mt RYNor,
Last van
verstopping
Rondom het Wilhelmus.
KRONIEK van den 0&6.
BINNENLAND.
ZEELAND.
M.S.S - cachets
TWEEDE BLAB VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN MAANDAG 14 DECEMBER 1936. No. 295
Uw druivenkuur thuis
mf
Druiven 75 ets. p. fl.
Appel 55 ets. p. fl.
MU. „DE BETUWE" Tl EL.
3IDPELBURG.
Aaal*"
Het onbekookte initiatief.
De Volkenbondsraad heeft zich Zater
dag, zooals te verwachten viel, met een
Jantje van Leiden van het Spaansche
geval afgemaakt. Hij nam een resolutie
aan, waarin staat: dat het de plicht is
van iederen staat, zich van bemoeienis
sen met de binnenlandsche aangelegen
heden van een anderen staat te onthou
den; dat de niet-inmengingsovereen
komst zoo nauwkeurig mogelijk dient te
worden nageleefd; en dat er een moment
kan komen, waarop internationale bij
stand bij den wederopbouw van Spanje
wenschelijk zal blijken.
De Spaansche minister van buiten-
landsche zaken, Del Vayo, verklaarde
met deze resolutie genoegen te nemen.
Hij zag blijkbaar in, dat er niet meer te
bereiken viel. Het is onbegrijpelijk, dat
hij, en met hem de geheele wettige"
Spaansche regeering, daar ook maar een
oogenblik anders over hebben kunnen
denken. Dat moet echter wel; anders
zou men geen verzoek tot bijeenroeping
van een buitengewone Raadszitting heb
ben ingediend. Temeer, omdat er geva
ren aan vast zaten. De discussies te Ge-
nève zouden Duitschland en Italië aan
leiding hebben kunnen geven, om de
niet-inmengingsovereenkomst op te zeg
gen, of althans nog veel duidelijker met
voeten te treden. Misschien geheurt dit
nog wel, doch een steekhoudende aanlei
ding er toe, biedt de aangenomen resolu
tie in geen geval. Het waarschijn
lijkst is, dat de Raadszitting niets aan 't
internationale aspect van den Spaan-
schen burgeroorlog zal veranderen. Meer
viel er niet te hopen.
Oorlog tusschen China en Japan
Uit China kwam Zaterdagavond laat
het verrassende bericht, dat maarschalk
Tsjiang Kai sjek, de opperbevelhebber
van de legers der centrale regeering te
Nanking en feitelijke dictator van het
midden-Oosten van het Chineesche Rijk,
is gevangen genomen. Door muitende
troepen te Sian-foe, de hoofdstad van de
provincie Sjen-si (in 't midden-Noorden
gelegen; zij wordt naar het Oosten be
grensd door de Hoang-ho). De gevangen
neming moet geschied zijn door een zoon
van maarschalk Tsjang Sjoeiliang, den
gouverneur der provincie. Het schijnt,
dat de muiters het niet op het leven
van den Chineeschen „dictator" voorzien
hebben, doch hem willen dwingen, hard
handiger tegen Japan op te treden. Zoo
als men weet, probeert maarschalk
Tsjiang Kai sjek de Japanners aan het
lijntje te houden. Hij kent de militaire
macht van Japan en acht het voorloopig
beter, dat de Chineesche zich daar niet
mee meet. Hij kent ook de benarde eco
nomische en financieele toestand van
Japan en verwacht waarschijnlijk, dat èr
een oogenblik zal komen, waarop deze
China in de kaart zal spelen. Een groot
deel van het Chineesche volk is het met
deze politiek van afwachten echter niet j
eens. Het ziet, hoe de Japanners gestadig
verder in Noord-China doordringen, na
Mantsjoerije tot een Japanschen vazal
staat gemaakt te hebben. Het eischt, dat
daartegen militaire maatregelen worden
genomen.
Tot dit ongeduldige deel behoor en de
muiters. Ze zouden naar Nanking ge
seind hebben, dat Japan den oorlog ver
klaard moet worden, aangezien onder
handelingen met Tokio toch niets geven.
Het valt voorloopig niet te zeggen, wat
er uit hun optreden zal voortkomen. De
mogelijkheid bestaat, dat de bom in het
Verre Oosten nu werkelijk gaat barsten.
