S 2.
ZEEUWSCH
ZONDAGSBLAD
=55 r>
VAN DE PROVINCIALE ZEEUVSCHE MIDDELDUDSSCHE COUPANT
27 Febr. 1937
EEN TOVERKASTJE.
OP DE FIETS.
EEN DOM MEISJE.
DE BERLIJNSCHE
POLITIEPAARDEN.
EEN PERISCOOP VOOR
DAGELIJKS GEBRUIK.
CD
fD
5 00
S3 Qj
CD
BRIEFGESCHRIEF
JAN EN JEWANNES.
Wie van jullie wil er nu niet
een beroemd tovenaar worden
Nu, allemaal natuurlijk, daarom
zullen wij vandaag eens een to
verkunstje laten zien, dat heel
moeilijk lijkt, ja zelfs voor iemand,
die het niet weet, zelfs onbegrij
pelijk.
Wij hebben niets anders nodig
dan een leeg sigarettendoosje, je
kent ze wel, zo'n gewoon carton-
nen doosje, waar twintig sigaret
ten inziten. Dat doosje nu wordt
moeilijk uit te spreken plaatsna
men uit Arabië of een ander
vreemd land neemt, geheimzinnig
wacht je even, maakt tenslotte
het doosje open en Hartevrouw is
verdwenen. Wat is er gebeurd
Wel, toen je het doosje dichtdeed
en er op tikte, viel het zwarte pa
pier van het deksel, dat los zat,
op de hartevrouw, zodat de kaart
onzichtbaar werd.
Met deze toverdoos kun je nog
een tweede kunstje uithalen. Je
vertelt de aanwezigen, dat je Har
tevrouw in Ruitenvrouw zult ver
anderen. Dat gelooft natuurlijk he-
van binnen met zwart papier be
plakt, dat wil zeggen, de bodem,
de vier opstaande randen van het
doosje en de vier opstaande ran
den van het deksel, Het zwarte
papier van het deksel zelf wordt
precies op maat geknipt en er los
ingelegd.
Zo, de toverdoos is klaar. Een
voudig, vinden jullie niet
Nu gaan wij toveren. Vraag aan
je vader een paar speelkaarten,
want die zijn er het meest geschikt
voor. Nu neem je bijv. een aas of
een vrouw, laten wij zeggen Har
tevrouw. Die leg je in het open
doosjë, 26, dat iedereen het kaïi
zien. Sluit het doosje, met je vin
gers tik je tegen het deksel en je
prevelt dan enkele toverwoorden,
waarvoor je het best een paar
lemaal niemand. Je zorgt er dan
voor, dat Ruitenvrouw tegen het
deksel van de toverdoos aanligt,
daarop komt het zwarte papier.
Je legt weer voor de ogen van de
toehoorders Hartevrouw in het
roosje, cioos dicht, er tegen tikken,
toverformule prevelen, denk er
om, niet hardop, doosje open en
Ruitenvrouw ligt bovenop, want
bij het tikken is niet alleen het
zwarte papier, maar ook de ver
stopte kaart in het doosje terecht
gekomen. De tekening laat lullie
duidelijk zien, hoe het kunstje is,
en bij fig. 5 is A het deksel, B.
het zwarte papier, C. de kaart en
D. de bodem van het doosje. Eerst
een paar keer oefenen, voordat je
het kunstje voer anderen uitvoert,
want alle? moet vlot gaan.
- vo vrtsv T
Vanmorgen ging Janneman met
Hector een eindje fietsen, Kazor,
die het zag, werd een beetje ja
loers, dat hij ook niet op de fiets
mee kon, en nu heeft hij zolang de
driewieler van Koos, een ouder
broertje van Janneman genomen.
Daar gaat het trio, fietsen jullie
maar prettig, hoor
Altijd zat Klaartje op de lei van
haar buurmeisje te gluren, om af
te kijken. De juffrouw zag dat wel,
verbood het telkens en strafte ook
wel eens.... maar tevergeefs.
Toen zei de juffrouw er een
hele week niets meer van en liet
het domme kind stil begaan.
„Ziezo", dacht Klaartje, „dat
gaat goed. ik word niet meer
verboden of gestraft
Maar, o wee de volgende week
werd Klaartje alleen op een bank
gezet, vlak vooraan en toen moes
ten de kinderen alles netjes in hel
schrift maken, wat zij enige dagen
geleden op de lei hadden geschre
ven.
