=2* GOESCHE COURANT^
ST.
ZIE ETAUGES
S. WIENER I Co.
PRACTISCHE
Van onze Adverteerders.
BINNENLAND.
WEERBERICHT.
NUMMER 269.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
13 NOVEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179e JAARGANG.
Het economisch beleid van
Nederland onder landbouw-
signatuur.
Goethe.
MIDDELBURG.
DRAISIWWan-VALKENBURQ
C A .1 LEVERT
""Zacht van smaak - prus zoa
I$r<svittcii4e
3>ccvw{ictw
1DDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster. Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 15
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Men schrijft ons van deskundige zijde:
Het antwoord van den minister van
Landbouw en Visscherij aan het Comité
van Graanhandelaren te Rotterdam is
van grootere beteekenis dan de opper
vlakkige lezer zich zou kunnen voor
stellen, want in dit antwoord tee
kent naar onze meening het toe
komstige levenspeil van Neder
land zich af.
Zooals prof. Josephus Jitta het in een
boeiende causerie voor eenig'e jaren tee-
kende is Nederland van oudsher ge
weest een importeur van primaire voe
dingsstoffen, welke door dierlijke pro
ductie werden omgezet in hoogwaardige
vee- en pluimvee-producten.
OpVrijdag 25 Sept., den laatsten dag
voor de devaluatie zich voltrok, noteer
de mais in de Rotterdamsche termijn-
markt (de meeste gevoelige barometer)
per November f 82 per 2000 kg', op Dins
dag 29 Sept. f 92,25, tarwe op die dagen
resp f 6,20 en f 7,30 per 100 kg.
Granen kunnen, zooals men zal we
ten sedert geruimen tijd niet meer in
Nederland vrijelijk worden geïmpor
teerd, Ieder die granen wenseht te im
porteeren, moet deze verkoopen aan de
monopoliehoudster, de Nederlandsche
Akkerbouwicentrale, die deze granen
daarna terugverkoopt, met een prijsver
schil bedragende f 2 per 100 kg. (Dit
prijsverschil is oorspronkelijk f 1 later
f 1,50 en ten slotte f 2 geworden in ver
band met de dalende wereld groothan
del prijzen).
De verwachting van den handel was
eind September, dat in verband met de
depreciatie van het ruilmiddel, dit mo
nopolie-verschil zou worden afgeschaft,
althans aanmerkelijk kleiner gemaakt
zou worden.
Echter niet alzoo geschiedde. (Hierbij
zij aangeteekend, dat dit monopolie-ver
schil, feitelijk is een verkapt invoer
recht', doch om redenen van verschillen
den aard niet zoo mag h e e t e n).
Men verlieze nu niet uit het oog, dat
er in wereldvoeding 2 primaire grond
stoffen zijn, die het levenspeil in groote
mate beinvloeden zoo niet feitelijk be-
heerschen. Dit zijn voor den mensch: de
tarwe, voor het dier: de mais.
Daarbij zij aangestipt, dat uit land
bouwerskringen nog steeds wordt aan
gedrongen op instellen van de maatrege
len aan de grens, (d.w.z, practisch: be
stendiging van de bestaande maatrege
len).
Het broodgraan zou dus tengevolge
van de depreciatie f 1,10 duurder zijn
geworden, dientengevolge ook1 het meel
en vervolgens ook het brood. De regee
ring heeft echter door een gecompliceer
de regeling met de bloemfabrikanten
deze verhooging verijdeld
Wat het veevoeder betreft, was het
duidelijk, dat waar de prijs van mais,
die van gerst beinvloedt, ook de inland-
sche gerst aanmerkelijk in prijs zou
moeten stijgen.
Daar kwam nog een andere factor bij,
de inlandsche g'erstprijs aanvankelijk
geheel gelijk met de depreciatie van het
ruilmiddel deed stijgen n.l. dat zoo van
vóór als na 26 September bij uituitvoer
van binnenlandsche gerst een „mono-
polieprijsverschil-bij-u i t v o e r" aan
den exporteur werd uitgekeerd, en wel
een bedrag gelijk aan het monopolie
prijsverschil hetwelk bij invoer moet
worden betaald.