Denkbaar blijft echter evenzeer, dat alles
met een sisser afloopt.
Luidsprekers en radioreportage langs
den gehee'en weg van den bruidsstoet.
B. en W. van 's Gravenhage hebben
opdracht gegeven langs de geheele route
van den koninklijken stoet op 7 Jan. a.s.
luidspekers-installaties op te stellen, die
in de eerste plaats zullen dienen om de
politieautoriteiten in de gelegenheid te
stellen het talrijke publiek aanwijzingen
te geven omtrent de door hen noodig ge
achte-maatregelen.
Met goedkeuring van de bevoegde
autoriteiten zullen deze installaties te
vens gebruikt worden om het publiek,
dat zich langs den weg van den optocht
heeft geschaard, zooveel mogelijk de al-
gemeene radio-reportage van de huwe
lijksplechtigheid te laten beluisteren.
VERZOEK OM KWIJTSCHELDING
VAN STRAFFEN.
Ter gelegenheid van het huwelijk van
Prinses Juliana en Prins Bernhard heeft
het bestuur van de landelijke vereeni-
ging tot onderlinge verzekering tegen de
nadeelige gevolgen van werkloosheid en
ziekte zich tot den minister van sociale
zaken gewend, met' het verzoek allen ge
straften, welke daarvoor in aanmerking
komen en die door de crisissteunregeling
zijn afgewezen, via hun organisaties am
nestie te verleenen en uitkeering voor
hen weer via de organisaties te doen ge
schieden.
Eveneens verzoekt het bestuur amnes
tie te verleenen aan hen, welke gestraft
of geschorst zijn in de rijkswerkverschaf
fingen en daarvoor in aanmerking zou
den kunnen komen.
Eischen van werkloozen.
Op een vergadering van de Amster-
damsch vereeniging van ongeorganiseer-
werkloozen, welke dezer dagen is gehou.
den, is een motie aangenomen, welke ter
kennis van den minister van sociale za
ken is gebracht. De vergadering vraagt
van den minister een Kersttoeslag van
35 procent, een steunverhooging' van
minstens 10 procent, distributie van
goedkoope vetten en distributie op groo-
tere schaal van goedkoope boter.
Betalen van motorrijtuigenbelasting per
giro.
In verband met verschillende verzoe
ken om de verschuldigde motorrijtuigen
belasting op de postrekening van den
ontvanger te voldoen en vervolgens de
motorrijtuigenbelastingkaart per post te
ontvang'en, heeft de minister van finan
ciën bij wijze van proef het volgende
bepaald:
Indien een houder van een motorrij
tuig de verschuldigde motorrijtuigenbe
lasting voldoet door storting of over
schrijving op de postrekening van den
ontvanger en hij toezending van de mo
torrijtuigen belastingkaart door middel
van de post verzoekt, zal de ontvanger
aan het laatste gevolg geven. Kosten
zijn daarvoor niet verschuldigd. De aan
dacht wordt er echter op gevestigd, dat
de toezending niet per aangeteekende
brief zal geschieden en dat deze verzen
ding plaats heeft op eigen risico
van den houder.
Indien een houder van een motorrij
tuig die de verschuldigde belasting per
giro heeft voldaan, bemerkt, dat de
kaart hem niet tijdig bereikt is, is het in
zijn eigen belang, dat hij daarvan onmid
dellijk kennis geeft aan den ontvanger.
Op prijsverhooging van melk» varkens
en eieren aangedrongen.
Zaterdagmiddag heeft de Geld. Over-
ijselsche maatschappij van landbouw te
Arnhem in drukbezochte alg'emeene ver
gadering bijeen, een motie aangeno
men, waarin verklaard wordt, dat met
verontrusting kennis is genomen van het
standpunt van den miister van landbouw
neergelegd in de mem. van antwoord op
het voorl. verslag van het landbouwcri
sisfonds nl, dat er beletselen zouden zijn
om de belooning van den agrarischen ar
beid te verhoogen tot de beloonirtg van
anderen arbeid.
