GOESCHE COURANT
D. C. 3 »IBIS«
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEERBERICHT.
NUMMER 264.
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
7 NOVEMBER 1936.
EERSTE BLAD.
179c JAARGANG.
komt'zaterdag en zondag
niet naar vlissingen
MIDDELBURG.
die charme geven
aan iedere vrouw.
Witkam's Geschenkenhuis L GoésStr
SOES.
WALCHEREN.
I ovmciHle
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bü contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteit!waar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Bezoek van de Koningin aan het
Haagsche stadhuis.
Vrijdagmiddag te 4 uur heeft H. M.
de Koningin een kort bezoek gehracht
aan het Haagsche stadhuis. De Koningin
werd ontvangen door den burgemeester
van 's Gravenhage, mr. S. J. R. de
Monchy, met wien zij zich in de burge
meesterskamer gedurende eenigen tijd
onderhield. Vervolgens nam de Konin
gin de burgemeesterskamer en de eerste
klas trouwzaal in oogenschouw, waar
het burgerlijk huwelijk tusschen Prinses
Juliana en Prins Bernhard zal worden
voltrokken.
Kort voor half vijf is H. M. de Ko
ningin naar het paleis Noordeinde te
ruggekeerd.
HET GOUDEN VREDESTAKJE.
H.M. de Koningin protegeert de
internationale vredeszegel.
De markiezin van Saint-Vincent Bras-
sac heeft in den wereldoorlog 32 leden
harer familie zien sneuvelen: haar stam
boom is hiermede van alle nieuwe loten
beroofd.
Zij richtte op „La brindille d'or" („het
gulden sprietje") een organisatie van
Fransche vrouwen, die hun sieraden,
goud en juweelen, offerden voor 't va
derland, later voor de oorlogsvermink
ten.
Deze vrouw wilde toen een interna
tionaal werk beginnen, om de vredesge-
dachte internationaal te bevorderen. Zij
deed daartoe een internationale vredes
zegel ontwerpen, De hertogin van Ven-
dóme, prinses van België, werd bereid
gevonden, zich voor de zaak te interes
seeren. Deze wist de medewerking van
reeds een groot aantal staten te ver
krijgen. In antwoord op een brief van de
hertogin van Vendöme schreef Konin
gin Wilhelmina haar o.a. (wij citeeren
uit Rives d'Azur" waarin een artikel
over dezen vredeszegel voorkomt):....
„Ik haast mij u te verzekeren dat deze
Vereeniging van Fransche Vrouwen,
onder Uw beschermvrouwschap, mijn
volle sympathie heeft, evenals het doel
hetwelk zij zich stelt, en dat ik mij ge
lukkig zou rekenen indien ook in mijn
Land deze vredeszegel zou verschijnen"
H.M, heeft nu de leiding van de jaar-
lijksche actie in Nederland voor dezen
zegel opgedragen aan P. gravin van
Heerdt tot Eversberg-Quarles van Uf-
ford, presidente van de commissie van
moeders en opvoedsters uit de Ned. Ver,
v. Volkenbond en Vrede.
Deze zegel zal voortaan elk jaar in
November verkocht worden; de netto
opbrengst is uitsluitend voor de N e-
derlandsc h e vredesopvoeding in
harmonie met de Volkenbondsgedachte.
Mevrouw Quarles van Ufford-bsse
Mulert tot de Leemcule heeft voor
Zeeland zitting in het comité van aanbe
veling
PRINS BERNHARD OP JACHT TE
NOORDWIJKERHOUT.
Prins Bernhard heeft gisteren deelge
nomen aan een jachtpartij op de jacht
velden „Paardenkerkhof" onder de ge
meenten Noordwijk en Noordwijkerhout,
toebehoorende aan jhr. mr. C. Dedel,
kamerheer van H. M. de Koningin, en
aan mr. K. J. G. baron van Harden-
broek, burgemeester van Bennebroek.
Omstreeks half tien kwam- de Prins
per auto, vergezeld van zijn secretaris
jhr. ir. W. G. Roëll, op het jachtgoed
aan.
Nadat men zich in het jachthuis in
'achtcostuum had gekleed, werd in drui-
erig regenweer de jacht op klein wild
begonnen De Prins toonde zich een
goed schutter en had een belangrijk aan
deel in de buit Honderdvijftig fazanten
en eenige tientallen konijnen werden
geschoten. Omstreeks vijf uur nam de
jachtpartij een eind, waarna de Prins
zich in gezelschap van baron van Har-
denbroek naar Bennebroek begaf, waar
Prinses Juliana ten huize van den bur
gemeester haar verloofde opwachtte.