Daar zat Klaartje nuzij
kende geen enkel sommetje....
alles kwam verkeerd uit.... en
het taalwerk ging al even slecht
Zij maakte de domste fouten en
schreef:
de kinderen eeten broot met
booter
de knaapen loopen in de
sneew.en nog meer van zulke
domme dingen.
„Ja", zei de juffrouw, „dat komt
van het afkijken.... daar leer je
niets van Straks als de anderen
gaan spelen, moet je alles over
maken
Laten wij hopen, dat dit een
goede les voor die domme Klaartje
is geweest.
In een grote stad is het straat
geluid altijd geweldig groot. En
Berlijn slaat hierbij wel een van
de records. Om nu de paarden, die
bij de politie worden gebruikt, aan
al die verschillende geluiden te
wennen, worden de dieren eerst
afgericht in een speciale school,
waar allerlei dagelijks voorkomen
de straatgeluiden als: claxons, ko
peren instrumenten, trommels en
allerlei andere geluiden, vlak bij
hen worden geuit. Pas als zij ner
gens meer voor schrikken, zijn ze
bruikbaar voor de dienst.
Niet alleen voor onderzeeboten,
maar ook voor dagelijks gebruik is
een periscoop zeer gemakkelijk,
want als men klein is en toch iets
van een stoet of optocht wil zien,
kan men dit bereiken met behulp
van de perioscoop.
e
fD
'V
a 'r
S»s
Publieke meening.
De mensch, gevraagd om zijn
waardeering van de publieke
meening, is geneigd uit te roepen:
die veracht ik.
Het is de vraag of degene, die
aldus zegt te doen, de waarheid
spreekt. En, des ja: of deze ver
achting terecht geschiedt.
Wat het eerste betreft: men zij,
bij dfegenen, die zoo luide hu/n
verachting der publieke meening
kond doen, op zijn hoede. Immers,
gij zelve, zijn of haar toehoorder,
behoort tot hen die zoo aan
stonds gezamenlijk die „publie
ke meening" zullen gaan vormen
en, indien hij die U deze ver
achting aldus in het gelaat slin
gert, voor de voeten werpt of na
jouwt, werkelijk niets er om
gafwaarom zou hij U dan
toch zoo nadrukkelijk trachten bij
te brengen, dat hij de publieke
meening veracht?
Zou het dan ook kunnen wezen,
dat deze man juist erg gaarne in
de oogen zijner medemenschen
voor een flinken, onafhankelijken,
sterken geest wil doorgaan
die hij waarschijnlijk niet is
Maar, wat is: in de oogen zijner
medemenschen, anders dan: de
publieke opinie
Dus: wie het publiek al te uit
bundig of herhaald verzekerd, dat
hij om deszelfs meening niets nie
mendal geeft die probeert ze
ker zijn toehoorders en misschien
ook wel zich zeiven zand in de
oogen te strooien. Maar geloof
hem niet te grif
Evenwel: dit zal niet van ieder
een gezegd mogen worden.
Te allen tijde zijn er menschen
geweest, die inderdaad niets om
de publieke meening gaven. Die
hun eigen gang gingen, aanvaard
den, wat deze levenshouding mee
bracht, overwonnen of ondergin
gen maar in twee opzichten
van de onwaarachtige praatjesma
kers afweken: door hun starre of
sterke onverzettelijkheid en door
hun afwezigheid van schijnheilige
schijnflinkheid. Zij zeiden
niet zoozeer, dat de publieke
meening hun koud liet: zij
bewezen het, door hun da
den.
Dezulken kan men niet met de
voorgaanden op een lijn stellen.
Maar ook kan men dezen niet al
len over één kam scheren, want
velen zijn zij nog in soort en in
aantal.
Er zijn domme, bekrompen zie
len bij, waarmede men slechts me
delijden kan hebben, en die men
misschien met liefde, geduld en
wijsheid tot eenig beter inzicht
kan brengen.
En er zijn ook de profeten bij:
de innerlijke gegrepenep, bran
dend bezield dooi»zoo groote en
machtige gedachten, dat zij moe
ten getuigen en uitdragen: dezulk-
ken stuwen de menschheid voort
op haren mo.eizamen weg naar
hoogere en betere wereldorde.
Maar tusschen deze twee uiter
sten: den dommen stumper en den
profeet, bevindt zich het grootste
aantal der gewone menschen: niet
dom en verdorven, geen pro
feet.
