Fa. R. A. PAPEGAAY In.
,aal w"k pr"zen- 1 ST. NICOLAAS-ETALAGE,
BINNENLAND.
HEDEN GEREED.
ZEELAND.
WEERBERICHT.
MiEL IN NIJVERHEID.
NUMMER 277.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
23 NOVEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
OM DEN STEUN AAN DEN
LANDBOUW.
ÜDDELëURG.
SOES.
WALCHEREN.
#tatrtnrfc*U
MIDDELBUBGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes ea agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg ea
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
By contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCMICOUBANT^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap ,,De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen I5
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Drs. J. C. v. d. Voorde te Wolfaaarts-
dijk schrijft ons;
Het vraagstuk van de landbouwsteun
maatregelen staat sedert de depreciatie
van den gulden, opnieuw in het middel
punt van de belangstelling.
Deze vraag is derhalve gewettigd: is
de huidige landbouwprijspoljtiek ook
thans nog, uit een oogpunt van alge
meen belang, te verdedigen?
Wil een antwoord op deze vraag eeni-
gen zin hebben dan dienen wij het
vraagstuk te bezien in het licht van de
algemeene stroomingen, die zich de laat
ste jaren in het economisch leven aftee-
kenen.
De vrije concurrentie, de vrije prijs
vorming op de markt hebben nu eenmaal,
of men het prettig vindt of niet,
op verschillende gebieden van het eco
nomisch leven afgedaan. Er heerschen
thans prijsbepaling door de kartels en
trusts, loonsbeïnvloeding door de vak-
vereeniging, ed.
De verklaring van dit verschijnsel op
industrieel terrein ligt in de interne ver
andering' van de grootindustrieele be
drijven. Door toenemende mechanisatie
n.L is het aandeel van het vaste kapi
taal d.w.z. het kapitaal, dat gestoken
is in gebouwen en machines relatief
sterk gestegen. Het hooge bedrag aan
vaste kosten, dat hiervan het gevolg is,
beïnvloedt de bedrijfspolitiek.
Hoe grooter nu de omzetten, hoe lager
deze kosten per eenheid product. Hier
door werd een prikkel geschapen om de
productie zoo hoog mogelijk op te voe
ren. Daar meer bedrijven in zoodanige
omstandigheden verkeerden, ontstond 't
gevaar van overvoerde markten. De
prijsdaling, de hiervan het gevolg was
vormde evenwel niet meer, gelijk voor
heen, een rem op den productieomvang,
integendeel: de drang naar verdeeling
van meer genoemde kosten over een zoo!
groot mogelijke omzet stimuleerde de
bedrijven ju st tot nóg grootere produc
tie. De markt dreigde op deze manier
volkomen te worden ontwricht. En uit
deze omstandigheden werd de drang
naar aaneenslu ting, om gezamenlijk de
markt te beheerschen, geboren. De ont
wikkeling van de kartels en truste is
hieruit te verklaren. Het vroegere indi-
vidueele optreden van de ondernemin
gen op de markt, werd hierdoor voor
een groot deel uitgeschakeld of omge
schakeld in een collectief optreden.
Op het terrein van den arbeid zien wij
een soortgelijke ontwikkeling nu vol
trekken. Hier organiseerden de .arbei
ders zich in de vakvereenigingen, die
economsch gezien eveneens ten doel
hadden de uitwassen van de vroegere
vrije concurrentie te bestrijden. Ook'hier
werd dus het individueele optreden op
de markt uitgeschakeld.
Door deze nieuwe vormen heeft het
eoonomisch leven een verdeeld karak
ter gekregen. Eenerzijds de bedrijfstak
ken als landbouw en middenstand, waar,
de. oude vrijheidsgedachte de bedrijfspo
litiek beheerschte, anderzijds de gebon
denheid (ordening) op vele andere ge
bieden. In dezen toestand lag een eco
nomische tegenstrijdigheid, die een
evenwichtsverstoring tengevolge moest
hebben. Deze verstoring kw,am tot
uiting in de jaren 1930-'31, toen een ca-
tastrophale prijsdaling van de groothan
delsartikelen plaats vond. Door de bo
vengenoemde gebondenheid w,as een al-
geheele aanpassing aan de groothan-
delsprijzen echter een volslagen onmo
gelijkheid geworden.
De politiek van de regeering om door
prijscorrigeerende maatregelen den land
bouw, w.aar dus de oude vrijheidspoli-
tiek nog volkomen in tact was geble
ven, van den ondergang te redden, was
een verstandig en alleszins, consequent
overheidsingrijpen.
