ZEELAND.
KERK EN SCHOOL.
LEGER EN VLOOT.
WEERBERIÖHT.
Rommel.
NUMMER 17.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
21 JANUARI 1937.
EERSTE BLAD.
180e JAARGANG.
SS»8
DE AMERKAANSCHE GEZANT
OVER ROOSEVELT EN
0UD-V0SSEMEER.
4MEL3UÏML
WALCHEREN.
Do 21 Jan.: Zon op: 7 h 59; onder 16 h.
24. Licht op: 16 h 54. Maan op; 11 h 18;
onder 2 h 46. V.M.: 26 Jan.
DE VERSTREKKING VAN
VENTVERGUNNINGEN DOOR DE
GEMEENTEBESTUREN.
o»
i ^tottnctale
MIDDELBURQSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vli8singen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w, Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
3ij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOISCHE COURANTE
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaus: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I 7
8.10( elke f. IS. 30 ct. Rubriek
Advertentiën", ten hoogste 6 regels.
BL b(j vooruitbetaling Adv. met
dBrieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
r amineDe:
I VI S
E
i
Zoo een maand of twee voor het
vorstelijk huwelijk hebben we al eens
doch slechts bij onszelven gezegd:
wat zal er bij deze gelegenheid weer
een leelijke feestrommel aan de markt
komen.
En wel is dat vage voorgevoel beves
tigd geworden. Het heeft he!,aas onze
droevigste verwachtingen overtroffen.
Zooals een kunstzinnig man het ons in
de afgeloopen dagen eens opmerkte:
dat is bepaald flagrante en frappante
majesteitsschennis wat er nu met olie
verf en waterverf, in tin en aardewerk
en wat niet al gepleegd wordt! Het tart
alle beschrijving en de weinige welge
slaagde zaken, de zeer weinige juweel
tjes, zinken in het niet bij al
den rommel, ofze zijn on
betaalbaar, zooals bv. het e e n i g e
behoorlijke van de drie Delftsche bor
den die de „Porceleyne Fles" te Delft
maakte, en d,at over de 60 kost. De
betaalbare twee andere zijn minder
waardig. Andere porceleynbakkers
maakten dingen met foutieve wapens,
of met eenerzijds een rijkswapen en
daarnaast een familiewapen, of met zoo
stuntelige teekening en versiering, dai
je het bijna als primitief zou kunnen
waardeeren als 't niet zoo mismaakt en
onecht was!
Van hetgeen wij zoo hier en daar za
gen zijn als waarlijk kunstzinnig in onze
herinnering slechts bezonken de groote
schotel in Delftsch blauw van de „Porce
leyne Fles" en E. Hüttl's gedenkpen
ning van Van Kempen Begeer en De
Vos, (die ditmaal véél beter geslaagd is
dan die van de Koninklijke Begeer);
eerstgenoemde is een prachtig staaltje
van penningmodelleerkunst, waarvan
men het alleen kan betreuren, dat 's
prinsen wapen de overheerschende fout
eener 5-puntige in plaats van de juiste
8-puntige ster heeft, en overigens, dat
er geen grootere afslagen, van bv. 8 of
10 cm, van in den handel gebracht zijn.
Ook valt zeer te waardeeren een pre
tentieloos en daardoor friaa glas-in-lood
wapen van Prins en Prinses, hetwelk een
ondernemende Goesche fabriek in den
handel brengt.
En dan nog, het ergste voor 't laatst
houdende: wat er aan portretten ge
fabriekt werd geschilderd is teveel
gezegd! Laat ons daarover een ander
het woord geven. Ziehier wat J. E. er
van in „De Groene" over dit onderwerp
schrijft, onder het ironische opschrift:
„In de banketbakkerij",
„Wat wij gevreesd hebben is geschied.
