zoo goed
voor 't leer!
DE GOUDEN RAT
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DINSDAG 20 OCTOBER 1936. No. 248.
Groote doos 10 cent.
Extra groote doos 15 cent.
Om de hegemonie in de
Middellandsche zee.
DISCONTO-VERLAGING
NEDERLANDSCHE BANK.
(Ingez. Med.)
DE NEUTRALITEITSVERKLARING
VAN KONING LEOPOLD.
Pleegden België en Nederland
overleg?
VREEMDELINGEN MOETEN ZICH
VAN POLITIEKE ACTIE ONTHOUDEN.
PRIJSOPDRIJVING.
DE INVOER VAN NEDERLANDSCHE
LANDBOUWPRODUCTEN IN BELGïc.
HET HAAGSCHE „ZEDEN-
SCHANDAAL".
De Italiaansche regeering heeft on
langs hoog van den toren geblazen. Er
werken in Italië op volle kracht enkele
honderden fabrieken voor oorlogsdoel
einden en er staan meer dan 20 oorlogs
schepen van verschillende klasse op sta
pel, zoo deelde ze met veel nadruk me
de. Mussolini had over dit een en ander
een uiteenzetting in den ministerraad ge
geven. Hij achtte 't blijkbaar wensche-
lijk, dat de geheele wereld van zijn ex
posé op de hoogte werd gebracht.
Dit laatste is van veel belang. Minis
terraden vergaderen achter gesloten deu
ren. Alleen datgene, wat ze kwijt willen,
krijgt de buitenwacht te hooren, tenzij
er lekken zijn, zooals nogal eens in
Frankrijk en (wonderbaarlijk genoeg)
enkele maanden geleden in Engeland,
toen er iets over de begrooting bekend
werd, voordat ze was ingediend bij het
Lagerhuis. De Engelschen hebben van
lekken een nationale afkeer. Minister
Thomas moest dat aan den lijve onder
vinden. Hij had te goeder trouw ver
moedelijk zijn mond voorbij gepraat
maar tuimelde prompt van zijn ministers
zetel.
De mededeeling van de Italiaansche
regeering was dus opzettelijk. Zij wilde,
dat de geheele wereld zou hooren, hoe
geducht Italië's militaire apparaat is, of
althans in afzienbaren tijd zal worden.
Ze waarschuwde
Gisteren heeft men kunnen lezen, dat
de Engelsche regeering van plan is, om
het tempo, waarmee ze sinds eenigen
tijd de Engelsche weermacht aan het
„aanpassen" is, zeer vermoedelijk zal
versnellen. Ongeveer een jaar geleden
is John Bull met de aanpassing begon
nen, nadat hij ontdekt had, dat Duitsch-
land hem in de lucht op zijde was ge
streefd en nadat hij zekere ervaringen
had opgedaan tijdens den oorlog in O.
Afrika, De Britsche vloot, die toen in
de Middellandsche Zee werd samenge
trokken, om Mussolini duidelijk te ma
ken, dat daar zekere Engelsche belangen
ontzien dienden te worden, zou nauwe
lijks tegen de Italiaansche opgewassen
zijn geweest. Veel meer schepen hadden
de Engelschen echter niet voor de ver
dediging dezer belangen beschikbaar, of
ze zouden het Britsche koninkrijk zelf
„ontbloot" moeten hebben. De Engel
sche vliegtuig- en motoren-fabrieken, de
munitie-fabrieken en de scheepswerven
zijn na deze ervaringen onder de orders
bedolven geraakt. Er is geen land ter
wereld, waar met zooveel geweld en in
zulke groote hoeveelheden ultra-modern
oorlogstuig wordt gefabriceerd.
De Engelsche regeering zou nu echter
van plan zijn, het tempo nog meer op
te voeren. Naar alle waarschijnlijkheid
heeft dat voornemen iets te maken met
Mussolini's waarschuwing bovenge
noemd. Men zou het kunnen beschouwen
als het antwoord op die waarschuwing.