Gezamenlijk werd hier het diner ge
bruikt.
Het nationale huwelijksgeschenk.
Zooals men weet zal het nationale
huwelijksgeschenk voor Prinses Juliana
en Prins Bernhard in de eerste plaats
bestaan uit een jacht. Uit de watersport
wereld zijn van verschillende kanten
stemmen opgegaan, dat door de geheele
watersport een bepaald onderdeel van
uit jacht zal worden gegeven#
Het algemeen comité tot aanbieding
van een nationaal huwelijksgeschenk is
m deze geraadpleegd en heeft zich di-
;ect met dit denkbeeld vereenigd.
De kon. verbonden Ned. watersport
vereenigingen, de kon. Ned. motorboot
club; de Ned. roei bond, de Noord Ned,
watersport bond en de Ned. kanobond
hebben tot tolk gemaakt van dit plan en
hebben een oproep gericht tot alle wa
tersportbeoefenaren om voor het doel
bij te dragen.
IS MINISTER SLOTEMAKER NIET
VOORTVAREND GENOEG
In het voorloopig verslag van de
Tweede Kamer over de begrooting van
onderwijs, kunsten en wetenschappen
klagen verscheidene leden over een ge
brek ,aan voortvarendheid bij den mi
nister. Hoewel tal van zaken op een re
geling wachten, zijn van dezen bewinds
man in 1936 geen andere wetsontwerpen
bij de Kamer ingekomen dan alleen de
ontwerpen tot wijziging en aanvulling
van eenige onderwijswetten. Verscheide
ne leden in zooverre teleurgesteld, dat
geen andere bezuiniging van beteekenis
is verkregen dan die, welke 't gevolg is
van het vervroegd invoeren van maatre
gelen waartoe reeds onder het bewind
van minister Terpstra was besloten. De
minister is er derhalve blijkbaar n et in
geslaagd, door reorganisatie van het on
derwijs tot lagere kosten te komen. Of
zullen de perspectiefbesparingen ad
f 7,600,000, aangekondigd in de mllioe-
nennota, worden verkregen door reorga
nisatie?
De spelling.
Vele leden verklaarden, het beleid
van den minister ten aanzien van de
schrijfwijze van de Nederlandsche taai
allerminst te kunnen bewonderen. In-
plaats dat de regeering den laatsten stap
doet op den weg naar de eenheid
schrijfwijze door voor haar eigen publi
caties dezelfde spelling te gebruiken
als die, welke zij voor het opgroe'end
geslacht voorschreef bij de regeling-
Marchant, lokt zij het K. B. uit van 18
Juli 1936, dat den chaos, die vóór de
besluiten van 1934 stond, opnieuw dreigt
te doen ontstaan.
Andere leden daarentegen juichten 't
optreden van dezen m'nister op het ge
bied van de spelling toe. Zij verwacht
ten, dat de regeling-Marchant bij het
onderwijs weldra geheel door de nieuwe
zal vervangen.
Eenige leden meenden dat het beste
zal zijn, voorloopig terug te keeren tot
de spelling-De Vries en Te Winkel, zoo
als deze thans 'n gebruik is, omdat vol
doende gebleken is, dal de maatschappij
de nieuwe spelling niet wenscht.
Werklooze onderwijzers.
Vele leden achtten een regeling om
trent de benoeming van werklooze on
derwijzers, noodzakelijk, waarbij de on
derwijzers, die in een bepaald jaar of in
een bepaalde groep van jaren de akte
behaalden in het algemeen, eerst kun
nen worden benoemd nadat de voor be
noeming in aanmerking komende onder
wijzers, die de akte in een vroeger jaar
verkregen, zijn geplaatst.
De kweekschool te Oostburg.
Van verschillende zijden gaf men
uiting aan de klacht, dat door de ophef
fing van de rijkskweekschool te Oost
burg geheel Zeeuwsch-Vlaanderen ver
stoken zal zijn van de gelegenheid tot
opleiding van onderwijzers.
NIEUWE WIJZIGINGEN VAN DE
LAGER ONDERWIJSWET.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van de lager
onderwijswet. Aan de memorie van toe
lichting wordt *het volgende ontleend:
Het Friesch op de lagere school.
De minister acht den tijd gekomen
voor het opnemen van een regeling, wel
ke tegemoet komt aan den in de laat
ste jaren van vele zijden uiigeoefenden
aandrang om de mogelijkheid te openen,
dat ook de lagere school d enstbaar kan
worden gemaakt aan het aanleeren van
het Friesch (natuurlijk alleen in Fries
land. Red.)
