DELFTSCHE
SLAOLIE
xanoer Harken
ment
PALTHE
KRONIEK van den DAG.
CALVÉ- KWALITEIT
ZEELAND.
Voor Pinksteren
EM AILLE
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE COESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 7 MEI 1937.
No. 106.
□0 S
MIDDELBURG.
Palthe's Extra-Service:
VL1SSINGEN.
KEUKENUITRUSTINGEN
Het vuur onder de asch.
Het nieuws, dat de laatste dagen uit
Spanje kwam, was nogal opzienbarend;
in 't bijzonder dat over zekere gebeur
tenissen te Barcelona, waar de anar
chisten met de regeering slaags raakten,
niet het gevolg, dat een burgeroorlogje
in den burgeroorlog ontstond. Toen wij
dit schreven, heette het, dat de zaak
was bijgelegd: de komende dagen zal
wel blijken, wat men daarvan moet
denken.
Van weinig minder belang dan de ge
beurtenissen te Barcelona lijken ons
eenige verschijnselen in veirband met
het bombardement, dat de Baskische
stad Guernica vernietigde. Over die
schandelijke zaak worden nog steeds in
de buitenlandsche pers kolommen vol
geschreven. Van rechtsche zijde in
Spanje gaat men n.l. door te beweren
dat Guernica niet door 'n eskader vlieg
tuigen van Franco in brand is gebom
bardeerd, doch dat linksche elementen
de stad in brand staken, om Franco op
hieuw van boosaardigheid te kunnen
betichten. Het spreekt vanzelf, dat deze
lezing in enkele landen, als Duitschland
en Italië den lezers bij uitsluiting van de
andere en vermoedelijk juiste wordt
voorgezet. Vooral de Duitschers zijn ten
aanzien van dit geval fel en gevoelig.
Zooals men weet, zouden het zeer waar
schijnlijk Duitsche vliegtuigen zijn ge
weest, waaruit de bommen op Guernica
werden geworpen. Daaraan worden nu
nog berichten uit Tsjecho-Slowaak-
schen bron toegevoegd, behelzende, dat
onlangs duizenden bommen uit Duitsch
land naar Spanje zijn gebracht. Het ver
voer geschiedde 's nachts met zware
bommenwerpers.
In de Engelsche pers is aan deze be
richten veel aandacht bestee'd. Zoo
zelfs, dat de Duitsche gezant te Londen,
de heer Von Ribbentrop, gemeend heeft
een scherp protest te moeten laten hoo-
ren. De uitwerking van dit protest zal
intusschen wel verzwakt zijn door het
feit, dat von Ribbentrop, zich in de jong
ste vergadering der niet-inmengings-
commissie verzette tegen een voorstel,
om aan de strijdende partijen in Spanje
een nota te richten, houdende een aan
beveling om niet nog meer z.g, ,,open
steden" te bombalrdeeren. Dit verzet
dat door den Italiaanschen afgevaardig
de gesteund werd, maakte uit den aard
der zaak een zeer pijnlijken indruk. Het
vraagstuk van het bombardeeren van
open steden, d.w.z. van een vrijwel on
beschermde burgerbevolking vormt een
van de ijselijke aspecten van de moder
ne oorlog-voering. Het geeft te den
ken, dat Duitschland en Italië dit strijd
middel niet versmaadbaar schijnen te
achten.
Er zijn verder dan nog berichten over
een andere merkwaardige activiteit
der Duitschers ten aanzien van Spanje.
