GOESCHE COURANT-
W.odc
PI8I3
BINNENLAND.
MM EH SCHOOL
ZEELAND.
WEERBERICHT.
NUMMER 292.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
10 DECEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
MIDDELBURG.
GOES.
DE RAMP VAN DE „LIJSTER".
WALCHEREN.
MIDDELBurQSCHE courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, lngez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I7
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv, met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
HET PRINSELIJK HUWELIJK.
De politie te Den Haag deelt mede,
dat degenen, die langs de route plaat
sen verhuren daarvan mededeeling be
hooren te doen met gegevens betreffen
de naam, voornaam, leeftijd, nationali
teit en volledig adres van de personen
aan wie plaatsen zijn afgestaan. Laatst
bedoelde personen ontvangen dan
rechtstreeks van de politie ten kaari
op vertoon waarvan zij in de gelegen
heid zullen worden gesteld, tot uiterlijk
9 uur het bewuste perceel te bereiken.
Hiertoe zullen in den afgezetten weg
openingen worden gehouden. De plaat
sen dezer openingen zullen nader wor
den bekend gemaakt. Men zorge dus op
den aangegeven tijd in het bedoelde per
ceel aanwezig te zijn.
De hoofdcommissaris van politie doet
hierbij de navolgende waarschuwingen
uitgaan aan het publiek;
Past op de zakkenrollers.
Overtuigt u bij het koopen van plaat
sen dat gij niet in handen valt van zoo
genaamde opkoopers.
Overtuigt u, of gij te doen hebt met
den daadwerkelijken eigenaar o! ver
huurder oi oiens gemacniigcte van het
perceel waarvoor plaatsen worden be
steld.
Overtuigt u dat de aangeboden plaat
sen werkelijk uitzicht geven op de route
waarlangs de koninklijke stoet zich zal
bewegen.
Overtuigt u dat voor een perceel niet
reeds teveel plaatsen zijn uitgegeven.
Weest uiterlijk 9 uur aanwezig.
Bedenkt dat het aanrijden met auto's
of andere voertuigen naar de gewenscli-
te perceelen is uitgesloten. Uitzonderin
gen kunnen niet worden toegestaan.
Een ieder zal dus te voet zijn plaats van
bestemming moeten bereiken.
Overtuigt u of de toegangskaarten
voor de tribunes Torenstraat, Vondel
straat, Elandstraat en Alexanderveld
voorzien zijn van een handteekening-
stempel van den hoofdcommissaris van
politie.
PRINS BERNHARD OP
SGHIEKiviUJNIMIKÜOG.
Gistermiddag tegen vieren kwyam
Prins Bernhard per auto te Oostmahorn
om over te steken naar Schiermonnik
oog, waar hij vandaag zooais reeds ge-
meid, deelneemt aan een jachtpartij. Bij
aankomst in het noordelijkste gedeelte
van Friesland was een groote menigte
samengestroomd, die den Prins luide
toejuichte, terwijl het fanfarecorps van
Anjum het Wilhelmus speelde. Daarna
begaf de Prins zien aan Doord van de
reddingboot Insulinde, waar zich ook
andere leden bij het jachtgezelschap
voegden. Toen de boot vertrok, geëscor
teerd door het recherchevaartuig Laman
de Vries, speelde het muziekcorps het
volkslied. Gisterenmiddag ruim 5 uur
meerde de insulinde aan de reede van
Schiermonnikoog. Een motorsloep van
het recherchevaartuig werd gestreken,
waarin prins Bernhard en de andere hee-
ren overstapten en welke sloep het ge
zelschap bracht naar den aanlegsteiger.
In auto s van hotel Van der Weri reden
de heeren naar het hotel, waar de be
volking van het Waddeneiland was sa
mengestroomd. Daar werd prins Bern
hard herhaaldelijk luide toegejuicht,
voor welke begroeting hij minzaam
dankte.
K. TER LAAN.
Gaat 8 Februari heen als bur-
gemeester van Zaandam.
In de vergadering van den Zaandam-
schen gemeenteraad van Woensdag
avond heeft de heer K. ter Laan mede
gedeeld, dat hij per 8 Februari ontslag
heeft genomen. Hij heeft als zijn voor
nemen kenbaar gemaakt, op 5 Februari
in een raadsvergadering afscheid van
den gemeenteraad te nemen, wijl hij op
denzelfden datum in 1914 zijn eerste
raadsvergadering heeft gepresideerd.
De toepassing van het met Duitschland
gesloten vestigingsverdrag.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de gemeentebesturen een cir
culaire gezonden, waaraan het volgende
wordt ontleend.'