Voorts wordt geconstateerd, dat de
toestand, met name van de gemengde
bedrijven is verslechterd. Aan het be
stuur wordt opgedragen met allen ten
dienste staande middelen er op aan te
dringen, dat in het bijzonder door prijs
verhooging van melk, varkens en eieren
hierin met spoed zooveel mogelijk ver
betering wordt gebracht.
Deze motie zal ter kennis van den
minister worden gebracht.
De beteeking van de vrijzinnig
democratische gedachte voor de
jongeren van dezen tijd,
In de Zaterdagavond te Goes gehou
den druk bezochte gewestelijke bijeen
komst van de Vrijz. Dem. Jongeren Or
ganisatie sprek de algemeene secretaris
de heer J. C. Deering uit Utrecht over:
De beteekenis van de Vrijz, dem. gedach
te voor de jongeren van dezen tijd.
Na eerst gewezen te hebben op de
weinig rooskleurige toekomst, waarvoor
de jonge mensch van dezen tijd zich ge
plaatst ziet, giög spr. uitvoerig op de
groote brandende tegenstelling onzer
dagen: democratie of autocratie. Het is
met de democratie als met de schoone
Helena uit de oudheid, waarvan Goethe
zoo terecht zegt: „Bewundert viel und
viel gescholten, Helena".
Stellig zijn er in de achter ons liggen
de jaren ernstige fouten gemaakt, waar
door critiek onstond. Critiek is uitste
kend; critiek i§ inhaerent aan de de
mocratie, met kracht dient er naar ge
streefd te worden vooral deze kostelijke
uiting van ons democratische bestel te
handhaven. En alle ernstige critici dienen
gehoord te worden, opdat wij met el
kaar de juiste methoden tot verbetering
van ons economische, sociale en politie
ke leven kunnen vinden. Aan opbou
wende critiek is immer behoefte. Maar
nimmer nog' is de wereld gebaat ge
weest door een stelselmatige methode
van verdachtmakingen en geweldplege-
rijen, zooals wij die den laatsten tijd van
zekere zijde zien aangewend. Het is een
doorslaand bewijs van innerlijke zwak
te aan doeltreffende argumentatie. He
laas is de jongej mensch dermate uit zijn
evenwicht geslagen, dat met niet genoeg
kracht hiertegen gewaarschuwd kan
worden. Het kwaad moet zoo klein mo
gelijk gehouden worden. Met open vi
zier zal van de zijde der democratische
partijen den strijd voor het behoud der
vaderlandsche volksvrijheden gestre
den worden. Openbaarheid der publieke
zaak, controle en vrije critiek dienen
gehandhaafd, terwijl de wettige over
heid met voldoende gezag moet zijn be
kleed, teneinde een ieder de vrije uit
oefening van de grondwettelijke grond
rechten te waarborgen. Een onafhanke
lijke rechtspraak blijve een kostelijk
goed.
(Ingez. Med.;
T. a. v. de verhouding tusschen over
heid en burgers merkte spreker op, dat
de Vrijz. Democratie op de bres staat
voor een juiste rechtvaardige verhou
ding.
Nimmer mag de gemeenschap de rech
ten van het individu onnoodig schaden.
Voor alles zij de staat voor ons het
middel, nimmer het doel. Maar naar
overheidsbemoeiing dient gestreeft,
overal daar, waar de sociale rechtvaar
digheid dit gebiedt. Zoo ziet spr. de
Vrijz. Dem. gedachte, niet als een star
dogma, maar als een met den histori-
schen groei van ons volk mede evclu-
tioneerend beginsel. Aan de hand van
verschillende voorbeelden lichtte
spr. deze kerngedachte toe. Het is vol
gens hem een verheugend verschijnsel
in onzen fel bewogen tijd, dat deze van
gezonden werklijkheidszin getuigende
gedachte bij de leden der bloeiende
V.D.J.O. zoo geestdriftige beieden
wordt.
Een passend programma van toonccl,
muziek en gemeenschapszang werd door
verschillende afdeelingen uit Schouwen
-Duiv eland, Walcheren en"*- Zuid-Beve
land, verzorgd. De zaal was versierd
met afdeelingsvlaggen en leuzen. Voc
al de vlag der afdeeling Ierseke, welke
op den 12den Juli jl. te Arnhem op den
daar gehouden Landdag den eersten
prijs verwierf genoot aller bewondering.