Een lid van de delegatie der Baskische
regeering te Parijs, Francisco Basterre
chea, een bekende persoonlijkheid in de
Baskische nationalistische beweging,
vóór den burgeroorlog lid van de recht
bank voor constitutioneele garanties en
een vriend van den Duitschen ambassa-
Men zal van mij wel willen gelooven, dat ik grooten prijs stel op het
handhaven van het begrip: individueele bestaansverantwoordelijkheid. De
zorg voor het bestaan en de voorziening in de bestaansrisico's hoort primair
bij den burger, niet bij de gemeenschap. Maar ik vrees van een invoering
van een staatspensioen in dit opzicht geen enkel gevaar. De uitbanning van
het oud en arm uit onze nationale samenleving is een eisch van rechtvaar
digheid en naastenliefde. Ons volk voelt dit aan en is bereid de lasten te
dragen, noodig voor de opheffing van dit leed. Wij moeten bereid zijn onder
dien last ónze schouders te plaatsen; niet enkelen, maar velen zullen moeten
meedragen. Wij moeten met praktische en zakelijke voorstellen over de
uitvoerbaarheid de Overheid en de openbare meening voorlichten.
Aldus doende hebben wij het moreele recht de definitieve uitbanning
van het oud en arm zonder eigen schuld uit ons volksleven te vragen en wij
zullen dat verkrijgen ook. Want van de gedachte van het Staatspensioen
kan gezegd worden: zij is op weg en niets zal haar tegenhouden. Ik heb mij
voorgenomen aan de verwerkelijking van dit ideaal mijn beste krachten te
geven. H. D. LOUWES.
deur te Parijs, graaf Welczeck, heeft
aan Havas bijzonderheden ver
strekt over voorstellen tot overgave
van Bilbao, welke aan de Baskische re
geering van Duitsche zijde moeten zijn
gedaan. De Duitsche afgevaardigden be
gonnen, volgens Basterrechea's mede-
deelingen, met zachtheid te wijzen op
de sympathie van Duitschland voor het
Baskenland, een land met een zuiver
ras. Toen de Basken weigerden in de
voorstellen te treden, begonnen zij te
dreigen. Zij verklaarden, dat Duitsch
land de middelen bezat Franco de over
winning te bezorgen en dat zij zelfs
Bilbao zouden kunnen vernietigen met
honderden vliegtuigen en ander vernie-
tigings-materieel. Hierna stelden de af
gezanten vragen over de autonome re
geering van het Baskenland en Bilbao
en kondigden aan, dat zij zoo noodig
overal elders in Spanje in de verdedi
ging zouden blijven om al hun aanvals-
kracht te concentreeren in het Noorden
en zoo den val van Bilbao te bewerken.
Volgens Basterrechea zijn al deze
besprekingen op de Baskische legatie te
Parijs gehouden en ook nu nog wordt hij
ieaeren dag opgebeld door personen,
die hem uit naam van oude vrienden
dringende en vertrouwelijke mededee-
lingen willen doen. Na de Duitsche be
dreigingen heeft hij alles medegedeeld
aan den Spaanschen ambassadeur te
Parijs.
Op de vraag of hij ook andere bewij
zen had ten aanzien van de Duitsche in
terventie in het Baskenland zeide Bas
terrechea, dat hij herhaaldelijk aanbie
dingen krijgt van wapenhandelaars die
alle soorten oorlogsmateriaal willen le
veren. Zij toonen een groote hardnek
kigheid in het verlangen hem in zijn bu
reau te komen bezoeken. Zij bieden
groote betalings-faciliteiten aan. Het
zou vaststaan, dat zij agenten van de
Gestapo zijn, die trachtma de zaken te
vertroebelen.
Over mededeelingen als deze van
Basterrechea hoeft men zich niet te
verwonderen, Gewroet achter de scher
men behoort nu eenmaal bij het onder
havige soort van aangelegenheden. Ook
aan linkschcn kant gebeurt het een en
ander, dat ais het ontdekt werd, „sen
sationeel" genoemd zou worden; daar
(Ingez. Med.)
door
MARY HASTINGS BRADLEY,
26).
Neen, ik ben ingenieur".
„Uit één van de Zuidelijke Staten?"
„Is dat zoo merkbaar?"
A oor een landgenoot wel. Hebt u het
niet aan mij gemerkt? Ik ben wel in het
Noorden op kostschool geweest om mijn
accent kwijt te raken, maar dat is niet
heelemaal gelukt".
