^roumcUiU
GOESCHE COUBAWT^
uliana-Ring
VERKOOPHUIS „AMERIKAAN"
WEERBERICHT»
RECHTSZAKEN.
BINNENLAND.
KUNST EN WETENSCHAP.
Wordt lid van onze na
tionale Vereeniging voor
Volkenbond en Vrede
NUMMER 96.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
24 APRIL 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
Verkiezingen in zicht!
EEN VLOTTE HOED?
N. TH. DE JONG
MIDDELBUCQSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
«chap VJiseingen 2.30, elders f 2.50 per
irwartaai Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Inge^. mededeelingen 60 ct. p. r,
Bij oontr. voor beide veel jager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aaagnlotea bjj bet Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 3
TO^el» f 2.10. elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cersi.
Nog ruim een maand scheidt ons van
nieuwe verkiezingen voor de Twee
de Kamer der Staten-Generaal. Over
een maand en twee dagen zal de stem
busstrijd ten einde zijn slechts de
achterhoede schermutselingen van de
zwijgende mannen, die met hun borden
met verzoeken of bevelen bij de stem-
bureaux opgesteld zullen staan, rest ons
dan nog. Maar de strijd met tong en pa
pier is dan toch uitgestreden: we gaan
dan weer naar de bussen en we maken
braaf ons uitverkoren hokje rood, stop
pen braaf en min of meer plechtstatig
het toegevouwen biljet in de bus en
dan wordt er geteld en g'eteld, en ge-
loopen en gefietst en getelefoneerd en
getelegrafeerd, en dan gaat de telex op
ons bureau rammelen en ratelen, zoo
als- e dag en nacht ratelt, en dan komen
de cijfers doordruppelen
Eerst kleine cijfertjes uit bekenden
kring, maar waaruit toch al valt af te
leiden, zoo'n beetje welken kant het uit
2al gaan of deze of gene vooruit of
achteruit ging
Maar in deze maand zal er nog zoo
een en ander gebeuren. Het is nu hoog-
conjunctuurtijd voor Kamerleden en po-
litiekelingen. Mannen en namen die je
vroeger in Zeeland zelden of nooit zag,
komen nu over Kreekrakdam en Sloe-
dam, steken de Wester- en Ooster-
schelde over en leveren gevecht op ge
vecht in zaal na zaal, voor vele of wei
nige toehoorders. En dat alles om her
overing van Kamerzetels, voorzoover dit
de oude partijen betreft, om verovering
voorzoover het nieuwe aangaat.
Het is nu niet de tijd, te klagen over
de somtijds niet overgroote belangstel
ling die men tusschen twee Kamerver
kiezingen in van de Kamerleden in Zee
land geniet. Nu is het tijd van aanpak
ken. Want hoe men ook over alle deze
dingen denken moge, hoezeer men wel
licht gerechtvaardigde kritiek op par
tij en partijbesturen en partijvertegen
woordigers moge hebben wij bedoe
len ditmaal geen enkele partij in het
bijzonder deze strijdbijlen begrave
men nu tot na de stembus. Den dag
daarna grave men de bijlen weer op;
dan hanteere men ze na 't wetten met
krachtigen armzwaai om wat dor en
dood is gebleken onherroepelijk te vel
len, opdat nieuw leven aan oude maar
goede boomstronken ontspruitenu
is het de tijd niet voor zulke dingen. Nu
is het de tijd om te werken, hard te
werken, aan behoud en bevordering van
het goede. Nu moeten de dijken ver
sterkt worden, die ons moeten behoe
den tegen overstrooming; nu moeten we
rijshout vlechten en basalt storten om
gevaarlijke stroomingen te beletten on
ze dijklichamen te onderschuren en on
dermijnen, opdat niet op 't onver
wachtst een dijkval onze vrijheid, ons
staatsbestel zelf, in gevaar brenge.
Een ding is jammer. We zijn welis
waar van een dikke vijftig lijsten nu be
neden de 20 gekomen, maar: het zijn er
voor deze keer toch nog te veel naar
onzen smaak.
Wij hadden gewild, dat men een voor
beeld aan Brussel had genomen, waar
men zoo juist Degrelle en Van Zeeland
alléén tegenover elkaar gezet heeft.
Dat was, om zoo te zeggen, verkiezings-
psychologisch volkomen juist. Dat was
het tegenover elkaar zetten van stelsel,
van idee: zooals het nu gaat, of zoo als
Rex bewéért dat-ie het zal doen.
