GOESCHE COUPANT^
De toeneming der
wereldwelvaart in 1936.
BINNENLAND.
NUMMER 93.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
21 APRIL 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
DIEP IN DEN VINGER
GESNEDEN.
Een deel van de ,„Andra"-
bemanning doodgeschoten
Internationale handel ech
ter nog beperkt. De be
wapening heeft een voor
naam aandeel in de ople
ving.
WEERBERICHT.
Steunt de Vclkenbonds-
gedachte,onderzoekt het
Volkenhondswerk, werkt
mede aan zijn volmaking
en b
MIDDELBUBGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
tegel, lngez. mededeelingen 60 ct. p. j.
Jij contr. voor beide veel lager; tar. op unvt.
«■Maw—
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgscbe Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 1
Aung—lot— by bet Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—1
tegels 2.10. elke r. m. 30 ct. Rubrics
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
k 75 ct bij vooruitbetaling Adv. me
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer coc
rant" 10 ct extra Bewijsnommers 5 cent
Thans blijkt, dat de R.O.C.C.
den inspecteur der Burgerlijke
luchtbescherming óók onder
den voet heelt geloopen.
De zaak der voorstanders van de ge
meentelijke autonomie voor de radio
distributie-luchtbescherming begint hoe
langer hoe steviger gegrondvest te wor
den; met den dag blijkt meer, hoe diep
de radiocontrölecommissie zich hier wel
in den vinger gesneden heeft.
Zooals te verwachten viel, heeft de
quaestie van de door den ministerieelen
banvloek getroffen voordracht vanwege
den voorlichtingsdienst van den ge
meentelijken luchtbeschermingsdienst te
Middelburg in de jongste vergadering
van het college van hoofden van dien
sten een onderwerp van bespreking uit
gemaakt. Boven en behalve hetgeen
reeds te dezer zake algemeen bekend
is, bleek daar toen, dat de Radio Om
roep Controle Commissie door haar on
gelukkig advies aan den minister, het
geen dezen bewindsman tot ingrijpen
noopte, ook nog den luitenant-generaal
De Ridder, inspecteur voor de bescher
ming van de bevolking tegen luchtaan
vallen, onder den voet geloopen heeft
Den lóen September des vorigen
laars is namelijk van dien inspecteur aan
de Commissarissen der Koningin in de
verschillende^ provincies een brief uit
gegaan, betrekking hebbende op het ge
bruik van de radio-distributiecentrales
bij de luchtbescherming. In overleg met
den directeur-generaal _der P.T.T. blijkt
bepaald te zijn, „dat de*radiodistributie-
inrichtingen in de gemeenten, indien
overigens overeenkomstig de wet ge
handeld wordt, gebruikt mogen worden
voor: A. Het oproepen der hulpdien
sten; B, Het alarmeeren der bevol
king., C. Het doen van mededeelin
gen aan de bevolking, teneinde deze nog
eens te wijzen op haar verplichtingen en
te haifer voorlichting."
En in een anderen brief aan dezelfde
autoriteiten worden deze voorschriften
dan nog uitgewerkt.
Daarbij wordt er op gewezen, hoezeer
„met vrucht gebruik gemaakt kan wor
den van de in de gemeenten aanwezige
radiodistributie-inrichtingen". Het ge
bruik hiervan.„ten dienste van de
voorlichting van de passieve bevolking,
teneinde haar de algemeene en bijzon
dere gedragsregels de zelfbescher
mingsmaatregelen bij te brengen,
alsmede haar met de algemeene begin
selen van den luchtbeschermingsdienst
en de taken van de overheidsorganen
bekend te maken zoo schrijft gene
raal De Ridder zou het volgende
kunnen omvatten:
1. Het periodiek houden van korte
voordrachten om de gedachten te
bepalen gedurende een kwartier a een
half uur door den burgemeester of
diens lasthebber (hoofjd van den ge
meentelijken luchtbeschermingsdienst)
2. enz, enz.
En verder.... „Het verdient....
aanbeveling, teneinde een zoo groot mo
gelijk gedeelte van de bevolking te be
reiken, alle beschikbare programma-
mogelijkheden te benutten voor de
voordrachten of besprekingen".