Vervoer van schoolkinderen.
Inzake de tegemoetkoming in de kos
ten voor het bezoeken van een school
op meer dan vijf kilometer afstand van
de woning worden eenige wijzigingen
van art. 13 voorgesteld, welke de strek
king hebben om de al te groote vrijge
vigheid, die uit dat artikel spreekt, wat
te temperen. O.m, wordt een aanwijzing
gegeven v,an de wijze, waarop de afstand
van de woning naar de school moet wor
den berekend, nl. door dien te meten
langs „den kortsten voor kinderen vol
doend begaanbaren en veiligen weg".
Voorts wordt voorgesteld geen steun
meer te verleenen, indien de financi-
eele toestand der ouders, voogden of
verzorgers van de kinderen daartoe geen
aanleiding geeft. Ook wordt de steun be
perkt tot de vervoerkosten, waaronder
Menigeen waant onverbeterbaar te
zijn, terwijl Hij slechts onverbeterlijk
ook de kosten van het gebruik en onder
houd van een rijwiel zullen vallen.
Tenslotte wordt een nieuwe bepaling
voorgesteld, door de mogelijkheid te
openen, dat van gemeentewege in het
vervoer van de kinderen kan worden
voorzien, indien geheele vergoeding noo-
dig wordt ge,acht. De wenscheliikh'
is namelijk gebleken, dat niet slechts
vergoeding van kosten kan worden ver
strekt, maar dat in plaa'ts daarvan ook
lt,an worden aangeboden vervoer van
gemeentewege, bij voorbeeld per auto
bus voor alle kinderen gezamenlijk.
Oudercommissies.
Met betrekking van de oudercommis
sies wordt voorgesteld, dat deze de be
voegdheid zullen krijgen z ch tot B. en
W, of den Raad te wenden met be1 rek
king van alle belangen der school. In
gemeenten, w,aar meer dan een ouder
commissie bestaat kan n ouderraad in
gesteld worden, welke de bovengenoem
de bevoegdheid erlangt.
Het leerplan.
Ter tegemoetkoming aan het meerma
len geopperde bezwaar, dat het init a-
tief tot wijziging van het leerplan enz.
bij het hoofd der school berust, en dat
niemand kan ingrijpen, indien hij in ge
breke blijft een noodige wijziging te ont
werpen, wordt voorgesteld in dat geval
bevoegdheid ,aan B. en W. te verleenen.
Het aantal onderwijzers.
Het leerl'ngental eener school vorm'
den grondslag, waarnaar het aantal leer
krachten, dat aan die school verbonden
moet zijn, wordt vastgesteld. Dat men
bij een zoo vlottende beVolking als vele
scholen te zien geven niet tot een juist
gemiddelde koriif, indien men de 'elling
van het aantal leerkngen beperkt i
vier data per j,aar, zoqals thans, behoef'
geen betoog. Het komt den minister
daarom aanbevelenswaardig voor, dat
de bezetting per dag als maatstaf voor
het jaargemiddelde wordt genomen.
Deze wijze van tellen zal met een nieuw
jaar moeten ingaan. Daarom wordt
voorgesteld, de nieuwe bepal'ngen me' 1
Januari 1938 te doen ingaan.
De rechtspositie van den
onderwijzer.
De minister heeft er bezwaar tegen,
dat wel eens overplaatsing van een on
derwijzer gebezigd wordt om hetzij den
overgeplaatsten onderwijzer, hetzij een
anderen onderwijzer, die door die over
plaatsing boventallig wordt, te ontslaan.
Bij de afvloeiing van onderwijzers we
gens reorganisatie van het o. 1, onderwijs
hebben sommige gemeenten in de laat
ste jaren een of beide wegen ingeslagen.
De onderwijzer, op wien zoodanige ir-
reëele overplaatsing wordt toegepast
heeft daartegen geen ander verweer
middel dan een beroep op het ambte
narengerecht. Mitsdien acht de minister
het wenschelijk, dat hem tegen het
raadsbesluit tot overplaatsing een recht
van beroep op Ged. Staten (en daardoor
recht van hooger beroep op de Kroon)
wordt gegeven.
Het is meermalen gebleken, dat de
termijn, gedurende welken aan een on
derwijzer eener openbare lagere school
de toegang tot de school kan worden
ontzegd, nl. ten hoogste een maand, te
kort is. Daarom wordt thans voorgesteld
te lezen: ten hoogste drie maanden.
Instandhoudingskosten bijzon
dere scholen.