Zijn gelaat verstrakte. Hij staarde over
het water en vroeg heel terloops:
„Zijn er nog andere lui uit het Zuiden
aan boord?"
,lk geloof van nief De meeste pas
sagiers zijn Engelsche ambtenaren iri'et
hun familie, die op verlof zijn geweest.,
en zij zeggen, dat wij de eenige Ameri
kanen aan boord zijn. Ik en.... mijn
man".
Ze aarzelde altijd om dat woord te
zeggen. Het scheen of er een gordijn
tusschen hen beiden dichtgeschoven
werd. Hij vertrouwde zichzelf niet en
durfde haar niet aanzien. Hij wist, dat
de Harkens aan boord waren, dat had
hij dadelijk gevraagd aan den steward,
maar toch scheen het hem ongelooflijk,
dat dit meisje Anne Harken was. Zij kon
dat ongekunstelde aardige ding met die
lachende oogen onmogelijk zijn.
Maar wat had hij dan eigenlijk ver
wacht? Dat zijn roekelooze nichtje zou
rondloopen als een met schuld beladen
stakkerd? Het was nog al natuurlijk, dat
het meisje zich opgetogen voelde over
het geslaagde planHij voelde zich
al niet zoo zeker meer van de argeloos
heid harer oogen en.... van haar vra
gen.
„Kent u Zuid-Carolina?" vroeg ze
hem op dat oogenblik.
„Heel oppervlakkig. Nog uit mijn
jeugd", antwoordde hij. Toen zag hij een
man uit een deur komen, hen beiden
met vragenden blik opnemen en lang
zaam naar hen toeslenteren.
Het meisje keerde zich half om. „Hal
lo, Andy!" riep ze.
Andy! Even flitste in Alexander de
hoop op, dat hij zich vergist had, maar
het volgend oogenblik zei het meisje
bijna aarzelend: „Dit is mijn man....
Hij keek den man strak aan. Hij was er
bijna zeker van, dat hij hem al vroeger
gezien had met zijn donkere oogen en
breede schouders.
„Mijn naam is Chadwick. Harvey Chad-
wick", zei Alexander op effen toon.
„Het is een vreemd geval, ziet u....
u moet Alexander Harken zijn".
Hif bemerkte de terughoudendheid
van den ander,
„Juist!"
„Ik heb een boodschap voor u van
eën klasgenoot", loog Alexander, „van
de universiteit in Virginia. Hij heet Ship-
kan men verzekerd van zijn. Hoewel
men de beteekenis er van niet mag
overschatten, is toch buiten kijf, dat in
al die dingen een element van gevaar
schuilt. De Spaansche burgeroorlog
blijft een haard van latente internati
onale conflicten vormen: onder de
asch der niet-inmengingsovereenkomst
smeult het vuur eener calamiteit.
Bij beschikking van den minister
van financiën is de ontvanger der di
recte belastingen enz., J. Beaufort ver
plaatst van het kantoor Sas van
Gent naar het kantoor Helmond.
EEN LEERKRACHT MINDER AAN
SCHOOL A.
Daar aan de openbare school A (Ver-
werijstraat) het aantal leerlingen, op 16
Juni 1936 nog 200 bedragende, op de
teldata 16 Sept. en 16 December 1936
en 16 Maart 1937 bleek teruggeloopen
tot resp. 184, 172 en 169, bepaalde de
minister van O. K. en W., dat het aan
tal verplichten naast het hoofd van de
school op heden nog 4 zijnde, met in
gang van 1 Mei 1937 slechts 3 mocht
bedragen.
Hoewel een vermindering van het
aantal leerkrachten aan deze school
was te verwachten per 1 Januari 1938
of, bij toepassing van art. 28, achtste lid,
eventueel met ingang van den nieuwen
cursus, konden B. en W. toch zeker niet
vermoeden, dat een dergelijke ingrijpen
de maatregel op zoo korten termijn zou
worden genomen.
