p.YT
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
HONIG's VERPAKTE VERMICELLI - Bijzonder goed van kwaliteit.
STATER-GENERAAL.
DERDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 19 DECEMBER 1936. No. 300.
Kolonisatiemogelijkheden op
Nieuw-Guinea
Verbetering der stemming ter
beurze.
AARDENBURG.
SI
De financieele zorgen der Fransche
Regeering.
De Fransche regeering is tot dusverre
niet erg gelukkig geweest met haar po
gingen, om de hand te leggen op een zoo
groot mogelijk gedeelte van het kapiiaal,
dat in de periode van monetaire onrust
naar het buitenland was gebracht, of
wel binnenslands in den vorm van gouc
was opgepot. In plaats van het beoogde
doel te bereiken, hebben verschillende
der van hoogerhand genomen maatrege
len het kapitaal juist ervan afgeschrikt,
uit zijn schuilhoeken te voorschijn te ko
men,
Het vaststellen van hooge geldboeten
bij niet-inievering van goud had alleen
dan het verwachte effect kunnen sor-
teeren, indien de Bank van Frankrijk
zich bereid had verklaard, het bij haar
in te leveren goud te betalen op basis
van de nieuwe pariteit. Nu zij er mede
meende te kunnen volstaan, den ouden
prijs in papierfranken te betalen, werd 't
gele metaal veelal eenvoudig niet bij de
Bank van Frankrijk ingeleverd. Voor
een groot deel werd het langs sluikwe
gen naar het buitenland gebracht. Zoo
berekent men, dat alleen al in Zwitser
land sedert de devaluatie voor meer dan
100 millioen is aangeboden en in Zwit-
sersche franken omgezet. De Fransche
regeering heeft weliswaar bij de banken
een onderzoek laten instellen naar de
goud- en deviezentransacties der cliën-
tèle, maar ook dit kon slechts een be
trekkelijk poover resultaat opleveren
omdat degenen, die het er om begonnen
was, hun bezit „veilig' te stellen", van te
voren reeds de noodige maatregelen had
den genomen.
Het onderzoek, dat veelal als een
schending van het bankgeheim werd be
schouwd, heeft ook al weer de omge
keerde uitwerking gehad, dat particu
lieren, in plaats van hun beschikbare
middelen aan de banken toe te vertrou
wen, deze naar het buitenland hebben
gebracht of bankbiljetten hebben opge
pot, met het gevolg, dat nog steeds min
der geld aanwezig komt voor crediet-
verleening aan het bedrijfsleven en den
staat. En toch hebben deze beide
zoo'n groote behoefte aan nieuwe ere
dieten. Het bedrijfsleven heeft veel
grooter bedrijfskapitalen noodig, zoo
wel in verband met de loonsverhoogin-
gen als weg'ens de prijsstijging van de
meeste artikelen. En wat de regeering
betreft: de schatkist kan nog wel, op
grond van de groote mogelijkheden, die
zij zich door de Bank van Frankrijk
heeft laten openen, over een aanzienlijk
bedrag beschikken, maar zij moet er op
bedacht zijn, zich opnieuw middelen te
verschaffen voor dekking van het aan
zienlijke begrootingstekort. De gister
door de Kamer aangenomen begrooting
voor 1937 geeft voor den gewonen dienst
een tekort te zien van 4 milliard fran
ken; voor den gewonen en buitengewo
nen dienst tezamen bedraagt het deficit
echter 22 milliard, waarbij valt op te
merken, dat veel posten, die eigenlijk op
de g'ewone begrooting thuis hoorden,
naar den buitengewonen dienst zijn
overgebracht.
