doen ontsteken.
Besmettelijke ziektengelden.
In de verordening op de heffing van
rechten voor ontsmettingen van wonin
gen, gebouwen, woonwagens, rij- en
voertuigen, lijf- en andere goederen,
vastgesteld bij raadsbesluit van 9 Sept.
1925, waren tot nu toe geen regelen ge
troffen voor de heffing van rechten voor
vervoer, afzondering, verpleging en on
derzoek, zooals zulks in bepaalde geval
len, krachtens de wet op de besmette
lijke ziekten, zal dienen te geschieden.
Bovendien was de grondslag van de
heffing het inkomen van de belasting
plichtigen, wat in de toekomst, nu door
den dienst der rijksbelastingen, geen ge
gevens meer zullen worden verstrekt
omtrent het inkomen, doch slechts om
trent de vermengde hoofdsom van de
gemeentefonds- en vermogensbelasting,
in de practijk tot moeilijkheden aanlei
ding zal geven.
In verband daarmede hebben B. en W.
een nieuwe verordening ontworpen,
waarbij met een en ander rekening is
gehouden. Zij bjeden die nieuwe veror
dening ter vaststeling aan.
Ter toelichting merken B. en W. nog
op, dat de schaal van heffing gelijk is
aan die, welke door Ged. Staten namens
den Minister van Binnenlandsche Zaken
ter hunner kennis werd gebracht, als
zijnde op te nemen in verordeningen ge
lijk de onderhavige.
„Draagt Elkanders Lasten".
In het Militair Tehuis alhier
werd Donderdagmiddag de jaar-
lijksche ledenvergadering gehouden van
het Suppletiefonds „Draagt Elkanders
Lasten". Dit fonds omvat geheel Zee
land. Het nuttige doel er van is om ge
zinnen, waarvan een der leden in een
krankzinnigengesticht verpleegd moet
worden, financieel te steunen.
Na de gebruikelijke opening door den
voorzitter, den heer J. A. Dominicus,
deed de heer B. J. de Meij als penning
meester, rekening en verantwoording
over 1936. Hieruit bleek, dat voor een
20-tal personen 2400 door het fonds
was uitgekeerd in verschillende bedra
gen.
Uit het jaarverslag van den secretaris
den heer Bakker, bleek o.m. dat het
aantal leden stationnair is gebleven en
thans ruim 1500 bedraagt.
De aftredende bestuursleden, de hee
ren J. A. Dominicus, E. Bakker en L.
Wisse werden herkozen.
Ds. P. de Jonge van de stichting „Vre
derust" sprak vervolgens over: Een en
ander over de verzorging van geestelijk
abnormalen. Ofschoon Nederland met de
AKKER.CACHETS
(Ingez. Med.l
eigenlijke verzorging van krankzinnigen
niet bij andere landen achter staat, kan
er nog heel wat gedaan worden aan de
zgn. voor- en nazorg dier personen, tot
heil van hen zelf, hun familie en de
maatschappij. Door voorbeelden werd dit
nader aangetoond. Hierop volgde eenige
bespreking.
Bij de rondvraag werd door eenige
personen nog gewezen op het groote nut
van het suppletiefonds en op de wen-
schelijkheid het aantal leden uit te brei
den, opdat het fonds nog beter aan zijn
doel kan beantwoorden.
^ALSHEREft.
DOMBURG. Donderdagavond werd
in de zaal „Rehoboth" een algemeene
vergadering gehouden van de Coöpera
tieve Boerenleenbank. In zijn openings
woord herdacht de voorzitter, de heer
J. de V'sser Sz,, het vele en goede werk
van wijlen den heer G. v, d. Putte, die
sinds 1916 tot zijn overlijden in Maart
jl„ voorzitter van den raad van toezicht
was en alle 83 vergaderingen van dat
college heeft voorgezeten.
Ook de kassier, de heer C. Louwcrse
had er behoefte aan den arbeid van
den overledene te memoreeren.
De rekening sloot n ontvangsten en
uitgaven op f 296,406, de balans op
f 502,767. De winst groot f 1925 is bij
de reserve gevoegd, welke thans f 41,551
bedraagt. Het aanthal leden bedraagt
294, dat der inleggers 668. De rente
voor spaargelden en crediet in loopen-
de rekening is vastgesteld op 2,64 pet.;
voor voorschot en debet 'n loopende
rekening op 4 pet.
In geval van ziekte van den kassier
zal als diens plaatsvervanger optreden
de heer Chr. Minderhoud Jz.
Herkozen in het bestuur de heer L.
Corré; gekozen in de plaats van den
heer G. v. d. Putte de heer P. de Vis-
serr Pz. Jnr. te Aagtekerke.
De plaatsvervangende leden J. Wisse
Pz. en W. Provoost Az. werden herko
zen. Tenslotte keurde de vergadering
een tweetal kleine wijzigi.ngen goed van
het huishoudelijk reglement. De kassier
deelde bij de rondvraag mede, dat er
nog steeds spaarders zijn, die in ge
breke blijven hun boekje af te halen
nadat de rente is bijgeschreven.
OOSTKAPELLE. Gevonden voorwer
pen: hu'ssleutel en pijp bij gemeente
veldwachter; sjaal bij J. A. de Lange,
Domburgsche weg B 165; mes bij M,
Walraven, Scheldestraat 82, Goes.
(Ingez. Med.)
BESCHREVEN DOOR ZIJN ZOON
CHARLES HUGO.
De vruchtbaarheid van de Nederlandse bodem
is spreekwoordelijk. Het merkwaardige is echter,
dat al deze zo voortreffelijk verzorgde en zo
zorgvuldig begroeide weilanden kunstmatig zijn.