Dit was met goeden wil in Nederland
ook mogelijk geweest. Wij hadden hier
v?°Ver elkaar kunnen stellen: Colijn
of Mussert.
Hoe?
Door een C q m b i n ,a t i e van
de candidatenlijsten der vijf partijen,
die het huidige kabinet vormen! Dat
was, met goeden wil, zeer wel moge!ijk
geweest In elk der 18 kieskringen had
een lijst, ingediend moeten worden
met bovenaan: Colijn, en vervolgens bv
Aalberse, De Geer, Van Lidt de Jeude,
Joekes. Deze vijf onveranderlijk bo
venaan, en daaropvolgend, in de 18
kieskringen voortdurend verschillend,
afwisselend een R.K., een C.H., een
V.B. en een V.D. Of, zoo de techniek
van 't geval dit noodig maakte, van de
R.K. d e zooveel zetels pleegt te krij
gen, achteraan een of twee meer. En
dan tevoren een overeenkomst: de to
tale zetels die we op onze 18 verbonden
lijsten van nationale concentratie halen,
worden verdeeld naar de thans be
staande verhouding. Daar konden de
A.R. geen bezwaar tegen hebben, want
Colijn haalde vier jaren geleden ook al
méér stemmen dan hem enkel als A.R.
staatsman toekwamen, en dus zou de
A.R.-fractie dit extra'tje pondspondsge
wijs ook nu weer toevallen.
Dat was de weg geweest.
Dan hadden allen die van communis
me noch fase sme gediend waren, als
één man en één vrouw op onzen in
den besten zin des woords populairen
minister-president Colijn kunnen stem
men
Maar het zij toegegeven: dat was wel
wat teveel gevergd, zoo'n vertoon van
eensgezindheid.
Derhalve zijn we nu gedwongen, ais
overtuigde voorstanders der vrijzinnige
en 1 berale levensbeginselen, onzen
vrijzinnigen geestverwanten een en an
dermaal te waarschuwen: laat U niet
mêesleepèn in den maalstroom van on
doordachte bewondering voor Colijn.
Gebruikt Uw verstand toch, en denk
eens éven verder na over hetgeen ge
doet, wanneer ge op Colijn stemt!
Dat is waarlijk een van de lamme
dingen van ons kiesstelsel met z'n nr.
1 op de lijst en z'n overdracht van stem
men.
Colijndie zit nu al weer in de
Kamer, bij wijze van spreken.
Colijn heeft U w stem gansch niet van
noode.
En als hij andermaal een kabinet
vormt, dan zijn zelfs alle stemmen
op de persoon van Colijn
heelem,aal voor niets geweest.
Dan hebt Gij, niet-aan-politiek-doen-
de man of vrouw, gemeend dat
ge op Colijn stemdet, maar in werkelijk
heid hebt Gij door Üw stem slechts ge
holpen een topzware anti-revolutiona re
Kamerfractie te vormen. Die zeer ze
ker ook wel opvattingen zal huldigen
op bepaalde terreinen v,un het maat
schappelijke en politieke leven, waar
mede Gij U heelemaal niet vereenigen
kunt.
Laat ons duidelijk zijn. Wij wekken
van deze plaats alle anti-revolutionai
ren, aangeslotenen bij die partij en zij
die de politieke beginselen van die par
tij kennen en onderschrijven, van harte
op: s t e m t C o 1 ij n. Dat is een eisch
van politiek beleid. Dat is Uw kiezers
plicht. Wij geven dezen raad van harte
en zonder eenig voorbehoud.
Daarnaast geven wij een tweeden
raad: allen die niet de anti-revo
lutionaire beginselen zijt toegedaan,
stemt niet op Colijn. Stemt op een
der andere partijen uit het huidige kabi
net, en wel op die partij welker pro
gramma het meest met Uw eigen inzich
ten en opvattingen overeenstemt.
Voorzoover Gij liberaal of vrijzinnig
zijt deze begrippen dekken elkaar
niet volledig stemt links. Vrij
heidsbond of Vrijzinnig-Democraat dat
is ons om 't even.
Maar: het is zaak, dat in de nieuwe
Kamer de liberale en vrijzinnige stem
nog hoorbaar zal kunnen weerklinken!
Zie dan onze Etalage!
Lange Noordstraat, Middelburg,
(Ingez. Med.)
Schaking.