De Inspecteur van de Luchtbescher
ming vervolgt dan, te dezer zake over-
leg gepleegd te hebben met het hoofd
bestuur van de P.T.T.alwaar men
Z.Exc. verklaarde, dat de dierzijds uit
gegane circulaire van het Bureau Rodi
gehee, van toepassing is op de hierbo
ven omschreven voordrachten en be
sprekingen, den luchtbeschermingsdienst
betreffende; met name dat zij de hou
ders der ra£b°distributie-inrichtingen
verplicht tot het verleenen van de over
eenkomstig de wet gevorderde mede
werking inzake het houden van deze
voordrachten en besprekingen
Door het vorenstaande is de laatste
wellicht nog mogelijke twijfel omtrent
al dan niet wettigheid van de te Mid
delburg georganiseerde voordrachten
serie geheel weggenomen; de wettelijke
bepalingen waren alle zorgvuldig in
acht genomen; de voordrachten werden
gehouden door lasthebbers van den bur
gemeester, en zij vielen in alle opzicht
binnen het kader van de voorschriften
zooals de Inspecteur der Luchtbescher
ming deze gegeven had.
De Kadiocontrólecommissie heeft den
minister van binnenlandsche zaken
die zelf natuurlijk buiten het geschil
staat wel een zeer onberaden advies
gegeven; in haar ijver ook de gemeente
lijke luchtbeschermingsvoordrachten
binnen den kring harer bemoeienissen
te trekken, heeft zij geheel over het
hoofd gezien, dat deze zaak reeds
en afdoende geregeld was; haar po
gen, alsnog via den Radioraad, hetgeen
buiten haar gehoorskring valt, daar bin
nen te halen, zal, dunkt ons, moeten
stranden op het feit, dat de zaak al ge
heel in kannen en kruiken blijkt te zijn.
Al dragen deze kannen en kruiken dan
niet het pottenbakkersmerk der Radio
contrölecommissie maar daarom
kunnen het nog wel goede kannen
en kruiken zijn!
PRINSES ARMGARD NAAR
HET LOO.
Naar uit Apeldoorn wordt gemeld,
zou Prinses Armgard, de moeder van
Prins Bernhard, binnenkort voor eenigen
tijd op het paleis Het Loo komen logee-
ren.
Onder hen zou zich ook een
Middelburger bevinden.
De „Telegraaf" verneemt van den spe-
c alen correspondent van de „Daily
Telegraph" te St, Jean de Luz, Pem
broke Stephens, die een onderzoek in
stelde naar het lot v.an de opvarenden
van b,et Ned, ss, „Andra", dat in den
grond is geschoten; dat drie leden van
een Spaansch regeeringscomité en alle
officieren van het schip, o.w. zich be
vond de heer P, Gazan, eersteofficier,
wonende te Middelburg, ter dood zijn
veroordeeld en geëxecuteerd. De overi
ge leden der bemanning werden naar
een concentratiekamp voor buitenlan
ders te Salamaca overgebracht, omdat
Vergeetachtigheid is de moeder van
de verzoening en. van de ondank
baarheid.
zij geen rol hebben gespeeld in den aan
koop van munitie in het buitenland.
Volgens een bericht van den R. P. D.
is deze ijiededeel ng echter onjuist. Zie:
laatste berichten.
WIJZIGINGEN IN DE CHRISTELIJKE
WERKGEVERSVEREENIGING.
Thans christelijk werkgevers
verbond genaamd.
Het bestuur der vereeniging van chris
telijke werkgevers en groothandelaren
in Nederland (christelijke werkgevers-
vere.eniging) schrijft ons, dat bij Kon. be
sluit d.d. 7 April j.l. eenige wijzigingen
in de statuten, waartoe op de laatste
algemeene ledenvergadering het besluit
genomen was, zijn goedgekeurd.
Deze wijzigingen beoogden met name
de organisatorische positie der vereeni
ging te doen beantwoorden aan de feite
lijke sociaal-economische ontwikkeling
hier te lande, waarbij de overheid in
steeds sterkere mate uit het bedrijfsle
ven opgekomen organen inschakelt,
daarbij uitgaande van de bestaande vak
organisaties van werkgevers en werk
nemers eenerzijds, en van de centrale
organisaties van werkgevers en werk
nemers anderzijds, bij welke centrales
dus de vakorganisaties, in overeenstem
ming met de onderscheiden levensrich
tingen, zijn aangesloten. Waar op die
wijze van werkgeverszijde reeds twee
uitgegroeide vakcentrales bestaan, te
weten het (liberale) verbond van Neder
landsche werkgevers en het R. K. Ver
bond van Werkgeversvakvereenigingen
(nauw verbonden met de algemeene R.