Men noemt ze polders, zonder twijfel van het
Latijnse Palus De mens heeft ze langzamer
hand veroverd op de zee. Deze prachtige velden
koolzaad, tarwe, gerst, haver, bonen en meekrap,
'die een jaarlijkse oogst van 15—18.000.000
guldens opbrengen, zijn door geduld, wilskracht
en inspanning van alle krachten aan de baren
ontrukt. Het land heeft stap voor stap de zee
verdrongen, en door een opeenvolging van dijken,
die tegenwoordig uitstekende wegen vormen,
heeft het zich langzamerhand over een opper
vlakte van 173.844 hectares verschanst en ver
sterkt tegen den vijand. Zeeland is dus, om 't zo
eens te zeggen, slechts één uitgestrekte vesting
van polders met een garnizoen van landbouwers
en herders. De bevolking bestaat uit 177.832
zielen. Het eiland Walcheren, hetwelk 't voor
naamste eiland van Zeeland is, heeft een uitge
strektheid van 20.000 hectares en een bevolking
van 43.365 zielen, waarvan de hoofdstad, Middel
burg, ongeveer 16.000, terwijl Vlissingen er
slechts 11.000 telt.
Het stedeke Goes, het vierde in belangrijkheid,
vertoonde zich weldra vriendelijk en lachend
aan onze blikken.
De op de grond gelegde parketvloer van
klinkers, waarover wij een uur geluidloos ge
reden hadden, zet zich binnen de stad voort,
waar hij nog volmaakter blijkt te zijn.
Onze steden, in Frankrijk, hebben vuilnis
mannen, de Zeeuwse steden hebben straatvegers
In Goes troffen we slechts weinig oude gevels
aan en het feestmaal van bouwkunst hetwelk wij
onszelf, bij 't binnendringen in dit ontoeganke
lijke binnenland der Nederlanden hadden be
loofd, begon feitelijk pas in Middelburg. Het
enige belangwekkende gebouw, uit geschied
kundig oogpunt dan, is een hotel in rococo-stijl4),
waar Napoleon en Marie-Louise in 1810 de nacht
doorgebracht hebben. Ik moet bekennen, dat
deze bijzonderheid me steenkoud liet.
De door de protestanten ontluisterde kerk
heeft nog een aardige laat-gotische topgevel en
een zeer schoon orgelfront met beschilderde
luiken, uit de zeventiende eeuw5)
M.
Palus poel, moeras. Deze woordafleiding is j „De Korenbeurs". En „het enige"? Hier is de
echter, naar drs. Meertens ons mededeelt, volstrekt beschrijver wel wat al te sober in zijn opsomming!
onjuist. De andere zijn prachtig vroeg-gotisch.
Het stadhuis, stijlen Hendrik de Vierde en
Lodewijk de Vijftiende, bevat nog, verborgen
achter de kachels en de dossiers van de ge
meentelijke administratie, kokette en waarlijk
zeer amoureuze witjes of grisailles, en verder
plafonds in pompadour-stijl die ongelukkiger
wijze door een stukadoor al te vrijmoedig bij
gewerkt zijn.
De heer Van de Putte had bij zich thuis een
lichte maaltijd voor ons doen gereedzetten.
Victor Hugo bevochtigde zijn lippen met een
voortreffelijke Rijnwijn en dronk op het welzijn
van Zeeland en onze Zeeuwse gastheer dreef de
Franse vriendelijkheid zelf zover, dat hij ons
toestond in de kamer en in het bijzijn van
mevrouw de sigaren aan te steken, die hij ons
aanbood.
Toen wij wilden opbreken, stelde onze gast
heer een man, geheel in 't zwart gekleed, een
dertiger naar schatting, aan Victor Hugo voor.
Het was een protestantse dominee c)die hem,
diep ontroerd, toevoegde:
Ik begroet in U niet alleen den dichter,
maar ik begroet in U nog meer den verdediger
der menselijkheid! Ik begroet den held van de
letterkundige revolutie van 1830!
Wie zou in dit achteraf landje verwacht
Misschien ds. Joh. Drost, (geb. 1826), die van
1861 1868 predikant bij de Nederd. Herv. gemeente
te Goes was.
hebben zulk een echo te horen op de eerste op
voering van Hernani?
Wij namen weer plaats in het rijtuig. Twee
uren later staken wij het Sloe over, en de veer
boot zette ons aan de overkant aan wal, waar
we een tweede rijtuig gereed vonden staan, nog
fraaier dan het eerste, en waarvan de eigenaar
ons eveneens wachtte. De heer Van Maenen had
wel gelijk gehad: wij konden ons met een gerust
hart in Zeeland op reis begeven, omdat wij ons
bevonden in het gezelschap van een dier mensen
die, wanneer zij ten oorlog trekken, hele legers
uit de grond stampen en, wanneer ze op reis
gaan, vrienden bij de vleet ontmoeten.
V.
De ene mijlpaal volgde aldus op de andere,
en van pleisterplaats tot pleisterplaats vonden
we overal hartelijke gastvrijheid.
Ik heb wel de eer met den heer Victor
Hugo te spreken? zei onze nieuwe gastheer.
Jawel, mijnheer.
Ik ben de heer Abrahams 7)hernam de
onbekende, wiens accent ternauwernood zijn
Zeeuwse komaf verried, en ik ben een vriend
van den heer Van de Putte, die U verder in
mijn zorgen heeft aanbevolen.
h
7) Hendrik Paulus Abrahams, schrijver v
degelijke werk ,,De Pers in Zeeland'
(Wordt vervolgd)