Dat de Italiaansche regeering met
haar indrukwekkende mededeeling in 't
bijzonder Engeland heeft willen intimi-
deeren, is buiten kijf. Immers het accent
er in viel op de offensieve uitbreiding
van de vloot. Italië wil een zoo sterke
vloot bouwen, dat het de Middelland
sche Zee kan beheerschen een harte-
wensch van den Duce. De groote con
current ten deze nu is Engeland, Met
hun steunpunten te Gibraltar, op Malta
en in Egypte namen de Engelschen tot
dusver in deze buurt een oppermachtige
positie in. Ze meenen die noodig te heb
ben, aangezien gewichtige koloniale be-
belangen er afhankelijk van zijn: de ver
dediging van Palestina en den Soedan;
de bescherming van den voornamen
handelsweg met Br.-Indië en het Verre
Oosten. Mussolini staat op het stand
punt, dat hoezeer dit allemaal waar
moge zijn Italië zich niet langer in den
hoek kan laten duwen. Na de verovering
van Abessynië zijn de belangen, welke
zijn land bij een sterke maritime positie
in de Middellandsche Zee heeft, even
groot als de Engelsche geworden. De
verbinding met het geweldige koloniale
rijk, dat het nu in Oost-Afrika bezit,
loopt voor een deel parallel met den En
gelschen zeeweg naar Indië. Op een
militair overwicht in deze buurt moet
Italië derhalve ook aanspraak maken
De controverse ziet er tamelijk ha
chelijk uit. De Engelschen verstaan op
het punt hunner „handelsslagader" geen
gekscheren. Voor de Italianen is de
kwestie behalve een aangelegenheid
van in financieele getallen uit te druk
ken belang een nationale eerezaak.
Geen van beide partijen zal er daarom
gemakkelijk toe gebracht kunnen wor
den, een veer te laten. Ze bouwen nu
vloten tegen elkaar op. Daarbij is En
geland onmiskenbaar in het voordeel,
nademaal het over veel meer geld en
hulpbronnen beschikt. Maar Italië heeft
zijn gunstige ligging voor. De Engelsche
steunpunten in de Middellandsche Zee
boetten sinds 't luchtwapen zulke groo
te afmetingen aannam, een aanzienlijk
deel hunner beteekenis in. Zoo ligt Mal
ta onmiddellijk onder het bereik van alle
Italiaansche bomenwerpers. En wat moet
het met Gibraltar worden als in Spanje
een rechtsche regeering aan het bewind
komt, dank zij de hulp van Italië?
De Engelschen beseffen drommels
goed, dat hun vroegere overwicht in elk
geval leelijk belaagd wordt en dat ze op
den duur zeer waarschijnlijk althans 'n
deel er van prijs moeten geven. Het is
niet ondenkbaar, dat die wetenschap hun
na verloop van tijd zal inspireeren tot 't
openen van onderhandelingen met de
Italianen. De situatie is tenslotte niet
zoo, dat de Italiaansche en de Engelsche
belangen een duidelijke tegenstelling
vormen. De huidige controverse zou men
abstract kunnen noemen, Het gaat meer
om het spel dan om de knikkers. Een
verzoening mag daarom geenszins uitge
sloten worden geacht. Er is in de Mid
dellandsche Zee ruimte genoeg voor een
ItaliaanschEngelsch overwicht.
Waarom zou niet gaan samenwerken,
wat niet per se gescheiden hoeft te
blijven?
De Nederlandsche bank heeft besloten
met ingang van heden het wisseldiscon
to te verlagen van 3 tot 2K procent.
Van den hoogsten stand van 4 Li pro
cent in dit jaar, waarop het disconto op
4 Juni j.l. gebracht werd, is het hierme
de weer op het laagste niveau van 2 Yt
procent beland, welke noteering juist
vier maanden van kracht is geweest.
Was voorheen een discontowijziging
van de centrale credietinstelling meest
al een maatregel welke verband hield
met de positie van ons ruilmiddel
ten opzichte der buitenlandsche valu
ta's, het z.g. klassieke middel waarmede
de bank het ruilmiddel en den goud
voorraad wist te beschermen, thans be
hoeft men hierin niets anders te zien
dan een zuivere aanpassing van de offi-
cieele geldtarieven aan die van de open
markt.
Gister noteerde part. disconto 2% a
2Vt procent, daggeld 2 procent en pro
longatie 2% procent. De Nederlandsche
Bank helpt door een verlaging van de
officieele tarieven dus mede om de
ruimte van de geldmarkt te bevorderen.