De Fransche regeering heeft nu een
nieuwe poging ondernomen, om degenen,
die nog goud bezitten, tot inlevering
daarvan te bewegen. Door nl. een „lee
ning voor de nationale verdediging" uit
te schrijven. Daarin is dan tevens ver
werkt een soort van schadeloosstelling
voor hen, die in Juli inschreven op de
uitgifte der zg. „bons-Auriol". Bij de uit
gifte dezer leening toch verklaarde de
regeering nadrukkelijk, dat er g'een de
valuatie plaats zou vinden, doch twee
maanden later raakte de frank toch van
het goud af. En dus voelden de bezit
ters der „bons-Auriol" zich gedupeerd
en raakten zij erg ontstemd De nieuwe
leening nu wil hen schadeloos stellen en
hun ontstemming daarmede wegnemen.
door
H. F. TILLEMA.
I). -
Ten vervolge op de beschouwingen
welke in de voorafgaande nummers
van dit blad, en meer in algemeenen zin,
wijdde aan het vraagstuk der kolonisa
tie van Europeanen (en Indo-Europea
nen) op het tot Nederlandsch Oost-In-
dië behoorende Nieuw Guinea, zal ik in
hetgeen hier volgt mijn meening terzake
gaarne weergeven.
Ons land is ook begon met
daarop te wijzen heel dicht bevolkt,
terwijl die dichtheid jaarlijks met 100,000
zielen toeneemt. De Zuiderzee wordt
voor een groot deel droog gelegd. Op
het droog gelegde deel zullen eenige
honderdduizenden hun brood kunnen
verdienen, maar de bevolkingsdichtheid
blijft. Ze zal, wanneer de plannen tot
drooglegging voltooid zijn, wat ettelijke
jaren vraagt, zelfs weer zijn toegeno
men! Ons land zucht onder de vreese-
lijke werkloosheid. Tal van werkloozen
snakken naar arbeid, maar er is geen
werk! Nu niet en in de nabije toekomst
niet, want kunnen welvaartspolitiek, be
Financieel economise b
weekoverzicht.
Uitbreiding van de rubberpro
ductie in 1937 Voordeelen
voor de- Ned, Indische rubber-
mijen.
Een tijd lang heeft het besef ,dat men
bij de hausse op de New Yorksche beurs
en de groote bedrijvigheid op econo
misch gebied voor een goed deel te doen
heeft met de uitwerking van inflati-
onistische krachten, die de kern van een
ineenstorting in zich dragen, tot een
zekere mate van terughouding geleid
bij het aangaan van nieuwe beurstrans
acties. Deze week was de stemming te
New Yokk iechter we/r aanmerkelijk
beter, dank zij de gunstige stemming op
de productenmarkten, waar tal van ar
tikelen nieuwe recordprijzen voor dit
jaar hebben bereikt. Een verdere uit
breiding der werkzaamheden in de
staalindustrie, die thans tot ca. 80
van haar capaciteit werkt, leidde tot
een herleving van de vraag naar staal-
waarden terwijl een prijsverhooging van
koper ook de andere metaalwaarden in
het middelpunt der belangstelling
bracht.
Op de Amsterdamsche beurs, waar
een aantal van de belangrijke Ameri-
kaansche staal- en koperwaarden offi
ciéél worden verhandeld (U. S. Steel,
Bethlehem Steel, Anaconda Copper,
Kennecott Copper, American Smelting
Refining e.a.) vond deze beweging
weerklank. Zij oefende ook een gunsti-
gen invloed uit op de algemeene stem
ming ter beurze. De nadering van de
jaarswisseling had weliswaar tot ge
volg, dat de handel binnen betrekkelijk
beperkte grenzen bleef, maar er ging
toch wat meer om dan in de laatste
weken het geval was geweest.
Het 'leeuwendeel der belangstelling
concentreerde zich 1 wat de locale af-
deelingen betreft op rubberwaarden,
in verband met het eenigszins sensati-
oneele besluit, dat de Internationale
Rubber Commissie in haar jongste ver
gadering heeft genomen met betrekking
tot den omvang der restrictie in de
eerste helft van 1937. Terwijl men in
Londensche rubberkringen reeds van te
voren rekening er mede hield, dat hei
percentage van den uitvoer reeds voor
het eerstvolgende kwartaal zou worden
verhoogd, helde men hier te lande meer
over tot de meening, dat de verhooging
eerst in het tweede kwartaal zou in
gaan, in verband met technische moei
lijkheden ten aanzien van de verstrek
king der licenties. In werkelijkheid
heeft het Comité thans "besloten, om
het uitvoerpercentage, dat voor de
tweede helft van 1936 65 bedroeg,
voor het eerste kwartaal van 1937 te
verhoogen tot 75 en voor het tweede
kwartaal tot 80 Men moet wel aan
nemen, dat het Rubber-Comité het be
sluit tot een dergelijke drastische ver
mindering der restrictie niet lichtvaar
dig heeft genomen, maar dat het over
statistieken en gegevens beschikt, wei-
Het is natuurlijk denkbaar, dat dit
lukt. Het is echter nog beter denkbaar,
dat het niet lukt. De bezitters der „bons-
Auriol" zullen nauurlijk van de geboden
gelegenheid profiteeren. Maar daar
heeft de regeering niet veel aan. Ze
moet nieuw geld hebben. Het vertrou.
