N AT IO N A L E
ITexander darkens Testament
Victoria
KRONIEK van den DAG.
195 millioen gulden
BINNENLAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 1 MEI 1937. No. 102.
LEVENSVERZEKERING-BANK
WAARBORGSOM
Het kind, dat naar de winkel snelt,
biscuits en chocola bestelt,
krijgt goede waar voor weinig geld:
„Geeft mij vier jaren tijd".
Niet alleen voor uniformen en militair
vertoon heeft het Duitsche volk een bij
zondere voorliefde. Ook voor tentoon
stellingen van alljerle'i 'aard en liefst
zoo verguld mogelijk pleegt zijn nati
onale hart sneller te kloppen. Vandaag,
op den lsten Mei, is te Berlijn de zoo-
veelste groote expositie van een bijna
ononderbroken reeks geopend, dragen
de den eenigszins- wonderlijken titel:
„Geeft mij vier jaren tijd".
Men begrijpt, wat daarmee bedoeld
wordt: de titel heeft betrekking op de
befaamde uiting van Adolf Hitler, kort
nadat hij op 30 Januari 1933 de teugels
van het bewind in handen genomen had.
Vier jaren tijd moest het Duitsche volk,
aldus verklaarde hij toen, hem geven,
opdat hij het bewijs zou kunnen leveren,
dat hij niet alleen veel beloofd, maar
ook veel tot stand gebracht heeft. Aan
het einde van deze vier jaren, op den
30sten Januari j.l. hield hij een groote
programmatische rede fn den Rijksdag,
waarin hij tevens aankondigde, nog
weer eens vier jaren te verlangen om te
bereiken, dat het Duitsche volk zoo
goed als geheel onafhankelijk van het
buitenland zou worden door zich om te
stellen op eigen, z.g. autarkische pro
ductie op vrijwel elk gebied. Bij die ge
legenheid wierp hij een korten blik op
het verleden, op het reeds gepresteer
de, maar verzekerde wat men graag
gelooven wilde dat zoo oneindig veel
tot stand gebracht was, dat men van
hem niet mocht verlangen, dit alles in
een rede naar voren te brengen. Die re
de zou dan langer dan 24 uren geduurd
en desondanks of juist daarom niet den
vereischten indruk gemaakt hebben.
Neen, hij, Hitier, wilde binnen- en bui
tenland op geheel andere wijze dit over
zicht geven: door een geweldige, terug
blikkende tentoonstelling in Berlijn, een
tentoonstelling, die zou bewijzen, dat hij
niets te veel beloofd heeft, toen hij om
„vier jaren tijd" vroeg.
Daarmee was de naam voor de expo
sitie, welke dan heden door Hitier zelf
geopend werd, bepaald. Maar voor den
objectie'ven buitenstaander heeft hij
wel eenigszins het karakter van
een trouvaille. Want wat de ten
toonstelling te zien geeft, berust op een
wel heel eenzijdige keus. Men ontwaart
ernaar onze Berlijnsche correspondent
aas meldde: vier jaren ontwikkeling van
't verkeer, de groote „straten van Adoli'
Hitier", de verschillende modellen van
nieuwe ren- en verkeersauto's, van de
nieuwste locomotieven en motortreinen,
de prestaties van het „Landjaar en van
den verplichten „arbeidsdienst", den
wederopbouw van het volksleger, van
de luchtmacht en van de vloot, de
nieuwste modellen van de handelsmari
ne, de ontwikkeling van de jeugdorgani
saties, het beeld der partijdagen in Neu
renberg, der boerendagen op den
Bückeberg, modellen van de geweldige
bouwwerken van het nieuwe régime, in
Berlijn, in Hamburg, in Neurenberg, in
Mfinchen; de prestaties op sportgebied
eja de enorme organisatie der Olympi
sche Spelen; grafische* voorstellingen
zonder tal: van de bestrijding der
werkloosheid, de ontginning van on
vruchtbaar land, de indijkingen, de ver
binding van eilanden met het vaste land,
het herstel van het handwerk; bewijzen
van den steun der overheid aan kunst
en wetenschap, film en tooneel; reorga
nisatie der industrie, en van de recht
spraak; bevordering van bkmenland-
sciie kolonisatie; centralisatie van de
propaganda voor het vreemdelingen
verkeer; „successen" der buitenland-
sche politiek door bilaterale verdragen
nset Polen, Oostenrijk, Italië, Hongarije
enz,, prestaties van de organisatie
door
MARY HASTINGS BRADLEY,
22).