De jongste maatregeiien in de midden-
standsbedrijven die, omdat zij min
der op de wereldmarkt aangewezen zijn,
de evenwichtsverstoring ook pas latei-
ondervonden zijn mede te beschouwen
als een poging om in den ongezonden
toestand, voor een groot deel veroor
zaakt door de relatief groote vrijheid,
die er in dezen bedrijfstak heerschte,
verbetering te brengen,
In het licht van deze nieuwe vormin
gen in een overwegend deel dus van 't
economisch leven is de landbouwprijspo-
litiek der Nederlandsceh regeering
dan ook ten volle gerechtvaardigd. Te
meer nu, door de sterk ingekrompen mo
gelijkheden op de buitenlandsche mark
ten en rekening houdend met een ze
kere ontspanning, die er den laatsten
tijd in de wereld te constateeren valt,
het bedrijfsleven sterk binnenlandsch
georiënteerd is. En het algemeen be
lang van dit ingrijpen wordt tenslotte
gevonden in de groote beteeken's van
den landbouw in onze economische sa
menleving.
Een andere vraag is, of de m a t e
van prijssteun voor landbouwproducten
hans niet verminderd kan worden?
In een vorig artikel (29 Oct.) waarin
wij den invloed van deze maatregelen
waarover dit mogelijk was op de
rentabiliteit van het landbouwbedrijf
behandelden, kwamen wij tot weinig
hoopvolle uitzichten. Bovendien levert
het boekjaar 1935-'36 nog geen voldoen
de financieele resultaten, die op een
merkbaar herstel van het gemiddelde
landbouwbedrijf wijzen. Gegevens van
het Boekhoudbureau van den Chr. Boe
ren- en Tuindersbond die hoewel niet
heelemaal representatief ons daar
omtrent toch wel eenige aanwijzing ge
ven wijzen op een daling van de netto
winst per hectare voor de kleistreken
Deze cijfers bedroegen voor O. Z.
Vlaan-deren resp. 34.07 in 1934/'35 en
12.75 in 1935/'36. Voor het veekleige
bied van West-Brabant resp. 42.77 en
9.59. Hoewel de overheid begrijpelij
kerwijze geen oogstrisico's voor haar
rekening kan nemen, is toch ook in den
huidigen economischen toestand van het
landbouwbedrijf geen enkele reden te
vinden voor een vermindering van den
landbouwprijssteun.
HET HUWELIJKSGESCHENK VAN
CURASAO.
De bevolking -van het gebiedsdeel
Curasao, dat uit zes eilanden bestaat,
heeft voor het huwelijksgeschenk voor
Prinses Juliana en Prins Bernhard reeds
een bedrag van f 10,000 bijeengebracht.
Zooals bekend, zal het gebiedsdeel
Curasao aan het prinselijk paar een ta
pijt aanbieden, voorstellende de zes
eilanden in den rand geweven en
als centrale figuur een West-Indië-vaar
der.
Chineesch huwelijksgeschenk voor de
Prinses.
Het Chineesche sub-comité te Bata
via voor het aanbieden van een ge
schenk bij het huwelijk van Prinses Ju
liana en Prins Bernhard, heeft als ca
deau twee kostbare Tay-tjoe-vazen, uit
de Kwangsi-dynastie, aangekocht. Deze
vazen zullen 25 November per „Poelau
Roebia" naar Nederland worden gezon
den om door tusschenkomst van dr,
Meyer Ranneft aan het vorstelijk paar
te worden aangeboden.
NEDERLAND SLUIT ZICH AAN BIJ
DE MONETAIRE AFSPRAKEN VAN
25 SEPTEMBER.
De Nederlandsche regeering heeft de
volgende verklaringen ljaten afleggen
bij de regeeringen te Parijs, Londen en
Washington.
„De Nederlandsche regeering draagt
kennis van de verklaringen, waarbij de
regeeringen van Frankrijk, Engeland en
de Vereenigde Staten van Noord-Ameri
ka haar voornemens te kennen hebben
gegeven met betrekking tot haar mone
taire beleid en stemt in met de alge
meene beginselen, neergelegd in haar
driezijdige verklaring van 25 Septem
ber 1936".
Aan het bovenstaande kan worden
toegevoegd, dat het noodige verricht
wordt om te geraken tot een technische
samenwerking met de monetaire autori
teiten in de genoemde landen,
Zooals men weet behelst de afspraak
tusschen Engeland, de Ver. Staten en
Frankrijk dat men zal probeeren een
nieuwen devaluatie-wedloop te voorko
men. Of dat lukt, moet natuurlijk wor
den afgewacht.
VRIJZ. DEM. BOND.