K. werkgeversvereeniging), ligt het voor
de hand, dat ook de protestantsch-chris-
telijke werkgevers zich organisatorisch
aan dezen stand van zaken aanpassen.
Bestond de christelijke werkgeversver
eeniging tot nog toe uit individueele le-
den uit allerlei branches, thans maken
de statuten ook aansluiting van vakor
ganisaties mogelijk. Als vereisen tp voor
de aansluiting van een zoodanige vak
organisatie is gesteld, dat de vakver-
eeniging geheel of voor een overwegend
gedeelte bestaat uit leden, welke in
stemmen met de statuten van 't christe
lijk werkgeversverbond. Dit zal uiteraard
steeds het geval zijn, indien de vakorga
nisatie zelve op principieelen grondslag
staat, doch het bestuur meende ander
zijds de mogelijkheid niet te mogen uit
sluiten, dat zgn. neutrale vakorganisa
ties, waarin evenwel het christelijk ele
ment behoorlijk is vertegenwoordigd,
zich ook bij een protestantsch-christe-
lijke werkgeverscentrale kunnen aan
sluiten. Dit klemt te meer, nu de vak
organisaties in de komende jaren in de
gelegenheid zullen worden gesteld via
hun centrale gebruik te maken van de
jongste sociaal-economische ordenings-
wetten, welke met alle kracht door het
Verbond van Nederlandsche Werkgevers
zijn bestreden, zoodat aansluiting bij de
liberale werkgeverscentrale reeds om die
reden voor menige vakorganisatie op
den duur bezwaarlijk zal zijn.
De naam der vereeniging is thans ge
wijzigd in Verbond van Protestantsch-
Christelijke Werkgevers in Nederland
(bij afkorting: Christelijk Werkgevers
verbond).
DE BROODPRIJZEN.
Het bestuur van den Centralen Bond
van Ned. Verbruikscoöperaties heeft aan
den minister van landbouw en visscherij
een adres gezonden, waarin het bestuur
erop aandringt, de heffing op buitenland-
sche tarwe en den v.i.t.a.-tarweprijs zoo
danig te verlagen, dat broodprijsverhoo-
ging in den eersten tijd kan worden
voorkomen.
Aangenomen kan worden, dat de
broodprijzen sinds Januari j.l. algemeen
met 2 cent per 800 gram zijn gestegen.
Bij 'n voortdurend oploopenden wereld
marktprijs zullen, indien de crisislasten
op tarwe niet worden verlaagd, de
In zijn gister uitgegeven rapport voor
1937 bespreekt Harold Butler, de di
recteur van het volkenbondsbureau voor
internationale arbeidsaang'elegenhieden,
het herstel dat zich over de geheele
wereld gedurende 1936 heeft baan ge
broken.
Hoewel, zoo zegt hij, gedurende de
afgeloopen twaalf maanden groote vor
deringen gemaakt zijn, was niemand er
zeker van, dat de stabiliteit of het even
wicht werkelijk bereikt waren. Hetgeen
het duidelijkst aan het licht trad, was,
dat de economische machine, na een ern
stige stagnatie, weer op gang gebracht
was. De menschheid had zich uit de
diepte der depressie naar boven gewor
steld tot een piint, waar het met een
gevoel van diepe verlichting kon terug
blikken en den blik kon vestigen op
een taak naar een betere toekomst.
In Chili, Denemarken, Estland, Fin
land, Duitschland, Groot-Brittannië,
Griekenland, Hongarije, Japan, Noor
wegen, Zweden en de Sovjet-Unie heeft
de productie in 1936 het peil van 1929
overtroffen. Er is een kennelijke verbe
tering geweest in Canada en de Ver-
eenigde Staten en eenige verbetering in
Oostenrijk, België, Tsjechoslowakije en
Polen. Teekenen van verbetering zijn
ontstaan in Nederland en Frankrijk, In
Duitschland, Groot-Brittannië Japan en
Zweden waren aan het einde van het
vorge jaar meer menschen aan het werk
dan in 1929, maar over het algemeen
heeft de werkloosheid niet in die mate
afgenomen als het herstel der productie
zou hebben doen verwachten. De ge
raamde hoeveelheid der internationale
goederenuitwisseling, de derde beslis
sende aanwijzing 'voor het wereldher
stel, bleef echter 10 tot 15 pet. beneden
die van 1929. Butler schrijft dit toe aan
het feit, dat het meerendeel der maat
regelen, welke bestemd waren een op-
1 leving teweeg te brengen, van internen
aard waren. Zij hadden de productie
wel aanzienlijk verhoogd, maar in hoofd
zaak voor binnenlandsch gebruik. Zij
waren niet in staat geweest een her
leving van het algemeen vertrouwen te
weeg te brengen, waardoor het mogelijk
geweest zou zijn deviezen-restricties af
te schaffen, handelsbelemmeringen te
verminderen en den handelsstroom weer
levendig te doen vloeien.