Het officieele Nederlandsche bankdis-
conto beweegt zich thans op hetzelfde
niveau als dat in Frankrijk, waar de
verlaging tot 2 y2 procent op 8 October
j.l. werd ingevoerd. Sinds de afkondiging
van het embargo op den gouduitvoer en
de daarmede ingetreden veranderde
monetaire verhoudingen voor ons land,
is de kenmerkende eigenschap van een
disconto-verhooging of verlaging ver
dwenen. Het goud berust thans behalve
in de kluizen van de Nederlandsche
Bank ook voor een deel als werkkapi
taal in handen van het wisselkoers-ega
lisatiefonds, dat zoo noodig op de wis
selmarkt zal ingrijpen om ongewenschte
schommelingen te voorkomen.
Tot dusver is van een dergelijk in
grijpen nog niet veel naar buiten geble
ken, Ons ruilmiddel heeft na de eerste
zenuwachtige dagen der depreciatie,
weldra een richting van herstel ingesla
gen en het depreciatie percentage liep
geleidelijk terug tot iets beneden de 21
procent. Gister waren de buitenland
sche wisselkoersen weer iets hooger en
steeg het devaluatiepercentage tot
21.3
Uit dit alles blijkt echter, dat het ver
trouwen in de regeering en ons staats-
crediet ondanks de noodzakelijk gewor
den monetaire maatregelen niet minder
zijn geworden, van welk feit de vaste
houding onzer beleggingsmarkt een
duidelijke weerspiegeling geeft.
Over de voorgeschiedenis van de neu-
traliteitsverklaring van den koning van
België meent het Engelsche blad de
„Star" te kunnen berichten, dat aan de
ze rede van koning Leopold een belang
rijke diplomatieke bespreking tusschen
de regeeringen van België en N e d e r-
1 a n d is voorafgegaan.
Het resultaat hiervan zou zijn ge
weest, dat beide landen, voor het ge
val de voorgenomen besprekingen over
een Westpact zouden worden gevoerd,
de overige deelnemers aan de bespre
kingen zouden verzoeken om een ga
rantie voor hun landen als neutrale ge
bieden in West-Europa, welke buiten
elk conflict tusschen andere mogendhe
den moeten worden gehouden. Het liefst
zouden zij een gemeenschappelijke neu-
traliteitsgarantie zien, doch indien noo
dig, zouden zij ook goedkeuren, dat hun
neutraliteit voor elk afzonderlijk wordt
gegarandeerd.
Echter ook als hieromtrent geen over
eenstemming zou kunnen worden be
reikt, dan zouden de beide staten bui
ten ieder verbond blijven, (Naar ons bij
informatie te bevoegder plaatse in Den
Haag werd medegedeeld, zou dit be
richt eiken grond missen.)
De minister van sociale zaken heeft
geantwoord op schriftelijke vragen van
den heer Van der Waerden (s.d.) be
treffende het weigeren van een werk
vergunning aan het cabaret „Die Pfef-
fermühle".
Voor het werken van vreemdelingen,
behoorende tot 't cabaret „Die Pfef-
fermühle", is vergunning geweigerd we
gens de uitgesproken politieke strek
king van de voordrachten van dat caba
ret.
De regeering stelt zich op het stand
punt, dat vreemdelingen zich hier te
lande van politieke activiteit hebben
te onthouden. De politieke strekking
van hetgeen genoemd cabaret voor het
voetlicht brengt, werd door de onderne
mers daarvan niet ontkend.
De minister is mitsdien niet bereid
den directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling in overweging te geven, als
nog werkvergunning te vèrleenen voor
de in Maart 1937 voorgenomen tournee
van genoemd cabaret.
De Nederlandsche bakkersorganisa
ties deelen mede, dat zij geprotesteerd
hebben bij de regeering tegen de ver
hooging der spijsvetten met 4 ct. per kg.
Tevens verzochten zij de regeering
ten spoedigste maatregelen tegen deze
prijsopdrijving te treffen, aangezien
door deze verhooging de kostprijs van
het brood wordt verhoogd, hetgeen
voor de bakkerij wederom ernstige ge
volgen heeft, aangezien broodprijsver-
hooging niet mag worden toegepast.
Nog werd onder de aandacht der re
geering" gebracht, dat deze prijsopdrij
ving ongedaan zou kunnen worden ge
maakt door verlaging der heffingen op
prijsvetten, welke thans 40 ct. per kg
bedragen.
Officieel wordt uit Brussel medege
deeld:
In verband met recente besprekingen
tusschen de Belgische en Nederlandsche
belanghebbende departementen is beslo
ten bij wijze van proef macht'ging te
verleenen tot herstel van een gedeelte
der contingenten voor Nederlandsche
landbouwproducten, die opgeschort wer
den, met dien verstande, dat dit zal ge
schieden ten aanzien van de artikelen,
voor welke de tegenwoordige toestand
dit schijnt toe te staan zonder inconve
nient.