Wijziging beginselverklaring.
Zaterdag en Zondag heeft de V. D. B.
zijn algemeene jaarvergadering te Am
sterdam gehouden. Redevoeringen wer
den o.a. uitgesproken door den voorz
der partij, prof. Kranenburg en door mi'
nister Oud, minister Slingenberg en het
Tweede Kamerlid Joekes. De laatste
betoogde, dat de bewering, dat het thans
in de politiek gaat om de vraag: com
munisme of fascisme (alias nationaal-
socialisme) onjuist is. Het gaat om de
vraag dictatuur of democratie. Spr. is
er van overtuigd, dat het Nederland
sche volk wars is van onderdruking en
zijn democratie zal handhaven.
Van het hoofdbestuur was een aantal
Prijs nooit uw eigen werk, maar ONZE
die U een ruime keuze biedt, is vanaf
beg'nsel-
voorstellen tot wijziging der
verklaring verschenen.
In de beginselverklaring stond tot nu
toe, dat de regeering en de wetgeving
Dehooren te steunen op de vrije, geor
ganiseerde wilsuiting van alle meerder
jarige Nederlanders. Besloten is hier
voor in de plaats te stellen: van het
Nederlandsche volk. Verder stelt de be
ginselverklaring in haar gewijz'gden
vorm vast, dat ter bereiking van dit
doel de staatkundige opvoeding des
volks moet worden bevorderd en het
besef versterkt moet worden, dat ver
draagzaamheid tegenover andersdenken
den een onontbeerlijk element is voor
een gezond staatkundig leven. De groo'st
mogelijke openbaarheid van alle regee-
ringsbeleid en on.beperkte verantwoor-
delijkhe'd van de overheid tegenover de
vertegenwoordigende lichamen blijven
in de door het H. B. voorgestelde en
door de vergadering goedgekeurde be
ginselverklaring als wenschelijkheden
gehandhaafd.
Punt 2 is komen te lu'den:
De waarborgen voor de geestelijke en
persoonlijke vrijheid moeten worden
gehandhaafd. Het. geestelijk leven van
het volk verdient belangstelling en
steun van de overheid, die de volksont-
wikkel'ng heeft te bevorderen.
Gewijzigd werd voorts de omschrijving
van de leidende taak, die de overheid
in het bedrijfsleven heeft te vervullen.
Zij moet dit doen in het
b ij zonder door georgani
seerde samenwerking in
het bedrijfsleven te be
vorderen en zoo noodig,
indien de werking van
het vrije bedrijf het be
lang schaadt of een
rechtvaardige verdee
ling van het arbeids
product het vordert, den
privaten ondernemings
vorm terzijde te stellen.
Allen, die in het bedrijfsleven werk
zaam zijn, aldus verder de gewijzigde
beg'nselverklaring, behooren belang te
hebben bij de uitkomsten van de on
derneming en medezeggenschap in de
regeling der arbeidsvoorwaarden en in
de organisatie van het bedrijf (d.i. het
geheel der gelijksoortige ondernemin
gen).
Als laatste en derde punt is in de
nieuwe beginselverklaring opgenomen:
Het streven moet worden gericht op de
ontwikkeling der internationale rechts
organisatie, waarin, met uitbanning van
den oorlog, de beslechting van geschil
len langs vreedzamen weg en de hand
having v,an de rechtsorde verzekerd is.
Vervolgens werden vele door- het H.
B, voorgestelde wijzigingen in het werk
programma behandeld en door de ver
gadering aanvaard. Onder de paragraaf
betreffende de hoofdlijnen van de staats
inrichting komt o.a. te staan:
Handhaving van het grondwettelijk
koningschap van Koningin Wilhelmina
en haar nakomelingen, bij gebreke hier
van beslissing over den regeerigsvorm
door een volksstemming.
Het punt: „Afschaffing van het advies
van den R,aad van State over ontwerpen
van wet, dat voorkwam in het oude
werkprogram, komt in het n:euwe niet
voor. Ook het punt, „nationale ontwape
ning" vervalt. Het- punt betreffende de
samenstelling van de volksvertegenwoor
diging is zoo vastgesteld, dat de Vrijz.
Dem. Bond zal sturen in de richting van
eenkamerstelsel met facultatief volks
referendum en van de bepaling v,an den
kiesgerechtigden leeftijd op tenminste
25 jaar,
Wijdmgsstond.
Zondagmorgen werd een korte wij-
dingstonde gehouden onder leiding van
mevrouw Van den Broeckede Man uit
Aardenburg, waaraan door verscheidene
aanwezigen, ook door Kamerleden, werd
deelgenomen.