De valuta's waren nog te onstabiel,
contingenteeringen en tarieven nog te
onoverkomelijk en de belemmeringen
voor de handelstransacties nog te aan
zienlijk. Hierin kan slechts verandering
gebracht worden door een internationale
actie, welke tot nu toe echter nog niet
ondernomen is. De verbetering, welke
beeft plaats gevonden in de groote
landbouwstaten gedurende de laatste
drie jaar heeft deze landen meer in staat
gesteld de voortbrengselen van andere
landen op te nemen. De scheepvaart
was levendiger dan in eenig tijd
perk sinds de depressie en de vracht
tarieven benaderden weer reeds het
peil van 1929.
Een ander zelfs nog meer bemoedigend
teeken was het snelle herstel van den
scheepsbouw, welke in 1933 weinig
meer dan 20 procent bedroeg van het
getal van 1929, maar de 80 procent be
naderde tegen het einde van 1936.
De bewapening.
Echter waren er abnormale factoren
welke een schaduw legden over d t op
gewekte beeld en de voornaamste was
de toeneming der bewapening en de
oneconomische levendigheid welke hier
door teweeg werd gebracht.
Ongelukkigefr-wijtte kon m;en niet
nauwkeurig bepalen welk aandeel de
oorlogsproductie had in den opbloei der
industrie, maar wel kan gezegd worden
dat dit aandeel in somm.ge landen aan
zienlijk was en dat voor de wereld in
haar g'eheel de bewapeningsfactor in
aanmerkelijke mate ertoe had bijgedra
gen om de cijfers van werkgelegenheid
en productie te verhoogen.
Dit was het vitale verschil tusschen
de uitgaven voor bewapening en voor
openbare werken, want terwijl de eer
sten een wissel op de toekomst Irekken
zonder iets toe te voegen aan de na
tionale activa, kan van de laatsten ver
wacht worden, dal zij tenslotte iets zul
len opbrengen,
De invoer van grondstoffen voor de
oorlogsindustrie, zoo vervolgt Butler,
geschiedt vaak ten koste van de voor
het volk beooodigde levensmiddelen of
ten koste van de grondstellen welke
noodig zijn voor de normale industrieën.
Kortom, bewapening moet ten allen
tijde een korting beteekenen op de na
tionale welvaart. Het geval wordt *nog
erg'er, wanneer een groot bewapen'ngs-
programma wordt uitgevoerd in een
tijdperk van toenemende welvaart, zoo
ais op dit oogenblik. Het dan bestede
geld beteekent een onttrekking aan par
ticuliere ondernemingen, de dan voor
vernielingsdoeleinden gebrukte ar
beidskracht beteekent een onttrekking
aan productieve doeleinden, de dan ge
bruikte grondstoffen veroorzaken een
duurte voor de industrieën, welke wer
ken tot verhooging van de nationale
welvaart.
De teweegbrenging van de economi
sche gevaren welke buitensporige be
wapeningsprogramma's beteekenen en
de onmogelijkheid om deze gevaren
langs politieleen weg tegen te houden
toont duidelijk aan hoezeer in interna
tionale aangelegenheden het gezond ver
stand zoek is. De bewapeirngswedloop
is een zwak element in het herstel-pro
ces, en tevens een voorteeken van nog
grootere zwakte.
De algemeene onrust, welke blijkt uit
de open toebereidselen voor oorlog in
Europa en het Verre Oosten vormt een
kolossalen dam in den stroomioop der
welvaart, welke thans weer begint te
vloeien. Zoolang de vrees voor oorlog
zoo sterk de overhand heeft als in de
laatste maanden van 1936, is het ij del
te verwachten dat' de wereld haar volle
economische kracht kan bereiken, De
hervatting van het internationale eco
nomische verkeer zal op allerlei wijze
belemmerd worden door maatregelen
welke eerder door militaire noodzaak
dan door economisch overleg gerecht
vaardigd worden.