De rechtbank te Zwolle heeft den
35-jarigen chauffeur B. G. te Almelo
veroordeeld tot twee maanden gevan
genisstraf met aftrek van de prevent'e-
ve hechtenis, wegens het onttrekken
van een minderjarige aan h,et over
haar gestelde gezag. Verdachte had op
28 Februari jl. een pupil uit het Julia-
na-kinderhuis te Zwolle geschaakt; het
was^ een meisje waarmee hij, vóórdat
ze m het tehuis werd opgenomen om
gang had gehad en dat hij had willen
trouwen, naar hij zeide. Er was vier
maanden gevangensistraf tegen hem ge-
ëischt, eveneens met aftrek van de
voorloopige hechtenis.
Hierin ligt al de ernst en al de
wuarte van onze verantwoordelijk
eid, dat er van ons geëischt wordi
liet iets te doen, maar iets te zijn.
DE STOOMVAARTMAATSCHAPPIJ
„NEDERLAND" BESTELT EEN
NIEUW PASSAGIERSSCHIP.
Belangrijke order voor de N V,
Nederl. Scheepsbouw Mij.
In een persconferentie ten kantore
van de maatschappij heeft een der di
recteuren van de stoomvaart maat
schappij „Nederland' de heer J. F. van
Hengel, een hoogst belangrijke mede-
deeling gedaan: de vloot der maatschap
pij zal worden uitgebreid met een
nieuw passagiersschip, waarvan de
bouwkosten twaalf a dertien millioen
gulden bedragen.
Dit bij de N.V. Nederlandsche
Scheepsbouw Mij. te Amsterdam te
bouwen motor-passagiersschip zal een
bruto-register-tonnage hebben van
20.000 ton en worden voortbewogen
door drie schroeven. De reisduur naar
Indië zal door dit schip 4 dagen worden
bekort.
Na ampele overwegingen is deze be
langrijke beslissing woor de maatschap
pij genomen. De scheepvaart is opge
leefd en den laatsten tijd moet de „Ne
derland" met haar scheepsruimte woe
keren.
Aan het einde van het vorige jaar
aldus deelde de heer Van Hengel mede
werden door ons na zeer uitvoerige stu
die prijzen overeengekomen met de
N.V. Ned. Scheepsbouw Mij. voor den
eventueelen bouw van een nieuw en
snel passagiersschip. Daar er op dat
tijdstip verschillende bedrijfsfactoren
waren, waarom het niet mogelijk was
tot definitieve bestelling van het schip
over te gaan, werd tegen de overeenge
komen prijzen een optie voor den bouw
genomen. Tegen betaling van een scha
devergoeding zou de maatschappij „Ne
derland" het overeengekomene kunnen
annuleeren, indien de omstandigheden
daartoe onverhoopt aanleiding mochten
geven.
Het verheugt ons daarom, zoo ver
volgde de heer Van Hengel, thans te
kunnen mededeelen, dat de ontwikke
ling der omstandigheden voor ons be
drijf het ons thans mogelijk gemaakt
heeft tot definitieve bestelling van een
nieuw passagiersschip over te kunnen
gaan. Binnen enkele dagen zullen de
contracten worden geteekend.
Het wordt een fraai, uiterst snel en
in alle opzichten modern schip, dat
door de groote snelheid Indië over
zee weer dichter bij Nederland zal bren
gen.
De hoofdafmetingen zijn: lengte op de
lastlijn 630 voet, breedte op de
lastlijn 83.6 voet, en holte tot schotten-
dek 38.4 voet. Het schip, dat slechts
één schoorsteen en één iaadmast zal
voeren, zal over een dienstvaart van 21
mijl kunnen beschikken, waarvoor
27.000 a.p.k. noodig zijn.
In 13 dagen zal het traject Genua
Sabang worden afgelegd, veertien dagen
zal de reis naar Belawan duren, in 15
dagen wordt Singapore bereikt en het
geheele passagierstraject GenuaBata
via zal 16 dagen in beslag nemen. Een
winst van vier dagen, daar de mailsche
pen van de „Nederland" nu 20 dagen
doen over het traject GenuaBatavia.
Het bouwbedrag wordt geheel uit
eigen middelen betaald. De datum van
oplevering is vastgesteld op 1 Juli 1939.
Een naam voor hét schip, dat de „Johan
de Witt", die na de ramp van de ,,P. C.
Hooft" weer dienst deed, zal vervangen,
is nog niet vastgesteld. Voorloopig zal
het onder het werfnummer N. S. M. no.
270 staan.
Dank zij de genomen optie kan het
schip voor 12 a 13 millioen worden ge
leverd.
DE NEDERLANDSCHE
HANDELSMISSIE IN CHILI.