De besturen der bijzondere lagere
scholen vernemen veel te laat, soms
zelfs jaren na afloop van het exploita
tiejaar, hoeveel zij dat jaar aan instand
houdingskosten mochten uitgeven. Ten
einde hierin verbetering te brengen is
het noodig, dat de wet den Raad de
verplichting oplegt om elk jaar tegelijk
met de vaststelling van de gemeentebe-
grooting te bepalen, welke bedragen in
het jaar, waarvoor de begrooting geldt,
voor de verschillende soorten van open
bare en bijzondere scholen voor de ex
ploitatie beschikbaar gesteld zullen
worden.
Verhaal op buitengemeenten.
De behoefte is gebleken aan een aan
vulling van art, 86 der lager-onderwijs-
wet 1920 in dien zin, dat het recht van
verhaal op de buitengemeenten wordt
uitgebreid tot de kosten van verbouwing
van een school, als bedoeld in art. 205.
Geen onderwijzers boven de 65
jaar.
De minister is van oordeel, dat het
niet in het belang van het onderwijs is,
dat onderwijzers dié den leeftijd van 65
(Ingez. Med.)
jaren hebben bereikt in dienst worden
gehouden dan wel na het bereiken van
dien leeftijd worden benoemd. Hij merkt
hierbij op, dat par. 15 der wet van 22
Februari 1936 dit niet volstrekt onmo
gelijk maakt. Voorgesteld wordt dit te
voorkomen.
De vergoedingen aan 't bijzon
der onderwijs.
De tegenwoordige wet bepaalt voor
gemeenten, welke geen overeenkomsti
ge openbare school hebben, dat de ver
goeding voor het bijzonder onderwijs
berekend moet worden naar de kosten
per leerling van een openbare school in
een gelijksoortige andere gemeente. De
desbetreffende bepaling leidt echter toi
veel administratieven omslag e n t o t
willekeur bij de ke usvan
de „gelijksoortige ge
meente n". Eenvoudiger is het, dat
de gemeente in dit geval een redelijk
bedrag vaststelt, hetgeen wordt voorge-
stèld. De gemeentelijke vergoeding voor
vakonderwijzers aan bijzondere scholen,
wordt berekend per lesuur, doch voor
geen grooter aantal lesuren dan in het'
afgeloopen jaar aan de openbare scho
len der gemeente is gegeven. Met deze
regeling is het aantal klassen der open
bare school of scholen der gemeente
feitelijk mede een factor voor het be
rekenen van de maximale vergoeding,
waarop de bijzondere school aanspraak
kan maken. Het gevolg hiervan is een
te ruim crediet voor kleine bijzondere
scholen en een te gering bedrag voor
groote scholen. Door die vergoeding te
doen berekenen per leerling wordt te
gemoet gekomen aan dit bezwaar.
Akte handenarbeid.
Een voorgestelde wijziging van de ar
tikelen 133 en 136 der lager onderwijs
wet 1920 beoogt de mogelijkheid te
scheppen, de akte in handenarbeid te
splitsen in twee akten, die afzonderlijk
kunnen worden behaald en elk op zich
zelf onderwijsbevoegdheid zullen heb
ben.
Staatsexamen onderwijzer.
Een aanvulling wordt voorgesteld van
artikel 210ter. De bedoeling daarvan is,
dat aan het staatsexamen voor de on
derwijzersakte een zekere oefening in
de praktijk van het lesgeven zal moeten
voorafgaan.
BIJDRAGEN VOOR HET NATIONALE
HUWELIJKSGESCHENK VAN HET
NEDERLANDSCHE VOLK AAN ZIJN
KROONPRINSES
kunnen, behalve aan de penningmeesters
der plaatselijke comité's, ook worden
gestort in gesloten bussen aan de bu
reaux van dit blad te Middelburg en te
Goes, of wordèn overgeschreven on
der vermeld'ng van „Nationaal Huwe
lijksgeschenk"! op de postrekening nr.
43255 ten n,ime van de N.V. de Middel-
burgsche Courant.
MEDIO EN DE FOLKLORE.
Het plan van Medioburgum om haar
afdeeling Folklore te versterken en uit
te berieden wordt met kracht aange
pakt en dames en heeren, die zifh onder
de belanglooze leiding van den heer Chr.
J. Mazure en S. Sanders in volksd,ars en
dialectzang willen oefenen, zijn reeds
opgeroepen.
Taptoe.
Zooals reeds terloops is aangekondigd
zal aan het eind Van de feesten ter vie
ring van den trouwdag van Prinses Ju
liana met Prins Bernhard op de Markt
een groote taptoe worden uitgevoerd.