Onmiddellijk na ontvangst van het
Ministerieel schrijven hebben B. en W.
dan ook èn in het belang van het on
derwijs dat toch ongetwijfeld ten
zeerste zou worden geschaad èn met
het oog op den wel zeer korten termijn
voor het verleenen van ontslag aan een
der leerkrachten, ten departemente uit
stel van dezen maatregel bepleit. Re
sultaat van de terzake door den Wet
houder van Onderwijs gehouden bespre
king is geweest, dat de Minister bij na
der schrijven van 9 April 1937 meedeel
de, den maatregel op te schorten tot 16
Juli a.s., dat is dus practisch vrijwel tot
aan het eind van den cursus.
Gevolg van een en ander is, dat aan
een der leerkrachten met ingang van
genoemden datum eervol ontslag z(al
moeten worden verleend wegens ophef
fing der betrekking en dat vóór het be
gin van den nieuwen cursus eenige re
organisatie van het 1. o. noodzakelijk
zal zijn.
Ten aanzien daarvan zullen B. en W.
zoo noodig, binnenkort nadere voor
stellen doen.
Thans stellen zij voor om aan de on
derwijzeres mej. J. G. Woittiez eervol
ontslag te verleenen met ingang van 16
Juli wegens opheffing van hare betrek
king. B, en W. meenen de voor de
rijks lagere scholen bestaande regeling
van afvloeiing te moeten toepassen.
Na een ingesteld onderzoek is ge
bleken, dat geen der leerkrachten bij
het openbaar 1. o. in deze gemeente ge
negen is om zich vrijwillig op wacht
geld te laten stellen.
EEN DRUKKE, DROGE, DOCH
KILLE HEMELVAARTSDAG.
Het is gisteren een zeer drukke He
melvaartsdag geweest. Niet alleen de
geref. jongelingen, doch ook honderden
andere vreemdelingen vertoefden bin
nen onze veste en later op den dag was
het vooral de plattelandsbevolking, die
dezen dag volgens traditie in „stad" be
sloten, wel te verstaan in een zeer klein
deel daarvan. Als wij ons oor goed te
luisteren hebben gelegd is het voor ver
schillende zakenlieden geen slechte
dag geweest. Het bleef gélukkig droog,
doch het was nog vrij kil. Voor een flin
ke wandeling was het echter goed en
dit hebben ook de leden van het mu
ziekgezelschap Crescendo ondervonden
op hun ochtendwandeling naar Souburg
en terug.
Het werd door velen gevolgd en voor
al bij zijn terugkomst in de stad trok het
veel belangstelling.
EEN FOTO VAN DE PRINSES,
En een dankbetuiging.
Onze stadgenoote, mejuffrouw A. C
van Agten, heeft ons een schrijven ge
toond wat deze 86-jarige op zeer hoo-
gen prijs stelt.
Men zal zich herinneren dat mej. Van
Agten voor het raam van haar verlof
zaak aan de Dwarskade tijdens de hu
welijksfeesten een foto van H. K, H.
Prinses Juliana vooirstelleride Haar
eerste schrede tusschen de Koningin en
wijlen Prins Hendrik in, in passende om
geving had geplaatst.
Deze foto is zeldzaam, althans zij
werd niet ouder de bij deze gelegenheid
gcpubiiceerae jeugdportretten van de
Pr'nses door mej. Van Agten terug ye-
i onden. Dit deed haar besluiten de fo
to aan het Prinselijk paar toe te zen-
uen en zij deed dit met een begeleidend
schrijven, dat zij geheel opstelde al
schreef zij aan een goede bekende, dus
zonder de termen, die men anders ir
L'neven aan Vorstelijke personen ge
bruikt. Het slot luidde dan ook Ie
groeten aan uw lieve moeder".
