De Prov. Stoombootdienst op de Ooster-Schelde. BIOSCOPEN. 1912—1 Januari—1937. Soen een paar urienden Gelukkig Nieuwjaarwenschcn Naar een katholieke concentratie in België? MIDDELBURG. GOES. WAAR IS WERK? Men schrijft ons: De communicatie-middelen te water, van oudsher in een provincie als de on ze van uitermate groot belang, hebben dat belang ook thans nog niet verloren, nu de rechtstreeksche verbindingen te land, vergeleken met een twintigtal ja ren geleden, zoo aanzienlijk zijn verbe terd, nu de mogelijkheden om zich langs den weg en door de lucht voort te be wegen, zoozeer zijn toegenomen. Ook thans bestaat in Zeeland op verschillen de plaatsen nog behoefte aan behoor lijke verbindingsmiddelen te water; tun nels en bruggen, hoezeer wellicht moge lijkheden in een verre toekomst, moeten thans nog tot de vrome wenschen gere kend worden. [Behalve dan over de Zandkreek. Red.] Van de oudste tijden af, zoodra lust of plicht den mensch tot reizen dwong, heeft het verkeer te water de belang stelling gehad, van hen die zich genood zaakt zagen aan dat verkeer deei te ne men, zoowel als van de overheid, die ge acht mocht worden, zich de belangen der reizigers aan te trekken, direct of indi rect, zij 't dan, dat de financieele bate, die men zich van de instandhouding van meer of minder voldoende verkeersmid delen voorstelde, ongetwijfeld een niet onbelangrijke factor zal zijn geweest bij de overwegingen, die tot die bemoeiin gen leidden. Wie over deze vroegere geschiedenis meer wil lezen, zij verwe zen naar het Gedenkboek, uitgegeven door Gedeputeerde Staten van Zeeland in 1928, ter gelegenheid van het hon derdjarig bestaan van den stoomboot- dienst op de Wester-Schelde, hij vindt daar, hoe de oudste geschiedenis van dien dienst terug gaat tot in het begin van de 14de eeuw. Of de dienst op de Ooster-Schelde op een even oude geschiedenis kan bogen behoeft, gelet op de jaartallen, die aan het hoofd van dit artikel staan, thans niet te worden nagegaan. Aannemelijk schijnt het dat, zoo goed als op de Wes ter-Schelde, ook op de O.-Schelde van oudsher veren hebben bestaan, eigen dom van de gravelijkheid of van de am- bachtsheeren en door of vanwege deze geëxploiteerd. Tot op den tijd, dat Zuid- Beveland met het vaste land van Noord brabant was verbonden, liep trouwens de weg van Walcheren en Zuid-Beve land eenerzijds naar het overige deel van ons land anderzijds over het veer van Yersekendam naar Gorishoek op Tholen om zoo, over de Eendracht, het vaste land te bereiken, j; Deze en andere veerverbindingen op en om de Ooster-Schelde werden aan vankelijk door particulieren onderhou den, deels als eigenaars, deels als pach ters van de tot. het veer gerechtigden. Naarmate echter de behoefte aan goede verbindingen toenam en men hoogere eischen ging stellen, zoowel aan de ca paciteit der vervoermiddelen, als aan hunne inrichting, bleek al spoedig dat particuliere exploitatie, die nu eenmaal op het maken van winst gericht is, niet op afdoende wijze aan die stijgende eischen en die klimmende behoeften kon voldoen. De overheid, in casu het Provinciaal Bestuur, zag in, dat op de Ooster-Schelde voor haar een gelijke taak was weggelegd, als zij, min of meer noodgedwongen, op de Wester-Schelde had aanvaard. Reeds in 1852 hadden de Provinciale Staten een subsidie van 4000.per jaar toegestaan „tot daarstelling*) van een stoombootdienst tusschen Middel burg en Bergen op Zoom." Een twaalf tal jaren later, in 1864, werd wederom een gelijke subsidie toegekend en wel thans aan de Spoorbootmaatschappij te Middelburg. De boot, waarmede de al dus gesubsidiëerde dienst werd uitge oefend, voer van Middelburg langs Wolphaartsdijk, Kortgene, Katsche veer, Wemeldinge, Yerseke, Gorishoek en Tholen naar Bergen