In den laatsten tijd is het meermalen
voorgekomen, dat Duitschen behoefti
gen, die hier te lande in ondersteuning
ten laste van de openbare organen voor
armenzorg waren opgenomen, door die
organen werd aangezegd, zorg te dragen
voor hun terugkeer naar Duitschland.
Daarbij werd dan de toezegging gedaan,
dat de kosten der repatrieering door 't
betrokken orgaan zouden worden ver
goed. Ook is het voorgekomen, dat reeds
aanstonds bij de toekenning van onder
steuning werd medegedeeld, dat deze
ondersteuning slechts gedurende korten
tijd kon worden verleend, met de be
doeling, dat de betrokkenen in dien tijd
zouden repatrieeren, dan wel pogingen
doen om te verkrijgen, dat hunne ver
dere ondersteuning door de Duitsche
autoriteiten werd overgenomen. De be
trokken organen stelden z:ch op het
standpunt, dat bij repatrieering onder
omstandigheden, als boven geschetst de
tusschenkomst van den grenscommissaris
van rijkspolitie niet behoeft te worden
ingeroepen, wijl hier van „vrijwillige"
repatrieering sprake zou zijn.
De minister acht dit standpunt onjuist.
Naar zijn meening, welke gedeeld wordt
door den minister van buitenlandsche za
ken en van justitie, is een gedragslijn,
als boven aangegeven, in strijd met de
bepalingen van bet met Duitschland ge
sloten vestig'ingsvedrag, in het bijzonder
met de art. 7 en 8 van dat verdrag en
mag repatrieering van behoeftige Duit
sche gezinnen niet worden bevorderd,
dan door tusschenkomst van de voor
het overnemingsverkeer aangewezen
grensautoriteiten.
De minister verzoekt daarom met na
druk in voorkomende gevallen met het
vorenstaande rekening te houden, Ten
slotte wordt er voor zooveel noodig nog
maals op gewezen, dat uitleiding niet
behoort té worden aanhangig gemaakt,
dan na ondersteuning gedurende een re
delijken termijn.
De minis! er van landbouw en vis-
scherij heeft een commissie van adv'es
voor algemeene zaken ingesteld, als
bedoeld in artikel 13 der statuten der
stich'ing Ned. Zuivelcentrale en tot I'd
dier commissie o.m. benoemd den heer
J. Bosselaar te A a g t e k e r k e.
Aan de Marnixschool te Vlaardin-
gen is tor onderwijzer benoemd de heer
G. H. Franken te Vlissingen.
Mej. C. H. N. de Jager te M' i d-
d e 1 b u r g slaagde voor het dinloma
wijkverpleegster voor het Groene Kruis
te Utrecht.
Wat ge doet om het lichamelijk wel
zijn uwer kinderen te bevorderen, doet
ge tegelijk voor hun geestelijke ge
zondheid.
GEEN PINGUÏN, MAAR EEN
ZEEKOET.
Men meldde ons dezer dagen uit
Yerseke, dat aldaar een doode vogel
was gevonden, welke een pinguin zou
zijn. Wij achtten dit vrijwel uitgesloten.
Onze correspondent zond ons daarop
het exemplaar toe, dat wij doorgaven
aan twee Middelburg'sche deskundigen,
de heeren A. de Smidt en W. Spinnaay.
Deze melden ons thans het volgende;
Blijkens de naar achteren geplaatste,
korte pooten, die eindigen in voeten,
waarvan de 3 voorteenen door een
zwemvlies zijn verbonden en het dichte
gevederte, is de vogel een zwemvogel.
De orde der zwemvogels wordt in
verschillende familiën verdeeld. Een
dier familiën is die der Alken, waarvan
de vleugels en de staart kort zijn of de
laatste zelfs geheel ontbreekt; de ach-
terteen ontbreekt of is vrij en naar vo
ren gericht; de snavel is recht of ge
welfd. Tot deze familie behooren twee
geslachten, n.l. Alk en Zeekoet, waar
van de kenmerken als volgt zijn aan te
geven:
Snavel met een sterk gewelfde punt,
zijdelings samengedrukt, 4 maal zoo
hoog als breed, met dwarsplooien; ach
terteen vrij en naar voren gericht. Alk
snavel toegespitst, zijdelings sterk sa
mengedrukt, maar zonder dwarsplooien;
achterteen ontbreekt. Zeekoet. Het
gezonden exemplaar behoort dus tot de
Zeekoeten.