Een N.R.V, vlag aangeboden.
Op den Vrijdag gehouden clubavond van
de afdeeling Walcheren van de Ned.
Reisvereeniging werd hel bestuur ver-|
rast door een geschenk van een trouw S
vrouwelijk lid der afdeeling, nml. een
zijden vlag, door haar kunstig gebor-:
duurd met het embleem der N.R.V. „de
wereldbol omvat door de letters NR.V.".
Met eenige hartelijke woorden van dank
heeft de voorzitter de mooie vlag' voor
de afdeeling aanvaard.
De Marktkooplieden.
Er heerschte Zaterdagavond een pret
tige stemm ng in de stampvolle zaal van
„St. Joris", w.aar de verlo'ing zou
plaats hebben ten bate van het Z. S, en
C. fonds van den Marktkoopliedenbond
„EMM". Het bestuur had aan de trek
king eenige attracties verbonden, en
vroeg en verkreeg de belanglooze me
dewerk'^ v,an de tooneelvereeniging
,,'t Overschotje" en de Toonder's Jazz.
Na een openigsmarsch heeHe de
voorzitter, de heer J. Torbijn, alle aan
wezigen welkom en bracht dank voor
den steun, die de vereeniging mocht
ondervinden vooral ook van hen, d e lo
ten kochten.
Daarbij kon hij er op wijzen, d.at de
vereeniging in het afgeloopen jaar drie
menschen kon helpen, die anders op 't
Burgerlijk Armbestuur zouden zijn aan
gewezen.
De heer Heijl ger leidde daarop ais
conferencier 't Overschotje bij de aan
wezigen in en heeft dit gezelschap op
zijn bekende ukstekende wijze het pu
bliek laten gen'eten, waarbij vooral
„De burgemeester van Brommelenberg"
en „Lieze Lotte of de belaagde on
schuld" bijzonder in den smaak vielen.
Dit bleek wel uit het dankbaar ap
plaus, maar ook uit de woorden van den
heer Torbijn, d e bij den ,aanvang reeds
dank had gebracht aan de medewerken
den bii tooneel en muziek en dit nu
herhaalde met een hartgrondig ge
meend: „Tot weerziens."
Hierna had de trekking voor de ver
loting plaats onder politie toezicht. Men
kon menig verheugden blik opvangen
v,an gelukkige prijsw'nners in de zaal.
Met een dansje na, waarvan druk
gebruik werd gemaakt, werd de avond
besloten.
Het geheel was voor het ondersteu
ningsfonds van den Marktkooplieden
bond een groot succes en hij kan met
vreugde op dezen d.ag terugzien.
Om gezond te blijven, moet men geregeld
dagelijks normale stoelgang hebben en als
dat hapert,heeft dat dadelijk nare gevolgen.
Uw eetlust vermindert, Gij hebt geen nul
van Uw voedsel, Gij gaat er slecht uitzien,
maar erger nog, in Uw lichaam hoopen zich
slechte stoffen op, die Uw gestel ongun
stig beïnvloeden.
Wees daarom verstandig en grijp direct ia<
Maak Schoon Schip, neemt:
Zij bevatten stoften die onmiddellijk zacht
maar zeker Uw ingewanden bevrijden van
de in ontbinding overgegane spijsresten.
Zuiveren Uw bloed, verbeteren Üw gestel.
Wilt Gij langzaam laxeeren, neem er éénl
Wilt Gij snel Schoon Schip maken, dan twéél
't Is een vondst van Apotheker Dumont
Prettig innemen, want Gij proeft niets.
Bax koker van IS «tuks 60 cam. Overal verkrijgbaar
(Ingez. Med.)
Kanarie Tentoonstelling.
De Zaterdagavond en Zondag ge
houden tentoonstelling van de Kana-
rievereeniging „Onze Zangers" in St.
Joris heeft zich in een fl nke belang
stelling mogen verheugen.
De keurmeester heeft Za'erdag met
groote toewijding uren lang de diertjes
stuk voor stluk op zang en uiterlijk
gekeurd en het resultaat daarvan laten
wij hier volgen.