Anne sliep als een kind zoo rustig
in den trein naar Washington en hield
zich daarna bezig met winkelen, terwijl
haar man voor de passen en verdere
papieren zorgde. Notaris Randall had
de za.ak door zijn telegram werkelijk be
spoedigd en een telefoontje van Nathan
m den vroegen morgen had alles nog
vergemakkelijkt. Want hij had het num
mer en den datum van het oude pas
poort opgegeven Hij had Farquahr na
melijk geheimzinnig en met veel omhaal
wijs gemaakt, dat hij zoo juist van een
'Mexicaan, die nauwelijks lezen en schrij
ven kon, de papieren en paspoorten van
den gestorven Alexander had ontvan
gen. Hij gaf hem tevens den raad te zeg-
gep dat hij zijn pas in Mexico kwijt ge
raakt was. Het viel Farquahr nauwelijks
op, dat de stem van Nathan zoo schril
door de telefoon klonk. Die Nathan was
eigenlijk een schoft, dacht hij, maar te
genover Anne gedroeg hij zich buiten
gewoon bezorgd en behoorlijk.
H'et hooren van 'de rustige, gewone
stem van Farquahr door de telefoon was
een soort geruststelling' voor Nathan.
Zijs zenuwen waren erg geschokt en
„Kraft durch Freude" met tallooze
goedkoope reizen voor arbeiders en bu
reaupersoneel in en buiten Duitschland,
verfraaiing van fabriekshallen en can-
tines, sportgelegenheid voor den werk
nemer, sociale verplichtingen voor den
werkgever; groote volksfeesten in alle
deeien van Duitschland; opheffing van
den klassenstrijd. En nog onnoemelijk
veel meer.
Men ziet het: de belangrijkste onder -
deelen van dit alles zijn noch typisch
Duitsch, noch veel minder typisch „na-
tionaal-socialistisch" Tal van andere
landen kunnen met minstens evenveel
recht op dezelfde resultaten der moder
ne techniek etc. bogen.
En dan wordt men er onwillekeurig
toe gedrongen te bedenken, wat de ten
toonstelling niet te zien geeft: geen boe
ken en afrekeningen van 't Rijkstninisterie
van Financiën en van de Rijksbank;
geen statistische gegevens over de posi
tie der Joden in Duitschland; geen suc
cessen op. het gebied der nieuwe mo
raal voor de journalistiek en bewijzen
van instemming van de groote massa
van het Duitsche publiek met zijn te
genwoordige dagbladpers; geen sta
tistieken over een gunstige ontwikke
ling van den Duitschen export en. den
internationalen ruilhandel; noch platen
en cijfers over het hooge peil van de
Duitsche levensmiddelen, noch over de
prima qualiteit van de benzine, waar
mede zich het autoverkeer moet tevre
den stellen; geen geestdriftige verkla
ringen van de huisvrouwen over de
overdaad aan goedkoope levensmiddelen
op de weekmarkten; geen vreugde
demonstraties van de autobezitters
over het feit, dat zij 6 tot 8 maanden
moeten wachten op bestelde nieuwe
rubberbanden; geen betuigingen van
hulde van de kerken jegens den Staat.
En nog onnoemelijk veel meer.
Wij zouden er geen behoefte aan ge
had hebben, dit alles naar voren te
brengen, ware het niet, dat de tentoon
stelling weer in dienst van de propagan
da staat, dat zij niet alleen den Duit-
scher, maar ook zoo mogelijk den bui
tenlander de onvoorwaardelijke voor
treffelijkheden van het Hitler-régime
moet „bewijzen". Tegen dergelijke be
wijsvoeringen dient stelling genomen.
Kostbaarder goederen dan de expositie
bevat, zouden anders in het gedrang
kunnen komen.