„Juet beho,eft geen betoog, dat tenge-
de Lïï vS" gs™*oojinSen, ook
eieren, vleesch "SnJed™.«"„'1
depree.e'.e van
En hoe redeneert nu de regeering-
Er is een belangrijk deficit in het
Landbouwcrisisfonds, (Het staat er niet
met zooveel woorden. Dit deficit moet
echter, naar uit betrouwbare inlichtin
gen verluidt, zoo omstreeks 17 miljoen
bedragen). „Afschaffingen van monopo
lierechten zou een belangrijke aderla
ting beteekenen" en, zoo vervolgt nu de
minister ten behoeve van den export
van zuivel en -nluimvee-producten is ook
in het verleden de landbouwexport ge
steund, werd de export gestimuleerd en
dat zal ook in de toekomst blijven ge
schieden.
Waar komt dit allés nu op neer? Dat
dus, de monopolierechten gehandhaafd
blijvend, het binnenlan d s c h e
P r iji speil a a n m e r k e 1 ijk zal
s f i) g e n, doch dat ten behoeve van den
export van zuivel en pluimvee groote
toeslagen zullen worden verleend.
Het landbouwcrisisfonds, hetwelk zou
worden aangetast door afschaffing van
monopolierechten op granen, zal meer
moeten worden aangetast ten behoeve
van de producten dier granen, evenwel
in mindere mate, doordat de binnen
landsche consument, zijne behoeften
duurder zal moeten betalen, ten ware
afschaffing van de monopolierechten
mogelijk ware.
Het komt dus hierop neer: de ambte
narij blijft tot toezicht op invoer, op ver
bruik en 'bij uitvoer gehandhaafd.
Er blijft een a c c ij n s op de primaire
voedingsmiddelen voor het binnenland-
sch gebruik
De beginselen van Landbouw an
Maatschappij, dringend naar een prijs
peil op de binnenlandsche markt even
redig aan 1911/' 13 zetten door.
Ten slotte wenschte de. minister de
bevoorrading van Nederland, die zeer
bedenkelijk dreigde te worden, te be
vorderen door aan de importeurs bij
verandering van stelsel restitutie te ver-
leenen. Niet alzoo aan den binnenland
sche handel, die het zwaard van Damo
cles boven zijn hoofd blijft zien hangen
en die dus niet anders zal kunnen doen
dan van den hand in den tand leven.
In dit stadium is nu de alles beheer-
schende vraag of inderdaad het Land
bouwcrisisfonds zal worden aangetast.
Immers, zouden b.v. de Barnevelders de
gedane toezeggingen niet in daden zien
omgezet, dan zou inderdaad handhaving
van monopolierechten op een zuivere
winst voor het Landbouwcrisisfonds
neerkomen
Voorts is nog te bedenken, dat in de
handhaving van de monopolierechten, of
als overbrugging, of als een blijvende
belasting, een zeer kunstmatige factor
zit, die indirect de land- en pachtwaar
de beinvloedt. Hoogere prijzen voor gra
nen zijn wederom een stimulans voor het
minder zaaien van andere artikelen.
De minister zegt nu wel, dat hij de
stijging van den broodprijs heeft tegen
gegaan, en dit is inderdaad juist, maar
de mensch kan bij brood alleen niet le
ven, en nu moge door handhaving van
den broodprijs op zijn oorspronkelijk
peil, een algemeen prijsstijging voorko
men heetten te zijn, ook de prijzen van
boter, eieren, vleesch oefenen hun in
vloed uit op dit algemeene prijspeil!
In het kort: mag deze economische
maatregel zonder meer door het uitvoe
rend gezag worden genomen? Zou dit
zoo zijn, dan komt het hier op neer, dat
onder verantwoordelijkheid van den Mi
nister zelf in den gesmaden „demo-libe
ralen" staat door een volmachtswet ge
lijk de Landbouwcrisiswet, het econo
misch beleid kan worden bepaald.
De strijd, die zal moeten worden ge
streden, is die tusschen stad en platte
land, en het komt schrijver dezes voor,
dat de politieke partijen te dien aanzien
hun standpunt terdege zullen moeten be
palen.
De Zeeland-lijn der K, L, M.