Er zijn verschillende soorten van Zee
koeten, als de Zuidelijke, de Noordelijke
de Groote, de Kleine, de Zwarte, de
Basterd-Zeekoet. Daarvan komen de
eerste drie vrijwel overeen; de Noorde
lijke heeft echter in zijn winterkleed een
donkeren band aan de keel. Dat is ook
bij het gezonden exemplaar het geval,
zoodat we tot het besluit kwamen, dat
het hier de Noordelijke Zeekoet (Uria
aalge aalge) betreft.
Van de Pinguïns onderscheiden de
Zeekoeten zich, doordat de eerste niet
vliegende zeevogels zijn, waarbij de
vleugels als het ware tot vinnen ver
vormd zijn. Ze leven in het Z. IJszee- ge
bied en komen slechts om te broeden
aan land. Ze kunnen in het geheel niet
vliegen, maar uitstekend zwemmen. Bij
het zwemmen gebruiken de Pinguïns de
naar achteren gestrekte pooten niet,
maar vooral door schroefvormige bewe
gingen der vleugels onder water komen
zij vooruit. Op het droge worden de
vleugels ook voor voortbeweging ge
bruikt, want met alle vier ledematen
trachten ze zich vooruit te werken. De
vierde teen is bij de Pinguïns ook naar
voren gericht.
Landstormcommissie.
In de vergadering van de gewestelijke
Landstormcommissie „Zeeland", gehou-
I den in hotel „Centraal" te Goes, werd
in principe besloten het volgend jaar 'n
nationalen landdag van den B. V. L. in
Zeeland te houden.
In verband met bovenstaande werd
uit de leden van de gewestelijke com
missie een landdag-commisie benoemd,
die met de voorloopige regeling belast
werd.
In bet huisvuil zijn 3 groote en 31?
kleine verchroomde kappen voor elec-
trische lampen aangetroffen. Op 't kan
toor der gemeente-reiniging zijn ze terug
te bekomen.
Openbare telefooncellen.
Naar we vernemen ligt het in de be
doeling van het bedrijf der P. T. en T.
openbare telefooncellen te plaatsen
op de Groote Markt, Albert Joachim-
kade en Stationsweg.
Het Borgsiellingsfonds,
Het bestuur der stichting „Borgstel
lingsfonds voor de Zeeuwsche Eilanden"
verzocht om een subsidie uit de gemeen
tekas bestaande uit een bijdrage ineens
Men staat nog altijd voor een raadsel
wat de oorzaak geweest kan zijn van de
ramp met het K.L.M. Douglasvliegtuig
„Lijster", dat gistermorgen na den start
van het Londensche vliegveld Croydon
is verongelukt.
Uit de verschillende verhalen van
ooggetuigen en uit de meeningen van
deskundigen blijkt de ramp zich onge
veer als volgt toegedaan te hebben.
Het vliegtuig was naar het Oostelijk
deel van het vliegveld getaxied om langs
den miststartlijn, welke Oost-West
loopt, de lucht in te gaan. Door een of
andere oorzaak is het vliegtuig echter
van de startlijn afgeweken, heeft een
scherpe linkerbocht gemaakt, waarbij de
staart van het vliegtuig in aanraking
met de schutting is gekomen. Daarna
raakte de machine een hooggelegen punt
van een huis achter deze schutting,
waardoor de „Lijster" nog meer uit zijn
vlieg'positie is geraakt. Tenslotte vloog
de Douglas nog tegen een telefoonpaal
en vervolgens tegen een ander huis aan
de overzijde van de straat op, Het toe
stel boorde zich als 't ware in het dak
van dit woonhuis.
Een chauffeur, een der ooggetuigen,
verklaarde, dat op het moment dat het
vliegtuig het huis raakte, een vlam uit
schoot. Eenige arbeiders schoten on
middellijk toe, doch zij werden door het
vuur weerhouden. De hitte was direct
zoo ontzettend dat men op geruimen af
stand van het brandende vliegtuig moest
blijven.
Tengevolge van den schok van de bot
sing met de huizen waren verschillende
personen uit het vliegtuig geslingerd en
kwamen in de tuinen in de omgeving
terecht. Voor de gewonden was dit,
voorzoover zij niet later zijn overleden
de redding.
Telefonisch werden 't vliegveld Croy
don, de brandweer en de politie gewaar
schuwd. De brandweer stond voor een
wanhopige taak daar zoowel het vlieg
tuig als het huis, dat gelukkig onbewoond
was, één vuurzee vormden. Groote hoe
veelheden water werden in het vuur ge
worpen, doch dit kon niet verhinderen
dat alles totaal uitbrandde. Bij de blus-
sching werd nog een brandweerman
door een brandend stuk hout ernstig
verwond. Een der vleugels van de
„Lijster" hing geheel vernield aan het
dak van een huis, terwijl de andere vleu
gel op den weg lag.