Alle financieele, commercieele en so
ciale maatregelen waardoor men tracht
de groote crisis van de laatste vijf ja
ren te -boven te komen, zijn niets dan
ijdelheid, indien de geheele politieke en
economische structuur van onze he-
dendaagsche beschaving onder de voort
durende bedreiging staat, ontwricht te
worden door een nieuw internationaal
conflict.
Alleen wanneer die bedreiging wordt
weggevaagd door een werkelijk georga-
niseerden vrede, gewaarborgd door een
versterkten Volkenbond, kan de econo
mische en sociale voortuitgang voort
gang maken.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Aanvankelijk nog krachtige
tot matige, later afnemende N.W. tot W.
wind, gedeeltelijk bewolkt, aanvankelijk
nog regenbuien en kouder, later weinig
verandering in temperatuur.
UKKEL (Belgisch weerbericht): Vrij
sterke wind uit N.W. tot W. richtingen,
bij afwisseling zwaar bewolkt en helde
ren hemel, regenbuien en zelfs plaatse
lijk onweer, frissche temperatuur met
een nachtelijk minimam tasschen 0 en 5
graden. Morgen waarschijnlijk weer re
gen.
Wo. 21 April. Zon op: 4 h 52; onder:
19 h 07. Licht op: 19 h 37. Maan op: 15
h 02; onder: 2 h 56. V.M.: 25 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
April.
Hoogwater. Laagwater.
Wo. 21 11.00 23.19 4.54 17.20
Do. 22 11.48 5.45 18.01
Vr. 23 0.01 12.31 6.30 18.42
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Hoogwater. Laagwater.
Wo. 21 12.26 5.49 18.24
Do. 22 0.54 13.26 6.42 19.10
Vr. 23 1.47 14.13 7.27 19.53
Jngez Med
broodprijzen in de naaste toekomst on
getwijfeld nog meer worden verhoogd.
Nu van 'n eenigszins aanmerkelijke ver
hooging van de koopkracht van de groo
te massa der verbruikers nog niets valt
te bemerken, moet een dergelijke stij
ging van den prijs van het eerste volks-
voedsel funest worden geacht.
Het aantal radio-ontvangtoestellen in
Nederland.
Volgens de voorgeschreven aangifte
aan de postkantoren waren op 31 Maart
jl. 629.618 personen in ons land in het
bezit van een radio-ontvangtoestel, ter
wijl het aantal aangeslotenen aan een
radiocentrale op dien datum 361.926 be
droeg.
HET VOORONTWERP-
LANDBOUWORDENINGSWET.
Een motie van den bond van
graan- en meelhandelaren.
De Nederlandsche bond van graan- en
meelhandelaren heeft in een te Den
Haag gehouden buitengewone ledenver
gadering de volgende motie aangenomen
in verband met het van het door den
minister van landbouw en visscherij ter
fine van advies aan verschillende instan
ties voorgelegde voor-ontwerp land-
bouwordeningswet 1937:
Overwegende:
dat de belangen van den handel in
agrarische producten ten nauwste be
trokken zijn bij de maatregelen, die tot
instandhouding van den landbouw zijn
en worden genomen;
dat aan vele bedrijven van handel
reeds zeer ernstige schade werd toege
bracht door de uitvoering van de land-
bouwcrisiswet 1933 en de daarin opge
nomen wetten;
dat het ontbreken van een met den
landbouw gelijkwaardige vertegenwoor-
diging in de colleges van advies en de
met de uitvoering belaste organen door
den handel wordt gevoeld als een leem
te, die noodwendig tot eenzijdige oriën
tatie en derhalve tot een niet juist afwe
gen der verschillende belangen moet lei
den;
dat voornoemd voor-ontwerp land-
bouwordeningswet de strekking heeft,
om naast adviseerende ook uitvoerende
en verordenende bevoegdheden toe te
kennen aan te vormen bedrijfsorganen,
die in overgroote meerderheid zullen zijn
samengesteld uit vertegenwoordigers
van land- en tuinbouworganisaties.
Van oordeel:
dat de vrijheid van den handel, als
zelfstandige en met den landbouw gelijk
waardige bedrijfstak, zooveel en zoo
lang mogelijk dient te worden geëerbie
digd en dat voorzieningen, welke het be
lang van den landbouw betreffen, deze
vrijheid niet mogen aantasten;
dat het, indien aan dezen wensch nieï
kan worden voldaan, in elk geval on-