In klasse I: v er vogels van eigen
kweek 1936 behaalde de heer A. van
Peenen den eesten prijs; de heer Pb.
Blommaert den tweeden; de heer J. J.
Tromp den derden.
In klasse II: vogels eigen kweek 1936
eerste en derde prijs Blommaert, twee
de Faas.
Klasse IV: 1 vogel open klasse, eer
ste Van Peenen; tweede Blommaert;
derde Tromp.
De heer A. van Peenen behaalde dit
jaar twee wisselprijzen en wel met 4
vogels eigen kweek en voor den mees-
sterzanger eigen kweek en bovend en
4 eereprijzen.
De' heer Th. Blommaert kreeg twee
wisselprijzen nml. voor hoogst aantal
punten 1 vogel en voor hef hoogst aan
tal behaald met vogels, minimum 60
punten, en nog 4 eereprijzen.
De heer J. J. Tromp verkreeg 1
eereprijs; de heer Al. Faas drie eere
prijzen.
Straatweg MiddelburgVSissmgen,
Volgens de rekening 1935 van den
MiddelburgVlissingschen straatweg is
ontvangen 1767 en uitgeggeven 1097,
alzoo een goed slot van J 669 tegen
605 eind 1934.
Bestuur der Godshuizen.
Aan de beurt van aftreding als leden
van het bestuur der Godshuizen zijn mr.
F. B. Evers en de heer A. van Westree-
nen, met wie resp. worden aanbevolen
mr. A. v. d. Hoop en dr. K. Huizenga.
Het Burgerlijk Armbetsuur heeft
den Raad bericht, om ingaande met de
rekening 1936 de onkosten van het kan
toorgebouw en van de hofjes gescheiden
te zullen verantwoorden.
De opruimingstermijn verzet.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor de Zeeuwsche Eilanden
heeft de termijn voor het zonder ver
gunning dier Kamer houden van oprui
mingen onder de bekende benamingen,
voor het volgend tijdvak gewijzigd. Op
verzoek van het overgroote deel van
den georganiseerden Middenstand in
haar gebied heeft de Kamer Gebruik ge
maakt om in bijzondere gevallen de ter
mijn te wijzigen.
Met het oog op het huwelijk van H.
2.)
Na den onverkorten en oorspronkelijken tekst
van het Wilhelmus, een paar opmerkingen daar
over. Allereerst halen we daartoe, grootendeels
met instemming, een en ander aan hetwelk het
dagblad „Het Vaderland" dezer dagen omtrent
de mogelijke behoefte aan een nieuw volkslied
een behoefte welke dit dagblad ontkent
zou bestaan. Het desbetreffende artikel werd
geschreven naar aanleiding van een studie van
dr. H. H. Knippenberg over het „Wien Neer-
landsch bloed".
,,Dr. Knippenberg aldus dat artikel geeft
een citaat uit een of andere beschouwing van
Busken Huet. Ziehier wat deze „revolutionair"
van 't toenmalige Hollandsche formaat schreef:
„Men heeft in onzen tijd tegen dit lied [het
„W.N.b."] ingebracht, dat het nationaal karak
ter mist, en even goed door elk ander volk als
door 't Nederlandsche zou kunnen aangeheven
worden. Die kritiek heeft het echter meer op
heidensch gekleurde godsdienstigheid van het
gedicht dan op zijn hoedanigheid als volkslied
gemunt. Overal, waar op den grondslag der na
tionale keus of sympathie het koningschap
bloeit, kan het „Wien Neerlandsch bloed" weer
klank vinden. En dit is het tegenovergestelde
van een gebrek. Volksliederen met een bijzon
dere strekking, of bestemd tot verheerlijking
van een bijzonder persoon, gelijk ons „Wilhel
mus", kunnen als melodie tot in het oneindige
blijven voortleven, maar verliezen wat de woor
den betreft, langzamerhand hun beteekenis.
Zelfs komt van lieverlede [In 1874! Red. M.