Uit Santiago wordt gemeld:
De geheele Chileensche pers houdt
zich bezig met het bezoek van de Ne
derlandsche handelsmissie die thans
hier is aangekomen en voorspelt, dat
de handel tusschen Chili en Nederland
uitgebreid zal worden.
De minister van buitenlandsche za
ken heeft de leden van de missie ont-
Geëtaleerd, de
de nationale verlovingsring, welke
zónder prijsverhooging, vakkundig,
passend aan den vinger gesmeed
en gegraveerd wordt, waarop ge
wacht kan worden.
Graveur Juwelier Horloger
St. Pieterstraat no. 13
MIDDELBURG
(Ingez. Med.)
vangen en hun toegezegd de commerci-
eele aanbiedingen betreffende goede-
renruil te zullen bestudeeren.
ONTVANGSTEN DER SPOORWEGEN
Gunstige cijfers over Maart.
De ontvangsten der Nederlandsche
Spoorwegen over Maart 1937 worden
geschat op:
Reizigers 4.162.100 (geschat- Maart
1936 3.664.000), bagage 50.300, post
225.000, goederen 3.238.000 (geschat
Maart 1936 f 2.922.400), levende dieren
37.600, fliversen 123.000. Totaal
7.836.000 (geschat Maart 1936
7.031.000).
De geschatte ontvangsten over Maart
1937 overtreffen die van Maart 1936
met 805.000. Een uitkomst, die meer
dan bevredigend is. De cijfers zijn ech
ter geflatteerd, want de Paaschdagen
vielen in 1936 in April. De geschatte
inkomsten van het goederenvervoer
zijn drie ton meer, tegen 2 ton minder
in 1936. Van de overige ontvangsten
gaf de post, veevervoer een vooruitgang
te zien van 10.000.
Van af 1 Januari waren de geschatte
ontvangsten van 22.585.650 drie ton
boven de definitieve van het eerste
kwartaal 1936 22.282.121). Het eer
ste kwartaal 1936 was ten opzichte van
dat van 1935 daar 2.7 millioen bene
den.
„Het Nest" Tooneelgroep
„Het Masker"; Schouwburg
Molenwater. Middelburg,
Mr. F. W, Adr.'aanse en de heer
Ko Arnoldi hebben beiden, voor den
aanvang van het spel, het zeer talrijke
publiek hun spijt betuigd over de on
mogelijkheid voor mevr. Else Mauhs,
gisteravond op te treden, maar haar
gezondheid liet het werkelijk niet toe.
Mr. Adriaanse had vervolgens nog de
prettige mededeelng, dat het Tooneel
comité dezen winter weer zoo goed ge
boerd heeft, dat er nog w,at op kan.
overschieten: Louis Gimberg met z'n
A. B. C.-cabaret namelijk.
Toen begon dan de opvoering van
„Het Nest", een, spel van 16 personen
en in 5 bedrijven, door dr. Edm. Kon
rad. Het moet oorspronkelijk in het
Tsjechisch geschreven zijn.
Het programma lijkt wel wat op een
adresboek, en het dient ook wel een
beetje als zood,an"g, om den weg te
vinden zoo al niet in de verwikke
lingen, dan toch in de personen die ze
doen ontstaan. De schrijver zal zelf, om
niet in de war te raken, wel net als de
Japansche auteurs van vervolgromans
gedaan hebben: voor iedere figuur een
poppetje op z'n schrijftafel; een huwe
lijk: ze met een l'ntje samenbinden;
overlijden: den kop d'r af, en zoo meer
Op die manier bega je geen vergissingen
dat je bv. een dochter aan een overle
den buurman uithuwelijkt, of zoo iets
naars
Het lange waschlijstje van aandeel
houders in „Het Nest" doet ook we
ietwat aan een revue-programma den
ken. Dat zou misschien met wat liedjes
en muz'ek en een dansje er bij óók nog
gekund hebben. Maar dan ware „Schei
den Maar!" een pakkender titel.
Principieel is volgens Galenus, Toet-
Ahk-Amon en andere geleerde schrij
vers over Kunst, dezelve in zichzelve
amoreel. Het doet er niet toe, of zij het
goede of het slechte uitbeeldt, of zij
de toeschouwerschap in vervoering
naar hoogere sferen of in griezelingen
naar de diepten der hel brengt; zij
moet voor,al geen tendenties hebben,
alleen maar Kunst'met een hoofdletter
zijn. Zien wij aldus, onder dezen ge
zichtshoek, af van de mogelijke moreele
bezwaren tegen dit stuk, dan is, het
geen er overblijft, toch nog niet over
matig indruk-wekkend. Het rammelt
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Meest matige, later afne
mende N-W, tot N. wind, gedeeltelijk
bewolkt, waarschijnlijk droog weer, kans
op nachtvorst, weinig verandering in
temperatuur overdag.