Geen technische storingen.
De veronderstelling was geuit, dat bij
den start van de Douglas een der moto
ren onklaar geraakt zou zijn, waardoor
de machine in een bocht getrokken
werd. De vlieger Smirnoff, die met den
piloot Moll en den vertegenwoordiger
van de K.L.M. op Crydon, een voorloo-
pig onderzoek op de plaats des onheils
instelde, telegrafeerde gisteravond aan
zijn directie dat zijn indruk was, dat zich
geen technische storingen hebben voor
gedaan, die aanleiding zouden kunnen
geweest zijn om bij het starten van de
rechte baan af te wijken,
Bij de K.L.M'. blijft de oorzaak van de
ramp nog een zeer groot raadsel. De pi
loot Hautzmeyer was buitengewoon be
kwaam, en bijgevolg volkomen in staat
een blindstart uit te voeren. Hij vloog
al eenige maanden op Croydon.
De weersomstandigheden op de route
waren van dien aard, dat men kon star
ten. Op het oogenblik van' vertrek was
het zicht vanwege den mist echter uiter
mate slecht, zoodat de start gemaakt
werd langs de mistlijn.
De toestand der gewonden.
Van de 17 personen die zich aan boord
van de „Lijster" bevonden zijn 12 pas
sagiers, de gezagvoerder Hautzmeyer en
de werktuigkundige Verkerk, zooals
reeds gemeld, om het leven gekomen.
De passagier Schubach en de stewar
dess mej. Bongertman zijn slechts licht
gewond; de marconist Van Bemmel
daarentegen werd levensgevaarlijk ge
wond. Deze drie gewonden werden naar
het Purley Cottage hospitaal overge
bracht.
Hedenochtend werd omtrent den toe
stand van mej. Bongertman gemeld, dat
eenige verbetering was te bespeuren.
Zij heeft verschillende brandwonden op-
geloonen, terwijl haar zenuwgestel een
ernstigen schok heeft gekregen.
De toestand van den radiotelegrafist
Van Bemmel was nog steeds zeer ern
stig. Zijn vader en dr, Slotboom van de
K.L.M'. zijn nog gisteravond naar Lon
den vertrokken.
De stewardess is door den vertegen
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind, aanvankelijk
uit O.-richtingen, later veranderlijk, ne
velig tot zwaar bewolkt of betrokken,
aanvankelijk weinig of geen neerslag,
lichte vorst des nachts, overdag om het
vriespunt tot lichte dooi.
Do, 10 Dec,: Zon op: 8 h 00; onder: 15
h 45. Licht op: 16 h 15. Maan op: 3 h
34; onder: 13 h 26. N.M.: 13 December.
M
Hoog- en Laagwater te VHssingenr
December.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 10 11.01 23.30 4.55 17.32
Vr. 11 11.46 5.46 18.15
Za. 12 0.11 12.26 6.29 18.52
Hoog- en Laagwater te Wemeldingei
December.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 10 0.20 12.42 6.03 18.30
Vr. 11 1.13 13.30 6.55 19.15
Za. 12 1.58 14.14 7.37 19.54
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. lales-
(S springtij
woordig'er der K.L.M, ondervraagd, ten
einde aanwijzingen omtrent de bewe
gingen van het -vliegtuig in den aanloop
te verkrijgen. Zij kan zich van het ge
beurde echter niets meer herinneren.
Het onderzoek op de plaats
des onheils.
Gistermiddag hebben majoor Cooper
en kapitein David van hte Engelsche mi
nisterie van luchtvaart met vliegtuigbe
stuurders en officials van de K.L.M,. het
wrak van den „Lijster" aan een onder
zoek onderworpen.
Toen de mist steeds dikker werd, heb
ben de deskundigen van zoeklichten ge-
biuik gemaakt. Het enderzoek gold in
hoofdzaak de molmen en den cockpii.
Het wrak m sun positie blijven
totdat het definitief onderzocht zal zijn
door de luchtvaartdeskundigen, die he
den uit Nederland worden verwacht
De vrees bestond gistermiddag dat 't
vuur weer zou oplaaien. De brandweer
heeft derhalve in den namiddag opnieuw
water geg'even op het wrak en het in
puin gevallen huis.
Men gelooft, dat de heer en mevrouw
Kurt Hoene op de huwelijksreis waren.
Betuigingen van deelneming.
De directie van de K.L.M. ontving
gisteren van vele zijden bewijzen van
deelneming met het ongeluk.