C.J het vaderlandsch gevoel in opstand tegen
een betuiging als die, dat Prins Willem van
Oranje te allen tijde een vereerder van den
koning van Spanje geweest is. [Cursiveering van
ons. Red. M. C.] Zoolang daarentegen in
Nederland de monarchie blijft bestaan, behoudt
ook het „Wien Neerlandsch bloed" zijn kracht;
en het zou die zelfs dan niet verbeuren, wan
neer een vreemde vorst den Nederlandschen
troon beklom. Een danklied voor de verlossing
uit het vreemde diensthuis, een waarschuwing
tegen binnenlandsche partijschappen, een gebed
om het behoud van na veel leed en diepe ver
nederingen onverdiend teruggeschonken voor
rechten, dit zijn de grondtrekken van Tollens'
dichtstuk".
Zooals Cuvier uit een enkel stukje fossiel een
heel voorhistorisch beest reconstrueerde, zoo
zou men uit Huets opmerking omtrent Oranjes
trouw aan Spanje de „cultuur" der Hollandsche
bourgeoisie wel kunnen reconstrueeren zoo
gaat het artikel in „Het Vaderland" verder
De zin voor het geheel, voor het symbool, lijkt
uitgestorven; men wil heel precies weten wat
de dichter mededeelt en of het alles wel klopt
met wat men uit de historische hoekjes heeft
geleerd.
En thans? Dr. Knippenberg vindt het „Wien
Neerlandsch bloed" een tam en lam lied. Wij
zijn het met hem eens. Maar bestaat er daarom
behoefte aan een nieuw nationaal lied? Dr.
Knippenberg meent van wel en hij betreurt het,
dat allerlei revolutionaire liederen op straat
beter klinken, een meesleepender rhythme heb
ben dan ons „Wien Neerlandsch bloed": „Ons
volk heeft dringend behoefte aan een kloek
klinkend nationaal lied, waaruit zijn liefde voor
vorstin en vaderland sterker opjuicht dan uit
de langademige rijmen, overgenomen uit een
tijd van vage rationalistische christelijkheid,
toen Jan Salie zich verkneukelde bij zijn
slemp".
Behoefte? Het echte nationale instinct heeft
al lang in die behoefte voorzien, aldus nog steeds
„Het Vaderland" Het nationale lied van onzen
tijd is het Wilhelmus. Klinkt het wellicht in de
straten niet zoo goed als de „Marseillaise" van
Parijé, de „Internationale" van Moskou, de
„Giovanezza" van Rome of het „Horst-Wessel-
lied" van Berlijn? Wat zal ons dat een zorg
zijn? Als er weer eens een nationale revolutie
op straat mocht noodig zijn, dan zal er wel een
echte dichter opstaan. Voorloopig houden wij
vast aan de groote traditie waarvan het „Wil
helmus" het diep-ontroerende symbool is.
Wij voelen geen behoefte aan een nieuw na
tionaal lied. Wij hebben er een. Een van de
allermooiste niet alleen dat zou nog niet zoo
heel belangrijk zijn maar een dat als weinig
anderen zwaar geladen is met historische be
teekenis en met gemoedswaarden, die van het
heele volk zijn. Dat dit lied, dat nooit het lied
eener partij geweest is, is er één meer voor
het heele volk opgekomen dan de Prins van
Oranje? thans ook in de Zuidelijke, R.-Ka-
tholieke provincies door de nationaal-voelenden
gezongen wordt, bewijst de verruiming van ons
nationaal bewustzijn en mag wellicht ook be
schouwd worden als het einde van de burger
lijke engheid der periode zonder zin voor het
symbolische, dat meer zegt dan in een ver
standig woord kan worden meegedeeld."
Tot zoover „Hel Vaderland". Afgescheiden
mn het o. i. te scherpe afkeurende oordeel over
het „Wien Neerlandsch bloed", zijn wij het,
wat de positieve waardeering voor het Wilhel
mus betreft, met onzen vakbroeder uit de hof
stad eens.
Maar: het bezwaar tegen de woorden van
den tweeden en zevenden regel blijft desalniet
temin bestaan.
Is hier nu een uitweg te vinden?
Een weg, die niet meer dan hoogst noodza
kelijk is, van den tot dusverre beganen weg af
wijkt, en die getuigenis aflegt van een juist
piëteitsbesef bovendien?
Ons dunkt, dat deze weg te vinden is. En
dat daarbij nog enkele andere voordeelen te
behalen zijn bovendien.
(Wordt vervolgd.)