op Zoom, ter wijl de dienst in volgende jaren werd uitgebreid door inlegging van een wa- gendienst van Goes op Katsche veer en door het maken van reizen van Zierik zee naar Tholen en omgekeerd. De opening van de spoorlijn door Zuid-Be veland was de aanleiding tot een nieu we uitbreiding, zoowel van den dienst, als van de Provinciale bemoeiingen Eenerzijds werd de dienst uitgebreid, doordat er nu reizen van Middelburg naar Zierikzee en omgekeerd werden ge maakt, terwijl een diligence- of omni- busdienst werd onderhouden van de aanlegplaatsen te Wolphaartsdijk en Katsche veer naar en van het station te Goes, anderzijds werd het Provinciaal subsidie niet onaanzienlijk verhoogd. Het op dezen grondslag berekende subsidie werd het eerst in 1868 toegekend en sindsdien onder min of meer afwijkende voorwaarden voortdurend verlengd, het laatst in 1901 en wel tot 31 December 1911. In den loop van het jaar 1910 bleek, dat de Zeeuwsche Spoorbootmaatschap pij geen prijs stelde op verlenging van het subsidie-contract. Zou echter het subsidie niet langer worden uitgekeerd, Driekwart eeuw geleden schrok men voor een bar germanisme klaarblij kelijk ook al niet terug! Red. dan zou noodzakelijkerwijze de sinds aren onderhouden verbinding tusschen het Noordelijk gedeelte en de overige ueeien der Provincie ophouden te be staan, de ingezetenen van ons gewest zouden weder van een sinds tientallen jaren ingeburgerde verbinding versto ken worden met alle bezwaren daaraan verbonden. Gedeputeerde Staten en met hen de Provinciale Staten zagen in, dat dit onmogelijk was en op 15 Juii 1910 besloten de Provinciale Staten met ingang van 1 Januari 1912 voor re kening der Provincie den stoomboot dienst tusschen Schouwen, Zuid- en Noord-Beveland en Walcheren voort te zetten. Op 1 Januari jl. was het derhalve vijf en twintig jaren geleden, dat ook op de Ooster-Schelde de provincie Zeeland de instandhouding van de voornaamste ver binding als haar taak aanvaardde. De jaren zijn ook aan dezen dienst niet on gemerkt voorbij gegaan. Schakelen wij de periode van den wereldoorlog uit, die gelijk van zelf spreekt ook bij dezen dienst haar invloed deed gelden, dan is de voornaamste gebeurtenis wel de op heffing van den dienst van Middelburg op Wolphaartsdijksche veer en omge keerd, welke maatregel met ingang van 14 Mei 1923 in werking trad. Werden de Schouwenaars hierdoor beroofd van hunne rechtstreeksche verbinding met Middelburg, eenige vergoeding zullen zij gevonden hebben in de nieuwe booten, waarmede de verbinding thans onder houden wordt, de geleidelijke verlaging der tarieven, al hebben die, naar hun oordeel, het laagste punt nog niet be reikt en de verbetering van de aanleg plaatsen aan weerszijden, waardoor vooral het steeds toenemend auto-ver keer wordt gebaat. Nog blijven er wen schen over, maar erkend zal toch moe ten worden, dat de overheid moedig in de bres is getreden, toen het particulier initiatief moest wijken. De „betere vooruitzichten", waar zoo lang naar is uitgekeken, zijn erl - Mogen deze voor U allen in 1937 werkelijkheid worden. - Wij. van onzen kant, zullen U in 1937 weer het allerbeste, wat U op ons gebied kunt krijgen, voorleggen en hopen, dat U ieder naar Uw eigen smaak - er veel van zult genieten. - Voor de pijprookers: onze beroemde IBIS SHAG, onze geurige ENGELSCHE MIXTURES en onze van ouds bekende BAAI. - Voor de sigarettenkokers: onze fijne GOLDEN en SILVER SHAGS en natuurlijk ook IBlS SHAG. Voor hen. die van een „pruimpje" houden onze onvolprezen B.Z.K. en ROLTABAK. - En probeert U in 1937 ook eens onze KOFFIE en THEEI - Ook hiervoor geldt, als voor al onze producten: „DOBBELMANN. LEKKER MAN I" KALENDERS. Twee kalenders die ook voor 1937 in de bekende zelfde uitvoering