Onze stadgenoote was zeer verheugd
eri durfde eerst van haar handeling te
genover deraen gewagen, toen zij het
volgende schrijven van den kamerheer
van de Prinses, J. C. baron Baud, ont
ving:
In opdracht van Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard, heb ik de eer mejuf
frouw Van Agten te Middelburg
Hoogstderzelve dank over te brengen
voor de vriendelijke aanbieding van de
foto voorstellende „de eerste stapjes
van Prinses Juliana", welk geschenk
door hunne Koninklijken hoogheden
zeer op prijs is gesteld en met bijzonde
re erkentelijkheid is aanvaard.
Laat Pal the Uw costuum eens vol
ledig chemisch reinigen en persen:
Om het allerbeste resultaat te
bereiken worden te Almelo
5 verschillende persen er
voor gebruikt 1 Daarom
vrordt Uw pak zoo mooil
(Ingez. Med.)
Medio's Adspirantenïesst,
Bij de viering van de Mediofeesten ter
eere van het 45-jarig bestaan, was ook
op het programma voor deze herdenking
geplaatst 'n feestavond voor Medio's
jeugd. Dat feest moest door vele bijzon
dere omstandigheden uitgesteld worden
tot Woensdag jl.
In onderlinge wedstrijden konden de
adspirantleden hun krachten en kunnen
meten.
De voorzitter de heer Ch. J. Mazure
reikte op dezen feestavond gehouden in
de St. Joris de prijzen uit, waar ver
schillende ouders getuige waren van de
kindervreugd. De heer Mazure deelde
o.a. mede, dat hij in het wedstrijd-pro
gramma had opgenomen één door hen
te geven zelf gemaakte Rhythmische- of
vrije oefening. Hij wilde hierdoor bevor
deren den drang tot eigen schepping en
daarbij aanleeren een g'epaste vrijmoe
digheid, :ets dat de menschen niet meer
missen kunnen in dezen tijd. Wie het
mist wordt onherroepelijk in een hoek
geduwd. Met een zekeren trots en blij
heid werden de prijzen door de over
winnaars in ontvangst genomen.
Na afloop der prijsuitreik ng werden
smalflims door Kifo vertoond, waarop de
adspiranten zich zelf zagen marcheeren
en turnen. De avond werd verder door
gebracht met voordrachtjes. Zang en zelf
gemaakte dansjes, waaronder een Me
nuet van 2 meesjes, met eigen gemaakte
Rococo costumes. Ue hr Muzure zeide
hierdoor zeer getroffen te zijn, daar reeds
nu zijn lessen zoo goed in praktijk wer
den gebracht. Versnaper'ngen, volks
dansjes en de muziek van den heer Je-
saayes zorgden voor de verdere afwisse
ling'. De dames Vermeulen kregen van de
adspirant-meisjes bloemen.
Verplaatst met ingang van 1 Juli
a.s, van Witmarsum (Fr.) naar Goes, de
assistent der dir, bel. T. Bakker.
DE BRAND IN DE NIEUWSTRAAT,
Woensdagmiddag te ongeveer kwart
voor twee brak zooals reeds zeer in
het kort gemeld brand uit in het
pand in de Nieuwstraat waar voorheen
eerst een chr. school en daarna een
R. K. vereenigingsgebouw was geves
tigd. Beneden had de heer Millenaar
zijn rijwielzaak en werkplaats en juist
in de werkplaats is de brand ontstaan,
toen M. het ongeluk had een pan war
men lak om te stooten. Het vuur greep
pe, Edmund Shippe. Ik trof hem in New-
York en toen hij hoorde, dat ik met de
boot naar de Kaap ging, toen vroeg hij
me u zijn groeten over te brengen, om
dat hij gelezen had, dat u op uw huwe
lijksreis naar Kaapstad was. Eigenaar
dig dat ik u zoo dadelijk hier getroffen
heb!" Andy lachte achteloos, „Ik zou
zou zeggen, dat het mevrouw Harken
was, die u het eerst hier ontmoet hebt!"
„Ik liep hem tegen het lijf en meende,
dat ik toen wel een praatje moest ma
ken", zei Anne.
„Het was een ernstige botsing", zei
de zoogenaamde Chadwick, „om die
goed te maken zal nog heel wat gepraat
noodig zijn".