Tot leden van het hoofdbestuur in de
vacatures J. C. Penning, J. W. Sprenger
en A. Ekering zijn gekozen de heer J
C. Mens te Ede, mevr. J. A. van der
Molende Baan te Geldorp en de heer
A. Bartels uit 's-Gravenhage.
De dalende ontvangsten der
spoorwegen-
De geschatte ontvangsten der Neder
landsche Spoorwegen (incl. die der ge
ëxploiteerde spoor- en tramwegen) heb
ben in October 7.882,300 (v. j
8,366,000) bedragen.
De totale ontvangsten van 1 Januari
af beliepen 79,252,142 (v.j. 85,935).
BANKETBAKKER,
Tal. 29 Middelburg.
(Ingez. Med.)
Verwachting tot morgenavond:
Meest zwakke O. tot Z.O. wind, neve
lig tot licht ol hall bewolkt, weinig of
geen neerslag, lichte vorst tot tempera
tuur om het vriespunt.
Ma. 23 Nov. Zon op: 7 h 37; onder:
15 h 56. Licht op: 16 h 26. Maan op: 13 h
05; onder: 12 h 27. V.M. 28 Nov.
Hoog-
en
BOND VAN HARMONIE- EN
FANFARE VEREENIGINGEN.
Zaterdag werd in hotel „Centraal" te
Goes de ledenvergadering gehouden van
den Bond van Harmonie- en Fanfare-
vereenigingen in Zeeland, onder voorzit
terschap van den heer C, Flipse uit Wis-
senkerke. Aanwezig waren afgevaardig
den van 29 vereenigingen. De vergade
ring koos tot nieuwe bestuursleden de
heeren C. A. Blok te Kapelle en P. Me-
liefste te N. en St. Joosland en herkoos
den heer F. Laroes uit Middelburg.
Het solisten-concours zal dit jaar weer
te Goes worden gehouden. Als het noo
dig mocht zijn op twee achtereenvolgen
de Zaterdagen 'te spelen, zal in overwe
ging worden genomen ook een dag te
Middelburg bijeen te komen.
Voor het jaarlijksch concours op twee
den Pinksterdag waren twee gegadigden,
n.l. „Euphonia" te Goes en „Vlijt en Vol
harding" te Souburg, die in 1937 resp. 50
en 15 jaar bestaan.
Voor beide pladtsen werden verschil
lende motieven naar voren gebracht,
voor Souburg o.a., dat men -reeds zoo
vele jaren achtereen buiten Walcheren
concoursen hield. Ten slotte werd bij
stemming Souburg aangewezen.
Voor deze gemeente is deze beslissing
zeker van groote beteekenis. Het is toch
algemeen bekend, dat de concoursen
reeds alleen door de leden en supporters
van de deelnemende gezelschappen heel
wat drukte met zich brengen.
Nu de Pinksterkermis is afgeschaft, is
het voor 1937 zeker een goede plaats
vervanging.
DE „SCHOUWEN-DUIVELAND'
OMHOOG GEVAREN.
Vier tramwagens met uien over
boord.
Zondagmiddag is tengevolge van den
mist de vrachtboot Schouwen-Duive-
land der R. T, M. op den Wes elijiken
dam van de tramhaven te Anna Jaco-
bapolder geioopen en blijven zitten.
Het schip kreeg tengevolge van het
vallende water veel slagzij, nadat het
eenigen tijd had omhoog gezeten is de
deklading, bestaande uit een aantal wa
gons geladen met uien over boord ge
slagen. Een vijft,al wagons zijn in het
water terecht gekomen, slechts één is
blijven hangen. De geheele verschansing
is daarbij weggeslagen, terwijl nog ande
re belangrijke schade werd .aangericht.
De bemanning, die het ongeluk had zien
aankomen was tijdig van boord gegaan,
zoodat geen persoonlijke ongelukken
zijn te betreuren.
BONTE LACH-AVOND VAN
,,'T OVERSCHOTJE".
Onder den naam Bonte lach-avond
„Van alles wat" gaf ,,'t Overschotje"
Zaterdagavond in het Schuttershof zijn
eerste uitvoering in dit seizoen. Een
naam, die verwachtingen schenkt
maar ook verplichtingenI En ,,'t Over
schotje" is die ten volle nagekomen.
Het begon reeds bij het voorstellen der
medewerkenden, heel toepasselijk „On
ze Cineac genoemd. Hieraan was veel
zorg besteed en het was een goede ope
ning van het uitstekend verzorgde pro
gramma, dat niet minder dan 12 nummers
bevatte, alle vlot afgewerkt en met een
praatje van den conférencier en leider
bij het publiek geïntroduceerd.