Het huwelijk van Prinses Juliana en
Prins Bernhard heeft geen schilder van
beteekenis een goed schilderij doen ma
ken, maar een monsterlijke galerij van
misbaksels laten ontstaan, die vergeefs
probeeren op portretten fe lijken. Wat
voor een soort van beeldende kunste
naars zijn het, die zich laten vinden cm
naar fotogr,afietjes en vluchtige indruk
ken conterfeitsels te produceeren die
stikken in de bloem-zoete Kitsch, en
meer van banketbakkersornamenten
hebben dan van beeltenissen van men-
schen? En dat fr.aais wordt in tiendui
zenden armelijke kleurendrukjes verme
nigvuldigd, tot spijze van de hongerige
menigte! Het ergst maakte de geparfu
meerde Antoon van Welie het, die een
soort van apotheose baarde, waarop het
bruidspaar in een onvergankelijke za
ligheid uitrees boven een gepeupel met
platgeslagen hoofden. En dit geschiedt
in een land, waar weleer op waarlijk
koninklijke wijze portret werd geschil
derd! Waar Toorop in een- portret v,m
Koningin Emma !bewees ho'e het 'ook
kan.
Terwijl een eindje verder in het
woud de Belgen leven, waar de vor
sten poseeren voor Opsomer en Van
Dongen.
Wij moeten deze felle critiek helaas
onderschrijven. Het is meer dan erg en
inderdaad is geen enkele dergenen, die
zich hebben gezet tot het vervaardigen
van een kleurig ding, er in geslaagd een
behoorlijk fatsoenlijk portret te maken.
Het is „Kitsch", rommel zouden wij
op z'n Nederlandsch kunnen zeggen, en
anders niets- Zelfs een van alle nieuw
lichterij en alle ismen ontdaan doodge
woon, nuchter en slechts goed-gelijkend
portret zou ons oneindig veel liever ge
weest zijn dan wat ons nu is voorgezet.
Wat men nu het Nederlandsche publiek
heeft durven voorzetten, mogen
we wel schrijven.
Wij spreken de hoop uit, dat Prins en
Prinses al déze smerige rommel zei
onder oögen zullen krijgen, en dat ze
zich er eens duchtig aan mogen erge
ren. Opdat h eruit het eenige genees
middel geboren worde: een bereidver
klaring van ons Prinselijk echtpaar om
in volkomen overgave aan de eischen,
welke kunslt en vaktechn ek s ellen,
zoo vaak en zoo l,ang als n o o d z a-
k e 1 ij k is te poseeren voor een kunst
schilder van erkende bekwaamheid.
Wanneer dan een waarlijk vorstelijk
en dus goed schilderij aldus ontstaan
zal zijn, dan kan men het gerust aan
de, het volmaakte benaderende, Neder
landsche drukkerskunst overlaten om
daarvan opperbeste reproducties te ma
ken.
Op deze wijze zullen onze Prins en
Prinses het Nederlandsche volk op ds
nobelste en sprekendste wijze van hun
dankbaarheid voor het bij hun huwelijk
ondervonden oprechte en uitbundige
huldebetoon kunnen doen blijken.
In het Raadhuis van Oud-Vossemeer
heeft Z.Exc. Grenville T. Emmet-, ge
zant van de Vereenigde Staten van Ame-
ka m Nederland gisteravond voor de
Phohi-mikrofoon de valgande rede uit
gesproken:
„Het is mij 'n groot genoegen en een
groote eer, dezen avond het woord te
mogen richten, over den Atlantischen
oceaan henen, toi het volk van de Ver
eenigde Staten van Amerika op den dag
van de tweede inhuldiging van president
Franklin D. Roosevelt als zoodanig.
Ir. verband met het ceit, dat president
Roosevelts voorouders oorspronkelijk
uit Holland kwamen, is het begrijpelijk
dat ik, de Amerikaansche gezant in Ne
derland, dezen avond tot het Ameiikaan-
sche volk spreek uit het Raadhuis in
het kleine stadje Oud-Vossemeer, op 't
eiland Tholen in de provincie Zeeland.