Ze begonnen allen te lachen en hij
voegde er nog bij: „ik kan uw voornaam
goed onthouden, omdat het mijn eigen
middelste naam is. Ik heet Harvey Ale
xander en bij verkorting Alex",
Het was een verzinsel van Alexander,
maar het was een goed middel om zich
bij zijn eigen naam te laten noemen.
„Het is een naam, die in onze fami
lie veel voorkomt", zei Anne. Farquahr
mompelde slechts: „Zoo? en vroeg dan
onverschillig: „En hoe maakt Shippe
het?"
„Uitstekend. Hij zei, dat hij u na zijn
collegetijd niet meer gezien had en dat
u hem nog wel zoudt kennen".
„Zoowat...." zei Andy.
Alexander gnuifde inwendig over den
schok, dien hij hun bezorgd moest heb
VAN f 21.50 AF
FABRIEK TE DIEREN
ben. Dit was dus het paar, dat hij zocht
en dat wellicht had samengespannen om
hem uit den weg te ruimen. Het was
moeilijk te gelooven, als hij hen zoo aan
keek. Of neen, van dien man was het
niet zoo moeilijk te gelooven, want die
had eten vrij verloopen g'ezicht en een
paar venijnige oogen; maar het was bijna
niet aan te nemen van Anne. Als hij ooit
een door en door beschaafd meisje.
Hij had er graag dadelijk over begon
nen en de zaak uitgepraat. Maar in zijn
haast had hij zijn papieren niet in orde
kunnen brengen en hij zou er per draad-
looze om moeten vragen, Het was dus
beter te wachten tot ze ergens een Ame-
rikaansch consul troffen. Het was in elk
geval een gek zaakje! Een drommels
gek zaakje! Hij was over zijn eerste
woede heen; hij was in staat over het
grimmig wrange van den toestand te
grijnslachen, maar toen een der passa
giers in het voorbijgaan joviaal riep:
„Morgen Harken!" en die kerel terug-
wuifde, voelde Alexander een vinnige
vijandschap. Dat die onbekendezijn
naam voerde!
Het had heelemaal niet in Alexanders
voornemen gelegen een soort vriend
schap met het paar te sluiten, maar hei
scheepsleven had hen bij elkaar ge
bracht en zijn nieuwsgierigheid, gepaard
aan zijn belang om zooveel mogelijk var;
hen te weten, trok hem toch naar hen
toe. Hij kwam er achter, dat ze eer,
poosje in Kaapstad zouden blijven, dan
(Ingez. Med.j
een boot naar Mombasa nemen en daar
het binnenland intrekken om op jacht
te gaan.
„En hoe lang bent u van plan in
Kaapstad te blijven?" vroeg hij.
„Dat hangt af van een g'eding, waar
in Andy...." begon Anne, maar haar
man viel haar meteen 'n de rede: „Daar
praten we niet over.als er ook maar
iets van het te geven getuigenis uitlek
te, dan zouden de Engelschen er voor
deel van kunnen trekken en was onze
kans bedroven. Maar het zal niet zoo
heel veel tijd in besiag nemen. Hoog
stens een dag of tien".
Hij noemde de boot, waarmede ze van
plan waren uit varen.
Waarom was hij er nu opeens zoc ze
ker van, dat het niet lang duren zou?
vroeg Anne zich verwonderd af; in
Noord Carolina had hij beweerd, dat het
hem wel eens kon beletten b'nnen een
jaar terug te zijn! Zc begreep al die te
genstrijdigheden in hem niet zoo gemak
kelijk.
Alex kwam tot de overtuiging, dat hij
zijn papieren het beste naar Mombasa
zou kunnen laten zenden.
.Ik heb ook al over een boot .ritten
cenken', zei h;i „Want ik ga eveneens
naar Mombasa"
„Prachtig!" zei Audy op hartelijken
toon. „Dan zullen we elkaar heel wat
zien!
I"
„Te veel zelfs!"
(Wordt vervolgd.)"