Uitdrukkelijk is overeengekomen, dat
de machtigingen slechts zullen worden
verleend voorzoover de invoer der be
doelde producten niet de concurrentie
voorwaarden verzwaart in verband mei
de monetaire storingen en dat alle noo-
dige maatregelen te dien einde zullen
worden genomen door het exporteeren-
de land.
Naar wij vernemen heeft de minister
van financiën, tegelijk met de opheffing
naar het Engelsch van
PAUL TRENT.
51).
Antonio, in het nauw gedreven, vroeg
zich af, of het eenig nut zou hebben om
zich tegen zijn gevangennenrng e ver
zetten, maar hij zag spoedig in, dat dit
geen zin zon hebben. Met een diepe
zucit liet hij zich langs de kade mee
trekken, Daar lag een boot van de
Shrike te wachten en zij stapten alle
drie in, Lenige minuten later lagen zij
langszij en Antonio werd onmiddellijk
naar de officiers-kajuit gebracht.
De hoofd-commissaris had zich terug
getrokken in zijn hut om te rusten, maar
verscheen eenige minuten, nadat men
hem van de gevangenneming van den
Italiaan in kennis gesteld had.
Graves wachtte totdat zijn chef den
man zou ondervragen, maar het was An
tonio, die het woord nam en haastig be
gon te spreken.
,,U bent de hoofd-commissaris van
den, niet? Dan heb ik een brief voor u
Als u die gelezen heeft zult u uw be
ambten wel willen opdragen mij anders
te behandelen om mij met meer re
spect te behandelen", riep hij uit en
overhandigde Desbrook's brief aan sir
Charles,
Ofschoon deze niet aan hem gericht
was, doch aan het hoofd van den gehei
men dienst van het ministerie van bui
tenlandsche zaken, scheurde hij zonder
•aarzelen de enveloppe open en las den
inhoud. Daarna gaf hij hem door aan den
hoofd-inspecteur, dat deze hem ook zou
lezen,
Antonio wachtte angstig af welk lot
hem beschoren zou worden, want de
strenge gelaatsuitdrukking van zijn te
genstanders* stond hem niet aan. Sir
Charles verbrak eindelijk de stilte,
„Morgenochtend moet jij dezen man
naar Londen brengen, Hardy, Antonio,
je Hebt beloofd ons volkomen in te lich
ten. In de eerste plaats dit, waar is het
jacht? Wat is haar bestemming en waar
om ben jij aan land gezet?"
„Ja, mijnheer, maar voordat ik u iets
vertel, wilde ik wel dat u de belofte van
captain Desbrook bekrachtigde", zei
Antonio zenuwachtig.
„Je kunt dat als in orde beschouwen",
zei de hoofdcommissaris „ofschoon ik,
om je de waarheid te zeggen, je je straf
niet zoo gemakkelijk zou kwijt geschol
den hebben, want ik vind, dat je ernstig
gestraft behoorde te worden. Niettemin
geef ik je mijn wobrd, dat je niet ge
straft zult worden voor je vroegere
misdaden",
„Dank u mijnheer, maar ik zou het
een veel rustiger idee vinden, als u dat
voor mij zou willen opschrijven", zei
Antonio zachtjes.
Sir Charles glimlachte en wisselde een
geamuseerden blik met Graves.
„Ik veronderstel, dat het het beste is,
dat ik dat even doe. Ten slotte heeP
de man gelijk. Waarom zou hij iemanl
vertrouwen al is het dan ook een
politie-beambte?" merkte hij droogjes
op en schreef in korte bewoordingen 't
gewenschte op,
Dit document werd aan Antonio over
handigd, die het met zorg door las en
daarna in zijn zak stak.
„Dat is in orde, mijnheer. En nu zal
ik uw vragen beantwoorden. Het jacht
is op weg naar Leningrad. De route die
volgt, leidt langs de Westkust van Ier
land en de Noord-kust van Schotland Ik
ben bang, dat als u haar nu ging zoeken,
u haar niet zoudt vinden, want zij ziel
er nu heel anders uit", verklaarde Ati-
Lonio.
„In welk opzicht?" vroeg sir Charles
en de Italiaan lichtte hem nu in over de
veranderingen, die waren aangebracht
en gaf een nauwkeurige beschrijving van
het jacht, zooals het er nu uitzag.