UKKEL: Zwakke tot matige wind uit
Noordelijke richtingen, vrij schoon weer,
nog tijdelijk bewolking, weinig of geen
regen, vrij koele temperatuur met een
nachtelijk minimum van omstreébs 0
graden.
Morgen mooi weer, tijdelijke bewol-
kingen, matige Noorden winden,
Za 24 April, Zon op: 4 h 46; onder:
19 h 12. Licht op: 19 h 42. Maan op: 18
i 29; onder 3 h. 49,
Zo 25 April, Aon op: 4 h 44; onder:
19 h 36; Licht op: 20 h' 06. Maan op:
19 h 36; onder 4 h 10. V.M. 25 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
April.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 24 0.37 13.04 7.07 19.15
Zo. 25 1.08 13.34 7.42 19.50
Ma. 26 1.40 14.04 8.16 20.20
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Hoogwater. Laagwater.
Za. 24 2.27 14.51 8.06 20.25
Zo. 25 3.02 15.27 8.40 20.56
Ma. 26 3.37 16.01 9.10 21.25
Minimum contributie f 1.'sjaars.
Secretariaat der afdeeling
MOLENWATER 45 MIDDELBURG
(Ingez. Med
een beetje, niet alleen door de vele
personen, maar ook door het gebrek aan
noodwendigheid in de constructie, de
veelheid, en de toch soms ook wel
ietwat onwaarschijnlijkheid der conflic
ten. Heeft nu in dat illustere en, ten
deele, toch min of meer levenswijze, ge
zelschap niemand dóór wélk een door
trapt stel egocentrische egoïsten die
dochters van Anna Berger zijn? Die
meiden had men geen tooneelspel over
moeten schrijven.... ze hadden een
pak rammel moeten hebben, allebei.
Zoo al niet met de karwats, dan toch
in figuurlijken zin, door Het Leven
met twee hoofdletters.
Natuurlijk, natuurlijk: h er spreekt de
moreele factor in het oordeel tóch al
weer mee, wilt u zeggen? Inderdaad,
maar die abstractie van de moraal is
ook maar lariekoek d,at kan men
wel zéggen, maar behalve misschien een
hoogleeraar in dé ethica kan toch nie
mand dat kunststukje volbrengen. En
bovendien moet het niet: tooneel
moet als regel geen cerebraal experi
ment, maar levende werkelijkheid zijn,
midden in het warme leven grijpen al
thans. En daar werkt niet alleen de
amoreele rede, daar werkt ook het ze
delijke waarde-oordeel immer mee, aan
de overhand zelfs.
Dan moeten wij dit stuk veroordeelen.
Niet omdat er echtscheid'ngen bij het
dozijn in voorkomen houden wij ons
te dezen verre van starre dogmatiek
of kwezelarij. Maar wél om de manier
waarom en waarop. Om het stomme,
hartelooze en onwerkelijke pure egoïs
me, waarvan de. zaak doordrenkt is.
Moet dat ons nu heel een avond bezig
houden?
Het is toch een probleem, zal men
zeggen. Zeker, zonder eenigen twijfel.
Maar: het werkelijke probleem, dat
h'er ligt, is niet de caricatuur er
van die men ons in dit stuk voorzet.
En deze caricatuur zou nog aanvaard
baar zijn als-ie zoo bedoeld
was, bij wijze van klucht of satire, maar
dat is nu juist het schrijnende: deze
wanstaltigheid wordt ons als het w e r-
k e 1 ij k e voorgezet verguld koper
voor goud. Dat gaat te ver. En dat is,
op deze wijze, dan ook volstrekt niet
belangrijk.
Er waren wel enkele goede momen
ten in het stuk en in het spel, en wel
een enkele geestige zet („Een huisge
zin? Man, een "club is het hier".
Magda Janssens en Ko Arnoldi zijn er
varen tooneelspelers die het vak door
en door verstaan en de bloemen voor
eerstgenoemde werden zeker met aller
hartelijke instemm:ng aangedragen
Maar voor de rest? Hoe minder ervan
gezegd hoe beter. Alleen die oude
Marie van Westerhoven is een lieve
schat.