Heel goed waren de liedjes: „Aanpas
sen", „Vlieger" en „Meisje van het Rem
brandplein". De beide jeugdige harmo
nica-spelers hadden een uitbundig suc
ces en kwamen er niet zonder toegift
af. Van de vele schetsen willen wij spe
ciaal noemen ,,'n Tooneeluitvoering in
Klungeleuberg", een persiflage van het
zwaar-dramatische tooneelspel uit vroe
ger dagen, toen men in iedere acte liefst
enkele moorden liet plegen. De interrup
ties uit de zaal waren kostelijk,
Het programma werd besloten met
een ode aan het Hollandsche fruit, waar
bij de girls het publiek er kennis mede
Ma. 23
Di. 24
Wo. 25
Hoog-
en
Ma. 23
Di. 24
Wo. 25
Laagwater te
November.
Hoogwater.
7.30 20.23
8.46 21.34
9.56 22.34
Laagwater te
November.
Hoogwater,
9.03 21.49
10.20 23.05
11.42
Westkapelle is 28 min.
23 min. vroeger; Veere
(S springtij j
Vlissingens
Laagwater
1.17 14.11
2.42 15.28
3.53 16.33
Wemeldinge;
Laagwater
2.24 15.04
3.47 16.20
5.00 17.30
en Domburg
3§ min. later
lieten maken, hetgeen zeer op prijs werd
gesteld.
De geheel gevulde zaal heeft zich uit
stekend geamuseerd, hetgeen zich uitte
in daverende lachsalvo's. Bij het slot
hadden de medewerkenden een zeer
verdiende ovatie in ontvangst te nemen.
Een speciale hulde komt toe aan den
heer Heyliger, d e alle teksten had ge
schreven en onder wiens leiding het ge
heel was ingestudeerd. De muziek was
van den heer Heeren.
Een geanimeerd bal onder leiding van
de Funny band besloot den avond,
In het verslag over den Kunstavond*
die Vrijdag in den Schouwburg gegeven
werd ten voordeele van de Vereeniging
tot bestrijding der t. b. c., is niet ver
meld het Jesayes-ensemble. dat gezien
het goede doel, ook zoo welwillend zijn
medewerking verleende en zich op uit
stekende wijze van deze taak heeft ge
kweten.
Voor de buurtcommissies.
Wij herinneren de buurtcommissies
nog eens met klem aan, dat zij beslist
vóór 1 December aan de bedrijven moe
ten opgeven als zij electriciteit voor ver
lichting willen gebruiken; en wel met
opgave van de sterkte en het aantal der
lichtpunten, de plaats van aanbrengen
en de naam van den installateur. Als men
na 1 December opgeeft, zal zulk een
aanvrage niet meer in behandeling ge
nomen kunnen worden.
De politie heeft Zaterdag proces
verbaal opgemaakt tegen den melkslij-
ter A. A„ die melk afleverde anders dan
door kranen, wat in strijd is met art. 38
van het melkbesluit,
Mr. C. de Witt Hamer, f
Onze oud-stadgenoot mr. C. de Witt
Hamer is Zaterdag in den ouderdom van
89 iaar te Amsterdam overleden.
Mr. De Witt Hamer was van 1888 tot
1906 districts-schoolopziener te Goes.
De regeering erkende de verdiensten
van mr. De Witt Hamer door hem te
benoemen tot officier in de orde van
Oranje Nassau.
MELISKERKE. Alhier is een Chr. jon
gensclub opgericht. Het bestuur is als
volgt samengesteld: voorzitter: A. Janse
Pz„ secretaris; P. Francke; penningmees
ter: A. Komejan en alg. plaatsvervanger
Jan Geertse. De club draagt den naam
„Ken Hem in alle uwe wegen". Tot eere
voorzitter is benoemd ds. W. J. J. Bak
ker.
BIERVLIET. Zaterdagavond werd on
der leiding van den heer L. J. Goedbloed
eeó uitvoering' gegeven door de zang-
vereeniging „Excelsior". Na de zang
nummers werd een tooneelstuk gegeven.
„In 't gouden haantje" terwijl een ge
zellig bal den avond besloot. „Thé Mu
sical Boys" zorgden voor de muziek in
de pauzes en tijdens het bal.
Failliet verklaard.
De rechtbank te Middelburg heeft he
den failliet verklaard J. Daane Azn.,
schipper te Wemeldinge. Rechter
commissaris mr, J. H. F. Bloemers; cura
tor mr. Ph. R. Hugenholz.