<.-*ÜT-»fcEP3Sp:
Financieel economisch
weekoverzicht,
NERVEUZE SPANNINGEN OP DE
INTERNATIONALE BEURZEN.
De toestand in vergelijking met
1929 echter veel gezonder
De Amsterdamsche markt on
gevoelig voor goede berichten.
De reactie's welke in de afgeloopen
week op de internationale goederen
en iv/iiusenmarkt^-- '~1waar te ne
men riepen onwillekeurig herinneringen
op aan het beruchte jaar 1929, toen
het kaartenhuis, dat zoo zorgvui:ug
door de speculatie in al haar gelee! n-
gen was opgetrokken, ineenstortte.
Toch zou men verkeerd doen de situa
tie van toen met die van nu te verge
lijken. Wat wij toen zagen was, om
maar bij Amerika te blijven, een fond-
senspecularie, welke door middel van
de bekende of beruchte „broker-loans"
wat men hier noemt „beursleengeld
T positie's had opgebouwd, waarvan
het van te voren als vaststaand mocht
worden aangenomen, dat bij een eenigs
zins scherpe koersreactie, de afwikke
ling daarvan moeilijkheden zou gaan
opleveren. En toen dan ook de reactie
kw,am, en de banken, en niet het m'nst
de buitenlandsche banken, welke ver
lokt door de zeer hooge rente welke
men voor één-dags-geld te New-York
en vreeselijk in de war. De eerste
wraakgierige vreugde tijdens zijn rit
naar huis ondervonden, had hem totaal
verlaten en hij had bijna den geheelen
nacht wakker gelegen en zich alle mo
gelijke manieren voorgesteld, waarop hij
in den val kon loopen.
De trein had niet gestopt. Dat wilde
zeggen, dat de machinist niets gezien
had en dat de wielen recht over het
doode lichaam' van Alex waren heenge
gaan of het opzij geschoven hadden. Dat
laatste was wel het waarschijnlijkste,
omdat niemand eenigen schok had ge
voeld. Maar waarom had men het dan
nerg'ens gevonden? Er stond nog niets
van in de kranten? Maar in geen geval
zou iemand hem er mee in verband kun
nen brengen. Hoe zou dat kunnen?
Niemand had hem d:en man naar be
neden zien dragen in de auto. Of mis
schien toch wel? Negers zien alles, wat
ze niet zien mogen! Maar wat zou dat
nog? Niemand Zou ooit op de gedachte
komen dat er in den kelder een zoo wil
den strijd was gevoerd Was het heele
geval wel zoo verschrikkelijk? Toen hij
over den eersten schok was heen was,
trachtte hij zich wijs te maken, dat het
voor hem tpch bijzonder gelukkig was,
dat die Alexander uit den weg geruimd
was. Deed hij maar n;et het beste, nu
nimmer eenige moeilijkheid fe maken
over de persoonlijkheid Van den val-
schen Alexander en tevreden te zijn met
ROTTERDAM
voor polishouders.
betaalde, zeer groote bedragen aldaar
hadden uitgezet, tot opvraging hier
van overgingen, was het hek van den
dam en viel de koersdaling fe'telijk
niet meer te remmen. Bovendien moet
men niet vergeten, dat ook wat de goe
derenmarkten betreft, de situatie toen
geheel anders lag dan thans. Op het
moment immers dat in 1929 de - groote
koersdaling op de effectenbeurs inzet
te, w,as de prijsdal'ng op de goederen
markten reeds geruimen tijd aan den
gang. Ja men kan zelfs zeggen, dat be
paalde producten, met name die van
agrarischen oorsprong, gedurende de
geheele periode van de hausse op de
fondsenmarkten, een onafgebroken prijs
daling te zien gaven. Stelt men daar
tegenover de situatie zooals deze was,
vlak voor de huidige koersdaling op
de fondsenmarkten inzette, dan kan niel
worden ontkend, dat vrijwel over de
geheele linie een enorme prijsstijging op
de goederenmarkten viel te registree-
ren, V.an eenige vermoeidheid gaven de
goederenmarkten tot op dat oogenblik
nog niet de minste blijk. Maar deze
factor zal dan ook t.z.t., wanneer de
vertrouwenspsychose, waarin we door
een velerlei van oorzaken deels van
reëelen, deels van niet-reëelen aard
zijn ger,aakt, zal zijn geweken, een
belangrijke bijdrage kunnen vormen
voor een herstel op de fondsenmarkten.