Want: er zijn hier verschillende „monu
menten en documenten", welke er op
wijzen, dat de wieg van president Roo
sevelts voorouders wel eens in Oud-
Vossemeer gestaan zou kunnen hebben.
Op mijn verzoek heeft de Nederland
sche minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen kortgeleden den alge-
meenen Rijksarchivaris opgedragen een
onderzoek in te stellen naar den oor
sprong van de familie van dien
jongen Rosevelt, die omstreeds het
midden der zeventiende eeuw naar
Amerika emigreerde. Helaas zijn er
weinige authentieke bewijsstukken
meer in zijn geboorteland te vinden
omtrent dezen jongen Claes Maertens-
zoon Van Rosevelt. Schoon 't een oude
familie betrof, was zij toentertijd toch
klaarblijkelijk in de vergetelheid ge
raakt, Niettemin vinden wij in de liefe
lijke provincie Zeeland, in Nederlands
Zuidwesthoek een provincie, beroemd
om haar dapperen strijd tegen den
Spaanschen overheerscher, en even be
roemd om de schoonheid harer vrouwen
en de schilderachtige hoerendracht wel
ke de landslieden er nog steeds dragen
niet twijfelachtige bewijzen te over
van de voormalige waardigheid der fa
milie Roosevelt. Ik noem u slechts een
fraai zilveren doopvont, hetwelk door
een Vrouwe Roosevelt aan de kerk te
Oud-Vossemeer geschonken werd, en
eveneens een twaalfarmig'e kroon met
een inscriptie welke er in gegraveerd is,
luidende: Johannis van Rosevelt, voor
heen schoolmeester te Scherpenisse,
zoon van wijlen Pieter van Rosevelt,
voorheen schoolmeester en doodgraver
te Oud-Vossemeer,
En dan bevindt zich, juist achter de
piaats waar ik thans tot U zit te spre
ken, een monumentale schouw, waarop
tusschen die van andere stedelijke pa
triciërs, het familiewapen der Van Ro
sevelts prijkt, Maar de naam, die ons in
ons Amerikaansche openbare leven zoo
familjaar is geworden, hoort men in Ne
derland weinig meer. De familie, die
wortel schoot in nieuwe aarde en daar
tot zoo vruchtbaren bloei kwam, schijnt
in het land van zijn oorsprong vrijwe'
uitgestorven te zijn.
De emigratie van de jonge Claes en
zijn vrouw, Jannetje Samuels, die naar
de Nieuwe Wereld zeilden om daar hun
fortuin te zoeken, was een feit dat waar
schijnlijk slechts hun naaste verwanten
belang inboezemde. Van het oogenbli!
af, waarop hij in Amerika voet «aan wal
zette, is zijn spoor echter volledig vast
gelegd, tot op den dag van vandaag.
De vrouw kan veel; machtig is haar
invloed indien ze zich in haar vrouwe
lijk karakter vertoont maar vooral
dit laatste moet niet verloochend wor
den.
Claes Mlartinszen van Roosevelt land
de omstreeks het jaar 1650, vermoede-
ijk in de maand Augustus, in Nieuw-
Amsterdam. Van den doop zijner kin
deren vindt men, telkens onderteekend
door de beide ouders, aanteekeningen in
de doopregisters van de Nederduitsch
Hervormde gemeente van Nieuw-Am-
sterdam, nu New York City.
In de minuten van het Gerechtshof
van Nieuw-Amsterdam is een aanteeke-
ning te vinden, dat Jannetje Hamel, huis
vrouw van Nicholaes Martinszen, daar
zekere verklaring heeft afgelegd en ver
volgens bestaat er een schriftuur, dat
Claes van Rosevelt als lidmaat werd toe
gelaten tot de Nederduitsch Hervormde
Gemeente van New York, waarin hij en
zijn nakomelingen, naar 't schijnt onon
derbroken voor meer dan tweehonderd
envijftig jaar, ter kerke .zijn gegaan.