De minister-president dr. Colijn zond
een schrijven van rouwbeklag, de bur
gemeester van Den Haag, mr. de Mon-
chy, bracht de directie een bezoek en
de minister van waterstaat, jhr. ir. Van
Lidth de Jeude vaardigde den directeur
van den luchtvaartdienst den heer Van
Ede van der Pais af, om zijn medeleven
te betuigen.
Ook de directeur-generaal der P.T.T.
ir. Damme en de voorzitter van de Kon.
Nederlandsche Vereeniging voor Lucht
vaart, ir. de Kok, gaven van hun belang
stelling blijk.
Voorts kwamen er vele telegrammen,
ook uit het buitenland, binnen.
Een van de heeren der N.V. Innemee
en Zn., begrafenis-ondernemers is naar
Londen vertrokken om de noodige maat.
regelen te treffen in verband met het
transport van de Nederlandsche slacht
offers. Het stoffelijk overschot van den
werktuigkundige Verkerk zal te Katwijk
ter aarde worden besteld.
van 10 ct. per inwoner en een jaarlijk-
sche bijdrage van* 2 ct. per inwoner,
resp. 964 en 192. Gezien het groote
belang, dat het Borgstellingsfonds voor
de middenstanders, ook in deze gemeen
te kan hebben, stellen B. en W. voor op
dit verzoek gunstig te beschikken.
- Werkvertrek Archivaris.
Daar de noodzakelijkheid is geblelcen
van een werkvertrek voor den gemeen
te archivaris, stellen B. en W. voor als
zoodanig» in te richten een vertrek, dat
zich in het stadhuis bevindt op den hoek
Groote Markt. Langekerkstraat boven
de burgemeesterskamer. De kosten zul
len plm, 400 bedragen.
Door bemiddeling van mevr. E. Pi
laarKakebeeke en mej. H. Slegt, resp.
presidente en vice-presidente der Ned.
Naaiiwerkvereenigfng, ,afdeei'ng Goes,
ontvingen tbc-afdeeling en het Centraal
Genootschap voor Kinder-, Herstellings-
en Vacantiekolon'es elk 40 en de Wijk
verpleging 50 stuks goederen.
De collecte voor het Fonds voor
Bijzondere Nooden heeft deze week f 46
opgebracht.
SINT LAURENS. Woensdagmiddag
kwamen met het college van B. en W.
een aantal dames op het Gemeentehuis
bijeen, die zich bereid hebben verklaard
zitting te nemen in 't damescomité voor
het organiseeren van een bazar ten be
hoeve van de inrichting van het verga
derlokaal. Burgemeester Van 't Hoff kon
met genoegen const.ateeren, dat van
zooveel zijden sympathiebetuigingen
voor dit doel zijn ontvangen, al is het
jammer, dat eenige dames welke daar
toe zijn uitgenoodigd geen zitting in het
comité hebben genomen. Na een korte
uiteenzettng, waarbij gewezen werd op
de groote behoefte aan een flinke ver
gaderzaal en de plannen welke daar
voor werden beraamd, doch welke
steeds zijn afgestuit op financieele be
zwaren, gaf de burgemeester een over
zicht van wat B. en W. zich in deze
aangelegenheid voorstellen. Van de af
braak der oude Hervormde pastorie,
voor zooveel noodig aangevuld met
nieuwe materialen zal in werkverschaf
fing een werkloods ten behoeve van de
gemeentewerken en de werkverschaf
fing worden gebouwd. Een gedeelte van
die loods zal zoodanig worden gebouwd,
dat ze met weinig moeite als vergader
lokaal kan worden gebezigd. Hierin zijn
echter een groot aantal stoelen, enkele
tafeltjes^ kachels en,z. noodig, tejrwijl
ook voor eenige aankleeding moet wor
den gezorgd. Voor aanschaffing van: een
en anJer zal nu getracht worden de be-
noodigde gelden door middel van' een
bazar bijeen te krijgen, welke naar'men
hoopt in het volgend voorjaar zal wor
den gehouden. In het comité hebben de
volgende dames zitting genomen: A. Ko
ningKoomans .(voorz.), L. Weeda
Rietveld (secr.), C. J. van 't Hoff—Ris-
seeuw (penningm.), F. Geelhoedt—Pro
voost (alg. adj.), S. Hillebrand (alg. adj.)
M. SimoonsWillemse, N.. J, Zandee
Reijnierse, A. van der HofstedeCop-
poolse, B. MarteijnBurgers, T. Schip
perSimonse, J. Willemse, J, Cevaal,
M. BommeljéWisse, T. VaderDinge-
manse, C. ChristiaanseBonn, N. Cor-
nelissen en J. De VisserDe Kok*