als vo rige jaren verschenen, zijn de maanct- kalender v,an Levensverzekering Mij. „Noord-Brabant" te Waalwijk en de Ripolin weekkalender, de bekande varf- handel te Amsterdam. De maandkalender van de Vereeniging voor Bitumineuze wegconstructies (V. B, W.) is van flink formaat en goed van uitvoering. Elk maandblad bevat 'n geslaagde foto-illustratie, die vanzelf sprekend betrekking heeft op prachti ge goed gebouwde wegen. Voor de driemaandelijksche ka lender van de N.V. H. J. Reesink en Co. te Zutphen. zijn thans als onderwerp vier teekeningen van typi sche punten van de bedrijvige st,ad Rot terdam gekozen, welke speciaal voor dit doel door den schilder H. Röodenburg in beeld zijn gebracht. Het zijn fraaie teekeningen die dezen kalender sieren. De inspraken tusschen Vlaam- sche nationalisten, Rexisten en de Vlaamsche katholieken, (V an onze n correspondent), Brussel, 29 Dec. '36. In den zomer had te Mechelen een nationale katholieke bijeenkomst plaats die overweldigend was en waarop de Belgische aartsbisschop, mgr. Van Roey, opkwam voor het denkbeeld van een katholieke concentratie in dit land. De katholieke partij heeft vele jaren in het parlement de absolute meerderheid gehad. Dat moet in sommige katholieke gemoederen af en toe een zeker heim wee doen ontstaan, ongetwijfeld, voor al nu de katholieke rangen er nogal verdeeld uitzen. Eenerzijds is er im- mers de traditioneele katholieke par- tij en anderzijds zijn er de rexisten, i die katholiek zijn, terwijl de Vlaam sche nationalisten sjedeitt lang hun neutraal etiket hebben afgelegd om de katholieke kleur te aanvaarden. Naar aanleiding v,an het genoemde congres hebben de katholieke leiders de hoof den bij elkaar gestoken en besloten de partij te reorganiseeren. Dit ging eenigszins met een kleine paleisrevo lutie gepaard. Er werd een directorium aangesteld bestaande uit een Waalsche en een Vlaamsche groep. En het Vlaam sche directorium heeft zich al dadelijk bijzonder actief getoond. Het is gaan uitzien naar middelen om de katho lieke concentratie te bevorderen en heeft deze gevonden ih besprekingen met de Vlaamsche nationalisten, welke besprekingen, zooials men weet tot een beginselaccoord hebben geleid. Het feit is interessant1 in meer dan een opzicht en voor de Nederlanders zal het wel een sympathiek verschijnsel zijn dat het Vlaamsch element in België meer en meer aan politieke betepkenis wint. Het genoemde beg nselecpoord is ont slaan nadat de Vlaamsche Nationa listen, die vereenigd zijn itj 't Vlaamsch Nationaal Verbond, reeds een accoord hadden gesloten met de rexisien, welke accoord echter nog 'mmer geheim is gehouden. Men begrijpt al dadelijk da zulks den schijn opwekt dat de rexisten en Vlaamsche na ionalisten gekpppelc aan de traditioneele katholieken de versterking zouden kunnen vormen om de kathol'eke macht- meer tiot uij in'* te brengen. Doch van niet-Vlaamsche katholieke zijde is men niet gereed om zoo maar dadelijk ifoe te geven op elk gebied en men leeft hier d,an ook in volle verwarring. Over het accoord van het VI. natio naal Verbond met Rex is niet veel te zeggen, daar men den tekst niet kent, al weet men dat het de dualiteit van België erkent en deze erkenn'ng prak tisch ook wil bevestigen door de in voering van cultureel autonomie voor Vlaanderen en Wallon'ë. Van rexisti- sche zijde is verder verklaard, dat er geen tegenstrijdigheid bestaat tusschen het accoord van de Vlaamsche katholie ken met V. N. V. en het accoord van Rex met V. N. V. In sommige Vlaamsche katholieke kringen heeft d't een zekere verderji king doen ontstaan. Men moet overi gens erkennen, dat in de beide geval len de Vlaamsche nationalisten het grootste deel van het laken naar z ch hebben toegetrokken. Men weet eigen lijk