„En nu mijn laatste vraag", zei sir
Charles. „Waarom werd je aan land ge
zet?"
Antonio, aarzelde en begon te stame
len, dat hij een boodschap moest doen
voor Grafton.
„Ja, maar wat voor een boodschap?"
vroeg sir Charles kortaf, „Kom, vriend,
het geeft je niet of je er al om heen
draait. Je hebt beloofd te zullen helpen
en tenzij je ons alle mogelijke hulp ver
leent, vrees ik dat dat briefje van mij
niet de minste waarde voor je zal heb
ben".
Antonio begreep dat hij alles moest
vertellen, als hij de bescherming van de
politie wenschte en dus vermande hij
zich en zei kalm:
„Ik was op weg naar Londen met een
brief en een sleutel, waarmee ik naar
een Bank in Pall Mali moest gaan en
waar ik eenige obligaties in ontvangst
moest nemen die de prinses daar gede
poneerd heeft".
Vreugdekreten van Graves en Hardy
begroetten deze verklaring en zij knikten
elkaar met een verheugden glimlach toe.
,,De obligaties" riep sir Charles uit
„Prachtig, nu hebben wij tenminste er
gens houvast aan".
Antonio onderging een streng kruis
verhoor en toen zij de vereischte inlich
tingen gekregen hadden, werd hij aan de
hoede van sergeant Hardy toever
trouwd, die opdracht kreeg de obliga
ties in ontvangst te nemen, nadcË zij uit
de Bank gehaald waren.
„Maar u zult er mij toch zeker wel
een deel v,an geven", protesteerde An
tonio.
„Ik mag niets met zekerheid beloo-
ven. Deze obligaties zijn het wettig
eigendom van mr. Fraser en ik geloof;
dat je er vrij zeker van kunt zijn, dat je
beloond zult worden. Meer kan ik niet
zeggen en je moet er nu maar genoe
gen mee nemen. Neem hem mee Hardy
en breng mij rapport uit via de Admi
raliteit", zei de hoofdcommissaris kort
af en Hardy verdween met zijn metge
zel.
Onmiddellijk nadat de boot terug was,
die hen aan wal gezet had, wierp de
Shrike de touwen los en koos weer het
ruime sop. Deze nieuwe inlichtingen
maakten een beraadslaging noodzake
lijk en daar Antonio den tijd had op
gegeven, waarop de Emerald Sark had
aangedaan, kon men vrij goed bepalen
waar het j,acht nu 'ongeveer moest zijn,
ten minste wanneer Grafton het plan
ten uitvoer bracht, dat hij aan den
Italiaan had meegedeeld. Dien avond
heerschte er een opgewekte stemming
BB1S-C
(Ingez. Med.)
aan het diner in de officierskajuit, want
ditmaal scheen de kans op succes al heel
groot en iedereen had het gevoel, d,at
zij hun prooi nu dicht op de hielen za
ten. Men besprak de vraag of Grafton
gewapend verzet zou plegen, want An
tonio had hen van de bewapening v,in
de Emerald verteld.
Er werd voorloopig koers gezet naar
de Scilly Islands en daarna werd nog
maals beraadslaagd over de vraag, wel
ke richting de Emerald waarschijnlijk
gekozen had. Na wat men van Antonio
gehoord had, bestond er weinig twijfel
meer over het einddoel van het j,acht
en het leek zeer waarschijnlijk, dat het
langs de Noordkust van Schotland zou
stoomen. Naar alle waarschijnlijkheid
had Grafton hiertoe besloten, omdat hij
vermoedde dat zijn vijanden zouden
denken, dat hij de kortste route naar
Leningrad zou volgen, door het Kanaal
en de Noordzee naar de Oostzee. Bij 't
volgen van de andere route zou hij het
risico loopen, d,at de Emerald door sein
posten herkend werd, maar om dit Ie
voorkomen, kon hij zorgen ver verwij
derd van de kust te blijven. Het was
ook nog mogelijk, dat hij om Ierland
heen zou varen, om niet op te vallen,
tenzij, natuurlijk, hij aan tijd gebonden
was. Ten slotte werd echter besloten
om de oostelijke route om Engeland
heen te volgen en w,anneer men nadm-e
berichten omtrent de Emerald ontving,
zou men eerder in staat zijn om haar
den pas af te snijden.
(Wordt vervolg'd).