wen in haar financieele politiek is niet
groot genoeg, om haar dat te verschaf
fen, Hoeveel directe ontstemming er
dan ook mag worden weggenomen.
ke een uitbreiding van de productie
wettigen. Blijkbaar houdt het Comité
rekening met een verdere toeneming
van het rubberverbruik in de eerste
helft van 1937 met 5 alleen in dit
geval immers zal de vraag in evenwicht
zijn met het aanzienlijk vergroote aan
bod; zoo niet, dan zal men een stijging
der voorraden te zien krijgen, met een
dienovereenkomstige daling van den
rubberprijs.
In rubberkringen verwacht men in-
tusschen- niet, dat de voorraden reeds
in de eerste drie maanden van dit jaar
zullen toenemen; in de eerste plaats is
het rubberverbruik in de eerste vier
maanden van het jaar meestal het
grootst en voorts betwijfelt men, of het
de rubberondernemingen wel mogelijk
zal zijn, om in de paar weken voordat
de verhooging ingaat hun werkkrach
ten zóó te organiseeren, dat de produc
tie reeds gebracht zal kunnen worden
op 75 van de standaard-quota, die
op zich zelf toch al belangrijk hooger
zijn dan die van 1936. Wel bestaat de
kans, dat de sterk opgeloopen prijzen
een grooteren export zullen veroorza
ken uit gebieden, die geen deel uitma
ken van de restrictie-overeenkomst,
terwijl ook het gebruik van geregene
reerde rubber er wellicht door zal toe
nemen. Deze laatstJe overweging, te
zamen met de mogelijkheid, dat een
sterke prijsstijging van rubber het ver
bruik zou doen verminderen, is een der
redenen, weshalve het Rubber Comité
de voorkeur geeft aan een soepele
restrictie-politiek met matige prijsver
betering, in plaats van door een scher
pe productie-beperking de noteeringen
kunstmatig op te drijven.
De door het Comité gevolgde politiek
is ook in het welbegrepen belang van
de ondernemingen. Een vergrooting der
productie, die slechts een geringe stij
ging der algemeene onkosten met zich
brengt, maakt de productie-kosten per
kg rubber beduidend lager, terwijl door
de vergrooting van de hoeveelheid ge
produceerde rubber de totale op
brengst van den oogst eveneens stijgt.
Het voordeel van een grootere produc
tie zal des te belangrijker zijn, indien
de verkoopprijs zich in stijgende rich
ting mocht blijven bewegen. Ook op de
tegenwoordige prijzen maken de Indi
sche rubberondernemingen, zooals be
kend is, reeds een flinke winst. Ver
schillende hunner hebben deze winst
voor den eerstkomenden tijd reeds vast
gelegd, door het afsluiten van voorver-
koopen uit oogst 1937; andere daaren
tegen geven er de voorkeur aan, de
verdere ontwikkeling der markt af te
wachten, die ze tot nu toe inderdaad
niet heeft teleurgesteld. Op de aankon
diging van het restrictie-besluit is de
rubbernoteering te Londen opnieuw ge
stegen.
Een ander artikel, welks prijsverioop
ter beurze nog altijd sterk de aandacht
trekt, is palmolie, in verband met de
groote belangen, welke verschillende
Indische cultuurondernemingen -w.o.