En wat de technische positie van de
markt betreft, deze is, in vergelijking
tot 1929 in zooverre aanmerkelijk gun
stiger, dat de speculatie tot nu toe
overwegend met eigen geld is gefinan
cierd. Slechts in één opzicht zou men
haar positie zwakker kunnen noemen,
en wel in zooverre er zelfs tot op dit
oogenblik nauwelijks sprake is van een
eenigszins omvangrijke contramine,
zoodat de steun welke de markt hier
van kan ontvangen, doordat zij bij de
dalende koersen tot indekken overgaat,
thans vrijwel geheel ontbreekt. Dit
geldt niet alleen voor de internationale
markten maar evenzeer voor onze lo
cale markt. Vraagt men nu naar de -e-
den, waarom het publiek plotseling alle
geloof in de beurs blijkt te hebben ver
loren zoo zelfs, dat men jl. Woens
dag, toen de Amsterdamsche beurs de
New-Yorksche op de voet was ge
volgd sprak van een „zwarten
Woensdag", dan moet men z'ch feitelijk
tot vage algemeenheden beperken, om
dat het sentiment in dezen zulk een
overwegende rol speelt. Men gevoelt
zich eenvoudig onbehagelijk, al valt er
verder niets van te zeggen.
Onze locale markt bleef zelfs vrij on
gevoelig voor den stroom van goe le
jaarverslagen. Wij herinneren sleclris
aan de bevredigende resultaten welke
de groote banken hébben behaald over
het jaar 1936 en het eveneens gunstige
jaarverslag van de Maatschappr ,.isc-
derland". W.i.w. wordt over 1936 nog
geen div'dend uitgekeerd, maar voor
1937 mogen aandeelhouders daar toch
wel op rekenen. Bovendien maakte het
een goeden in-T m dat deze maatscharj-
pij, v/elke evenals de Rotterdamsche
Lloyd een /eci zwaardere concurren
tiestrijd heeft te'voeren dan bv. de K.
P. M. dei iiangelrondigden 1 )uw van
zijn half milPoen? Toch kostte het hem
moeite zich daarvan te overtuigen. De
booze geest in zijn binnenste Pet hem
geen rust, voordat hij Anne totaal uit
gezogen zou hebben. Ze moest g'aan be
seffen, dat ze geheel in zijn macht was
geraakt!
En zoo deed hij dan ook zijn korte
telefonische mededeelingen aan Far
quahr en hing den hoorn op met het ge
ruststellende gevoel, dat de ander zich
geen zorg maakte over de wijze, waarop
hij die inlichtingen verkregen kon heb
ben.
Andrew Farquahr scheen er zich niet
veel van aan* te trekken, dat hij in een
andermans schoenen stond, dien.-; naam
droeg en getrouwd was met een hem
vreemd meisje, dat een half millioen
meebracht!
Het bracht Nathan tot de overtuigmg
dat Drew niet gemakkelijk te ontmas
keren zou zijn. En verondersteld, dat hij
werkelijk van Anne ging houden? En zij
van hem? Dan zouden ze hun huwelijk
als echt en geldig' kunnen gaan beschou
wen en bij elkaar blijven, geld of geen
geld
Na een verblijf van twee dagen in
Washington namen Farquahr en Anne
den nachttre'n naar New-York. Toen de
trein het station binnen reed, schrokken
ze in de volle coupé wakker en haastten
zich naar een hotel, waar ze ieder hun
eigen kamer betrokken.
(Ingez. Med.)
een groot mansc-iin geheel uit eigen
middelen zal kunnen finai-.c eren. Mo-
mentëel beschikt zij over f 27 miihoen
liquide middeen, tegen ruim 21 mil-
liloen in 1935j, een toename dus van
f 6 millioen, of juist het bedrag der
winst over 1936.