Wij weten niet, wat het jonge paar
van destijds toch wel bewogen mag heb-
aen, zijn geboortegrond te verlaten en
zijn geluk in de Nieuwe Wereld te zoe-
ïen. Wij weten niet, hoeveel ontberin
gen zij op de reis wel leden en wij kun
nen ons slechts vêrbeelden, welke moei-
ijkheden zij te overwinnen hadden. Dat
zij met goede hoop in het hart zeil zetten
mogen we aannemen; dat het menschen
met merg in de botten, lieden van sterk
karakter waren, die uit dit prachtige
and van oorsprong voortreffelijke kwa
liteiten medebrachten, is wel bewezen:
hebben zij in Amerika niet een familie
gegrondvest, die zes generaties achter
een uitblonk door energie en bekwaam
heid? Zij hebben op bijna elk gebied des
levens in de Nieuwe Wereld hun taak
voortreffelijk verricht en welke familie
kan, als die der Roosevelts, zich er op
beroemen, boven en behalve onderschei
dene vooraanstaande mannen en edele
vrouwen, twee Presidenten der Vereenig
de Staten opgeleverd te hebben?
Het groote land hetwelk ik de eer
heb te vertegenwoordigen heeft voor de
zen jongen Claes Martinszoon inderdaad
bewezen het beloofde land te zijn, want
vandaag mogen we het beleven, dat de
directe nakomeling van dezen onbeken
den jongen emigrant ten tweeden male
is ingehuldigd als President van de Ver
eenigde Staten van Amerika, nadat hij
herkozen is met de grootste stemmen-
meerderheid welke bij een presidents
verkiezing ooit is uitgebracht, waardoor
hij thans een positie bekleedt die in uit
nemendheid voor die van niemand ter
wereld onderdoet".
Verplaatst met ingang van 1 Fe
bruari 1937 de assistent der directe be
lastingen enz, de heer P, van Kleunen
te Brouwershaven naar Yerseke. j
Ingetrokken zijn de verpTaatsin- I
gen van den assistent J. Snoodijk van
Wolphaartsdijk naar Yerseke en van
den assistent P. van Kleunen van Brou
wershaven naar Wolphaartsdijk.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de
openbare school te Oostburg is be
noemd de heer L. de Bree te Middel
burg.
Aan de mode-academie de Leeuw-
Van Rees te 's Gravenhage slaagde voor
het examen leerares-coupeuse de dames
E. Joziasse en J. C. Vermeulen beiden
te M i d d e 1 b u r g.
Aan de universiteit te Leiden slaag
de voor het cand. examen geneeskunde
mej. C. M. Caljouw te V 1 i s s i n g e n.
Geslaagd voor het machinisten
diploma B (praktisch gedeelte) de heer
B. C. Sorgedrager, leerling van de de
Ruijterschool te V1 i s s i n g e n.
Geslaagd voor het Mercurius-Di-
ploma Nederlandsche Handelscorrespon-
tie de heer J. L. Eversdijk Pzn. te K a-
pePe; voor Esperantistische Handels
correspondentie de heer I. S. Dorleijn
te Oost Souburg.
De detacheering bij het Korps Ma
riniers van den len luitenant J. M. C.
van den Berge van het 14e Regiment In
fanterie te Bergen op Zoom is met in
gang van 15 Juni 1937 verlengd voor den
tijd van 3 jaren.
In St. Joris hield mr. Feitkamp uit
Leiden gisterenavond een lezing voor
de Ned. Vereeniging van Huisvrouwen
afd. Middelburg en de Ver. Voor de
Kunst, over: De architect Kropholler en
de beeldhouwer Raedeker.