In verband met in menigerlei blad cir-
culeerende geruchten over een mogelijk
spoedige heropening der Zeeuwsche
Lucht Lijn geruchten omtrent welker
feitelijke basis wij reeds weken op de
hoogte zijn deelen wij nu mede dat wij
ons, op verzoek van enkele der betrok
ken instanties en in het belang der zaak
zelve, tot dusverre v,an alle publicatie
hieromtrent onthouden hebben.
Aangezien men er elders echter wel
over schreef, diene nu, dat het hier gaat
om een mogelijke heropening van 'n in
meer dan één opzicht beperkten
dienst; overeenstemming daaromtrent is
echter, en onzes bedunkens gelukkig,
nog niet kunnen worden verkregen,
hoofdzakelijk wel dank zij de wijze v,an
aanhangig maken van deze aangelegen
heid, een wij,ze die allerminst lofwaardig
is te achten en die, in de toekomst, be
paald vermeden behoort te worden.
Uitbreiding P. de Gruyter's fabrieken
te 's-Hertogenbosch,
pmnenkort zal weder een nieuw fa
brieksgebouw verrijzen voor de N.V. P.
de Gruyter en Zoon, die reeds 250 filia
len telt over geheel Nederland verspreid.
Volgens de overeenkomst moet binnen
15 jaren het aangekochte terrein aan de
Industriehaven te Den Bosch in drie ge
deelten geheel zijn bebouwd. Thans kan
echter binnen vijf jaren aan de 2e nieuw
bouw worden begonnen, zoodat dan
spoedig de derde groote de Gruyter's
fabriek in Den Bosch tot stand komt.
Een edel mensch kan zijn bescha
ving niet in engen kring verkrijgen.
Vaderland en wereld moeten op hem
inwerken.
HET WETSONTWERP TOT
GOEDKEURING VAN HET
HUWELIJK VAN PRINSES JULIANA
Door de Tweede Kamer aan-
nomen.
In de vergadering der Tweede Kamer
kwam hedenmiddag eerst aan de orde
het wetsontwerp: goedkeuring van hei
huwelijk van H. K. H. Prinses Juliana
en regeling van de toelating van getui
gen bij de voltrekking van dit huwelijk,
alsmede van eenige gevolgen van deze
echtverbintenis.
Het werd zonder debat en z.h.s. aan
genomen.
Naturalisatie van Prins Bernhard.
Vervolgens ging eveneens zonder de
bat en z.h.s. onder den hamer door het
wetsontwerp: naturalisatie van Z. D. H.
Prins Bernhard Leopold Frederik Ever-
hard Julius Coert Karei Godfried Pieter
van LippeBiesterfeld en regeling van
eenige gevolgen dier naturalisatie.
Koningin en Prinses maken rondrit in
de omgeving van Apeldoorn,
H. M, de Koningin en Prinses Juliana
maakten gistermiddag in een met vier
paarden bespannen open calèche een
rondrit in de .omgeving van Apeldoorn
Tegen vier uur keerden de- Koningin
en de Prinses op het paleis 't Loo te
rug.
Huwelijksgeschenk van de burgerwacht
voor de Prinses.
In burgerwachtskringen in Limburg
zijn stemmen opgegaan om ter gelegen
heid van het a.s. huwelijk van Prinses
Juliana met Prins Bernhard van Lippe-
Biesterfeld namens alle burgerwachters
in Nederland een geschenk aan te bie
den, Te dien einde heeft zich een ini
tiatiefcomité gevormd.
Prins Bernhard naar Parijs,
Naar wij vernemen is Prins Bernhard
gisteravond voor enkele dagen naar Pa
rijs vertrokken, waar hij het laatst
woonachtig was, ter ordening van zijn
zaken aldaar,
De Prins zal over Duitschland naar
Nederland terugkeeren.
Het paleis Soestdijk,
Omtrent de bewoning van het Paleis
Soestdijk deelt men ons van welinge
lichte zijde mede, dat het middenste ge
deelte het hoofdgebouw van 'het
paleis Soestdijk, zal worden ingericht
voor het verblijf van H.M. de Koningin,
terwijl de linkervleugel aan de zijde
van Baarn bestemd is voor het prin
selijk paar. De rechtervleugel zal wor
den bewoond door de hofdames en an
dere leden van de hofhouding.