Een zeer goeden indruk maakte
voorts het verslag van de Tabak Mij
„Arendsburg." Kon over 1935 9 pet.
worden uitgekeerd, voor 1936 is dit be
paald op 19 pet. Voor suikerfondsen
bestond al heel weinig belangstelling.
Thans is ook het reorganisatieschema
van de „Cultuurmaatschappij der Vor
stenlanden" bekend geworden. Het
grootste gedeelte was reeds bekend.
De gewone aandeelen worden tot 20
afgestempeld terwijl de preferente aan
deelhouders voor bun aandeelen van
500 een gewoon aandeel ontvangen
van gelijke waarde; de houders van
winstbewijzen ontvangen waardepapie
ren die recht geven op 10 pet. van de
overwinst. Nog niet bekend is de ba
sis waarop de gelieerde ondernemingen
in de nieuwe vennootschap die voortaan
Vereenigde Vorstenlanden Cultuurmaat
schappij zal heeten, zullen worden inge
bracht.
De obligatiemarKt bleef vast gestemd,
waarvan speciaal de overheuisleeningen
konden profiteeren; zoo werd de 3 per.
uitgifte a pari van de Provincie Gelder
land een groot succes.
Op onze markt werd speciaal een
veroorzaakt door he
PRINSESSEDAG.
Een bloemenhulde voor het
paleis Soestdijk.
Te Baarn heerschte gister dubbele
feestvreugde, omdat Prinses Juliana
haar verjaardag vierde ten paleize
Soestdijk, en omdat ook de Koningin
daar bij deze gelegenheid vertoefde.
De feestdag werd geopend met het
luiden van de klokken. Daarna is in het
Oranjepark ondier groote belangstelling
van het publiek een demonstratie ge
houden van de Eemruiters, opge'uis-
terd met muziek.
Het hoofdnummer van den feestdag
was een bloemenhulde aan H.K.H. des
middags ten paleize Soestdijk.
Om half twee stelde zich in de Toren
laan een stoet op, Onder leiding van de
bestuursleden van de beide Oranje-ver-
eenigingen en de politie werden de dui
zenden deelnemers, allen voorzien van
bloemen, in rijen van vier geschaard.
Onder de tonen van de beide mu
ziekkorpsen Crescendo en Voorwaarts
zette de stoet zich om twee uur in be
weging, Bij de gedenknaald hadden zich
eveneens honderden deelnemers opge
steld om mee te defileeren voor het
Prinselijk paar. Via de Koningslaan werd
ongeveer om half drie het paleis be
reikt.
Op het bordes bevond zich de ge
heele Koninklijke Familie met eenige
leden van de hofhouding. Het eerst
werden bloemen neergelegd door bur
gemeester jhr. mr. D. G. C. J. van Ree-
nen en diens echtgenoote, alsmede
door de leden v.un het dagelijksche be
stuur van de beide Oranje-vereenigin-
gen. Vervolgens had de bloemenhulde
plaats van de duizenden, die volgden
Het geheele borcles was n een mi
nimum van tijd onder bloemen bedolven,
De meeste deelnemers kwamen met los
se bloemen, doch velen ook brachten
hun hulde met bouquetten en groote
bloemstukken. Een aardig moment was
het toen de Kleuters van trein 828 hun
bloempjes op de treden van het bor
des neerlegden. N.adat de helft van den
stoet voorbij getrokken was, werd
halt gehouden en bracht de Harmonie
van het
groote onrust veroorzaakt door tiet
wilde verloop op de valuta-markt, waar
het dollar aanbod op één dag niet min- Crescendo twee coupletten
der dan 20 millioen bedroeg, hetgeen Wilhelmus ten gehoore, waarna het de-
f f-1 A Trnrt J /-* ItiTA/irin i! nl rl H/it* noOmO»
het egalisatiefonds noopte zijn aan- j
koopkoers van den dollar omlaag te
brengen, Het behoeft geen betoog dat
deze massale aankoopen van dollars
lees goud ons land op den duur voor
de zelfde problemen zal plaatsen als
Amerika, Een verlaging van den dol
larkoers helpt daartoe natuurlijk niets;
de werkelijke oorzaak: de activiteit
van de Nederlandsche betal ngsbalans
is daarmede niet weggenomen.