Handelsver. „Amsterdam", Amsterdam-
Rubber en Deli Mij. bij dit product
hebben. De koersstijging van H.V.A.'s
is voor een groot deel toe te schrijven
aan de verdere prijsverhooging van
palmolie, waarbij evenwel over het
boofd wordt gezien, dat palmolie tot de
artikelen behoort, die meestal lang
vooruit, op latere levering wordt ver
kocht. Zoo schijnt het wel vast te staan,
dat het overgroote deel vaA oogst 1937
reeds eerder van de hand is gedaan tot
aanmerkelijk lagere prijzen dan de
thans geldende, al waren zij op zich
zelf ook zeer bevredigend. Mocht de te
genwoordige prijs zich handhaven, dan
r Tr" Mo* 1
ml*"
21 r» ^flen h 'x en*<e/e
Inn h CSfnber tot r ns'a"ds
ch>tlngen 6 Januar.
(Ingez. Med.)
zullen de voorverkoopen uit oogst 1938
njatuurlijk wel tegen dfezen hoogen
prijs kunnen geschieden, wat dan in de
winst- en verliesrekening over 1938 tot
uiting zal kunnen komen.
De bslangsteling voc^ scheepvaart-
aandeelen is weer toegenomen; hier
door konden Ned. Scheepvaart Unie e.a.
nog eenige koersstijging boeken, terwijl
enkele minder courante aandeelen van
Mijen uit de „wilde vaart" met spron
gen omhoog liepen, op berichten om
trent een verdere uitbreiding der be
drijvigheid op veïschillende trajecten,
gepaard gaande met een krachtige stij
ging der vrachtprijzen. Vooral op de La
Plata en de Australische vrachtenmarkt
heerscht een groote bedrijvigheid in
verband met de oogstv^rschepingen.
De toenemende vraag naar scheeps-
ruimte weerspiegelt zich reeds in een
krachtige opleving in den scheepsbouw,
waarvan ons land zijn deel schijnt te
zullen krijgen. Reeds zijn een aantal be
langrijke orders voor den bouw van
nieuwe schepen bij verschillende Ne-
derlandsche scheepswerven geplaatst,
waartoé de verbetering der concurren-
tie-verhoudingen na de depreciatie van
den gulden het hare heeft bijgedragen.
De Ned. Scheepsbouw Mij. ontving in
de afgeloopen week twee belangrijke
orders, één voor Noorsche en één zelfs
voor Engelsche rekening.
Hieronder volgt een overzicht van
het koersverloop:
Bethlehem Steel 541456%55%
Anaconda Copper 38403439
Philips 273—28414—277%—283%
Unilever 157%159%
Kon. Petr. 403%—410—408%
Amsterdam-Rubber 287 34303%
Serbadjadi 149171
Deli Bat. Mij. 23534—241
Deli Mij. 307—304%— 312—310
H.V.A. 425—420—439—438.
Javasche Cult. 16134168
Ned. Scheepv. Unie 943497%
Abonnementen en Advertentiën voor
dit blad worden aangenomen door den
Agent
J. BRUIJNOOGE, Langstraat.
Dorpsstraat 175-
teugeling van rationalisatie, verkorting
van arbeidstijd, waarlijk uitkomst ge
ven?
De toekomst is voor ettelijke honderd
duizenden mannen en vrouwen duister.
Duister als de nacht in het tropische
oerwoud!
Niet alleen ons land, neen, heel de
wereld vraagt om oplossing van dat
vraagstuk, geweldig van omvang.
Vroeger bood emigratie
uitkomst. Maar alle landen heb
ben hun grenzen gesloten: nergens
wordt een werkzoekende toegelaten. In-
tusschen blijft de bevolking van ons land
jaarlijks met 100,000 toenemen. „Waar
moet dat heen? Is er nergens uitkomst?"
vragen velen zich af, „In de tropen ligt
een groot gebied, zoo goed als onbe
woond, een deel van Nederland. Het
kan millioenen en millioenen menschen
opnemen, tientallen millioenen zelfs en
dan is het nog niet overbevolkt", roepen
enkele goede vaderlanders uit. „Waar
om, ja waarom toch", zoo vragen ze
steeds nadrukkelijker, „leidt men den
stroom van werkloozen niet naar dit
land, naar Nieuw Guinea?"