De leiding van deze taptoe zal berusten
in handen van den directeeur van het
Middelburgsch Muziekkorps, den heer
Caro en den tambourmaitre der padvin
ders, den heer Korstanje. Getracht zal
worden alle vereenigingen en corpsen,
die hiervoor in aanmerking komen, aan
deze taptoe mede te laten werken.
Medewerking zegden reeds toe de
M'burgsche padvindersband, leden van
den Vlissingschen padvindersband, de
Leger des Heilspadvinders en het pijper
en tambourcorps „Juliana". Zooals vo
rige jaren, zullen ook thans v/eer de pij
pers van de Berdenis van Berlekom-
g^oep zich van de trans van den Choer-
toren laten hooren.
Aanrijding.
Gisteren reed een motorrijder langs
den Penninghoeksingel toen uit de St.
Jorisstraat een wielrijder kwam, die 'n
kind van 3 jaar achter op de fiets had
zitten.
Beide weggebruikers verklaren signa
len te hebben gegeven; beide dat zij van
den anderen niets hoorden. Zoo kon de
motorrijder den wielrijder, die rechts
van hem w,as geen voorrang geven, en
ontstond een aanrijding. De beide rijwie-
Verwachting tot morgenavond:
Matige tot krachtige Z.W. tot W. wind,
gedeeltelijk bewolkt tot betrokken, re
genbuien, iets kouder,
Za. 7 Nov. Zon op: 7 h 08; onder: 16 h
19. Licht op: 16 h 49. Maan onder: 13
h 33.
Zo 8 Nov, Zon op: 7 h 10; onder 16 h
17. Licht op: 16 h 47. Maan op: 1 h 03;
onder: 13 h 50. N.M. 14 Nov.
s»
Hoog- en Laag water te Vlissingen t
November.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 7 7.36 20.29 1.29 14.16
Zo. 8 8.54 21.42 2.51 15.32
Ma. 9 10.06 22.45 4.03 16.39
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:.
November.
Za.
Zo.
Ma.
7
8
9
Hoogwater.
9.15 21.58
10.27 23.08
11.39
Laagwater,
2.38 15.14
4.00 16.28
5.09 17.32
len werden beschadigd; de berijders
kwamen vrijwel met den schrik vrij.
Het kind was onzacht op de steenen
terecht gekomen. In het gasthuis kon
een medicus gelukkig geen ernstige ge
volgen constateeren.
'n Ring, 'n Armband, 'n Collier
Maar dan ook iets fijns, iets uit
(Ingez. Med.)
DE GROOTE MARKT.
Zooals uit ons Raadsverslag van deze
week reeds bleek moest de bestrating
van de Groote Markt nog wat uitgesteld
omdat de minister zijn goedkeuring nog
niet hechtte aan de wijze van uitvoering,
die zooveel mogelijk in werkverschaffing
zal plaats hebben. Het staat thans wel
vast, dat deze maand nog niet aan het
werk begonnen zal worden, omdat dit
moeilijkheden zou geven met de Toonda-
gen.
HET SPORTTERREIN.
Er kwamen verscheidene klachten bij
ons binnen over den toestand, waarin 't
sportterrein geleidelijk komt te verkee-
ren. En inderdaad bleek ons ook uit
eigen ervaring, dat er heel wat aanmer
kingen te maken zijn. Niet alleen, dat
bv. de groote betonnen schutting op
verscheidene plaatsen leelijke verzak
kingen toont, en dat de gebouwtjes er
verveloos bij komen te staan, maar wat
voor het publiek het ergste is, is de
toestand w,aarin de paden en de sport
velden verkeeren. Bij regenachtig weer
is een groot deel onbegaanbaar; men
dient dan wel laarzen aan te trekken
wil men zijn kleeding niet al te veel
bederven.
Er is één geluk bij dit alles.... dat
het weer menig uurtje arbeid brengt aan
de werkloozenals men er tenminste
niet mede wacht tot de werklooshe:d tot
het verleden behoort.
DOMBURG. Vrijdagavond hield het
bestuur van de Oranje vereeniging in het
vereenigingsgebouw „Samenwerking" 'n
vergadering met de besturen van ver
schillende andere plaatselijke bonden.
Uit de besprekingen is een feestprogram
ma tot shand gekomen voor de viering
van het huwelijk van Prinses Juliana en
Pr:ns Bernhard. De 7e Januari z,al hoofd
zakelijk als een wijdingsdag worden be
schouwd; er wordt een kerkelijke dienst
gehouden, men hoopt een lokaliteit te