Aan de hand van lantaarnplaatjes
leerde de spreker ons de juiste waar
deering van beide kunstenaars. Door
telkens tegenstellingen te laten zien,
kwam zoo goed tot uiting, hetgeen de
kunstenaars hebben willen uitbeelden.
Voor de pauze waren het de mooie
bouwwerken van Kropholler w.o. ker
ken en Raadhuizen en na de pauze
was het 't schoone beeldhouwwerk van
den grooten kunstenaar Raedeker,
waarvoor mr. Feitkamp de aandacht
vroeg.
Staking op een bouwwerk.
Bij den bouw der woningen in de
(31eek, zijn Maandag de werklieden in
staking gegaan, omdat h.i. de patroons
zich niet houden aan het arbeidscontract
en aan de sociale maatregelen. De sta
kende arbeiders posten bij het werk,
waaróp een tweetal niet-georganiseerde
werknemers werkzaam zijn. Deze wor
den na afloop op de gebruikelijke wijze
naar huis gevolgd.
Melk voor de schoolkinderen.
Ter bespreking van de mogelijkheid
om te komen tot het verstrekken van
melk in de ochtendpauze aan de school
kinderen, werd Woensdagavond eene
vergadering gehouden op het stadhuis,
onder voorzitterschap van den heer M.
H. Boasson, wethouder van onderwijs.
De besprekingen, welke een zeer geani
meerd verloop hadden, hebben geleid tot
oprichting van een melkcomité, dat de
ouders zeer binnenkort op een speciaal
te beleggen ouderavond omtrent zijn
doel zal inlichten. Men zal nader onder
zoeken welke wegen bewandeld zullen
worden om de schooljeugd meer van de
melk te laten profiteeren. In het comité,
waarin wethouder Boasson het voorzit
terschap op zich nam, hebben verder zit
ting de heeren J. Ph, Koene, com
mies ter gemeentesecretarie; J. Broek-
huijsen, schoolarts; P. van Roon, hoofd
van school J; P. M. Wolters, hoofd der
R.K. school; F. J. M. van Hercules en
P. de Wolf, vertegenwoordigers der
oudercommissies.
RITTHEM, De ziekenkas „Onderlinge
Hulp" hield Dinsdagavond haar alg'e-
meene jaarvergadering De voorzitter,
de heer A. W, Osté, herdacht in zijn
openingswoord het 35-jarig bestaan der
vereeniging en wees op het vele goede,
dat de vereeniging - heeft gedaan, In al
die jaren zijn slechts 5 leden overleden.
Hij sprak den wensch uit, dat de ver
eeniging nog vele jaren haar zegenrijken
arbeid mag verrichten.
Over het afgeloopen jaar is aan 18 le
den voor 194 ziektedagen f 170 uitge
keerd. Het batig saldo bedraagt f 202.
Vijf nieuwe leden gaven zich op, zoodat
het ledental thans 83 bedraagt.
De aftredende bestuursleden A. W
Osté, J. Enters en S. van den Broeke
werden herkozen. Besloten werd de
contributie en de uitkeering onveranderd
te laten. Nieuwe leden kunnen alleen
op de algemeene jaarvergadering wor
den toegelaten. Leden boven den 70-
jarigen leeftijd zijn vrij gesteld van boete.
VEERE. Ten bate der vereeniging
Het Hoogeland is ruim f 8 binnengeko
men, terwijl de bloempjesdag f 15 heeft
opgebracht.
VEERE. Door iemand, die onbekenc
wenscht te blijven, zijn twee fraaie por
tretten in lijst van H.M. de Koningin en
H.'KiH, Prinses Juliana aan de gemeente
geschonken en bereids in de raadzaa
opgehangen.
Verwachting tot* morgenavond:
Tijdelijk afnemende, later weer toene
mende tot krachtige Z, tot Z.O. wind,
tijdelijk opklarend, later weer ioene-
mende bewolking met kans op neer
slag, nog weinig verandering in tempe
ratuur.