Men is thans bezig, het geheele pa
leis van electrisch licht te voorzien, ter
wijl de bestaande centrale verwarmings
installatie wordt vernieuwd en uitge
breid
„Ne er land's bruidspaar".
Polygoon zal ter gelegenheid van het
huwelijk van Prinses Juliana en Prins
Bernhard een film uitbrengen getiteld:
„Neerland's bruidspaar".
Deze film wordt samengesteld met
beelden uit het land van Prins Bernhard
met zoo mogelijk jeug'dopnamen van den
Prins en opnamen van het jonge paar
tijdens hun verlovingstijd.
GEDENKTEEKEN VOOR DE NIEUWE
MOERDIJKBRUG.
Teneinde uiting te geven aan de er
kentelijkheid van het bedrijfsleven voor
de totstandkoming van de nieuwe Moer-
dijkbrug, hebben de kamers van koop
handel en fabrieken te Breda, Delft,
Dordrecht, Eindhoven, 's Gravenhage,
's Hertogenbosch, Rotterdam, Tilburg,
Venlo, Vlaardingen, Waalwijk en M i d-
d e 1 b u r g besloten, in verband met
de openstelling van deze brug voor het
verkeer, het rijk een gedenkteeken aan
te bieden.
(Ingez. Med.)
Dit gedenkteeken, dat de nauwere
aaneensluiting van de door het Hol-
landsch Diep gescheiden deelen van ons
land symboliseert, wordt, gekeerd naai
den rijweg, aangebracht op het midden
van de biug aan de Westelijke zijde tus
schen de opgaande stijlen van de mid
delste overspanningen.
Deze oplossing is aangegeven door
een commissie van advies. Aan den
beeldhouwer F. J. van Hall te Amster
dam is opdracht tot het vervaardigen
van het gedenkteeken verstrekt.
DE MONOPOLIE-HEFFING OP FRUIT.
Van verlaging kan geen sprake
zijn.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid Vos betreffende intrekking van de
monopolieheffing op fruit heeft minister
Deckers geantwoord, dat het hem niet
bekend is, dat de prijs van verschillende
fruitsoorten dermate gestegen is, dat
het voor een groot deel der burgerij
uitermate moeilijk is geworden zich een
voldoende hoeveelheid van dit belang
rijke volksvoedsel aan te schaffen. Wel
is den minister bekend, dat de prijzen
van het fruit eenigermate gestegen zijn
Zulks behoeft echter g'een verontrusting
te wekken, gezien de abnormaal lage
prijzen, welke voordien hebben gegol
den.
De minister is voorts van oordeel, dat,
ook al mochten de bij den invoer van
fruit verschuldigde prijsverschillen een
eenigermate prijsverhoogende werking
op de ibinnenlandsche m'arkt oefenen,
zulks geen reden kan zijn deze prijsver
schillen te verlagen of te doen verval
len. Bij de beoordeeling van deze aan-
legenheid dient aandacht geschonken te
worden aan de belangrijke uitbreiding
welke de binnenlandsche fruitcultuur in
de laatste jaren heeft ondergaan, en de
maatregelen, welke door de organisaties
van belanghebbenden zijn getroffen om
de qualiteit van het fruit te verbeteren.
Dat hetgeen in dit opzicht is bereikt,
door een onbelemmerden of te zeer ver
ruimden invoer van buitenlandsch fruit
verloren zou kunnen gaan, dient te wor
den vermeden.
De minister is op grond van boven
aangegeven overweging van meening,
dat de invoerprijsverschillen voor bui
tenlandsch fruit niet moeten vervallen,
te minder, daar zulks noodzakelijkerwij
ze een overeenkomstige vermindering
van het voor de steunverleening aan den
tuinbouw beschikbare bedrag zou mede
brengen, hetgeen de toestand van den
tuinbouw niet gedoogt.