niet goed wat het Vlaamsch Natio naal Verbond (V. N. V.) vertegenwoor digt aan organisaties. Tijdens de jong ste verkiezingscampagne heeft het zijn eigen gedaante verborgen achtter het etiket „Vlaamsch Blok." Anderzijds moet het Katholiek Vlaamsch Directo rium zijn afspraak nog laten bekrach tigen door een algemeene vergadering van de leden. Maar de polemiek houdt hiermee geen rekening, wat bewijst hoe belangrijk het feit wordt geacht en hoe belangrijk ook in België het Vlaamsche probleem 's geworden. Het accoord van V. N. V. met do katholieken wil de godsdienst-vrijheid waafborgen, met schoolvrede en gelijk stelling van vrij en officieel onderwijs Hef voorz'et verder in een hervorming van de S'aatsinrichting in poletiek en ELECTRO De lokkende stem. Het verhaal begint in 1918: Parijs: een jonge zangeres, Gloria Delaware, in een harer rollen op 't tooneel. Tege lijkertijd zitten vijf Engelsche officieren :n een groote zaal v,an een kasteel vlak bij het front te Yperen; een gramofoon speelt; een lied van Gloria Delaware. Een van hen raakt zoo onder de beko ring der stem, dat hij uiting geeft aan een verlangen: de zangeres te kunnen zien, met haar te praten, haar aan te raken, haar te omarmen. Hetzelfde ge voelt een tweede, captain Fred Wins- bury; maar hij schudt het v,an zich af: het „nooit" komt hem over de lippen. Waarom nooit? Waarom zou dat vol slagen onmogelijk zijn? Ér is een „geheim" in het leven van Fred Winsbury. Hij heeft gebroken met zijn familie; ging eigenlijk naar het front om een eervollen dood te sterven. Onmiddellijk nadat de film dit heeft meegedeeld, wordt er alarm geblazen. De mannen moeten in het vuur. Even ziet men de verschrikking van den mo dernen oorlog. Dan verplaatst het beeld zich weer naar het kasteel. Een com mandant leest de namen der gevallenen; Captain Fred Winsbury is er bij. Vijf jaar later weer Ie Parijs, Gloria Delaware zingt voor een chique gezel schap. Aanbidders. Een hunner achter volgt haar ,al jaren, met bloemen en met brieven en telegrammen: I love you. Hij 's een beminnelijk mensch; ziij houdt van hem als van een vriendMeer dan een vriendin zal ze nooit voor hem kunnen zijn, Haar plan is om met vaqantie te gaan. Als den volgenden morgen haar, im- pressar'o haar een nieuwe tournée door België en Nederland voorstelt een, die' veel geld zal opbrengen -weigert ze eerst. Dan verneemt ze echter, dat h,aar taaie aanbidder het vacantie-plan kent; en ze verandert van besluit; neemt de tourneé aan. Deze brengt haar ook naar Yperen; in hetzelfde kasteel, waar in 1918 de vijf officieren zaten, moet ze overnach ten. Er is nog een gast- -een heel vreemde, die de toeschouwer er .aller minst verwacht zou hebben. Tusschen hem en Gloria begint zich een geschie denis te ontwikkelen, welke hier be ter niét naverteld kan worden. Het is een heel spannende, maar met een ge lukkig slot. Martha Eggerth stelt Gloria Delaware voor. Ze kan uitstekend zingen, Mar tha Eggerth. Maar de film maakt daar geen misbruik van. De spanning v,an het merkwaardige verhaal blijft zoo doende ongerept. De papsoldaat. Voor de pauze ziet men Joe Brown in soldatenpak. Zijns ondanks komt hij in den oorlog terecht. Het g,aat dan raar natuurlijk: zoo raar, dat zijn kost baar leven tenslotte schijnt er aan *e moeten gelooven. Maar dat <saa' n'et door natuurlijk. Overigens is het .alle maal dubbele schijn: een gefilmde revue nl. CITY. De circuskoning. Circusfilms zullen door alle tijden heen voor velen een attractie blijven. De sensatie, het gevaar dat men voor oogen ziet, het zij aan de vliegende tra peze, het zij tusschen de tralies of in de kooien temidden der wilde dieren schijnen nu eenmaal op den toeschouwer een zekere aantrekkingskracht uit te oefenen. Op geregelde