Hoog- es Laagwater te Vlissiugess
Hoogwater. Laagwater,
Do.
Vr.
Za.
21
22
23
Januari.
7.25 20.12
8.44 21.36
10.05 22.48
1.26 14.14
2.40 15.30
4.03 16.48
Hoog- en Laagwater te Wemeldinged
Hoogwater. Laagwater.
Januari.
Do. 21 9.02 21.49 2.33 15.10
Vr. 22 10.21 23.17 3.44 16.23
Za. 23 11.52 5.04 17.46
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later,
(S springtij.)
Geen plaatselijke protectie.
Belangrijke koninklijke beslis
sing, waarbij 't gemeenteraads
besluit van Hetnkenszand ge
deeltelijk is vernietigd.
Over de verstrekking van ventver
gunningen door de gemeentebesturen is
al heel wat te doen geweest. Eenerzijds
was er een streven om de plaatselijke
winkeliers zooveel mogelijk te bescher
men tegen concurrentie van buiten, an
derzijds was er een waken voor een te
ver gaande plaatselijke protecne. Zoo
wenschte men b.v. eenige beperking op
te leggen aan kooplieden, die alleen be
stellingen opnamen om dan later de be
stede goederen ,aan huis te bezorgen, In
zulk een geval is er geen sprake van
venten. Men denlte hier ook aan het
grootbedrijf mét winkelzaken in een
centrumgemeente en vele klanten in 'dg
omliggende gemeenten, dewelke per
auto worden bezocht en bediend. En er
is natuurlijk meer dat vooral in dezen
tijd de belangstelling v,an de gemeente
besturen heeft getrokken, veelal nadat
hierop door de plaatselijke winkeliers
de aandacht w,as gevestigd.
Dezer dag enis op dit terrein een be
langrijke Koninklijke beslissing versche
nen. De gemeenteraad van Heinkens-
zand had nl. getracht het koord wat
strakker aan te halen en in de gemeen
teraadsvergadering van 29 Juni 1936 s
dan ook de plaatselijke politieverorde
ning op dit punt aangevuld. O.m. werd
bepaald, dat het opnemen of vragen van
bestellingen v,an voorwerpen of waren
van welken aard ook, hetzij op of aan
den openbaren weg, hetzij, aan de hui
zen, zou zijn verboden zonder vergun
ning van burgemeester en wethouders.
Deze bepaling was een aanvulling van
de reeds bestaande regeling betreffende
het venten, en was klaarblijkelijk noo-
dig geacht, omdat het niet mogelijk zou
zijn een juist onderscheid te maken tus
schen bona fide venters en anderen, zoo-
dat zonder deze aanvulling de regeling
betreffende het venten niet geheel doel
treffend zou zijn.
De Kroon heeft deze bepaling thans
vernietigd, daarbij o.m- overwegende,
dat het geenszins onmogelijk moet wor
den geacht, onderscheid te maken tus
schen de verr'chtingen van den winke
lier, die, voor wat zijn bezigheden bui
ten den winkel betreft, zich n het alge
meen bij het ophaler, van bestelingen
en het bezorgen van de bestelde waren
tot het bedienen zijner vas^e clientele
beperkt, en den venter, die op of aan
den openbaren weg zijn waar tracht te
slijten of zulks huis aan hu:s doet en
zich dus tot het publiek in het algemeen
richt;
dat in verband hiermede een derge
lijke onmogelijkheid derhalve niet kan
worden aangevoerd als een beweegre
den voor het vaststellen van bovenbe
doelde aanvullende regeling, terwijl ook
overigens niet kan worden ingezien,
waarom het tot het treffen van een be
hoorlijke regeling inzake het venten
noodzakelijk zou zijn, daarin ook de
houders van winkels te betrekken; dat
door bedoelde aanvullende regeling,
voor wat dit laatste betreft, de houders