De volgende cijfers geven een goed
denkbeeld van de deprimeerende situa
tie.
H.V. A. 490—473
Philips 341—307
Amsterdam Rubber 309277
Koninklijke Olie 419394.
filé van de tweede helft der deelne
mers plaats vond. In het laatste gedeel
te van den langen stoet bevond zich
een deputatie v,an het Koningin Emma-
koor, bestaande uit de jheeren F. C.
Neumann (voorz'tter) en jhr. J. C.
Meyer, (secretaris), die Prinses Juliana
namens dit koor een bloemenmand aan
boden. Dat er veel belangstelling voor
deze bloemenhulde bestond, kan hier
uit blijken, dat het geheele défilé on
geveer drie kwartier duurde. Ëu ten de
hekken van het paleis hadden zich hon
derden belangstellenden verzameld.
Na het défilé maakten de Koningin
en het Prinselijk paar in de nieuwe
Maybach een rondrit door Baarn, waar
bij zij herhaalde malen lu'de door het
publiek werden toegejuicht. (N. R. C.)
Ü8s4ï<
ÏIORIIRKCIIT
(Ingez. Med.)
Den volgenden dag gingen ze op de
boot. Ondanks de volte was Farquahr
erin geslaagd twee dekhutlen te be
machtigen.
'n Dure geschiedenis, mevrouw", grin
nikte hij, „zoo'n huwelijk voor den
vorm! Hier is de sleutel van je hut, zet
er het nummer op.. 511".
„Vijfhonderd elf, ja Alex".
„Je moet geen Alex tegen me zeg
gen", zei hij mef ongewone scherpte,
„zeg Andy!"
„Maar je werd toch altijd Alex ge
noemd?"
,.N:et meer na mijn vertrek uit het
Zuiden".
Denkelijk had zijn vader, zoo. dacht
ze, toen hij brak met zijn familie, ook
alle oude herinneringen zooveel moge
lijk willen uitwisschen. zelfs de bij
naampjes der kinderen
„Andy?" herhaalde ze, ,.dat komt me
zoo onbekend voor Kan ik niet beter
beginnen met Alexander te zeggen en
dan zoo langzamerhand me aan Andy
gewennen?"
„Begin met Andy. jonge dame," drong
hij aan, „dan weet ik dadelijk, tegen
wien je het hebt",
„Ik heb nog nooit iemand gekend, die
Andy heette", zei ze, om iets te zeg
gen, toen hij zwijgend een sigaret op
stak, „die kleine jong'en, met wien we
vroeger speelden, heette Andrew, maar
we noemden hem altijd DrewHerin
ner je hem nog?"
Hij keek haar aan met een he:melijk
snottend glimlachje en zei: „beter dan
jij".
„Ja, je was ook ouder. Ik weet niet
meer. dan dat er een kleine jongen was.
Ik geloof, dat zijn vader gestorven is".
„Ja, die arme drommel viel [in de
klauwen van een oude tante en trok er
vandoor".
„Weet je wat er van hem geworden
is?".
„Ja, hij is dood".
„Och, dat spijt me," riep Anne uit,
„ik weet nog wel, dat ik van hem en
van jou meer hield dan van Nathan!
„Van Nathan heb je nooit veel moeten
hebben, wel?" vroeg hij de oogen strak
op haar gevestigd.
Ze schudde van neen.
„En hij was toch wel verliefd op je!"
„Op zijn manier!"
„Toch een drommels edelmoedige ma
nier. Het heeft hem een half millioen ge
kost, dat je getrouwd bent."
„Je praat, alsof hij mijn huwelijk tot
stand heeft gebracht!" zei Anne, ver
wonderd. „Hij moest er niets van heb
ben^natuurlijk niet! Hij heeft alles
gedaan om het tegen te werken.,., totdat
jij kwam. En pas. toen jij hem vertelde,
dat je hem de helft wilde geven, is hij zoo
behulpzaam geworden."
„Zoo, dat was het dus!"
(Wordt vervolgd.)