tijden verschij nen dan ook circusfilms op het program ma. De cirsuskoning is het verhaal van een leeuwentemmer die onnoodig zijn leven en dat van anderen in gevaar brengt met zijn experimenten met een gevaarlijken ontembaren Bengaalschen tijger. Sensationeele momenten zijn er bij de vleet. De tijger ontsnapt uit zijn kooi, er breekt brand uit in het circus en meer dergelijke griezelige dingen. Bovendien heeft de leeuwentemmer nog een liefdesgeschiedenis, die zijn jaloezie zoo ver drijft, dat hij zijn woede op den tijger gaat koelen. In deze spannende, dramatische rolprent spelen Barton iMacLame en June Travis de hoofdrol len. Het circusleven met zijn lief en leed vormt den interessanten achtergrond dezer film. De pleegouders. De onafscheidelijke Amerikaansche filmkomieken Bert Wheeler en Robert Woolsey werken weer een heel reper toire van grappige nonsens af. Als pleegvaders hebben zij heel wat te stel len met den kleinen pleegzoon Spanky, een leuke jongen, wiens hobbie het is alle ruiten, glaswerk etc. aan scherven te gooien. Geen ruit blijft er heel. Maar dat is nog niet zot genoeg. Bert met zijn onafscheidelijke sigaar en Robert, de jo lige kameraad raken verzeild in een fa- milieveete. Hoé zé zich'uit al die moei lijkheden weten te redden valt hier niet te vertellen. Het is een koste lijke hoop nonsens waar men zich onge- twijfel zeer mede vermaken zal. Van de eene malle situatie valt men in de andere. GRAND THEATER. Show Boat. We herinneren ons geen enkele film, naar een roman vervaardigd, die zcoveel uit den betreffenden roman geeft als „Show Boat". Maar daardoor is deze film er dan ook een van een buitenge wone lengte geworden en duurt de ver tooning bijna den dubbelen tijd van een gewoon hoofdnummer. De show-boat is een tooneelboot waarmede een groep comedianten Ame rika bereist. We zien de show-boat in een gebied aanleggen, dat vrijwel ge heel door negers bewoond wordt. Hier maakt de jeugdige dochter van den ka- pitein-directeur-tooneelspeler kennis met een avonturier op wien ze verliefd wordt. Ze trouwen, krijgen een dochter tje, maken tijden van groote weelde me de, tot het geluk keert. Dan verlaat de avonturier zijn vrouw en kind, hoeveel hij ook van ze houdt, en zal zich er al leen door trachten te slaan. De moeder gaat weer zingen, oogst eerst triomfen te New-York en dan te Londen. Tot ze van het tooneel afscheid neemt en opge volgd wordt door haar dochter. Pas op den avond, dat de dochter met groot suc ces optreedt, worden haar ouders weer vereenigd. Dit zijn uit den aard der zaak alleen de groote lijnen en het laat zich begrij pen, dat men over een film, die eenige uren duurt, niet in bijzonderheden kan treden. Doch anderzijds zijn al deze bij zonderheden zoo belangwekkend, dat ze de aandacht steeds gevangen houden. We willen verder noemen den uitsteken den zang van Paul Robeson, Irene Dunne en Allen Jones. Alles bijeen maakte „Show boat" tot een grootsche, meesterlijke film met een geheel eigen, bijzonder karakter. De Zesdaagsche. Dat een film, waarin de hoofdrol ver vuld wordt door Joe Brown, een komi sche is, behoeft niet opgemerkt te wor den. En ook in „De Zesdaagsche" toont deze komiek zich weer van zijn beste zijde. Opmerkelijk is echter, dat onder alle grapjasserij door, een dergelijke sen sationeele spanning kan gezocht worden. En dit maakt deze film ongetwijfeld dub bel aantrekkelijk. sociaal-economisch opzicht, Practisch hebben de Vlaamsche nationalisten ,aan- vaard dat het beginsel van een dic+a- tuur moet worden verworpen. Verder dat de economische eenheid van België moet worden gehandhaafd evenals de dynastie, echter met gemeenschappe lijke wetgevende en uitvoerende licha men voor Vlaanderen en Wallonië. Men mag erkennen dat de