Voor ons, deze allen, is mis
schien de beste maxime of zede
lijke gedragsregel dan nog wel die
van Séb. Chamfort: „De publieke
meening is een rechtsmacht, waar
aan een eerlijk man zich nimmer
volkomen onderwerpen mag, maar
die hij evenmin volkomen mag
wijzen van de hand".
Wij zouden er aan kunnen toe
voegen: voorzoover de publieke
meening de neerslag is van de
overtuiging en oprechte gevoelens
van een deel onzer goede, eerbare
en oprechte medeburgers, is het
zaak, er in gemoede terdege re
kening mede te houden; het bo
vendrijvend schuim van vuil en
lasterpraat verachte men daaren
tegen stilzwijgend en diep.
Philonous,
TUSSCHEN
Middelburg, Feberwaorie 1937.
Goeie vriend Jan
Daer is a dikkels nae waereid
gezeid, dat ons kleine land in vee
diengen êel groot is. Mè 't is ook
zeker waere, dat 't dikkels in z'n
zurregen vö groote elden eêl klein
is. En 't eit dan ook m'n instem-
mienge, da. je 't 'n schandaol
noemt, dat er vor ouwe mensche-
redders gebedeld moet oöre. k
Zou zeie, dat moe noe mer is in
eênst klaer weze. Kiek, duzende,
duzende menschen ebbe naer ul-
der krachten biegedroge vor 'n
jacht vö de Prinsesse en de Prins
Da s goed. Mè noe zou 'k zeie, laet
noe ielekendeên nog is net zövee
gee vor 'n groöt kappetaol. Uut
den intrest daevan zouwe dan
d' erreme menscheredders g'ol-
lepe kunnen oöre. En g'loof mè
nie, dat er gin geld vö zou weze,
Bedienkt bievoobeeld mer is, dat
er verwacht oört, dat de men
schen in Groningen en omstreken
in tied van tien daegen vriewillig
'n belastienge op zü brienge van
mer effentjes 32.928 gulden. Dae
moe je toch nie zot over dienke,
ee. De groöte boeren dae zü van
self wè 't meêste gee. En kiek,
dat doe mien noe in êenst bedien
ke, dat 't kappetaol ook wel 'n
endeweegs bie mekaore gebrocht
zou kunnen öore, as aol de groö
te boeren is de tienden wouwe
gee van ulder kriesiswinst.
A& die meneer van 't vraogen-
uurtje z'n eige uutslooft om aol-
derande vraegen te b'antwoörden
komme d'r bie mien dikkels wi
nieuwe vraegen nae boven. Zö
vroeg 'k flee weke bie m'n eige:
zouwe d er vee domenies nae de
man luustere? Noe zou 't van
self êelemaele nie zot weze, as
ze dat deeje. 'k Dienke, dat er
nog wè bin, die wat van die man
kunne leêre. En dat durf 'k zeie,
omdat er lest 'n domenie, die we-
rentig ook nie van gister is, in z'n
krantje schreef, dat 'n groöte be-
wonderienge ao vö die man, die
over van aoles en nog wat kan
praote. Mè nae mien meenienge
moete de domenies ook is luustere
om te weten te kommen, welke
vraegen onkundige menschen en
bekommerde zielen an die man
doe. Dae zouwe ze dan eensdeels
rekenienge mee kunnen ouwe op
de vraoge en anderdeels bie ulder
predek'aosies en bie uusbezoek.
'k Dienke, dat er dan ook wè do
menies zü weze, die kwaed zullen
oöre, as ze dae moete verneme,
oevee dat er mi vöbiegaen van ul
der trouwen erder en bekwaemen
leêjraer voolichtienge en opbeu-
rienge gaen vraege an 'n vreem
den meneer, al is die dan nog zö
geleerd in de kennisse van de gos-
dienst.
De goeie man zei lest, dat er tel
kens bin, die schrieve, da ze nie an
't aevenmael durreve gae. En dan
gaet die man 'n uutleg gee van 't
antwoord op d' 81ste vraoge van
de Kattekissemus, da je vraege
moet: dienkt die man noe toch
werentig, dat de domenies naelae-
tig bin om over dat antwoord in
den breêjen te preeken, as dat an
d' orde is?
'k G'loove ook nie, dat aole
vraegers tevree bin mi z'n ant
woorden. Dikkels riddeneert 'n
over ernstige bezwaeren zö mer
n bitje in 't ronde, da j' op 't en-
de zeie moet: noe bin me net zö
verre as an 't begin, Mè 'k dienke
as t'er ongosdienstige menschen
luustere, dat die deu zien man-
niere van kwesties op te lossen
nog afkeèriger van de gosdienst
oöre, as da z' a bin. [Jewannes
houdt geen rekening met een der
de mogelijkheid: dat de godsdienst
door dit somtijds dwaze gezwets
belachelijk gemaakt wordt. Dat
dunkt ons nög erger; zegt niet een
Fransch spreekwoord, dat het be
lachelijke doodelijk is? Red.