Ook op Java is die vraag gesteld, al
eenige jaren geleden. Er zijn van dit
eiland reeds enkele honderden werk
loozen naar Nieuw Guinea getrokken.
Ze vestigden zich dicht bij de kust. Ze
verrichtten er pionierswerk. Als alle
pionierswerk was dit moeilijk, uiterst
zwaar zelfs! Hoe veel te meer geldt dï'
laatste, waar het moest worden verricht
door menschen die van jongsaf niet
gewend waren aan den arbeid, die hun
wachtte: zwaren handenarbeid in een
tropisch klimaat, waarin ze een beroep
moesten uitoefenen, waarvoor te niet
waren opgeleid, dat hun geheel vreemd
was. Is het te verwonderen, dat de re
sultaten zeer matig waren bij werk,
waarbij de opzet ondeugdelijk
was en de goede leiding
ontbrak? Is het nu juist, dat men
die uiterst magere, ja vaak negatieve
resultaten schu'ft op het land, op het
klimaat,, op de pionfcrs zelf? is hei.
billijk? Heeft men daartoe het recht?
Hoe waren de resultaten bij de ont
ginning van de drooggelegde Haarlem
mermeer, nu lang geleden, waarbij ook
elke Jpiding ontbrak? Daar stroomden
menschen binnen, wien handenarbe'd
heel.emaal niet vreemd was, en die
ook gewend waren aan het klimaat. Hoe
waren daar in het beg'n, vele jaren lang,
de toestanden? Slecht! Ellendig! En
d e streek lag midden in ons land, ge
makkelijk bereikbaar, vlak bij centra als
Amsterdam, Haarlem, Den Haag en niet,
zoo als Nieuw Guinea, op verren afstand
in een uithoèk der wereld. Geleerd door
(Ingez. Med.)
de droeve ervaringen, opgedaan met het
in cultuur brengen der Haarlemmermeer,
is men bij het ontginnen der droogge
legde Wieringermeerpolder systematisch
te werk gegaan. Er is leiding gegeven
op elk gebied, voorlicftt'ng verstrekt
door deskundigen, er is in ruime mate
gebruik gemaakt van landbouw-weten-
schap, het land is bevolkt door „boe-
ren", door menschen, die hun vak ver
staan, hun beroep kennen, het kunnen
uitoefenen ook.
Dat de resultaten tot dusver op Nieuw
Guinea met kolonisatie opgedaan, niet
gunstig zijn, is geen bewijs
dat het niet beter kan
zie de resultaten met het in kuituur
brengen opgedaan der Wieringermeer
Ik weet zeer goed, evengoed als wie ook
dat de omstandigheden: klimaat, enz. in
Nieuw Guinea niet kunnen worden ver
geleken met die van Haarlemmermeé'
of Wieringermeer, maar ik herhaal: de
wijze waarop men op Nieuw Guinea is
begonnen, was (ik zeg: w a s, wan'
de zaak wordt op Java thans deugdelij
ker aangepakt!) o n d e u g "3 e 1 ij
in veel opzichten.
Goed voorbereid moet het ech
ter mogelijk zijn voor Neder-
landsche boeren er een bestaan
te vinden.
Dit bestaan zal in het begin, voor de
Gedenkboek aangeboden aan Prins
Bernhard.
Gistermiddag heeft Prins Bernhard
ontvangen den heer W. G. de Bas, re
dacteur en de heeren A. B. van Holkema
en M E. H. Warendorf. uitgevers van 't
gedenkboek Oranje-Nassau-Mecklen-
burg-Lippe Biesterfeld, dat ter gelegen
heid van Jiet a.s. huwelijk zal verschij
nen.
De Prins werd voor zichzelve en voor
de Prinses exemplaren van het eerste
stuk van dit gedenkboek aangeboden,
welke hij onder dankzegging aanvaard
de.
Het afscheid van Prins Bernhard van
de Ned. Handel Mij,
Na van September af ten hoofdkantore
van de Nederlandsche Handel Maat
schappij te zijn voorgelicht over den
economischen toestand van ons land en
van Nederlandsch-Indië is Prins Bern
hard, in verband met de op til zijnde
dagen van ondertrouw en huwelijk, gis
termorgen in een vergadering van de di
rectie der maatschappij toegesproken
door den president, mr. D. Crena de
Iongh. Na deze toespraak heeft de Prins
zijn dank betuigd voor hetgeen de Ned.