VI. nationa listen nogal hebben toegegeven. Zij willen echter een soort Vlaamschen gouwraad zien tot stand komen, welke een autonome polirieke vertegenwoor diging zou zijn voor Vlaanderen en het een publiekrechtelijk statuut zou ver schaffen. Zooals gezegd zou het gemeen schappelijke pol'tiek par lemen? gehand haafd blijven voor de aan Vlaanderen en Wallonië gemeenschappelijke belan gen. Wie de beweging van de Vlamingen in dit land heeft gevolgd, zij het' dan op afstand, zal beseffen dat, afgezien van de pract'sche waarde en de gevol gen van dergelijke .afspraken tusschen afgevaardigden, die de partijen nog niet binden, deze wijzen op een buitenge wonen vooruitgang van de Vlaamsche gedachte. Hebben de VI. nation,aksten iets toegegeven, van katholieke Vlaam sche zijde is de stap al even groot en heeft men het beginsel aanvaard, d,at de Belgische eenheidsstaat in zijn hul digen vorm niet definitief moet. worden geacht. Doch de Vlaamsche nat'onalis- ten zijn geen zoete bondgenooten en hun leiders zooals Staf De Clercq en ook de meest; gewaardeerde H. Borgi- non, Kamerlid, zijn er voor uitgekomen dat zij a.jan hun oorspronkelijk pro gramma het ideaal van den „Dietschen Staat" niet verzaakten, d,at deze over eenkomst slechts een voorbere'ding is tot verwezenlijking van hun „Dietsch ideaal" enz. Op een vergadering te Antwerpen, waar het nieuwe accoord werd behandeld, verscheen dan ook de Oranje vlag en werd August Borms op het verhoog geroepen om te worden gehuldigd. Hierop hebben de katho- l'eke onderhandelaars gereageerd" door te verklar.en dat de VI. nationalisten het accoord kunnen interpreteeren, zooals zij dit wenschen, dat slechts^ de tekst van belang is en dat zij best kunnen hebben, dat de VI. nationalis ten het) accoord beschouwen als een soort springplank. Want van woorden heeft men niet bang te zijn, vermits alleen feiten tellen, Hoe het geval zich verder ontwikke len zal, moet worden afgewacht. Een ding teekent zich echter steeds duidelijk af. De Vlamingen in dit land krijgen meer en meer gelegenheid, om zich als Vlamingen uit te leven. Dat is een zaak van groot belang. De Districts-Arbeidsbeurs voor de gemeenten tusschen Ooster- en Wester Schelde, Wagenaarstraat D 78, Middel burg, zendt ons de volgende aanvragen: Binnenland. AMERSTFOORT: bekwaam rijwiel- biezer, dad. loon n.o.t.k., voor onbep. tijd. MIDDELBURG: eenige leerling-naai sters en leerling-handwerksters, Aanvragen Buitenland. DUITSCHLAND. Geplaatst kunnen worden in het Rheinland ongeh. melkers die 10 of meer koeien kunnen melken, loon f 25—50 per maand met vrije kost en huisvesting. Mededeeling, Het ligt in de bedoeling van het „Al gemeen Comité voor het Inrichten van Internaten voor Opleiding' tot Dienstbo den" om in navolging van de reeds be staande Roomsch-Katholieke en Chris telijke Internaten, op de buitenplaats „Presikhaaf" te Arnhem een internaat op algemeene grondslag te openen in Februari 1937. Zooals bekend mag worden veronder steld, wordt in deze instituten voor werklooze meisjes van 16 jaar en ouder de gelegenheid open gesteld, zich gedu rende een periode van drie maanden in de huishoudelijke vakken te bekwamen. Lessen worden gegeven in: koken, wasschen en strijken, naaien, huishoude lijk werk enz. Het internaat biedt plaats voor 40 meisjes. De opleiding, zoowel als het verblijf is geheel gratis. Verwacht wordt echter, dat de meisjes bereid zijn na af loop van de cursus een huishoudelijke betrekking te aanvaarden. In de keuze van deze betrekking zijn ze geheel vrij. De openbare bemiddelingsorganen ver- leenen alle medwerking' bij de plaatsing. Aanbiedingen uitsluitend aan de plaat selijke organen der Arbeidsbemiddeling.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1937 | | pagina 7