De prijzen der huisbrandkolen.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Wijnkoop in verband met de huisbrand-
kolenvoorziening, betreffende het tegen
gaan van prijsstijging voor deze brand-
stoffen en opheffing der contingentee-
ring van Engelsche en Belgische huis
brandkolen heeft minister Gelissen ge
antwoord, dat, evenals, zulks telken-
jare het geval pleegt te zijn, ook dit
jaar gedurende de maanden September
en October, waarin vele verbruikers
een wintervoorraad bjrandstoffen ple
gen op te slaan, niet alle bestellingen
voor bepaalde soorten huisbrandkolen
BIJDRAGEN VOOR HET NATIONALE
HUWELIJKSGESCHENK VAN HET
NEDERLANDSCHE VOLK AAN ZIJN
KROONPRINSES
kunnen, behalve aan de penningmeesters
der plaatselijke comités, ook worden
gestort in gesloten bussen aan de bu
reaux van dit blad te Middelburg en te
Goes, of worden overgeschreven on
der vermelding van „Nationaal Huwe
lijksgeschenk"! op de postrekening nr,
43255 ten n,ame van de N.V. de Middel
burgsche Courant.
Verwachting tot morgenavond:
Matige tot krachtige, later afnemende
N.W. tot W, wind, zwaar bewolkt met
regen- of hagelbuien, later opklarend,
aanvankelijk kouder.
Vr. 13 Nov.: Zon op: 7 h 19; onder 16
h 09. Licht op: 16 h 39. Maan op: 6 h 45;
onder 15 h 23. N.M. 14 Nov.
Hoog-
en
Laagyvater te
Vlissingem
November.
Hoogwater.
Laagwater.
Vr.
13
0.41 12.50
6.59 19.25
Za.
14
1.11 13.22
7.32 19.56
Zo.
15 S
1.43 13.54
8.04 20.27
Hoog-
en
Laagwater te
Wemeldingei
November.
Hoogwater.
Laagwater.
Vr.
13
2.27 14.39
8.09 20.23
Za.
14 S
3.03 16.16
8.40 20.53
Zo.
15
3.38 15.50
9.10 21.25
."tMssh:
(Inz. Med.)
door de Limburgsche mijnen terstond
konden worden uitgevoerd.
Deze vertraging in de aflevering moet
worden beschouwd als een seizoenver
schijnsel, hetwelk verband houdt met de
bij het invallen van den winter plotse
ling stijgende vraag naar de meest gang
bare soorten huisbrandkolen. De erva
ring heeft evenwel geleerd, dat de ach
terstand in de maanden November en
December als regel ten volle wordt in
gehaald.
In verband met het bovenstaande
acht de minister thans geen bijzondere
maatregelen, noodzakelijk. Zijn be
voegdheid om de invoermogelijkheid te
verruimen is ten deze voldoende. Ook
maatregelen tegen stijging der brand-
stoffenprijzen zijn naast de wet van 30
September 1936, houdende tijdelijke
maatregelen tot het tegengaan van
prijsopdrijving, overbodig.
EENIGE VERMINDERING VAN HET
AANTAL WERKLOOZEN IN DE
GROOTE STEDEN DES LANDS.
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek verstrekt in afwachting van het
meer uitvoerig maandoverzicht nopens
de werkloosheid in het geheele land
reeds thans de navolgende cijfers betref
fende de aantallen geheel werkloozen,
die op het einde van October 1936 bij de
gemeentelijke arbeidsbeurzen in de ze
ven gemeenten boven de 100,000 inwo
ners als werkzoekende waren ingeschre
ven.
Oct. '36 Sept. '36
Amsterdam 56.097 57.964
Rotterdam 54.228 55.449
's-Gravenh.age 25:081 25.433
Utrecht 11.575 11.722
Haarlem 6.914 6.769
Groningen 5.005 5.182
Eindhoven 4.845 4.986
Totaal 163.745 167.505
Zooals uit bovenstaande cijfers blijkt,
daalde het aantal werkloozen te Amster
dam met 1.867 te Ro'terd.am met 1,221,
te 's-Gravenhage met 352, te Utrecht
met 147, fe Groningen met 177 en te
Eindhoven met 141, terwijl het te Haar
lem steeg met 145; een totale verminde
ring in de 7 gemeenten dus van 3.760.
Opgemerkt zij dat deze vermindering
meer beteekenis krijgt als men daarte
genover stelt de stijging v,an het aantal
werkloozen in de overeenkomstige
maanden van 1935 met 4.046 en van 1934
met 5.598. Deze stijging had plaats in al
le 7 gemeenten, behalve in Groningen,
waar het aant.al werkloozen van Septem
ber op October 1935 eenigszins daalde.