J' ao t over de nieuwe raodio
vereenegienge. Noe 'k zou zeie
dae bin d'er a vee, dae kan d'er
werentig nog best één bie. En a 'k
bedienke, dat er drie oöfdrichtien-
gen in de staende kerreke bin, eit
't mien a lank verwonderd, dat
er mè twee Prottestansche raodio-
veréenegiengen bin. 'k Dienke, dat
't Griffermeerde vraogenuurtje
ook nog wel 'n stoot an d' oprich-
tienge gegeen eit. As jie in di ver
band terecht klaegt over de groöte
verdeeldeid in ons land, moe je
daerom toch goed begriepe, dat
die nieuwe raodioveréenegienge
daevan gevolg is, mè geen oörzae-
ke van nieuwe verdeeldeid za
oöre.
En noe dienk 'k over de groö-
te verdeeldeid bie 't onderwies.
Omdat die zö vreêd diere is, d'er
ienkeld' êeren zitte prakkezeêre,
of 't er nie is ienkelde biezondere
scholen twee an twee bie mekaore
gebrocht konden oöre. 't Plan zou
noe klaer weze. Mè 'k vreeze, dat
't nie vee uutaelt. 'k Bin zö ban
ge, dat d' eêren, die da plan moste
maeke nie vee van den geest van
den Prins van Oranje die om-
mers meêr oög ao vö 't gene, dat
Roömsche, Luthersche en Calvi
nisten bie mekaore kon brienge
dan wat ulder verdeelde.
Meneer Colijn en z'n konfrao-
ters moete 't in den lesten tied
nog al is kunne bie domenie Ker
sten en z'n vollegeliengen. Dae
staen 'k wel 'n bitje van te kieken,
wan kiek ze zü toch ulder eige
we willen ouwe an 't gene, da
Calvijn zö scherp gezeid eit ovef
de gehoorzaemeid tegenover
d' Overeid. Ie zeit toch dudelijk:
„Ondertusschen hebben wij met
alle neerstigheyt toe te sien, dat
wij d' autoriteyt der Overheden
vol van eerweerdighe Majesteit,
die Godt met soo strenghe ghebo-
den en dreyghementen bevestight
heeft, geensins en verachten of
schenden". En ie gaet daerin zelfs
zoo verre, dat 'n zeit, dat den eer
bied moe bluve ook al is de „eer
weerdighe Majesteit" geherreber-
regd „by seer onweerdighe per-
soonen, dewelcke door hare boos-
heydt soo veel als in hun is, desel-
ve verontreynighen".
Calvyn za domenie Kersten kun
ne leêre, dat 'n in de Kaemer as
„mindere Magistraat" in goe fas-
soen z'n opmerrekiengen mag
maeke op 't gene de regeêrienge
doet, mè nog êest in de krante
moet 'n as 'n goeie Calvinist van
de regêerienge afbluve.
Me bin noe ook prontjes te we
ten gekomme, dat domenie Ker
sten en z'n vollegeliengen den tied
zö mer effentjes 300 jaer t'rug wil
le zette, zódat er dan wi mer één
soort kerreken zouwe weze, as
z' ulder zin krege. De vierienge
van de sabbath zou dan wi net
eender gebeure as onder Isrel.
Zouwe de slabbasschenders dan
ook gesteênigd moeten oöre?
't Is mè gelukkig vö domenie
Kersten, dat 't groöste deel van
de Nederlanders zoövee vereêrien-
ge vö. de Prins van Oranje, da
z'm ook wille vollege in z'n groo
te verdraegzaemeid, wan noe kan
'n dat aoles zeie zonder verant-
woördienge.
Noe bin d'er toch werentig, Jan,
die twufele an d'errefenisse van
Neeltje Paoter. Dae za vanself da
zeien van de menister De Wilde,
dat 'n niks wist van 'n errefenisse,
wè de meeste schuld van weze.
Mer as die 't nie weet, dae bin
d'er die pursies wete, wae 't geld
zit. Da ze dat nie zeie, noe daer
ze werentig wè g'liek in, noe
dat er zö vreêd vee ingebroken
oört. Dae sprak 'n meneer mien