Handel Mij. te zijnen aanzien heeft ge
daan om in den kortst mogelijken tijd het
gestelde doel te verwezenlijken.
Na vervolgens met de directie de
lunch te hebben gebruikt, heeft de Prins
afscheid genomen van het personeel, dat
zich daartoe in de koffiekamer had ver
zameld. Als geschenk werd den Prins
een van een fraaie houtsoort vervaar
digde tabaksdoos met zilveren versie
ring aang'eboden.
DE NEDERLANDERS TE MADRID.
Blijkens een op het ministerie van
buitenlandsche zaken ontvangen tele
gram van den tijdelijk zaakgelastigde te
Madrid maakten alle Nederlanders al
daar, het op 16 Dec. goed.
BEGROOTING SOCIALE ZAKEN.
Verkorting van de arbeidstijden
gewenscht geacht.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
de behandeling van hoofdstuk XII fuep.
van soc'ale zaken) der rijksbegrooting
voor 1937 voortgezet.
De heer De Visser (comm.)
was van oordeel dat het den minister
aan vaste lijn ontbreekt. Zijn beloften
t.a.v. de vermindering der vaste lasten
en het bevorderen der beschikbaarko-
ming van goedkoope wonngen is de
minister niet nagekomen. De minister
doet niet genoeg voor inperking der
werkloosheid.
De minister van sociale zaken de heer
Slingenberg, zeide dat de wis
selende omstandigheden uiteraard van
invloed zijn op spr.'s inzichten. Weifel-
moedighe d mag hem echter niet wor
den verweten.
Bij afd. 2 (arbeid) bepleitte mevr.
De Vries Bruins maatrege
len voor verdere beperking van den ar
beid van vrouwen en me sjes.
De heer Bakker (c.h.) wees op
de onvoldoende regeling van de arbeids
tijden in verschillende beroepen. Spr.
wilde betere toestanden t.a.v. land-
bouwverlof.
De heer Loerakker (r.k.)
noemde den kinderarbe'd in den land
bouw een nog altijd zwakke plek in
onze sociale wetgeving.
De heer Kuiper (r.k.) achtte
verordenende bevoegdheid voor de be-
drijfsraden onmisbaar. Spr. vest:gde de
aandacht op de te lange werktijden in
het café-restaurantbedrijf. Voorts pleit
te spr, voor de 40-urige werkweek.
Ook de heer K u p e r s (soc. dem.)
drong aan op regeling der 40-urige werk
week, mede om de werkloosheid tegen
eerste generatie uiterst sober zijn! Het
leven eischt energieke mannen en vrou
wen, bestand tegen de eentonigheid van
hun dagelijks bestaan, een eenvormig-
he:d die er grooter is, veel grooter dan
in de meest afgelegen streken van Ne
derland het geval is. Vooral de eerste
paar jaren. Ik herhaal: het leven zal er
uiterst sober zijn!
En anders dan in het vaderland,
zoowel voor de Indische Nederlanders,
als voor de menschen hier.
Uit de wetenschap onafhankelijk te
zijn, werk te hebben, het eigen dage-
lijksch brood te verdienen, zal de pionier
de kracht moeten pu!ten te volharden,
door te zetten! Vrouwen zoowel
als mannen!
„Nieuw Guinea roept", is de ti'el van
een boekje, waarin de bekende Indische
veearts, dr. B, Vrijburg de Hollandsche
werklooze plattelandsbevolking opwekt
naar Nieuw 'Gu'nea te gaan. Dr. Vrij
burg is een bekwaam man. iemand van
groo'e ervaringen, van rrpen leeftijd,
iemand, die in zijn hoedanighexl van
gouvernementsveearts, een zeer ifroot
deel van den uitgestrekden Tndoncsi-
schen Archipel goed kent, en (hans zelf
..boer" is. Hij 's dus niet de eerste de
beste. En wanneer nu zoo'n ernstig man
meent, dat iets kan, welnu dan kan het!
(Wordt vervolgd);
